Ka Nupepa Kuokoa, Volume XLII, Number 45, 4 November 1904 — Page 7

Page PDF (1.58 MB)

This text was transcribed by:  Debbie Tom
This work is dedicated to:  Susan Kiyosaki

Ka Nupepa Kuokoa

KE KILOHANA POOKELA NO KA LAHUI HAWAII.

 

NUPEPA KUOKOA. POALIMA. NOVEMABA 4. 1904      7

 

RUSIA ame IAPANA

-: MA KE :-

Kahua Enaena o ke Kaua

Kakauia e Bernard H. Kelekolio

 

KUKAIOLELO I MALAMAIA MAWAENA O RUSIA AME IAPANA-ULUHUA O IAPANA I  NA HANA HOLOLOIA. IILI A RUSIA A HOOHOLO OIA NO KE KAUA-ULUPAIA  IA MOKUKAUA O RUSIA E NA AUMOKUKAUA TOPIDO @ IAPANA.

 

@ ka lohe ana aku o Adimarala Togo ua nui ka poino o na moku@ Rusia na hooholo iho la oia mae kona mau alii e kipoka aku kulanakauhale ame na mokukaua Rusia e pee ana iloko o ke.

            I ka manamana uwaki e kuhi ana ma ka hora umikumamana nee papa like aku la na  aumokukaua o Adimarala Togo imua papu ikaika o Poto Ata no lakou hoi ka huina nui o kanaha mokukaua ikaika o keia au.  O ka mokukaua o ka papa-ekahi ia ka mokukaua lawehae hoi o Adimarala Togo oia no ke ala @ ia lakou i kaalo ae ai mawaho o ke kulanakauhale o Poto Ata. @ala mile ka mamao mai ka aina mai. ua hoolei aku lkaou i na nui ame na poka iki. e helelei ana hoi maluna o ke kulanakaukaua Poto ata e like me ka pakaua.  No hapalua hora a oi ko Adimarala Togo kipu ana i ke kulanakauhale o Pota Ata ame kona ikaika a mahope iho o keia, ua hookaawale aku la oia i kona @amokukaua i kahi i hooholoia ai, oia ke kahua hoolulu. O @ mau hana hoolele hauli ma ka aoao o Adimarala Togo me ke a ole ia o ke kaua mawaena o na aupuni Imipiriela a elua, ua @u aku ia i ka weliweli nui maluna o na makaainana e noho loko o ke kulanakauhale, a ma ka aoao o na mokukaua i pakele @. na hoomakaukau iho lakou no ka halawai pu ana me na au@ kana o Iapana malalo hoi o ke alakai ana a Akimarala Togo, @aki kae'ae'a o Iapana nana i mawehe mua i ke alahele o ke mawaena o ke aupuni nui o Kina ame Iapana, a puka  mai ko mai olaila he hanahano o na hanohano no ka aina hanau. @opuiwa nui ia ke ao holookoa nei i ka aa ana o keia uuku Iapana ku aku a paio me ke aupuni nui i kau nui ia ka weli, oia hoi @ia. aka, mahope o ka noonoo kuio ana o na mana nui i keia @ ua hooholo iho lakou aole e pau koke ana keia kaua a komoku no na mana nui o Europa iloko olaila.  Mai kela la mai o Adimarala Togo i kipu aku ai ia Poto Ata ame kona papu ikaika @ o ka mahina o Feberuari, a aole loa oia i haalele i kela awa, @na hoolilo aku oia i kona manao paa maluna o ka hanohano o @ na , a ua hooholo iho no hoi oia, aole loa oia e haalele ana ia.

            Ata a hiki i ka la e hoopuehu liilii ia ai o na mokukaua Rusia iho ana iloko olaila, a haule pio hoi ke kulanakauhale malalo o @ ana kaua aina o kona aupuni.  Oiai o Adimarala Togo e paniku ke awa o Poto Ata me kona aumokukaua ikaika, ka opuu pua o kona aina hanau, aia na koa ke lele la iuka o ka aina o Korea na kaukani, a ma keia e ike ai kaua. ke hana like la na aoao ka oihana kaua moana hoi ame ka oihana kaua aina.

