Ka Nupepa Kuokoa, Volume XLII, Number 31, 29 July 1904 — Page 3

Page PDF (1.51 MB)

This text was transcribed by:  Jean Howard
This work is dedicated to:  Awaiaulu

Ka Nupepa Kuokoa

KE KILOHANA POOKELA NO KA LAHUI HAWAII.

 

IULAI 29, 1904

 

-KE-

KAUNAWAHINE

:o ke:

Kulanakauhale o Tarevis

------------------

KE ALOHA I KA MAKA PAHIKAUA

-----------

MOKUNA XXXII

 

HUI HOU NA HOALOHA

 

            “Aole lakou e paio ia mai.  E hele lakou ilaila ma o ka inoa o ka Emepera, ka haku hoi maluna o ka Akibihopa.  Ina aia ilaila ka Akibihopa aole oia e naaupo ma ke komo kue ana mai i na koa a kona Haku, a ina aia ilaila kekahi mau lunakoa ona he kanalua loa wau i ka loaa o ka manao aa iloko o lakou  no ke komo paio ana i kuu @ koa.  Eia nae ina e ae ole ia lakou e komo iloko o ke kulanaka@ hale alaila e hoomoana koke no lakou ma ka lihi-waho o na pale@  ke kulanakauhale me ka paio ole aku a hiki i ko’u manawa o hoea aku ai koe wale no a lele kaua ia mai lakou, e lele kaua aku ai lakou no ke pale ana no lakou iho.”

 

            “Ma ia mea e lawepio ai lakou i ke kulanakauhale o Tarevis,”  wahi a ka Emepera i hoomau aku ai i kana papahana o na koa, “a @    aku i keia mau kauoha a e hookoia mamua o ka puka ana mai o ka la i ka la apopo.  A o kekahi mau pualikoa ekolu e hoounaia lakou a hoomoana i ka muliwai Rine kokoke i Kobilene.  Aole e @ mai ka nui ikaika o kanakolu kaukani poe koa aka ina e loaa @ paioia mai alaila e paio aku lakou a no Kobilene ka pahuhopu me ke kuemi hope hou ole.

 

            A i ka hiki ana i Kobilene e hoomau loa aku ai kekahi umi kaukani no Kolon@  like me kela no Tarevis.  A o ke koena iwakalua kaukani e noho iho lakou i Kobilene a hiki i ka manawa a kaua e hiki aku ai ilaila ke manao nei no nae wau a kaua ke hiki e ana i Kobilene.  He kaukani koa kaualio anei kau i makaukau?”

 

            “He elimi kaukani i makaukau e ka Mea Kiekie a oi aku ina oia kou makemake?”

 

            “I ke kakahiaka nui e waeia mai ai mailoko mai o ka hapanui i hookahi kaukani koa kaulio i makaukau piha a lako i na pono kaua a e ku laina imua pono o ka halealii a o ia puali ko’u puali kiai, a o lakou ke hele pu me a’u i Kobilena.  Maluna au o kuu  lio keokeo maikai e kau ai a pehea aku la kuu kapa-kila waidala—ke mau la no anei kona maikai?”

 

            “E ha’i aku wau ia oe,” wahi a ka Emepera i hoomau aku ai, “e lawe ana wau ia’u iho imua o ka poe manao nui ole i ko lakou Emepera oi loa aku i na Akibihopa o Tarevis ame Kolone me ka ikaika piha o ko’u mau koa ame ke kilakila o ko lakou mau kulana i ole ai e ike lakou i kekahi hapa a koe kekahi, aka e ike no lakou i ka nui ikaika ame ke kilakila o ko’u mana ma ke ano Emepera, e hele ole ai ko lakou hoomaopopo aole wau he wahi kanaka wale no aka he lanaka ma ka mana piha ame ka nui ikaika ma ke kahuakaua ame ke kulana kilakila.”

 

            Ma keia mau wewehe manao o ka Emepera aia ka Barona ke @aka pono la kona mau maka maluna o ke kanaka opio me na hiohiona ikaika o ka hooho mahalo i na hoolala a kona poo aupuni ka mua loa i loheia e kona mau pepeiao mahope iho o ka hala ana o elua makahiki.

