Ka Nupepa Kuokoa, Volume XLII, Number 40, 30 September 1904 — Page 6

Page PDF (1.60 MB)

This text was transcribed by:  Nadine "alohatita" Samorano
This work is dedicated to:  Adam "Akamu" Norman Pali

Ka Nupepa Kuokoa

KE KILOHANA POOKELA NO KA LAHUI HAWAII.

 

NUPEPA KUKOA, POALIMA SEPATEMABA 30, 1904.

 

-----

HU'EIA AE KA OIAIO I KE AKEA.

(Mai ka aoao 1 mai.)

 

@ mai ana maluna o keia Teritore? E

@  Aole @a he kane, wahine @ keiki @ i kau @ aku

kona pono maluna o ka oihana kopaa

maanei. @ aole ke kopaa, alaila he mea pono loa ia kakou ke paniku i ko kakou mau halekuai, na halehana, hoopau i na aiahao, houliio aku i ko kakou mau mokuahi, a aole he mea e koe iho koe wale no ka poi ame ka i'a.

            "O ka holomua o keia mau mokupuni no na makahiki he iwakalua-kumamalima i haia ae nei oia ka hopena o ka hana a na Repubalika no kakou. Heaha hoi ka hopena ina e lilo mai ana ka mana i na Demnokarata ma keia kau e hoea mai ana? E hoea mai ana ka ninau ano nui imua o kakou oia no na auhau dute. Aole loa o kakou makemake e komo mai ke kahua panai waiwai a ka aoao Demokarata oia hoi ka hooku laula ana me ka auhau dute ole, a ina ala he hooponopono ana ma ia alahele e pono na na Repubalika ia e hana mai. O keia ana na kumuhana ano nui iloko o na aoao a i elua o ka aina makua. Ua pili no hoi keia ia kakou nei.

            "E hoi mai hoi kakou i ko kakou mau ninau ponoi iho, ua apono ka aoao Repubalika i kekahi kahuahana ma Hilo, a eia ke haawiia nei ia oukou ma ka olelo Hawaii ame olelo Beritania. Ua hiki ke heluheluia iho me ka moakaka, a oia hoi ke kahuahana a ko'u mau hoa ame a'u pu e ku nei mai ka mua a hiki aku i ka hopena (mai ka A a hiki i ka W ma ka unuhi ana e like me ka Dowsett i ha'i ai ma ka olelo Beritania). Aia iloko olaila kekahi pauku a ninau ano nui ma keia kau koho balota. Oia no hoi ko kakou kanawai kalana. Ua hoopaa ae nei na moho apau ia lakou iho e kakoo ana i keia mahele. Ke makamake nei wau e hoike ae, oiai ua nui na hoohalahaia ana i ko kakou Elele Kuhio, ua hana aku no oia i ka hana no keia Teritore a eia oukou ke ike nei i ka hua o kana hana. He mea paakiki ka loaa ana mai o kekahi mau pomaikai ia kakou mai ka Ahaolelo Nui mai, kahi hoi a kakou e hookau aku ai i ka loaa mai o ka kakou mau mea i makemake ai ma ke aloha wale no o na hoa o ka Ahaolelo. Nolaila o kana hana ua hapa wale no ka i hookoia mai. Ina kakou e hoihoi hou aku ana iaia alaila e pau pono ana kana hana. Ua pono loa e hoao hou ia oia no ka lua o ka manawa. Ma ko kakou hoouna hou ana ia Kuhio i Wasinetona e pono oia e hele aku me na manao kakoo oiaio mahope aku ona mai ka aoao Repubalika aku. O na hana e manaoia ana e hana, mawaho aku o na ahahui, e hoounaia aku i ko kakou Elele. O ka poe e hoounaia aku ana e hana mawaho ae o Kuhio e nana ia mai ana lakou, me ka hoowahawahaia. E a'oia lakou e hana aku i ka lakou mau hana ma ona la, a i ole e poho wale ana ka luhi ana."

            O William Aylett mahope aku o Dowsett, a ua hoike ae no oia i kona manao e hele hou e hana i ka pono o ke lehulehu, e like hoi me ka manao o ka lehulehu i wae ai iaia, ma o ka ahawae moho ia.

            Mahope aku ona o Solomon Mahelena a ma kana hoike manao ana ua maopopo e hooikaika ana oia ma na ano apau e kauia na kanawai maikai, a e hoike aku hoi i ka nupepa Advertiser ua hiki no i ka poe o ka paa balota "hukla-hula" ke hana i na kanawai, a ke hiki mai i ka la koho balota e lilo ana ka lanakila i ka paa balota a ua nupepa la i hoowahawaha ai.

            O Harris ku mahope ona. Ua hoike ae o Harris i ka hooko ana o ka aoao Repubalika i na mea i hoopaaia ma ke kahuahana o ia aoao i ke kau i hala, a iwaena oia mau mea i hoopaaia aku ai i ka lehulehu e hanaia mai ana, oia no ke kanawai kalana a ka Aha Kiekie i kulai ai, nolaila aole i ili mai ia hemahema maluna o na iaia o ka ahaolelo Repubalika a maluna hoi o ka aoao Repubalika.