@loko o na hana hololoiahili ame na hana hakuepa ma ka aoao Aupuni Imipiriela o Rusia, ua hoao o Iapana uuku e hoomanui e like me ka hiki iaia ke auamo, aka, a hoea i ka la 8 o ka ma o Feberuari, aia hoi, ua hiki ole i ke Aupuni Imipiriela o @ ke hoomanawanui, oiai ua maopopo lea iho la iaia, o keia hana hoololoiahili a hakuepa no hoi ma ka aoao o ke Aupuni ia, oia no kona ake ana e hoomakaukua iaia iho no ka hopena @ mai ana.  A nolaila, e like  me ka mea i hoikeia ae nei ma@ma ka la 8 o ka mahina o Februari, ua pau iho la ka hiki ia @ a uuku e hoomanawanui hou aku i ka Rusia mau hana, a Hooho la Oia No ke Kaua.

            @ olu mau hoa heluhelu o keia wahi nanea hoolele hauli pokole, @ea iho la kakou i keia hora ma ka hoomaka ana o ke kaua ma-@ o ke Aupuni Imipiriela o Iapana ame Rusia.  Ua ike a ua maopopo no kakou ma na kukaikamailio i malamaia mawaena Aupuni elua mai ka malama mai o Augate a hoea i ka mahina o Februari i hala aku, ua hoike maopopo loa aku o  Iapana imua o @ ao nei, ua hoomanawanui, oiai o kona iini nui oia no ka loaa @ nohono maluhia mawaena o kona mau makaainana ame na @ ainana o ke Aupuni Nui o Rusia.  Oiai ua hooikaika o Iapana @e like me  ka hiki iaia e hookumuia ka nohana maluhia ana @ena o na aupuni elua iloko o na mahina ewalu, ma ka malama @oi i na kukaikamailio ana. a oiai aole i loaa mai ia manaolana  @ ka malamaia ana o na kukaikamailio. ua hooholo iho la o Iapana kalele maluna o kona Mana Kaua no ka hooko ana i kona  make hanohano. ka maluhia o ka aina o ka Hikina.

            @ ke kukala kaua ana o ke Aupuni Imipiriela o Iapana i ke maluna o ke Aupuni Nui o Rusia ua lilo he mea hoopuiwa @na Mana Nui o ko ke ao nei, a no ka mea, owai la iwaena o na @Nui i manao a i moeuhane mua hoi na keia Aupuni a Mana @hoi o ka Hikina e kukala kaua mua i keia aina nui o Rusia. @a i weli nui ia e na Mana Nui mai ke au mai ia Napoliana a keia kenekuria iwakalua. He mea oiaio, i ka manawa i hoo@opo pono ia na Mana Nui aia na aoao hakumakuma o ke kaua a'i ana maluna iho o na aupuni elua, ua hoomakaukau iho la aupuni nui e hoouna i ko lakou mau agena kaua iloko o na au @lua. a i ka manawa i kukalaia o ke kaua. he mea hoohewahewa @ piha ku'i ke kulanakauhale o Tokio me na poe kakau nupepa. @ a o ko kaua hele hou ana aku imua o keia wahi nanea poko@ mea maikai ia kaua e alawa iho i ke ano ame ke kulana o ke @kaua i kuahauaia e kona kiekie. ka Emepera o Iapana.  O malalo iho nei ke Kukala Kaua oiaio i kuahaua ia e ka Emepera o kona Lahui ma ka 10 o ka malama o Feberuari, 1903. @ kaua moana o Poto Ata.

 

@ALA LAPANA I KE KAUA-HOOUNA OIA I KANA MAU KEIKI WIWO OLE MALUNA O KE KAHUA KAUA-ULU-@ NA AUMOKUKAUA O RUSIA MA KE AWA O POTO ATA.

 

@ ai ame ka ulumahiehie o ko oukou hoomanawanui ana i ka@eia ana i keia wahi moolelo hauli a no ka mea o keia @ paio ia mai nei i keia mau la mawaena o ke Aupuni uuku o @kina ame ke Aupuni nui o Rusia, ka weli nui o ko ke ao nei, @ ua ia i oi ae kona weliweli mamua o  na kaua e ae i paioia mai @ mai o Napoliana, Nelekona, ame kekahi mau kaua hahana e halamaia.  Ua maopopo lea aku la oukou, e o'u mau hoa helu-@o keia moolelo, ke kulana o na aupuni elua, ame ke kumu i @ai ai o keia kaua.

