Ka Nupepa Kuokoa, Volume XLII, Number 40, 30 September 1904 — MAKAIKIU WETE DETONA Ke Ahi Lalapa Pio ole i na Nihiliti Ke Kanaka Amerika Koa lua ole [ARTICLE]

MAKAIKIU WETE DETONA Ke Ahi Lalapa Pio ole i na Nihiliti Ke Kanaka Amerika Koa lua ole

MOKUSA XXIV. E OKI KOKE IA AXA KO VERA POO. "A-ke ike nei wau na keia duke kiekie i kokua aku iaia ma kona koi ikaika ana e paa loilii ia°u mawaho nei. ell. e hiki mai ana no hoi ko'u manawa. Heaha kau hana e hana aku ai i keia ma- ; nawa?" , . "E hookuu aku i keia kaunawahine e hele aku mai nei aku, ahula ia manawa wau e heihei aku ai me ia no ko V era ola. "E hoao ana anei oe e lawe aku i ke kaunawahine mai kona wahi e paa nei?'' , . , •'O ia wale no ka hana i koe, a i ole e hookuu aku īaia e make, wahi a Wete i pane aku ail ,a hoomaopopo mai la 0 Gerisa ua paa ko Wete manao e hooko i kana mea i hoopuka ai. •'O na Liini pu kekahi me oe'. Ke manaolana nei wau e holopono ana.kau hana,' , i pane niai ai 0 Gerisa me ke kaumaha e halii ana maluna o kona helehelena, a me he mea la aole loa he wahi uianaolana iloko ona no ko Vera pakele mai. MOKUNA XXV. KA HEIHEI XO KE OLA. \ Mahope koke iho 0 ka liala ana aku o Kaunawahine Alamazofa, ua puka aku la o Wete mai ka halealii aku, a i kona liiki ana aku i fca puka pa ike aku la oia i ka holo ana aku 0 ua kaunawahine la maluna o ke kaa 0 ka duke kiekie. Aole i maopopo ia W ete kahi a ua kaiinawahiue la e hele ana, aka ua maopopo, ia Wete ka manao e lalapa aua iloko o ka puuwai o ua kauuawahine la 110 Vera, nolaila aole i nele ka loaa ana mai 0 ka mauao iloko 0 Wete e hele aku ana ua kaunawaliine la no ka lialepaahao e liooko i ke kauoha i haawiia mai iaia e ka Emepera.

Ua maopopo pu 110 hoi ia Wete lie mea waiwai ole ka hoao ana aku e hoopalakai i ka huakai a ua kaunawahine la ia manawa koke 110. nolaila ua kau aku la oia maluna o kekahi kaa a kauolia aku.la i ke kalaiwa e holo aku no kalii o ka lua i hoikeia mai iaia e Generala Gerisa. Mahope o ka haawi ana aku i ua kalaiwa nei i kekahi mau apana dala, he niea hoi e koi ikaika ana i ua kalaiwa nei e holo aku no kahi.ana e makemake nei e like me ka hikiwawe i kona lio ke holo aku, ua kulana aku la oia ihope a hilinai aku la i ke ku o ka nohona kaa me kona mau maka e haka pono ana imua no ke ake e ike lihi aku i ko ke kaunawahine kaa. Mahope o ko laua liolo ana no kekahi manawa ua hiki aku laua nei i kahi e ike ia aku ai ke kaa o ke kaunawahine, a oiai aole no hoi he holo nui loa o ko ke kaunawahine kaa, ua holo aku la no laua mahope. He hookahi mea nui iloko o ko Wete noonoo ia manawa, oia hoi pehea la ia e holo aku ai a kaa mamua o ua kaunawahine nei, oiai aia maluna o kona hiki koke aku i ka halepaaliao ko Vera pakele. He mea oiaio ma na ano apau aole loa he.wahi