Ka Nupepa Kuokoa, Volume XLII, Number 38, 16 September 1904 — KALE O LEONA Ka Naita Puuwai Hao Wiwoole KA HOOPAKELE O KE KAIKAMAHINE ALII I LAWE MALUIA. [ARTICLE]

KALE O LEONA Ka Naita Puuwai Hao Wiwoole KA HOOPAKELE O KE KAIKAMAHINE ALII I LAWE MALUIA.

-I MOKUSA 11. \ \ HAKOKO HOOPAPA 0 KE KAHUA LEALEA. ? i ~ ~,1 a jk» aolp he hana okoa e ae a ka naita o Loena—o ka .• no i ke kulanakauhale iloko o na wahi pana o ia .• noho manaia ana e ka moi Mahomeda i ukali pu ia ~ H iliu. a oiai he mea ano nui loa ka hiki ana o na krisriav ia okana aina aole i nele ka umeia o ka noonoo o ka- •, n : ;i t ka naita opio ame kona hoa a paa pu mau ae ia laua , . w : i):i ai'iiu a laua e hele ai. a o kekahi kumu.hoi o ka piha /anakauhale oia no na hoomakaukau ana no na hakoko , . , . n .ilamaia ana ma ke kahua lealea i kekahi la ae. O keia n' ' 4 ' r " ī uahi nui ak«i ia o ke ano huina-ha me kona mau hale,l i, i» na inakaikai e nonoho ai, a aia ia kahua ma kahi mar _ k i iluna o ka pnu mai ka Halealii aku o ka moi Mahomeda, n.. !i'»i o Kale o Leona i hoohala ai i kona auwina la. ~ :no| o r«araiula oia o Mahomeda VI, aole ona nana nui i r . ; () k,- ano ku i ke keonimana a i mau lealea maikai e hoo- ; ka mii iehulehu makaainana, aka o kona lealea ponoi i.nu.i manao nui, a oia ka mea oi aku iaia mamua o ko na j r ;•• !! (. »-ia nae, aole i nele ka makaala o kona noonoo ame j j., .. . : maka «' kilohi hala ole ana i ka poe komo mai o ka akau, | r . (l ..., ii,. t .kaawale ana ia mau mana i ke komo mai a liookahuli i | i, ; . . 3 i;. o ka hakoko hoopapa o ke kahua lealea i ka la i hoo-1 ! ; ; i ua haawi aku oia i kona ae e hiki kino ilaila a malalo o i |.....|.Min»]iono ana e malhmaia ai ia uiau lealea. ! k. { nianawa i huli hoi ai o Kale o Leona i kona hotele i ke alila }.: ,j !m . holo iho oia e hele i ke kahua lealea no ka ikemaka ana i : - ;i! ii.ik''ko o ka la i hooinaopopoia. A- !' anei e loaa kekahi k'uia ma ko kaua aoao ke hele ilaila?" j aku ai o Pidiro. IMn a hoi e komo wale mai ka ino i o kaua?*' i ninau aku ai eo !."i ke kauna. Alaila e ha'i aku wau ia oe. Ua ike no oe ua heluia oe ka in.,i ikamai loa o Leona ma ka houhou ihe. A ina e komo ana oe ina inki.ko houhou ihe o ka la apopo a lilo mai ka lanakila ia oe ahiiki ma ka inoa o Sana Dominika e lilo ana oe i mea huhu loa ia Malioraeda limakoko nui wale. M K.' manao nei wau ua hemaliema kau noonoo no ia mea, e PiilīM». 11»' nui ka poe naita maikai iloko o Garanda nei a aole iaknii hana wale aku i kekahi mea e lioolapuwale ai i ko lakou knl.nia. Mai maka'u oe e kuu Pidiro maikai no ia inea. Ke hooiai" aku nei wau ia oe e maikai ana na mea apau ma ko kaua aw." "Ina p» hi e hana aku e like me kau i ike ai he pono," wahi a ka ; a huli ae la oia a hele aku la e hooponopono i ke kapa-kila o kon.; !;aku. I k- ao ana ae i kekahi la he kakahiaka malie maikai a malaeUh , I ke kakahiaka nui olī>a no ua ikeia aku na kanaka i ka lul' : 1 ana i ke kahua i kahi e malamaia ai na hakoko. a i ka hik .'.!;.i i ka hoia uini ua hiki kino ae la ka moi a noho iho la nia koiia wah.i i hoomakaukauia me kona poe ukali. a aole no hoi i liuIhi s kani kapalili ae ia ka o-le a hoomaopopo iho la na mea apau . •>k.i -.i'iawa ia e hoomaka ai a he wa lioi o ka ikiiki uui o na noonoo <• k, :i lehulehu i hiki ae. \ . lua hora ka malamaia ana o na lealea houhou ihe o na naiu " ' kn amla maluna o na lio i hoomaamaaia no ia hana a he ku nu i ka wiwoole ka hana a na naita Mahomeda, eia nae, ua t'i" . • ii ka hapanui ma ka lilo niau aua o ka lanakila i ka naita 1»:; H.;uit- a oia no hoi ka lunakanawai o Garanda. He kanaka k n. ; maikai oia a he kulana naita maoli no. a i na manawa apau »' ii'." i ka lanukila iaia mahope iho o ka hakoko ana, aole i nele k.