Ka Nupepa Kuokoa, Volume XLII, Number 39, 23 September 1904 — MAKAIKIU WETE DETONA Ka Ahi Lalapa Pio ole i na Nihiliti Ke Kanaka Amerika Koa lua ole [ARTICLE]

MAKAIKIU WETE DETONA Ka Ahi Lalapa Pio ole i na Nihiliti Ke Kanaka Amerika Koa lua ole

\ MnKI'NA X\m. ! KA OENKKALA GKKISA i'AIWHANA. I \ > "Ina jM i la ua j>jhi ae !a. keia 'a ua hoh>;ike 'a no h-»u Kia ka*n ia oe: aia kekahi alahele huna. a'a h«n e ha'i aku a.i ia «*va nui k«>u • h».H»h>he pono ana a lu>«>k«> aua i ka'u man kuhikuhi e hski ia oo ke kouio aku a ioaa o \*era ia m* a lawe aku iaia mai k»u.ui lumi e !;«>»>- jHt;ua 'Uei. Mahoj>e aku o :a-nau e hana .iku e K k * * me ka h.iki ta »w\" "Ke ae aku nei wau i kau. }ie wahi mea no luu k» x kahi a'u e mak* > !uake m*i hoike aku la oe, a k» k manao nei wau h»' m< a ui» h«»i kr;a e kokua aku ana ia oe." "Aiaila. he mau mea hou aku n«> krkahi e jvili ana i keia ohumu' . klpi aka poe Nihiliīi?" wahi a Oarisa i pane mai ai. me ka uwila ana ae o kona mau maka. t "He mea ioi aku nuunua o ia." i j»ane aku ai o Wete. ; "ina ia he mea ano nui loa. e hauoli no wau ke lohe aku." ; "l*ehea la kow manao ke ha'i aku wau ia oe eia kekahi liooiala Ikipi nui i ka nohōinoi o Rusia uei ke hanaia nei e ka j>oe kiekie o ka laiua?" | "Aole ioa j>aha pela!" j "Kia nae oia ka .Gereui<rofa ame Sotia e liana mai nei. Malia | o keia ka mea i loaa ai na hoaloha ikaika no Sotia maamn a imua o • ke alo oka Kmej>era." | "Pela io paha," waiii a Gerisa i j>ane mai ai m»* ka noon«K> ana jiho no kekahi manawa. "Ka liiki anei oe ke haawi mai i na lu»ike 'ame na mea e pili ana no kau i ha'i nuii nei?" \ "Aole loa." ; Maauei i hoomaka aku ai o Wete e iiaha'i i kona mooleio oke ;komo ana iloko o ka halawai a na Nihiliii ma Parisa. Ilouinhi- mai |la o (ierisa ina mea aj>au me ka hiaai. e mahalo ana hoi ika Wete .iiana wiwoole, a pane mai la: i "A eia o Solia ke holo mai uei no onei e like me ka hikiwawe ,i hiki iaia?" j "Ae," wahi a Wete i pane aku ai. "Ke ole wau e koho hewa aku eia o Sothi ke ho)o mai mā ia nei I no ka hoohana ana i kona ike auo ka lmoko ana ika h«>okau k*»ke i aku iko Yera iiooj>a'i!" j "O ke ko ana o kona makemako e make o Vora. a«• li!«» aku ho.i i ko Tvana aloha uona. he inoeuhane ia nana e hiolani mau nei, tu>laila e kumakaia ana oia i ka j>oe apau e kn mai ana imua o kona alo no ka hookoia o kona iiui» j>ela ko'u uianao," wahi a \Vete i j>ane aku ai. "Ke manao nei anei oe eia oia ke iawe j»u mai nei me ia i na palapala e hiki ai ke hooiaio i ka ohumu kipi?" "Aole e hiki ia*u ke ha'i aku uo ia mea, Aka aole i nele kona noonoo nui maluna o ua mau j>ej>a la. eia nae aole i maoj»opo ia'u heaha ia na mea i hoikeia iloko o ua mau j>aiaj>ala la." "Mai maikai ioa no hoi ina i loaa mai ua mau p«»pa la ia oe." '•Ua kaualua wau i ka hana ana aku i kekahi hana e loaa ai ka hoohuoi iloko ona eia oia ke kiai ia nei." "Ke maopopo aku la ia'u. A lieaha kau e manao nei i keia manawa ? "Pehea no hoi ke hele koke aku kaua i keia manawa iinua o ka Kmej>era a hoike aku iaia i ka hoohuoi i ioaa mai ia kaua?" i jHinai aku ai o Wete. "He hooloheia mai no ka lioohuoi ina nae o ia hoohuoi a ua .pili i na Xihi!iti, aka no keia au i ha'i mai nei ia'u. aole h>a e h«>oiohe mai ana ka Kinej>era ia'u aia wale