            Aole na ke aupuni uuku o Iapana ka makemake e kaua, aka. @ o ka hooweliweli ia ana o kona nohona kuokoa a maluhia @, na keia mea i hooni ae i ka puuwai o na keiki Kepani apau @hiaholo like me ka puuwai hookahi maluna o ke kahua kaua, @ o ka iini nui o Iapana aole i maliu ia mai e ke aupuni nui o @ ma ke kulana maikai o ke kukaikamailio ana, he hookahi @ahele i koe e hookoia ai o keia makemake nui o Iapana. @ o ke kalele ana maluna o kona ikaika ame kona mana.  He oiaio i ka manawa e kaua ai kekahi a mau aupuni paha, e kua-@mau ana ke alii.  Emepera a moi paha i ke kukala kaua, i ike @ na makaainana apau o ka aina mai kekahi kihi a i kekahi kihi aina.  He mea oiaio no ua ulele mua ia na ai awaawa mawaewae aupuni elua i hoike mua ia ae nei, aka, ma ka la 10 o ka @a o Feberuari, aia hoi, ua kuahaua akea aku la ka Emepera @ o ka aina uuku o Iapana i ke kaua maluna o ke Aupuni  nui o @ ka Mana Nui nana i hookau aku i ka weli maeele maluna o @ akua uahoa o Napoliana, ka Liona Hae o ke Aupuni pua rose o @i.

Aole loa he hookahi mana nui i  aa aku e paio me keia mana nui oia maluna o ke kahua weliweli o ka kaua, aka o keia wahi au@uuku i hookaeia e na mana nui oia ka ke aupuni a mana uuku @ e aa aku ana e ku maluna o ke kahua kaua a ana aku i ka oi o mau pahikaua aka, e o'u mau makamaka heluhelu o keia moolelo, e wike ae kaua a nana iho i ke kuahaua kaua akea a ke aupuni uuku a Iapana a penei ka heluhelu ana i ua kukala kaua nei:

 

KE KUKALA KAUA A IAPANA.

 

            Feberuaria 10, 1904.- O Makou. ma ka lokomaikai o ke Akua o ka Lahui, Emerpera o Iapana, e, noho nei maluna o ka nohokalaunu i noho mua ia e na kupuna hookahi i hala aku ma kela aoao, ke kuahaua nei ma keia i ke kuahaua akea i ko makou mau makaainana aloha aina a aloha alii e like hoi me keia:

            Ma keia ke Kukala kaua aku nei Makou i ke Aupuni o Rusia. a ke kauoha nei Makou i ko Makou mau Pualikoa kaua Aina ame na Aumokukaua o ke Aupuni e hapaiia na hana kaua maluna o ke aupuni nui o Rusia me ko lakou ikaika apua. a ke kauoha pu nei no hoi Makou i ko Makou mau luna Poo Aupuni apau e hooikaika ma na ano apau i kulike ai me ka mana i haawiia ia lakou e loaa na iini nui ana a ke Aupuni o Iapana maloko no nae o ka laina o na Kanawai Pili Lahui.

            Ua paa mau ko Makou mau manaolana a ua lilo ia he iini nui na Makou e hapai i ka nohona holomua o ko Makou Emepaea ma ka nohona malamalama ana, a no ka hooi ana ae i ko Makou nohona hoaloha ana me na Mana Nui e ae, a no ka hana ana ia na hana e hoopaa mau ia ai ka maluhia mau loa ma na aina o ka Hikina Loa nei a no ke kukulu paa ana i ke kahua o ko Kakou Aina aloha me ka hoehaeha ole ia o na manao o kekahi o  na Mana Nui o ka poepoe honua nei.  O ko kakou mau Poo Aupuni ua hana aku lakou i na hana e hooko ana i ko Kakou makemake, a no ia mea ua kukulu paa ia a ke ikeia nei i keia mau la, ka noho hoaloha ana o ke Aupuni o Iapana me na aupuni nui o Europa ame Amerika.  Ma keia ua hoea mai ke kaua me ka manaolana mua ole iloko o ko kakou mau puuwai e molia ia aku ana ka ke ola makamae o keia Aina o Nippon.

