Ka Nupepa Kuokoa, Volume XLII, Number 28, 8 July 1904 — MAKAIKIU WETE DETONA Ke Ahi Lalapa Pio ole i na Nihiliti Ke kanaka Amerika Koa lua ole [ARTICLE]
MAKAIKIU WETE DETONA Ke Ahi Lalapa Pio ole i na Nihiliti Ke kanaka Amerika Koa lua ole
MOKUNA VI. E OKI KOKE IA ANA KOXA POO. * "A P^ a w oo," i pane aka ai o Weto. nie ka hoholo ana &e ok& mauaolana no kana hana e hana nei. %4 0 ua mau pepa la i loaa akn ai ia oakoa, aole loa he wahi waiwai iloko olaila mawaho ae o na mea e pili ana i ke kaunawahine/* Ma keia pane a \Vete. ua kunana hou iho la na Kukini, a kau aku la na maka o kekahi i kekahi, a iuaanei i ike lihi aku ai o Wete ua komo aku kana mau olelo iloko o ka waihona noonoo o ko Husia Kuhina, a ke nana mai nei hoi ia poo aupuni maluna o ia nei me ka hilmai ana mai i kana mau olelo. Ile mau olelo koho wale no keia a W ete i pane aku ai. a ua olu iho la kona puuwai i kona koho pololei ana. oia o ia ka mea nana i mue aku i na manao maikai no iloko o keia mau kanaka o ke poo aupuni o Rusia. , Ina oia iho la ka oiaio, alaila heaha iho la kau malaila?" i ninau mai ai o Generala Garisa, "Aole he waiwai o ka u ha'i ana aku ia oe. aka e ha'i aku ana no nae wau. Ina paha ua loaa aku he walii ike ia Bazarofa i k& hana puuwai eleele a ka poe Xihiliti; ina hoi o ka wahine ana e aloha ana oia kekahi i iloko o keia hana; ina hoi o na wahme la ua aloha aku oia i kekahi mea okoa ae mawaho o Baza. rofa; ina hoi o ke kane a ua.waliine la e aioha ana aole i aloha īam aka ua aloha aku i kekahi wahine okoa; ina hoi ua liaM aku 0 Bazarofa i ka waliine ana e aloha ana ua ike no oia he Xihiliti ua wahine la. alaila heaha ka mea e ala mai ana?" "Heaha hoi?" "Ive mauao nei wau o komo koke 110 ka manao iloko o na wahine Ul e pepelii nkn ia Hazarofa a i ole e ae aku oia e aloha aku ia I)azarofa, wahi a Wete i pano aku ai me ke knoo nni, oiai ua ike ' 1 01i ) 1 inohala mai ona nanaina o kona man hoa nanaliH», "Alaila. pehea hou aku?" "Alaila, oia. aole e hiki iaia ke aloha aku i ka mea i aloha maiīaia, a he mea pono hoi iaia ke pepehi aku ia Baaaroga, aole anei he mea nmikai nona ka hookauhihi ana aku i ka wahine a kana mea e aloha ana, konn hoa paio hoi, i >ka hana liniakoko ana i hana ai. Ina paha, a oia nuioli no ka oiaio, e hiki ana iaia ke hookaawale aku 1 ke kanaka ī īke i kona mau ano apau, ame ka wahine e ku ana mawaena ona ame kana niea e aloha ana, heaha hou aku?" 4k t a maikai ka'u hoonohonoho ana i keia hihia, aka he mau manao koho waie no kau i waiho mai nei. a ua hiki oie hoi ia oe ke hooiaio niai." , īl °. 1 ! mau h(Wlloha ' be m«?a maikai ia olua ke hui pu mai me ?.?