Ka Nupepa Kuokoa, Volume XLII, Number 36, 2 September 1904 — Page 6

Page PDF (1.47 MB)

This text was transcribed by:  Ron 'laukahi' Rivera
This work is dedicated to:  This page is dedicated to my Grandmother Kalita M.P. Melendez

Ka Nupepa Kuokoa

KE KILOHANA POOKELA NO KA LAHUI HAWAII.

 

NUPEPA KOUOKOA, POALIMA, SEPATEMABA 2, 1904.

 

@kalua Tausa @ I Make.

(Mai ka aoao 1 mai.)

 

@@@@ @ hoike ane a haawi ia @@kei ukuhana a hookah @@ koa o P@@@ Aia no na @@@@@ia ai o Poo Aia mai @ina mai o Mai a hiki i ka pau kola makahiki.  @AIHAI.  Aug @@ Ua pau ae nei @kaua o na mokukaua Rusia @@a. @le i na mahele koho.  Wasinetona, Aug 30, 1904. Loaa mai hora 5:35p.m. @ki S@@@@, Honolulu.  @oomaka aw nei ka lelekauau o-pa yang.  Ua hoomaka aku ko kaalikoa mua e lelekaua ma ka la @ugaie nei. He ikaika ma kaka @n@mi i hookahuala maluna @iu kiekie a laumania he iwa@umamakolu hoi mile ma ka@huli hema o Liaoyang. I ka poi ho neeia aku ke kikowaena o ko nau pualikoa halewawae ma ka ia i ko ka enemi aoao, ela nae i ikaika mai ko ka enemi aoao me hema me ka paa ana i ko nau kahua. Ma ka la 25 ae ua @ hou ia aku ke kaua, eia nae @ mai no ko ka enemi paa ana ko lakou mau kahua.  I ka po @ mahope o ka hoomau ana o @ akau o ko kakou pualikoa i @ ana ua lilo mai la no hoi a pukaniahi.  Ma ka la 27 ae maka ko kakou mau pualikoa e @ a i ke kapoo ana aku o ka alo mai la ko ka enemi kahua @a ia kakou.  O ka nui o na @a ko kakou aoao he 2,000.  I @nawa hookahi  no hoi ala ke@ ko kakou pualikoa ke nee ia @an@ha@, a mai keia wahi aku @ku ai na enemi me ka kaua @.  Ua alualu aku ko kakou mau @, aiai kekahi hapa o ko ka@nele koa e hoao ana e oki ae @uh@e ana, a o kela hoi ka mea hoihoi hooi aku i ka enemi no @@ @@@ ka holo pukaka an i o a @ hoike mai ana hoi i ka nui o @o i kau aku amluna o lakou.  @ia mai ia kakou he ewalu mau @hi, he huina nui o na poka ame.

 

TAKAHIRA. LONO KAUA O KA LA 31.

 

‘ANG, Aug. 31.- Ua lelkaua ae @a pualikoa holookoa, e alakai@.  Ilamuku Oyama, i huipuia me @ki, Nodzu ame ko Generala Ku@ kahua ma ka la inehinei.  Ua @ na Kepani he 1200 pukuniahi a aku i ko na Rukini kahua @una hoi o 400,000 koa.  Ua huimea apau ma kela kaua a o @ke kaua hookah koko nui.  Ua @ aku ko na Rukini mau pu@aulio no kekahi mau Manawa @ me ka holopono.  Ua nui na @a na aoao a i elua.  Ua piha Rukini halema’i ma Liaoyang.  @ ua lehulehu na manawa o na @ hoao ai e iawepio ae i ko na aoao me ka hoiopono ole.  He kuniahi a lakou i lilo mai.  I @ua pio iho ke kani o na pu a koa pukaa.  E hoomau hou ia @kaua i ka la apopo a o kela a ke kaua hookahe koko nui.  @ ana o keia kaua ka hopena o @.  Aole i komo pu ae ko Ge@uroki mau mahele koa ma ke @kela ia.  @, Aug 31.- He elua tausani ka @ Kepani i make a i eha ma @ ma Anping a ua lilopio mai @ mau pukuniahi a na Rukini.  @1D, Aug 31,- He umi mau mo@ Rusia e holoholo nei mawaho @ania.  Pokukala ame Aferika, @na i na moku lawe ukana o @ e lawe ana i ni waiwai no

 

@ETERSBURG, Aug 31.- Eia ke @aohola nei me Geremania he @ $250,000,000 no ko Rusia lilo

 

@OO, Aug 31.- Eia no ke hoo@nei ka lelekaua ana ia Poto

 