manaolana iloko ona e hiki ana oia i ka lua mamua o ka hiki ana o ua kaunawahine la i ka halepaahao, a he mea ano nui loa keia iloko o kona noonoo. He mea oiaio 110 hoi o keia huakai ana e liele nei he huakai ia no ka heihei a aia i ka hopena o keia heiliei e ike ia ai ka hopena e loaa mai ana. ina 110 ko Vera ola a make paha. laia e holo nei me ka noonoo nui ana e hookuu ana hoi i ke kalaiwa e liolo e like me ka hiki i kona lio ke holo, ua hooholo iho la oia e hana aku i na liana apau e liiki ai ke hoohaule ia ua kaunawahine la ihope a e loaa hoi iaia he hapalua hora oi mamua o ke kaunawahine. 0 kona manao e hoopakele ia Vera ua ala ikaika mai la ia; aka pehea la ia e liiki ai ke kaa aku mamua o ua kaunawahine la me ka loaa ole mai o na hoohuoi iloko o ke kaunawahine nona? Ina no lioi e hoomau aku aua oia i ka holo ana mahope o ua kaunawahine la a hiki like aku i ka halepaahao, he mea maoimpo loa aole no e pakele ana o Vera; aka pehea la ia e hana ai? Mahoj>e o kona noonoo nui ana ua hooholo iho la oia e hana aku i kekalii papahana i ulu koke ae iloko o kona waihona noonoo, nolaila ua kulou aku la oia iniua, a pane aku la i ke kalaiwa kaa: "E ke kia kaa!' ? "Ae; heaha ia?" (i Ke ike la no anei oe i kela kaa niamua?" <k Ke kaa anei o ke duke kiekie? Ae." "Ke makemake nei wau e holo aku kaua a pili me ia. # He makemake ko'u e kamailio pu me ka mea iluna o ia kaa.'Poha aku la ka huipa.a ke kalaiwa kaa. a oia no hoi ka manawa i lawe kiani ae ai ke kalaiwa kaa i kana hana i maa, a he puahiohio hoi kau. Ia laua nei e liolo ana ia manawa o Wete i hoololi ae ai i kona helehelena, a ma ia hana no hoi e hiki ole ai i ke kaunawahine ke ike mai iaia, oiai ua maopopo i ua Wete nei a kakou e h?oomaopopo ana ua kaunawahine la iaia ke hoomau aku oia i ka holo ana e like me kona auo a ke kaunawahine i ike ai iloko o ka halealii, he*mea oiaio e poino ana kana papahana. O ka hopena i loaa iaia i oia hoi ua hooiaioia mai kana mea i noonoo mua ai, oia hoi he mea | maikai ole ka hoao aua aku e holo a kaa aku mamua o ke kaa o ke | kaunawahine, oiai i ka manawa i kokoke loa aku ai ko ia nei kaa a ! «a kaunawahine la i ke pahupahu aku o na kapuai wawae lio- | mahope o kona kaa, ua kiei mai Ja oia a nana mai la i ko ianei kaa. I l a makaukau mua o Wete no kekahi haawina e loaa mai ana l inai ke kaa e holo nei mamua ona, nolaila i ka manawa a ke kaunai wahine i kiei mai ai iwaho o kona kaa, oia no.hoi ko ianei manawa i j ani aku ai i kona hainaka. I ko Sofia ike ana i keia hoailona ua ; huli koke aku la oia a kamailio aku la i kona kalaiwa kaa, a iloko o ka manawa pokole ua kaohi mai Ia ua kalaiwa kaa la i kona mau j lio, a ku iho la e like me ke kauoha i loaa aku iaia, a iloko no hoi o I ka manawa pokole pili ana ko Wete kaa ma