            Maanei i hoolaunaia mai ai ke Elele Lahui Kuhio iwaena hoi o na hooho hauoli ana. O keia malalo iho nei kekahi mau olelo a ke Elele i hoike ai ma keia halawai:

            "O ka hana a oukou i hoouna ai ia'u ma Wasinetona oia kekahi o na hana ano nui. Aole ia i like me ko kakou ahaolelo maanei, ka hele aku o ke kanaka a ku aku a haiolelo. Ma o aole pela, a e ike ana no o Iaukea ia mea ke koho ia aku oia a puka a hele aku malaila, aole ia e nana ia mai ana ke ku aku oia a haiolelo aku. O ka mea wale no e hiki ai ke hana aku oia ka hoohoaloha ana aku me na kanaka ano nui he iwakalua a oi ko lakou nui e noho mana mai nei iloko o ka Ahaolelo Nui. Ke waiho aku i ka'u mau bila i kekahi o keia poe a apono mai lakou hiki iho la, a ke hooleia mai eia iho ia no.

            "Aia ma kahi o 15,000 ka nui o na bila kanawai i hookomoia ae iloko o ka Ahaolelo, a eia keia mau bila ke waiho mai nei me ka noonoo ole ia oiai ua lilo nui ka noonoo ana o na hoa maluna o ka ninau "uku manawalea (pension) a o ka'u mau bila ame ka nui lehulehu aku aia no ke waiho mai ia me ka hana ole ia."

            E pili ana i na olelo e kipehiia nei maluna ona, ua hoike ae ke Keikialii: "Ua ui mua aku wau ia Iaukea ma e waiho malie i na mea e pili ana no Morris Keohokalole no ka mea aole wai i makemake e lawe mai i na mea pilikino a hoohuikau ae iloko o keia mau hana, aka nae ua hoolohe ole mai lakou a ua hoolahaia ae ma na wahi apau a lakou e hele nei ame kahi nupepa Aloha Aina. He nui na inoa i waihoia mai ia'u i kakauolelo, aka nana iho wau i ko'u mau hoa e holoholo pu ana i ka wa kamalii, a ua ike no oukou o Morris a o Mahaulu kekahi mau hoa holoholo pu me a'u i ko makou wa kamalii. Ua koho iho wau ia Keohokalole a ua hele aku no Amerika. No'u na lilo o kona kaahele ana ame kona wahi e noho ai, aole nana. Ma Wasinetona no'u kona hale i noho ai ame kona mau lilo apau. Ua kipaku aku wau iaia no ka mea he lapuwale kana mau hana i hana mai ai ia'u. Aole ana wahi hana i hana mai ai no'u e like me kona kulana ana i hele ai. Hele oia e like me kona makemake, hui aku me na hoaloha ona. Hele: i ka inu @ama me kekahi mau haole, a'u e manao nei oia no kekahi o na haole ana i hoike ai iloko o kona leta i hoolahaia ai ma ke Aloha Aina. Na keia mau haole ka olelo ana na Keohokalole ka uku ana. Pau kana mau dala hoi mai i dala hou a @ aku hele hou e ona, uhauha ame ka lealea e like me kona makemake. He ekolu manawa a'u i haawi ai i ke dala iaia a ua hele no e uhauha e like me kona makemake, a i kona kipakuia ana ua pane mai oia "alright" me he mea ia aole ona noonoo iho i kana hana e hana ana. I kona pilikia ana hele hou mai ona e kokua aku wau a o ka'u kokua hope loa ia iaia me ka olelo aku oia iho la ka'u kokua iaia a e hoi mai oia a Kapalakiko huli aku i alahele nona e hiki ai i Hawaii nei, aole no nae oia i hoi mai a loheia aku nei aia no i Wasinetona kahi i noho ai a ua loaa hoi i ka poino. O na bila hookaa dala a Morris i kakauinoa ai no na dala a'u i haawi aku ai iaia eia lakou me a'u i keia manawa, a ina he makamake ko oukou e ike i ka oiaio e hele ae e ike.

            "No na dala a Leihulu e hoole nei aole i loaa aku iaia, eia me a'u ka bila dala a Leihulu i kakauinoa ai e like me keia; "Morris Keohokalole ma o Leihulu Keohokalole" ke ike nei no nae wau ua hoole o Leihulu i keia, a ke makemake oukou e ike i ka oiaio e hele ae a ike no oukou iho."

            O Chas. Board oia ka haiolelo hope loa, a ua kau nui kana haiolelo maluna o ke kahua i kukuluia ai ke aupuni Amerika, oia hoi: "Iloko o ke Akua ko kakou hilinai."

 

-----

WAE NA DEMOCARATA I NA MOHO.

 

(Mai ka aoao 1 mai.)

 

ka makemake o kona mau mahele, eia nae ua aila wale ia mai no e Akepoka ame Kinney a puni wale na Elele i kohoia mai na mahele i kakoo ia Kanealii, a o ka hopena ua haawipio ae o Kanealii ame kona mau hope a hooholoia e like me ka paa balota mua i waioha ae ai.

HALAWAI KOMITE, APANA ELIMA

            Mahope iho o ka pau ana o ka halawai Komite Apana Eha, ua malamaia ae ka halawai o ka Apana Elima, i noho lunahoomaluia e Frank Harvey. O keia iho na inoa i waihoia mai: - Damien, D. M. Kupihea, (he mau Home Rula); W. P. Apua, R. H. Trent, W. T. Moore ame J. P. Makainai (Home Rula).

 

-----

KE HOOMAKAUKAU NEI NO

 

(Mai ka aoao 1 mai.)

 

le ae nei ke ana hoike anu i ka 23 degere.

            HABIN, Sept. 25. - Eia kekahi mahele koa Kepani ke nee ae nei ma ke awawa o ke kahawai o Liao no Tieling. Eia na Rukini ke kali nei me ka uluhua no ke kaua koke.

NA LONO KAUA O KA LA 26.