@ETONA, Aug 31.- Ua hoopauia ke kahua telegarapa uweaole @po

@ANG, Aug 31.- Eia na Kepa@ nei e hoopuni i ko na Ru@ @ua hema.  Ua oi aku mamua o @ua miliona ka nui o na koa e i ma keia kaua a he hookahi ekolu haneri ka nui o na pu@.  Ma na ano apau eia ko Rusia @likoa apau ke kaua nei.  @TERSBURG, Aug 31.- Ua ho@ nei o Generala Sakaroff  ua @ i ka ekolu tausani ka nui o Rusia i poino ma ka kaua o @, a he 46 pukuniahi a na Ke@lo mai.  Ua hoikeaia ae no hoi @o mai i ko Samsonoff mahele @ataliona koa o na Kepani.  @O KAUA O KA LA 1 O SEPATEMABA

@ETERSBURG, Sept 1.- O na @oaa mai nei mai Liaoyang mai @i.  Ke manaoia o ka haule kuhi aoao.  O ka nui o ka po@aeia a hiki i kela la ua hiki @ 10,000 ma na aoao a i elua.  @ Sept 1. Eia no ke hoomauia @ua ma Liaoyang, me ka mao@ o pa aoao e lanakila ana.  @EN, Sept 1. - Ua hiki mai nei elua heneri koa pio o Iapana @ahao mai ke kahua kaua mai o @.  @ANG, Sept. 1.- Ua nee ae nei @i ma na wahi apau o ke ala@

 

 

@ Elele Repubalika.

(Mai ka aoao 1 mai.)

 

@ana aku i ka inoa kiekie.  E @ui i ka Ahaolelo Nui O Ame@ipula, ma o ke koho ana o @ lala a oi kelakela aku ma@ona hoapaio, Hon R. W. Wi@@e na balota aneane elua ta@a holo aku oia e like me ke @ a na makaainana a kiai aku Hawaii nei mau pono ma Ameri@@ kona hoi ana mai ua hoihoi @ ka lahui iaia, ma o ka Aha@@ i elele no Hawaii nei ma ka @ wae moho Peresidena ma.

 

 

KE KAUAU MOANA O POTO

ATA.

 

ST. PETERSBURG.  Aug 1@ - Ma ka @@ o @@ @@@@@@@ @ Alexi@@@ i h@@@@@ mai @@ @ ka @@@@@ @@ hoikela @@@ hoike mahalo iho @@@ i @@@@ aku hoi @@@ mai @@ K@@@@@ Mau @@@@@@ k@ A@ma@@@ Withow@@ p@@ @ @@ u@ali i kakauia hoi ma ka ia la o Aug@@@@@@. 

“I ka h@@ @@@ mai o ke alula o ka la ia o Augate @@@ ua hoomeka aku la ko kokua aumokukaua o Poto Ata e puka inaho o ke awa a o ka hora @ la o ke kakaniaka.  Iloko o keia aumokukaua oa mokukaua eono, na mokukaua holo mama Askkold.  Diana.  Pailada amd Novik ame na moku topido ewalu.  Ma kekuhi aoao mai ua lelekaua ma na Kepani ia makou me keia mau mokukaua. 

            “Mahele ekahi na mokukaua Asahi, Mikara, Fuji, Yashimi ame Shikishima, ame na mokukaua holo mama Nisshiu ame Kasuga: mahele elua, na mokukaua holo mama Kaumo, Kasagi. Chitoise ame Takasago, a o ka mahele ekolu me na mokukaua holo mama Akitsushima, Idsumo, Matsushima, Itsukushima ame Hashidate ame ka mokukaua Chin Yen, ame kanakolu moku topido.

            “Ua hoao aku ko kakou mau mokukaua e holo aku a hookaawale ae i alahele no makou e hemo aku ai ma kekahi aoao’o ka enemi.  I keia manawa no hoi aia na moku topido o Iapana ke hoomoe la i na mea hoopa-hu ma kahi e holo aku ana ko kakou mau makukaua, a no keia hoi ke kumu i paakiki loa ai ka makou nee ana aku.

            “Ma ka hora 1 auwina la, mahope o ka hakaka ana no kanaha minute, akahi no a loaa ae he wahi alahele e hemoaku ai ko kakou mau mokukaua, a hoomaka aku la makou e holo no Shantung.  Ua alualu holo o ko lakou mau mokukaua a loaa mai la makou ia lakou a ma ka hora 5 o ke ahiahi ua hoomaka hou ke kaua a hoomau aku la no kekahi mau hora me ka loaa ole o ka pono i kekahi aoao ame kekahi aoao.

