Ka Nupepa Kuokoa, Volume XLII, Number 43, 21 October 1904 — KALE O LEONA Ka Naita Puuwai Hao Wiwoole KA HOOPAKELE O KE KAIKAMAHINE ALII I LAWE MALUIA. [ARTICLE]

KALE O LEONA Ka Naita Puuwai Hao Wiwoole KA HOOPAKELE O KE KAIKAMAHINE ALII I LAWE MALUIA.

IMOKCXA VI. KA WAOIN'E MAKE I HOOWAOAWAHAIA walii a ke kaikaniahine i pane aku ai me ke ano ha'oha*o . Kiiinahao o ka ninau. aiie kona hoomaopopo pu aku i ka „. ;l n ka helehelena o kona moiwahine. i], iiiiiikai anei ko*u nanaina?'' ia Emina i ninau hou aku ai hi iluna o ka noho e ku ana ma kona aoao. A , j ; . lie maikai loa, e ka lede." . ūimii nae ua oi aku kou maikai a'u e ike aku nei. A he no kou helelielena/' 1,! iiMiio iho la o Zira e minoaka aole nae i hiki no ka mea ua u l 1,,a ' a ma * la °* a e na ano kupaianaha o ka moiwahine. • 11,- wahine nani no wau i ko'u mau la, v wahi a ka Moiwahine 'la. "aneane loa e like me kou ka nani/' -11.. <>ia mau no kou nani/' wahi a Zira i pane aku ai. • \ka aoh- ia he nani i lawa a pihapono. He mea inae ole kn can : ;." ■Kia nae he mau mea mae wale no na mea honua,'' i pane hou a ku ai n Emina. I'a nana wale aku la no o Zira me ka pane leo ole. il.- inea pono ia oe e hauoli no ka mea ua weheia ka puka nou e oiioli ai no ' eia mua aku," i hoomau aku ai ka lede i kana olelo. "I koii wa e lilo ai i wahine na ka Mahomeda alaila o kou liauoli du i^-" īio ka pono o na lani, e oluolu e hoeha ole mai ia'u me " "K hoomau. e hoomau aku," i kahamaha ae ai ka moiwahine nie kn nni ua'ina'i o kona hanu. -He hilinai wau ia oe i kou oluolu mai no*u. Aole oe e kumakaia niai ia'u." ••Aole. E hoomau aku i kau olelo. v Me keia mau olelo o Emina i hoopuka aku ai a kulou aku la [ imua no ka hoolohe pono ana i na olelo e haule mai ana mai ka waha nuii o ke kaikeLmahine. 4i Ke hilinai nei wau aole au e kumakaiaia e ko'u hoa wahine,' wahi a Zira i puana ae ai. •Ileaha hoi ka mea e kumakaia ai a no keaha hoi?" i ninau pinapinai aku ai ka moiwahine me ka nee malie ana aku a kokoke i ke kaikamahine. ••Aole e hiki ia'u ke lilo i wahine na ka Mahomeda. O, aole loa e hiki ia'u." "Hiki ole? Aka ua aloha ka moi ia oe." . "Aole, aole—aole e hiki iaia ke aloha ia'u. No ko'u nani wale no oia i hoohihi ai ia'u." "Malia paha ua aloha io oia ia oe?" •ina ua aloha oia ia'u aole e hiki ia'u ke lilo i wahine nana. 0, e kuu lede maikai ka mea i loaa ka ike no ka puuwai o ka wahine, ke hoomaopopo nei wau ua loaa aku la no ia ike ia oe no ka mea huna iloko olaila. Ua hiki ia oe ke hoomaopopo i ka hiki ole i kekahi wahine ke ola iloko o ka hauoli ina ua lilo aku oia i kaln aule ilaila kona puuwai." § # Vii kunana iho la o Zira no kekahi manawa īki alaila īho ilio la kona niau kuli ilalo a kukuli aku la imua o ka Moiwahiue ! ma na wawae o kona hakuwahine. . , ••(>, malia paha e hiki ia oe ke lioopakele īa'u. Malia o lnki īa oo ke hoonana aku i ka moi e hookuu mai ia'u