            LADANA, Sept. 26. - E hiki koke aku ana ka nui o na koa Rukini ma ke kahuakaua i ke 700,000. Ke manaoia nei e hooliloia aku ana ke Duke Kiekie Nikoloka i alakai nui.

            ST. PETERSBURG, Sept. 26. - Ua houluuluia ae nei ka pualikoa elua no Manchuria malalo o ke alakai ana a Generala Grippenberg. He ekolu haneri tausani koa e hooneeia aku ana no ke kahua kaua. E hiki aku ana o Generala Grippenberg i ke kahua kaua iwaena o ka malama o Okatoba. E noho ana no o Generala Kurapatkin i alakai no ka pualikoa ekahi, ma ke kulana kiekie ae hoi mamua o ko Generala Grippenberg.

            TOKIO, Sept. 26. - O ka ikaika o na manao ulu ae no ke kaua oia ke ikeia nei. O ka manao hilinai no ka hopena o ke kaua he oia mau no, eia nae ke ala mai nei na manaolana no ka hoea koke mai o ke kaua. Ua lawa na lakoai ame ke dala no ka hoomau ana aku i ke kaua no kekahi makahiki holookoa.

            PORT SAID, Sept. 26. - Ua holo aku nei na mokukaua holo mama Smolensk ame St. Petersburg, me he mea la no Liban.

            IRKUTSK, Sept. 26. - Ua weheia ae nei ke alahao o Circumbaikai.

            ST. PETERSBURG, Sept. 26. - Ua hoike mai nei o Generala Sakharoff i ka hooauheeia ana aku o na pualikoa Kepani i hoao mai e lilo ke alahele o Kaouton ia lakou a o ke alahele hoi e paa ana i ke alanui e holo ana no Fushan.

            Ua hoike pu mai nei no hoi o Generala Kuropatkin eia na Kepani ke hoomakaukau nei i kekahi hoonee kaua ano nui ma ka hikina o Mukden.

            LADANA, Sept. 27. - Ua hoikeia mai nei he 1300 ka nui o na Kepani i make ma ka lelekaua ana ia Poto Ata ma ka la 18 o Sepatemaba nei.

            ST. PETERSBURG, Sept. 27. - Ua hoike mai nei o Generala Sakharoff ua hookuemi hope ia aku ka nee ana mai o na enemi ma kahi e kokoke ana i Tonyotsa.

            Ua maopopo loa ae nei o ka Duke Kiekie Nikoloka oia ke hookohuia aku ana i alakai nui o ko Rusia pualikoa.

NA LONO KAUA O KA LA 28.

            ST. PETERSBURG, Sept. 28. - Ma na ouli e ikeia nei eia na Kepani ke nee mai nei mai Tieling ame Simintons mai no Mukden. Eia o Kuropatkin ke kukuiu nei i na papu no ka pale ana ia Fakomar, ma ka hikina-akau o Mukden, a ke manaoio ia nei e paa iho ana na Rukini ia Mukden. He kanaono mile ka nui o kahi i paa i ko Oyama pualikoa, e palahaiaha ana hoi kona mau aoao ma ka hikina-akau ame kekomohana o Mukden.

            TOKIO, Sept. 28. - O ka nui o na poe i eha a ma'i hoi e noho nei iloko o na halema'i o na Kepani ua hiki aku i ke $5,000. He uuku na make.

 

-----

 

POWAIA A MAKE O. S. E. DAMON.

 

(Mai ka aoao 1 mai.)

 

kahi i loaa ai ia lakou, eia nae ua pakike koke ia mai. Hoomau aku la no oia i ke koi ana, a hoopaakiki mai la no hoi ua poe ia, a lele koke iho la oia mai luna iho o ke kaa a noi hou aku la e hoihoiia ke kukui, a o ka manawa no ia i hoole mai ai kekahi o lakou me na olelo hailiili a wehe koke ae la i ka pahi a hou aku la. Ma ka hoike a ka poe i ike, i ka wa i ku ai o Damon i ka pahi, hoopuka ae la oiai: "Ua houia au i ka pahi@ a kunewa aku ia a pili ma ka aoao o ke kaa, a pu aku la iluna me ka mea ole nana i kokua.

            I keia manawa e hanaia nei keia hana manaonao oia no ka manawa i hoea ae ai o Sullivan, me ia pu he wahi keiki Pake. Ua ike laua i keia pilikia a lohe aku ia no hoi i na olelo i puka mai ka waha mai o ka mea i powaia, a holo koke aku la o Sullivan no kahi a ke kanaka e kuy ana ma ke poo o ka lio, a iaia i nee aku ai ua pane mai ia ka powa: "E waiho malie oe ia'u a i ole e hana aku no wau e like me ka'u i hana mua iho nei." Me keia mau olelo ua kuemi hope aku la o Sullivan, a iaia e kuemi ana ua holo aku la ua poe nei a nalowale.

            Hele ae la o Sullivan a hiki i kahi o ke kaa e ku ana a nana iho ia i ka mea i poino, a i kona ike ana o Damon ia, ua kau koke ae la oia maluna o ke kaa, hoohuli ae ia i ka lio no ke kulanakauhale nei, a holo mai ia me ka awiwi no ka Halewai. Maanei i hookauia aku ai ka mea i poino a laweia aku no ka halema'i. Iaia e waiho ana ma ka Halewai e puanuanu ana kona mau lima, a e waiho mauleule ana hoi, a i kona hiki ana i ka halema'i ua make iho la ia me ka loaa ole he wahi hoike ma kona aoao mai iaia mai.