            “I ka wa e kaua ana ua make iho la o Adimarala Withoeft ke alakahi o ko kakou aumokukaua, a ua eha hoi a nalowale ka noonoo o ke kapena o ka mokukaua Gearevitch.  Ia manawa hookahi no hoi ua poino iho la ka hoe ame ka enekini o ua mokukaua la a ua ku iho oia no kanaha minute.  O keia ka mea nana i kono aku i kekahi mau mokukaua e hoopuni ae iaia.  Ua kau iho ke alakai ana o na mokukaua maluna o Adimerala Keikialii Outktomsky a lilo ae la no hoi ke alakai ana i ka makukaua Czarevitch i ke aliimoku elua.

            “I ka uhi ana mai o ka po, mamuli o ka hiki ole ana i ka mokukaua Czarevitch ke hoomau mai i kona pili ana me ko kakou mau moku ua nalo aku la oia mai ko kakou mau moku ua nalo aku la oia mai ko kakou mau mokukaua aku, nolaila ua hoao ae la oia e holo aku no Vladivostokl.  Ua lelekauaia ae oia i ka po e na mokukaua topido o Iapana, a i ke ao ana ae ua hiki aku la oia mawaho ae o Shantung.

            Ua nana pono iho la na aliimoku i na poino i ili iho maluna o ko lakou moku a ike iho la aole e hiki ana ia lakou ke holo aku no Vladivostok, nolaila hooholo iho la lakou e hooholo aku kona kapena iaia a komo ma Kiaochau no ka hooponopno ana.

            ‘O ka poe i make i huipuia me Adimarala Withoeft, oia l Lukanela Holomoku Draguishevitch.  O ka poe i eha i huipuia me a’u he ewalu aliikoa.  He heluna o na luina i make a i eha, aka aole he hiki i keia manawa ke koho aku i ko lakou nui.

            “Ua hiki mai wau ma Kiauchau ma ka hora 9 o ke ahiahi a ike ih@ @ wau i ka mokukaua Novik ane ka moku topido Bezshumi.

            “Ke hauoli nei wau i ka hoike ana aku i Kou Hanohano i ka haawina maka’u ole o na aliimoku ame na koa i ka manawa e kauaia ana.”

 

HE HOOMAIKAI.

 

            O Makou o ka Ekalesia o Kahikolu Kona Hema, Hawaii, ma o ko makou komite la, ke naawi aku nei i na hoomaikai ana i na hoaloha o Hilo i kokua mai i ka makou aha Fea i malama ia ma Kainaliu, Kona Akau, Hawaii, ma ka la 26 o Augete, A. D. 1904, e like me na ohe, ekahi, maia na kukini nani i hana maiauia, ame na peahi maikai loa o kela ame keia ano, no ka pono ame ka pomaikai o ko makou luakini o Kahikolu i olelo ia, a ua lilo ia i mea e holopono ai i ka makou mau hana no ka hoopau ana i ko makou mau pilikai, O makou no me ka haahaa, D.K. BAKER. ABRAHAM HAILI.  Komite.

 

 

HE HOOMAIKAI.

 

            O makou o ka Ekalesia o Kahikolu, Kona Hema, Hawaii, ma o ko makou komite la, ke haawi aku nei i na hoomaikai ana i na hoaloha apau loa i kokua mai ia makou ma ka Fea ame ka Aha Mele i malamaia ma Kainaliu Kona Akau, Hawaii, ma ka la 26 o Augate, A. D. 1904, no ka pono ame ka pomaikai o ko makou kuakini o Kahikolu i oleloia nono ka haina dala apau i loaa mai he $236.10 no ka hoopau ana i ko makou pilikia.  O makou no me ka haahaa. G.P. KAMAUOHA. D.K. BAKER, ABRAHAM HAILI.  Komite.

 

AOLE HE MEA I OI AKU MAMUA O KA IKEMAKA

 

            “O ka mea olaio i loaa mai ia oe ma ko’u ikemaka ana ua oi aku ka pomaikai e loaa mai ana i oe mamua o umi manawa i ikemakaia ai e kekahi mea a hoikeia ae.”  E ha’lia aku no kekahi kanka o ka laau Chamberlain’s Colic ame Diarrhae Remedy oia ka laau nana e hoola i ka ma’i nanahu o ka opu a’he mea maopopo loa he manawa no e poina ana ia mea.  E pono e loaa aku kekahi ma’i ikaika maluna ona, komo aku ka manao Hoko ona e make ana oia, alaila haawai aku i ka laau lala, a e loaa no ka ikemaka laia i ka hikiwawe o ka o ka loaa ana iaia o ka oluolu, a e hoopoina ole no hoi oia no ia mea no ke koena o kona mau la.  Eia ke kualia nei keia laau lapaau ma na halekuai laau lapaau apau.  BENSON, SMITH & CO., LTD., ka agena o kela laau ma Hawaii nei.

 

 

NA LONO KAUA MAI IAPANA MAI.

