Ka Nupepa Kuokoa, Volume XLII, Number 35, 26 August 1904 — Page 6

Page PDF (1.58 MB)

This text was transcribed by:  Gwen Lazear
This work is dedicated to:  Awaiaulu

Ka Nupepa Kuokoa

KE KILOHANA POOKELA NO KA LAHUI HAWAII.

 

NUPEPA KUOKOA. POALIMA. AUGATE 26, 1904.

6

 

Hoomakaukau o Hilo no ka Ahaelele.

-------------

(Mai ka aoao 1 mai.)

halawai ai ma@ o keia kalapu.  Ua noonoo pu @ @ kak@@ @oku ai na elele iloko o na hotele a@ ka hale noho o ka poe kamaaina iho.

            A o ka hua o ka mea ola no ka malama ana i l@@u no na elele apau apuni ka Pak@ he hoea aku ilaila.

            O na elele o Kauai ame Oahu nei e kau aku ana lakou ma ke Kinau i keia Poalua ae a ma Lahaina e hui pu mai ai ko Maui poe elele a i Kawaihae e kau mai ai no hoi ko ia mau wahi o Hawaii a hookahi ka au ana no Hilo.

            E ku aku ana ke Kinau i Hilo i ka Poakolu a ia la no e hookipa ia mai ai na elele ma kekahi ahaaina nui i hoomakaukau mua ia no lakou.

            E malamala no ka Ahaelele i ka hora 9 o ke kakahiaka o ka Poaha ae oia ka la 1 o Sepatemaba. a ina he mea hiki e hoopauia na hana ia po Poaha i hiki ai na elele o Maui, ame ko Oahu ame ko Kauai ke hoi mai ma ke Kinau o ka Poalima me ka hooka'ulua ole i ka manawa holo o ka moku

KELA AME KEIA.

            Na S. L. Desha i hoohui ae ia Miss Emelia Akau me Mr. E. H. Austin ma ka berita o ka mare a lilo i hookahi.  O ka wahine opio i Mrs. Austin iho la oia kekahi o na u'i o na kaikamahine Hawaii, a o Mr. Austin he lunanui oia o ka Hui o Peacock ma.

            Ma kahi o ka hora eha o ka auwina la o ke kakahiaka o ka Lapule nei i ikeia ae ai ka puoho ana o ke ahi ma ka halekuai o Honohina a mamua o ka pio ana o ke ahi ua pu-ha ae la o luna o ka hale.  I ka wa o ke ahi aole he hookahi mea iloko o ka halekuai, a o ka poino a ke ahi i hana ai aia ma kahi o ka haneri dala.

-------------------------------------------

Wae na Democarata ia

C. P. Iaukea i moho

Elele Lahui.

--------

(Mai ka aoao 1 mai.)

T. N. Naleilehua, Chas. Carr: J. T. Callaio, E. H. F. Wolters, E. M. Watson, J. Prendergast. B. Naukana.

            Komite o na Olelo Hooholo ame Kahuahana: K. M. Koahou, S. W. Kaleihoa. J. Burgess, Paia Naki. J. W. H. Momona, W. A. Kinney. C. P. Iaukea, H. J. Mossman, John Emmeluth, W. A. Kinney, lunahoomalu.

 

            Mahope o ka pau ana o keia mau hoonohonoho ana i hoopanee ae ai ka halawai a noho hou i ka auwina la.

            Ma ka noho hou ana o ka halawai i hoike mai ai ke komite o na hookohu, o ka nui o na lala o ka ahaelele i hiki mai he 215, a ua oi aku hoi maluna o ka hapalua o keia huina aole i hiki mai aka ua loaa ae ko lakou mau hope.

            Maanei i heluheluia ae ai ka hoike a ke komite kukulu ahaelele, a na lunahoomalu E. M. Watson i heluhelu ae a o keia malalo iho nei ua hoike la:

            "O na lunanui o ka ahaelele i lunahoomalu, hope-lunahoomalu, kakauolelo makai o ka hale ame maheleolelo.

            "E kohoia o Hon. W. A. Kinney i lunahoomalu.

            "E kohoia o K. N. Koakau, Esq., i hope-lunahoomalu.

            "E kohoia o Edward Like, Esq. i kakauolelo.

            "E kohoia o David Kahaleaahu, Esq., i makai no ka hale.

            "E kohoia o J. K. Prendergast, Esq., i maheleolelo.

            "O na hana mau o ka ahaelele e like no ia me keia malalo iho nei:

            1. Hoike a ke Komite o na Olelo Hooholo ame Kahuahana.

            2. Koho ana i na lala o ke komite kuwaena o ka Teritore.

            3. Na Olelo Hooholo.

            4. Kela ame keia.

            5. Hookuu ana.

            O keia hoike maluna ae a ke Komite kukulu ahaelele, oia ka hoike nana i kiola ae ia A. A. Wilder, ka moho i manao loa ia ai i na la mamua o ka nohoana o ka ahaelele e lilo ana iaia ka hanohano o ka noho hoomalu ana i ka ahaelele Demokarata.

