Ka Nupepa Kuokoa, Volume XLII, Number 31, 29 July 1904 — RUSIA AME IAPANA MA KE Kahua Enaena ke Kaua Kakauia e Bernard H. Kelekolio. [ARTICLE]

RUSIA AME IAPANA MA KE Kahua Enaena ke Kaua Kakauia e Bernard H. Kelekolio.

KA HANAi: HOU A>"A 0 lAPANA—KAMAP'OA PEKE O AME- i KIKA KA HOOLA O lAPANA UUKI'—KE KAI'A MAWA-i EXA ONA AME KIXA I KA MAKAHIKI 1?94. i | 0 kahi a na mokukana Pake e ku aaa i keia wa ua ano pili loa | iuka o ka aina, u ua hoomaopoop iho o Akimaral Kina ina oia e lioao; ana e puka iwaho 110 ka halawai ana me na mokukaua o lapana.: e loaa aiia he kowa kupono i na mokukaua topido o lapana e puahi ai iloko o ke awa a wawahi i na moku lawekoa a mamuli o keia ; kumu. ua hooholo iho la o Akimarala Kini e ku no ma kona kahua a kakali aku i na poka wela a ka enemi. O'kona mau mokukaua i keia manawa aia 110 ia ke kn makaukau la a ua hoonohonohoia aku no hoi lakou ma ke kulana kaua e iike me keia malalo iho: | Ma ka laina mua. ua hoonohoia aku na mokukaua Yang We,! Olii Yuen. Tsi Yuen. King Yuen, Li Yuen. Chin Yuen, Ping Yuen,; Ching Yuen ame Chao Yuen: ma ka laina 'elua, Kwang Kai. Wangi Pin ame na mokukaua topido eha. O na kela apau maluna o na mokukaua o Akiiuarala Kini iloko o kela mau minute aia ke ku j makaukau la 110 ka panai ana aku i na huaale aloha ole i ka enemi, i a i ka manamana uwaki e kuhikulii ana i ka hora 11 ame kanaha] minute, ua owaka aku la na pukuniahi o na mokukana o Aki-1 maiala Kini maluna o na moknkaua o lapana e pii pololei mai j ana. He minute ia a na pukuniahi ame na pu kani alapine o na i mokukaua o Akimarala Kini e hoouna ana i ka elele a ka make maluna o ka enemi. aka. aole i loaa'iki mai na panai ana mai na n okukaua mai o lapana. ! 1 liakalia no a maopopo i ka Akimarala o na mokukaua o! lapana o ka manawa kupono ia e paiiai aku ai i na poka a kas enemi, ua haawi aku la oia i ka olelo kauoha i kona mau moku-1 kaua e ki. I Ua owaka like mai la na pukuniahi ame na pu kani alapine o na' mokukaua o lapana maluna o na mokukaua o Akimarala Kini a ua liooliloia ae ke kai malie o ia moana e like nie ka wai e paila ana i ka nui wela o ke ahi. O na mokukaua lapana i keia manawa aia no ia ke holoke la| inamiua o na mokukaua o Akimarala Kini a ke panai la ina elele a ka make e like me ka hikiwawe i loaa i na sela kipu o na mokukaua o lapana, a iloko o kanaiwa minute o ke kipoka ana mawaena o na mokukaua o na aoao elua, ua ulupaia aku na mokukaua o Aki-1 marala Kini a hoounaia aku ka hapanui ma ka papaku o ka moana,! a o kekahi hapa, ua paftele a komo ana i ke awa o Wei-liei-wei malalo | o ka inalumalu o ko lakou papukaua. Ma keia kaua moana i malamaia ma ka muliwai o lalu, ua hoopoinoia aku na mokukaua o Akimarala Kini. a o na mokukaua o ka papa ekahi Ohen Yuen ame King Yuen a o holomama Clii Yuen ame Tsi Yuen ua weluwelu liilii i o na mokukaua o lapana. No kekalii mau la?niahope iho o ka malamaia ana o keia kaua moana, ua ku kiai mau aku na mokukaua o lapana mawaho o ke awa o Wei-hei-wei, e makaala mau ana o pakele ka enemi. 