Ka Nupepa Kuokoa, Volume XLII, Number 46, 18 November 1904 — KALE O LEONA Ka Naita Puuwai Hao Wiwoole KA HOOPAKELE O KE KAIKAMAHINE ALII I LAWE MALUIA. [ARTICLE]

KALE O LEONA Ka Naita Puuwai Hao Wiwoole KA HOOPAKELE O KE KAIKAMAHINE ALII I LAWE MALUIA.

MOKI'NA VIII. j KE KE'A LEIOULA. I "Ae. aia be poino. Aole ou makemake e ikeia mai ih- i!.»ko o keiia ano Mahomeda au e aahu nei. E auau kaua." A lalau aku Ia ka ukali i kona haku ma kona liina aka i; i ! loa kana hooikaika ana no ka niea ua haalele koke iho la ua k;:īj.tka kiu nei i kona wahi e ku ana a hele mai la ma ka aoao' o k< ai.mui a na kamahele e ku ana. "Ma ka inoa o Sana Dominika o Abadala kola e iiko me ka oiaio o ko J u ano he Kristiano ? " wahi a Pidiro i pane aku ai i kona haku iaia i hoomaopopo koke iho ai no ua kiu nei. **Abadala, J ' i hoolio ae ai o Kale, "heaha kou makeniak»- no'u^ v "Ua lilo oe i mea ume manao i na wahi a ka Mahomeda i olelo aku ai iaia i hookokoke loa aku ai i kalii o ka iiaaa opio e ku ana. "A heaha kau no ia mea?" "O, aohe a'u hoohalahala no ia mea koe wale 110 paha o ka SiUv 0 ka noonoo o ka leliulehu maluna ou." "Pela io paha a me lakou wale aku 110 ia. Aka ina na hum. apau ke manao uei wau ua ku kaawale loa au mai na ano ha'uha o kamahao o keia poe." Ua hoopuka aku ka naita me ka leo ikaika aka ine'he la i k.i nana aku aole i hoomaopopoia mai keia mau olelo ikaika e'ka Mu homeda. u Aole o oe wale 110 keia e hele nei." wahi hou a ka Mahom. "Ma na mea apau pili i na mea huna owau ame kuu nkali no na mea i maopopo ia mau mea," walii a Kale i paue aku ai na maka e hakapono ana maluna o Abadala. 4< A pela oe \ hele aku nei ika home o lknii Ilame." Ma keia hoike manao o Abadala ua imiwa ae la ka noonuo o k i naita a iho koke iho la kona lima akau a loaa ke kumu <> k.ma pahikaua kahi a ua lima la i kalele iho ai me ka makaukau n.» ka hoohana ana ina nei 110 ka hoohana aku. "Aole a'u manao 110 ka hoopilikia aku ia oe." walii a Al.ad.iia i pane koke aku ai me ka hooliakalia ole iaia i ike aku ai i ka ih.. .m.i iho oka lima i.kahi o ke kumu o ka pahikaua. "Alaila heaha kau makemake no'u. A heaha kou manao'., ka hookolo ana ma ko J u meheu?" "No ka mea ua umeia mai ko'u noonoo maluna o kou im«, hele nei iloko o keia kulanakauhale; a oi loa aku i keia po. a n.i i.i mau mea i koi ikaika mai ia'u e hookolo aku inahope ou. I k.ihi aku nei oe o Beni HameJ , "0 kau i kalele mai la 110 ko'u hele io i kahi o Keni Hani« in.i Ihe mea nui no-hoi ia ia'n. Ua ike anei oe i ka Lede Ziia?'" "No ka hoike aku ia oe i ka oiaio e ka Mahomeda, aole «• liii.i īa'u ke alo ae i ka ike iho i ka mahaoi loa o kau mau ninau j.i-.i ~i kumuhana. Ileaha ka'u mea e ha'i wale aku ai 110 ika iuva ;<u * |ninau nei no kou makemake e maopopo?" E hoolohe mai oe e Kale o Leona, ua maopopo mna ia'u kau mau hana e manao nei e hana—he mau hana hoi e alako ana ia - 1 kahi o ka pahi oki pop-kanaka. a e ha'i aku wau ia «»e a..|,. h * hoihoi iki ko inakou moi iloko o kona noonoo iho i ke k<»nio k«*'ak»'.i mai o kekahi mea mawaena ona ame kana mea i makemake ai. M.ii liQOpaa ī kau pahikana e like me kau i hana koke iho ih i n- k.