 

            Ma ka huina o na kanaka e holo nei mai Poto Ata @@ @@@@@@@ @@ @@@@ @@ @@ @@ @ ka la 11 a.m. 12 o Augate.  Ua @@ @@@ @@ @@ @@@@@ @@ @@@@ @@ hapanui @ @@@ @@@@@ @ @@@ @ P @@ A@@ I keia m@@ @@ @@ @@ @@@@ @@@@@ ia nei na mokukaua @@@@@@@.

            Ua hoike ae kekahi o na poe i holo aku mai Poto Ata no Chefoo ua @@ @@ kekaha mokukaua o Rusia he elima ia i hala ae nui iaia e hoaa ana e puka aku maho o ke awa o Poto Ata.  Ua manaoia ola ka mokukaua Peresviet.  Aia ma kahi o kanaha tausani koa Rusia ma Izkutsk.  Eia ka ma’i ahulaa ke holopapa nei iwaena o na koa Rukini ma Manahuria.

            ‘Ua hopunio ae na mokukaua o Iapana i kekahi waapa he mau la i hala ae nei a loaa mai la mai ka poe ol@@@@@ o ua waapa ia na mea e pili ana no Poto Ata.  Ua hoike ae kekani o ka poe i mahuka mai Poto Ata mai aole i maopopo kahi a Generala Stoessel ame eha nay aliikoa ukali i hele ai.  Ke makemake nei na koa a Rusia ma Poto Ata e haawipio eia mae aole he ae o Stoessel.  O ko Iapana pualikoa ma ka akau o Poto Ata ua noho ae nei ma Shuishihyin.  Ua lilo pu ae nei no hoi o Wukianiaotze ia lakou, he wahi hoi he eloa mile ma ka hikina-akau o Poto Ata, ame Chaijurai, ma ka hikina i ke kulanakauhale.

            Ua manaoeia o keia puka ana o na mokukaua o Rusia mai Poto Ata aku mamuli no ia o kipoka a na Kepani mai na wahi kiekie mai o ka aina.  Ua hoikeia mai kahi mai o ke Kahiakiai Manawa, ma ka auwina la o ka la 10 o Augate, ua halii ae la he wahi ohu maluna o Poto Ata.  Ua ike pu’ia aku no hoi keia hoailona hookahi ma na ka e kokoke mai ana.  Malia mamuli o ka loaa ana o keia ike i na Rukini i puka ai lakou iwaho.  Ma ka nana ana i ka hoike i loaa mai ua ikeia ua hoomaka ke kaua mai ke kakahiaka mai a hiki wale i ka po ana, a i ka po hoi i lelekaua aku ai na moku topido, ma keia ua ike maopopo loa ia ua nui ka poino i kau aku maluna o na mokukaua o Rusia.  Ua oleloia ae ua pakele aku he elima mau mokukaua o Rusia a ua ho! hou aku iloko o k ē awa o Poto Ata, e he ekolu hoi i holo aku iloko o Kiauehau i loaa ko lakou opu malumalu.  Hookahi o na moku topido ua komo aku iloko o ke awa o Chefoo.

            Penei ka lono i loaa mai nei mai Cefoo mai:- Ua hoike ae na luina o ka moku topido Rusia Resitelinni o Rusia ma ke kaua moana i malamaia o ka la 11 o Augate, ua nui ka poino i loaa aku i na mokukaua Retvisan ame Pallada a ua hoi aku laua iloko o ke awa.  Ua manao ko Rusia aumokukaua e holo aku no Vladivostok, aka aole i maupopo i na luina o keia moku kahi o na mokukaua o Rusia i keia manawa.  Ma ia lono hookahi no hoi ua hoikeia mai ka ikaika o ke kaua aina ma Poto Ata ma ka po o ka ka 10 o Augate a hiki i ka hora 10 kakahiaka o kekahi la ae.  Ua nui ka poino ma ko Rusia aoao a ua hiki pono ole i na koa e ola ana ke hookaawale ae i ko lakou poe i make a i eha.  Ua loaa ae no hoi na lono lauahea ua lilopio ae o Poto Ata i na Kepani ma ka po o ka la 11 o Augate Ma kekahi lono telegarapa i loaa mai Chefoo mai ua hoikeia ae penei:  He ekolu mokukaua Pake, elua mokukaua holo mama o Amerika ame ka mokukaua Amerika Cincinnati ame ka moku lawepu Frolic. Ka mokukaua holo mama Pukiki Adamastor ame ka mokukaua holo mama Geremania Bismark aia lakou ma Chefoo ma ka la 11 o Augate nei.  Ua ku ae ka mokukaua holo mama Bismark mawaho aku o kahi i maa i na mokukaua.  Ua oleloia ae eia oia ke hui kuwai nei me ko Poto Ata ma ka uweaolelo uweaole.  Ua ku ae no hoi ka mokukaua holo mama Tetis ma Chefoo ma ka la 11 o Augate.