 

            “Ua ku ia olelo a ka Mea Kiekie, oiai ua lawa me oe ke kulana ikaika ame ke kulana kilakila.  Pehea la, e kuhihewa anei au ke hoopuka ae i ka oiaio o keia mea i ha’iia mai ia’u oia hoi, aia ke Kaunawahine Tekela iloko o ke Kakela Turona?  Ua lohe wale ia mai no a e loaa no ka oiaio mai ia oe mai e ka Mea Kiekie.  He mea oiaio aola he mea o ia ano i haiia mai e ka elele eia nae ua koho wale aku no wau ma ka hoike ana mai o ka moneka aia kekahi wahine opio ui a lede maopopo iloko o na paia o ua kakela nei a’u po hoi i haupu wale ai o ke Kaunawahine Tekela ia.”

 

            I ka manawa a ka Barona e hoike manao ana aia na hiohiona maikai iloko o na maka o ka Emepera opio kahi i olino mai ai.

 

            “Aia io no ke Kaunawahine Tekela iloko o na paia o ke Kakela Turona.”  Wahi a ke Emepera, “a e hai aku wau ia oe e kuu hoaloha maikai mamua o ka hala ana o kekahi mau la hehulehu hou aku e loho mai ai ka Emeperesa Tekela iloko o na paia o Palanipoka nei.  Aole e liuliu e ike ai oe i ka aha mare iloko o keia kulanakauhale poe aupuni, a oia no hoi ka manawa e maalo ae ai na manaopaa o ka noho kanewahine ole ana.  O e Sigifarai, oia kekahi o na wahine opio maikai loa a’u i ike ai e hele ana maluna o ka ilihonua a no kona pono e lilo io ai wau i Emepera aole ma ka inoa wale no aka i hanau emepera ia mai no oia.’

 

            “E noho mai ka Emeperesa me kona mana a e pulamaia aku me ke aloha e ka Mea Kiekie.”

 

            “Pololei e kuu pukaua nui.  Nolaila e hoomakaukau mai oe ia oe iho ame na hoolala i makemakeia a e lawe mai iloko o ke kulana kiekie au e hiki ai ke hooponopono no ka mea aole keia he hele kaua ana a he liilii loa paha na wahi paio a’u e kanalua ole ai i ke kuemi @ ak@ o keia mau keikialii o na luakini, a e hookuu pu mai ai lakou i ko lakou ikaika no ke kakoo ana i ka Emepera ame ke aupuni ame ka aina ame na makaainana.”

 

            “Mawaho ae o keia.”  wahi hou ana i hoomau aku ai, “e hoike aku i keakea na hoi mai ka Emepera me ka lanakila nui mai ka @  mai, a i ka manawa e pahola ai keia mea hou oia auanei @  oi aku mamua o ka hiki ia kakou ke hele a hoea aku @   makemakeia.  Nolaila e pono wau e hoomaha iki no keia @   no ke komo aku i na hana o ka la apopo e hiki mai ana.”

 

            A@  alakai aku la ka Barona i ka Emepera iloko o kekahi lu@  moe aole i mamao loa mai kona keena moe aku a waiho aku la ka Emepera iluna o ka moe—o na kamaa ame na kepa pau pu @     A mamua o ka huli ana o ka Barona no ka hoomaopopo ana i ka papahana a kona Emepera aia hoi ua pauhia loa aku la kona ha@  iloko o ka hiamoe no ka nui Iuhi.

 

MOKUNA XXXIII

 

KA EMEPERA MA KE POO O KONA PUALIKOA

 

            I ka hala ana aku o ka Emepera na alakaiia aku la no hoi o Panapua Sure ame Konorado e ke kamaaina o ka Hotele a mamua o k@ laua hooaumoe ana ua kauoha aku la ka panapua i paina-ahiahi no laua a aole no hoi i u iho ua makaukau koke mai la no a nonoho ana na kamahele o ka huakai loihi ma ke pakaukau.  A mahope o ka pau ana o ka lana ai ana ame ka hoonuu no hoi ka ai ana o kahi panapua no ka nui pololi ua hoi like aku la laua no ko laua wahi moe i haawiia mai no laua.

