Ka Nupepa Kuokoa, Volume XLII, Number 50, 9 December 1904 — MAKAIKIU WETE DETONA Ke Ahi Lalapa Pio ole i na Nihiliti Ke Kanaka Amerika Koa lua ole [ARTICLE]

MAKAIKIU WETE DETONA Ke Ahi Lalapa Pio ole i na Nihiliti Ke Kanaka Amerika Koa lua ole

iIOKL"XA XXXIV. KA LAAU HOOHIAMOE. "Ke kamailio mai nei oe me kou manao he wahi keiki uuku wale no kt-ia e ku aku nei imua o kou alo, no ka mea ? ina no he laau hoohiainoe kau, mai manao mai oe e hiki ana ia oe ke hana uiai nie ku*u kahea ole aku i mau kokua no'u." j -Eia ka laau hoohiamoe/' i pane aku ai o Wete me kona hoike juia aku i ka omole laau. "a ke hiki mai i ka manawa a'u e hoohana kii ai e k;*ili mua no wau i kou noonoo mai ia oe ae, i mea noj e heoluhi ole ai i kou kino ma ke kupaka ana." He mea oiaio i ka manawa i lohe aku ai o Sofia i keia mau olelo a \\Vte. ua pii ae la ka lia maka'u inaluna ona, oiai ua hoomaOpopo iiku la oia e hana io mai ana no o Wete e like me kana i ha'i mai ai iaia. "A no kou kupaka ana ae hoi," i hooniau aku ai o Wete. **aole ia he mea nana e hookuemi hope i ka manao o kekahi kanaka uniiunu kapilipili e like me a'u nei, no ka mea he mau inea liilii wale uo ia ia'u/' •'E ike aku ana kaua," wahi a Sofia i pane mai ai me kona hoao ana ae e hooikaika iaia. 4, A n<» kou kahea ae hoi, M i pane hou aku ai o Wete, "me he mea la e pono ia'u ke ha'i aku i keia mea ia oe. Ua ninau aku nei w;iu i ke konokake e pili ana i na kaa e pili kokoke mai nei ia kakou. a ua ha'iia mai nei ia'u aole he poe e noho mai nei iloko o lakon." 0 keia na olelo nana i hoopii hou ae i ko Vera maka'u, a oia 110 hoi ka manawa a Wete i aka leo nui ae ai, me ka henehene ana aku i ua wahine ia, a pane aku la: "Me he mea la ua loaa pono aku la ka nihiliti, ka wahine punikoko ame ke kipi oiaio iloko o Rusia nei i na ai a ke kanaka lanaki. lie waliine u-i no oe, he maalea hoi, eia nae e hiki mai ana ka manawa a makou me Ivana e aka like ai i kau mau liana, ke hiki aku kakou i l*arisa." Aole he mea e hoohewahewa ae ai o keia na olelo nana i hapai a»* i ka ikiiki o na manao iloko o ua wahine la, oiai ua like keia me kekahi kui oi e houhou ana i ka puuwai o ua wahine la, a ua noho mai la oia me kona mau maka inaina o ka tiga me kona mau ku'i hoi e aki ana, a o keia hoi ka Wete i hoomaopopo aku ai, a hooikaikaia ae kona manao e hana aku i kana hana me ka makaala )oa ame ka ik;»ika no hoi. A<»le he mau papaleo hou ana mahope mai o keia a hiki wale i ke kau ana o ka la 1 ka 1010, a ia lakou e liookokoke aku ana i Dunal»oro. oia ka manawa a ua kauuawahine nei i ike mai ai ia Wete e welie ae ana i kana omole laau hoohiamoe, ana hoi i hoike mua aku ai i ua wahine la. •\lVhea, ina no lioi wau e hoopaa aku ana aole loa wau e hoopuka iki i kekahi olelo i na kanaka kiai o Dunaboro e pili ana nou, e liana mai ana no anei oe i kau mea i lia ? i mua mai nei maluna ou? ? wahi a ua kaunawaliiue la i pane aku ai ia WpU'- \ "Ina no oe e hana mai