Ka Nupepa Kuokoa, Volume XLII, Number 37, 9 September 1904 — Poha ka Lae o ka Home Rula Hoao e Hoohaunaele i i ka Halawai Repubalika. PANE O KUHIO I NA OLELO HAKUEPA A NA HOME RULA E PEHI NEI IAIA. [ARTICLE]

Poha ka Lae o ka Home Rula

Hoao e Hoohaunaele i i ka Halawai Repubalika.

PANE O KUHIO I NA OLELO HAKUEPA A NA HOME RULA E PEHI NEI IAIA.

HILO, Sepatemaba 2.—0 na Home Rula hoohaunaele malalo o ke alakai ana a Jonah Kumalae, a i hoao ae al hoi e hoohaunaele i ka halawai nui a na Repubalika i ka po nei, ua poha pono aku ko lakou mau pepeiao i na olelo a ke Keikialii a hoomalielieia lakou a lilo i mea ole. O ke!a halolelo a Kuhio oia no ka poka mua loa l kl ia i keia kau hooikaika koho ba!ota.

I ka manawa e malamaia ana na heiioleio ua hiki mai ia o Kumalae ame i Poepoē, i ohu hoi i na lei, mai kekahi | mau apana mawaho aku o Hilo nei ka■hi hoi a laua i haiolelo aku ai i na | mea e pili ana i ka Home Rula. Ua kau ae ko Kumala© mau maka maluna | o ka poe e haioleio ana me ka hoowa[hawaha alaila hoike ae la i kona manao e lawe aku i ke anaina e hoolohe ana i na haiolelo a hoolilo ae i halawai IHome Hula. Ua nee ae la laua imua I a hiki i ke kokok e ana ma kahi a T. :McCants Stewart e ku ana. Ua hoo* | mau aku o Kumaiae ame Poepoe i na hookuikui olelo ana a oia no hoi ka ; manawa i kono aku ai o Stewart ia Kumalae ma e paio mai. O keia ka manawa i hoomaka mai ai na Hpmo Rula e ninaninau ia Stewart ma na mea pili kalaiaina. a ua paneiau aku me ka hoohakalla ole. Mahopē' iftcr ua nlnau aku la o Kumalae ia Stewart: | "Heaha Ia ka Kuhio i hana ai no Hawaii nei ma Wasinetona?" Ua hoopuiwaia ke anaina ame ua poe Home Rula hoohaunaele la i ka lohe ana aku i kekahi leo i pu-a mai ke anaina mai:' "Na'u e pane i kela nineu," a o ua leo la no ka Eieie Kuhio no ia. Ua pii koke ae la ka Elele ma ke kahua haiolelo, a hoomaka aku la e haawl i na poka w*ela i pepe wale ai ua poe la. Mahope o ko <ka Elele ha'i ana i kekahi mau wehewehe ana, ua haiolelo aku la oia a o 'keia iho kana haiolelo i wela ai ua poe Home Rula hoohaunaele nei: "O ka hana a ka aoao Home Rula oia ke k«-ai ana i na mea apau. O Rula a oukou e ike nei maanel ua p'ha ko lakou mau waha me na olelo pelapela. O na kanaka Hawaii no i kuwili pu iho ai i ka'u mau hana lokomai'kai o laikou no keia e hana mai nei i keia mau hana ia'u. Aole wau i hele mai nei ianei no ka hakaka aku a hookomo aku ia'u iloko o ka poim> v Q ka'u hana maanei oia ka hoike ana aku i na hana a ko'u aoao a hele aku no Wasinetona e noi aku I ka Ahaolelo Nui e haawila mai' i kekahi wahi pono no Hawaii nei. Ina o oukou na Home Rula e hoopuka nei i na olelo maikai ole no'u a e makemake ole ana e koho mai ia'u. mai hana mai oukou pela.

"Ua a'oia wau I ke ka!aia?na Hoir.f Rula e Wilikoki. he hoa o ka lahui hookahi. t*a lanakila na Hom, e Rula ma ke koh<"» mua loa ana. a ia nmnawa e ana o Kumalae. O Rusa\vela ka ha Repubalika a o Parker ka na D-euiokaratn. a o oukou hol na Home Rula, owai ka oukou e 7rar.ao n«?i i ? * P:ur>aiiin?a nui īa a hu no hol ka aka> Ua hoio ha!ota wsu ku-? ana • na ao!f> ma k<» aro he aoao HawaH ia, aka no ka ao!e i pono ia aoao a aol» ho4 a iitkoti kahuA o ka n-»i. K» mnnao n?ai n».?-: o'?kc-u <r.a Ho'i!.. Rula> a hanA ii wau j kekahi hatta no oukou ;na. \\*£»i«wo»a? Aol* h* T!*r'ul>aHka *va« a e b.ana ana wau no ra Rf?jubaHka am»« na l>: mokaniU. 4 ik> 150 oukou no k« ;r?a he nnilkai o'ka ouko« wsxhi t> ku nei. ?a oukoa # na H <- -rrv R«b *"■ kaahele kas>& mai <ntk.'Ht !a'u in& iaoa Uk* el*. «fe» na« n*te Ui h* *r*a 30 *«• kou * |x>ma?kAi ai/* i'aan-M i hai *k\i * ? r.a i ha'iia n*m ma K»>hi?a * pV,i «na l k*na iTM»i hana r,> i|'-.>rd«« «»* *»«« u» hana bA.aK>ha OK> ak ' ! ** K-!kU? t r. f, r -j n ,, }r .™ 1 w *•****»» w-a» saia no fc* kaeana k-a-r,a* ua haa.wi s.kui «ia ;.> haK6toa,io u 5 Morrl< K«whokak4, t r.,> m»a h« kanaka Hawaii ok* i4 *ja hoi ka rr.»k»>mak* iH>ko 0 KeikiaMl « hapai a« i na «»ia. n-&<> i k& h\ki