 

 

Maheleia na Mahele Koho,

(Mai ka aoao 1 mai,)

 

lokai, mamua aku nei he elua wale no.  Aole he hoololi no Lanai.

            Ma ka Apana Eha, Mokupuni o Oahe nei, ua mahele hou ia ae nei.  Mahele Ekahi oia Apana ua mahele hou ia ae nei i elua mahele.  O ka hapa alanui Moi ame ke alanui o Waialae, oia ka Mahele Ekahi i keia manawa.  O ka hapa malalo oia ka Mahele 10, a aia iloko o keia mahele o Waikiki, Kapahulu ame Kaimuki.  O ka Mahele Ewalu, oia no hoi ka mahele i hookaawaleia ai mai ka Mahele Elua mai he elua makahiki i hala ae nei, ua mahele hou ia ae nei.  O kahi koho o ka mahele Ewalu aia no ma Kamaki Kuea, a o ka Mahele Eiwa hou aia ma ke alanuoi Hema ame ke alanui ololi o Kawaiahao mai ka mahele ewalu aku ua laweia ae he eha kuea hale a hookomoia aku ma ka mahele eono, a ma keia hoolili ana e emi idho ai ka poe koho aia mahele mai 700 mai.  Ua hoololiia ae kahi koho o ka mahele Eono mai Honolulu Hale ae a kokoke i kahi o ka Hale Kaawai ma alanui Beritania ame Paou.

            Ma ka Apana Elima, ua hookaawaleia o Iwilei mai ka Mahele Ehiku ae a hoohuila aku nei ma ka mahele 10, a mahele hou ia ae i elua mahele hou a e kapaia aku ana ka mahele hou ola ka Maheke Umi-kumamakahi, a o kahi e koho ai ma ke poo o ke alanui Kulika (Gulick Ave) a o ka Mahele Ehiku e ikeia aku ana ma keia mua aku a o kahi e koho ai ma kahi pauma wai ma Waipilopilo.

            Aole he hoolali o ka Apana Eono, oia no hoi ka Mokupuni o Kauai.

 

 

 

            He onawaliwali ko Kiaaina Carter i ka Poakahi nei, a ua oluolu ae hoi i ka Poalua nei a hele ae no kona keena.

 

            Eia ke hooikaika mai nei na hui kini popo o ke kulanakauhale i ka hoomamaa ana.  Ke makemake nei ka hui Elks e kaulike me Kamehameha, a ke ake nei hoi kela ame keia hui e hoohaule ia Honolulu e nee loa nei imua, nolaila o ka paani o ka la apopo ame koi ae nei e lilo ana i mau paani na kela ame keia hui e hooikaika ai.

 

 

MRS. MAKINIKOKI – NA HOOMANAO NOMA NA KA LUAKINI BIHOPA.

[image]

 

            Ma ka hora 4 o ka auwina la o ka Poakolu nei i malamaia ae ai ke anaina haipule hoolewa hoomanao no Mrs. Alexander Mackkintosh (Makinikoki wahine) kekahi o na wahine a makuahine kamaaina o ke one o Hawaii i make mai nei i Kelemania.

            Ma ka Luakini Bihopa ka malamaia ana o kona anaina hoolewa oiai nae aole i hoea mai ke  kino wailua aka mamuli o na noonoo ana o ka ohana ua hooholo iho lakou e hana aku i na hoomanao ana a ua piha maoli i na makamaka aloha.

            Iloko o ka luakini ua hoowehiwehiia ae me na wehi o kanahele ame na pua keokeo like ole a ma ka noho o Makinikoki wahine e noho mau ai i na wa apau ona e kipa ai i ka hale o ke Akua no ka hoomana ua hoowehiwehiia ae ia me ka hoolu-aia ana me na pua lilia keokeo a ua nani maoli i ka nana aku.

            Ma na noho i hookaawaleia no ka ohana malaila i noho aku ai o Arthur Mackintosh, ke keiki, ame ka Hon. Cecil Brown, ame Mr. G, Brown, na kaikunane o ka mea i hala, Mrs. Cecil Brown, Miss Ada Rhodes, Mrs. Chapman, Lunakanawai C. F. Hart, Miss Irene Dickson ame Hon. A. S. Gleghon.

            O ha hana hoomana oia no na himeni mai kekahi papahimeni nui ame na leo pule i heluheluia mailoko o kekahi o na buke pule a me ka haiolelo hoomanao mai ka Bihopa Restarick mai ka bihopa o ka luakini Pelekane.  Aia kana mau olelo ma Oihana IX 36 ame Oihana VI 5.