 

            I ko laua ala ana mai i ke kakahiaka nui aia hoi ka hotele holookoa iloko o ke ano kunahihi o ka olioli nui me he la aia kekahi mea hou ano nui loa ua pahola ae iloko o ka aina a na ia mea i hoopuiwa ae i ka panapua kona kumu i ui koke aku ai i ka mea malama hotele, kahi o na kamahele i lohe ai he mea hou mai ka halealii mai.

 

            “Aia he mea hou wiwoole mai ka halealii mai,” wahi a ka mea malama hotele me na hiohiona olioli e halii ana iluna o kona helehelena.  “Ua hoi mai nei ka Emepera mai ka aina hikina mai a ua ala koke ae nei ke kulanakauhale nei a hoohiwahiwa iaia iho me na hae ame na hoowehiwehi like ole no ka hookipa ohaoha ana i ka Emepera a ua hauole nui kona kulanakauhale ame kona poe makaainana i kona hoi ana mai me ka maikai ame na hana wiwoole ana i kukulu ai i na aina hikina.  No ka nui ohohia ua kukuluia ae la he laina koa kaua kaulio loihi iloko o ka paalii a aneane hoi e hiki ole ke paa mai i ka nui makaikai e piha la ilaila i keia kakahiaka nui wale.”

 

            “O kekahi o ko’u wahi kanaka hana.”  Wahi hou a ua mea malama hotele e haanui ana i na kamahele no kona Emepera, “i kona lohe ana i keia mea hou i keia kakahiaka ua holo koke aku oia i ka paalii no ka hooiaio ana a ua ike io aku nei oia i ka Emepera a no la hiki ole iaia ke kali hou aku no ka nui olioli ua hoi koke mai nei oia e hoike i ua mea hou ano nui la i ka hotele nei.  Ua hooho nui ae na makaainana i ko lakou ohaoha nui no ka ike aku i ko lakou Emepera nolaila e ka’i mai ana kona pualikoa nui me ia a wai a kekeahi hoike mai nei o ka Emepera i papahiia me na hoomaikai mai  na lani mai ua aahuia me kona kapa-kila waidala a me he akua kaua la oia i ke kau kilakila mai ilua o kona lio keokeo nani, a aia ma kona umauma he ke’a daimana nona ka ikaika olino o kona mau kukuna e o mai ai i nele ole ai ka weli o na kanaka o ka hikina ke weheia no ka ikeia o ke daimana, a ma kona nui kino e uhi ana i ua kapa-kila nei ona he koloka maku’e.  Wahi a ke kanaka aole he mea e ae iloko o Kelemania holookoa e like aku me ia ma ke kulana kilakila a ano moi maoli no.  O na koa kaulio keia ona ua makaukau lakou me na mea kaua ame ka lakou mau pahikaua e o ana ka anapanapa iloko o ka malamalma o ka la a he nani maoli no k nana aku a ku no hoi i ka eehia ke kumu i ku mai la ka pihe olioli o ka leo ikuwa o na makaainana, a oia ia leo uwa a kakou i lohe aku nei.  No na makahiki elua i hala ae nei ma ka manawa a ka Emepera i kaawale aku ai mai ka aina aku nei aole i nui na komo mai ame na hemo aku iwaho iwaena o ka oihana kalepa a o ka Barona hoi nana e malama nei ka maluhia ua  noho hamau maikai maolo oia me he la aole he emepera e noho nei ma ka nohoalii a e kali ana no ka hoonoho hou ae i poo aupuni.”

 

            “I ka nana aku he hoohiwahiwa nui ana keia.”  Wahi a ka Panapua Sure i pane ae ai, “a ina aole i waiho kauoha mai kuu haku e noho i ka hotele nei a hiki i kona manawa e hoea mai ai ianei aole au e hooka’ulua aka e hele koke no wau e ikemaka i na hana o ka la.  E aa anei kaua e uhai i keia kauoha a ko kaua haku e Konorado no ka ie ana i ka Emepera?  E hoike mai oe i kou manao.”

 

            “Ua kauohaia mai wau e noho ianei nolaila ianei no wau e noho ai,”  wahi a Konorado i pane aku ai me ke kuio nui.

 

            “He olelo paa kena o ke kuolana koa,” wahi a ka panapua, “a aole e nele ka pulamaia o na kanaka o ia ano e ke aupuni, aka no’u iho ua makemake maoli au e ike i ka Emepera.  Pehea la kona nanaina?”

