Ka Nupepa Kuokoa, Volume XLII, Number 27, 1 July 1904 — Page 3

Page PDF (1.46 MB)

This text was transcribed by:  Robin Belcher
This work is dedicated to:  Bobbye Belcher

Ka Nupepa Kuokoa

KE KILOHANA POOKELA NO KA LAHUI HAWAII.

 

KE

LAIMAWAHINE

: O KE :

Kulanakauhale o Tarevis.

KE ALOHA I KA MAKA PAHIKAUA

MOKUNA XXIX.

HE KUMAKAIA KAKELA KA HANA HOOLALAHU I NA ALOHA.

            "Ua ike oukou ua kumakaia aku keia kanaka ia kakou apau," wahi a ua kauna nei, "a heaha ka hoopa'i kupono o keia kumakaia i ko oukou manao."

            "E pono oia e liia ma ka amana me ke kaula ana i hoomakaukau ai no ka li ana i kana paahao," i hooho like ae ai na koa.

            "Aole pela," wahi a na kauna nei me ka holoholo pu ana i o a ianei.  "Ua kuai lilo mai ka Akibihopa Iseneboga iaia nei a he mea pono no e panaiia aku kana kumuwaiwai, nolaila e wehe koke ae i kona koloka a e nakiikii iaia me ke kaula a koe na wawae i hiki ai iaia ke hele nona iho."

            Ma keia mea ua komo koke aku la ka olioli iloko o ke kapena no ka maalahi loa o kona hoopa'i aole hoi i like me ka hoolo leo o na koa, a ma ka aoao o na koa ua kuha'u nui lakoi i keia hana a ko lakou haku no ka hewa nui e like me ia a ua kono pu aku o Rodolofo iloko o ia manao hoohalahala' aku i ka paa ana o na lime o ua kapena nei ua kauoha koke aku la ke kauna i ka lukanela me ka pane leo nui ana.

            "E ka lukanela,e  wae koke aku i mau koa kiai no keia paahao mailoko mai o ka poe pukuniahi laau a e lawe aku iaia iluna o ka aleo kukulu akau.  E lawe pu mai me na lamalama i malamalama nolaila no kakou.  E hele pu kakou e kuu haku Rodolofo ilaila ame ke kanaka i @ e lilo ke ola."

            Ma ko lakou hiki ana iluna i ka aleo na hoomaopopo koke iho la ke Kapena Setinamenta i ka hopena weliweli e kauia ana maluna ona, nolaila ua uwe koke aku la oia imua o kona kauna i pakele ai oia eia nae aole i nanaia mai a aohe no hee wahi pane leo iki ia aku.

            "E hoomakaumau koke mai i ka pukuniahi laau," wahi a ua kauna nei a hooko aku la no hoi na koa i maa i ka lawelawe ana i ua mea kaua la, a me ke kahe nui no hoi o ka hou ka lakou hooikaika ana.

            "Alaila e paa oe i keia kaula," wahi hou a ua kauna nei i pane aku ai ia Konorado a lalau mai la no hoi oia i ke kaula a paa i kona lima.

            "Alaila, " wahi jou ana i kauoha ikaika aku ai i na koa, "e onou aku i ke poo o ke kumakaia a paa mawaena o kona mau kuli a e hoopili mai i kona mau wawae a pili pu, a e nakiikii aku me ke kaula i paa ai me he popo poepoe la.  Aole e pono i na Akibihopa ke hoohalahala mai i keia puolo o laua e hoomakaukauia nei."