            Ma ka hoike i loaa a ka oihana makai a i loaa aku hoi i ka Hope Makai Nui Kiliniwoki, he ekolu ka nui o ua poe la a he poe Hawaii hoi, a he lole akala ko ka wahine e komo ana, a o ke kane hoi he kalapu wawae kona e paa ana. Ua holo mua aku la ka Hope Makai Nui a hiki i kahi i hanaia ai ke karaima manaonao, a malaila i loaa aku ai iaia kekahi hainaka eleele, a laweia mai eia a huli hoi mai la. O ka hoike he poe Hawaii ka poe na lakou i hana i keia hana oia ka mea nana i hoopahu'a i ka oihana makai, eia nae e like no me na hoakaka ana a ka Buke Hemolele aole e nalo na mea huna, pela iho la i loaa ai ka ulia laki ma ka aoao o ka oihana makai.

            Ma ke kihi o alanui Liliha ame Moi, oiai ka Hope Makai Nui e huli hoi mai ana ike aku la oia i kekahi wahine Hawaii e ku ana he aahu akala kona e komo ana, a lele iho la ke Makai Nui a hopu aku la i ua wahine nei, a hookau ae la iluna o ke kaa, a iaia e hana ana pela ike aku la oia i kekahi wahine Poto Riko nui momona, he wahine hoi i paa pinepine iloko o ka Halewai no kekahi mauy hewa e ae, e kau mai ana kona mau maka iaia me ka minoaka ana mai. Kau aku la no ka Hope Makai Nui maluna o ke kaa, a mailuna mai o ke kaa i nana aku ai oia ma ke aniani o hope o ke kaa a ike aku la i ka wahine Poto Rico e peapeahi ana, a ike pu aku la no hoi oia i ka oili ana mai o kekahi mau kino kane elua mai ka pa pohaku e ku nei ma ka aoao makai o ke alanui Moi. O na ike apau i ha'iia aku iaia ua kupono loa i keia poe ekolu, a o ka manawa koke iho la no ia o ka Hope Makai Nui i lele iho ai ilalo a kau aku la i kana pu me ke kauoha aku e ku iho. Hookahi o lakou i holo pololei mai i ona la, a he maka po hoi keia kanaka ma kana ike ana. Hopu iho la oia i kana mau lawehala a laweia mai no ka Halewai, Maanei i hoike ae ai ka wahine i na mea apau a kuhikuhi hoi na Miranda i hana i keia hana limakoko, a mai iaia mai hoi i loaa mai ai na mea i hoike mua ia ae nei.

 

HOAO E PEPEHI I KA POWA.

            I ke ku'i ana ae o keia lono kaumaha ma ke kulanakauhale nei, a i ka loheia ana ua paa ka limakoko, ua hiki ae mawaho o ka Halewai ma kahi paha o elima haneri kanaka, me na manao inaina a hoao aku e kii i ke kanaka limakoko e lawe ae iwaho o pepehi aku iaia a make: eia nae ua ikaika ka oihana makai i ka pale ana. Ua hele aku kekahi poe e hookani i ka hoailona pauahi me ka manao e lilo ana ka noonoo o ka oihana makai malaila, alaila komo aku a lawe ae i ka powa a hooko aku i ko lakou inaina maluna ona, eia nae aole no i hiki. I ka manawa i laweia aku ai ka limakoko no Kawa, ua hoao hou ae na kanaka e hooko i ko lakou makemake, eia nae aole no i ko.

 

KO S. E. DAMON OLA ANA.

            Ua hanauia mai oia mai na puhaka mai o Hon. S. M. Damon ame Mrs. Damon ma ka lepoo Hawaii nei, a ua piha hoi kona mau makahiki i ke kanakolu. Ua mare oia i ka wahine i ka makahiki 1899. He elua a laua keiki, a ke waiho nei kekahi o laua keiki, a ke waiho nei kekahi o laua iloko o ke kulana poino i keia mau la. Iloko o na makahiki elima i hala ae nei oia kekahi e noho hoahui ana iloko o ka Banako o Bihopa ma. I ke kau koho iho nei o ke Kalana ua kohoia oia i puuku no ke kalana. Eia malalo o kana lawelawe ana he mau hui nui e ku nei a o kona hala ana aku la he minamina nui ia i ka ako koke ia ana aku o keia opio naauao a hoopono.

 

-----

KAMEHAMEHA AME ELKS

 

            Ma ka Poaono nei i hookuku hou ai na hui Kamehameha ame Honolulu ma ke kahua kinipopo o Kamoiliili, a o keia hoi ka laua paani ana i haule ai o Honolulu ia Kamehameha no ka manawa mua loa ma keia kau. Ma ka laua paani ana ua hele like no laua a elua a hiki nae i ka panina o ka laua paani ana malele aku la o Kamehameha imua me kahi ai-puni hookahi i ko Honolulu a puka ae la no hoi na huahelu "7 ia 6."

            Ma keia la hookahi no i hookuku ae ai o Elks ame Punahou, a e like no me ka paani mua ka maoioi o na ai-puni pela no keia, a i ka panina o ka laua paani ana ua lawe ae ka hui Elks i ka lanakila ma o na ai-puni 4 ia 5 a Elks.

            Ke aneane aku nei e pau keia kau kinipopo a i keia manawa hoi ua maopopo loa o Honolulu ka helu ekahi i keia makahiki a o ka helu elua eia ia Kamehameha me ke kokoke iki no nae o ka Elks mahope o lakou.