 

            “Owau no kekahi i makemake loa e ike i ka Emepera,”  wahi hou a Konorado, aka no’u iho aole i loaa ia’u ke alanui maikai e ike ai iaia koe wale no he hele maoli mai no ka Emepera ianei.”

 

            “O he hana maalahi loa ia, wahi a ka mea malama hotele, “no ka mea, ua oleloia e hele loa ana ka Emepera me kona pualikoa kaulio e nana ai i k ona mau pualikoa e hoomoana la i Kobilene a ina pela alaila e hiki mai ana ka huakai a ka Emepera maanei no ka mea, maanei ke alanui e hiki aku ai i ka puka-pa e hemo ai iwaho po ka hele ana ilaila.  Eia ke hoomakaukauia mai nei ka alanui me na koa ku kiai no ka malama ana i ke alanui i ole e puuluulu ia e kanaka.”

 

            “Ua hoikeia mai nei ia’u,” wahi hou a ka mea malama hotele “e kipa mai ana ka huakai Emepera maanei a e hoomakaukauia kekahi wahi no na malihini a’u no ka apoia mai e ka Emepera a no ia mea ua nui loa kuu olioli o ka lilo ana o olua i mau mea e kipa mai ai ka Emepera i ka hotele nei kekahi kumu hoowaiwai nui i kona mau hana no ka mea, aole e nele ka lilo o kona kipa ianei i mea e aai loa i ka poe kipa ianei ma keia hope aku.  Nolaila e ukali pu ana wau mahope o olua i ka manawa e hoea mai ai ka huakai a e ku aku ana olua ma kahi i hoomakaukauia e a’u a aole mea nana e keakea ia olua.”

 

            “He mea nui loa keia au i hoike mai la ia maua,” wahi a ka panapua, “ a e ike mai no hoi oe i ko maua ano, he mau kulana i maa ole imua o ke alo o ka poe hanohano, oi loa aku imua o ke aloalii e like me ka Emepera e hiki mai ana.”

 

            “No ia mau mea ame na mea e ae i pili ia olua aole a’u manao ninau no ka mea aole o’u makemake e komo wale aku iloko o ko hai kuleana koe wale no o ka hookaa pono ia mai o ka bila auhau o ka noho ana i ka hotele nei ame na mea e ae i hoolakoia aku ma o ko lakou makemake e like me olua i komo mai nei.”

 

            “Owau no kekahi i loaa ia haawina ou,” wahi a ka panapua, “o ka me’o ole aku i ka hai a oi aku no hoi ko’u hoomaopopo ana i ko’u mau mea pili loa ia’u.  Aka no’u iho e hoik aku wau ia oe o na lako i panaiia mai ia maua mai keia hotele mai, o ka mea i oi loa aku i ko’u manao oia ka waina maikai loa a maua i inu iho nei a o ka mua loa no hoi ia a’u i hoopa ai, oiai nae ua maikai no na mea e ae i panaiia mai.”

 

            No keia mau panai olelo maikai a ka panapua ua akaaka leo nui ae la ka haku malama hotele me ka olioli nui.

 

            “He olioli ia no’u o ka ike ana i na kanaka no lakou na maka ame na hiohiona mawaho like loa me ko loko, a’u i hoomaopopo loa aku nei nou, oiai nae he olioli loa ia no’u o ke kamailio nui ole pili ia oe iho nou iho, a’u no hoi e hoomaopopo pu la aole o olua he mau makaainana o ke kulana haahaa no ka mea, ina oia ko olua kulana aole olua e komo mai iloko o keia kulanakauhale i ke aumoe e like me ka ponei8 a oukou i komo mai ai.

