Ka Nupepa Kuokoa, Volume XLII, Number 35, 26 August 1904 — KE KAUNAWAHINE O KE Kulanakauhale o Tarevis. KE ALOHA I KA MAKA PAHIKAUA. [ARTICLE]

KE KAUNAWAHINE O KE Kulanakauhale o Tarevis. KE ALOHA I KA MAKA PAHIKAUA.

MOKUNA XXXV. j i'KIIKA LA OE I AA AI E HAI'AI I KE KAUA?" \ t 3 . ]"ha knmu ole kau ekuu Haku." wahi hou a ka Eiuep^i-a.; :,-v n»'i k»* Kauna I»it;irika i kona iit-vva i ke kaua ana ; ...i.a in;inao ]M>noi. i ui ole aku hoi ia iw, a ua hewa oia .hi» ka nii'a he hana ia i ku*e i k*> kanawai. A o kon | i. ... ia ka apono ana i na haua a k** Kauna i ku ole i ke | K»- ik»- i\*'i wau aoh- *.* hiki ia o** k<* aio i kou hewa 10." ! *.j. : • mau wehewehe a ka Emej»era akalii 110 a kaakaa ka ■ .. o ua koikialii nei o Tar»*vi* a ike koke iho la | i'nlilii. a iloko no oia hamau leo ana iho ua ike koke! Km»*p»-ra i ka emi ana mai o ke ano kiekie o ua isenebopi; -;-iu aku la i kona manao paakiki a -haawipio iaia i ka | }-; ~ī M'-a Kiekie." wahl a ua Akihihopa nei o Tarevis. "ke ike| j, ; kaa aku wau mawaho o na palena kupono, a aia hoi' ,:.,t i» k<- kahua kumu kupono oie. a o ka hewa i kau inai ina-l : ; :a manpopo loa ia inamuli o ka wehewelie ana a kuu Mea }-,:«'«] 11*»i i honpaakiki wale ai inamuli o ka manao haakei i ka manao inoino i kuu hoaloha. Aole a'u wahi kuniu k«».- wah* no o ka'u noi e haawiia mai i |>ono maluna o ke : !'« : ::rika »• iike ini' kela i haawiia aku nei i kuu hoa o ka oi- ! ; • kai'.i »• ku ia 111:1 kou aoao hema." | • .i imik«- manao haawipio o ka Akihihopa Iseneboga'ua pii. ;; = ,ka liii»lii<»na olioli i ka lielehelena o ka Emepeni a aneanei , 'i;.i<>!i m» k»'ia haawipio waie ana o ko ka Akiīuhopa luanaoi :.. .• )))«• ia ano. m»» kona uumi ana no ka paa ana mai i kona. : pani' aku !a oia: | \ •.! olimlu aiwi kou manan e ltoi i Tarevis a e noho malalo o' \, . ; • :»na a ko'u mau koa?" | !\ ■ :<>!'] ioa n»'i ko'u manao 110 ia m«-a »' ka Mea Kiekie." | , anei kou manao i ka hookuu ana i kou poe koa e lu^o- 5 Kak» la 'Pui'ona e hui pu niai me ko'u |»oe 'koa a noho ma-: i . : !!i;iii hoopunopono ana?" | » luniu h>a wau i ka haawi aku ia lakou iloko o kou lima e' !v :■ kii'." • | ■ ■''11»Iu anei kou manao i ka liookuu loa ana i ke Kaunawaliine! T- • ii k«»u mana kahu hanai aku?" M i'llii loa kahi ]>omaikai i loaa ia'u ma ia kulana kahu hanai.l . . !i loa m*i au i ka hookuu ana ia kuleana a lie hoomaaiahi !••,■ i>oi ia ma ko'u aoao." ' J v. :.i ku koke a«» ia ka Kmepera. a iho inai la mai ka awai mai; ; i . .iku ia i kona iima akau no ka luiulima ana. ku-i ilaku Akihihopa." wahi ana. "Ke lana noi kuii'manao j : s : anawa aku e komo ai oe iloko o ka helu iwaeiia o ko'u| ;•■■• ' e lilo ai oe i hoalOha no , u. M | M- ka oiaio," walii a Iseneboga i pane aku ai me ke ano lioo- • ]•• i" : "I a oi aku ko'u olioli i ko'u liio i hoaloha uou mamua oi k ' •• : ' ia-mi no'u." I • • 1 .• inaoii no ka o kuu pnuwai o ka hooliio i na mak . ' , apau i poe hoaloha no'u." wahi a ka Emepera i pane aku ; k nie ka leha ikaika ana aku o kona mau maka maluna j " ' K. . a l'»itarika. a pane aku ia i ua kauna iiei: "(> na hiohiona! ; ' mamua i«>a aku nei he ]>ilikahi anei ia a i ole lie pililanla?"; 11 !:.