Ka Nupepa Kuokoa, Volume XLII, Number 34, 19 August 1904 — Page 1

Page PDF (1.22 MB)

This text was transcribed by:  Gloria Vlachos
This work is dedicated to:  Na Lei Hulu I Ka Wekiu

Ka Nupepa Kuokoa

KE KILOHANA POOKELA NO KA LAHUI HAWAII

 

Ke Kilohanba Pookela no ka Lahui Hawaii

HOOPUKAIA I NA KAKAHIAKA POALIMA APAU.

-----

@@@@ HELU 34.        NUPEPA KUOKOA, POALIMA,  AUGATE 19, 1904.        NA HELU APAU 3039

-----

KE HIOLO MAKAWALU NEI NA POKA ILOKO O POTO ATA

-----

Pau kekahi mau Hale i ke Ahi

-----

Paa ko Stoessel manao aole e hooko i ke noi haawipio a ke Kepani.

-----

KAKOO NA AUPUNI O FARANI AME GEREMANIA I KA HOOHALAHALA A RUSIA NO KA HANA A IAPANA MANLUA O KONA MOKUKAUA MA KE AWA O CHEFOO.

-----

                        @@@@@ O KA LA 11.

           

                        @@@@@@ 11.- Eia no ke @@@@ kahi e kokoke @@@@@@

 

                        @@@@@@ - Ua hoikela mai @@@@@@ kukaua holo mama @@@@@ ka hikina o ke @@@@@@@

 

                        @@@@@@ - Ua @oi loa ae ko @@@@@@ like ole maluna @@@@@ na mea e pili ana @@@@@ Commander.

 

                        @@@@@@ - Ua hoopauia ae @@@@@ kaua a e noho iho @@@@@ na o ka wa kaua. @@@@@ moku wawahi to@@@@ holo aku mai Poto @@@@ nui mawaho ae @@@@@ i ka pule i hala.)

 

                        @@@@ Aug. b11, 1904.

@@@ hora 8:40 a.m.

                                                Honolulu.

 

                        @@@@@ lehulehu i loaa ae mai @@@@ ana ua oili ae ko @@@@@ Poto Ata mai ke @@@@ kakahiaka o ka la 10 o @@@@@ kauaia ae he kaua @@@@@ hiki wale i ka po ana @@@@@ iho o ia la me he @@@@ aku ko kakou mau @@@@ aumokukaua o ka @@@@ kakhiaka nui o kekahi ia @@@@ la na mokukaua Ret@@@@ mokukaua o ko Poto Ata @@@ iloko o ke awa o.

 

            TAKAHIRA.

 

                        @@@@ Aug. 11.- Ua hoi hou aku @@@@ Pobieda ame Ret@@@@@ Poto Ata mahope o ke @@@@ lapana aumokukaua. @@@ o na mokukaua o @@@@ Poto Ata he hoike @@@@@ loa o Poto Ata @@@@ hoi o ka oili ana o @@@@@ o Vladivostok i@@@@ o ke ake e hui ae @@@@ mau mokukaua a hoo@@@@@ kaika.

 

                        @@@@ Aug. 11.- Ua hoikeia mai nei !!!!! aku ko Adimarala To@@@@ ko Rusia mau mo @@@@@ hoao mai ai e holo @@@@ ke kaua mawaena aumokukaua ame ko Ia@@@@ topido i na Rukini i@@@@

 

                        @@@@ KAUA O KA LA 12.

 

                        @@@@ Aug. 12.- Elua moku topi@@@@ komo mai iloko nei o ke @@@@ i ka moku wa@@@@@@ o Rusia a kolo @@@@@ mahope o ka hakaka lima @@@@@ o ka moku Ru@@@

 

                        @@@@ ia no Kina a o ke @@@@ Kepani iloko olaila @@@@ ke kukala kaokoa a @@@@ Kina. ame he mea la e @@@@ o Kina no keia mea.)

 

                        @@@@ Aug. 12.- Ua komo ae na @@@@ mama Asko@@ ame No@@@@ Kiau@hau a ki-pu a@@@@ Geremania.

-----

 

                        (O keia kekahi mau mokukaua o Rusia i puka aku mawaho o ke awa o Poto Ata.  Malalo o na rula o ke kanawai lahui he mea pono i keia mau mokukaua ke haalele iho i kekahi awa kaokoa iloko o na hora he iwakaluakumamaha a i ole e laweia no ko laua mau mea kaua a hono laua iloko o ia awa a hiki i ka pau ana o ke kaua.  O ke awa o Kiauchau oia kekahi o na awa ma ke Kai Melemele ma ka hema o Shantung a no Geremania keia awa.)

