Ka Nupepa Kuokoa, Volume XLII, Number 31, 29 July 1904 — KAUNA WAHINE O KE Kulanakauhale o Tarevis. KE ALOHA I KA MAKA PAHIKAUA. [ARTICLE]

KAUNA WAHINE O KE Kulanakauhale o Tarevis.

KE ALOHA I KA MAKA PAHIKAUA.

MOKUNA XXXII. HO HOU 3PA HOALOHA. lakon e paio ia mai. E hele lakon ilaila ma o ka 0 ka Knf}« riL. ka haku hoi oialuna o ka Akihihopa. Ina aia ilaila ka oia e naauj)o ma ke komo kue ana mai i na koa a lu.ua Hakn. a ina aia ilaila kekahi mau lunakoa ona he kanalua loa u i k.i i««aa o ka manao aa iloko o lakou no ke komo paio ana 1 kuu !i-i k«»a. Kia nae ina e ae ole ia lakou e komo iloko o ke kalanak.i'iiiale alaihi'e hoomoana koke no lakou ma ka lihi-waho o na nal»-t:.t k«- kulanakauhale me ka paio ole aku a hiki i ko'u manawa C h<H-a aku ai koe wale no a lele kaua ia mai lakou, e lele kaua aku lak«»u i)" k«* paie ana no lakou iho.' • ~ - M.i ia in« a lawepio ai lakou i ke kulanakauhale o Tarevis, walii a ka KiiM pvra i lioomau aku ai i kana papahana o na koa, <4 a <■ aku i k«'ia mau kauoha a e hookoia mamua o ka puka ana mu\ «• ka la i ka la aiK>i>o. A o kekalii mau pualikoa ekolu e hoounaih ;« h<H>umana i ka muliwai Rine kokoke i Kohilene. Aole e k«-ak.-ai:» mai ka nui ikaika o kanakolu kaukani poe koa aka ina e i;i) ]»ai«»ia mai alaila e paio aku lakou a no Kohilene ka pahu3u»pu ni'* k.- kin-iui hop«* hou (>le. \ 1 ka hiki aiia i Kohilene e hoomau loa aku ai kekahi umi kaukani'iM» K«Unu> - lik»» me kela no Tarevis. A o ke koena iwakalua liaukani e uoho iho lakou i Kohilene a hiki i ka manawa a kaua e l iki ako ai ilaila k«vinanao nei no nae wau o kaua.ke liiki e ana i Kohil'-ii*-. kaukaui koa kaualio anei kau i makaukau?" •H- 4-iima kaukani imakaukau e ka Mea Kiekie a oi aku ina oia kon makeinake?" •i k- kakahiaka nui e waeia mai ai mailoko mai o ka hapanui i ho.-kahi kankani kt»a kaulio i inakaukau piha a lako i na pono kaua a ♦ kn laina inuia pono o ka halealii a o ia puali ko u piiali kiai, a o lak«»n ke h»'le pu nie y'u i Kohilena. Maluna au o kuu lio keok« <• luaikai e kau ai a peliea aku la kuu kapa-kila waielaia—ke ii-au ia no anei kona niaikai? • K l»a'i aku wau ia oe." wahi a ka Emepera i hoomau aku ai, •v hiw«- aua wau ia'u iho imua o ka poe manao nui ole i ko lakou Eiu« j« ra oi loa aku'-i na Akihihopa o Tarevis> ame Kolone me ka ikaika pilia o ko'u mau koa ame ke kilaleila o ko lakou mau kulana i 01.. ai 4- ike hikou i kekahi hapa a koe kekalii. aka e ike no lakou i ka nui ikaika anie ke kilakila o ko'u mana ma ke ano Emepera, e ne!«• oh- ai ko lakou hoomaoiwpo aole wau lie walii kanaka wale no 1m- kanaka ma ka maua pilia ame ka nui ikaika ma ke kahuakaua aine ke kulana kilakila.'' Ma keia mau wehewehe manao o ka Emepera aia ka Barona ke U:aka ]mhio la kona inau maka maluna o ke kanaka opio me na hiohioua ikaika o ka hooho mahalo i na lioolala a kona poo aupuni ka īnua loa i e kona mau pepeiao mahope ilio o ka liala ana o rlua inakahiki. • I •Ta ku ia olelo a ka Mea Kiekie, oiai ualawa me oe ke kulana ikaika ame ke knlana kilakila, Pehea la, e kuhihewa