0 na koena mokukaua o Akimamla Kini e pee nei ka malumalu o na papukaua ikaika o Wei-hei-wei, aole lakou i aa mai e puka iwaho o ke awa a hakoko aku hoi ine na mokukaua o lapana e ku kiai mau | ana iwaho o ke awa, a mamuli o keia kumu. ua loaa na manao ano j hopohopo i ka Akimaiala o na mokukaua o lapana. oiai, o kona iini nui e wawahi i na mokukaua apaii o Akimarala Kini me ke koe ole o kekahi walii moku. O keia awa o Wei-liei-wei he awa keia i lioopuniia me na papu ikaika o keia au liou, a m-ilalo o kona papaku, ua hoomoeia aku j na pauku laau nunui no ka paniku ana aku i na moku e hoao ana e komo aku iloko o ke awa, a ma na walii a puni o ke awa, e hulali mai ana na pukuniahi nunui o na papu. j 0 na pualikoa kaua o lapana malalo o ke alakai ana a Kenerala Oiama (General Oyama) aia no ia ke kiai la mauka mai o ka aina i na koa Pake, a mahope o ka liala ana o kekalii mau la. o keia mau mianao hopoliopo a kanalua i loaa i ka Akimaiala o na mokukaua o lapana e ku kiai nei mawālio o ke awa, ua kapaeia ae ia mamuli o ka molia ana mai o kekahi mau alii lapana o na mokukaua i ko lakou mau ola, oia hoi e aa ana lakou e komo iloko o ke awa o'Wei-hei-wei maluna o na mokukaua topido no ka wawahi. ana i na mokukaua o Akimai-ala Kini. Ua ano hopohopo no ka Akimarala lapana r.o ka lioouna ana aku i keia man alii o kona mau mokukaua no ka ipuka o ka make, aka, aole i miiliu aku na alii lapana a koi hoomau aku la no i ko lakou Akimarala lioomanawanui e ae mai ia lakou e hooko i ko lakou makemake, oia hoi ke komo ana iloko o ke awa r Wei-hei-wei a lioopueliu liilii aku i na koena mokukaua o Akimai'ala Kini i pakele hoi mai ke kaua inoana o ka muliwai lalu. Va kulou iho la o Akimarala Ito ilalo me na manao kanalua no ka lioouna ana. aku i kana mau keiki no ka lua o ka make ma ke awa o Wei-liei-wei, a mie na waimaka e kilieahea ana ma kona mau papalina loloa. ua ae aku la oia i na noi a kona mau alii moku no ke komo ana iloko o ke awa ikaika o Wei-hei-wei. 1 ke kakahiaka nui ana ae o kekahi la i ka manamana uwaki e kuhikuhi ana i ka hora 3, i ka ua hau ame ke anu e po'ipu ana i ke awa, e hoopouli ana hoi i ka ike a ka maka, i ke ana wela e hoike ana aia ke anu malalo o na degere he 30. aia hoi ua kam'oe aku la he ewalu (8) mau mokukaua topido lapaua no ke awa o Wei-hei-wei. >K>C>K>K>K>K>K>M>K>K>K>K>K>*<><>*<>»o*<>»C> (WWWWWW)