no a ioaa aku na hooiaio ana." "Pela io no, aka ua liiki ia oe ke liolo mua aku ilaila a hoike aku no ka Oerenigofa mea e hana nei? ' "Pela io no." "I ka pau ana o ia, aole anei he mea liiki ia oe ke ha i hou aku eia oia ame kekahi j>oe okoa ke hana uei i k»*kahi hana kij>i i k«' aupuni?" "l'a hiki ia'u ke hana aku j»ela." "Alaila ia mannwa oe e ha'i aku ai o So!ia kekahi ih>ko o k»*ia huina?" "Ae, ae. Ke manao nei wau ua kuj>ono loa oo e lil«> «>»• i j»«»o maikai. Ke numao nei wau ua hiki ia oe ke hana aku a oi mamua o keia a»kaua e ike nei. Kia no nae he opiopio ioa koii lu hlu h n;»." "Kia nae he kahiko wau uia ka hana." "Aole e liiki ia'u ke hoohewahewa aku i kau i j»am* mai la." ''Mahalo. A mahope o kou hookau ana aku i ka inanao lio«»huoi maluna o Sotia ua hiki ia ke h«>pu aku iaia ma ke ano hoohu»>i, a ke manao nei wau*ke hana oe j>ela e loaa aku ana ia oe ua mau jalapaia la iloko o koua j)o_li. A i loaa ole aku ua mau palapala la iloko o kona alaila ke'manao nei wau e loaa no ua tnau palapala la ma Pariua. 7 ' , ♦ i • "lua j>ela lie īiiea maikai ia kaua ke heh? koke aku ī keui uutnawa a hoao aku e hui me ka Kmejx ra. Pehea la e hele no auei »*' "Ae: aka aole auei he mea j>ono ia'u ke hoololi i ko u ano "Heaha no hoi kou mea hoololi ok* ia oe a lilo i makaikiu Kukini?" . "l*a |>ono kela! Eia anei me oe na i>ono o la oihana. ' "Ae." MOKUNA XXIV. E OKI KOKE IA ANA KO VEKA POO. ! ! j He umi kumamaiima minuje mahoj>f* mal ala o Oei ina ame ka i kakou Wete ke holo ia maiuna oke kaalio no ka haiealii. o kekahi o mt jx>e i ae ia e ike aku i ka Kmepeni i na manawa ' apau ana e makeniake iiii. nolaila aole laua nei i paa ia mai iko aua I nei hiki aua aku i, ka halwiiiu aua hookipa loa ia aku n« hoi iaua : nei eke kanaka kiiai puka no ke kmia ona malihim, a heie lmt aku i ia oia e hoike ika Emepera. Aole i iiuliu iho ho*>a ana ua knu puka ■ ia a ha'i mai la ia laua nei eia ka Emepeni ke kukai nei me ke l>ute Kiekie Vadimiea, eia nae e pau koke ana ka laua kukai ana. «Xo Sofia keia hoaloha nona ka inoa i ha'iia mai la," wahi a Gerisa i hawanawuna iho ai ia Wete. **Ma ka u hoi>ma«>};»opo aku ua komo mua mai n»*i keia auke eaa* luua no o keia kumuhana hookahi a kaua i hele mai nei, i pa&a i aku ai o \Vete. ' ""Pehea i loaa mai ai ia manao iloko ou. -Ina o keia duke kiekie kekahi iloko o keia kipi. alaila he mea > hiki loa ia £ofia i kona manawa i haule ai ike kaaahi e tetegarapa . mai ia ianei e hele mai a hoike aku o Oerenigofa kekahi iloko oka ohumu kipi/* " V heaha ka |K>maikai e loaa aku ana iaia. "Ma ia hana a»a ana pela e hoike aku ana oia he ktu kana hana * hana nei a ua nmkaukau hoi ua kaunawahiae nei e hoike ae i na uiea apau e pili aiia i keia ohumo kipi--Ke maopopo aku la 'ia'u. Alaila iaa wau e hele aku ana a ha i