            Ma pa Poakolu o ka pule i hala i hoea mai ai ke telegarama mai Kelemania e hoike mai ana i ka make hikiwawe e hoike mai ana i ka make hikiwawe o Mrs. Alexander Mackintish ma Dresden, Kelemania.  I ka wa i kii mai ai ka make iaia ua hele aku oia me ka ma-lu.  Oia ame kana kane Rev. C. Mackintosh ua hele aku laua no ka hoolanalana no ka pono o ke kane a hiki wale laua i Kelemania kahi ana i hui aku ai me kona hopena.

            Ua hanauia o Mrs. Mackintosh i Enelani ma kahi o 64 makahiki i haia aku nei a i hiki mai hoi i Hawaii nei i kona wa kamalii.  O Mr. T. Brown kona makuakane he hanai holoholona kana hana i Lihue, Kauai.  Iloko o ka nohona ohana ua mare aku keia kaikamahine a Brown a Mr. Von Hold a i ka make ana o Mr. Von Holt alku oia ia Rev. C. Mackintosh o ka Luakini Bihopa o Honolulu nei i kamaaina nui ia e ko Hawaii nei poe.

 

 

Ka Manawa e Ike Iho ai.

 

(Mai ka Nupepa Sydney Herald Mai.)

            He mea waiwai nui ka loaa ana o na ike i na kamaaina o Honolulu nei pili i ka waiwai io ame ka hoohana ana o ka laau lapaau, oiai, ina e loaa ole ana kekahi hana e hoohana ai i ua mea nei eia nae, aia no he manawa e hoohanaia ai, no ka mea aia ke ano o ke kanaka iloko o a ano powehiwehi o ka manawa i maopopo mua ole, e hiki ole ai i ka poe naauao loa ke alo ae ia mau mea o ka manawa e hiki mai ana.  Alaila e hoomaopopo is ka Aila Hamo a Doan ke hiki ke hoola i na ma’i puupuu o ka ili.  Hookahi no kau ana, o ka olu no ia o ka manao a o ka hoomau ana oia no hoi ke ola loa ana.

            Eia iho kekahi ma’i i ike ia: Eia ka Mr. William Gilliver o ka Hui Alahao o Gilliver & Curtis, nona hoi ka hui uwila o “Avoca.” Bankstown, a penei oia i kakau ai, a ua pa’i piha ia kela leta:

            Messrs.  Foster-McClellen Co., 76 Pitt St., Sydney. N.S.W., February 14, 1899.

            Aloha oukou:- Imea e pomaikai ai elua ame ka lahui a puni e noho ana iloko o na ehaeha he nui, a i loohia nui hoi i na kinaunau o ke kino mamuli o ka ai ana a ka meeau ame ka maneo o ke kino, nolaila keia wahi hoakaka akea. He @@ o’u makahiki iloko o ka ehaeha o ka ma’i he meeau.  Ua hoao au i na kauka lehulehu a aole nae i loaa ka pono, he wahi maha iki wale ae no a mea oili hou no.  ua nui maoli no ka pilikia mamuli o keia mau kinaunau.  I kuu ike ana i ka oukou hoolaha, ua kuai koke au i poho laau hamo no’u, a i kuu hoao ana hookahi hapalua o ua poho nei, o ka hoomaka mai no ia o ke ola, a i keia wa ua ola lea ia au.  E hoolaha aku oukou i kela e like me ka makemake.  Me ka mahalo, WILLIAM GILLIVER.  He kuaila keia laau a Doan ma na halekuai laau lapaau, no ke 50 keneta o ke poho a e hoounaia no ma ka leta ke loaa mua mai ke kumukuai ia Hollister Drug Co., Honolulu, na Agena no ko Hawaii Paeaina.

 

 

 

Ka like Ole o ke Demokarata ame ka Repubalika.

(Mai ka aoao 5 mai.)

 

            He aoao kaniuhu ole ka aoao Repubalika, he hoomanawanui i na pehiia mai e kona mau enemi, a hookahi no kumu i enemi ia ai, no ka hoopono ma ka lawelawe ana i ka hana.  O ke kanaka ke hana ana i ka hewa, a maluna oia kanaka ke kupono o ka hoopa’i, aka o ka aoao kalaiaina, he hemolele ola i na wa apau, a he kupono ole oia e hapala ia me na olelo o ka hoomauhala ame ka pelapela, o a ka poe i ike ole i ka lakou mau mea e kamailio ai, a i ulupuni i ka noonoo ame ke ake oihana, i hoomomoa i ka lakou kuko palaualolo, a manao iho aia ka poe koho kakanalua ka lakou e kii ai i mea pahele, i loaa na kakoo ana o ka lakou i moeuhane no na makahiki he lehulehu.