            Ma ke noi ana o Mr. Like e waiho i kona inoa mai ka hoike ae a ke komite a e haawi ana i ka hanohano i loaa iaia ia Harry Juen, ua aeia keia noi, a apono loa ia ae ka hoike komite.

            Mamuli o ka paa ana o W. A. Kinney, ka lunahoomalu i kohoia ma ke apono ana i ka hoike a ke komite, nolaila ua hoohala ae na hoa o ka ahaelele i ka manawa ma na haiolelo ana.  Mahope o ka pau ana o na hana a ke komite o na Olelo Hooholo ame Kahuahana. ua hoi ae o W. A. Kinney ma ka noho, a hoomakaia ke koena o na hana.

            Na W. A. Kinney, ka lunahoomalu o ke komite i heluhelu mai i ka hoike komite e pili ana i ka papa kahuahana o ka aoao Demokarata kuloko.

            Mahope o ka pau ana o ka hoike a ke komite, ua ku koke ae o Akepoka a noi ae e hooholo loa ia ka hoike a ke komite Wahi ana o ke kahuahana i heluheluia e ka lunahoomalu o ke komite oia kekahi o na kahuahana maikai loa e hoahewa ana i ka aoao Repubalika, ua kaupaonaia na Repubalika a ua ikeia ko lakou mama ana ma na hana o ke aupuni a lakou e hookele nei i keia mau la.  Ua hanaia na hana pono ole e na Repubalika maluna o ka poe ilihune.  Ua haowa@ela ko lakou mau home mamuli o ka hiki ole ana ia lakou ke uku ae i ko lakou mau auhau, ame na mea like he nui e hapala ana o ka aoao Repubalika o keia Teritore.

            Maanei i hooholo loa ia ai ke kahuahana e like hoi me ka hoike ame ke noi.

            Na lala o ke Komite Kuwaena o ka Teritore:

            Apana Ekahi âme Elua. Mokupuni o Hawaii - S. P. Woods, S. H. K. Ne, S. D. Kanehailua, S. P. Kamakea, R. Makahalupa, J. D. Kawewehi, Chas. Ka, S. K. Haluapo, J. H. Kahonui, D. Ewaliko, E. R. Lee, S. W. A. Kuleihoa, W. Nahakuihua, F. Thomas, T. N. Naleihua, C. M. Le Blond.

            Apana Ekolu. Mokupuni o Maui, Lanai ame Molokai - J. L. Coke, Sol. Hale, Chas, Dudoit, Jno. Richardson, W. R. Boote, F. H. Hayselden, T. B. Lyons, Paia Naki, Helemano, S. K. Kekoowai, Adam Forsyth, J. W. Momoa.

            Apana Eha. Mokupuni o Oahu - C. P. Iaukea, E. H. F. Wolters, S. K. Kaloa, F. Turrill, W. A. Kinney, S. Nahaia, Ma@se. Medeiros, E. M. Watson, Ervinx, Joen. Kahalepuna.

            Apana Elima, Mokupuni o Oahu - U. Jones, Ben Naukana, H. T. Mooney, F. R. Harvey, J. K. Prendergast, David Kahalepahu, F. J. Testa, Jno. Emmeluth, J. W. @kane. E. L. Like, J. Nahono@, R. H. Trent, H. T. Moore.

            Apana Eono, Mokupuni o Kauai - Sam David, Sam K@u, R. P. Pauole, W. H. Puakalo, C. K. Hane, S. W. Kamoa, S. Kalawe, @o. Hugo

 

WAE ANA I KA MOHO ELELE.

 

            Na kekahi o na Elele o ka Apana Elima i waiho mai i ka inoa o Koneia C. P. Iaukea, kokuaia hoi e ka Apana Eha.  Noi ae o P. Woods e panila ka waiho ana ae i na inoa@ eia nae ua ku koke ae o C. L. Coke ma ka aoao o Maui a apono ae i ka inoa i waihoia mai, a pela no hoi me na apana e ae.  Ua koho lokahila ae o Iaukea ma @e ku ana o ka ahaelele iluna.  Ma ka @ ao o Iaukea, ua ku ae oia iluna a ae @u i kona waeia ana, me kona haiolelo ana ae imua o ka ahaelele, a o k@ malalo iho nei kekahi o kana haiolelo:

            "E na keonimana o ka ahaelele@:  Ma ko kakou hana ana i ko kakou pono i haawi kumukanawaiia mai, o ka aoao Demokarata o Hawaii nei, ma keia ahaelele i akoakoa mai, ua apono ae nei i ke kahuahana a wae ae hoi i ka lakou i makemake ai i alakai.  Ma ka apo ana aku i ke kuleana Elele i ka Ahaolelo Nui, ua hana aku wau pela me ka maopopo mua ia'u ke koikoi o na haawe e kau mai ana maluna o'u, ame ka hanohano nui hoi a oukou i hookau mai ai maluna o'u.  Ke lawe nei wau i keia ma ke ano he makana kiekie loa iloko o ka hana kalaiaina a ka aoao Demokarata i haawi mai nei.  Ma ko'u aoao ke hoopaa nei wau me oukou i ko'u iini oiaio ame ka hiki ia'u ke hana aku.