aku i ka Kin»'i«fra i ko <r<--n'ini.'Mfa kulanu manli. a hoao aku li®>£ e • lia'i aku iaia ua loaa mai li»- hnohuoi iloko o'u no Sotia. alaiia :uiuoaka »;ai ana kr!a ia'u a lia'i iuai ua loaa iiiua ia ike iaia." •*P«'la ka'u e manao n»'i." "Alaila h<* nn a {mmjo ia kaua ko waiho i keia papahana a kaua. a lniolmli akn i ko kaua noonno ana no Vera?" •'Aia th» ii;u- hoi a ik*- j»ono aku kaua i ka hana e hana ia mai ana. Malia paha o hoo!«»li ana ka Emepeia i kona manao mamuli o ke koi aku a na hoaloha o Sotia? v •*Ko manao nei wau aolo oia e hoololi ana. l a hoopaa aku oia i kana ok*k> aolo o hoopa ia aku o Vera no na la eiima." "Ina pt la he mea pono ia kaua ke kali aku a hiki i ko kaua manawa e kii ia īnai ai. Malia paha o loaa mai he wahi pomaikai ia kaua ma keia hele ana niai nei. Malia paha o keia hiki ana mai nei 0 ke duke kiekie maanei he hana okoa 110 hoi kana/ 7 "Ina pela ia kaua e kali aua he mea pono ia kaua ke hoolala no ko Vera pono/' tk Ua pono kela! 0 ka'u ia e makemake nei." "Eia ua papahana la a'u: E lioike aku ana wau ia oe i ka puka e komo ai ma keia alahele huna a ? u i ha'i nuia aku nei ia oe, a nau ia e koho iho i kekahi po j)ouli, ma kahi j>aha o ka hora umi o ka po. e hele ae oe a hoomahuka aku i ke kaunawahine.'' •*E holo ana keia alahele huna iliea?" "E holo pololei ana a hiki i ka iumi e paa mai nei ke kaunawaliine. E hoike aku ana no wau ia oe i na mea apau. He mea pono ia oe e hoonalonalo i ke kaunawahine a me kekahi kaalio i makau-; kau mau no ko olua holo ma-hi aku. E haawi aku no wau i mau ]>alapala hookuu no olua e heino aku ai mawaho aku o ke kulanakauhale. a malaila aku e hana aku ai oe i ka mea hiki ia oe ke liana. Malaila pau ka'u hana a aole loa wau e kokua hou aku ana ia oo." "Ile mea pono anei ia'u ke hele aku a lia'i aku ia Vera no ia inea niamua o ka hoea ana mai o ia manawa?" "Aole he mea nana e papa aku ia oe. A i ole no hoi na'u no. «• ha'i mua aku iaia." "Alaila aole he kiai ia o keia alahele?*' •'Aole loa lie poe i ike owau wale n0. ,? "Pehea hoi i ike ole ai kekahi poe okoa aku? v "Pehea la, a o ka loaa ana ia'u ma ka ulia w*ale no, a i loaa lioi ia'u i ko'u manawa e noho ]>oo ana ma ua kakela la. E hoomao- ! popo iho oe o keia kekahi o na kakela kahiko loa mamua aku o ka manawa o Petero ka !Nui. ><"a keia alii naauao i liooholo he wahi ikaika loa keia e paaia ana e kekahi o kona mau makaainana, a nolaila i kuai ai oia a lilo niai iaia, a hooliloia ae i halepaaliao a mai ia manawa mai a hiki i keia manawa ka paa ana o keia kakela i ke Aupuni. v "Pehea e loaa aku ai ua alahele liuna la ia'u?" "Ke hoomaopopo nei no anei oe i ke kaliua e ku nei ka lialepaahao?" "Ae." "Ke hoomanao nei no nae paha oe i kekahi lua pohaku ma kahi he elia hanen i-a ma ka aoao iikau?" "Ae; ke hoomaopopo loa nei wau." "O keia kakela a kaua e kamailio nei ua kukuluia mai na pohaIvU i hanaia mai keia lua mai, a mai īa inanawa mai a hiki i keia manawa aole loa i lawe liou ia na pohaku mai keia walii niai." k 'Ke hooinanao nei wau i ko'u kolio wale ana no i kekahi la a'u 1 liele aku ai e ike'ia oe." tk Ua nana aku no anei oe iloko o ua lua la?' ? "Ae." | "Alaila ke lioomanao nei oe i kahi puu me na nihoniho i oki ia . iloko o ka poliaku e hoike ana i kahi i laweia mai ai kekahi o na po- j liaku?" "Ae. ? ' "A ke lioomaopopo nei no oe i kahi kumulaau wolonata e ku ana ina ke kihi hikina o ua lua la?" "Ae, ke hooinanao nei no wau ia inea." "Ina oe e liele aku ana a liiki i 1 keia wahi kumulaau a pii aku oe ma ka lala olalo loa. e ike ana no oe, ke nana pono loa oe, he mau poliaku i hoonohonohoia'e like me ke ano o ke ke'a. Oia hoi ua okiia iloko o ka poliaku e like me ke ke'a. ,? 