 

            “Iloko o na haawina kamahao,”  wahi a ka panapua i hooho ae ai i kona hoaloha ia Konorado, “ma keia hooaiai a ka haku mea malama hotele aia he haawina ano nui iloko o keia kumuko’a o ko kakou hookuu laelae ia ka ponei.  Aole ane oe e hoomanao i ka pane kanalua ana mai o kekahi poe e kali ana mawaho o ka puka-pa e hoike ana he mea makehewa wale no ka hoaano wale ana no ka hemo o ka puka-pa a oia no hoi ka’u i kanalua nui ai no ka hemo io o ka puka ia kakou, eia nae, he ekolu no kikeke ana o ko kaua haku me ke kuau o kana pahikaua o ka hamama koke no ia o ka puka me ka hoohakalia ole hou ia aku.  O ko’u manao ma keia mea—o ko  kaua haku he keonimana oia i ike nui ia iloko o ka auna o ka poe hanohano a iloko o ke aloaliii o ka Emepera, a ke hooiaio nei wau i kana olelo mau he hoaloha ka Emepera nona ame ka Barona ka mea nana e malama nei ke kalaunu o ka Emepera.”

 

            “Aole ia he mea hou ia kaua no ka mea ua lohe mau no oe i ka hoike mau o ko kaua Haku i ke Kauna Paela—he hoaloha ka Emepera nona;” wahi a Konorado i hooloio aku ai.

 

            “He oiaio kela.  Akahi no wau a hoomaopopo loa a ke manaoio ne hoi wau i keia manawa.”

 

            Na ka ikuwa nui o na leo huro oia ka mea nana i ume hou mai i ka mea nona ka hotele a ku ana i waho mahope iho o kona hoi ana iloko o kona lumi ame ka hiohiona nui no hoi oia i hoi hou aku ai iloko.

 

            “Eia ae ka huakai a ka Emepera a oia no ma ke poo o kona pualikoa kaualio,” wahi a ka mea malama hotele i pane aku ai i na kamahele mamua iho o kona haalele ana iho a komo hou ai iloko o ka hale.  “Aole he manawa aku i koe e hoapaapa wale ai a i me e loaa ai ia olua i kahua maikai e ike pono ai olua i ka Emepera, nolaila e hahai mahope o’u mahope iho o ko’u hoomakaukau ana ia;u iho.”

 

            Alaila komo aku la ua mea malama hotele nei a aole no hoi i liuliu loa ua puka houmai la oia iwaho a eleu ae la no hoi o Konorado ma ka hahai ana mahope o ua kanaka nei oiai nae ka panapua i hoi hou aku ai i hope iloko o ka Iumiaina a mahope o ka inu wahi oolopu waina ua holo wikiwiki aku la oia no ka loaa aku o ka poe e hele ana mamua.

 

            He ea oiaio ma keia manawa a na kamahele e kukaiolelo nei me ka mea malama hotele aia ke kulankauhale holookoa iloko o ka pihoihoi nui o ka olioli no ko lakou Emepera i hoea mai iloko o na paia o kona kulanakauhale, a emoole no hoi na paa koke ae la ke kulanakauhale alii i na hooweiwehi like ole mawaho ae o na hae o ka aina e welo haaheo ana.

 

            Ma kela ame keia ipuka—ina he pukaaniani a puka komo paha a wahi e ae aia na hoowehiwehi o na pio liilii a malaila hoi na hae like ole kahi i welo ai mawaho ae o na pio nunui i kukuluia me ka hikiwawe e na makaainana ma na alanui—ma na wahi no nae a ka huakia Emepera e maalo ae ai, a ma ka aoao o na makaainana opio kane a wahine aia ke hele haaheo la me na mele hooheno e ikuwaia ana no ka nui olioli.

 

                                                                        (Aole i pau.)

 

 

-MAKAIKIU-

 

WETE * DETONA

 

Ke Ahi Lalapa Pio ole i na Nihiliti

Ke Kanaka Amerika Koa lua ole

 

-------------

MOKUNA X

 

UPENA I HOOMOEIA NO WETA

 

            “No keaha la oe i hoike mua ole mai nei i keia?  Pehea la e hiki ai ia’u ke hoopololei i ka’u hana kuhihewa ana?”  wahi a ua aliikoa la.

 

            “Ina no wau i hoike koke ak nei ia oe aole no ia he mea waiwai.  Ua maopopo ia oe ua haule wau i kuu kaa, nolaila he mea maikai no’u ka hele ana mai ianei.  Aole wale hoi oia, aka malia paha e hiki ana ia oe ke kokua mai ia’u.”

 

            “Heaha ka’u kokua nou?”