; V like nte ka ka iwii kakan i hoiko mna ae nt-i mal'ina e p : ma awa ua hoo{»uniia ia m» k na j»apu ikaika anie ua puk< v. : iini. ama ka nuku o k»»ia av;i ekn kiai ana k»'ka!si •» ;?a •• <• k: [o Akiinara]a Kini mt- na {KUikn laau inmni i ho«un»>*' 1•• ' . 'a |.1 ma kekahi aoa«> oka «> ku ana ka hah» ipiikiikiii ;m ' i ; i ka uiaka'u ol»> ua lioomau aku !a nu mokukaua r. pi«h> r« 1 : ••«> īiuku o k** awa. a i ko iakou h«na ana maiaila. i; i Nkr i!>- .1 i I.ahi o na sela iloko o kt* kai a kapao a* k Ui i kokal-i o na 1 1 : x 1 h$ ; runui e mov ana i loaa ai he alahoU* no na niokuk «aa t' k ]> koi ! ai iloko o ke awa a h x>ko aku hoi i ko lakou ma\»'makt O ka nuku o kc awa a hoea i kahi o na moku!>aua o 1 Kini e mo ku ana h*» eha miie ka ioa. a i hakalui lio a ioa 1 :>»• wa | kowa kujH>no, ua anehe like aku la na mokukaua topi«io ,-wa : ilo | l ke awa. a e Hke mo ka nehe malie ana o ke kanaka powa maho ;o kona eneini. j>ela na niokukaua topido ewalu i hook, :=> a ku ; iloko oke awa. Mahojn 4 oka hala ana o kekahi hapalua lu>: a iuj [ La manawa a ua mokukaua to|ūilo i konu. aku ai iloko o awi itia hoi, ua ike aku la na mokukaua topido lapana i na ; > kukan ;0 Akimarala Kini e ku mai ana imua o lakou »• like m** k s.t I m: ; kuahiwi. na kukui hoi e luMMnalamalama ana i ke kah<M ikou mo-ku ana. Ua hala ae he kanaha minuie oka hoia o: v ; ke ; manawa, ame ka huohakalia hou ole aku. ua wehe lik« \ . .1 1 j īuokukaua topido i ka lakou mau elele o ka make. l'a . ■ ;niw | nui ia aku na mokukaua o Akimarala Kini. a i ka manaw <ka | ae ai ko lakou mau maka. aia hoi he ewalu mau niokuk • i lapana e luai ana i na lapalapa ahi o ka mako maluna • • !. ! Lakahiaka ana ae o kekahi ia. ua ikeia aku la kekahi n x , <iia ; Akimarala Kini mauka o ka aina nie ka ]»uha nui ma k, ■>. k | kahi mokukaua holomama uahuli ke alo ilalo. a mauka aw | kokoke i ka kij>ajmii e ku mai ana. he elua mokukaua ioj« nuin Ime ko laua mau luina ua hooliloia i hau eku ana no ma: ■> o k iaua inau pukuuiahi. | O keia heluna mokukaua topido ewalu i komo aku ai N \o <> k | awa no ka ulupa ana aku i na mokukaua o Akimamla Kin:. ho «>on | i huli hoi mai. Ike kakahiaka ana ae o kekahi la ma ia a h«> I kahi no (hora 3 o ka wanaaoK ua komo hou aku la na m»»kukai | topido eono iloko oke awa o Wei-hei wei me ka nana o!» lt . { 1 poka o ka papukaua e hana mao ole nmi ana. a inamuli o koia m;i hana wiwo ole ma ka aoao o na mokukaua o lapana e paniku au i ke awa i lioikeia ae nei maluna. ua pio iho la ka manaolana uo t> pakele o na mokukaua 0 Akiinarala Kini. aiue ke kanmaiia. u haawi pio aku la o AkimaraJa Kini i kona mau mokukaua i k e i u mokukaua o lapana malalo hoi o Akimarala lto. | 0 keia mau mokukaua o Akimarala Kini i haawi pio mai ai i | Akimai'ala Ito eia no ia i keia la ke welo nei i ka hae ulaula o 1; ; pana. I ka lilo pio aiia oke awa o Wei-hei-wei i na m- kukaua ! lapana, ua komo liaaheo aku la na pualikaua o lapana