ana pela, aole no ia he mea nana e pale ae i ko'u hoohiamoe ana aku ia oe, i mea lioi no maua e maopopo ai e hooko ana oe i kau i hoopaa mai ai ia maua/' i pane aku ai o Wete. 1 a noho hou iho la ua Wete nei a kaua me kona lioolalau ana, a o keia hoi ka mea nana i kono aku i ua kauuawahine la e haua i kekahi hana eko ole ai ka ])apahana aka kaua Wete. Ma ko ke kaunawahine aoao, ua kuhiliewa oia eia o Wete ke nana nei i kahi e. nolaila e like me kekahi popoki i mio aku ai kona mau lima me ka manao e kaili ae i ka omole mai ka lima ae o ka makaikiu, eia nae aia ko ka makaikiu mau maka ke nana la i kekahi aniani e kau ana ma ka paia o ke kaa, he mea hoi na ua kaunawahine Ia i hoomaopopo mua ole ai, a i ua wahiue la i lalau mai ai i ka omole, oia no ko Wete nianawa i kaili ae ai, a hehe iho la kana aka a liookuaki nui loa ia hoi ua wahine la. < ~ , i , Me ke ano hooponopono ole, wehe ae o Wete 1 kekani hu ahu'akai mai kona pakeke ae, hooma-u iho la i ka wai, a uwi iho la a ano maloo, alaila huli ae la oia a pane aku la ia Sotia, e like hoi nie kekahi kauka i īuakaukau no ka hoohiamoe aua i kana ma'i: "Ano, iua oe oluolu ana, ua makaukau kaua no ka hana, peliea la oe?" Kuemi hope aku la ua kaunawahine la e like me kekahi moonihoawa i makauknu uo ka lele mai, a pane mai la me ka leo nui kalakaln: "Mai hoopa mai oe ia ? u. E pepehi no wau īa oe! pepehu pepelii aku wau ia oe." . -Ke kaumaha nei wau no ko'u make mai ia oe, eia nae lie mea pono no no'u e lioopa aku ia oe/' Me keia man olelo, mahope o ko Wete hooma-u ana ī ka huakai me ka iaau hoohiamoe, ua lalau aku la o \\ ete i ua kaunawahine la nia na lima me hikiwawe, a iloko ona kupaka ana a na wahine la, e nahu mai ana lioi i ka makaikiu, i onou aku ai o Wete i ka liu'ahu'akai iloko o ka waha o ua wahine la a paa pu aku la ine na pnkaihu. . Aole i liulin ilio lohaloha aua na lima o ua kaunawahme ia ma koua mau aoao. kuu iho la ke kupaka ana, a hina aku la no hoi kona kino a waiho ana iluna"b ka noho. e hiamoe ana lioi no ka manawa, 0 like me ka ikaika oka laau i haawiia akn iaia. Oka hana wale no i oia ke kali aku ika hoea mai oke konokake ame ke kiai o kahi hoolulu, a lioolohe aku lioT. ina na haawiia ae kekahi kauoha no ka paa ana i na ohua i lioohuoiia, MOKUNA XXXVI. LELE MAI KE KAAAHI AKU. la lakou i hiki aku ai i Duuaboro ua hnli wale iho no ke kouokake aiue ke-kiai a nana iho ia Kaunawahine Sofia e hiolani aua. nana iho la i ke kikiki a hele aku la ma ka laua hana maa mau, a iio ka kakou Wete hoi aia na manao uluku iloko ona ia manawa. a 1 hoopau waie ia no | ka manawa i neeu hou ai ke kaaahi, a lana maikai iho la hoi kona noonoo, a pane aku la ia Vera: «'Ano ua pono iho lakaua a hiki i keia ahiahi. a ia manawa hoi. ina aia iloko ou ka manao koa alaiia e liana aku kaua i ka haua e pakele ai kaua mai keia wahi aku, a mahope aku e hooponopono aku ai kaua i ko kaua alahele e hemo aku ai mawaho o na paleua o Rusia