            O ka lokahi ame ka maikai o na lawelawe ana iloko o ko kakou aoao i hoohuipuia me ka manaoio hana o keia ame keia iloko o ko kakou aoao, oia na mea nana e hoike mai nei i ka holomua o ka kakou paio ana ma keia kau koho ae;  aole wale ma ke alanui hele o ka aoao Demokarata; aka no ka hoomaemae ana i na hana kalaiaina e umamaluia nei me na hana pono ole he hopena hoi i loaa mai mamuli o ka hoomauia ana me ka hoonaueue ole ia o na hana kalaiaina ame ka mana hoomalu---e pono e lanakila na Demokarata ma ka pahu balota ina ua makemake na makaainana o keia Teritore o hoopakeleia ae lakou mai nahana e ku-e ana ia lakou mamuli o ko lakou hilinai ana maluna o na hana kalaiaina a lakou i hilinai ai.  O ka hana hoomaka'uka'u ana i ka poe koho he hana no ia e ikeia nei ke huli ae kekahi mea ma kana wahi e huli ai: mai ka poe kiekie e noho mana ana a hiki i ke kanaka haahaa loa e noho hana nei iloko o ke aupuni Repubalika.

            E na keonimana o ka ahaelele:  O na mea e hoea mai ana mamuli o keia hana a kakou e hana nei, he hookahi mea nui loa a kakou e hiki ai ke nana aku me ka haaheo nui.  O ka aoao Demokarata ka mea nana i hoohiamoe loa aku i ka aoao Home Rula, me ka nana ole ae i ka meahuna a ka aoao Repubalika i hoao ai e hookomo hou aku i ke ola iloko o na Home Rula i ala hou ae ai lakou a komo ae iloko o na hana kalaiaina.

            No'u nei, o na hana kalepa a i ole o na hana no apau aole lakou e maka'u mai ia'u, oiai ua paa kuu manao ina wau e kohoia ana, e hui no wau me keia mau hana hoopomaikai a hoohana aku i ka ikaika i loaa ia'u no ka hooholomua ana aku ia mau hana.

            E na keonimana o ka ahaelele:   Ia kakou e haalele iho ai i keia ahaelele, e hele aku kakou imua me ka ikaika o ka manao e lanakila a hoolilo ae i ka Teritore o Hawaii nei i Teritore Demokarata.

-------------------------------

            I keia Poalua ae e holo aku ai na Elele o ka Ahaelele Repubalika no ke kulanakauhale ua mau o Hilo.  Mai poina na elele i keia a mai hoohala i ko oukou kuleana i kohoia ai.

-----------

            Ua pau ae nei ka lauoho Pake o Willie Crawford i ke okiia ma ka Poalua nei.  Aole no ia he Pake, aka o ka lilo ana ma ka aoao Pake i hoolilo ae ai oia iaia iho i Pake.

----------

            Ua aihueia ae he heluna nui o na meahana hao mai ka halehana ae o McCandless ma ke alanui Moiwahine ae nei, a eia ka oihana makai ke hanu mai nei i ka piko pau i ka iole.

---------------------------------

Ae, a i ole Hoole.

KE NOI IA AKU NEI KA LEHULEHU

E HA'I I KA HAINA O

KEIA MAU NINAU.

-----------

            He oiaio no anei kekahi iloko o ka hoike ana a na ike o kekahi kanaka?

            He waiwai no anei kekahi iloko o ka hoike ana a kekahi no kou mau hoaloha?

            Ua hiki anei ia kakou ke hilinai i na hooia ana mai kekahi poe mai a kakou i ike?

            Aole anei i oi ae ka waiwai o na olelo hoike mai kekahi poe mai e noho ana ma kekahi mau aina mamao mamua o na olelo ike mai kekahi mai o na kamaaina e noho nei ma keia mau aina?

            Penei ka Mr. W. J. Maxwell o keia kaona, he makai kuia.  i hoike ae ai:  "Ua loihi ko'u hoomanawanui ana i kekahi eha ikaika ma ko'u kua (he mau hoailona o ka ma'i puupaa i loaa ia'u) a ua piha na makahiki oia noho ana.  Ua noi ia mai la au e kekahi o ko'u mau hoaloha e hoao i na Huaale Kikaia Haneenee a Doans no ka hooia ana i keia eha i loaa ia'u.  Ua ae aku ia au e hoao a hele aku ia no ka Halekuai Laau o Hollister ma.  ma ke Alanui Papu, a kuai i kekahi o keia mau huaale.  Aole i loihi ko'u ai ana i keia mau huaale ua ike iho ia au i ko'u maikai mai, a ua hiki loa hoi ia'u ke olelo ae, me ke kanaloa ole, o na huaale maikai loa keia no ke kikala haneenee ame na kua eha e ae.  Ua hoike aku au i ka maikai o keia laau i kekahi o ko'u mau hoaloha, a mawaena o lakou o Mr. Frank Metcalf, ua hoao oia i keia laau a ua loaa iaia ka oluolu, a oia kekahi o na hooia ikaika loa no ka maikai o na Huaale Kikala Haneenee a Doans."