-i mea e ha i aku wau ia oe aohe he waiwai o ia manao limaikaikii ana ou. Eia wale no e ha'i mai ika oiaio—oia lioi. ina ua h«»..'h..:«> oe e hoomahuka ia Zira a e lawe aku iaia māi Garanda aku?' *Ia keia hoike manao hope o ka Mahomeda ua nui im» hu puiwa oka naita opio. Ina no aole oia i uana ia Abadhla a. l- :<• i nele ka loaa o na noonoo liikilele o ke kuha'u iloko ona. t Owai oe, i ninau aku ai o Kale, "ka mea i heluhehi mai ii i na mea oloko o kuu noonoo?" Oi* l iho .la no wau la au e ike inai la ia'u," wahi aka Maln.n • 'hu ? e kanaka ilihune ma kau nana mai ame kou lioomaopopn m,ii a aia he hookahi wale no kanaka iloko o Garanda nei apuni i 11 kapa mai ia'u he hoalolia nona. He hookahi mea i koe a'u « h.i's «aku auaoe. oia hoi. ina e koino aku iloko o kekahi mea e ulu mai al ka makau maluna ou no kou pakele iloko o keia kulanakauh:i!- <* hoomanao iho oe aia au me oe ilaila. Ina e hoomaopoiN. «-« i mea e hooko koke ia ai o kau mikiona ma kahi a'u e ku n«-i • ka hookomo koke ana no ia ia'u iloko o ko'u make koke iloko .» ka 0 Mahomeda. A. eka naita hanohano aole au mea hookahi » ka uaino u. Nolaila e hai mai ina ua loaa aku mailoko rnai «. /;rA ka mea au ī makemake ai pili no kau mikiona?" llakajK)no aku la na maka o Kale maluna o Abadala a m--pane Uk> ole aku. '••E pane iuai i ka r u/ninau. v i koi ikaika aku ai ka Mah >n 'aīleaha ka u e ha'i wale aku ai?" .^°. ka r " ea 'P® » loaa he ike ia oe. na'u no e hoike ak i owai la ia a heaha oia/' «*nei oia o ke koko Mahomeda ,>,, ;'AoIe/ ? i pane mai ai ka Mahomeda. A ua hanau anei oia i Garanda nei?" " * pane h . OO aku ai ° Abadala. 1 pehea oia i hiki mai ai ianei?" Lin» ™ l iTī ® alu , ia oia ®»i haWlole mai o kona kane ma ke kahua kana o Alamanaza." ooeno anei kahi ilaila?" ' ilokn ni-, ™-' a "° b , oi J * om# ko ' iko '' aku oia ka moi Mi! i „o\„r Po'no'nu» o ka hookalie koko. a na bristiano i h;..U>M « iklh l»?°. ? an °, nUl , naona °- A< '- i'aila "> wau. a ina i n. : .k- " ,k! " l0a " Aka ° A!a ka "»«• ka mana n«i " ° a mea apau ahe mea ' K,no ia makou »• n! e | 1 L I !I? U MahomeOa ua nui loa ka pniwa ' huofno llia \f k° ama keia na ano nhi ia iho ke ano !*+ iloko « a -I,DOl ,DO kupanalia ahe kamahao «al,- «•' pane "hou ikn I» *. 0 ka hamau iki ana o ka naita op:o na olelo a'ka ° h ° iUe aku ana 'ka hniuai malU ° :, ° e n -° keia mea ' no 'aila na manao iho : e i ? ° ka ° ninau - Ua wau e hana aku— hawanawana aku ai o Pidiru mt- fca bnki pu

i k:i linia o kona haku. •Mai niaki»"» ** I'idiro." i pmne aku ai ka naira Kristiano. a liemo pl;1 ; ;,i n«» li«>i kona lima m:«i knna ukaH mai. alaila liuli ae ia oia i >fal? 1 *iri» «ia a j»ane hou akn la: l a h«» maoli au ♦* aha'i ia Zira mai ka mana mai o ka moi i pakele ai oia mai na hookanmaha kamakaia a ka LnnaH**ni Hanin ana i hoopaa ai e hookomo akn i keia walnae i c ,pj o |j«»kn oke kulana i ku-e ikaika loa ia e kona !unaikehal^ v • A uu manao oe e ianakiia no keia manao ou?" i ninaa aku ai k-i Miih<«nieda. •Anl!)' o'u manao e haule ana. M • K»* kanmaha nei wau no ia mea/- wahi aka Mahomeda ? u o ka r,aaa«»iaiiii iloko o'u ua o-pa pu ia ae ia/' A« ." i hooho koke ae ai o Abada!a. "A o Ala wale no ka meo i :j .. a ike iloko o'u nou. oia hoi aole me a'u ia mea he kuma- ! kim lioii. Aka lie manao wale ae no ka ? u ika hoiomua ole o keia ; l Al .i ,iu »* nianao nei e hooko." i t» na n:Miao oka Mahomeda i hoopuka ae ai ua hoolana.mai ia i , i..!ita ojM«> me kekahi uwila hou iloko 0 kona ahane. j; h ao ir> aku ana wau," wahi a Kale b kalele manao aku ai r . i;a iiakafK»no ana aku o kona mau maka maluna o ka Mahomeda. hnomanao. e ka naita Kristiano. v i panai hou aku ai ka M-h >;u< <l;i i kana pane. 4i Ke haili nei ka ike me a'u ike kauwoI, iiiil'i ia aku oka wahine opio io ka moi la me ka limaikaika nui 2... k- iianaia keia hana au e manao nei. Mai hoomaka aku i kela ; ; i. iih ka inea aole o'u makemake e kau na haawina ehaeha inai m, o ka wahine opio. A e ha'i aku no hoi an ia oe aole loa ka I; .