            Ma keia manawa ua uwe nui ae la ke kapena me ka i ana he hoopa'i kona i ku i ke ano kanaka ole, a no keia nui uwe ua ano kuha'u mai na koa i ka lawelawe ana maluna o ke kapena a ua kau iho la no hoi ka weli maluna o lakou no keia ano hoopa'i, aka, o ka nui huhu a li-o o ke kauna me ke kauoha ikaika ana e hooko aku, ua lawelawe limai kaika ia aku la ua kapena nei a paa ana kona poo mawaena o kona mau kuli ponoi a mahope o ka huahoa ana ua lilo ae la ua kapena nai me he la aole he kanaka, aka he puolo o kekahi ano.  He ku maoli i ka weliweli ke nana aku, eia nae aole i lilo ia mea na ke kauna e kuha'u ai.

            "E hookau aku iaia iluna o ka pukuniahi laau."

            Alaila hopu ia iho la ua puolo poepoe nei e kekahi mau koa elua a hookauia aku la iluna  o ka pukuniahi kolu eke kulina e hooleiia ana iluna o ka waapa.

            "E huki i ke kaula o ka pukuniahi," i kauoha aku ai ua kauna nei ia Konorado e hana pela oiai aia iaia ke kaula o ka pukuniahi; aka ua kaunana kanalua iho la ke kanaka opio no ka mea ua weliweli maoli oia i ka hooko ana i ke kauoha i haawiia mai iaia.

            "@, uwoki," i kauoha ikaika aku ai o Rodolofo mahope o kona kali malie ana e ike pono i na hana a ke kauna no ka makemake ina e hooko io ana oia a i keia manawa ua maopopo loa ae la iaia e hookoia ana. "Ke kue nei au i keia ano hoopai'ii ku maoli i ka @. Aole ia o kou makemake e lawe3 i ke ola iloko o keia ano hoopa'i i ku i ke ano kanaka ole. Ua oi loa aku keia mawaho o ka mea kupono."

            No ka hakalia loa a huiia hoi me ka hoohalahala ikaika a ka Emepera a pii ino ae la no hoi kona huhu a nalo aku la na noonoo maikai mai iaia aku, ua lele ikaika aku  la ke kauna imua a hopu ikaika aku ia i ke kaula a Konorado e paa ana a no ka nui ikaika o keia lele ana ame ka manaopaa iloko ona e hooko io, ua une ikaika io mai la kona kino me ka huki ikaikai ana i ke kaula a ia manawa koke no i lele @ aku ai ka puolo kanaka iloko o ka lewa pouli o ka po. Ma ka manawa i kukiia ai, ua loheia aku la ka anuu ana o na mea hana o ua pukuniahi nei ame ka auwi ana o ua kapena nei no ka nui eha ame ka weliweli nui o ka hana mainoino i kauia aku maluna ona.

            Alaila ku malie iho la na mea apau no ka hoolono ana o ka loheia aku o ka haule ana o ua puolo9 nei, oiai ke kauna i manao ai pela aka aole he @ a halulu haule o kekahi mea alaila ua lele aku la ua kauna nei ma ka lihi waho o ka aleo a kau aku la i ka puupuu iloko o ka lewa ma kahi o ke kahua hoomoana o na Akibihopa, he puupuu @ o na Akibihopa a pane leo aku la me ka leo nui hewahewa o ka @ nui e nele ole ai ka loheia mai e ka poe o kahi mamao.

            "Eia mai ko waiwai, e Akibihopa Iseneboga," wahi ana, "eia ko @ gula iloko o kuu kakela a aia ka waiwai iloko o ko halelole."

 

MOKUNA XXX.

HAALELE KA EMEPERA IA TURONA I KA PO.

            I keia po i lele koheoheo ai ke Kapena Setinameta aia na Akibihopa iloko o ko hana halelole e noho kuka mau ai, me na hoakuka a mawaho ae o na kuka maikai a laua aia he mau luana maikai ana a o ia no ka wa i loheia aku ai ka leo nui moakaka mai ke Kakela Turona mai me ka lohe moakaka loa ia o na olelo - "Eia mai ko waiwai e Akibihopa Iseneboga. Eia ko dala gula iloko o kuu kakela a aia ka waiwai iloko o ko halelole."