            E loaa no na Huaale Kikala Haneenee a Doans ma na halekuai laau apau loa, he kanalima keneta no ke poho hookahi, a he eono poho no elua dala me ka hapalua, a e hoouna ia aku no i keia ame keia i ka manawa e loaa mai ai o ke dala kumukuai ia Hollister Drug Co., Honolulu, na agena kuai nui no Ko Hawaii Paeaina.

 

 

MOKUKAUA RUSIA SEVASTOPOL

[image]

 

 

KE UPUIA AKU NEI KA LILOPIO O POTO ATA

(Mai ka aoao 1 mai.)

----------------

i keia la e na Kepani a ua hoikeia mai nei ua hoopuehuia aku lakou.

e holo ana no Iapana ua ku iho oia maanei no hookahi pule i ka makahiki 1899.

Wasinetona, Aug. 21, 1904

                        Loaa mai ma ka hora 10:10 a. m. I ko Iapana Kanikela ma Honolulu.

            O ka mokukaua holo mama Novik e holo ana no Vladivostok ua hoopiholoia e ko kakou mau mokukaua holo mama ma Korsakoff, Sakahalina, ma ka la 21 o Augate nei.  Aole i hoikeia ae na mea e pili ana i keia hoopiholo ana.

                                                                                                                                    TAKAHIRA.

            ("Ma ke kaua mawena o na mokukaua Rusia ame ko Iapana mawaho ae o Poto Ata ma ka la 12 o Augate nei, ua hoohaulehia aku ko Iapana mau mokukaua i na Rukini, a hoopuehuliilii aku ia lakou no na awa like ole o Kina, a o kekahi o lakou ua pakele ae a hoi hou aku no Poto Ata.  Ua holo aku ka mokukaua holo mama Novik a hiki i Kaiuehau, he awa no Geremania, aka ua haalele iho oia i keia awa i kekahi la ae a mahope o ka hala ana o kekahi mau la ua hoikeia mai la ua ikeia oia ma ke ko-wa o Van Diemen, ma ka hema o Iapana.  Mai ia manawa mai ua holo aku la oia ma na aekai hikina no ke awa o Vladivostok, aka nae ua hoopahu'aia keia manao mamuli o kona ike ana i na mokukaua o Iapana e paa ana i ke ko-wa o Tsugara, a nolaila kona kumu i holo loa aku ai no Sakahelina, ua like hoi ia me 3,000 mile ana i holo ai mai kona haalele ana i ke awa o Poto Ata.

            Mai kinohi mai o ke kaua ana a hiki wale iho la i kona hoo-keia ana e na mokukaua o Iapana a pae i kula, o keia kekahi o na mokukaua haaheo loa iwaena o ko Rusia mau mokukaua.  Ma ke kaua mua loa i malamaia ai mawaho ae o Poto Ata ma ka la 9 o Feberuari, o keia hookahi ka mokukaua i kokoke loa aku iloko o ko Iapana laina kaua moana.  Ma keia kaua ana ua loaa aku iaia he palapu ma kahi e kokoe ana i ka laina wai, a ua hoi koke aku oia iloko o ke awa o Poto Ata, kahi hoi i hukiia ae ai ma ke alahukimoku a hooponoponoia kona wahi poino.  Mahope mai iloko o na lelekaua lehulehu ana a na Kepani ia Poto Ata, o keia ka mokukaua hookahi o Rusia i ukali aku i na moku topido a kaua aku me na Kepani a hoi aku no iloko o ke awa.  Ma ka la 10 o Maraki ua kauaia ae kekahi kaua moana nui mawaena o na mokukaua wawahi topido.  Ua piholo ka moku wawahi topido Steregustchi o Rusia ma keia kaua ana ,a ua lawe ae o Adimarala Makarofa i ke alakai ana i ka mokukaua holo mama Novik a puka aku mawaho o ke awa no ka hoopakele ana i ka poe oluna o keia moku ame ka moku pu no hoi ,eia nae ua hoopuni koke ia ae oia e na moku wawahi topido o Iapana, a o keia hoi ka mea nana i hookuemi hope aku iaia a hiki i kona komo hou ana iloko o ke awa o Poto Ata.

            Ua hanaia keia moku i ka makahiki 1900, a he moku hoi oia o 3,000 tona.  Aia ka heluna nui o kona mau luina i ka eha haneri.  He 347 kapuai kona loihi, 39 kapuai ke akea, 19 kapuai kona hohonu.  O kona mau meakaua he 6 pu 4.7 iniha, hookahi 9-paona pu ame umi pu o na ano like ole.  He elima wahi hoahu topido o keia moku.  He maikai kona mikini, a he ikaika hoi e hoonee ana iaia he iwakalua-kumama-lima mile i ka hora, a ua hiki aku hoi i ka iwakalua-kumamaono mile kona holo i ka manawa ona i hoaoia ai.)