4< Ae." "O ua lala la lie ikaika, a ua hiki ia oe ke kau aku maluna ona me ka pilikia ole a hiki i kou kau ana iluna o ka pohaku a kaua e kamailio nei." "Ae." "Ke nana pono loa iho oe e ike ana oe lie walii paalima i paoia iloko o ka pohaku ma ka'aoao hema o ke ke'a.'' "3la ka aoao malalo?" "Ae. E hookomo aku oe i kou manamanalima iloko o ua lua la a huki mai ia oe, a e ike ana no oe o ka pohaku ma ka hapa' maluna o ka huina hi-o e haule ana iloko o ka lua. E komo aku oe iloko 0 ka lua a hele aku imua. Mai nei aku aole oe e hoolalahu oiai he pololei wale no ke alahele a he maalahi no hoi." "Alaila aole he' pilikia ke komo aku wau iloko olaila a ho-a ae 1 ke kukui?" "Aole loa." "Pehea, e paui paha wau i ka puka ke komowau iloko?'' "Ae; he paa ua puka la me ka maalalii loa ke huki oe i kahi paalima e loaa aku ana uo ia oe iloko o ka lua. 'Pehea hoi ke hiki aku wau ma kekahi aoao o keia alahele?" "Ke hiki aku oe i ka palena o ke alahele e ike ana oe i kekahi lina k»»leawe. E liuki oe i ua lina la—aia ua linia la maluna ae o kou poo—a o ke kihi o ka huni a Vera e paa nei e nee no ia." "Ke kihi?" "Ae. O keia kekahi o i*a hana akamai loa i hanaia i ole e loaa keia alaliele liuna, a ma ka'u liookolo ana ma ke kikeke ana i na paia 0 ua huui la aole loa i loaa mai ia'u he wahi ano-e o ke kani e hiki ai ke loaa na maiiao hooliuoi," "Mahalo. Ke uianaō nei wau ua hiki ia'u ke lawe ae ia Vera mai kona wahi e hoopaaia nei, a i hiki oU* ia'u ke lawe aku iaia mai j keia aiim aku, alaila he mea kupaiauaha loa ia." 1 "Mai ha'i mai oe ia'u i kau hana e hana aku ai a hemo inai keia ! aina aku, no ka mea e-hooiuaopopo mai oe i ka'u oihaua liana nei. a mahina olaila e hana aku ana wau i na hana apau e paa j mai ai oe ia'u." "E hoao no wau ma na ano apau e kaawale mai ia oe mai." "A e ohiolu mai hoi oe e paa keui waha a mai hoopuka iki oe i kekahi mea e pili ana no keia alahele ame Vera pu no hoi." i "E hooikaika no wau ina na ano apau e lawe aku iaia ma kahi e loaa hou ole mai ai na noonoo ana iloko ou nona." "Alaila ua maopopo ae la inawaena o kaua ina wau e hele aku | ana e hui me ka Emepera a hooikaika aku iaia e hooka'ulua | 1 hookau aua aku i ka hooim'i mahma o Vera a holo I pono ole. e kii aku ana ch 4 iaia a hoomahuka aku e like me ka kaua 1 i hoouohonoho mua iho nei?* > i "Ae." i V*a hookahi paaa hora ko laua nei kali ana aku mawaho ia | manawa i hoomaka mai ai o Oen&i e uluhua, noiaila ua kahea hou | aku la oia i ke kanaka kiai puka a ninau aku la iaia iua paha ua maopopo i ka Kmepvra ka mea e kali aku nei uo ka h«i ai.a akn me! ia," | • Ae. e ka mea hauohano, no ka mea ua i mai ka Emepem ia'u he j mea |k»iu> no i ka geiu*raia hoomanawamii i ke kali aua aomu" i panai mai ai ke kanaka kiai puka. la lakou e kamailio uei ia maiiawa i kaui ai kekahi pele. a hoio awiw: aku hi ke k:uimka kiai puka. a i kona huHhoi aua inai i ha'i uiai ai oia i ka mauao o ka Emepera e kali aku uo o Geri*a. O kria ka niea nana i hoala mai i na mauao pihoihoi iloko o laua uei. no ka mea ua loaa ia laua he manao ua koho e mai no ka Emepeni i ka inauao o ke kipa aua aku o Uenemla Geri§a e ike iaia. "He mauao uo ko keia jma ia o kaua ma keia wahi/' wahi a \\eie i hawanawaua aku ai i kona hoa. "Aole he ho<>paapaa ana iio ia mea, Wel 1. e mauaolaua no nae kaua e hiki mt»i ana uo ka manawa, ina oo uae oe e kokua mai ana