            Ua hamau leo iho la na mea apau no ka hoolono ana no keia leo nui a i ka hala ana o kekahi mau minute o ka hamau ana aia hoi ua hoopuiwa nui ia ko loko poe i ka owe nahae ana iho o kaupoku o ka halelole a @ ana kekahi mea nui iloko olaila imua pono nae o ka Akibihopa Iseneboga, a oia no ka mea mua loa i loaa ka hoomaopopo he kino kanaka ua puolo nui nei.

            "He kanaka la ua kupee mainoinoia," wahi a ka Akibihopa Iseneboga "no ka manao ana paha e kiloi iaia iloko o ka make mau loa. E oki loke ae i ke kaula. E kii aku i ke kauka eia nae ke manao nei wau ua hala paha ka manawa no ka hoopakele ana i kona oia ma ka lapaau ana.

            Me ka hoohakalia ole ua lawelawe koke mai la he elua mau koa a emoole kau ana ua puolo nei iluna o kekahi noho i makemakeia ai e kau aku ilaila, a me ka eleu no hoi ke Kauna Bitarika i hu'e ae ai i kana pahikaua pokole a moku ana na kaula i kupeeia ai ke kanaka. I ka manawa i hemo ae ai ua mohala hou ae la na lala i kupeeia me ka nawaliwali no nae a i ka nana iho me he la ua make ke kanaka i ka oni ole mahope iho, i ka manawa i waiho pono iho ai ke kino. Ua hoohuliia ae no ke kino aole nae he wahi hoailona o ke kaakaa ae o na maka a he uli wale no hoi a puni kona helehelena.

            "Setinameta keia," wahi a ke Kauna Bitarika mahope o kona nana pono ana i ke kanaka eha i kiloiia.

            "O ke kanaka anei ia a kakou i kuai ai?" i ninau mai ai ka Akibihopa Iseneboga.

            "Ae, e kuu Haku."

            "A-" i ko loihi aku ai o Iseneboga i kona leo. "Akahi no a maopopo ae la ke ano o na olelo i loheia aku nei e kakou. Ua loaa pono aku la ka mikiona i hoounaia aku nei a me he la ua paapio aku nei na elele i hele aku nei."

            Aole no hoi i u iho ua komo mai la ke kauka a mahope mai no hoi na elele i hoounaia no ke kuai ana i ka puuwai o ke Kapena Setinamenta no ka lilopio mai o ke Kakela Turona. Mahope iho o ka nana pono ana o ke kauka ua hoike ae la oia aole i make ke kanaka aka ua nawaliwali loa a me ke akahele wale no e malama ai a e loaa hou no iaia ka ikaika hou. Ua ola io no ua kapena nei a ua lilo oia i mea nui i ka Akibihopa e like me ka lilo mau o kona poe kanaka i mea nui iaia. Ma ka hoike a na elele i hoounaia a hui ai me ke kapena Setinameta ua hoike io mai laua i ka hui ana o laua me ke kapena ame ke oki pu ia ana o ka lakou kukaiolelo ana a mai aneane e loohia laua i ka pilikia, a ma keia mau hoike ana ua manaoio iho la ka Akibihopa ua pololei kana koho i na olelo o ke Kakela Turona i leo nui ia mai ai,

            "O ka loaa ana iho la o keia kuia ulia wale," wahi a ka Akibihopa Iseneboga, "he mea ia e hoike mai ana he mea pono ia'u e hoololi ae i ka'u papahana o keia  manawa i papahana hou. Nolaila he mea pono e loaa i mau ike kupono mamua o ka hoomaka ana no ua papahana hou la. Ina e ola loa ana keia kapena a hoi hou mai kona noonoo maikai alaila e loaa no he mau ike no ke kulana o ke kakela. Ina aia no ke Kauna Paele ma ke kulana lako mau i ka ai, a ina o ia ke ano, ke manao nei wau aole oe e hoohalahala mai ana i keia manao o'u, eia nae aole kaua e hooholo loa ma ia manao."

