Ka Nupepa Kuokoa, Volume XLII, Number 51, 16 December 1904 — Page 2

Page PDF (1.62 MB)

This text was transcribed by:  John Budisurya Luckman
This work is dedicated to:  To my hula sister Yoko Foster, mahalo nui for your aloha!

Ka Nupepa Kuokoa

KE KILOHANA POOKELA NO KA LAHUI HAWAII.

 

NUPEPA KUOKO. POALIMA. DEKEMABA 16, 1904.

 

KA NUPEPA KUOKOA

-

NO KA MAKAHIKI - - - $2.00

NO NONO MAHINA - - - 1.00

-

SUBSCRIPTION RATES

ONE YEAR - - - - -$2.00

SIX MONTHS - - - -1.00

            O NA OLELO HOOLAHA APAU E MOOUNAIA MAI ANA NO KA HOO@A MALOKO O KEIA NUPEPEA, E MOOUNA PU MAI ME KA AUHAU, A INA AOLE. AOHE NO E HOOKOMOIA. E HOIKEIA AKU NO KA AUMAU OLELO HOOLAHA KE UI MAI I KE KEENA NEI.

-

O na Dala apau o ka Pepa e hoouna pololei mai i ka HAWAIIAN GAZETTE COMPANY, LTD.

-

 

HOOPUKAIA E KA

Hawaiian Gazette Co,, Ltd.

Hookomoia ma ka Hale Leka o Honolulu I`anainau o Hawaii, ma ke ano Mea o ka Papa Elua.

-

DAVID L. A-I, : : Lunahooponopono

S.K. NAWAA, : : :Kokua Lunahooponopono

A.W. Pearson, : : : Lunanui

HONOLULU, OAHU.

-

 

POALIMA : DEKEMABA 16, 1904

-

KA OIHANA MAHIAI.

-

            O na kanaka Hawaii o na wa i hala, me he mea la, lakou paha kekahi poe hooikaika loa ma keia hana he mahiai, a ua paa hoi ko lakou moolelo pela; aka i keia au e nee nei ua hoopalaleha kekahi poe ia ohana, a ke lilo nui nei ma na hana e ae e huli ai i ko lakou lia ana. Heaha la na kumu o kela hoopalaleha ana?

            Ke olelola nei no ka nele i ka aina kekahi kumu e hiki ole ai i kekahi poe kanaka Hawaii okeia au ke kanu a hooulu i na mea e pomaikai ai a e loaa ai ke ola ia lakou. He kumu oiaio no keia i kekahi poe no nae, oia hoi ka poe i hoolilo aku i ko lakou mau aiina no ka makemake i ke dala; aka no ka poe he mau aina ko lakou, aole pili keia kumu ia lakou, oiai he mau aina ko lakou e hiki ai ke mahiia a loaa mai he mau pomaikai, no lakou iho a no ka poe mawaho ae.

            A ina io no ka nele aina ke kumu o kekahi poe e hiki ole ai ke lilo i poe mahiai, alaila he hookahi alahele e pono ai ka hoomahele ana e lilo ai lakou i poe o ia oihana, oia no ke alahele a ko Keanae poe i hele ae nei, ke kii ana i na aina aupuni i weheia no ka hookuonoono ana a lawe ae no lakou. Eia na aina kupuni ke weheia nei i keia manawa no ka hookuonoono ana, a ina he manao ko kekahi poe Hawaii e hoomahele ma ka oihana mahiai, e like hoi me na kupuna i hala e aku ma o, aiaila o keia ka wa kupono, mai kali hou.

            Ke olelo nei kekahi poe no ka nele i ke dala kekahi kumu e hiki ole ai ia lakou ke lilo i poe mahiai. Pololei no ia olelo ana, oiai he poe ilihune ka hapanui o na kanaka Hawaii; aka me he mea ia, aole paha he mea na makou e kanalua ae ai ke olelo ae, he nui ke dala. Eia ka poe mea dala o keia kulanakauhale ke makemake nei i mau wahi e puka aku ai ka lakou mau dala, a e loaa ana no ke dala mai keia poe mai ke hoikeia aku ia lakou ka manao o ke kii ana i na dala hoaie ia lakou. He hookahi no nae aiahele a ke Kilohana e hiki ai ke hooiaio aku e loaa ana ia mau dala, oia no ke alahele o ka hoopono.