ka aoao o ko ke kauna- : wahine kaa. 1 I loa no a ku ko ete kaa oia no kona manawa i lele koke iho ai ilalo. a mahope o kona 'haawi ana aku i kekahi mau apana dala ; i ke kalaiwa o kona kaa, ua hele loa aku la oia a ku ana iinua o ke kaunawahine. a pane aku la: ; -I hoounaia mai nei wau e ka duke kiekie,'' wahi a Wete i pane i aku m »1 e ka nui o kona hauu, "me ke kauoha e holo awiwi aku oe ; no ka lullepnaliao a e hooko koke aku i kau hana t- like ine ka liiki- . wawe ia oe ke hana akn. oiai aia o Oerisa ke kukai mai la ine ka , Euiepeni a ke aneane mai la e loli ka mauao o ka Emei.eni. Ua haawi pu mai nei no hoi oia i ke kauoha <> hoihoi koke ia aku kona > kaa me ke kali ole, oiai ua makemake oia e ike ole ia kana hana ma keia hana au e hana nei, ke hiki no nae." "Owai oe.' i ninau koke niai ai o S?ofia. i- ,T tanaka e lawelawe ana i ka hana ma ka aoao o ka mea 1 k,ek,e oR OW a." wahi a Wete i pane aku ai me kona uumi ana īho i kona hanu. pono ae ia keia," wahi a Sofia i pane mai ai me ke ano kanalua. Me ke kali ole iho ua lele koke aku la o Wete iluna o ke kaa o kaunaw a*>ine a noho aku !a ma kahi o ke kalaiwa kaa e noho ana, me he mea la ua kauohaia mai oia e hana aku pela. I kinohi ua kau

iikn l;i it;i maka o k»- kaunawahine nialnna o W fte me ka niaoao e kauoha aku iaia !♦■]«- ilai»'. aka maho[»e ♦» k<»rja noonoo ana ua h«x> ]>au av la oia ia inanao ona. a kauoba aku la oia i ke kaiaiwa kaa e. hooinau aku i ka lakou hi-le ana. So S<»!ia i k* ia inanawa. ine he nu-a la ua | v, ina oia ia W e nolio u«-i mamuli o ka ulupuni o kona n«'Oiioo no \ era. a iaia e iioh«» ana m- k«-ia ikaīka o ka inanao iloko ona no Vera. ua hehi ino aku Ja kona inau .wawae i ka papa |«a-|»u o ke kaa ine kona hoopuka ana ae i keia niau huaolelo: "E wiki!" So ka kakou Wete hoi eia oia ke noho nei me ka nana ana i na inea apau a e kali ana hoi i inanawa kupono nona e hoohana aku ai i kana }»aj>ahana. n/»)aila i kona lohe ana i ko ke kaunawahine inanao e awiwi aku ka lakou holo ana. ua huii aku la oia a pane aku la i ke kalaiwa kaa: t -E wiki!'' A ia manawa hookahi no boi i hopu aku ai oia i ka huipa a kaili mai la inai ka iima mai o ke kalaiwa kaa a hili iho la i na leo me ka ikaika. "Heaha kau e hana nei pela?" i pane kalakala ae ai ke kalaiwa kaa. alaila huli aku la oia a hoolilo aku la i kona manawa ma ka hooinaiielie ana i na lio. Aole i ike mai o Holia i keia hana ana a W ete, a ike wale 110 oia i kona inanawa i ike ai i ka puiwa o na lio; eia nae mamuli o kona kamaaina i ke ano o na lio ua lilo keia i mea nana e hoala ole mai i na manao ano e iloko ona, a noho iho la no oia iluna o kona noho me ka nana ole ae ia mea. I keia manawa i hapai hou ae ai o \\ete i ka huina a hahau hou iho la maluna o aa ' o a i keia manawa