            O ka poe i ike i ke kalaiaina, aole loa lakou he poe puni wale i na pelo a ke Demokarata, aka, o ka poe e hoohulihuli ana i ka lakou mau “bakeke war” i kela ame keia kau kono e like me Iaukea, Kumalae, Kahaulelio, Akepoke, ame ka lehulehu e ae i ikaika, he “kuhalahala,” ke loaa ole ka iakou mea i ake ai no kona pono ponoi iho, oia poe, kau e ka mea helaholu e akaheie, o poholo auanei oe i ka lakou la umie a hookahi hana a lakou la, o ka hahao i ka “pakeke wai” a lakou a piha, e like me ko na la i nala ae nei, a o oe ke hoka o ka aina ke pilikia, a n kau keiki ame kau mau mamo aku e hookaa a e hooilihune no ia kaauaha.

            Ua lawe aku o Amerika ia Hawaii nei e like me ka makuahine i lawe ae i kana bebe a hii ma kona poli, aoie no hoopoino aku iaia, dad, no ka naawi ana iaia i na haawina a ka makuahine aloha keiki e haawi ai i kona i na haawina e aloha mai ai ka makuahine, i kumu e hoomauia ai ka mau o ka hjome, i lako i ka “ai ame ka i’a” a e me ka makua, a hookahi alahele e hooko ai, no ka pono o na lahui nawaliwali e like me Hawaii, ka aoao nana i hapai ae i ka ili elele a ulaula i ke kulana hoopono a nauaueu, a mai poina ke noonoo ae, ia oe e kakoo ai i ka aoao Repubalika ma Hawaii nei, ke haawi ae la oe e ka Hawaii i kou “hilinai a paulele” mahophe o na lawelawe hana ana o ka aoao Repubalika ma Kiaaina Carter and Kakauolelo Jack Atkinson ame ko laua pohai e hooponopono nei i ke aupuni a kakou, ame la paulele e hoomaopopo, aia no a koho aku oe ame a’u i ka poe o ko laua p[oai, aiala mau keia noho maluhia a hoopono, pela no kaua e kaualako la me na haawina o ke ohohia no ka holomua o ka aina hanau, a e loaa ana no i ka aoao Repubalika ka lanakila, e like me ka lanakila i loaa iaia no 36 makahiki ma ka aina makua.  (Aole i pau.) KANIAHIKU.

 

 

 

E KE KINO IKE OLE IA O KA MAMA WA. HEAHA HOI KO KA PO.

 

(Kakauia e L@@@@@

E ka lunahoaponopono o @ @@@ wa a k @ lahui @@

            Aloah oe, Me ka pume@@@@@@ aku nei i ko’u lima akau @@@@@@ ame kou lokomaikai e ae @@@ @@@ honui e hookomo maloko @ @@@@@@ e kau nupepa, ke kukui @@@@ hoi o keia @oena lahui Haw@@@ @@@ ka manao i apoia maleko @ ka @@@ na@ e kau konane ae la m@@@ @@@ e ike a e hoomaopopo mai @ @@@@@ hapa o ka lahui Hawaii @ @@@@ nei ma ke alanui o ka po@@ @@@ @@@ a e hoomalamalama pu@@ @!@ @@@@ kou mau lunaikehala.  H@ @@@ @@ paapaa ole ke olelo ae i k@@@ @@@@@ a i kela minute ua maka@@ @@ @@@@ hei hei ekolu ua paa ka l@@ @ @@@ nohoi ua makaukau hoi ke @@@ @@@ maloko o kona wahi no ka @@@ ana aku a e hooko hoi i k@ @@@ kona hakui owai l@ K@@@ @@@@ @@ e ku makaukau nei a @@ @@@@@@@@ ana no e ka haole mai @ @@@@@@@@@@ @@@@ no ka hoomaka ana o @@ @@@@@