 

            “O ka mea a’u e makemake nei e loaa aku, he oiaio ke makemake loa mai nei oia e paa ia wau ihope nei.  Ke makemake nei wau ia oe e hoihoi aku oe ia’u iloko o kekahi lua hoopaahao, me keia manao no nae e hoike aku oe ua hewa i’o no wau, a e hoike pu aku no hoi oe i ka hooiaio o ko’u hewa io a e hoounaia aku ua hooiaio ia no Sana Peteroboro.  Ma keia hana ana au e puni ai keia poe nana e hana mai nei i na hana kolohe a e ake nei e haule wau ihope.”

 

            “E hooko no  wau e like me kau i hai mai nei.”

 

            “Alaila e like me ka hikiwawe i loaa ia oe, e hele koke ae oe a hookuu ae ia’u.  Ina he mea hiki e hana ae oe ia hana i ka manawa koke no e ku mai ke kaaahi e holo ana no Belina.l”

 

            “E hooko ia no pela.”

 

            A e like me ka Weta i hai aku ai i ke aliikoa, pela ua aliikoa la i hooko ai.

 

MOKUNA XI

 

E OKI IA ANA KO VERA POO

 

            I ko Weta hookuuia ana, ua haalele iho la oia ia Dunaboro me ka hoonalonalo ana a ua like oia me kekahi kanaka kalepa o Rusia.  I kona hiki ana i Belina ua hoololi ae la oia i kona ano a lilo i kanaka Farani, a me ia ano oia i komo aku ai i ke kulanakauhale o Parisa.  Aole oia i hoalu iho ma kona alahele, aka holo loa aku la oia no Parisa, oiai ua maopopo iaia o ia iho la ka pahu hopu o ka huakai a Kauna Gerenigofa ame Kaunawahine Alamazofa, a aia hoi me laua ka ianei hana nui no keia manawa aole hoi no Ivana.  Mawaho ae o keia, ina ke mau nei ke aloha o Ivana no Kaunawahine Radolinisiki, e like hoi me kana e koho ana, alaila aole he pilikia e loaa mai ana ia Ivana a e hoomamao ana hoi oia mai ia Kaunawahine Alamazofa, a ina no hoi he aloha hoopounipuni wlae no kona, alaila eia oia me Kaunawahine Alamazofa a e hui aku ana oia me ia ma kahi a keia mau Rukini e noho nei.

 

            Malia paha e loaa mai ana ia kaua e ka mea heluhelu ka manao he hana paakiki keia na Wete e hana aku ai, a e halawai aku ana me ia he mau Rukini i makakau no ka inu ana mai i ko Wete koko, a he hana hupo loa hoi ia na kekahi kanaka e hana ai, ka hookomo ana aku iaia iloko o ka poino e nee mai ana. He oiaio ia, aka no Wete, ua kamaaina oia i na pilikia apau o kana oihana, a aole wale hoi o keia ka manawa mua loa ana i hookomo aku ai iaia iloko o kahi polihihi e like iho la me keia.  Aole oia i nana ae i keia mau mea, aka komo aku la oia iloko o kana hana me ka nana ole ai i na pilikia e alai mai ana maluna o kona alo.

 

            Iaia i hiki aku ai i Parisa, ua hele mua aku la oia i haki noho o Kaunawahine Alamazofa, e like hoi me ka Generala Gerisa i haawi mai ai iaia.  Ma kaua huli ana i maopopo ai iaia eia io no o Kaunawahine Alamazofa ke noho io nei no ilaila, a me’ia pu no hoi o Kauna Gerenigofa.  No Ivana, aole ana mea i ike ai nona.

 

            Mahope mai ua hoi aku la oia no kona hotele, ka hotele hoi ana i hai aku ai ia Generala Gerisa o ia kona wahi e noho aku ai ma Parisa, a mahope o ka loaa ana o kona lumi, ua ninau aku la oia ina paha ua hoounaia mai kekahi tlegarapa ma kona inoa.  Aole he telegarapa e waiho ana ilaila , i hoike mai ai ka luna hotele ia ma@awa, aka ua manao oia, ua hoounaia mai he telegarapa ma ia kakahiaka, a ua hoihoi hou ia i ka hale o ka hui telegarapa.

 

            “Aia ihea kahi e noho nei o ke poo telegarapa o onei?”  i ninau aku ai o Wete.