iloko iho no o ko'u hauoli. E ae mai anei oe i ka'u noi? ' •'He liilii loa ka'u wahi mana maluna o ka Mahomeaa. ta uuinao nae wau e loaa uo ia oe ka nohona liauoli ke uoho pu aku oe iloko u kona nohona alii. E malama oluolu no oia īa oe oiai he wahine opiopio oe a he nani no lioi i loaa ole aku ī ka hapanui o aa wahine o (ianuula nei. a o oe ana no hoi kana wahme opiopio hookahi iwaena o ka liapanui." . . • \ole e hiki ia oe ke alo ae i ka panai mai i kau kokua ī kekalu mea e noho aku ana iloko o ke kauiuaha mau loa La lnki anei la oe ke hoomanawauui aku ina e hoopaaia iloko o kekahi lunu paahao pouli a e hoopaaia iloko olaila no ka wa mau loa. Ma keia manawa a ke kaikamahine e olelo nei aia ka moiwaiiiiie ke hakapono la kona mau maka maluna o ka wahiue opio. • Aka e hooko mai ana no ka Mahomeda i kona mauaopaa no ka lioolilo niai ia oe i wahiue nana, ?? walu a Enuna ī pane aku ai. •Aole. aole —aole e hiki iaia ke hana pela. -Aka he mana kona e hiki ole ai ke pale ia. "Aiili. no »> hiki iaia ko liooko i kona maua. i pane akn ai o Zira iiii' koiia ku pu ana ae ilmm. a me ka mnloeloe no hoi ui ku ana iluna a i.ale ae la i ke kiiiei kuuwelu e lioopuin ana i kona a i, a wailiu laolae uiai la kona a-i ame ka liapaluna o komi u>nauma laiualama. . . "Ae, he inaiia kona." i hawanawana aku ai o Emma -K hainau." i liooho ae ai o Zira. "Ive lohe la anti ot ī kela leo halulu?" •'o'i-a īuuliwai 1.01.0nu ikaika ia o Dato. Ina e lnwe ana ka Mahmni'ila ia'u i wahine nana alaila e lawe kuio ola ole aku no ..i.i ;,i'n nana mailoko mai o ka ikaika o ka halulu ame 'a 10 „ 0 i i ni'iliwai O ka Ala lakua Jlahonieda) hoolaua maiiao la īa u v iaila noko hamau ilio la ka moiwahine no kekahi manawa ii- i ki heleluiena opiopio o ke kaikamahine. loihi e uana pouo ana 1 Ka iKiimuua m i n i-onn la manawa ua maaio ae na hiohiona ano ika ka ° \ e lii li!irli'iia a i.iha mai la oioko ona i ka i.m ilihu n< na okloa ke kaikaniahine ine ka manaoio iloko ona e haiui io aku inahine n.e ku manaoio iloko onn e hana 10 aku m ke kaikamahme 1 kana mea i oieio aku ai iaia. a hn'ulu» u .ho In ko, a. »ala "'K Ziva." walii n Emiua me kona lalau inahine a hoopili loa mai la īaia i kona poli. » 4 „ ia mau oleio au a ke olioli nui nei wau no ka nu a u.i a m <>l«o an i hoopakele mai ai iau mai ka liana kmi ike a liaalniu uo ka nui inoino loa o ua ano' liana . . r.o, e ln f 1i > kana ..lai/npo aloha K i kā' n.oi 'a 'na' hooholo iho wau aole loa kekahi wahine e iiuho' nia ko'u wahi i na manawa apau e mau ana ke ola iloko o kun klUo \ i k'i n.oiwahine i hoopan ae ai i kana man olelo na hnli ae la oia a huna ilu' la i k°na heUelena iloko o kona mau Uma a hooniaka iho la i ka uwe no ka piha loa. , , . ; P ane -Mai hooliio i ka'u mau olelo . mea poo olnoln aku ai o Zira me ke kau pu ana a,'n * j- ona heleheleua hiwi o ka wahine kaumaha a nana aku la iloko o kona heleneiena.