*., , no °* ua ona h°ik e hoiaio ma keia hihia he mea naakiki ka loaa ana," "Heaha kau e manao nei e noi mai ia maua?" *E noi aku ana \vr\\ e hooka'uiua olna i ka hookau ana aku i ka hoopai nmhma o Kaunawahiue Ro<lolinisiki a liiki i ka mauawa e hiki ai īa'u ke lawe mai i na hoike oiaio e huiknla ana iaia mai keia luhia ae." "Peliea ka loihi o kau manawa i makemake ai?" "I hookahi mahina, iua ia lie mea oluolii ia olua." "Heaha kou kuleana ma keia hihia?" "Ua hoohanaia mai wau e ka makuakane o Ivana Horawiki e liolo mai ianei a e hoopakele ae i kana keiki.'' "Ua hookuuia hoi ua keiki la ona." <4 Pela io no; aka ia'u i huli iho nei ina niea e pili ana i ka'u liana ī liele mai nei ua loaa iho la ia'u keia inau inea a'u i ha'i aku nei-ia olua. Ua hui aku wau me Kauuawahine Kodolinißiki, a ua * komo mai na manao hiaai iloko o'u nona a ua ae aku wau e kokua aku īaia. Ke makemake nei wau e inalanui a e liooko i ka'u i ae aku iaia." 1 keia manawa i huli like ae ai na Rukini a nana aku la kekahi ī kekahi. a īa manawa i pane iuai ai ko Rusia Kuhina: 'hj hooiaio aku ana wau e loaa aku ana ia oe ia pono e pili ana no Kaunawahine Rodolyiisiki. a e loaa pu aku ana hoi ia oe ka manawa au i noi mai nei, a e haawi pu aku ana hoi maua i na kokua ana ia oe no kau liami e like me ka mana i loaa ia maua. Ua like anei kou mauao me ko'u, e Geuerala Garisa' ? " "Ae." "E hiki ana anei ia'u ke ike aku i ke kaunawahino?" wahi a >> ete ī ninau aku ai i ke kuhina. * a 0e ke aku ina manawa apau au e makemake ai e īke aku iaia, aole wale o ia. aka e hoihoi ia aku ana oia iloko o kekahi rumi maikai i kupono no kona olakino." U E ae ana anei oe e hoihoi hou mai ia Ivana llorav\iki iloko o Rusia nei?" "Ina ia he mea e kokua aku ana ia oe ma kau lmna." *Tve manao nei wau o ia ka mea nana e hoohikiwawe i ka'u liana." ' Ina pela e hoouna aku ana wau i kekahi te!egarapa e kauoha aku ana e hoihoi ia mai oia iloko nei o ke kulanakauhale." MOKUNA VII. KA IVANA LETA IA VERA. Mahope o na kukni ana e like me ia ma ka inokuna maluna ae nei, ua hana iho la ko Rusia Kuhina i kekahi mau palapala, a kau iho la kona pulima nt?"-na o keia mau pala|mla. Ile mau j«ilapala keia me ke kauoha no Aa hooka'ulua ana i ka hookau ana aku i ka hoopa.i maluna o Kaunawahine Rodolit)iHiki, a e haawi ana hoi i ka mnna piha ia Wete e hana aku i kana hana i hiki aku ai i Uusia. I ka loaa anaaku o keia mau palapala iaia. ua puka aku la oia me ka «awiwi, mah6pe o kona hoomaikai ana aku i na kanaka o k»* aupuni. a kainoe aku la kaua huakai no ka hale o ke kaunawahiue, a ilaila i loaa aku ai iaia he hookahi wale no m»*ahou i kupono i kana hana e hana nei. Ua loaa aku i kahi wahine Polo ht* l» fa ia kakahiaka mai kekahi kauaka ana i hoomao[M>[N> ole ai, a mai ia manawa a hiki wale i ko Wete hiki ana aku, aole ioa i hoi hou aku ua kanaka la nana i lawe aku i ua leta la. A oiai ua loaa mua ia W<?te he manao e hoonna leta ae ana o Ivana Horawiki ia Kaunawiihine Rodo!inisiki pela i