>i . .w;;j haaheo i kana ihe iloko o ka lewa ame ka haaheo hui no hoi. . haua ai pela a he hiehie maoli no ke nana akn. .-lua niau naita i komo pakahi aku me ia a o laua a elua ua i mau pio na ke koa Beni Hame a oi loa ae la no hoi ka ka naita lanakila me ka leo nni ana i ke anaina no ke komo k. kahi iloko o ke kahua no ka paani ana me ia. v k.i lohe ana o Kale o Loena i keia kono hakoko a ka naita • i:.. i, ;l hooliakalia ole liou iho la oia aka hooehu koke ae la i W. ~aieaio ana iwaena o kanaka, eia nae, mauiua o kona P l *ka ' .i waho e hoea aku ai i ke kahna ua lohe aku la oia i kekahi : ' -• mai ai: . ! kahele! Mai hoolilo i ka lunakanawai i enemi nou, nawa koke no ua huli ae la kona mau maka i kahi o ka I v. lua i n) amua o ka nalowale loa ana o ke kanaka iloko ' - Miulel\u ua ike a hoomaopopo iho la oia i ka mea nona a uo o Vbadala ke kanaka i halawai ai me īa īluna o ka I- a laweia mai ai e kona kahu Pidiro maluna o ka ho V ;• -a ike ana ona he ano opiopio ae keia kulana o ua At»atv.. ! liae. ua manaoio iho no ka naita o Al>adala no īa maT : „ h.oomaopoi>o loa ana i ka leo ame ka helehelena. o Aba- . ;! o. AoW no hoi i « iho ua nalowale aku la ka mea ! Moko o kii huikai o kanaka. a huli ae la no hoi o Kale h ;ka loa aku la iwaho a halawai akn la kona mau maka me I I ■ a haahen o ka naita lanakila. * '' la! Kia ae he naita kristiano ke hele mai nei e hakoko 1 :'"tii Hame." wahi a ka moi i leo nui ae ai ia Kale o.Leona 1 A v: ;»i i koua inoa iloko o ka papainoa o ka poe hakoko. a huii ae la o Beni Hame a nana a)#i la i ka naua opio o *"•' - na maka hnWll a i ka hoomaopopo ana o kona hoa paio • m la oia i hooe a ke kulana maikai a ku mai la no ke kali Sl:.i 1 kan e huii uei ooneir i kahea mai ai o Beui Hame. : u oo no ka hakoko pu ana me oe ma ke ano hoaloha, 1 .vi ai ka naita kristiano, oia hoi, ina e ae ia mai ana e hoo- : in..a iloko o ka papainoa. ... i. x nele ina he naita oiaio oe/* wahi a ka moi i pane aku , 'i iiaiia oiaio wau o Leona. a i keia la e hoikeia mai ai ka f n no wau e lilo i pio malalo o ka ihe a ka luuakanawai: a v -ka raai au imua o keia anaina nui mai ka naita i ike nui la e - ! » 1,. t »le ai ka hooniaopopo iloko ou no ko u naita io. mi aoao o Heni Hame ua hoolohe mai.la oia i na olelo a ka ->' >!iauo—i ka o na olelo na ano olu iho kona noo* ** - r.a pii ae kona ena i ka iohe ana i ka hapahope o na oielo. a a hui koua uanawa i owili ae ai i kana ihe iloko o ka lewa ice

|ka haāheo niai. a loheia aka la ka leo na o ka lehulehn e haawl ma?jha!o ana no ia owiiiia ana ae o ka ihe. **E koho i kahīia nou." wahi a ka Umakanawai i pane aka ai. 4, Me ka ihe an<ri ka kaaa e hakoko ai?** i ninau aku ai o Kale. "Ae." wahi a ka pane. Alaila hali ae la ke kauna opio i hope a hoio aka la i kahī o Pidiro eka ana a lawe mai la i kona palekaaa. A mai kekahi leai 0 ua makai o ka ia i loaa mai ai kana ihe a ia manawa no hoi i kani kapalili hon ae ai ka o*le e like me ka man o ka hoomaka ana o ka hakoko. >*o Kaie o Leona oa hookuene iho Ia oia iaia iluna o kona lio e like no me ke ano mau o kona kau Ho ana, a o kona naoaina ua ume ikaika mai ia i ka noonoo o ka leulehu holookoa o ke kahua paani, oi loa aku hoi i ke ka'inapu haa