            "Ua ae aku la wau ia manao ou," wahi a ka Akibihopa Hokedana.

            Ma keia kukaiolelo ana ua hoi aku la o Hokedana i kona halelole a oia no hoi ka panina o na kukaiolelo o ia po, a he elua la mahope iho o ka malama pono ia ana o ke Kapena Setinameta ua hoi hou mai la kona ikaika aole no nae i ka piha loa a pela no kana noonoo, a oia no hoi ka manawa a ka Akibihopa Iseneboga i kukaiolelo mua loa ai me ke Kapena Setinameta, o loaa no hoi iaia ka ike ma ia kuka ana no ka mea ua hoopaa aku ka Akibihopa e hana kau no oia i ka maikai i ua kapena nei oiai aohe he manao ana i koe hoi hou aku ai i ke kakela a e malama no oia (Akibihopa) iaia e like me na ohua e ae ona.

            Ua hoike aku ua Kapena Setinameta nei aia ke Kakela Turona iloko o ke kulana wi no ka ai ole - he wahi ai no e ai pakiko ai a aole paha e hala na la he umi e pau ai ka ai a he mea maopopo loa e haawipio ke Kauna Paele e pono ai. Aole no i kala i uuku mai ai ka ai, a ia wa no ka hoomaka ana mai o ka ai pakiko ana o ke kakela aka ua hiki mai i ka hopena a e haawipio wale no ka mea i koe.

            Ua hauoli nui ka Akibihopa Iseneboga no keia mea hou a mahope iho o ke kuka ana me kona hoakuka mau ka Akibihopa Hokedana ua hooholo iho la laua e kali hou aku aole no umi la aka no iwakalua la a una aole e puka mai ka hua o ka haawipio mi ke kakela mai alaila e haalele no na Akibihopa i ke kahua hoomoana.

            Ma ka po hookahi no i lele  kaheoheo ai ke Kapena Setinameta mai ke Kakela Turona aku a komo ana iloko o ka halelole o na Akibihopa a i ke Kauna Paelel e wiliwili ana i kana puupuu iloko o ka lewa a na koa hoi e ku lohaloha ana aia hoi ka hamau kani leo ole ke haiamu la a halawale kekahi mau minute.

            Alaila ua hulihoi mai la ua Kauna nei me ka pane leo ole a nana hoi ka io ua iho pu mai la no hoi kana koa mai ua aleo nei i hoolele ia ai ke kapena kumakaia o lakou. A oiai ua haalele hooponopono ole ia aku kahi i hoomakaukauia ai o Konorado e li ua pau nui hou aku la ua poe nei ilaila a i ka hiki ana aku ilaila e waiho mokaki ana no na apana dala gula i pakiia ai a lele liilii i o a ianei, a no na koa aole he mea o lakou i aa e lawelawe aku i ka waiwai momi i kiola wale ia.

            "E ka lukanela, e hoomaopopo aku oe i keia mau dala gula o ke kumakaia a e haawi hapalua ia i ka mea iaia ka loaa pono ana o keia hana kumakai a o kekahi hapalua hoi e puunaue iwaena o oukou iho, a ke haawi aku nei wau i ke kulana malama a mana kanoha maluna ou no na koa no ka manawa a hiki i ka manawa a'u e hooponopono hou ai no keia hana puuwai eleele."

            "E kuu Haku Kauna," wahi a Rodolfo i pane aku ai,"  o Konorado he kanaka oia malalo o ka'u mau kauoha a ke makemake loa nei wau na'u e hooponopono i kona mahele o ka waiwai kumakaia a e puunaueia no hoi iwaena o ka poe i ku oiaio mahope o ke kakela ame kona haku. A ina he oluolu ia i kou noonoo alaila ua olioli loa wau i ka hui kuka ana me oe o kaua wale no."