"Aole oe i lilo i wahine mare. e Zira/* i pnana ae ai ka moiwahine iaia i holoi ae ai i na waimaka e iho makawaln ana ma kona inau papalina. "Aole oe i hiki akn i kahi i nlupaia ai ke aioha kan*r ! oiaio a lilo i inea ole. a lilo i niea hoomailo noonoo e waiwai ole ai ke ola honua ana. \o'n iho oa ike wau ia mea." •*Na na lani e hooluolu mai ia oe. v "A na na lani no hoi e hoomaha ia oe," wahi a Emina i hoopili aku ai. I Ua hoopuka aku o Emina i keia mau olelo ana me ka eehia nui a me ke kali ole aku i na pane mai ia Zira mai ua hnli ae la oia i ka puka. a me na wawae palanehe o ka malie oia i nehe aku ai a puka aku la iwaho o ka lumi a hui aku la no hoi me Mada kana wahine kauwa e kali mai ana iaia. A iaia i haalele iho ai ika home oka lunakanawai ua namnnamn wale iho la no oia iaia iho: "E hoomaikaiia o Ala, ke hoi nei au me ka pahikaua paumaele koko ole. Aole i lohe mai o Mada i keia mau olelo hawanawana ana no ka mea iaia no oia i hawanawana iho ai. V MOKUNA VII. HUI EOU N'A ALOHA 0 KA LCA lA. ( Ma keia manawa ua loaa iho la ia Kale o Leona ka hoomaopopo loa ana i kona hoomakakiuia e na kiu a ka lunakanawai o i Garanda; aka, iaia i noonoo iho ai i ke kumu o keia hoomakakiuia | ana ona aole he loaa iki iaia o ka haina kupono. koe wale no ina ua hoonuinuiia aku maluna o kekahi kahua hoopuuipuni e hoino ana iaia. He mea oiaio ua hele io mai no oia i ka Hema nei aole no ka makaikai wale no aka no kekahi hana i haawiia mai iaia ana hoi i manaoio ai oia wale no ke hiki ke ike ia hana ame kona kanaka ukali a aole hoi he mea e ae mawaho ona e ike i keia mikiona ona i lioounaia mai ai. T'a noonoo pu iho no oia i ka loaa ole ia Abadala ka ike no keia hana a wahi a kana noonoo he mau hana hoohuahualau wale no ia i mea e hueia aku ai a loaa ka ske iaia. Alaila, ina aole he kuinu e ae. heaha la ke kuniu o ka ka lunakanawai huhu ana a kiu lioi iaia? Malia paha ua ulu mai ia manawaino mai ka hakoko ana ona me ia maluna o ke kahua hakoko a lilo ai ka lanakila iaia, ke kumu i hooleiia mai ai o ka lei o ka hanoliano maluna ona; eia nae, ke noonoo iho oia ina oia ke kumu o kona nanaukiia aole no i lawa kona noonoo nialuna o na ano iioohuoi o ka lunakanawai. Ke aui aku nei ka la i ke ahiahi—a o ka la no hoi ia i ao ae mai ka po ana i ala loihi ai a kukai olelo ai me Abadala iloko o kona luiui i komoia aku ai ma ka pukaaniani. Iloko 110 o Kale o kona luini iloko o ka hokele, i kana ukali hoi e hoomaemae ana i ke kapakila o koha haku. j "Ua loaa anei ia oe kekahi mau hiohiona e hiki ai i ka pahuhopu 110 kau hana e kuu haku?'' i ninau aku ai o Pidiro. "Aole." <k Aole no paha e loaa ana ia oe, pela ko'u manao waie iho, M i pane hou aku ai o Pidiro. "Aole io no i keia manawa. Aka he nui aku no ka manawa i koe. M "Aka heaha ka mea nana e hoololoiahili nei i kau hana?" "Malia o loaa no ia'u o ka inea e huliia nei." ''Iloko nei o Garanda? ,? "Paha.'' Ua ano kunana iho no o Pidiro i keia pane a kona haku a noho iho la me ka pane ieo hou ole aku no kekahi mau minule. U E ukali ana oe ia'u i keia ahiahi," wahi a Kale i hoomau aku ai, "nolaila e hoomakaukau oe i kou pono kaua. Malia e hoohanaia aku ia." "E nana mai oe i keia e kuu haku," wahi a Bamabino iaia i waiho aku ai i kana mea hana a nana aku la i kona Aole o'u makemake e komo kaua iloko o na hoohihia wale