<. hana i kekaln mea hookaumaha maluna o ka wahine opio/ T H« aha kou manao ma ia hookaumaha?" i pan»? ikaika aku ai 1 :■ ,i;fa »»j»io. ' līeaha ke kaumaha oi aku iko keia? E ha'i aku v ia «»»• ua oi aku ka oluolu oka noonoo oka wahine opio e moe ;!i, il«»ko o kona make mamua o kona noho wahine ana na kela ■; .Mahomeda. v I'a kuhihewa oe i ka'u manao i ha'i aku la ia oe. L T a hiki no ;, /M-a k'- noho iloko oka Halealii oka moi me kona lilo ole i wa--1 nana. E ha'i mai, ,? —a ma keia manawa ua hooemi iho la ka I Mah«iin«Mla i kona ieo ma ka hawanawana a hoomau aku la i kana , ;!jl ina: aa anei ka wahine opio e lawe ike ola oka moi, i kou i iiii.nao?" Ma keia ninau liawanawana a ka Mahomeda ua puiwa ae la ka a n» r kokoke loa aku la i ua Mahomeda nei me ka pu ;j:,a ili" i»a paha oia maoli kona manao. "A i <»h* e mnnao anei oe aole oia e hana ia inea?'' i.hoomaopopo ' r, aku ai ka Mahomeda no ka lua o ka manawa. ••Aol»». Ke manao nei wau aole oia e liana ia mea." ■•llr hookahi wale no mea a'u i manao ai e hana ana ia mea a ii«» ka makuahine o ke keikialii Maliomeda, a o ka laua keiki l,,..>kahi no hoi ia. Ua maopopo loa ia'u aole loa eae keia makual; n< .• uoho liou aku kekahi wahine i w r ahine ponoi na ka moi a ma kmia wahi hoi. a oi loa ka hiki ole iaia ke hoomanaw T anui no Zira ii,» ka inea lie wahine opio u'i loa o Zira iloko o Garanda nei apuni a ;i<> 11• • !ua i like aku no iu. Ke mahalo nei au i ko'u ike ana i kau j,.«l»ahaiia ame kou lioike ana mai ia mea ia ? u, no ka mea, ua ake nui ]• »:i wau e lolie ia mau mea.eia nae he kanalua ko'u ika lauakila o ki-ui liana au e manao nei e hooko, aka, ke pule nei w T au no ka maiuj.ia anie ka pomaikai o ka wahine opio." "A ke hoopaa nei au i kuu olelo ma ka oihana hanohano naita," uahi a ka Mahomeda i hoomau aku ai i kana wehewehe manao, <k e i aka ole aku kekalii olelo pili i keia mau mea a nialuna o ka papaiiana o kau liana e manao nei e hooko —aole loa wau e kumakaia-ia maluna o ua Jhana la au e liooikaika nei no ka lioopakele i ka wahine opio. O keia hui aua o kaua ma ke alanui nei ma ka ulia wale no ia a i ka wa i ha'i mai ai oe i kou inoa ame na hooinaopopo i ioaa inai ia'u mai ke ano o kou kulana ua loaa koke iho la ia'u ke kuinii o kou komo ana mai iloko nei o Garaiula. Nolaila e akahele ] -a i ka lawelawe ana i kau mikiona no ka mea aole e nele kou 3iala wai aku me na ke'ake'a alalai no ka holopono o kau hana. Aole k» ia o ko kaua hui kamahao apa e like me ia a'u i hoohaili aku ai ja <»c. Aole i hiki mai ka manawa no ia halawai ana." Ma keia lioopau ana ae o ka olelo a ka Mahomeda ua lohe aku l;i lakou i ke koekoele wawae ana mai a lioomaopopo iho la lakou aia he kanaka e hele mai ana ma ko lakou wahi e ku ana, a me ka vni<ioh' no l\oi ua nalo aku la ka Mahomeda ilokv) o ka pouli. A lnili ae la no hoi na Kristiano a lioomau aku la ma ko laua ala e hiki aku ai i ka hokele a me ka maluhia no hoi ia hoi ana.