alakaiia aku ai kona noouoo i kauhale, a i kona lolie ana i keia mea, ua hele awiwi ae la oia a hiki i kahi o ka wahine Polo, a kahi hoi ana i waiho ai ia Kaanawahine Rodolinisiki i ka i>o mamua iho f a mai iaia mai i loaa mai ai iaia nei ua leta la. Me ka hoopaapaa ole iho. ua haawi mai la ua wahine nei i ua !eta la ia Wete, a haalele iho la ia i ka wahino Polo a kamoe aku la kana huakai no ka halepaahao i hoopaaia ai o Kaunawahine Rodo linisiki. oiai oa makemake oia e ike, iaa paha ua hoouna io ia aku no ka lono te!egarapa no ka paa ana mai ia Ivana irorawiki. a heaha !a ka haina no ia lono. Ua ninan aku oiu i keia ninan ia Generala Gari»a i kona manawa i komo aku ai iloko o ka halepaahao a ma ke keena hoi o ua generala la, a ua panai ia mai me ka aka Jinoe, me ka haawiia ana mai o ka pepa i hoounaia mai i haina no mi telegami>a la, a oia no hoi ka Wete i lalau aka ai a heluhelu iho la penei: "Ke hoomalkai aku nei wan ia Genera!a Garisa. E huli hoi kokeaku iio wau no Amerika." U IVANA HOKAWIKI." ' Ea. he punpnn ikaika loa keia nana e hooiaio ole i kaa man mea i ha*i mai ai ia maua." No kekahi manawa ko Wete noho ana e hakilo pono hoi i t
— J ua T**lfjraraj»a /a a e noon<>o ami i k*- ano o keia lodo i hooanaia . roas. ahuia pnn»- aku hi oia: l , "H*- am ī k"ia t*»Upiraf»a?" ' K h»-ifjh«'!?] iho i ke?a a e ik<- no« ilio." alaila haawi aku Ia o ; G»-n*-rahi tJarisa i kekahi t«-k'gsira|ia ok<Ki. J "l a haj,wi aky wa» ia IWawiki i kiin kanoha a na hoole mai j oia ni*' ka inaiiwi ii<>ko o kona nuia m»ika. aole oia e hoi hou aku • ih««>-. »aa i koi ikaika aka iaia. . •*G EK E XIGOFA /' f nip«fa/ 4 i hf*»j.ukapuka at* ai o W<*te, m<? kona «oonoo; ana iho. a h« aha kana liana e hana n<-i no keia opio?" i ninau awiwi j aku ai <» n&h»i*' o kona hehihehi ana iho i keia telegarapa. i •II»* v.;«hi hana kana no Faraiii a e hel»' ana hoi oia ihiila. Aia ; iiiala!»! <■ k;?na alukai ana ka huakai i helo aku i pauaiia mai aij ka iauvī ninau. } •H. kanaka anei oia f- hiki ke hilinaiia aku?" ..... | "A*-. H»- kuuiu anei ki-kahi au e Uiliuai oie aku ai iaia?* f [ "A« , ;«.*.*" I -11» aha hoi kou knmn o ka ninau ana mai nei ia ninau?" \ **N%» ka im a oia ka uu*a naiui i hana aku i luma i hookuaia mai j ai o Ivana H«»rawiki." i -W» U. «»ia ka i waihoia aku ai o keia hihia no ka huli ana. i p.olaila k*- manao «♦ i wau o j»an ana kou kuhihowa ma keia mea. v j •iiiii ]r«*la na pau ao ia no. Eao mai oe e hele aku wau e ike. \ ke kannawahin«', a ko noi aku nei no hoi wau ia oe uiai hoopuka iki aku «»♦- i kekaiii ima ia Kaunawahine Hodolini.siki e j»li ana no| ka Ivana {•aio- ma k«-ia t*'lejrarapa ana i lioouna mai nei. Ke ma-i k.-niak»- n»'l wau e hoohana'aku i keia ike i loaa mai nei ia*u ma! kokahi alanui ok<«i.* T j "K<- ln»oj»aa aku nei wau aole oia e lohe iki ana i kekahi mea <• kf*ia a«»» mai ia inakou aku.