            CHEFOO, Aug. 22 ---He kanakolu tausani kona Kepani i hooleleia ae nei no ka hoopuipui ana i ko Iapana pualikoa e lelekaua nei ia Pto Ata.

            ST. PETERSBURG. Aug. 22.--Ua hoikeia ae nei o na mokukaua Askold ame Grozovoi e ku nei ma Kanahai e laweia ae ana ko laua mau mea kaua.

            Ua kipoka ae ko Iapana aumokukaua ia Korsadovosk, ma ka Mokupuni o Sakahelina.  Ua pau na hale aupuni i ka nohaha.

            DURBAN, Aug. 22.--Ua paaia aku nei e ka mokukaua holo mama Smolensk o Rusia ka mokuahi Pelekane Comedian mawaho ae o Cape Colony a ua nanaia kona mau palapala.

            KANAHAI. Aug. 22 --Ua malama ae na kanikela o na Aina E e noho nei ma Kanahai nei i kekahi halawai kukakuka i keia la e pili ana i ka malama ana i ke kaokoa o na awa o Kina.  Ua waihoia ae keia hana ma ka ima o kekahi komite o kela ame keia Aupuni.

            Ua hoike ae o Adimarala Sterling, ke alakai o ko Amerika aumokukaua aole i pili aku ka hana a ka mokukaua wawahi topido Chauncey o Amerika mamuli o ke komo ana mai o na moku topido o Iapana iloko o ke awa.

                NA LONO KAUA O KA LA 23.

            LIAOYANG, Aug. 23.--O ka nui o ka poino o na Kepani ma Poto Ata he 28,000.  Eia no ke hoomaumau nei na kaua liilii ana ma ko Kuropatkin huli alo.  O kei kanakolu tausani koa Iapana i hooleleia ae ma Yinkow ua maheleia ae mawaena o Newchwang ame Haicheng.

            VLADIVOSTOK, Aug. 23.--E hooponopono koke ia ana na mokukaua Rosia ame Gromoboi.

            CHEFOO, Aug. 23. --Ua hoikeia mai nei ua lilopio ae i na Kepani ka papu o Etzshan, kekahi hoi o na papu pale oloko o Poto Ata.

            KANAHAI, Aug. 23. --Ua noila aku nei ko Amerika Kanikela e malama ae i na waiwai o na Aina E e waiho kokoe ana ma kahi o ka makukaua Askold.

NA LONO KAUA O KA LA 24.

            TOKIO, Aug. 24. --Ua hooku'i ae ka mokukaua Sevastopol o Rusia me kekahi mea hoopa-hu mawaho ae o ke awa o Poto Ata, kahulihuli ae la a koloia aku iloko o ke awa.

            (O ka mokukaua Sevastopol oia ka hoa o ka mokukaua Petropavlovsk, i loaa ai i ka mea hoopa-hu mawaho ae o ke awa o Poto Ata a piholo ai me Adimarala Makarofa.  He moku keia o 11,000 tona, e lawe ana hoi ia 750 poe luina a aliimoku, a he kanalima-kuma-makolu hoi ka nui o kona mau pu o na ano like ole.  I ke kaua mua loa no ma Poto Ata ua manuheu aku keia moku i na poka a na Kepani, a ma na kaua lehulehu i kauaia mai nei ma Poto Ata ua loaa mau aku oia i na poha a na Kepani me ka nui o ka poino.  O keia poino hou ana mai la oia kekahi o na ulia pakalaki i komo hou aku iloko o ka moolelo o keia mokukaua o Rusia.)

            LIAOYANG. Aug. 24. --Eia na Rukini ke hoomakaukau nei no ka hoonee kaua ikaika ana aku.  Ua kuemi aku nei ko Kuroki pualikoa no ka hema o Taitze.  Eia na lono lauahea ke lonolono wale ia mai nei e kauoha mai ana o Iapana ia Generala Nogi e hoi aku a e lilo ana ke alakai ana o na pualikoa e lelekaua nei ia Poto Ata ia liamuku Yamagata.

            Ma na hoike i loaa mua mai maanei a i hoolahaia aku no na manawa lehulehu, aia ke alakai ana o na pualikoa o Iapana o lelekaua nei ia Poto Ata malalo o Generala Nodzu a o Barona Nogi oia ke Generala e kokua nei ia Oku ame Kuroki ma ke kaua o Manucuria, nolaila heaha la ka mea oiaio.  Hookahi no na'e mea maopopo loa, o ka hoike i loaa mai a e kau a'e la maluna mai ko Rusia kahua hoolulu no ia, a he moolelo hoi keia na lakou i haku ai a i ole ua huikau na inoa a maopopo ole ia lakou ka inoa pololei e hoike a'e ai.