-a hiki wale i ka hale me ka loaa ole o na kuia. 1 ko laua hiki ana aku i ka hokele ua lioao aku la o Pidiro e lioike aku i kona manao no ka naaupo loa o ka liana a kona haku ttka aole i hoolohe aku o Kale. "lle kiu kela Mahoineda. Ke liooiaio nei wau i ka pololei o ka'u koho," wahi a Pidiro i-pane aku ai. "Aole au i manao..pela." # "Alaila owai a lieaha oia?" "Aole i maopopo ia'u na mea aku i koe mawaho ae o na mea iiii;i i hoike mai nei ia kaua i keia po." wahi a Kale i pane aku ai. •'A o kana mau mea i hoike mai nei aole no i maopopo loa ka oiaio o kona kulana oiaio,'' wahi hou a ka ukali. "Ma na mea apau i hoikeia mai nei pela ka nui o na mea e maopi.po ai i ke auo o kela kanaka. a'u no hoi e nianao nei aole e aw.iha wale aku i keia mau'moa i hoikeia aku ai iaia no ka mea he pi'iim īi'i ia noua o ka awaha wale aku. ,? "Mai eha kou noonoo e kuu Haku Kale ke lioike aku wau < ko'u inanao maoli nialuna o na mea a'u e noonoo nei." -Aolo he ke'ake'a no ka hoike mai i kou manao ia'u.-a he olioli r.tii iio hoi ia no'u o ka lohe aku," wahi a Kale i paue aku ai nie na ini:ioaka maluna o kona mau papalina. "Alaila aole oe i naauao loa e like me kou ano maoli. T T a hiki i<"• k<' hoomaopopo iho ia u»ea maluna o kau mau J\ukaiolelo ana ;ik': ii. i me kela Malu>meda." Ua lia'i aku nei oe i na mea apau a ua k;'*i.i!;a n«'i i makemake ai e lohe mai ia oe aku; a heaha ka mea i iuaa niai nei? Aole. "No 'ka mea aole oia i panai mai no knu mau ih' ; j waiho aku nei. koe wale uo o kona hookanalua n\anao wale .! ii.' ma ka ha'i ana mai i kona kanalua i ka holopono o kau mau ■<»"; 1 i M •No'u iho ke ike nei wan ua ahuwale oe iaia," wahi,a Pidiro i '■ ! ;ni aku ai. "a o kau mau mea hnna apau ua lilo aku iaia a he i ;:-;ha ana aku hoi ia iaia i ka maua ikaika ioa o kou kaa aku ona. Ain e ulu ana ka makemake ia oe e lnili iaia aole eko K" : Mi;inao no ka mea ua nalowiile aku oia ma kahi i maopopo oh ia . ;i uo ka maopopo ole ia oe o koua wahi nolio aole no e loaa ia oe akn." . •o kau mau mea a\uiu i lioike mai la e kuu Pidiro, ua maikai w ' i'O aka oka panina o kau kumu hoohalahala aole he ikaika no k.'koo ana i kou inau manao i hoike mai nei. He mea okiio no i loaa pihs ia % u ke ano v> kela Mahomeda kawiahao, aka he l!"'»kahi mea i maopopo loa ia'u nona oia ka liiki ke hilinai i kona aine kona kupaa oiaio maluna o kana mau olelo hoopaa ī * mai nei. No'u iho aole lie liookahi maawe kanalua iloko o ? u I- ha'i aku wau ia oe e kuu haku, aia he rula niaikai uo ko'n pak-iloko oia ano kumuhana. Ika wa o*u e noho ai iwaena ona aole hookahi kanalua iloko o'u no lakon a hiki i ka manawa maopopo ai i ko lakou oiaio ole a poholalo paha, aka i ka wa a'u 0 uoho ai iwaena o na malihini he maopopo loa ia u ko u kanalua r;o lakon a hiki i ka mauawa e hiki ai ia'u ke hooiaio i ko lakou a poliolalo ole." . . , - t . "u ka rula i waiho ia mai la hev*ula maikai no īa a ke hooia ;lu lU) j;ona maikai; aka o na ko'iko i apau e puka mai ana Nui'mui o na mea a'u i aku nei maluua iho no ia ou a nau «•»« auanio ialakou apau. T a ha!a ka mauawa kupono no kau rula lv ». pili ina mea' i hauaia aku nei i keia po. ' Ma keia mau olelo ua hookuu ae la ka iaua knkaiolelo ana a ikn la no hoi o Pidiro i kona lumi. a aole nojioi i u iho ua hiaaku la uo hoi ka naita no ka hoomaha ana. (A<rfe i