            O keia malalo iho nei ke koena o na paani ana o keia kau, a ke pau ae keia me he mea ia e ala mai ana na hookuku kinipopo peku wawae, e like hoi me na hoolaia ana e waiho nei i keia manawa.

            Oct. 1 - Maile kue ia Elks.

            Oct. 1 - P. A. C. kue ia Kams.

            Oct. 8 - H. A. C. kue ia P. A. C.

            Oct. 8 - Maile kue ia Kams.

            Oct. 15 - Kams kue ia Elks.

            Oct. 15 - H. A. C. kue ia Maile.

 

-----

A HOEA MAI KE KEIKIALII I HONOLULU NEI.

 

            O ke Keikealii A@, ke keiki elua a ka Emepera Williams o Kelema@

na olelo ia me ke Hoolaia @ @ e haalele koke ia Iapana @ Amerika Hui puia a e kipa mai ana i Honolulu nei ma kona a'i ilaila.

            Ke kau aku nei na maka a Mr. Berger ke kumu puhiohe o ka @ Teritore me ka iini nui no ka hoea mai o ke Keikialii, oiai o Mr. Berger nei iloko o kona mau la opio i Ke@ he koa puhiohe oia iloko o ka pualiko Prusia.

            Me he la e liuliu aku ana ke Kumupuhiohe Berger i kekahi mau mele no ka hoohanohano ana i kona alii.

 

-----

NA HOOKIPA ANA A KA MAHELE 13, APANA 3 IA KIAAINA CARTER.

 

            Mamuli o ka noho ana o ka halawai a ka lehulehu ma ka Hale Hookolokolo o Hana, i noho lunahoomalu ia e Rev. H. B. Kaumeheiwa ma ka la 13 o Sept., 1904, a noonoo no na mea e hiki ai ke hookipa mai i ke Kiaaina Carter ame kona mau hoahele, nolaila ua hooholo ia i 18 lala o ke komite Hookipa he eiwa kane a he eiwa wahine, a e ukali aku ke Komite a hiki i ke alanui e iho ai i Nahiku ame ke alanui e hele ai i Hana nei, malaila e kali ai a hiki i ka hiki ana mai o ke kiaaina mahope iho hoi o kona halawai ana me na makaainana o Nahiku, ma ka la 17 o Sept., 1904.

            Ua hooholoia e malamaia i paina nui ma ka uwapo o Punahoa, Hana, a ua kaa aku ka lawelawe ana ma ka leina o Jas. H. S. Kaleo ke Komite o ia hana.

            Ua hooholoia e hanaia i mau pi'o me na huaolelo "Aloha oe" ma kekahi pi'o ame ka huaolelo "E kipa" ma kekahi pi'o ame ke kipu ana a ua kohoia ke komite o J. Lahaina Kaili.

            Ua kohoia o B. K. Kaiwiaea ke komite no ka hoomakaukau ana i na Himeni.

            J. K. Kalama ame S. Aiken ke komite no ka hoomakaukau ana i ka lanai hulahula.\

            Ma ka Poaono la 17 o Sept. nei, ua akoakoa ae ke Komite Hookipa ma ka Hale Hookolokolo o Hana, no ke kakauinoa ana malalo o ka Palapala Hoolauna i ke Kiaaina, a oia iho keia poe:

            W. P. Haia, J. K. Kalama, B. K. Kaiwiaea, Jas. H. S. Kaleo, J. K. Hanuna, F. Wittrock, M. H. Rueter, H. Z. Kaipok, Miss R. K. Ahu, Mrs. Eva Cooper, Mrs. R. Kaiwiaea, Mrs. F. S. Dunn, Mrs. K. English, Mrs. K. Kekahu, Mrs. Aikau ame Miss K. Duson, Komite, a ua haalele iho ke komite i noho unahoomalu ia e Hon. W. P. Haia, ma ka hora 12 awakea a kau ae la ma na lio ame na kaa a kamoe aku la no kahi i kauohaia.

            Ua hiki ke komite ma ka huina o na alanui o Nahiku ame Hana ma ka hora 3 a oi p. m., hoomaha a hoowehiwehi iho la i na ohu o ka waokele no ke kaa o ke Kiaaina, a kali aku hoi o ka hiki mai o ka mea i makemakeia.

            Ma ka hora 4:40 p. m. ua ioke ia aku ke kiaaina ame kona mau hoa e hookokoke mai ana, a oia no hoi ka manawa i ku poai ae ai ke komite, a i ka hiki ana mai a he mau anana wale no ke kaawale ua himeni ia aku e ke komite keia mele "Aloha oe, Aloha oe"

            E ke Kiaaina o Hawaii,

            E lulu lima pu ke aloha,

            Until we meet again.

a i ka pau ana, ua heluhelu ia aku ka olelo hoolauna e ka lunahoomalu o ke Komite a hookipa ia ae la iluna o ke kaa i hoomakaukau ia nona, a o ka huli hoi mai la no ia o ka huakai no Hana, me ka hae Amerika e paa ia ana e Jas. H. S. Kaleo, ka lunamakai ame na makai, ke kaa o ka lunahoomalu o ke Komite, ke kaa o ke Kiaaina na kaa o na lala o ke Komite wahine ame na kane maluna o na lio ame ka huakai e ukali ana i ke Kiaaina no Hana.

            Ma ka hora 6:30 p. m. ua hiki ka huakai i Hana ua kani mai na pu a malalo hoi o ka pio i kau ia ka huaolelo "Aloha oe," ua puana ae la ke Kiaaina "Aloha no? e panai aku ana hoi no ke kupono oia huaolelo iaia, a kamoe aku la ka huakai no ke Club House kahi hoi i hoomakaukau ia no ke Kiaaina ame kona mau hoa, a hookau aku la iaia no ka hoomaha ana no ke koena o ia po.