 

                        ST. PETERSBURG, Aug. 12.-Ke manaoio ia nei maanei ua hiki aku nei ko Rusia aumokukaua holookoa o Poto Ata ma ke Kai Melemele.

 

                        CRONSTADT. Aug. 12.- E holo aku ana ko Rusia aumokukaua o ke Kai Balatica no ka Hikina ma ka la 14 o Augate nei.

 

                        MUKDEN. Aug. 12.- Ke maka'u ia nei malia o imi ae na Kepani e hoohuli ae i ko Rusia kahua maluna aku nei o keia wahi a oki ae i ke alahao.

 

                        VLADIVOSTOK, Aug. 12. - Eia na hoomakaukau ana maanei no ka hookipa ana aku i ko Rusia aumokukaua o Poto Ata.

 

                        BELINA. Augate 12. - Ua kauoha aku nei ke Aupuni o Geremania i na mokukaua o Rusia e haalele koke iho i ke awa o Kiauchau iloko o na hora he iwakalua-kumamaha.

 

                        TOKIO, Augate 12. - Ua hoohalahala aku nei o Iapana ia Geremania mamuli o ke komo ana aku o na mokukaua o Rusia iloko o ke awa o Kiauchau.

 

                        KANAHAI, Aug. 12.- O ka mokukaua Rusia Czarevitch, mokukaua holo mama Novik a he moku wawahi topido eia lakou ma ke awa o Tsingchou (Kiauchau)  He eha mau mokukaua o Rusia eia mawaho o ke awa o Kanahai nei.

 

                        CHEFOO, Aug. 12 - Ua lawe mua ia ae na mea kaua o ka moku wawahi topido Riestilini mamua o kona hopupio ia ana e na Kepani i ka po nei.  He uni-kumamaono o kona mau luina i manaoia ua make i ka hakaka lima ana.

 

                        TOKIO, Aug. 12.- Ua hoi@@@ nei o Admmarala Togo i ka hoopue@@@@ ana o na kokukaua o Rusia i @@@@ mai ai iwaho o ke awa o Poto Ata.  O kekahi o keia mau mokukaua ua huli hoi aku iloko o ke awa o Poto Ata a o kekahi o lakou ua holo aku no ka hema.  Aole i nui loa ka poino i loaa aku i na mokukaua o Iapana.  O ka nui o na make ame na eha ua hiki aku i ka 170.

 

                        ST. PETERSBURG. Aug. 12.- O ka hopupio ia ana o ka moku wawahi topido Riesitilini iloko o ke awa o Chefoo e na Kepani ke manaoia nei he wawahi ana ia i ke kaokoa o ia awa.  Ua hoohalahala aku nei o Rusia ia Iapana no keia mea.  O kana hoohalhala maluna o keia mea ua hoounaia aku nei i na Mana Nui apau.

 

                        WASINETONA, Aug. 12.- He kulana kupilikii loa ka i aia ae mamuli o ka hopupioia ana o ka moku Riesitilini ma Chefoo. iwaena o ka nohona lahui ana.

 

(E nana ma ka aoao 6.)

 

                        Ma ka hora umi-kumamahaki o ke kakahiaka Poakolu nui, me ka maopopo mua ole ame ka manao ole ia e kipa mai ana ka anela o ka make, aia hoi e like me kakahi aihui i ike ole ia ua haha mai la no na lima o ka make a laawe aku la i ka hanu hope loa o Henry M. Whitney. ma kona wahi noho ma Kulaokahua.  O ke kumu o keia make hikiwawe ana mamuli o ka nawaliwali o kona puuwai.

 

                        He kanawalu ka nui o kona mau makahiki eia nae he oia mau no kona ikaika ame ka ohaoha o kona mau helehelena a hiki wale i kekahi mau hora kakaikahi mamua iho o kona make ana.  Aole he kauka nana i lapaau iaia mamua aku a hiki wale i ke kakahiaka o ka la i ha'iia ae nei maluna.

 

HANAUIA MA HAWAII NEI.