; -O: -■% 1- >. *>>!■? i \v •• ; . - v-v :r... k ■ ' : -..■■■ h • r ; ,i : r r - < ; ; .. « ; ;...i .1:. ; ■?:■*> ā • r • ; . . ku:a V k'. v.. h ~ku k- ' i kvt. ; j .• « .i j: • ki n >-.' .> ? i Morn« t ka?-u t.' <5 ■,:::: , > •> k-? k:nv». l.\i r -:-r M.>rr,s :: > ?su iok.i :.-i ku -*. r . • k i huii 'ik.i. 5:1:; iku rr.-? na houloh.» lapuv,.\; c , n. ke KeikUltr i ha,itvi aku ia:a • ke <iaU r.o ekolu man *v. aa u v hoo::;: ;-iV C r-.> Morri< nes i bna mau rr- : a na ieAiea uha- : ai. Ua haawi aku k- ia Mor- : ! ris h-;* $yo dala ru.»r.a e ho ; . a: r.o Kapa- ' lakiko nv:- ka ha'i .•.ku o kana koku* | j hope ana ia ia?a, ,1 r:.i K.-paiakiko e ! huli aku a« oia i kor.g, al.'.rui e hoi a! ! no HUwaii r.ei. eia. nue u;i heie hou aku : no oia a hooiilo aku i ua mau dala ! rtei ? oia- ke kumu i m.'.i net o : ; Keohokalole nia W.«sir.«-cor..i. I j hookau aku o Kun ?!,»e ame Poe- : • PO* i ke ahev.a aru ••: ko Keikia-:! e olelo^i una iko Kuh?o hoūo' ā e ki:: ii i k,i ; "lek» llawaii. Ua r vk? ke Keiki- ' ; alii u:t o;,t ei • r;t H Ruld ke i : ' l - 1 1 11 -'i ki'ia -.ir,i :u:: i:nua o i rux k:in:«.ka. Ua n, :• „ku oi.i ika han-i 1 1 ke h-i'na v hui hoi ; na Sen:*.to,i F->r.»ker Mi:ch-i e hooj IHo ae i ka -lii\wA;i i .v*w> mana : mil 'ia lawel;»v,-«i aupan; nna i|.'fko oka ; j ahaolelo ame r,a aha .hookolokolo. aka ! j nae ua hoike n-ai i;.; .Se::.itoA aole e 1 hiki ke hana:.'« peU. Oka olel.> Enelani 1 »»o. olelo i hiki ke innaia- na ' i aupuai **:• hoao aku oia ; e lKH.»lilo;a ka. olelo H:t waii : nlelo ina;ia' I e like me ka olelo Er:e!a:ii ma Hawaii j nei n«.» iwakalua tn:-kar.-ki. a niahope ' mai hooikaika hou r.c u:r.; makahīki. ? j eia nae aole «o he aei ; \ mai. Xo ke ! | Keikialii he kanaka Hawaii oia a e ha- ; j ana oJ a ina hana ap n: i hiki iaia | , no ka pono o kon \ hoa Hawaii. ! ! Aole ia o kana ha.«a o ka wawahi iho | ' i ka olelo inakuahine ka niea hr>] ana i i e hiipoi waUnia' nei n;e ke aloha. I j Mahope mai ua apono aku' o Poepoe l ua pololei ka Kuhio. Ua hoike ae ke ! Keiklalii o na ninau i laweia mai lie j mau ninau wale no ia e makemake ana - imi apa wale iaia. O Kalauokalani Opio kekahi i haiolelo ae, he Home Hu.la hoi i na la i hala aku a i keia manawu oia kekahi ' o na opio kupaa ma ka aoao Repubalika. • "O Wilikoki ame Kalauokalani na | mea hanohano īloko o ki aoao Home Rula, ola na? na'u I hu'ua. maoii I ka hana no ke kukulu ana ia aoao i ka m'anawa e Home Rula ana wau. Ua hana aku wau me ka ikaika no ka hoomau ana ia aoao. Na'u e kakau i na papa kahuahana. i kokua nui ia mai hoi e ko'u inaleuakane. eia nae ua eha ko'u lunaikehala no ka mea ua ike wau i na mea pono ole i komo iloko o ke kahuahlana. Aole wau i kakau i ke kahuahana me ko'u puuwai iloko olaila. O keia mau mea apau e pili ana no'u ua paa iloko o ka nioolelo o ka aoao Home Rula. Ua lele mai wau iloko o ka aoao Repubalika no ka mea oia ka aoao pono, no ka mea ke ike nei wau ua kuu maikai mai ko'u lunaikehala."