• ia"« nui kou Loukolo aua aku i na mea a kaua e neL a e hiki ;uo ia'u liln ? ni»'a nui e hoolu-walu-wa o!v a»- ai ka Eii!« i ka oiai(» o ka*« hana e hana m*i nona." "Ina wan ♦- hoiAio niala« h!»* aku ana mai k*-ia wahī aku. ko hoopaa ak'.i n»-i wan t* !*uiia n«» wau iua hana apau r hiki ai hual ia ae ka «> k**ia mau hana aj»a?i a kaua hana iu i. a kt- lia'i aku m.'i wau ia <i* j , ina a*«h* wau i h«toj aa ian ih<» *- hana n»> Kaunawahiuo , Kadolini>iki. aoh- !oa wau oaa kin ina hana a koia po,/ Nihiliu." ' uianao iu-i wau aoh* nu hoi 0e i iirk* loa i ka pmiwai. a a«»h* I hoi oe e kokua aku aua i ka lakou mau hana hoomana'ona'o?" | "Aoh*; aka aol- ho howa ia'u ko iao na k«»mo mai no ka inanao ; aloha iloko o u no lakou 110 ka nui o ka lakou mau haua hewa e hana | uei." 1 Pii koke ae la na■ poohiwi o <-īeuerala Tierisa a paue mai la ia Wete: •Ke uianao nei wau ua loaa inai kela manao iloko ou mamuli o kou kanuka Amenka ana. aole aiui pe;a?" "Ke manao nei anei oe aole loa he hana hewa o kou mau hoa makaainana?" "E ninau mai oe ia'u ia ninau ke hiki mai i ka manawa e lilo ai wau i kuhikuhi puuone no ka Emej'»era, a ia manawa wau e ha'i aku ai ia oe i ka haina." A. wahi a ete i liooho ae ai. "alaila oia ka pahuhopu o kou manaolana?" 4, Ae. a e hiki-mai ana no ka manawa-e lilo ai wau i kuhina kalaiaina. a ke liiki io mai ia manawa. aole anei oe e ae iiiai ana e lilo 0 oe ke poo o ka oihana makai?" k, E uinau mai oe ia ninau," wahi a Wete i pane aku ai me kona minoakn ana iho, "i ka manawa e iilo io ai oe i Kuhina Kalaiaina. I alaila ia manawa wau e haawi aku ai i ka liaina o kau ninau." Hala ae la he hora hou. a eia no o \Vete iua ke ku aku nei e kali ana o ka hoea mai o ko laua manawa e kii ia niai ai, a ia manawa i auo-e hou ae ai ko laua nei mau no«>noo. Aole i liuliu iho lohe aku j la laua nei i ka nakeke mai ma kekahi i,umi e pili kt>k<>ke aua'i ko ! laua nei lumi e nolio ana. a hoomaopopo iho la laua nei eia kekahi | mea ke hele mai nei. Ua weheia mai la ka puka a hamama, a iloko j o ko Wete manaol ina polio, ame ko (Jerisa pahaohao. i ike aku ai lana nei i ka puka ana mai o ke Duke Kiekie e alakai alia i ke Kaunawahine Alamazofa. E paa ana no na aahu kaahele o ua kaunawahiue la. a ma ia ano i īpaopopo ai ia Weie ma ua hele loa ae oia no ka halealii i kona manawa i lele ae ai mai kona kaa mai. Kau mai la. na maka hulili o ua kauuawahine la maluna o Oenerala Gerisa. a welie ae la i kekahi palapala mai kona poli ae, a pane mai la me ka leo malie: "He kauoha ano nui keia mai ka Emepera mai, o ia hoi e oki koke ia ko Kaunawahine Kadolinisiki poo i keia mauawa ano." t"a nau iho la ko Gerisa mau ku'i. aka kunou haahaa aku la oia me he mea la aole keia he mea auo nui loa iloko o kona noonoo. Hala aku la ua kaunawahine la me ka hooio nui. alaila huli ae la o Gerisa ia Wete: "Ua luvi mai nei lioi oe he eono hora kona haule hope niainua ou." "He mea oiaio ua haule io no oia. Ke manao nei wau ua loaa aku ka manao lioohuoi iloko ona, nolaila ua telejjarapa e mai oia, alaila hai ilio la i kaaalii nona. E hoomaopopo iho kaua ua lilo keia 1 ninau nui nana e noonoo ai a ua like keia me ka make ame ke ola iaia." (Aole i pau.)