            "O, o ka mea i hanai ua pau ia i ka hanaia," wahi a ke Kauna i pane kikoola aku ai. "He liilii loa kahi waiwai e kamailio hou ai no ia mea, oia hoi, e pili ana i ka hooleleia ana aku nei o ke kanaka kumakaia. A no ka mahele ana i ke gula e hana aku oe e like me kau i ike ai he pono."

            "Ae, e kuu Haku, o ka mea i hanaia ua hanaia ia a aole a'u pane no ia mea. Aka ua makemake wau e hui kamailio pu me oe a e hui aku wau me oe iloko o ka lumi hookipa ke ole e hoohalahalaia e kuu haku."

            Aole i ppane leo mai ai ke Kauna Paele aka ua huli ae la oia a hoi aku la a pii aku la i ke alapii pohaku a komo hou ana iloko o ka lumi a lakou i hoonanea ai a komo ai o Hilda.

            "Heaha kou makemake e kuu Haku," wahi a ke Kauna iaia iaia i noho iho ai iluna o ka noho, oiai ua ukali aku no o Rodolfo mahope o ke kauna.

            "He mea pono ia'u e noi aku ia oe e haalele wau i ke kakela i keia po. Ua hala ka manawa no ko'u haalele iho i ke kakela nei, oiai o kou kiola ana aku nei i ke kapena a kaa aku la iloko o ko ka enemi kahua hoomoana he mea ia no lakou e pihoihoi ai a pau nui ilaila no ka hoomaopopo ana, alaila ua kaawale ke ala no'u e hemo maalahi ai mawaho o ka laina kiaia o ka enemi, alaila aole loa wau e hoohakalia i ka awiwi ana a lawe koke mai i kuu mau koa a'u e manao nei ua lawa ka ikaika e hoopau ai i keia paniku ana i ke kakela a ia manawa hookahi no e hoouna mai ai wau i mea ai e lawa ai ke kakela no kekahi mau la ke hoomanawanui iki oe no ke ku aku no kekahi mau la hou."

            "Ehia koa e hiki ke hoolohe mia i kau kauoha?" i ninau aku ai ke Kauna Paele.

            "E lawa ai no ka ike koke mai o na Haku Akibihopa i ko laua nawaliwali ke kumu hoi e hoopau ai i keia kaua ana."

            No kahi manawa iki o ka noho hamau ana o ke Kauna me ke ano hakumakuma o na hiohiona, eia nae mahope koke iho ua pau koke ae la ia ano hakumakuma a hoi mai la a ka mau, me he la e hoike mai ana i kona manaoio i na hoolala a ke kanaka opio.

            "Ua piha he elua ou makahiki o ka noho ana iloko nei, ke manao nei wau ua pau aku la ko poe kanaka i ka hele i o a ianei a i ole ua haalele mai kekahi i ka pili ana mai i ou la. I ka wa e wehe mai ai ke kumu i kona pili e helelei wale aku no na lala."

            "Pololei e kuu Haku," wahi a Konorado, "aka aole au i malele aku mai ko'u poe kauaka aku no ka mea ua loaa mau mai he hoike ana no lakou apau mai kuu lukanela i hilinaiia, a i ka hoike hope ia ana mai ua makaukau na mea apau."

            "Pehea i loaa ai ia oe keia hui ana e loaa ai ia oe keia mau hoike?"

            "O keia moneka maikai i hele mau mai ai oia kuu elele i hoounaia mai no ia mikiona."

(Aole i pau.)

 

MAKAIKIU

WETE DETONA

Ke Ahi Lalapa Pio ole i na @

Ke Kanaka Amerika Koa lua ole

MOKUNA @

E OKI KOKE IA ANA KONA POO.

            "Ke manao nei wau e komo koke no ka manao iloko o ua wahine la e pepehi aku ia Bazarofa a i ole e ae aku oia e aloha aku ia Bazarofa," wahi a Wete i pane aku ai me ke kuoo nui, oiai ua ike aku ia oia i ka mohala mai o na nanaina o kona mau hoa papaleo.