i lele aku ai ua mau lio la, a nahu iho la i na kaula kaohi, a hoomaka aku !a e h<»lo maoli. Kau aku la na maka huhu oke kalaiwa kaa maluna o ete no keia hana ana i hana ai. eia nae aole he haua pono e ae ma koua aoao o ka hoolilo wale 110 i kona manawa 110 ka hoomalielie ana i na lio e holo pi ana. I keia manawa no hoi i ike ai o Sotia ua puiwa na lio a k<* hiki pono ole nei i kona kalaiwa kaa ke paa mai. a ia manawa no hoi i haikea ae ai kona helehelena. eia nae aole oia i lioopuka i kekahi huaolelo. aka noho aku la e kali i ka hopena e loaa mai ana. "K haawi mai ia'u i na kaula kaohi.'" wahi a \Vere i pane aku ai i ke kalaiwa kaa a ia manawa pn 110 hoi i lahui aku ai o Wete i na kaula kaohi mai na lima mai o ke kalaiwa kaa e nolio nei iluna o kona noho' ine kona ln lehelena haikea. Hoalualu Jiku la o Wete i na kaula kaohi me he mea la e hool'Kuiopono ana i kana paa ana, a i ka nianawa i ike ai na lio ua alu ko laua mau kaula kaohi oia no kn laua nianawa i hooi aku ai i ka liolo ana. I k« i ia nianawa i luaieleia ai kahi kaa io a ianei. O kahi kalaiwa kaa keia ua hiki hou ole iaia ke hoomanawanui a anehe aku la oia e lele. aka ua paaia aku la oia e Wete a kauohaia aku la oia rne ke koikoi e noho malie. a o keia kauoha ka ua kanaka la i lioolohe pono ai. Ma kekahi walii mamao mai ia lakou nei aku i ike aku ai o Wete i kekalii auwal nia kekahi aoao o ke alanui. nolaila ua kalaiwa aku la oia i na lio no ua auwai nei, a iloko o ka manawa pokole ua liuli aku la ke kaa ame na lio a waiho ana iluna oka lepo. O kahi mea hilu loa ma keia, oia ka loaa ole ana o kekalii o lakou ika poino. O kahi kalaiwa kaa keia ua piha loa oyi i ka inaka'u a aia oia iluna o ka lepo kahi i waiho mauleule ai, a 110 ke kaunawaliine lioi ua maka'u oia aole no nae he nui ona wahi palapu i loaa aku iaia. Ona lio hoi be mau wahi eha liilii wale 110 e poino ole ai. Xo Wete hoi i ka manawa i huli ai o ke kaa ua lele aku la oia ma kekahi aoao, a i kona ala ana mai o kana hana mua loa oia ke kii ana aku e okioki i na kaula huki kaa i hiki ai i na lio ke hemo mai, a malalo hoi o kana kuhikulii ana i hooko mai ai kekalii poe kakaikahi i ike mai i keia poino a kokua mai ia lakou. I keia manawa i inaikai loa ae ai kahi kalaiwa kaa. a aia lioi oia ke hoopuka la i na olelo hoinoino no Wete no kana hana kolohe i liana ai. 2so Soiia i keia nianawa, aia kona inau maka ke kau la maluna o ka kakou Wete me ka inaina, a i kona manawa i lohe ai i na olelo a ke kalaiwa kaa ua komo koke mai la iloko ona na manao hoohuoi, a me kona mau maka inaina, ua lele aku la oia no kahi a ke kalaiwa kaa e ku ana, a ninau aku la: lt Ua i mai nei oe no ia nei ka hewa?" "Ae; ua lalau mai oia i ka huipa mai ko'u lima aku a hahau aku la i na lio a hiki i ka puiwa ana.