• pililaula ia, e ka Mea Kiekie." walii a k» 4 Kauna Birarika ! ' , i .'oieauao ]»'i ana ae i na mea i ikeia e ia pili ia laua. **A ' i hui me a'ii i na ia i hala loa aole e hiki ia'u ke piii aku: < >:i mau liiii ana aole i lioi nele'me ka loaa ole o ka liua. e i !' a i ka Emepeia i ]>ane ae ai ia mau olelo ua huii ae la oia ; . ; ia iluna o ka awai. a nnihope o ka haawi manao ana ]>iii: : k. ; ..lokolo o ia la anie na haawi mahalo ana no ka haawipioi • oho iluko o ka maluhia ua hookuu ae la oia i ua aha nei. j t I MOKI'NA XXXVI. I I KA 11AKI*WAH1N.E AME KA WAIIINEI'KAU. | .' ]>ae!iuinu o ka lanai e noho ana ke Kaunawahine Tekela, ; ' s !a i na hoku e imoimo ana a me ke ano kaumaha no oia ; ■ - ;»!>a mamuli o kona ho<unaopo]>o ana iho oia wale no ka ; • i ! nko o ua kakela nei mawaho ae o kona inakuakane liana-■, k,: auamo ana i ke ko'iko'i o keia paio a na Akihihopa. | i " i» ka poiiliuli o ka uhiiaau ma ke kua o ke kakela ame ka' • , ;■ , o ke kulana o ka maiiawa e hiki mai ana. ame ka hala • a ipo \ aloha maoli ai. o ua u'i nohea nei aole i nawaliwali; • ...>;o a liilinai i ka holomua o na hoolala ana a kana aloha| • ! ua jtau mua n»> i ka hookoia. v ka mauawa a laua i ku pu ai ina ka manawa hope loa o ka; ] ; n ,,j 10 a i o ke kakela, a oia no hoi ka manawa i haa-i . oia i ua wahi la. .he haalele ana i kona mau paūi ma ke: i loa ]>ouo e ike ole ia. ame ka makaala loa no hoi ka liaiiii .! me he la. he alahele ia o ka malu make no ka mea aole !■ ' '««he ia aia uo ke noho la ka maaaoio iloko o Tekela oia lioi . . ; [t - manawa e hoi mai ai kana aloha i hope nona a uoho ]>u •' ■ na nei no ke komo iloko o na hoopilikiaia aole no i kuha'u, • ' k, ; ! e.ianaoio. o ko laua komo like iloko o ia ano. j i ::;;«• iloko o ua manaopaa o ua «*i nei o ke kakela maluna o. ; alolui uui ai. a«>le i uele ka tho mau «i na waimaka ma ; k ;; {.apalina i na manawa apan ana e uoho hookahi ai, ka ma-i ' 'U • " oi e niookahi ai ka noonoo a pun loa maluna o ua hiohiona • • o kana Ko<h>lofo i hui pu ai me na hana wiwooie poiua ole ' k ;iaua kanakamakua ana i hana ai-»he mau haawum hoi m . na i ka nui hakuko'i oloko o ka puuwai pahi]>alu ī ke aloha a; ke nalo ae mai ka ikeia aku; a oi l«»a aku ka hiolo maka- % :: ; waimaka i na wa apau ana e hoohele ;n ī ka ]>o ma kahi ,k iuau ai o Kmiolofo—e uele ole ai ka pnana mau ui o keia '••■ ■ -l a aioha au i ka'u aloha uo ka mea «a aloha ka u : " K pa e mau aua maloko o ka nooiio»*—nia ka hawana- , ; ilo ;l ; k,.uahi mau manawa ua leo nni la ae keia hopuna- . 'o Kona makemake nui no hoi ia o ka hoopuka man la Uopuna-; « k aia iloko olaila na huaolelo 'aioha' e inki ai ke hoopukaia 1 - ii'Mnnia«>lelo hookahi. . 11 - ;t V.j«o ik'iki o ke ka«a oiai o Ko<lolofo iU>KO o na paia o ke ' - īk i.um la liina n«> iii o ka noonoo i na īu. a a\k\<x oi lo« ;ik» uo S i..- Kuiiuawahiiu* TVkela aka mal ka «mnawa i maalo akn a» ka 1 nuii ia uiauawa mai ka omamalu anoano o k,- auo iK.iili • !»''