anei au ke h.H.puka ae i ka oiaio o keia mea i ha'iia mai ia'u oia lioi, aia ke Kauua^ahine Tekela iloko o ke Kakela Turona? Ua lohe wale ia īuai īio a o loaa no ka oiaio mai iaoo mai e ka Mea Kiekie. He mea oiaio aole he mea o ia ano i liaiia mai e ka elele eia nae ua koho wale akn no wau nia ka lioike ana mai o ka moneka aia kekalii vahin«- opio ui a Umlo inaopopo iloko o na paia o ua kakela nei a'u ro hoi i liau])u wale ai o ke Kaunawahine Tekela ia/' I ka manawa a ka P>arona e hoike manao ana aia na hiohiona maikai iioko o na niaka o ka Emepera opio kahi i olino mai ai. •Aia io no ke Kaunawahine Tekela iloko o na paia o ke Kakela Tur.»na." wahi a ka Eniepera, "a e hai aku wau ia oe e kuu hoaloha maikai luanma o ka hala ana o kekahi mau la lehulehu hou aku e i,oli«* mai ai ka Kiueperesa Tekela iloko o na paia o Talauipoka nei. Aoh- . liuliu e ike ai oe i ka aha mare iloko o keia kulanakauhale jkh» aupuni. a oia no hoi ka nianawa e niaalo ae ai na mauaopaa o ka noho kane--wahine ole ana. O. e Sig.ifarai, oia kekahi o na waopio maikai loa a'u i ike ai e liele aiia maliuia o ka ilihonua a no kona pt»no e lilo io ai wau i Emepera aole ma ka inoa wale no aka i hanau emej)era ia mai no oia." v • i: noho uiai ka Emeperesa me kona niana a e pulamaia aku me ke aloha e ka Mea Kiekie.'' *•Poiolei e kuu pukaua ni\i. Nolaila e hoomakaukau mai oe ia i im» aine »a lumlala i niakemakeia a e lawe mai iloko o ke kulana ki. ki«- ;tit e hiki ai ke hooponopono no ka mea aole keia lie hele kaua ana a li.- liilii loa paha na wahi paio a'u e kanalua ole ai i ke kuemi ak-1 o keia mau keikialii o na luakini. a e liookuu pu mai ai iak- i; i ko lakou ikaika no ke kakoo ana i ka Eiuepera ame ke aupun a;ne ka aiua anie na niakaaiuana.'' -Mawaho ae o keia," wahi liou ana i hoomau aku ai, "e hoike ;.k : i kt- ak«a ua hoi mai ka Emepera me ka hūiakila nui mai.ka : !::k;iia niai. a i ka nuinawa e pahola ai keia mea hou oia auanei M' i .»i. :naiua oi aku nianiua o ka hiki ia kakou.ke hele a hoea aku i makemakeia. Nolaila e pono wau e hoomaha iki no keia k<•< a . i"» no ke komo aku i ua liana o ka la apopo e hiki mai ana." Ai.iila alakai aku la ka Barona i ka Emepem iloko o kekahi lun-i i:M«e aole i mauiao loa mai kona keena moe aku a waiho aku ]a >-.! Kniepi-ra iluna o ka n\oe —o na kamaa anie na kepa pau pu il ii A inaniua o ka huli ana o ka Barona uo ka hoomaopopo ana i k.ī ]«a].ahaua a koua EmejM?ra aia hoi ua pauhia loa aku la kona hiiku -N>k*» o ka hiamoe no ka iiui luhi. MOKCXA XXXIII. ! K.\ EMEPKKA MA KE POO O KOXA PUALIKuA. 1 ka liala ana akn o ka Emepera na alakaiia aku la no hoi o Paiuipua Sure aiue Kouorado e ke kamaaina o ka llotele a inamua 0 k=. iaua hiwaumw ana ua kauoiia aku la ka oanapua i paina ahiahi | uo a aole no hoi i u iho ua makaukau koke mai la no a nonoho Mna na kamahele o ka huakai loihi ma ke pakaukau. A mahopej 4» ka j*au ana o ka laua ai ana aiue ka hoouuu no lioi ka ai ana o kahi panapua uo ka nui jHiloli ua hoi like aku la laua no ko laua walu moe 1 haawiia mai no laua. % ■ . 