maikai o kona iio me he la 1 ka nana aku ua makaukau oia no ke komo aku iloko o ka paio a kona haku. A i ka manawa i kani hou ae ai ka o-le o ka lua ia o ka manawa aia hoi ua ho-alu aku ia o Kale i ke kaulawuha o kona lio a me ka hikiwawe loa ua oni aku la ua lio nei imua no ka hui ana me ' kona hoa paio. Alaila hui ae la ka Mahomeda me ke kristiano no ka wa mua. Aia o Beni Hame iluna o kona lio me he kia-pohaku la ka onipaa. a i ka manawa i hui ae ai laua ua ano kapeke iho la ke kristiano aole no nae ika pahemo aku mai kona lio aku. A iloko no hoi oka manawa koke ua loaa koke aku Ia ia Kale ke ano hana a ka lunakanawai, a me ka eleu loa niamuli o ka hooholo ana iho o kona noonoo aole e hoopuhili hou ia. a haawi aku la oia i kekahi haawina l loaa ole i ka hapanui o ka poe houhou ihe oiai ka ihe a ka Mahomeda e waiho pololei mai ana i ka maka o kona lio. me ka hooniniuia ana mai o ka ihe. eia nae aole ia he mea e manulie'u ai ka naita o Leona oiai ua pale ae no oia iaia ilu>. Mauiua o ka hoomaka ana o ka lua o ka manawa o ka hakoko ua hilinai loa iho la ka noonoo o Beni Hame e lilo ana iaia ka lanakila. iaia i hoohuli ae ai i kona lio a oia no hoi ka manawa i poha mai ai ka leo kapalili o ka o-le, a holo aku la oia imua me ka wiwoole. Xo ka lua oka nianawa ua hui hou ae la na hoa mokoinoko o ke kahua paani. eia nae, aole i liiki ia Reni Hame ke hala mahope 0 ka naita o Leona uo ka mea.ua loaa pono aku la ka pale papaauwae o ka molio lanakila- a no ka ikaika nui o ka une ana o ka Xaita Kale ua kuwala kua aku la o Beni liame i hope a haule aku la ilalo o ka honua mai ke kua aku o kona lio me ka pa hn ikaika ana. Aia he hamumu a nu ana o ka lehulelm no keia hana kamaho o ka naita l\risriano, e hoike.ana i ka lawa o ko lakou noonoo no ke akamai luaole o keia naita uo ka mea ua hanaia aku ka hana ma ke ano ku i ka pololei e hiki ole ai ke hoohalahalaia, a aia ka mnk**make uwa me ka lehulehu. eia nae. aole e hiki ke hana pela oiai ua ike lakou he mea hoehaeha loa ia i ka lunakanawai. a oiai oia no ko lakou moho. Ma ko Beni Hame aoao ua ku koke ae la oia iluna me ka hoohakalia ole me ka nanaina kunahihi o ka huhu nui. eia nae aole oia 1 hooho leo ae 110 kekahi mau minute. Ai ka manawa i hoi mai ai ka noonoo maikai me ia a pau ae la ka uluku nui ana. ua hopu aku la oia i ke kanlawaha o kona lio a me ka eleu no lioi ua kau hou ae la oia iluna o ka lio me ke kiola ana aku i kona palekaua, a Kau a aku la i kona hoa me ka leo nui: iv E waiho i kau ihe ame kau palekaua, a e lawe mai i kau pv-i--kaua ame ia mea wau e hui ai me oe. He manawa keia e hoi ee i oe i kou akamai mamua o ko'u hoopau ana ae me oe." "Aole ka pahikaua he mea kupouo no keia ano paani." wani a Kale i pane aku ai, ,k he mea poino loa ka pahikaua no ka p.u ana." "Ha, lia, ua maka'u anei ka ilio Kristiano?" Ua hoopukaia aku keia mau olelo e ka lunakanawai Mahomeda me ke ano hoohenehene a me ka leo nui no hoi oia i pane ae ai a lohe pono ia e na mea apau, a 110 ia mea ua holopuni ae la ke koko iloko o ke Kristiano a pii ae la ka ula ma kona mau papalina. "Aohe he ike o ke Ivristiano i ka maka'u no ia mea," i pane aku ai o Kale me ka leo nui ko'iko'i. "Alaila lieaha ka mea walaau wale. E unuhi i kau pahikaua a ilaila e ikeia ai ke kupono ole o ka pahikaua no keia paaui." '"Ina aohe hoohalaliala a ka moi no ka panina o keia hakoko pahikaua alaila ua ae loa wau e hui aku me oe." "E Beni Hame ua oi aku ka maikai e waiho oe i ka paio ana me ka pahikaua