!!,. m> alai no ia ano liaawina iloko o kii wahiin' opio i 1..1 in.it »• ao, aka uu- TokoJ[a he u»ao anoi o k<- ouaona k,-katu iuim ■' i.n i ; , ia a mo ia ano 110 oia e uooihh, ana mo na maka lialo i.o i; «iii.imka kvkahi iaia .• uoho ana ma ka lanai ua huh ao la »m a ik.-••-U la ia MiUlii o h.-lo mai ana no ka noho. pu mai uu- la j ' (i,UiUlu. iia hoopuiwa mai oe ia"ii. Heaha keui ano k.u.u..,u, ' • " ' i ninnu aku ai kc Kuunawahim» Toki'la. ! 11.. iKii na ano hiohiona ku i ta weliweh ko uaua : ku i U.a ; 1". >■ kiiu Hakuwahiiu*. a ua hoopihwa mai oloko o u m< ka m.ikiiu.j «al.i a HiMii i paue aku ai. ' Ke uwe nei au i ka « ka» «K.lia: ,>iu kekalii kumu a oia no hoi ke kumu nui loa me a u. |

I 1 ( "Poiok-: kela e HiMa." i hoolaiia manao akn ai ka Hakowahine. '*He hana ul«>iia ou- ka keia «hilaan e kn omamala iw\ k;i mea nana i huna aku iain, aka e hoi hon mai ana no ««ia. a sio ia uj»*a mai kanalna iki •>»' a ani»- b«»i h>* h*K>ka'inuiha ana. A e iuai oo !i«»i •>* ; e Hilda. llh uiau wahiue no kaua a elua ame ka nana o!e ue iua ' kulana. iria he kulaua kiekie a iKiahaa v<iha. ke manaoio ner wau aia ; h*- haawina i kaii like aku maiuna o !aua oia k»' aloha» a o ka laua ? t»ara wale no o ka «%> i ka manawa »• kaawalv ai ka iaoa mau aloha, C a |*m Iti no ko n mau maka ika waiuiaK.i e Hīkla no ka inea ua hele \ pn aku ka"vi aloha nie kau." ! 'O ka Haku Rodo!ofo aoei? Oia anei kau aloha e kuu Hakuwa-1 i liliie?" i hooho ae ai o Hiliia i kana ninau mo ka puiwa nui me na ■ liiohiona ohohia uialuua o kona helehelena. 1 **(>ia no e Hihia. Oka Hakn Hod«3!ofo.** wahi aka pane me ka | leo e hoike manli mai ana nona io no ia kuieana. ; "O e kuu Hakuwahine. ke olioli nui ioa nei wau." | "l'a olioli anei oe e Hilda ooha?* T wahi a Tekela i pane aku ai | ine ka aj>o pu ana aku ia Hiida. "Owau no kekahi ina ia haawina/* : Nolaiia e i>ono kaua e hoopoina i ko kaua mau kaumalia iloko o ko kaua olioli nui. E holoholo like kaua ma ke kahua kiai iloko oke konane oka mahina o keia po a e ha'i mai e pili ana no ia inea. I ; kahi au i hui ai ame kana olelo ia oe. Aole anei he ohumuhuuiu na ! mea iluko oke aioha? Ke mauaoio nei wau he haawina ia apuui ka ! honua nolaila o na mea e hoikeia mawa«*na o laua aole ia e malele ! mawaho aku. Heaha kana olelo ia oe e Hihia?" ! "l"a ano poina wau i na niea apau." wahi a Hihla i paue aku ; ai ia laua e holoholo ana ma ke kahAa kiai i ka mahina e pa konane ; ana. "I ko maua wa i iuii mua ai. mai ia manawa mai no ko maua : ike ana leekahi i kekahi a me he.la aole maua he elua aka ua lilo i | hookalii, I kekahi manawa e kamailio mai ana oia ika uwiuwiki o | ua hoku iloko o ka pouli. eia nae ke kilo aku wau iloko ona he īuau ' «»lelo wale no ma ka waha oiai kona puuwai e olelo ana no'u, a e like I iloko o ka pouli nui. eia nae ke kilo aku wau iloko ona he mau olelo wale no ia ma ka waha oiai kona puuwai e olelo ana no'n. a e like me ka oiaio iaia pela no ka oiaio o ia luiawina ia'u iiona. a lie haawina onaona 1«»a no hoi ia iloko o kuu puuwai." O, e kuu