 

                        O Henry M. Whitney, oia ke keiki a Rev. Samuel Whitney. kakahi o na kumu misionari kahiko o Hawaii nei i hiki mai ai maanei i ka makahiki 1820. a i make hoi ma Lahainaluna i ka makahiki 1845, Dekemaba 15.   O kona makuahine, Mrs. Merey P. Whitney, ma Waimea.  Kauai kona wahi i noho ai a hiki i kona make ana ma ka la 26 of Dekemaba, 1872.  O Henry M. Whitney, oia ka eha o na keiki.  O kona kaikuahine, Maria Pogue, oia ke kaikamahine haole mua loa i hanau ma ka lepo o Hawaii nei.   Ua hanauia o Henry M. Whitney ma Waimea, Kauai. i Iune 5, 1824, he eha hoi makahiki mahope mai o ka hiki ana o kona mau makua ma Hawaii nei.  I kona wa kamalii ua haa@@le ino oia ia Hawaii nei a holo aku @@ Nu Enelani, ka home o kona mau luaui.  no ke komo ana iloko o na kula hoonaauao. a malaila oia i lawelawe mua loa ai i ka oihana pa'i palapala. ka hana hoi nana i hookaulana i kona inoa ma Hawaii nei.

 

                        Ua hana oia iloko o ka halepa'i o na Hoahanau Harper ma Nu Ioka. ma ke kulana poo lunahana, a maanei i huli mai ai kona mau noonoo ana no kona one hanau.  He elua on makahiki o ka oho ana ma keia halehana, alaila hoi.

 

E nana ma ka aoao 6.)

 

Manao i Mikini Koho Balota no Hawaii nei

 

Nana o Kiaaina Carter i ka mikini Rochester a ike i ka maikai.

 

HE MAIKAI KA HANA A PUKA MAI KA HELU I KA PANINA O NA HANA O KA LA.

-----

 

                        Iwaena o na mea i ikeia e ke Kiaaina Carter ma kana huakai hikina o Amerika Huipuia oia na mikini koho balota i hoohana koke ia iho nei iloko o na mokuaina, a mailaila mai i loaa ai iaia ka manaolana ikaika e hoounaia mai i mikini hoao i Honolulu nei a e hoohanaia iloko o kekahi o na mahele koho.

 

                        Ua loaa aku iaia, aia iloko o Detriot, Michigan.  ua haawi kauoha aku na ahakuka kulanakauhale i ka hoohana ana i keia ano mikini koho balota a ua hoike ae ke aupuni olaila i ka pololei ame ka maikai o ka helu i puka mai ma ka panina o na hana.

 

                        Wahi a ke Kiaaina i ka Poalua nei ua hoolilo aku o New Jersey he $100,000 no ka hoolawa ana iaia iho me keia ano mikini a ua loaa no hoi ka mahao i keia mokuaina e hoolawa i kona mau mahele koho pakahi apau me keia ano mikini.

 

                        He elua makahiki i hala aku nei ua hoaoia ae e hoololi i ke kanawai koho balota o Hawaii nei eia nae aole i ko ia manao ana.  Aia he manao i loaa hou ae oia ka hookomo mai i ko Kaleponi mikini koho balota, aka o ka hoohalahala i uiu mai maluna o ia kumuhana oia no ka makemakeia e lawe mai o Hawaii i mikini ano hou loa aole ke ano kahiko.

 

                        He hookahi mikini o Rochester, N.Y. ua hoaoia i Oakland.  Kaleponi a ua ike ia ka holopono a me ka maikai a no ia kumu i lawe nui ai ia mahele aina i keia ano mikini.

 

                        Mai na mea i loaa mai i ke Kiaaina o kekahi, o ia no ka hoolaumania ia o na ano hoohalahala ma na mana like ole.  Na keia ano mikini aole e uiu mai na huikau ame na ano like ole o ka hooholopono ole i ke koho balota a he hora mahope iho e pau ai ka hana a ka mikini e makaukau ai ka huahelu no ka waiho aku i kahi e hoopukaia ai i ka hope o na hana.

 

                        O keia mikini Rochester ke hoohanaia nei iloko o 387 kulanakauhale ame na kauhale o ka mokuaina o Nu Ioka a ua lawe pu ia ae hoi iloko o Milwauke. Racine, Beloit, Wauwautosa o ka mokuaina o Wisconsin: a iloko hoi o Indianapolis, Ind: ame kakahi mau wahi e ae.

 

                        Wahi a Kiaaina Carter, ua hoike ae hoi oia i ka hoohalahala o ka Meia o Detroit no ka mea wahi ana aole i loaa piha ka ike i ka poe koho balota no keia ano mikini.  Eia nae me ka nana ole ae i kana ua hooholo ae ka ahakuka o ke kulanakauhale no ka aponoia o keia ano mikini.  "He manao ko'u e hoounaia mai no i mikini i o kakou nei no ka hoao ana ina kakou e uku ana i ka ukumoku," wahi a Kiaaina.