a e lawe ae no i ka ihe," wahi a ka moi i pane aku ai. "Aole. l'a liiki 110 ka paliikaua, a o ko'u makemake 110 ia," i leo nui ae ai ka lunnkanawai. "Alaila e hala ole 110 ka naita Kristiano mai na poino apau a koe na mea e kau mai ana maluna ona ma ka hakoko ana. E haawi ae i ka lioailona no ka hoomaka ana. v A ia manawa no ua kani kapalili hou ae la ka o-le a liuki ae la o Kale o ĪA'ona i kana pahikaua mai kona wa-hi ae, he mea kaua oilua |K»Iolei no hoi ia a ma ke kuau ke ke'a o Leona, a i ka manawa ]»okole ua hui ae la na keikikaue a aia lioi na hauna pahi ke halakika la e kani-o ana hoi i kela aine keia hauna ikaika ke pa pono iho. eia nae aole he mea i loaa. —o ka lunakanawai no nae ka inea hookuha'u ole iho i ka haawi ikaika ana i ka hauna pahi me he la he paio maole 110 no ka make. A hala uae kekahi manawa ua loaa aku la ka poohiwi o Beni Hame ika oioi oka pahikaua ake Kristiauo. Alaila lioomaopopo iho la o Beni Hame aole kona hoa paio he mea hiki ke paani wale ia nolaila ua hooholo iho la oia e hana kanakamakua aku, oia lioi e haawi maoli aku no i ka ai a ka u'i me ka nana ole ae i kona ola — aia ka pono a lilo ka eo iaia, a me ia ano noonoo ua holo aku la oia me ka puahio nui imua, a eia kana pahikaua iluna o ka lewa kahi i kau haaheo ai e paa ia aua ke kuau e kona lima akau, a he haawi hauna ikaika loa. ake loaa ke kanaka oka lele no ia o kekahi wahi o ke kino ke loaa akn ia hauna pahi ame ka lilo o ke ola oia na haawina e loaa i keia ano hauna pahi a ka Naita Hame e lawe •nei. eia nae. aole i kuha'u iho ka Naita o Leona no ka mea ua ike e | aku la oia i ka mea e hana ia mai ana. ke kumu o kona lawe ana ae 'i ke kulana pale kupono no ia kiina. a hoopuhiliia ae la ka Naita MaIhouuHla, a aole wale no o ka hoopuhiliia aka na loaa pono aku i ka ;ai a ke Kristiano. j Xo ka mea ua a'oia kona lio aua makaukau ina loina oka hookuene ana. a i ka haawi hoailona ana o kona hakn ua pii koke ae la jo mua o ua lio nei iluna, a mamna o ka hookn'iia ana mai o ka hoa .paio oiai ka lio o Keni Hame e holo ikaika mai ana imua no ka hoojku*i mai. ua lele aoao aku la ua lio nel a oia no hoi ka manawa i kaialo ae ai ko Beni lio ma ka aoao mamiaa pono o na wawae mna o ka lio Kristiano, a i ka iho ana iho no ke ku ana ilnna o ka honua aia hoi ua loaa aku laka lio.o Beni i na wawae mna. a o ke kahu ame ka lio !ua wala ho|>e aku la laua a huli ana ke alo o ke kahu ilnna a pahu » ana no hoi ka lio ilalo o ka honua* Ua nui ino loa ka huhu o Lunakanawai Hame no keia ano hana a ka Xaita T>Hma. a ku ae la oia ihina me ka hoopuka i na olelo maikai ole iaia i hehi aku ai i kona iio a lele akn la me ka ikaika nni imua no ka hou ana i ke Kristiano, eia nae. he hana maalahi loa ia Kale i hanaia mai ai no ka mea he hookahi no ana kiina pahi i haawi mai ai a me ka ikaika no hoi ia i haawiia mai a me he olino ana o ka uwiia ka hikiwawe ua pa aku la ka pahikaua a ka Mahomed& imii luna iki ae o ke kumu.o ka pahi a haki pu ae la, ke komu i waiwai ole ai ka paio hou ana. i Mamuli o keia mau hana a kiina palainimo o ka Xaita o Leona k ua hiki ole i ke anaina ke uumi i ko lakou leo uwa, a no ka nui uluku ? o noonoo. ua poinaia iho la ka lunakanawai a lakou, na hoomaka koke ae !a lakou e uwa a me ka leo nui no hoi ia uwa ana a olowalu i ae la ka ikuwa o ka leo hooho mahalo mai o a o o ke anaina kanaka ■ e nonoho ana. a ma keia mea ua nui ino loa ka huhu o Beni Hame t i ka naita opio a me he la he enemi kahiko oia nona. (Aole i pa«.)