            O ke kahua paa o ka Emepaea o Korea he kumuhana ano nui ia e pili ana i keia Emepaea, aole ma ke ano wale no ua pili Kakou ia lakou ma ke ano o ka noho ana. aka o ka noho kuokoa ana o Korea oia maoli no ke ola ame ka maho o ko Kakou Aina hanau.  Aka, o ke Aupuni Nui o Rusia, me kona hooko ole i kana mau olelo hoohiki imua o ke aupuni o Kina ame kana mau olelo hooia imua o na Aupuni Mana Nui, eia no ia ke puliki paa nei i ka aina nui o Manekekuria a ua hooikaika oia i kona kulana malako o ia aina me ka iini i maopopo loa i  na mea apau ua iini no ke Aupuni Nui o Rusia e puliki paa i kela aina nui o Manekekuria malalo o kona mana me ka nana ole ae i kana mau olelo hoopaa i ke Aupuni o Kina ame na olelo hooia imua o na Mana Nui o ke ao nei.   Me ka hoohewahewa ole ina e lilo ana ka aina nui o Manekekuria malalo o ka mana nui o Rusia he mea hiki ole i ka aina o Korea ke ku nona iho ma ke ano he Emepaea Kuokoa imua o na poai aupuni nui, a mamuli no hoi o keia kumu e hoopuehu liiliiia ai ka nohona maluhia o na Aina oka Hikina Loa ma na kihi eha o ka makani.  Maluna o keia kumu. ua konoia mai Makou e hooponopono ia keia Ninau ano nui ma na hana Kukaikamailio mawaena o na Aupuni elua i loaa ai mailoko mai olaila ka "Maluhia."  Me keia manaolana kiekie imua o Makou, o ko Makou mau Poo Aupuni,  ma ka Makou mau kauoha, ua hana iho i kekahi mau kumuhana a waiho aku la imua o ke Aupuni Nui o Rusia.  aole oia i apo aku i keia mau Kumuhana a ke Aupuni Imipiriela o Iapana ma ke kulana oia ka mea e hoopauia ai o na kuee ana mawaena o na aupuni elua, aka, ma kana mau hana hoololoiahili a hakuepa no hoi,  e waiho ana i kana haina ma ka aoao, a oiai ma kekahi aoao e  kuahaua mau ana Oia i kona makee nui i ka "Maluhia" ma ka Hikina Loa. e hoomakaukau ana Oia i kona pualikoa kaua aina ame kona mana kaua moana, i hookoia ai hoi kona manao alunu.

            Aole loa i hiki ia Makou ke hoike ae i keia manawa ua makee a ua iini nui no ke Aupuni Nui o Rusia ika maluhia o na aina o ka Hikina Loa.  Ua ku-e mau mai Oia i na Kumuhana a ko Makou Aupuni; o ka maluhia o ka Emepaea o Korea aia iloko o ke kupikipikio ame ka pilikia; o ka Loina Paa o ko Makou Emepaea ua hooweliweliia.  O na manaolana kiekie o keia mua aku i haulehia malalo o ka malamaia ana o na kukaikamailio ana mawaena o na Aupuni Imipiriela a elua, ua hiki ia Makou i keia manawa ke imi a loa oia, maluna o ka Mana o ko Makou Pualikoa Kaua ame ka Mana o ka Oihana Kaua Moana.

            O ko Makou iini nui oia hoi ma ka wiwo ole o ko Makou mau haku makaainana o keia aina uuku o Nippon e loaa mai ana ka maluhia mau loa, a e hoopaa ia ai hoi ka hanohano o ko Makou Emepaea.

            I keia manawa aia na Aupuni elua iloko o ke kaua io, a mai o a o  o keia mau aupuni elua, ua ikeia  aku na koa ame na kela o na mokukaua e holoke ana ma o a maanei iloko o ke kupikipiki-o nui. O ke aupuni uuku o Nippon aole oia i hoi hope mahope o kona manao kupaa, aka, ua kukala aku la imua o ko ke ao nei apau ua aa loa oia e ku hookahi me ke aupuni nui o Rusia i kau nui ia hoi ka weli me ka maka'u ole, a paio me ia maluna o ke kahua o ke kaua me ka nana ole ae i ka hopena e hiki mai ana.   O kona moto i kukulu ai mamua o kona komohia ana aku iloko o ke kaua oia no  keia:

"Maluna o ke kuahu o ke kahuakaua e na'i ai Oia i kona Pono i hoowelweliia e ke Aupuni Imipiriela Nui o Rusia, a e paio no a hiki i kana yeni (dala Kepani) hope loa. a me ke kulu koko hope loa o kana keiki." Me keia moto i kukulu paaia eia, ua komo poo aku la Oia iloko o ka enaena o ke kahua kaua, me ka manaolana nui iloko o kona puuwai e hahai ana  no ka lanakila maluna o kona mau Mana Kana.  Nolaila. ma kela la poina ole i kukala ai Oia i ke kaua , aia hoi kana mau keiki aloha ke na'i la i  na kai hanupanupa o ka moana Melemele. e hanu hele ana i na aumokukaua o Rusia ma na kai kuono o Potoa Ata. me ka iini nui ina e loaa ana , e wawahi no kana keiki punahele, Admirala Togo, ia lakou a pau a hoouna aku hoi ia lakou iloko o ka opu hohonu ana ole a ka moana.  O kana mau keiki puuwai aloha aina, ka wiwo o na wiwo ole, ua makaukau i na mahina pokole mahope oke kukala kaua ana e hele no mua o ke kahua kaua, e haaleele ana hoi i ka lakou mau wahine i ka home ame ka lakou mau keiki. e haalele ana i keia puolo kaumaha mahope na ka wahine e auamo:  "Mai haupu oe no'u.   Ke hele nei au no ka lua o ka make."  He ekolu la wale no ke ko-wa mahope iho o ke kukala kaua ana a ka Emepera o Iapana, e hoola'i ana mawaho o ke awa o Kilimapo he ehiku mau mokulawekoa e halihali ana i ka huina koa o 5,600 a iloko no o keia mau la ua loheia ma mai ke awa kiai mai o Poto Ata ua ulele aku o Adimarala Togo i kana mau huaale awaawa o ke aloha ole maluna o kona enemi e pee malie ana iloko o ke awa o Poto Ata.

            Ma keia kaua ua hoopoinoia aku ka mokukaua holomama Rusia Palada nona hoi ka huina tona o 6,630 i hana ia me ka noeau nui iloko o ka makahiki 1899 a nona hoi ka holo o iwakalua nota (mile) o ka hora hookahi: aole wale o keia aka, o ka mokukaua o ka papa ekahi nona ka inoa o Retvitzan oia kekahi i palakuia me ke aloha ole e na aumokukaua tropido o Iapana i kela kakahiaka puanuanu o ka la ewalu o ka malama o Feberuari.  Ua hoopoinoia aku keia mokukaua a ua aneane no e piholo aka, ma ka ulia laki, ua komo aku  la no oia iloko o ke awa me ka pu-ho nui ma kona palekai.  I ke kakahiaka nui ana ae o ia  la hookahi no ua kaalo ae na aumokukaua ikaika o Adimarala Togo mawaho ponoi o ke awa kiai o Poto ata, a ua kipokaia aku na papukaua ame ke kulanakauhale.  He mau hora i upupaia aku ai na papukaua ame na aumokukaua Rusia e pee ana  iloko o ke awa, a mahope o ka hoohalaia ana o kekahi mau hora ma ke kipoka ana, ua haalele aku la o Adimarala Togo ia Poto Ata. oiai ke kulanakauhale o Poto Ata e ai ia ana e ke ahi me ka menemene lua ole  O na mokukaua Rusian keia. ua pioloke iloko o ke awa oiai ua hoopuiwaia aku lakou mai ko lakou hiamoe mai, a ua hoopoinoia aku hoi kekeahi o lakou.

            O na mokukaua Rusia i keia manawa iloko o ke awa o Poto Ata aole loa lakou i aa e hoike hou aku i ko lakou mau poo iwaho o ka nuku o ke awa, a no ka mea, ua hoike mua ae la ke kaeaea o ke aupuni uuku o Iapana, ua lawa loa oia ke ku mai a paio me ke aupuni nui o Rusia ma na ano apau me ka nana ole ae ina iwaho o ka moana uli a i ole maluna o ke kula palahalaha o ka aina.

(Aole i pau).

 

HOOLAHA AINA AUPUNI!

 

HOOLAHA AINA AUPUNI.

           

            Ma ka Poaono. Novemaba 5, 1904. ma ka hora 12 awakea, ma ke aio iho o ka Hale Hookolokolo. Honolulu. e kuaiia aku ana ma ke kudala akea keia mau Aina Aupuni e hoakakaia nei malalo iho nei:

            Apana 1. he hapa o ka aina o Kaipapau.  Koolauloa. Oahu. nona hoi ka iliaina o 282 eka, oi iki a emi iki mai paha.  paupu me kekahi wai. ka hahai holoholona ana ame ka pono e mahi ma ke koena aku o ka aina i hoikeia ae nei maluna.  Kumukuai haahaa $1000.

            Apana 2. he hapa o ka aina o Puako. S. Kohala. Hawaii.  nona ka iliaina o 3.91 eka. oi iki a emi iki mai paha. Kumukuai haahaa. $196.

            Ma ke dala gula o Amerika ka makemake. kuike

            No ke kii aina ame na mea aku i koe e ike ae ma ke Keena o na Aina Aupuni, Hale Hookolokolo. Honolulu.

            JAS. W. PRATT.

            Komikina o na Aina Aupuni.

            Honolulu, H. T., Oct. 4,  1904.

            3036-Oct. 7, 14, 21, 28.-Nov. 4.