-----

                        He nui na hauwawa e loheia nei no na moho Senotoa e holo ana ma ka paa balota Repubalika. o ka oiaio nae aia no a hiki mai ia manawa.

-----

                        Ua hala aku nei ma ka mokuahi Kinau o ka Poalua nei o Senatoa Kalauokalani.  William Mossman. Chas. Notley ame Jonah Kumalae. no ka mokupuni o Hawaii.  E kaahele ana lakou no ka hoike ana aku i ka pono "ole wale" a ka Home Rula.

 

Haiolelo na Repubalika ma ka Opiuma

-----

Hoikeia na Manao kakoo ia Rusewela ame Fairbanks

-----

HA'IIA KEKAHI MAU MANAO O KA AHAELELE LAHUI O KA AOAO DEMOKARATA.

-----

                        Ma ka po Poaono i haia i malamala @@@@ ai na haiolelo kakoo ia Peresidena Rusawela ame Fairbanks, na moho Peresidena ame Hope Peresidena o ka aoao Repubalika e holo balota ana i keia kau koho e hoea mai ana.  Ua pa'ipa'ilina nui ia na haiolelo a A.G. M. Robertson, Kiaaina Carter, Keikialii Kuhio, William Haywood. Frank E. Thompson, Lolo Teritore Anaru ame T. McCants Stewart.

 

                        O keia no hoi ka halawai mua loa i malamala ma ka aoao Repubalika. a ua hiki ae hoi kekahi anaina nui ma ua halawai la. a ma ka nana aku i ke ano o na haiolelo a ka poe i haiolelo ae. me he mea la aole he wahi manaolana no ka lanakila o na aoao Demokarata. ma Amerika ame Hawaii nei, a pela no hoi me Home Rula.

 

                        O ka haiolelo mua. mahope o ka wehe ana o Lunahoomalu Crabbe i ka halawai. oia no o A. G. M. Robertson. ko Hawaii nei Komite Lahui. a o kekahi hoi o na Elele Lahui a na Repubalika i hoouna aku ai i ka Ahaelele Repubalika i malamala iho nei ma kikako.  Ua ha'i ae oia i ka maikai o na hana o ua Ahaelele la, a ua hoike ae hoi oia aole mamua aku. aole hoi mahope mai. he Ahaelele maluhia o ka aoao Repubalika i malamala e like me ka lakou i ike aku nei.  O keia maluhia mamuli no la o ka lokahi o na Mokuaina apau a kakoo like ia Peresidena Rusawela i moho Peresidena Repubalika no keia kau koho balota e hoea mai ana.  Aole loa he Mokuaina i hoouna mai i kona mau elele me kekahi inoa e ae i moho Peresidena, a ua hoonohonohoia hoi na hana apau a ua nee aku e like me kekahi mikini i maikai kona mau meahana apau.

 

                        No ka Ahaelele Demokarata i malamala ai ma Sana Lui, ua hoike ae o Robertson, oia kekahi o na Ahaelele haunaele, a o ke kumu o keia haunaele, mamuli o ka nui o na moho i manaoia e wae ae i moho Demokarata. a ua hele ae kela ame keia Elele me ka lakou mau moho pakahi.  O ka haole nui o ke kamailio ana iloko o ka Ahaelele oia no o Bryan. ka moho Peresidena Demokarata o kela kau aku nei. a o ka makuakane hoi o ka huahelu "16-1." Wahi ana i hoike ae ai i ka manawa e ku ae ai kela haole no ke kamailio ana. e maluhia no ka aha e like me kekahi pa-ilina anoano, aka ina ku ae kekahi mea a hoomaka e haiolelo o ka uluao'a ae la no ia mai o a o o ka hale.  Wahi hou ana i hoike ae ai o kela ka Ahaelele i lanakila ai ka poe waiwai a o ka moho Peresidena Demokarata o keia kau he moho ia no ka poe waiwai aole hoi no ka poe ilihune, a he mea paha'oha'o nui hoi ia. ka ike ana aku i ka aoao i hoike ae he aoao no ka poe ilihune e wae ana a e lawe ana i ka moho a ka poe waiwai.

 

                        O kekahi o na mea kupaianaha loa i ikeia. oia ka holo ana o ka moho Peresidena Demokarata maluna o elua @@ oia hoi ke kahuahana lawelawe kuka'i dala ana o ke aupuni ma ke dala kula a@@ ke kahuahana a ka Ahaelele Demokarata i hooholo ai.  He hoike ana no hoi keia i ke komohewa ana o na Demokarata i ko na Repubalika kulea.

 

(E nana ma ka aoao 6.)