            "Alaila, pehea hou aku?"

            "Alaila, oia, aole e hiki iaia ke aloha aku i ka mea i aloha mai iaia, a he mea pono hoi iaia ke pepehi aku ia Bazarofa aole @ @ mea maikai nona ka hookauhihi ana aku i ka wahine a @ mea e aloha ana, kona hoa paio hoi, i ka hana limakoko ana i hana @. Ina paha, a oia maoli no ka oiaio, e hiki ana iaia ke hookaawale aku i ke kanaka i ike i kona mau ana apau, ame ka wahine e ku ana mawaena ona ame kana mea e aloha ana, heaha hou aku?"

            "Ua maikai ka'u hoonohonoho ana i keia hihia aka he mau manao koho wale no kau i waiho mai nei, a ua hiki ole hoi ia @ ke hooiaio mai."

            "E o'u mau hoaloha, he mea maikai ia olua ke hui pu mai me a'u. Ua ike no olua o na hoike hooiaio ma keia hihia he mea @ kiki ka loaa ana."

            "Heaha kau e manao nei e noi mai ia maua?"

            E noi aku na wau e hooka'ulua olua i ka hookau ana aku i ka hoopa'i maluna o Kaunawahine Rodolinisiki a hiki i ka manawa e hiki ai ia'u ke lawe mai i na hoike oiaio e huikala ana iaia mai keia hihia ae."

            "Pehea ka loihi o kau manawa i makemake ai?"

            "I hookahi mahina, ina ia he mea oluolu ia olua."

            "Heaha kou kuleana ma keia hihia?"

            "Ua hoohanaia mai wau e ka makuakane o Ivana Horawiki e holo mai ianei a e hoopakele ae i kana keiki."

            "Ua hookuuia hoi ua keiki la ana."

            "Pela io no; aka ia'u i huli iho nei i na mea e pili ana i ka'u hana i hele mai nei ua loaaa iho la ia'u keia mau mea a'u i ha'i aku nei ia olua. Ua hui aku wau me Kaunawahine Rodolinisiki, a na komo mai na manao hiaai iloko o'u nona a ua ae aku wau e kokua aku iaia. Ke makemake nei wau e malama a e hooko i ka'u i ae aku ai iaia."

            I keia manawa i huli like ae ai na Rukini a nana aku la kekahi i kekahi, a ia manawa i pane mai ai ko Rusia Kuhina:

            "E hooiaio aku ana wau e loaa aku ana ia oe ia pono e pili ana no Kaunawahine Rodolinisiki, a e loaa pu aku ana hoi ia oe ka manawa au i noi mai nei, a e haawi pu aku ana hoi maua i na kokua ana ia oe no kau hana e like me ka mana i loaa ia maua. Ua like anei kou manao me ko'u, e Generala Garisa?"

            "Ae."

            "E hiki ana anei ia'u ke ike aku i ke kaunawahine?" wahi a Wete i ninau aku ai i ke kuhina.

            "Ua hiki ia oe ke ike aku i ua manawa apau au e makemake ai e ike aku iaia, aole wale o ia, aka e hoihoi ia aku ana oia iloko o kekahi rumi maikai i kupono no kona olakino."

            "E ae ana anei oe e hoihoi hou mai ia Ivana Horawiki iloko o Rusia nei?"

            "Ina ia he mea e kokua aku ana ia oe ma kau hana."

            "Ke manao nei wau o ia ka mea nana e hoohikiwawe i ka'u hana."

            "Ina pela e hoouna aku ana wau i kekahi telegarapa e kauoha aku ana e hoihoi ia mai oia iloko nei o ke kulanakauhale."

 

MOKUNA VII.

KA IVANA LETA IA VERA.