            Ina he makemake io ko ke kanaka Hawaii e huli pomaikai nona, aole he alahele okoa ae e mau ai ia pomaikai iaia o ka hoopono wale no. E hoopono i ka hana ana, e hoopono i ka hookaa ana i na dala i hoaieia mai iaia no ke kokua ana iaia e lilo i mea e huli pomaikai ana nona iho. O na haole apau, aole no lakou apau he poe i lako me ke dala, aka he poe hookomo lakou ia lakou iho iloko o na hoaie ana i mea e hiki ai ia lakou ke lawelawe i ka lakou mau hana i makemake ai e hana, a o ka poe o ia ano i hele me ka manao hoopono, e hookaa ana i ko lakou mau aie me ka lakou mau loaa liilii i loaa ae mamuli o ka hoohana ana i ka hana i manaoia, o lakou kekahi poe haole kuonoono e noho nei me kakou. Aole anei he alahele maikai keia a kakou na Hawaii e hoomahele ai? Aole he hewa ka hoao ana, a maluna ae o ia hoao ana e kanuia keia manao, e hoopono ma ka hana.

            Ma ka hoike a ka poe mahiai o na haole e kanu nei i ka lakou mau meaulu hoowaiwai i ka aina, e like hoi me ia e puka aku nei ma kekahi wahi o ke Kilohana nei, o ka cassava kekahi mea e lilo aku ana i waiwai nui ma keia mua aku, oiai ua hanaia ka pia lole mailoko mai o keia iaau, a oiai ke pii ae nei ke kumukuai o ke kulina, kekahi meaulu i hanaia ka pia lole mailoko mai olaila, e lilo io ana keia laau i mea hoowaiwai i ka aina. ua hoike pu ia no hoi ka hikimaikai ana i keia ano laau ke ulu maanei, a mawaho ae o ka lilo ana i pia lole, e lilo pu ana keia i meaai maikai loa na na holoholona. Aole anei e pono e hoao ia keia mea e ka poe apau he mau aina ko lakou e waiho wale mai nei? E hoao na haole, hoomahele pu na Hawaii i loaa ko lakou mau aina hookuonoono, a o ka poe hei aole he mau aina ko lakou, he makemake nae e hoomahele ma keia hana, e kii ae lakou i mau aina hookuonoono, a o ka poe hoi aole he mau aina ko lakou, he makemake nae e hoomahele ma keia hana, e kii ae lakou i mau aina hookuonoono no lakou, a hoomahele aku ma ia alahele hookahi.

            Aole o keia ka meauiu hoowaiwai i ka aina, aka o ka alani kekahi ame ka lemi. O keia kekahi mau huaai makemake nui loa ia ma Hawaii nei. I keia ame keia mokuahi e ku mai ana mai Amerika mai e loaa mau mai ana na pahu alani ame na pahu lemi no ka hoolako ana mai i ko kakou makemake. Aole anei e hiki ana ke laweia ae keia hoolako ana ia kakou iho me keia mau huaai ma ka hooulu ana i keia mau huaai ma ko kakou kaiaulu nei. He hiki no: no ka mea i na makahiki lehulehu i hala hope ae nei, aole wale ia mau makahiki wale no aka i ke au o na moku okohola e kipa mai ana ma na aekai o Hawaii nei, o ka alani ame ka lemi kekahi mau mea e ulu nui ana iluna o ka aina ia manawa, a ua lilo keia mau huaai i mea hoowaiwai i na kanaka Hawaii e noho lawelawe ana ma ka oihana mahiai ia mau la. Ua niu nui keia mau huaai ma ka lepo o Hawaii nei ia mau la, a ina he hiki ke hoouluia keia mau huaai maanei ia mau la, no keaha hoi e hiki ole ai i keia mau ia  E hoomanao kakou, ia wa aole i nui ka waiwai iluna o ka aina a peia no hoi na makeke mawaho aku o Hawaii nei, eia nae ua lilo io mai keia mau huaai i mea hoopomaikai i ka poe i lawelawe ia hana. I keia manawa ua nui ka waiwai iluna o ka aina, ua nui na makeke o na aina e e komo aku ai ia mau waiwai malaila a lilo no i mea e waiwai ai.