            O Generala Nogi oia kekahi o na generala hou loa o Iapana i hoikeikeia a'e ma ke kulana piha pono ana e lawelawe nei, a ua loaa hoi ia hanohano iaia ma ke kaua i kauaia ai i ka wa e lele ana kona mau pualikoa ma Takushan ma ka la 19 iho nei o Mei.  He ekolu ana keiki i komo iloko o keia kaua a he poe aliikole wale no lakou apau.  Hookahi o kana mau keiki ua make ma ke kaua o ka Puu Nanshan, a ua loaa aku keia lono i ko lakou makuakane i ka manawa a keia generala e liuliu ana e holo aku no kahi ona i hookohuia mai ai e lilo i alakai.

            O Ilamuku Makuika Yamagata he kanaka oia i loaa ku makaukau piha ma ka oihana kaua iloko o Iapana, a ina he oiaio keia alaila e ike koke ia ana kana hana iloko o na ia pokole.)

            KANAHAI. Aug, 24.---Ua noi ae nei kekahi hoomana Pake o keia kulanakauhale ma o ke kanikela Pelekane la e kauoha aku e hopauia na hana hooponopono i na mokukaua Rusia Askold ame Grozovoi.

            PARISA, Aug. 24.---O na mokukaua Rukini Askold ame Grozovoi e ku nei ma Kanahai ame Diana e ku nei ma Saigon, e pau ana ko lakou mau mea kaua i ka laweia ae.

            CHEFOO, Aug. 24.---Ua hoopaaia aku nei e ka Kepani ka walaau ana o na pukuniahi o ka papu o Puu Gula (Golden Hill).

            KANAHAI, Aug. 24.---Ua hooloihiia aku nei ka manawa no ka hooponopono ana i na mokukaua o Rusia e ku nei ma keia awa a hiki i ka la 28 o Augate nei.

NA LONO KAUA O KA LA 25.

            TOKIO, Aug. 25.---Eia na hoomakaukau ana no ka hauoli ana maluna o ka lilopio mai o Poto Ata ke hoomakaukau ia nei, a ke manaoia nei o keia kekahi o na hoohiwahiwa hauoli nui ana.

            KANAHAI, Aug. 25. ---Ua hookuu ae nei na mokukaua Rusia Askold ame Grozovoi i ko laua mau hae ilalo.

            ST. PETERSBURG, Aug. 25. Ua hoikeia mai nei eia o Generala Kuropatkin ke kokoke aku nei i kahi o ke kaua koikoi loa.  Ua hoopuipuiia aku nei kona pualikoa me 25,000 koa hou.

            LADANA, Aug. 25. ---Ua hoikeia mai nei e waiho ae ana o Rusia i ka ninau pili i na waiwai kaua e hiki ke hopuia iloko o ka ahauwao.

-----------------------------------------

            Ma na lono kaua o keia mau la ua hiki ke hoomaopopo ia iho eia o Iapana ke lawe nei a lilo i ka hanohano o na hoouka kaua ana.  Na keia mau la aku no nae e hoike mai i ko laua mea e keikikane ana.

 

 

 

PANAI AKU E LIKE ME KA PANAIIA MAI.

--------

            Malia o Hawaii kekahi e komo aku iloko o ka hauhiliki pu ana i ka hoomaleleia mai ke komo ana aku iloko o na aekai o Kina pili i ke kuleana o na Amerika i ke komo ana iloko o Kina ina nei no ka hooponopono ole ia o ke Kanawai Kaupale i na Pake.

            No elua makahiki a ekolu i hala ae, oiai aia na Pake ma na wahi like ole o ka honua ua hoounaia he mau palapala noi no ke kakauinoaia e lakou ma na wahi apau o lakou e loaa aku ai, oia hoi, o na Pake apau e loaa aku ana mawaho o na palena o Kina, ---he kakauinoa ana i ke noi i manaoia e wahio aku imua o ka Emepera o Kina a e kakauinoaia mai e ia kakahi kanawai hoopale i na Amerika apau no ke komo ana iloko o ke Aupuni o Kina ina nei o ke Kanawai Hoopale Pake e waiho pohihihi nei i hoololi ole ia.  Oia hoi, he kanawai Amerika ia e hoopale ana i ke komo ana o na Pake iloko o Amerika Huipuia a pela no hoi na Pake i manao ai e hanaia mai i kanawai e hoopale ana i na Amerika apau aole e komo iloko o ke Aupuni o Kina.

            Ma keia mea ua ulu ae he manao hou i ka wa i hoea mai ai o Mr. Afong i Hawaii nei, wahi ana ma ke kuka ana ua hoike ae oia ke ulu nui nei ia ano noonoo iwaena o na Pake i keia manawa.  Ma ka hele hope ana mai a Afong ua ike oia ua pulamaia mai ia kumuhana iloko o Hawaii nei a iloko no o Amerika.

            Aohe pili a Mr. Afong, maluna o keia kumuhana e hanaia nei e na Pake aku mamuli o kona komo loa ana i na hana o ka Emeperesa ua loaa iho la iaia keia ike a pu-a ae ai a ikeia i ka malamalama.

           

 

AIA I YOUNG HOTELE KA OHE LULI I KA MAKANI.