            Mahope o na kukai ana e like me ia ma ka mokuna maluna ae nei, ua hana iho la ko Rusia Kuhina i kekahi mau palapala, a kau iho la kona pulima maluna o keia mau palapala. He mau palapala keia me ke kauoha no ka hooka'ulua ana i ka hookau ana aku i ka Loopa'i maluna o Kaunawahine Rodolinisiki, a e haawi ana hoi i ka mana piha ia Wete e hana aku i kana hana i hiki aku ai i Rusia. I ka loaa ana aku o keia mau palapala iaia, ua puka aku ia oia me ka awiwi, mahope o kona hoomaikai an akau i na kanaka o ke aupuni, a kamoe aku la kana huakai no ka hale o ke kaunawahine a ilaila i loaa aku ai iaia he hookahi wale no meahou i kupono i kana hana e hana nei. Ua loaa aku i kahi wahine Polo he leta ia kakahiaka mai kekahi kanaka ana i hoomaopopo ole ai, a mai ia manawa a hiki wale i ko Wete hiki ana aku, aole loa i hoi hou aku ua kanaka la nana i lawe aku i ua leta la. A oiai ua loaa mua ia Wete he manao e hoouna leta ae ana o Ivana Horawiki ia Kaunawahine Rodolinisiki, pela i alakaiia aku ai kona noonoo i kauhale, a i kona lohe ana i keia mea, ua hele awiwi ae la oia a hiki i kahi o ka wahine Polo, a kahi hoi ana i waiho ai ia Kaunawahine Rodolinisiki i ka po mamua iho, a mai iaia mai i loaa mai ai iaia nei ua leta la.

            Me ka hoopaapaa ole iho, ua haawi mai la ua wahine nei i ua leta la ia Wete, a haalele iho la ia i ka wahine Polo a kamoe aku la kana huakai no ka halepaahao i hoopaaia ai o Kaunawahine Rodolinisiki, oiai ua makemake oia e ike, ina paha ua hoouua io ia aku no ka lono telegarapa no ka paa ana mai ia Ivana Horawiki a heaha la ka haina no ia lono. Ua ninau aku oia ai keia ninau ia Generala Garisa i kona manawa i komo aku ai iloko o ka halepaahao  a ma ke keena hoi o ua generala la, a ua panai ia mai me ka @ anoe, me ka haawiia ana mai o ka pepa i hoounaia mai i haina no ua telegarapa la, a oia no hoi ka Wete i lalau aku ai a heluhelu iho la penei:

"IVANA HORAWIKI."

            "Ea, he puupuu ikaika loa keia nana e hooiaio ole i kau mau mea i ha'i mai ai ia maua."

            No kekahi manawa ko Wete noho ana e hakilo pono ana hoi i ua telegarapa la a e noonoo ana i ke ano o keia lono i hoounaia mai, alaila pane aku la oia:

            "He oiaio anei keia telegarapa?"

            "E heluhelu iho i keia a e ike nou iho," alaila haawi aku la o Generala Garisa i kekahi telegarapa okoa.

            "Ua haawi aku wau ia Horawiki i kau kauoha a ua hoole mai oia me ka inaina iloko o kona mau maka, aole oia e hoi hou aku ihope. Aole wau i koi ikaika aku iaia.

"GERENIGOFA."

            "Gerenigofa," i hoopukapuka ae ai o Wete, me kona noonoo @ iho, "a heaha kana hana e hana nei no keia opio?" i ninau awiwi aku ai o Wete mahope o kona heluhelu ana iho i keia telegarapa.

            "He wahi hana kana no Farani a e hele ana hoi oia ilaila. Aia malalo o kana alakai ana ka huakai i hele aku nei," i panaiia mai ai ka ianei ninau.

            "He kanaka anei oia e hiki ke hilinaiia aku?"

            "Ae. He kumu anei kekahi au e hilinai ole aku ai iaia?"

            "Aole."