nei. ,J "E hana no wau i na hana apau au eha i mai ai īa u. la jnao|H>|H> ia o< v ka hooholo ana o ko u lunaikehala e make iuainua o ka paa ana aku i keia aupuni hoopilikia nui wale." Aole he uiau mea i kamailio hou ia maluua o keia kumuhana, oiai aole i makemake o Wete e papaleo Uiua maluna o kana papahaua e manao nei e haua. aua pouo iho la no hoi keia iko era noomn>, oiai aia maluna o W ete kona hilinai nui. la \\*ete ma i hiki ai i I)unaboro. ua lele aku o Wete e kuai ī >va)ū niea ai na laua, a ua noho iho la laua nei e paina, me ka waiho ana i wahi īuea ai na SoflaNo Bofta hoi aia no oia ke hiamoe la, a i ke kaaahi e holo ana a piha paha ka hapalua hora. akahi no oia a onioni ae. a aole hoi i loihi aia ae ia oia. a kau aku la koua mau maka inaina maluna o Weie ma. Aoie he pane ma ko Wete ma aoao, aua kali aku la no hoi hiua na ua wahine la e kamailio mua inai. eia nae aole oia i hoopuka iki mai i kekahi wahi huaolelo a hiki i ke ahiahi ana. akahi no a oaka ae kona waha» oiai ua ike mai la oia i ko Wete hoomakankau hou ana i ka laau hoohiamoe me kahi hu'ahu akai. •K hana hou mai ana anei oe maluna o*u i kena mea?" wahi a na nei i pane mai ai. ■* "Imi ia he inea oluolu ia oe ka lawe hou ana" ī panai aku ai « Weie.

* A ma ia ano e manao nei oe e hala aku ma o o na paiena o Kusia nei." * IVhea ka hoi kon manao ana." wahi a \Wte i ]*ane aka ai me kona min»Hika aua aku. ; **A h*'le aku olua a hui aku me Ivana i § "< >ia kekahi hapa o ka maua papahana." j * v Ke ike nei wau ooe kekahi ona kanaka manao paa ake maj nao nei wau e hiki io ana no ia oe ke kaa aku mawaho o na |«yilena j o Rusia nei." "Ke mahalo akn nei wau ia oe. O kena mau olelo au ke hoohauoli mai nei ia'u." k4 A ua loaa no hoi ia'u ka manaolana e hiki ana no oe i Parisa me ka loaa hou ole o kekahi poino.^ "Ke mahalo hou aku nei no wau ia oe/ % w Aka nae ke manao nei wau aole loa oe e hui ana me Ivana/* i pane aku ai o Sofia me ka leo henehene. io ana no paha/* i panai aku ai o Wete me ka hooponopono ole, eia nae ua ike aku la no ua makaikiu nei a kaua i ka manao o kana huaolelo i paneia mai ai iaia. k *Mai ha*i ole aku no wau ia oe i keia mea koe wale no aole i maopopo loa ia'u na mea e ili mai ana maluna o'u ma keia paio ana.i a he mea hiki ole ia'u ke uumi iho i ka ha'i ana aku i lohe mai ai' kela wahine (Vera) aole loa e loaa ana o Ivana iaia ma Parisa. v j I ka lohe ana o Vera i keia mau olelo. ua hoopuiwa koke ia oe,! aka no Wete ua pane aku la oia me ka leo hoohenehene: | "Ke hoopuiwa mai nei oe ia maua. eke kaunawahine. E oluolul oe e hana hou ole mai e like iho la me ia." I *'*Ua hiki no ia oe ke akaaka, no kā mea aole no ou kuleana loa ma keia mea; aka e nana aku oe i kela wahine —aole ona aka. Ua ike aku la oia i ko'u mana. a ua ike no hoi oia o ka'u mea e kamailio ai he oiaio wale no. ia'u i olelo aku nei aole loa oia e ike hou ana ina maka o Ivana. Ua hoomakaukau mua wau no ia mea.'Ia Sofia i