1 ko laua ala ai»a mai i ke kakahiaka nui aia hoi ka hotele holeokoa iloko o ke ano kunahihi o ka olioli nui me he la aia kekahi mea am> nui loa ua pahola ae iloko o ka aina a na ia luea i hoopuiwa ae i ka ]miiapna kona kumu i ui koke aku ai i ka mea malania hoteh\ kahi o na kamahele i lohe ai he mea liou mai ka halealii mai. "Aia he mea hou wiwoole uuii ka halealii nuii. wahi a ka mea malanui hotele nu» na hiohiona olioli e halii ana iluna o koiia heleWlena. "l'a hoi mai nei ka Emej>era mai ka aina hikina inai a ua ala k«»ke ae nei ke kulanakauhale nei a hoohiwaliiwa iaia iho me na hae anio na luw>wehiwehi like ole no ka hookipa ohaoha ana i ka Emepera a ua hauoli nui kona kulanakauhale anw kona poe makaainana i kona hoi ana mai me ka maikai ame na hana wiwoole ana i kukulu ai i na aina hikina. Xo ka nui ohohia ua kukuhiia ae la he Uina koa kaua kaulio loihi iloko o ka paalii a aneane hoi e hiki ole

ke paa mai i ka nui niakaikai e pLha la ilaila i keia kakahiaka nui j wale." I "O kekahi o ko'u wahi kanaka hana." wahi hou a ua mea ma- i lama hote!e e haanui ana i na kamahele no kona Emepera. **i kona [ lohe ana i keia mea hou i keia kakahiaka ua hoio koke aku oia i ka paalii no ka hooiaio ana a ua ike io aku nei oia i ka Emepera a no ka hiki ole iaia ke kaii hou aku no ka nui olioli ua hoi koke mai nei oia e hoike i ua mea hou ano nui la i ka hotele nei. Ua hooho nui ae na makaainana i ko lakou ohaoha nui no ka ike aku i ko lakou Emepera nolaila e ka'i mai ana kona puaiikoa nui me ia a wahi a. kekahi hoike mai nei o ka Emepera i papaliiia me na hoomaikai mai na lani mai ua aahuia me kona kapa kila waidala a me he akua kaua la oia i ke kau kilakila mai iluna o kona lio keokeo nani, a aia ma kona umauma he ke'a daimana nona ka ikaika olino o kona niau kukuna e o mai ai i nele ole ai ka weli o na kanaka o ka hikina ke weheia no ka ikeia o ke daimana, a ma kona nui kino e uhi ana i ua kapa-kila nei ona he koloka maku'e. Wahi ake kanaka aole he mea e ae iloko o Kelemania holookoa e like aku me ia ma ke kuiana kilakila a ano moi maoli no. Ona koa kaulio keia ona ua makaukau lakou me na mea kaua ame ka lakou mau pahikaua e o ana ka anapanapa iloko o ka malamalama o ka la a he nani maoli no ke nana aku a ku no hoi i ka eehia ke kumu i ku mai la ka pihe olioli o ka le<Tikuwa o na makaainana, a oia ia leo uwa a kakou i lohe aku nei? No na makahiki elua i 'hala ae nei ma ka manawa a ka Emepera i kaawale aku ai mai ka aina aku nei aole i nui na komo mai ame na hemo aku iwaho iwaena o ka oihana kalepa a o ka Barona hoi nana e malama nei ka maluhia ua noho hamau maikai i maoli oia me he la aole he emepera e noho nei ma ka nohoalii a e • kali ana no ka hoonoho hou ae i poo aupuni. ? ' "I ka nana aku he hoohiwahiwa nui ana keia," walii a ka Panapua Sure i pane ae ai, "a ina aole i waiho kauolia mai kuu haku e i-.oho i ka hotele nei a liiki i kona manawa e hoea mai ai ianei aole au e liooka'ulua aka e hele koke no wau e ikemaka i na hana o ka la. E aa anei kaua e uhai i keia kauoha a ko kaua