** J -Mahalo." wahi a W«?te me kona huli ana ae e hoomau aku i kana huakai no kahi e hoopaaia' ana o Kuunawahine Kodolinisiki. | Ea. aole aiwi o keia haiui a lvana Hoiawiki ka mea nana ei hookui'ini mai i kau hanu?" i kahamaha niai ai o Oenei-aia Garisa. "Aoh' loa pela; aka o keia ka ii**a nana i liooikaika hou i ko'u nooiioo ana nialuna o keia hana." Ma ko Wete kulana hakilo i ke ano o ke kanaka ua ike a ua maopopo iaia ko Generala Garisa ano mā keia hui kukai ana a laua, a ua rnaoj»opo iaia eia keia poo oihana o ke aupuni ke liuna nei i kekahi uiau mea mai iaia aku. aole nae i makemake o \Vete e iioike 1 keia hoohui i h»aa aku iaia. I kona hiki ana aku i ke keena i hooj)aaia ai o Kaunawahine Rodoiiuisiki, ike iho la oia ua hookoia na olelo hoojjaa a ko Rusia Kuhina i iioopaa mai ai iaia, oiai e uoho ana ua kāuuawahine la iloko o kekahi keena nani i hooiakoia me.na -mea apau e oluolu ai ke j»io. >lahoj»e o kona ha'i aua aku ia Kaunawahine Kodolinisiki i na mea i hoea ae ia kakahiaka inawaena ona ame na kanaka poo aupuni 0 Kusia, a e haawi ana hoi i na olelo hoolana manao, ua haawi aku Ja oia i ka leta i loaa aku iaia i kahi o ka wahine Polo, a oia no hoi ka ua Kaunawahine la i lalau mai ai, a noho aku la keia nana i ka heluhelu ana a ka lede pio. fka wa i kau ai na maka o ua wahine la maluna o ka limakakau, ua hulili ae la kona inau niaka me ka hauoli. Wehe koke ae la ke hauuawahin»' ika wa-hi leta a hoomaka iho la e weliewehe ika leta. I kinohi no ike aku la o Wete i ka mae ana iho o kela lielehelena liauoli i paliola iho maluna o ke kaunawal,iine ? a hoomaka ae la e halii kn inaina. E like me ka nee ana a kona mau maka mai kekahi hua palapala a i kekahi, pela no hoi i pii mahuaihua ae ai ka inaina o vu kaunawahine la. Mahope o kona lieluhelu ana iua leta la, kuu Hif la kona mau lima ma kona aoao, hanu nui ae la no kekalii manawa, a puili ae la i kona mau lima maluna o kona umauma, a hooho ae la: u O, pehea īa oia i liana mai ai i keia hana maluna o'u! Ua pau anei kona aloha ia'u? Ua hoopunipuni aiiei oia iaia i lia'i mai ai ia'u i kona aloha? E, na Lani, he oiaio anei kekahi iloko o keia mau huaolelo? A. kuu uliane, kuu aloha, kuu mau inea apau i molia ia aku no kuu Ivana aloha ole e." Maanei i hopu aku ai o Wete i ka leta a hoomaka iho la e helulielu; a i ka j»au ana, pane aku la oia: "Ke ino lapuwale nui! Ina nau io keia i kakau mai nei, e Ivana Horawiki, e hahai no wau mahope o ko ? u mau me»heu a hiki i ko'u wa e lioopaa aku ai ia oe iloko o kekahi o na halepaahao naue ole, ioi aku kona ino mamua o kahi a keia opiowahine e paa nei i keia iuanawa." MOKU>'A VIII. u l*A MAWEIIE KA PILIXA MAWAENA 0 KAUA!" -Ia Kaunawahine Kodolinisiki i hoopuka ai i na huaolelo a kaua 1 ike ai uia kti