 

            “Aole wau i maopopo ia mea.”  I panaiia mai ai kana ninau.

 

            “Aia hoi ihea ke keena telegarapa kokoke loa maanei?”  i ninau hou aku ai o Wete.

 

            “E ka monikui, e hele aku oe no elua kuea hale mauka aku nei, alaila e huli ae oe ma kou hema.  Aia iwaenakonu o keia kuea kahi e ku nei ke keena.”

 

            I ko Wete lohe ana i keia haina, ua huli koke ae la oia me ka awiwi a hoomaka koke aku la e hele.

 

            “E ka monikiu, aole he hemo o ke keena i keia hora.  I ke kakahiaka e hemo ai,”  wahi a ke kiai o ka hotele.

 

            Iloko no nae o keia mau huaolelo, aole i ku iho ua Wete la.  Ua ike no oia aole e hemo ana ua keena la ia manawa, eia nae ua ikaika kona manao e loaa koke aku ua telegarapa laiaia ina nae he mea @iki.  Ua maopopo iaia aole he wahi okoa ae e loaa mai ai ua telegarapa la, aka mai ia Generala Gerisa mai no ia, a aole hoi e tele garapa wale mai ana keia poo oihana aupuni o Rusia ke ole e ala mai kekahi mea ano nui.

 

            He mea oiaio i kona hiki ana i ke keena telegarapa ua paa io no na keena la, aka nae na loaa aku la iaia kahi e noho ana ke kanaka telegarapa, mamuli o koua ninaninau ana, a ua kamoe loa aku la kana huakai hele no kahi i kuhihuhi ia mai iaia.  I ko Wete hiki ana i kahi i kuhikuhiia mai ai iaia, aole ua kanaka la malaila, aka ua haiia mai iaia malia paha e loaa aku ana iaia iloko o ka haleaina Ru Bonapate, kahi i maa mau iaia i ka hele ana no ka ai ana i kona aina ahiahi.

 

            Me na hoike o ka helehelena o ua kanaka la ame kahi e ku ana ua haleaina la, ua hoomau aku la o Wete i kana huakai.  Ua loaa aku la iaia ua kanaka la.  Ma ko Wete ike kilo i ke ano o ke kanaka ua maopopo iaia he kanaka Perusia ua kanaka la, a he kanaka hoi e nana ole mai ana i ke kukai aku a kekahi mea aia wale no a kipeia aku oia.  Aole i hopo iho o Wete no keia mea ana i ike ai, aka nae nee aku la oia a ku ana imua o ua kanaka la a pane aku la:

 

            “O monikiu Delita anei keia a’u e hui pu nei, ke kanaka hoi o ke keena telegarapa o Rue Canadela?”

 

            “Ae, a i keaha la?”

 

            “I keia kakahiaka ua loaa mai i ka monikiu he telegarapa na Wete Detona.”

 

            “Ua poina wau i na mea apau mahope iho o ke paniia ana o ka puka o ke keena.  Ina oe e hele mai ana i ke kakahiaka e ike ana oe i na mea e pili ana ia mea.  Aloha ahiahi oe e ka monikiu,”  a huli ae la ua kanaka nei no ka hele ana aku.

 

            Unuhi koke ae la o Wete i kekahi bila dala iwakalua a waiho iho la iluna oke pakaukau, a pane aku la me kela mau minoaka i maa mau iaia.

 

            “He mea waiwai nui loa kela telegarapa ia’u.”

 

            “Alaila nau ua telegarapa la?”  wahi a ua kanaka la me kona hopu pu ana iho i ka bila dala a hookomo iho la iloko o kona eke.  “O, ina pela e kii ae wau i ua telegarapa la a lawe mai ia oe.”

 

            He hapaha hora mahope mai loaa mai la ua telegarapa la ia Wete, a hoi aku la oia no kona lumi kahi hoi ana i wehe ae ai a heluhelu iho la.  Ma kona oonohonoho ana e like me ka laua i aelike ai me Generala Gerisa, loaa iho la keia mau huaolelo:

 

            “O na hoike oiaio e waiho nei ma ko’u lima ke hoike mai nei lakou ua lalau kau hoike.  E hoopau i kau hana ana maluna o keia hihia.”