 

            O na Kona, Hawaii kekahi mau wahi maikai loa no keia mau huaai, a o keia wahi kekahi o na kahua kahiko nana @ hoolako mai ana ia Honolulu nei me ka alani i na wa i hala a i keia wa he kakaikahi wale ka loaa mai o keia mau huaai maanei. Malia o loaa ae kekahi olelo ana, no ke komo nui loa mai o ka alani ame ka lemi mai Amerika mai kekahi kumu e hiki ole ai i ko Kona alani ke komo nui mai ma Honolulu nei. He mea oiaio keia; aka nae aole anei he mea maikai ka hoao ana ae e alai i ke komo nui ana mai o keia mau huaai mai Amerika mai iloko o Hawaii nei, a hoolilo ae na Hawaii e malama ia Hawaii nei? O keia ko Amerika alahele e holomua nei ke alai ana i ke komo nui ana mai o na waiwai o na aina e iloko o ka aina a paio ku-e ae i na waiwai kuloko; a ina oia iho ia kona holomua, aoie anei he mea pono ia Hawaii ke komo pu aku iloko o ia haawina hookahi, oiai ke alai nei no keia ame keia mokuaina ia lakou iho ma kekahi alahele okoa ae o ka hoowaiwai ana ia lakou.

 

            O ke alahele e hiki ai ke alaiia ke komo ana mai o keia mau huaai iloko o ko kakou makeke nei a lawe aku ia pono mai i o kakou aku, oia ke alahele o ka hooulu nui ia ana o keia mau huaai ma Hawaii nei. he lepo maikai ko Hawaii nei no keia mau huaai ame na mea hoowaiwai e ae: he nui na aina e waiho wale mai nei e hiki ai ke hoouluia keia mau huaai, nolaila he hookahi wale no mea i koe, oia ke komo ana aku a lawe ae i na aina, mahi ia mau aina me na mea e hoowaiwai ai, a o ka hopena e loaa ae ana, he pomaikai ka lahui holookoa, a pomaikai pu me ke aupuni. O keia alahele pili no ia i na mea apau, pili i ke kanaka Hawaii, pili i na haole, pili i na lahui e ae e imi pomaikai nei, a ua pili hoi keia manao i na ano hoowaiwai apau e pono ai ka aina. Pili i ka mahi maia ana, pili i ka mahi kulina ana, pili i ka mahi uala ana, ame na mea hoowaiwai e ae. Aole loa he mau kumupale ma ka aoao o kekahi kanaka e hoole ai i ka waiwai o keia mau mea, no ka mea ua hoaoia mai na hanauna kahiko loa o ka hookumula ana o ka honua nei a ua ikeia ko lakou waiwai-@.

 

            Malia paha o hoole mai na kanaka Hawaii, aole lakou i ike i ke ano o ka hooulu ana ame ka malama ana i na huaai i hoikeia ae nei maluna, oia hoi ka alani, lemi, ameka Cassava a he pau keia mau huaai i ke poko, aole no ia he kumupale kupono na kekahi kanaka Hawaii e haawi ai, no ka mea ina aole io i loaa ia ike, eia keia hui o na Poe Mahiai ke ku nei. O ka hana a keia hui oia ka hoonaauao ana i ko lakou mau iaia i na ike pili i na mea ulu, ke kanu ana, ka malama ana, ka hookahekahe wai ana, ke kipulu ana, ka pale ana i ke poko ame ka eleao ame kekahi mau ike e ae e waiwai ai ka poe i komo iloko oia hui. Aole wale oia, ina aole hiki i ke kanaka Hawaiii ke kanu i keia mau huaai, pehea hoi ke kalo, ka ai i ola ai na kupuna o Hawaii nei, a i lilo mai hoi i mea e ola ai keia lahui, mai na hanauna i hala, na hanauna e hele nei, ame na hanauna e hiki mai ana, aole anei he mea hiki i na Hawaii ke komo ana ae a kaili i keia hana hoopomaikai i ka lahui mai ka lima ae o na Pake e noho nei i keia manawa a lawelawe ma ia hana, a hanai iho ke kanaka Hawaii i ke kanaka Hawaii?