Hakuwahine. ua mauaoio wau ua haawi pau oia i kona puuwai ame kona : mau mea apau no'u a'u e haaheo mau ai i na wa apau. I -l'olulei i<» no ia." wahi a Tekela, "he konane maoli io no ka i mahina e !ike me ko keia po a kaua e holoholo nei. eia nae aole ia i hoohauoli mai ia kaua no ka mea aole ka iini o ka puuwai ilaiia. oiai nae o ia mahina hookalii no ka i }>a konane iho i ka wa e hoh»h«.doi pu ai. a ia manawa aia ka naiii o ka olioli iloko o ka malamaiama e| pa konane aua nolaila me he la aole ka olioli o ka nani o keia konanej 0 ka niahina o keia po ine kaua aka na pili aku palia nie kekahi poe e aku o keia haawina hookahi o kaua." T'a huli wale mai la no o Ililda a nana hoomau mai la maluna o kona Hakuwahine a pa inai la na hiohiona hakninakuma o ka po iloko <» kona noonoo niamuli o keia hoohaili kamailio o ke Kaunav aliine pili i ka po a ano-e inai la oia i kona noouoo koke ana iho la; 1 ka manao io o Koni>rado mai iaia aku a oi loa aku o ka eeke o kona j nui kino i ka haupu ana mai o ua hiohiona o Konorado i hoaoia ai e| li ma ka aniana. Ano keia haawina niaikai ole i loaa mai iaia ua j pam» aku la oia i kona hoaholoholo: | •'He maikai anei no kaua ka holoholo ana ma keia kahua i kal wa paonioni e like me keia a e ku kiai ia niai nei hoi e na euemi?j Aole anei e kau mai uialuna o kaua kekahi ]»oino?" "Poino?" i lioolio ae ai ke Kauiiawaliine ine ka puili ana ae i kona mau lima a elua i kahi hookalii me ka nanaina ano kaumaha.i "Ile walii ]>oino io no kein kalii e hoohauaia ai ke kaua a oia uo hoi j kalii onaona loa iloko o ka noonoo." "A'laila e haalele hoi ha kaua i'keia walii eka lede. Malia aia lie panapua ke iioopololei mai 'iiei i kana pua ia kaua a kaua e ike ele aku nei." "I"a liala ka mauawa kupono e pakeie ai e IliUla." wahi a Tekela. "Aole au i kala ikuai i ka pua aka panapua ma keia kahua no a ua l.ele mai ka pua a komo pono.iloko o kuu ]uiuwai, a'u no lioi i nana oh* ailio ka mea aole wau e kala i eha mua ai." Ma keia niau olelo a ke Kaunawahine ua ano puiwa ka noonoo o Hilda a nianao wale iho la no oia ua ano-e palia ka uoonoo o kona Hakuwahine eia nae aia no ke Kaunawahine ke hakilo la i ko Hihla ano a hoomaopopo koke ilio la oia ua komo aku ka ]iaha oha o iloko ona. alaila huli ae la <>ia a akaaka leo-uui ae la me ka pane ana aku: "He niea oiaio no ua ano lalau loa ka'u inan olelo i waiho aku nei ia oe. aka oia no ka oiaio. A mamuli paha o keia lioloholo a kaua 0 keia ]io mahina oia kekahi mea nana i hoowalewale mai ia'u no ka hoohele loa ana i na olelo a'kaa aku mawaho o ke kupono. K hoomoe iko kaua kamailio nui ana no ke aloha. K ha'i aku no nae| wau 'ia oe oiai aole'wau i hoike aku ia oe.no ia mea. oia hoi. ua loa kuu olioli i kou noho pu hou ana mai me a'u. No na mahina , loihi au i malele aku ai niai o*u aku ua lilo loa wau i mea hemali«*ina ,• a l.iki pono ole ia'u lee hoomaopo])o no'u iho e waiwai ole ai wau no! ka hoowaiwai ana i ka ———" . i "Aka, o o»' e kuu llakuwahine Tekela ka lede u'i inaoli a'u i ike j ai ma ka honua m*i." _ j "Aole pela no ka mea ua lohe