hoopuka ai i keia mau olelo, me liea la ua lana malie kona mau manao; aka maluna o kona mau kiionohi maka ua hoike mai la i kona inaina, a i ikaika ole no ke kaomi ana o kona lunaikehala, ina no ua hiki ole iaia ke alo ae mai kona lele ana aku maluna o kona enemi e noho mai ana imua o kona alo. 4, An0," wahi a Wete i paue aku ai me kona nana ole ae i keia ano hana a ua waliine la. "ina ua makaukau oe, alaila o keia ma-| nawa nou e lawe ai i ko laau nana e hoopau i kou mau manao uluku no kekahi mana'wa/' "Aole wau e kaupale aku ana," i panai mai ai o Sofia. "He mea makehewa ia oe ke limanui mai uialuna o'u." Ma keia mau olelo oiai ua poho kona lanakila ana, maluna o ke kanaka Amerika, ua hilinai aku la oia i ke ku o kona! noho, a ia Wete e liana ana i kana hana maluna ona, aole i lama-| lama ae ua lima o ua wahine puni koko la, a ua liana aku o Wete| a oi aku ka ikaika o ka laau hoohiamoe i ko kela ana i hana mua ai. Ua wehe ae la ua Wete nei a kaua ika waha oua wahine la, a u-wi iho la i ka wai o ka hu'ahu'akai iloko o ka waha, a i kona ike ana iho i ka moni ana o ua wahine la i ka wai. hoomaopopo loa iho| la oia ua lawa iho la kana mea i makemake ai. i No Vera hoi, aole ana wahi huaolelo hookahi i hoopuka mai i ka manawa ana e noho nei a nana aku i na hana a kona puukalahala e hana ana, a mahope o ko Wete ku ana ae iluna, akalii no a loaa ae he manawa nona e hoopuka ai i ka mea e moe lolii aira iU>ko o koua puuwai. <; Ke manao nei anei oe he wahi oiaio kekahi iloko o na olelo a. kela wahine i lioopuka mai nei?" "He oiaio aole a kaua mea e hoole ae ai i ka oiaio o kana mau. olelo i hoopuka mai nei; eia nae mai hopoliopo oe no Ivana. Ina eiaj no oia i ka aina o ka poe ola alaila e loaa aku ana no oia ia kalla.' , "Malia palia o kauolia aku oia e pepehiia o Ivana." "Aole loa oia e liaua ana ia liana." 0 keia ka pane a Wete i pane aku ai nana hoi i hoopau ae i kekahi hapa oko Vera manao uluku. Xo Wete hoi, aole oia i manaoio niaoli ma keia pane ana i haawi aku ai i kana milimili, oia no kekahi e uluku ana kona noonoo no keia mau olelo a Kaunawahine Sofia. oiai mai kona manawa i komopoo aku ai iloko o keia liana ana e liana nei a hiki i keia manawa ke ike nei oia me ka maopopolea, o Sofia liookahi ka wahine i halawai mai me ia ana i ike ai i ka hooko i kana mau mea i manao ai e hana. a he niea oiaio e hooko ana oia i kana mau olelo i hoopuka mai ai ia laua mamua aku o kona hoohaiia ana i ka laau hoohiamoe. Ua hoopau koke ae la no nae oia i ka noonoo ana maluna o keia mea, a hoohuli aku la i kona noonoo ana ma kana papahana i hoomakaukau ai no laua. Lalau aku la oia i ko Sofia paiki, a hoomaka iho la e huli i na mea oloko, ine kona inanao e loaa aku ana iaia kekalii mau mea i kakauia e pili ana i na XiliUiti, a i ole lie mau kokua paha nona no kana hana e hana nei. Aole lie niea i loaa aku iaia, nolaila huli ae la oia a pane aku la ia Vera: ! "E noi aku ana wau ia oe e