ia mai, a ina he hana keia a kaua e hele nei i keia po no ka mikiona au i hoounaia mai alaila na waiwai ia hooikaika aha o kaua ilaila." "A ina aole keia hana o ! keia ahiahi no ka mikiona aiaila iieaha?" ''Alaila lie mea pono e hoopau ka noonoo hele ana i keia ahiahi." ' k A. ke ano pokole nei kou noonoo e kuu Pidiro." "Aole. He noonoo noeau no ka'u. Ke manao nei oe e hele i ka home o Beni Hame." "Ha." f, Ae. Ua olelo oe i kou wa hiamoe." Alaila pii ae la ka ula o na papalina o ka naita opio, 110 ka mea ua ike io oia i ka pololei o kana koho. "Pela," walii a Kale mahope iho o ka hamau iki ana, "a no ia mea wau i makemake ai e ukali mai ia'u i keia po." "lua he kauoha keia au aole au i makemake e hoole a hookuli hoi i k;ni haku. Aka ke komo nei oe iloko o kahi liaiki no ka poino aku 110 ka mea ua lohe wau e lilo ana o Zira i wahine na ka moi." "A e manao anei oe e hoolilo i kela wahine u'i a nani i mohai na ka lealea o kela Mahomeda?" "Ina aole ona makemake alaila lie hana paakiki loa io no ia. "Makemake?'' i puana ae ai o Kale Kristiano. ''Na'u no e hoike aku ia oe i kona makemake ame ka 01e.' % A maluna oia kumuhana i hoike aku ai o Kale i na mea apau i hanaia i kela po poina ole ma ka'e o ka muliwai Dalo, oia hoi, ka halawai ana ona me Zira a lioopakele ia ai mai ka make mai. "Alaila, ma ka iuoa o ka noonoo maikai." wahi a Pidiro Bainabino i liooho ae ai nie kona ku pu ana ae iluna,' e hui pu aku no wau me oe me kuu naau apau." ''Ua ike no wau aia-kou puuwai ma ia mea," wahi a Kale i pane aku ai me ka nanaina maikai. * {, A pela aku la no kuu haku." ( 'Alaila ke makemake nei wau ia oe e hoomakaukau i alanui no kaua e hiki aku ai ilaila ma kou komo ana i ka aahu Mahomeda a'u i aaliu ai i kela po aku nei a e hele aku i ka home o Beni Hame 110 ka hoomaopopo ana i kahi o ka lumi o Zira e moe ai. Manao anei oe e hiki ia oe ke hana?" "E hoao no paha ka laau lapaau." "Ke hoomaikai aku nei wau ia oe no ia mea." "Alia nae hoi e kuu haku," wahi a ka ukali i ka manawa i ulu koke ae ai kekahi noonoo iloko ona. "Aole oe e hana aku i keia e komo loa aku ai iloko o kana (Beni Hame) hana?" i ninau aku ai ka ukali. "Mai maka'u oe no ia mea." # I O Pidiro, maliope iho o kona hoomakaukau ana iaia iho, ana hoi i haawi pau ai i kona noonoo ame kona kino e hūi pu me kona haku a e komo iloko o ka hana a kona haku, aole no i lawa loa kona noonoo i ke ano o ka hua o ka laua hana e hoopapau nei,, a oiai ua ike maopopo oia ua pau loa ka noonoo o kona haku īlaila a ua maalo akn ka maka'u ole mai iaia aku nolaila ua hooko aku oia iloko o ka maka'u ole e like me kona haku; a hoomaka aku la no hoi oia e hele no ka mikiona a kona haku i waiho aku ai nana | e hooko; a hala no hoi he elua hora o ka Kale kali ana me ka na- j nauki nui aia hoi ua huii hoi mai la o Pidiro. l I '-Pehea kau huakai?" i ninau aku ai o Kale me ka pihoihoi nm ' o ka lohe koke aku i ka meahou, "Ua loaa aku nei ia'u ka lumimoe o Zira ame ka hana nui no! nae e hiki ai ilaila. Ina wau ma kahi kaawale e hiki ai ia'u ke hoohana i kuu pahikana ina ua ike pono kela poe Mahomeda pegana, no ka.mea ua hakoko mai lakou me a'u —e huki ana kekahi i kun, lole a o kekahi no hoi i knu papale a o ke kolu i kuu umiumi-ku i a ina no aole kuu nui hooikaika ina no ua hoohana wau i kuu pahi pokole nei." (Aole i pau.)