            Ma ke Sabati la 18 ae, ua hele ke Kiaaina i ka pule ma ka luakini o Wananalua, Hana, a ma ka hora 4 p. m. he anaina hoolaulea a ike no hoi i ke Kiaaina ma ke Club House.

            Ma ka Poakahi ae la 19 ua kaa ke alakai ana i ka huakai a ke Kiaaina mai ke Club House a hiki i ka Hale Hookolokolo o Hana, i na keiki kula o ke kula o Wananalua, Hana, e noho poo ia ana e B. K. Kaiwiaea, e alakai ia ana e ka hae Amerika mamua loa, na keiki iho, ke Kiaaina ame na hoa hele, na lala o ke Komite Hookipa ame ka lehulehu nona ka huina i naeane aku i ka elima haneri - a oiai no hoi ka huakai e naue malie ana, aia hoi ke uina nakolo mai la na pu aloha he iwakalua-kumamakahi ma ka batari mai o Kawalakii, a ua hiki ka huakai i ka Hale Hookolokolo a malaila i haawi ae ai ke Kiaaina i kona lulu lima pu ana me ka lehulehu apau, mai ka haahaa a ke kiekie, a e kukai kamailio pu ana hoi me lakou.

            Ma ka hora 1 p. m. ua maki hou ka huakai iloko o na hakui nakolokalo pu mai ka batali mai o Kauaiakii no ka uwapo kahi hoi i hoomakaukau ia ai o kekahi paina luau nui e ke komite Luau, a ua ai a lawa, "inu a kena i ka wai o Punahoa" a i ka piha ana o ka lua o ka inaina, ua maki hou ka huakai no ka Hale Hookolokolom no ka hoolohe ana i ka haiolelo a ke Kiaaina, oiai o kahi i manaoia ma ka uwapo no e haiolelo ai, aole iho la e hiki, no ka mea, ke hoohaunaele mai la na ale o ua wai hui nei o Punahoa.

            Ua hooluanaia e ke anaina ame ke Kiaaina ma ka Hale Hookolokolo no ka lohe ana i kona leo ame kana mau hana no ka pono ame ka pomaikai o ka lehulehu mai ka hora 2:30 a hiki i ka hora 4 p. m. a oi a na Lunakanawai J. K. Kalama i pane ma ka aoao o ka lehulehu, a hookuu ia ke anaina me ka maluhia ame ka hauoli no ke koena aku o na hana o ia po.

            Maka hora 7:30 p. m. ua malamaia he anaina hulahula no ka hanohano o ke Kiaaina ma ka uwapo o Punahoa, ua akoakoa ae ke anaina nui o na makaainana, a ua hiki kino ae ke Kiaaina ame kona mau hoahele ma ia anaina hauoli, a na ke poha ana o na pu mai ka batari mai i hoike ae i ka lehulehu eia a hiki mai. Ua malamaia ua hana o ia po me ka hauoli wale no a hiki i ka hookuuia ana iloko o na hora kuliu o ke aumoe a o na huaolelo hooheno ma ke ano kookipa i hoopuka ia ae ma ia po.

            "Hana to much good."

            Ua haalele iho ke Kiaaina Carter ame kona mau hoa hele i ka "Ualani haahaa" nei i ka hora 8 a. m. Sept. 20, a hele aku la no ka makani Kailialoha, e hooluana iki iho ana ma Haou.

            Ma ka nana ame ka hoomaopopo ana a kou mea kakau, ua hiki no ke olelo ia ae, ua lilo ia Hana ka helu ekahi o na hoohanohano ana i ke Kiaaina Carter iloko o na mokupuni o Maui, a ke puana ae nei kou mea kakau, "he oia mau no o Hana i ke onaona."

Me ka mahalo.

KOU MEA KAKAU.

            Hana, Sept. 20, 1904.

 

-----

HOOLAHA HOOKO MORAKI.

 

HOOLAHA MANAO PANIKU A KUAI A KA MEA PAA MORAKI.

 

MARY A. AKI AME SAMUEL K. AKI.

 

            Ke haawiia aku nei ka hoolaha ma ka pono a ma ka mana o ke kuai i paa iloko o kekahi moraki i hanaia e Mary A. Aki ame Samuel K. Aki, kana kane, o laua a elua no Honolulu, Oahu, Teritore o Hawaii, ia The PORTUGUESE MUTUAL BENEFIT SOCIETY OF HAWAII, he hui i hoohuila a e ku nei malalo o na kanawai o Hawaii, i hanaia hoi i ka la 28 o Iulai, 1902, a i kakaukopeia ma ke Keena Hoona Aina iloko o Honolulu i oleloia iloko o ka buke 236, aoao 282 a hiki i 284, o ka mea paa moraki i oleloia, PORTUGUESE MUTUAL BENEFIT SOCIETY OF HAWAII, ke manao nei e paniku i ka moraki i oleloia no na kumu i uha'iia, oia hoi: no ka uku ole ia o ke kumupaa ame ka ukupanee i ka manawa e uku ai a no ka uku ole ia no hoi o na auhau aina.

            Ke haawi hou ia aku nei no hoi ka hoolaha o ka waiwai apau loa i paa iloko o ka moraki i oleloia, a e hoakakaia nei malalo iho nei, e kuaiia aku ana ma ke kudala akea ma na Keena Kudala o James F. Morgan, Alanui Kahumanu, ma Honolulu i olelo mua ia ae nei, ma ka Poaono, ka la 29 o Okatoba, A. D. 1904, ma ka hora 12 awakea o ka la i oleloia.