            Owai la keia mau kaniki @@@@@@ ko lakou mau puuwai @ @@@@@@@@ kapalili ana maluna o keia e kolu. Ke maopopo @@ @@@@ @@@@@@@@@@ ku’i ke kuea i na kanaka @@@@@@@@ ame na keiki liilii, aia hoi @@ @@@@@ mau maka apau loa maluna @ @@@@ e ku makauakaua ana.  O @@ @@@@@@ ekolu maluna o na hokua o @@@@@@ lio ua hoailona ia ke lakou @@@@@@@@ ma ke lakou mau lole e paa @@@@@@@@ na o ko lakou mau kino @@@@@@.  Me ka hoohewahewa ole ua ike @@@@ au i ke kanaka e ku ana ma ka @@ hikinamn he paa lole eleele a he @@@@ eleele pokole kona i hoohiwa@@@@@ me na lau like ole i hanaia @@ @@ @@@ eau e hoike mai ana i ka @@@@@ ka lehulehu i keia mau hua @@@@@ akaka loa.  “Home Rula,” E @@@@@@ ike ole ia o ka manawa, hoike @@@@ ka po?  Ua hewa anei kau @@@@ nei i ka hoike akea ana @@ l@ @@@@ kanaka hiwahiwa maluna @@ @@ @@@ eleele, me kona paalole eleele @@@@@.  I pane oi ko’u makemake.  Aole @@@@ loa ua lohe moakaka aku la @@ @@@ mau hopunaolelo mai ka opu @@@ na mauna, “Aole, aole oe i h@@@@ maikai.”

            Aole au i hooki iho maanei, ak@ nana aku la i ka lio nona ka @@@@@ ole e ku ana mawaena o ka l@@ @@@@ mua ia ae nei me ka lio ma kona @@@ akau.  O kona haku e kau ana @@@@ o kona hokua aia maluna o kona @@ helena ka naniana o ka hauoli @@@ minoaka e hoike mai ana i ka @@@@ la.  Maluna ona na maka o n@ @@@ ne, na kane ame na kamalii @ @@@ ana, a iloko o na minute apau.  @ @@ nakolokolo mau ia ana na pau @@ me na leo uwauwa o na makaainana ho nei me ka le huro?  Na ia nei i aha’i mua i ka lanakila na ka hei@@ mua i malamaia ma kela makahiki @@ nei, a ua hoohiwahiwaia aku oia @@ ka lau oliva, he hoailona o ka hanohano ame ka lanakila.  O kona lole e @@ ana maluna o ona kino he lole i k@@ kikoia me na hoku, a mamua o @@@@ umauma e lilelile ana na hua olelo @@ ka moakaka loa, “Repubalika.” E kino ike ole ia o ka manawa, ua hianei kau kauwa nei i ka hoike @@ ana i keia?  I pane no keia ko’u makemake.  Aole i loihi loa ko’u kakailaia hoi ua lohe moakaka aku la i @@ mau olelo.  “Aole, aole oe i hewa, ua ni ia me ka ulumahiehie.”  I haku no a pau kela mau olelo, ala hoi ua @@ walo like mai la na leo huro o na makaainana ola aina i ike ole ia e ka @@ ka o ke kanaka, e hoike mai ana, e lanakila ana no ua lio ‘la.

            Aka, owai hoi kela lio ma ka @@ komohana e ku mai la? He lio @@ like ‘ole aku no nae i ko ka lio iwa@@.  Maluna ona he kanaka kino oiwi @@ i kamaaina i na kanaka Hawaii @@ na wahine ame na keiki i na ia o aupuni moi.  He oiwi no ka a@@@ kuahine nei i hanauia malalo o ka @@ lumalu o ka hae Hawaii, a i kokua ka aina makuahine i hoouna aka @@ aina e e ike a e lululima pu @@ @@@ aupuni o Europa ma ka aeao e @@@ ia ai ka aina makuahine o kakou @@ kela mana nui hou o ke ao nei.  A@@@ ka Huipuia.  Mamuli o keia mau @@ nohano i papahiia maluna o kona @@ kua e ka aina makuahine nua poina nui ia aku ola e na makaainana o @@ aina, a ola mau no a hoea i kea @@.  He mea hooewahewa ole ke hoike maluna o ka hokua o ua lio @@@@@@ ana ua kanaka la ma na h@@ @@@ e olino ana maluna o kona @@@@@ “Kemokalaka.”  He lolewawa @@@@ kona ame ke palaka lenalena a @@@@ o kona mau papalina e hioke @@@@@ minoaka o ka hookamani an@ @@@@ lea.  E ke kino ike ole la o k@@@@@@@@ ua hewa anei kau kauwa n@@ @@@@ ke ana ae la i keia? Aole @@@@@ kau kalki ana ua lohe @@ @@@@ kela mau huaolelo me ka loa mai ka opu ana ole mai ana, “Aole, aole oe i hewa, @ (Aole i pau).

 

 

            Ohuohu wale ke Kinau ma @@@@@@@@ kai aku nei no Hilo i ka P@@@@@@ he heke hoi kau a ohuohu i na @@@@ kaahele honua ame na lala o @@@@@ elele Repubalika.

 

 

NANA ANA AOHE AUHAU

Na Kauka Huki Niho Noeau

 

He hanaia ka hana me na @@ ha haahaa loa.  F.L. FERGUSON, Lunahoohana, Helu 215 Alanui Hotele, mamua @@ Young Building.