 

HOOLAHA AINA AUPUNI.

 

            Ke haawiia aku nei ka hoolaha o na aina i hoakakaia ma keia Papa Kuhikuhi malalo iho nei e weheia aku ana no na noi malalo o ka Hapa VI o ke Kanawai aina o 1895,  no na Home Hookuonoono Hoolimalima, ma ka hora 9 a. m., Novemaba 25, 1904.  ma ke Keena o ka Hope-Agena, Hale Hookolokolo o Hanalei, Hanalei, Kauai.

 

PAPA KUHIKUHI.

                                                                                    Na Eka.

 

Apana 1                                                           2.6

Apana 2                                                           2.7

Apana 3                                                           2.7

Apana 4 ame 4A                                 5.3

Apana 5 ame 5A                                 5.5

Apana 6 ame 6A                                 5.4

Apana 7 ame 7A                                 5.5

Apana 8 ame 8A                                 5.5

Apana 9 ame 9A                                 5.5

Apana10 ame 10A                              5.5

Apana11 ame 11A                              5.5

Apana12 ame 12A                              5.4

Apana13 ame 13A                              5.4

Apana14 ame 14A                              5.5

Apana15 ame 15A                              5.5

Apana16 ame 16A                              5.7

Apana17                                                          1.5

Apana18                                                          1.8

Apana19                                                          1.7

Apana20                                                          1.3

Apana21                                                          1.3

Apana22                                                          1.6

 

            E hiki kino ae ka poe e noi ana no keia mau pa i oleloia ae nei maluna ma ke Keena o ka Hope-Agena, e like me ia i hoikeia ae nei maluna.

            Eia keia mau apana ma ke awawa o Hanalei. aole hoi i ilohi loa mai ke kaikuono o Hanalei, Kauai.

            No ke kii aina ame na mea aku i koe e hiki no ke loaa aku ma ka ike ana ae i ke Keena.

            JAS. W. PRATT.

            Komisina o na Aina Aupuni,

            Keena Aina Aupuni o Honolulu, Okatoba 24, 1904

            3039-Oct. 28, Nov. 4, 11, 18.

 

            HOOLAHA AINA AUPUNI.

 

            1. Ma ka Poaono, Novemaba 26, 1904. ma ka hora 12 awakea, ma ka Hale Hookolokolo, Waiea.  S. Kohala, Hawaii, e kuaiia ana ma ke kudala akea:

            He hapa o na mahele Helu 1 ame Helu 2 o ka aina o Paulima, Aina o Puukapu i Hookaawaleia, Waimea, Kohala, Hema, Hawaii.

            Iliaina o ka Helu 1, 10 005-100 eka.  Ku mukuai haahaa.

$300.

            Iliaina o ka Helu 2,  10, 013-1000 eka Kumukuai haahaa. $300.

            O ke kuai ana aia maluna o kekahi mau kumu. No na mea apua, kii aina, etc., e ike ae ma ke Keena o na Aina Aupuni, Hilo, Hawaii.

            2. Ma ka Poaono. Dekemaba 3, 1904. ma ka hora 12 awakea, ma ke Keena Aina Aupuni ma Hilo, Hawaii, e kuaiia aku ana ma ke kudala akea:

            Pa aina 27 o ka Palapala Aina Aupuni Helu 3, Ponohawai. Hilo, Hawaii, Iliaina 98.2 eka.  Kumukuai haahaa. $550.00 ma ke kuike.

            Pa Aina 27,  Palapala Aina Hookuonoono Helu 9, Kaiwiki. Hilo, Hawaii.  Iliaina 15.3 eka. Kumukuai haahaa, $239.50

            Pa Aina 40, Palapala Aina Aupuni Helu 13, Kaiwiki, Hilo, Hawaii. Iliaina 10.06 eka. Kumukuai haahaa $163.90

            O ke kuai o na aina ma Kaiwiki aia maluna o  kekahi  mau kumu.  No na mea apau, palapala aina, etc. e ike ae ma ke Keena Aina Aupuni, Hilo, Hawaii.

JAS. W. PRATT.

Komisina  o na Aina Aupuni.

Keena Aina  Aupuni o Honolulu, T. H., Okatoba 24, 1904.

3039- Oct 28; Nov. 4, 11, 18.

 

HOOLAHA MA KE KAUOHA

KEIKI NALOWALE.