            O ka waiwai e kuaiia aku ana, e like hoi me na mea i hoikeia maluna ae, oia no keia: O kela mahele o ka aina i hoakakaia iloko o ka R. P. 3546, L. C. A. 10498, ia Nahinu, e waiho la ma Honolulu, Oahu i apoia a i hoakakaia e like me keia:

            E hoomaka ana ma kahi ma ka aoao komohana o Alanui Kamehameha IV, 450 kapuai ma ka Akau o ka huina o Alanui Moi ame Alanui Kamehameha IV (aoao Akau) a holo e like me keia:

            Ak. 34 deg. 30 min. Hik. 126 kapuai e holo ana ma alanui Kamehameha IV i oleloia; malaila aku,

            Ak. 50 deg. 30 min. Kom. 200 kapuai e holo ana ma ke alanui i hookaawaleia; malaila aku,

            Hema 36 deg. 05 min. Kom. 134 kapuai; malaila aku,

            Hema 52 deg. 20 min. Hik., 202 kapuai a hiki i ke alanui Kamehameha IV, o kahi hoi o ka hoomaka ana, aia iloko olaila ka ili o 56-100 o ka eha oi aku a emi mai paha, a oia no hoi ka aina i hooliloia ia Mary A. Aki i oleloia ma ka palapala kuai o Lau Chong ame kana wahine, i hanaia i ka la 12 o Aperila, 1895, a i kakaukopeia iloko o ke Keena Hoona Aina i oleloia iloko o ka buke 152, aoao 496.

            Ma ke dala kuike ka makemake a ma ka dala gula Amerika no hoi a ma ka aoao o ka mea kuai mai na lilo apau.

            No na mea aku i koe e ike ae ia Antonio Perry, Loio o ka Mea Paa Moraki, Rumi 622. Stangenwald Building (Hale), Honolulu i olelo mua ia ae nei, a i ole ia J. F. Morgan, Luna Kudala i olelo mua ia ae nei.

            Hanaia ma Honolulu, Oahu, Sept. 28. 1904.

THE PORTUGUESES MUTUAL BENEFIT SOCIETY OF HAWAII,

Mea Paa Moraki.

Ma o kona loio,

            Antonio Perry

3035 - Sept. 30 - Oct. 7, 14, 21, 28.

 

-----

HOOLAHA MANAO E PANIKU A KUAI A KA MEA PAA MORAKI.

 

PIIPII KAAUA (k).

 

            I kulike ai me na mea i hoopaaia iloko o kekahi moraki i hanaia e Piipii Kaaua (k) ia Henry Smith, Kahu, i hanaia hoi i ka la 5 o Novemaba, 1901, i kakaukopeia iloko o ka buke 230, aoao 33, ke haawiia aku nei ka hoolaha ke manao nei ka mea paa moraki e paniku i ua moraki la i oleloia no ke kumu i uhaiia, oia hoi: ka uku ole ia o ka ukupanee ame ke kumupaa i ka manawa e uku ai.

            Ke hoolaha pu ia aku nei no hoi mahope o ka pau ana o na pule ekolu mai ka la aku o keia hoolaha ana, o ka waiwai i paa iloko o ka moraki i oleloia, e hoolahaia aku ana no ke kuai aku ma ke kudala akea ma na keena kudala o Jas. F. Morgan, iloko o Honolulu, ma ka Poaono ka la 22 o Okatoba, 1904, ma ka hora 12 awakea o ka la i oleloia.

            E loaa no na mea i koe ma ka ike ana ae ia Castle ame Withington, na loio o ka mea paa moraki.

            Hanaia ma Honolulu, Sepatemaba 30, 1904.

            HENRY SMITH, Kahu

            Mea Paa Moraki.

            O ka waiwai i paa iloko o ka moraki i oleloia oia iho keia:

            O keia kuleana hookahi-hapakolu mahele ole ia apau loa o ka mea moraki iloko a i keia apana a mahele o ka aina e waiho ia ma Alanui Liliha, Honolulu, Oahu, he hapa hoi o ka R. P. Helu 180 (Grant) ia Kekuapanio, pau pu apau loa me kona kuleana hookahihapakolu i mahele ole ia iloko a i keia mau hale ame na lako hale e ku la maluna iho o ka aina, oia no hoi na mea i hooliloia iaia ma kekahi palapala kuai i hanaia i ka la 26 o Feberuari, 1901, a i hoopaaia iloko o ka buke 217, aoao 362.

3035 - Sept. 30 - Oct. 7, 14, 21.

 

-----

HOOLAHA HOOKO MORAKI.

 

HOOLAHA MANAO PANIKU A KUAI A KA MEA PAA MORAKI.

 

KAMALO SUGAR CO., LTD.

 

            Ke haawiia aku nei ka hoolaha @

like ai me ka ma @

ia iloko o kekahi moraki @

Augate 26, A. D.1903, i ha@

ua o Kamalo Sugar Co., Ltd,. @

ma ke ano he mea moraki, ame A.

Mouritz, M. D., ma ke ano he mea paa @

Moraki a o ua moraki la i oleloia ua @

kaukopeia iloko o ke Keena Hoona N@

na, o Honolulu, Oahu, Teritore o Hawaii, iloko o ka buke 251, ma na  @

170, 171 ame 172.