liana i kekahi hana au paha e inakemake ole mai ai e liana." j la ua liana la?" i ninau koke aku ai o Vera. "Ke makemake nei wau ia oe e huii aku iluna o ke kino o ke kaunawahine no kekahi mau palāpala a'u e makemake nei e loaa." Ua kunana iho no o Kaunawahine Radolinisiki, eia nae ua pane aku la oia me ka hopohopo ole: "E hooko no wau ina oe e kauoha mai ana ia'u e hana aku pela. ?? "Kf kauolia aku nei wau ia oe e hana koke aku." Huli aku la o Wete i kahi e oiai o Vera e hana ana i ka hana i kauohaia aku ai iaia. "O keia liookalii ka mea i loaa aku nei ia y u," wahi a Vera i pane mai ai mahope o ka pau ana o kana huli ana. . Lalau aku la o Wete i kahi pepa i loaa aku ai ia Vera, a heliihehi ■ iho la. O keia ka palapala hookaa a hooia ana i ka loaa pono ana aku o ka pahu a Kauuawahiue Sotia i haawi aku ai i ko Rusia Kanikela ma Parisa. Hoomanao ae la o Wete i ka apana pepa a ua wahine la i hookomo iho ai iloko o koha poli ma kela la a lakou i haalele aku ai ia Parisa a hooholo iho la oia e malama i keia apana pepa. 1 keia manawa ke ulii iho la ka malu po maluna o ka aina nui o Kusia, a mahope o ka Wete kiei ana aku iwalio no kekahi niau manawa lehulehu, ua huli mai la oia a pane aku la ia Vera. "E liiki aku ana kakou ma ka huina alanui ma ka'e akau o ka muliwai Niemena, a o keia ko kaua mauawa e haalele iho ai i ke kaaahi nei. v "Pehea e hiki ai ia kaua ke hana aku e like me kau i luvi mai nei?' v wahi a Vera me ka puiwa nui. "Ke hoomanao uei wau he holo malie ke kaaahi mahope o ke kaa ana aku ma o o ka muliwai. a ia manawa kaua e hana aku ai i ka kaua hana huli ola.' ? **Ua i>oina anei oe ua lakaia na kaa ohua apau?" "0 ka laka e like me keia ano he mea liilii loa ia ia'u ka wehe ana, aole paha e piha na minute elima. ,? . > U A e lele no anei ofe ika inauawa no e holo ana ke kaaahi?" "O ko kaua wahi punkalaliala wale iho la no ia. Ke maka'u nei anei oe i ka hoao ana aku i keia papahana a'u?" u lna o kau kauoha ia e haawi mai ai. alaila owau no ke hana. n "O keia ko'u manao paa, e ke kaunawahine." "Ina pela e haawi i kau kauoha, a e hoolohe aku no wainne ka maopopo oie ia'u o ka hopena." "He wahine koa maoli no oe." "Aole pela, he maka'u no wau, eia nae aole o f u makemake e paa hou aku wau." Me ko Wete nanaina mahalo i kana milimili no kona ae oluolu ana mai e i>ono i kana papahana i manao ai, ua huli aku la oia a hoomaka aku h\ e wehe i ka laka o ka puka, a i ka hemo ana, huli ae la oia a a'oa'o aku la ia Vera ike ano oka lele ana. Ina o ua Wete nei wale no a kaua ka i iloko o keia poino. iua aole oia e hoao i keia papahana ana e makaukau nei e hooko aku; eia nae me kana milimili iae mai la me ka oluolu, he okoa loa. Malia paha o keia lele ana oia kekahi mea e ha'iha'i ai na a-u o ua wahine !a. alaiia o k/i hokai iho la no ia o kana papahana, oiai he pnolo nui kaumaha maoli no keia ana e hapiii ai ke ioaa mai na haawina j»oino maluna o ka opio wahiae, (Aokipau.)