 

            Mai Niolopa, Honolulu, Oahu, Sept. 28, 1904, ua hele auwana aku o Simeona Kane he keiki no 12 makahiki  a oi aku.  He malihini oia no Kalaoa, Papaikou, Hilo, Hawaii mai.  O ka mea e loaa ana e oluolu e hoike mai ia  J. S. Kalakiela ma "Kalakaua Hale" Honolulu.

            Honolulu, Oct. 21, 1904

            3038-Oct. 21, 28, - Nov. 4.

 

HOOLAHA PONO WAI.

 

IMUA O KE KOMISINA O NA ALANUI LIILII AME NA PONO WAI. MOKUPUNI O OAHU, E HOOHUI ANA I  NA APANA LUNAMAKAAINANA EHA AME ELIMA. HOOLAHA HOOPONOPONO WAI.

 

            Ma ka pono o ka mana i hookauia mai maluna o'u ma ke ano he Komisina o na Alanui Liilii ame na Pono Wai no ka Mokupuni o Oahu nei, e huipu ana na Apana Koho Lunamakaainana Eha ame Elima. Teritorie o Hawaii, Ma keia ke haawi aku nei wau i ka hoolaha ma ka la 21 o Novemaba, A. D. 1904. ma ke Keena Hookolokolo o Lunakanawai J. T. De Bolt iloko o ka Halehookolokolo ma Honolulu, Mokupuni o O

 

HOOLAHA MA KE KAUOHA

 

ahu, e hoolohe ana wau a e hoolole ana hoi i ka hoopaapaa pono wai i hoomakaia e Harriet E. Wight. mea hoopii vs (ku-e) i ka The Dowsett Company. Limited. Ah Chong. Ah Sam. Chun Loke, Mrs. Kaluka Elekula. John Hookano Manuia ame Geo Kawahalama Manuia na poe ma ka aoao pala no ka hooholo ana i ka mea i kuleana i na pono wa apau loa e kahe nei a i ole i loaa ka pono e kahe iloko o kekahi auahawai kahiko a auwai i ikeia ma ka inoa "Auwai o Kukuiholiilii" i loaa hoi kona wai e kahe ana mai ke Kahawai o Nuuanu.  a oia kahawai hoi i oleloia ke holo  nei ma ke Awawa o Nuaanu.  Mokupuni o Oahu ma ka aoao hikina o ua awawa la. a no ka hoohoio ana no hoi i ka mahele kaulike ana o na wai i oleloia. a no ka hooponopono ana i na loina e loaa mai ai ua pono wai la i oleloia  ame ka noho mana ana i kona wai e kahe ana no a ma ka aoao o na mea kuleano ia mea.

            Ke haawi hou aku nei no hoi wau i ka hoolaha i keia ame keia mea kuleana aina. mea e noho ana iluna o ka aina. a i ole i kekahi mea okoa i loaa ka pono iloko o keia hoopaapaa i hoikeia ae nei e hele ae ma ka manawa ame kahi i olelo mua ia ae nei no ka hooiaio ana i ko lakou mau pono i na wai o ua auwahawai kahiko ia i hoikemua ia ae nei, a o na mea e ae i pili iloko o keia ninau hoopaapaa wai i oleloia e like me ia i olelo mua ia ae nei, a i ole o na pono o ia ano hooponoponoia aku ana me ka hiki ole ae o kekahi mea iloko o ua aha la.  e hooleia no lakou a e papaia hoi no ka wa mau loa mai ke koi ana a hoohalahala ana iloko o keia hooponopono i oleloia.

            Haawiia mai maloko o ko'u lima i keia la 12 o Okatoba A. D. 1904.

EMMA M. NAKUINA.

 

Komisina o na Alanui Liilii ame na Pono Wai iloko a no ka Mokupuni o Oahu, e hoohui ana i na Apana Koho Lunamakaainana Eha ame Elima.

3037-Oct. 14, 21, 28. - Nov. 4.

 

HOOLAHA HOOKO MORAKI.

 

HOOLAHA MANAO PANIKU A KUAI

A KA MEA PAA MORAKI.

 

ANTONIO P. C. R. SPINOLA.