I k<>la manawa aia no na maka o ka kakou Wete ke kau la ma-1 luna o ke kaunawahine, a i kona ike ana aku i ka huli ana ae o ua | wahine la me kona mau maka huhu me ka manao e kauoha aku i na kanaka e liopu niai iaia, oia no kona manawa i lekei ae ai a kau maluna o ka lio mua loa i hemo ai, a huli mai la oia a pane mai la: "E holo ae wau i mau kokua, e ke kaunawahine," a ia manawa aia oia ke holo la me ka puahioliio no kahi o ka halepaahao. Mamua o ko \Vete hoomaka ana e liolo ua hemo ae ka lua o ka lio a e ku ana no iluna, aole 110 nae i pau i ka hemo na ili e kau ana maluna ona, a ia Wete e holo ana ua huli mai la oia a nana mai la ! ke kaunawahiue, a ike mai la oia i ua wahine la e huki ana i na ili mailuna aku o ka lio. "Ke ike nei wau me he moa la e hoouna mai ana oia i kekahi mea e uhai uiai ia'u," wahi a \Vete i hoopuka ae ai. "Aole —oia no ka ke uhai mai ana. Aole loa oia e hilinai ana i kekahi mea okoa aku, aka nana ponoi no e lawe aku i ke kauoha no ko Vera make," wahi hou a \Vete i puana ae ai i kona manawa i ike aku ai i ke kaunawahiue i kona lekei ana ae iluna o ka lio. a hoomaka mai la e holo mahope ona. ile-mea oiaio ua hala niua ua Wete nei a kakou, a iaia i ike mai ai i ke kaunawahiue e uhai aku ana maliope ona, a e kau ana hoi iluim o konil lio e like me kekahi keiki pauiolo akamai lua ole. ike iho ia o Wete, he mea pono iaia ke kuu[>au aku i ka holo o kona lio i niea nona e iuamao loa aku ai mai ke kaunawahiue aku, a i loaa ai hoi ka manawa uona e hiki ai i ko Yera luuii a hoopakele ae iaia. lle mea t>iaio iiole e loaa aiui'iaia-ka luipalua hora ana i manao ai, aka ua loaa iuai ka mauaoiaua iloko ona ke loaa ole lUiii na īkuia • iaia ma ka lua i kuhikuhiia mai ai iaia. aiaiia e hiki ana oia i ka j iii.eiawa »• luM.{-akele aku ai ia \*era. I \o Kauu;i\\ahine A!aiuazofa hoi. nie he me;i la ua honi oia i ka I hohouo o ka hana i hanaia mai nona. a iloko o kona inaina nui'ua | pah-ia ae na ni.-a apau iinua oua. a he hookahi wale no ana inea e| iini nui iea ana ia īnauawa oia ka hoea koke aku i ka iialepaalnio I a walho aku i ke kauoha i haawiia mai i kona iima. K hooko iii | ana auei keia iini puuwai koko o ua kauuawahine ia? j \ MOK rXA X X VI. I M.\l KA LI'A A i KA lIALEPAAHAO. TTooi loa uku la o "\\e{e ika holo o kona 1 īo. a oiai ua hala loa I aki! la laua m i inai kahi e noho nui ia ana e na kanaka, nolaila aole i h'* iu'.m a \\ ne e niaka'u-ae iii. Aia no o ke hahai'la mahope \ o kii kakou \\ eu\ a he moa na Wete i makemako ole ai ka ike aira } ana aku iua kannawahiue la e hahai mai aua mahope ona. Maho|>e \ «» ka luiia ana o kekahi mauawa h»thi iua ka iana nei holo ana ua j h;?!.! iea nku ia .o \\ t -te ma kahi maniao loa mai ke kaunawahine mai ! a iiuke o ka manawa pokole nalo aku la ka kakon Wete mai na maka j aku o k«- kaunawahine; ) I ko Wete ike ana ua milo oia mai na maka mai o ke kaunawa I hiue. ua hoohuh ae !a oia i kona lio a kamoe aku la no kahi o ka ina ; e waiho ana. a hiki aku la no hoi oia ilaila iloko o ka manawa pokoie. Li h' iho la oia iiaio, pa'i aku a i ka lio ma kona kikala, a holo loa aku la na iio hi no ka halepaahao. Tie uianao no ko Wete ma keia hoohuli ana i ka lio uo ka halepaahao. oia hoi i mea e ike mai ai o Sotia ua loaa ka poino i ke kanaka naua i hansr a poiuo kona kaa. a nm ia ano e loaa ai i ua kaunawahine la ka inanaolana aole i poho koua maoao lapuwale maluna o Vera. (Aole i pau.)