--------

            Ma ka papahele kaupoku oluna o ka Young Hotel ma ka aoao makai nae pili i ke alanui Moi ua kukuluia ka pou ana makani a ana ea, he mau mea hana no ke keena ana ea o Amerika Huipuia, e hoomaka aku ana ka hana o ia mea ma ka la 1 o Sepatemaba ae nei oia no hoi ka Poaha e hiki mai ana.

            Ua kukuluia ke kahua ma ka papahele kaupoku he elima kapuai ke kiekie a maluna o ia wahi he pahu, kahi o na mea hana o ke ana makani o ke ano no hoi ia o ka ohe nona ka hoailona e pa ia ai e ka makani.

 

----------------------------------------------------

 

AKANA---EWALIKO.

 

--------

            Ma ka po Poaha o ka pule i hala, Augate 18, ua hoohuiia ae ma ka berito maemae o ka mare o Miss Rose Kauioalapia Ewaliko, ke kaikamahine a Mr. ame Mrs. P. W. Ewaliko, ame Mr. Seong Lan Akana, ma ka halepule Man@na.  Ua hoohiwahiwa ae ka halepule, a he u'i maoli no, a ua hoea ae hoi na hoaloha o na opio e ike i ko laua po hauoli.  Na Abraham Fernandez i hoohui ae ia laua i hookahi, a i ka pau ana o ka mare ua hoi aku na opio ame na hoaloha no ka home o ka wahine ma Alanui Kukui, kahi hoi i malamaia ae ai he papaaina i luluu i na mea ai Hawaii.  Ua hoike aku na makemake o na opio i ko lakou mau manao hauoli ame na manaolana no ko laua nohona hauoli ma keia mua aku.

 

 

KE LOAA NEI HE ELUA UKUHANA.

-------

            Ma ka hoohikilele ana i ka noonoo o ka Lunahooia Fisher o ka Teritore ua waiho aku oia imua o ke Kiaaina Carter i kekahi kulana hoohikilele noonoo no na limahanao ke aupuni ma ka loaa ana he elua ukuhana mailoko mai o ka waihona o ke Aupuni, a i mea e maopopo loa ai e waihoia aku ana ua hana la iloko o ka Aha Hookolokolo no ka naku pono ia mai i ka pono ame ka ole.

            O na kakaupokole o ka Aha Kaapuni Ekahi ke loaa nei ia lakou ka ukuhana no ka mahina hookahi ma kahi o $130.  A mawaho ae o ia ua loaa la lakou he mau hana hou e loaa oi ke dala maloko o kekahi mau manawa o ka ia, a malailai mai i loaa ai ia lakou he mau loaa hou ma na mea a na loio e hoohana ai ia lakou a ua p@keokeo maoli no.

            Iloko o na hihia hoohalahala apau i piliia e ke Keena Loio Aupuni aole i nele ka waiho aku o ia keena i kekahi mau mea kakau i keia poe kakaupokole, a i ka pau ana o ka hana ua auhau aku la na kakaupokole i ke Keena Loio Aupuni, a ua loaa mai no ka ukuhana mai la keena mai mailoko mai no nae o ka waihona hoolilo huikai o ia keena.

            Ma keia mea ua ulu ae ka manao ia Lunahooia Fisher ke loaa nei i keia poe he elua ukuhana mai ka waihona aupuni mai a ua makemake nui oia e waihoia la mea na ka Aha Kaapuni e nana mai.

            Ua law like ka noon o ke Kiaaina ame ka Lunahooia ame ka Loio Aupuni, he poe limahana kela poe kakaupokole no ke aupuni a he mea pono e hana aku i keia mau palapala no ke Keena Loio Aupuni, me ka uku kaulele ole.

 

 

Kiaaina Carter âme na Kanawai Kalana.

------------

M@ @ @ @

@

@

@

@

makauka@ i he @ @

@ @ i ka hana ana @ @

No na @ @

Teritore.  No ka Palapala @

no malalo o ka malama ana @ @

@ Teritore.  No na ku@ @ @

no malalo o ka hoo@ ana @ @ mokupuni Teritore.  No ka @ @ @ waihona na kela ame keia @ @ wa@

            Ua manao ke kiaaina ma @ @ hana i hoohanaia @ @ @ @ @ dala a kela ame keia @ @ @ @aa ka pai@ la@ mea @ @ lunakauhale o Honolulu nei @ @ no malao a ke Aupuni Teritore @ @ he manao  ko ke komi@na @ @ hana malalo o ke ka@ o Honolulu alaila he mea pono a uku @ @ na o Honolulu i na mokupuni @ komo like ma na lilo o ka h@ @ keia hana.

            "Ke hoike nei wau i ko'u @ @ hoomau hou aku ai ko k@ @ ko'u manao iho he hana ame @ @ keia na kakou e lawelawe na@ @ ae kakou i ka ninau no na waiwai @ hoi owai ka mea nana e kukulu @ waiwa@o o ua mau waiwa la.  H@ pono e panaiia mai ke Aupuni Teritore no kona haawi ana aku i na maa@ wai la ame kona mau pono ma kela ame keia hana o ke Aupuni. @ lawe mai a noonoo ae owai la ka @ kupono nana e hookau aku i ka w@io o ua mau pono ia i lilo aku.