            O ka mea paa moraki, A. Mouritz ke manao nei e paniku i ua moraki ia i oleloia no ke kumu i uku ia, oia hoi o ka uku ole ia ana @ kumupaa ame ka uku-pane i ka manawa e uku ai.

            Ke haawi pu ia aku nei no hoi ka hoolaha o ka waiwai i hoopaaia iloko e moraki la i oleloia e kuaiia aku @ ma ke kudala akea mamua iho @ alo o ka Hale Hookolokolo o Lahaina, Maui, ma ka Poaha, ka la 6 o Okatoba, A. D. 1904, ma ka hora 12 awakea. O ka waiwai i hoopaaia iloko o u@ moraki la he 100 poo bibi, 12 hok@ K@ -poni (i hoolakaia), 15 lio kauia.

            A. MOURITZ, M. D.

            Mea Paa Moraki

            Ma ke dala kuike ka makamake ma ke dala gula Amerika no h@ ka hoohuli ana, ke kuni ana ame @ lawe ana ma ka aoao o ka mea k@ mai ia mau lilo.

            Hanaia ma Pukoo, Molokai, T. H.

Sept. 6, 1904.

3033 - Sept. 16, 23, 30.

 

-----

HOOLAHA MANAO E PANIKU KUAI A KA MEA PAA MORAKI.

 

S. K. KA-NE.

 

            I kulike ai me na mea i hoopaa iloko o kekahi moraki i hanaia e S. K. Ka-ne (i make) ia Henry Smith, K@ i hanaia hoi i ka la 8 o Okatoba, @ a i kakaukopeia iloko o ka buke 2@, aoao 182, ke haawiia aku nei ka hoolaha ke manao nei ka mea paa moraki e paniku i ua moraki la i oleloia i ke kumu i uha'iia, oia hoi no ka u@ ole ia o ka ukupanee ame ke kumu paa i ka manawa e uku ai.

            Ke hoolaha pu ia aku nei no hoi na hope o ka pau ana o na pule @ mai ka la aku o keia hoolaha ana @ waiwai i paa iloko o ka moraki i leloia, e hoolahaia aku ana no ke k@ aku ma ke kudala akea ma na k@ kudala o Jas. F. Morgan, iloko o Honolulu ma ka Poaono ka la 22 o Okatoba, 1904, ma ka hora 12 awakea o ka la i oleloia.

            E loaa no na mea aku i koe ma k@ ike ana ae ia Castle ame Withing: @ na loio o ka mea paa moraki.

            Hanaia ma Honolulu, Sepatemaba 30, 1904.

 

HENRY SMITH, Kahu

Mea Paa Moraki

 

            O ka waiwai i paa iloko o ka moraki i oleloia oia iho keia:

            O kela mau apana a mahele o ka aina e waiho la ma Kekio Tract, Waikiki-kai, Honolulu, Oahu, a i hoakaka pono loa ia hoi e like me keia malaila iho nei:

            E hoomaka ana ma ke kihi Hikina ka Pa-hale 15, oia no hoi ka aoao Akau o ka Pa-hale 14 ma ke alanui Lemon, a e holo ana e like me keia, @ hoi:

            Hema 59 deg. Kom. oiaio 100 kapuai e holo ana ma ka pa-hale 14.

            Akau 32 deg. 45 min. Kom. oiaio @ kapuai e holo ana ma Lemon.

            Akau 44 deg. 35 min. Hik. oiaio @ kapuai e holo ana ma Hamohamo.

            Hema 32 deg. 45 min. Hik. oiaio 11@ kapuai e holo ana ma ke alanui Lemon a hiki i kahi i hoomaka ai @ @ hoi olaila he 10,275 kapuai ku@ @ ikeia hoi ka pa-hale 15 ame 16 iloko o ka palapala aina o ka aina o Kekio (Kekio Tract) i kakaukopeia iloko o ka buke 162, aoao 278, oia no hoi ka aina i hooliloia i ka mea moraki @ ka palapala hookuleana a Geo. L@ Komisina, i hanaia i ka la 21 o Feberuari, 1901, a i kakaukopeia iloko o ka buke 217, aoao 358.

3035 - Sept. 30. - Oct. 7, 14, 21.

 

-----

            AOLE HE MEA I OI AKU MAMUA O KA IKEMAKA. "O ka mea @

i loaa mai ia oe ma ko'u ikemaka @

ua oi aku ka pomaikai e loaa mai @

i oe mamua o umi manawa i @

kaia ai e kekahi mea a hoikeia @

E ha'iia aku no kekahi kanaka @

laau Chamberlain's Colic ame D@

Remedy oia ka laau nana e h@

ma'i nanahu o ka opu a he @

popo loa he manawa no e poina @

mea. E pono e loaa aku kek@

ikaika maluna ona, komo aku @

nao iloko ona e make ana oi@

haawi aku i ka laau iaia, a e @

ka ikemaka iaia i ka hikiwaw@

o ka loaa ana iaia o ka olu@

hoopoina ole no hoi oia no ia @

ke koena o kona mau la. Eia k@

nei keia laau lapaau ma na h@

laau lapaau apau. BENSON, SMITH & CO., LTD., ka agena o keia @ Hawaii nei.

 

-----

NANA ANA AOHE AUHAU

 

Na Kauka Huki Niho Noeau . .

 

He hanaia ka hana me na Auhau haahaa loa.

 

F. L. FERGUSON,

Lunahoohana.

Helu 215 Alanui Hotele, mamua iho o Young Building.

 

            I keia po Poaono e malama ai na Demokarata i ka lakou halawai makaainana nui ma ka Halekeaka Opiuma.