inokuna inaiuua iho nei. ua lilna aleu la oki a wailio maule ana iluna o ka j>apahele. Ma ko \Vete ano, kulou iho la ia me komi naau ehaeha, haj>ai malie ae la ia Vera a hoonoho aku la iaia iluna o kekahi noho. a i ka lioi ana m>ai o na. noonoo maikai iloko o ka oj»io wahine, lalau iho la o Wete i ka leta a hoomaka iho la e heluhelu, j>enei: 'i ka Maehuue:—lle mea lioopau manawa wale no ka hai ana aku ia oe ke kumu o ka mawehe aqa o fca pilina mawaena o kaua. Ke kanaka lanakila wau i keia manawa, u e hoi koke aku no wau i Amei-ika. "Ivana Horawiki." | 'ileaha la ka manao o keia? M i ninau aku ai o Vera me ke kau- 1 maha. "O ko Ivana limakakau anei keia?" "Ae." "E naua j>ono oe ina oia io no. Malia paha he hana hoopunipuni wale no keia." Uilau aku la o Vera a hoomaka iho la oia e heluhelu, a pane aku la: "lle oiaio. no Ivana no keia linmkakau." *i.le h'ta no anei kekahi a Ivana e j>aaia nei e oe?" Iho koke iho la ko \ era lima iloko o ke eke o kona lole a liaawi mai la ia \\ t*te i kekahi leta. lle leta keia i j>iha ike aloha ona la i hala aku a huia e kukai ana. a mailokō mai o ua leta la i puai mai ai na huaolelo o ke aloha oiaio e sila aua i na hakukoi ana mawaena o na aloha elua. Me he inea la aole ua keia kanaka hookahi i kakau i keia mau h ta a i i'lim, a i ole ua hookonokouoia aku oia e hana mai i kekahi hana i kupono ole ia oe/' wahi a Wete i pane iiku ai malioj>e o kona heluhelu ana i na lela la. j " lVhe«i la hoi e loaa aku ai na manao j>ono ole no'u ilQko onaJ a owau hoi ke aloha uei iaia?" wahi a ke kauuawaliine me ke kau-i maha o kona naau. { Aia iio o Wete ke nana pono la iluna oka leta me kona mau j inaka ikt» i na kiionohi oiaioi mea e hiki ai iaia ke haawi i kana olelo! hooholo maluna o keia mea ano nui i ala mai iwaena o kana hilli 1 i'iia no kana hihia. N "Xa keia kanaka hookahi no i kakau i keia mau mea a elua," vxahii a w'eie i puana ae ai mahojH> o kana mum pono ana. • Auwe uo hoi e! Alaila ua oiaio no na mea aj>au." i hooho hou ae ai ke kaumiwahine, me ka pio ana iho o kona mau manaolana «j*au. "Eta nae hoi aole i kakauia ka la o ke k-akauia ana o keia leta, %? walu a W ete i hooho hou ae ai. | "l a jH>lolei kjuu" wahi a ke kaunawahine i hooho hauoli ae ai « he manaolana no anei kekahi no'u iloko o keia?" j **0 . kn ! niku * kakuuia ai me he mea la ua oi aku mamua okala I nookahi. a ī ole Ue elua j«\ha h\ kona kahiko," wahi hoo a Wete. % iVk io anei?" l A iVla i'o no. R mu>a mai paha oe la ua hap«i*upa'u iho keia I mika a ua ano like aku me ka iiiika e kau la inahma o kan leta mua ' "O, akulu no wau a hoomaopoj>o;* wahi a ke kaunawahine, me 1 \ v.' a mnnawa no hoi k»> liohola la malnoa kona popal"» lahilahi na mmoaka oka hauoli i kipona pu i a me na waiuaka, lala« mai la oia i ka leta a aana hoo iho la. (Aole i pan.)