haku e Konorado no ka ike ana i ka Emepera? E hoike mai oe i kou manao." "Ua kauohaia mai wau e noho ianei nolaila ianei no wau e noho ai," wahi a Konorado i pane aku ai me ke kuio nui. "He olelo paa kena o ke kulana koa," walii a ka panapua, 4 'a aole e nele ka pulamaia o na kanaka o ia ano e ke aupuni, aka no'u iho ua makemake maoli au e ike ika Emepeia. Pehea la kona nanaina?" / "Owau 110 kekalii i makemake loa e ike i ka Emepera," wahi hou a Konorado, aka no'u iho aole i loaa ia'u alanui maikai e ike ai iaia koe wale no he hele maoli mai no ka Emepera ianei." k, O he hana maalahi loa ia, wahi aka mea malama liotele, "no ka mea, ua oleloia e liele loa ana ka Emepera me kona pualikoa kaulio e nana ai i kona mau pualikoa e hooinoana la i Kohilene a ina pela alaila e hiki mai ana ka huakai a ka Emepeni maanei no ka mea, maanei ke alanui e liiki aku ai i ka puka-pa e hemo ai iwaho ,i?o ka liele ana ilaila. Eia ke hoomakaukauia mai nei ke alanui m«e na koa ku kiai no ka malaina ana i ke alaniii i ole e puuluuluia e kanaka." v "T T a hoikeia mai nei ia'u," wahi hou aka mea malama ' e kipa mai ana ka huakai Emei>era maanei a e lioomakaukauia kekahi wahi no na maliliini a'u 110 ka apoia mai e ka Emepera a no ia mea ua nui loa kuii olioli o ka lilo ana o olua i mau mea e kipa mai ai ka Emepei'a i ka hotele nei kekahi kuinu hoowaiwai nui i kona m>au liana 110 ka mea, aole e nele ka 1 ilo o kona kipa ianei i mea £ aai loa i ka poe kipa ianei ma keia hope aku. Nolaila e ukali pu ana wau maliope o olua i ka manawa e hoea mai ai ka huakai a e ku aku ana olua ma kahi i hoomakaukauia e a'u a aole mea nana e keakea ia olua." "He mea nui loa keia au i lioike mai la ia maua," wahi a ka panapua, "a e ike mai no lioi oe i ko maua ano, he mau kulana i maa ole im-ua o ke alo o ka poe hanohano, oi loa aku imua o ke aloalii e like meka Em<epera e hiki mai ana." , j "No ia mau mea ame na mea eae i pili ia olua aole a'u manao ' ninau no ka mea aole o'u makemake e komo wale aku iloko o ko hai kuleana koe wale no o ka liookaa pono ia mai o ka bila auliau o ka noho ana i ka hotele nei ame na mea e ae i hoolakoia aku ma 0 ko lakou makemake e like me olua i komo mai nei." "Owau 110 kekahi i loaa ia haawina ou," wahi a ka panapua, "o ka me'o ole aku i ka liai a oi aku no hoi ko'u hoomaopopo ana.i ko'u mau mea pili loa ia'u. Aka no'u ilio e hoike aku wau ia oe o na lako i panaiia mai ia maua mai keia hotele mai, o ka mea i oi loa aku i ko'u manao oia ka waina maikai loa a maua i inu iho nei a o ka mua loa no hoi ia a'u i hoopa ai, oiai nae ua maikai no na inea e ae i panaiia mai." , - v No keia mau panai olelo maikai a ka panapua ua akaaka leo mii ae la ka haku malama liotele me ka olioli nui. "He olioli ia no'u o ka ike ana i na kanaka no lakou na maka ame na liioliiona mawaho like lo?r me ko loko, a'u i hoomaopopo loa aku nei nou, nae he olioli loa ia no'u o ke kamailio nui ole pili ia oe iho nou ilio, a'u no hoi e hoomaopopo pu la aole o olua he mau makaainana o ke kulana haahaa no ka mea, ina oia ko