no waa aia'lie nui na maikai. j u'i. a hanohano o ke kulanakauhale o Palanipoka a imua'o ke aloa'lii| a ke kanaka e nele ole ai ka lilo o kona puuwai ilaila eia nae ua liele; i■•:]] oi,; iwaho nei mai Palanipoka mai. mai kealo mai oka Emepera, : a'u i uiaiKio ai ua kamaaina oia i kekahi poe o lakou. A ina no paha j he oiaio kau i lia'i mai uei aole loa wau e ae e aloha mai oia ia'u no | ko'u u'i wale no. No'u iho ua lilo'oia na'u a lilo kuu puuwai iaiaj aole aole no ke kumu oia wale no ke kanaka niaikai loa a wiwooiej iloko o ka aina. aka no ka mea o Rodolofo no oia a eao nona iho —| aole iua o aku. aole' maauei ae aka oia no oia iaia'iho niai luna aj lalo: a'u e nianao ]»u nei pela no oia i manao ai no'u. I a haalele aku wau i kuu kahu hanai me ko'u lioomaopo]>o oh* ia K«>dolof«>. a^ 1 keia manawa me he la 'ua ike mua no wau iaia.-ana hoi i kali ai no"u| a oia io no. no ka mea ua kali io no oia ia'u. A aia ke olelo hou nei f no wau 110 ke aloha. He mea pouo ia'u e hoomoe ia mai a e hoik«*j aku wau ia o»> i kekahi mea kupaianaha loa iloko o keia kakela a u j i ike iho nei." } "E Hihia." i hoomau aku ai o Tekela. "aia iloko o kekahi lumi| o keia kakela i loaa aku ai ia'u kekahi mea kamahao h>a. lle nui noj ! na niea «* ae i loaa ia'u a o keia nae ka mea i kamahao loa aku i ka u j noonoo." . j : "Heaha kela mea kamahao loa?" i uinau aku ai o Hihla. j ® "O, aia iloko nei he keena me he ana la —he keena a u i hoomaopopo ai me he la u«» ka poe powa—oia hoi, kahi e malamaia ai s na waiwai makama«» e aihueia ai a hoolu-a ilaila." ; "I'ela io. I a lohe wau ika oleloia eka poe o Alakena a'u i noho ? ai iwaena o lakou," wuhi a HiUia i komo pu aku ai iloko o keia kumuhana. _ i "0 ua ike anei lakou?" i hoomaopo|»o aku ai ke Kaunawahine., **!Vhea aku la lakou i ike ai a lohe hoi. E Hilda aia iioko «> ke kakela he lumi an»> uhane lapu. he anoauo maoli no ke au«> «> kelajumi. _ a o na hiohi»>na e a-no mai ai me he hiohioua no ka poe le\le i hahi; aku i ka !nake." i "O. e kuu Hakuwahine,' wahi a Hihla! "he weliweli maolii kela ano. Ke nianao nei wau aole <*e i hookokoke aku ilaila. ; "Pehea la e hiki ai ia'u ke kaawale mai ia wahi mai." wahi a Tekela. a owai la ka mea hiki ke hoaliewaia i ka pinai mau ilaila no ka uiea. iloko olaiia he mii na mea nani—na lole uani ioa o ka poe ; Ude o ke aU» o ka {n>e ham>hano. oia kekahi iloko olaila mawaho ae ona h»le manoanoa me he mau lole koa ia. Ina he mea kekahi i nele. 1 ka aahu knjH>no e ku ai iniua o ka ]H>e hanohano a imua o ke aloalii o ka Emepeia oia kahi e loaa ai no ka mea he mau aahu nani uiaoli kela me he ia no ka poe i liala aku ika make |K i la ko u koho waie ? no. Nolaila e hele luai oe me a'u a na'u e hoike aku ia oe iua lumi ! lu " i "Aole. a«»le «>e e lawe ia'u ilaila i kela wahi wepv.« li." wahi a j HUda i ]»aue ae ai me ka puili ana ae i kona mau liuia, "Aole e loaa j ka manao aa iloko o*u e komo aku ia wahi weliweli nni.—ua oi aku i ko'u komo aku iioko o ka ikiiki o na pualikoa o na Akihihopa mamua ! o ko*u komo aku iloko olai!a. n (Aole i pau.)