            "Ina eia ke aupuni kalana ke @ he mea pono anei i ke Aupuni Teritore ka haawi ana aku i kekahi hana o kona mau pomaikai no ke kukulu ana i ua kalana la?  I kekahi manawa ua loa mai no ka manao kanalua @ o'u ina paha e nana mai ana na makaainana o na mokupuni i ke aupuni kalana me ka hoomaopopo ana o na @ o ke kuai ana i na @ona o keia Teritore aole he hiki ke hoohanaia aku no na kalana kuloko.

            "O keia mau noonoo ana e pili ana i na loaa ame na lilo o ke aupuni kalana ame ke aupuni Teritore he mau mea ano nui loa ia e hiki ai ke lawelawe iloko o ko kakou mau waihona @ mahea la kakou e lalau aku ai i @kanawai kulanakauhale a kukulu @ hoohana aku me ka mana piha.

            "Ke manzo nei wau ina kakou a kukulu ana i kalana no ka mokupuni @ Oahu aole e loaa ana ia kakou ka @ e hoihoi aku ai i na pomaikai @ Teritore iloko o ke kalana me ka @ nai ole aku.  Malia he hiki no @ @lana ke hoopuka ae i na @ona @ @ ae i ke Teritore.  Ua hoike ma@ ae o ka hoihoi ana aku i na pomaikai o ka Teritore iloko o na kalana he @ maikai no ia no na makaainana @ Teritore hookahi a nolaila aole no ia he mea okoa.  O ia ha'i manao ana he hoike ana mai ia i ka maopopo i@ makaainana ko lakou hoomaopopo @ i ka like ole o na lawelawe hoomaopopo @ i ka like ole o na lawelawe aupuni @ na ana a he hana kuwaho noi @ @ ole ku i ke aupuni Teritore e like @ me ka like ole o ke Aupuni F@k ame ke aupuni Mokuaina.

            Ua manao ke Kiaaina o ke aupuni @ lana e kukuluia aku ana ma keia @ aku.  i aupuni e hiki ai ke lawelawe maalahi ia na hana me ka nui ole@ o na luna aupuni.  Ma kahi hoi o @ olelo e hookaokoa ae no lakou @ Ahaolelo Nui mai, ua maopopo @ Kiaaina ke kumu e hana aku @.  Ua koi aku o Poto R@ e hoo@ hooponopono hou ia ke lakou K@ waikumu a ua hoolo@iia, aka no k@ ana aku i ko kakou kanawai ku@ iloko o ka Ahaolelo Nui, ua m@ Kiaaina he hana maikai ole@

            Ua heluhelu ae ko D. H. @ Wailuku, manao maluna o ke ka@ kalana.  Ua manao ola malalo o @ uku o ke Kanawaikumu ua loaa k@ na i na makaainana e koho i k@ @ mau luna aupuni ke kukuluia ke @ wai kalana.  Aole no oia i manao @ hana naauao ka waiho ana aku @ kakou kanawai kalana i ka Ahaolelo Nui no ka hoolalo mai.  Ua a@ @ hoi oia e hana ia he noi i ka Ahaolelo Nui e hoololi mai i ko kakou Kanawaikumu.  Ma kona manao ua pono @ hanaia i kanawai kalana e hoihoi @ na kela ame keia kalana e malama @ ko lakou mau kula, na alanui, na ala@ na uwapo ame ka papa ola.

            Ua heluheluia ae he palapala mai ka Papa o na Hana Naauao o Hilo o @ ike ana i na loaa ame na kulana@ mokupuni o Hawaii, me kela m@@ e hoolilo ia Hawaii holookoa i h@ @ kalana, a mahope o keia i hook@ @ ai ka halawai no ka noho hou ana @ Poalua ae.

--------------------------------------------

            UA LOAA KA PONO ma na @ @ pau mamuli o ka hoolauna@ ana @ ka laau Chamberlain's Co@. @ @ and Diarrhoea ma na wahi apau. K@ huli aku a nana aku ma na wah@ @ aole loa he wahi i @ele ka ho@ kekahi kino kanaka mamuli o ka @ ia ana ma@ keia @au.  O keia k@ @ i ik@ia k@ ma@ loa no na m@ @ @ ka upu @. Aole loa e @ele ka lo@ @ mai o ka oluolu a he l@u hoi e @ @ ke hi@ ia. Ke kuai ia nei m@ @ halekuai @ @aau apau.

  BENSON,   SMITH & CO.,          LTD.

Agena na Hawaii nei.

 

 

 

NANA ANA

            AOHE AUHAU

 

            Na Kauka Huki

            Niho Noeau   .   .

                      -------

He hanaia ka hana me na Auhau haahaa loa. - - - - -

                        -------

              F. L. FERGUSON,

                    Lunahoohana,

Helu 215 Alanui Hotele, mamua iho 0

                        Young Building.