olua kulana aole olna e komo mai iloko o keia kulanakauhale i ke aunioe e like me ka ponei a oukou i komo mai ai." "Iloko o na haawina kamahao," w T ahi a ka panapua i liooho ae a* i kona hoalolia ia Ivonorado, "ma keia liooaiai a ka liaku mea mpluma'holele aia he haawina ano nui iloko o keia kumuko'a o ko kakou liookuu laelae ia ana i ka ponei. Aole anei oe e hoomanao j 1 ka pane kanalua ana mai o kekahi poe e kali ana mawaho o ka ' puka-pa e hoike ana he mea niakeliewa wale no ka hoaano wale ana no ka lieino o.ka puka-pa a oia no hoi ka'u i kanalua nui ai no ka hemo io o ka puka ia kakou, eia nae, lie ekolu no kikeke ana o ko l.aua haku iue ke kuau o kana pahikaua o ka hamama koke no ia oka puka me ka lioohakalia ole hou ia aku. O ko'u manao ma keia mea—o ko kaua haku he keonimana oia i ike nui ia iloko o ka auua 0 ka poe luinohano a iloko o ke aloalii o ka Emepei a. a ke hooiaio j nei wau i kana olelo mau he hoaloha ka Emepera nona ame kal Barona ka mea nana e nialama nei ke kalaunu oka Emepera." j "Aole ia lie mea liou ia kaua no ka mea ua lohe mau no oe i ka! hoike mau o ko kaua Haku i ke Kauna Paele —he hoaloha ka Eme-1 pera nona:" wahi a Ivonorado i hooloio aku ai. j "He oiaio kela. Akahi no wau a hoomaopopo loa a ke manaoio] nei hoi wau i keia nianawa/* ! Ka ka ikuwa nui o na leo huro oia ka mea nana i ume hou mai j 1 ka-mea nona ka hotele a ku ana i waho nialiope iho o kona hoi | ana iloko o kona luuii ame ka hiohiona nui no hoi oia i hoi hou aku ! ai iloko. ' "Eia ae ka huakai a ka Emepera a oia no ma ke poo o kona j pualikoa kaualio," wahi a ka mea inalama hotele i pane aku ai i na j kamahele mamua iho o kona haalele ana iho a komo hoii ai iloko oka hale. "Aole be manawa aku i koe e hoapaapa wale ai a i mea e \ loaa ai ia olna i kahua maikai e ike pono ai olua i ka Emepera, no-} laila e liahai mahope o'u mahope iho o ko'u hoomakaukau aua ia'u j iho," Alaila komo aku la ua mea malama hotele nei a aole no hoi i līuliu loa ua puka hou mai la oia iwaho a eleu ae la no hoi o Kono-1 rado ma ka hahai ana maho|ie o ua kanaka nei oiai nae ka panapua j i hoi hou aku ai i hope iloko o ka iumiaina a mahope o k:n iun w^hi; i <>olopu waina ua holo wikiwiki aku la oia no ka loaa akn o ka poe ? e hele ana mamua. iHe mea oiaio ma keia manawa a na kamahele e kukaiolelo nei me ka mea malanm hotele aia ke kulauakanhale holookoa iloko o t k& pilioihoi nui o ka olioli no ko lakou Emepera i hoea mal iloko o na paia o kona kulanakauhale, a einoole no hoi ua paa koke ae la ke kulanakauhale alii i na hoowehiwehi like ole mawaho ae o na k _ hae oka aina e welo haaheo ana. Ma kela ame keia ipuka—ina he pukaaniani a puka komo paha , ;» wali» e ae aia na hoowehiwehi o na pio liilii a malaila hoi na hae , like ole kahi i welo ai mawaho ae ona pio nunui i kukuluia me ka , hikiwawe ena maknainana ma na alanui—ma na wahi no nae aka . huakai Euiepera e maalo ae ai. a roa ka aoao o na makaainaua opio ; kane a wahiue aia ke hele haaheo la me na mele hooheno e ikuwaia , ana no ka uui olioli. (Aole i pau.)