malalo Kenerala Oiama iloko o ke kulanakauhale, a hulili aku la kon maka no ka lele kaua ana aku i ka papu ikaika o I'ota Ata. Mahope o kekahi mau liuliu ana a hoomnha 110 hoi. ua haan aku la oia i ke kauoha e nee ka puali no'ka lele kaua ana aku i k papu o Pota Ata. E like me na heluna koa 300 oke aupuui Sepiit (Sparta) i ku aku ai a paio me na haneii kaukani o na k«»a P*u-usi ma ke ala haiki 0 Kemaj>ole (Thermapoele), j>ela na koa lapaua molia aku ai iko lakou ola uo ka lilo.plo ana o l*ota Ata. a mahop v ke kaua ana no kekahi inau la mawaena o na aoao «*lua. ka paj/ ma kekalii aoao ame ua j>ualikaua o laiKina, aia hoi ua lilo p <• ak la k<i i>apu ikaika o Pota Ata i na koa wiwo ole o lapana. Aohe mauaolana i koe iloko o ke aupuni nui o Kina no ka ho« mau ana aku i ke kaua, aka he hoailona o ka inaluhia kana tuea ike aku ai a me keia mau hiohiona o ka manawa, ua hoouna aku 1 oia i kona mau komisina nui 110 ke poo kulanakauhale o lapaua n ke kuka ana i na mea e pili ana'i ke kuikahi hoojiau kaua. 'loihi loa ka malamaia ana o na kukai kamailio ana e piii ana n 'keia kuikahi ua hoea aku la laua ma ka pahu o ka ho|».na n.. ka ae ana 0 ke Aupuni nui o Kina e uku aku ia lapaua ho«.k;>hi lia reri miliona taela gula nlala l*akei, ka ane-moku o Liaoiunu m< Pota Ata ame ke kuleana oihana kalej>a maluna o ka aina o Maue kekuria. E hoomaoi>opoia, e ka mea heluhelu.'o keia kaua : nh i. il mawaena o laj>jiiia aiue ke aupuni nui o Kina. he ewalu w h- n< mahina mai ka la i hooukaia ai oke kaua. a mai ka la no h<■; 1 ki pokaia aku ai ka moku lawekoa Pelekane Kowshinjr e Akii i.iia j Togo, e nolio kaj>ena ana maluna o ka manuwa holomama Nauii ! i'oko oia mau la. Nolaila ua hiki mai la kaua eka makamaka luI helu i ka hopena o ke kaua i j>aioia mawaena o k» 1 aupuui uui 1 Kina ame ka auj>uni uuku a hanau hou o lapana. a mailoi o mai !ka ehuehu o keia kaua i malainaia, ua oili mai o lapana uu ka han hano ame ka lanakila, me kona hae e puleh» ;u maluna ona i)aj»u kaua ikaika o Pola'Aia ame ka aina j.;ii.>J\. =:.«i o Manekekui'ia. KEKE NA XIHO O RI*BIA, PALANI AME KKI.KMANI \ I lAPANA—UUMI xrr KA INAINA A UIKI <M.K KE !!«>« (j[.\XAWAXia—Lin.ii" xn ka lki.k kai a an \ i ]AI'AXA INA AOLE E MALIL" MAI. 'MahojH» iho oka j>au ana oke kaua mawaena o Kina -i 1 j>ana iloko o ka makahiki 1895, ke kaua i oili mai ai o lapai.a : . i. lanakila kiekie loa maluna o kona enemi mahojK' o ka iu«» a ana kekahi mau kaukani o kana niau keiki punahele maluna o k- K.ihn kaua, a i kona hae hoi e pulelo haaheo ana uialana o na papu Uau ikaika 0 Pota Ata ame ka aina 0 Manekekurin. aia hoi ua ku mai 1 o Kusia, Palani ame Kelemania e kue i ke auj>uni uuku .. laj»an.i ma ka nohoj>aa aua maluna o ka lej>o o na aina i hoikeia a»- inalun.'. (Aole i pau.) rv«r*»