 

            Ke haawiia aku nei ka hoolaha ma ka pono a ma ka mana o ke kuai i paa iloko o kekahi moraki i hanaia e Antonio P. C. R. Spinola, no Honolulu, Oahu. Teritore o Hawaii. ia THE PORTUGUESE MUTUAL BENEFIT SOCIETY OF HAWAII, he hui i hoohuia a e ku nei malalo o na kanawai o Hawaii, i hanaia hoi i ka la 4 o Iune. 1901.  a i kakaukopeia ma ke Keena Hoona Aina iloko o Honolulu i oleloia. iloko o ka buke 226, aoao 38, 39, ame 40, a o ka mana o ke kuai iloko o kekahi moraki i hanaia e Antonio P.C.R. Spinola i oleloia i ka The Portuguese Mutual Benefit Society of Hawaii, he hui i olelo mua ia ae nei, i hanaia i ka la 25 o Novemaba, 1903, a i kakau kope ia iloko o ke Keena Hoona Aina i oleioia iloko o ka Buke Helu 251, aoao 328, a ka aoao 331, o ka mea paa moraki i oleioia, ka The Portuguese Mutual Benefit Society of Hawaii, ke manao nei e paniku i na moraki pakahi i oleloia no na kumu i uha'iia i hoikeia iloko nei, oia hoi e like me ka ka moraki mua i oleloia, o ka uku ole ia o ke kumupaa ame ka ukupanee i ka manawa e uku ai, a e like me ko ka moraki elua i oleloia ka uku ole ia o ka ukupannee i ka manawa e uku ai.

            Ke haawi pu ia aku nei  no hoi ka hoolaha o ka waiwai i hooopaaia iloko o na moraki i oleloia a e hoakakaia nei malalo iho nei, no na moraki a elua aia maluna o ka waiwai hookahi) e kuaiia aku ana ma ke kudala akea ma na keena kudala o James F. Morgan. Alanui Kaahumanu, Honolulu, i olelo mua ia ae nei, ma ka Poaono, ka la 12 o Novemaba, A. D. 1904, ma ka hora 12 awakea o ka la i oleloia.

            O ka waiwai e kuaiia aku ai i hoakakaia maluna ae nei, oia keia malalo iho nei:  O kela apana a mahele o ka aina e waiho la ma Kamakeia i Alanui Liliha, nona ke aio e huli ana i ke alanui Vineyard @iloko o Honolulu i oleloia.  o ka hapa o ka aina i hoakakaia iloko o ka Palapala Sila Nui Helu 19@5.  L. C. A. Helu 6245. Apana i a i hoakaka pono loa ia e like me ia malalo iho:

            E hoomaka ana ma ke kihi komohana o keia apana ma ke anahuina o ke alanui o iwakalua-kumamalima kapuai akea a holo:

            (1)  Akau 53 deg. 30 min Hik. oiaio 102 kapuai holo ma ke alanui;

            (2)  Hema 36 deg. 10 min. Kom. oiaio 75 kapuai  ma Koiuiu:

            (3)  Hema 53 deg. 50 min. Kom. oiaio 102 kapuai ma ka apana 2; a malaila aku

            (4)  Akau 36 deg. 10 min. Kom. oiaio 75 kapuai holo ma ke alanui a hiki i kahi i hoomaka ai, a oia no hoi ka aina i hooliloia ia Antonio P. C. R. Spinola i oleloia ma ka palapala kuai o Elizabeth K. Nahaolelua ame Kia Nahaolelua, kana kane mare. i hanaia i Iune 27, 1891. a i kakau kope ia iloko o ke Keena Hoona Aina i oleloia. iloko o ka Buke Helu 141, aoao 196, e hookoe ana, mai ua aina nei i oleloia i hooliloia i ka mea moraki mai i oleloia a i hoakakaia hoi maluna ae nei. ma o na helu ame na palena he hapa o ka aina nona kailiaina o 1597 1/2 kapuai kuea i hooliloia e ka mea moraki i oleloia i ke Kuhina Kalaiaina ma ka palapala kuai i hanaia i Mei 13, 1900. a i kakau kope ia iloko o ke Keena Hoona Aina i oleloia,  iloko o ka Buke 209, aoao 385. a iloko i oleloia kahi i hoakaka piha loa ia ai.a

            Ma ke dala kuike ka makemake a ma ke dala gula Amerika no hoi a ma ka aoao o ka mea kuai mai na lilo palapala apau.

            No na mea aku i koe e  ike ae ia Antonio Perry, Loio no ka Mea Paa Moraki. Lumi 611. Stangenwald Building (Hale), Honolulu, i olelo mua ia ae nei, a i ole e ike ae ia James F. Morgan, Lunakudala i olelo mua ia ae nei.

            Hanaia ma Honolulu, Oahu, Okatoba 13, 1904.

THE PORTUGUESE MUTUAL BENEFIT SOCIETY OF HAWAII

                                                                                    Mea Paa Moraki.

Ma o kona Loio

            ANTONIO PERRY.

3037- Oct. 14, 21, 28-Nov. 4, 11.