 

            Ke mano nei ke Kilohana he mau mea hiki wale no keia ke hanaia, a ina aole e hiki ke hanaia, alaila he hookahi no kumu maopopo loa a ke Kilohana e ike nei, oia ka molowa; palauaolelo a makemake ole i ka hana. Aole i pili keia mau olelo a ke Kilohana i na Hawaii kakaikahi e haha hoomanawanui mai nei ko lakou mau lima iluna o ko lakou mau aina ponoi, hoolimalima paha a haawi wale ia mai paha no ka malama ana ame ke kanu ana, aka pili keia i ka poe hoomaloka i ka hana maikai a palaualelo maoli. Ahea aokanaka ae kakou? Ahea hoopau ka molowa ame ka palaualelo? Pela no anei kakou e nana aku ai i na lahui e e hooholomua ana ia lakou iho maluna o ka lepo ou e Hawaii. Mai nukupuu iho e na Hawaii i keia mau hoakaka ana, no ka mea ke manaoio nei ke Kilohana, he mau olelo a`o maikai loa keia no kakou.

            No ka poe e manao nei e lawe ae i na aina hookuonoono a ke aupuni e wehe nei, he hookahi leo poloai ia oukou, oia hoi, “imua” aku e like me ka makou mau leo i kaulono mua aku ai ia mau hoa Hawaii o kakou o Keanae, Maui. E hoolaupa`i i ka aina; e waele i ke pulu, a haule mai koluna ilalo nei, na kakou ia. O keia ka manawa hoala i na noonoo kanaka makua, a he hopena maikai no ke loaa mai ana.

-

            HE WAI KAULEO. –O keia ka wailoko o kamakahiki e hoomaka ai na wahine a makuahine naauao o ka home e hoomakaukau ia lakou iho me na laau Kunu a Chamberlain. He mea oiaio e makemakeia ana keia mau omole laau iloko o keia kau anu a o ka hopena e loaa mai ana ma ka lako ana he hoola koke ia ka ma`i a he mea maikai e makaukau mua i loaa mai no ia i ke anu ua hiki ke kaupale koke ia kau. Ma na ano apau he hiki no ke kaupaleia ae ka loaa anu koikoi ma ka lawe ana i keia laau me ka hoomeamea ole i ka manawa no e ikeia ai na hiohio na o ka ma`i. Aole he poino e loaa mai ana mai kela laau mai ke haawila i na keiki no ka mea aole he mau mea hoopilikia iloko ona. He oluolu ka lawe ana—he hiki i ke kanaka makua ame ke keiki ke lawe ae. E kuai i keia laau a e loaa no ka pono nou. ke kuaila nei e  na halekuai lapaau apau. BENSON SMITH & CO., LTD., na Agena ma Hawaii nei.

 

Laha Ka Alaala.

-

PIOLOKE I ALA AE MAMULI O KA ULUPUNI ANA MAI O NA EHA MALUNA O KE KINO.

-

KE POHIHIHI ANA O NA KAUKA MA KEIA MA`I KOIKOI A I HOOPAUIA AE HOI MAMULI O KA LOAA ANA O KEKAHI HOIKE ANO NUI.

-

            O na maka`u ana i aia mai mamuli o ka puka ana ae o kekahi ma`i koikoi loa e like me ka alaala, e hoopuia no mamuli o kekahi hoike i loaa koke ae nei mamuli o ka hoolaia ana me ke kupaianaha. Penei ka hoike a Mr. Thomas F. Brown, e nohohana ana no ka hui Hune Carriage, Amesbury, Mass.

            “He elua makahiki i hala ae nei ua loohia iho la wau i ka ma`i alaaia a lah loa ae ia apuni ko`u kino holookoa. Ua hoopihoihoi loa ia wau no keia mea, nolaila i hele aku ai wau a hui aku me na kauka ma Amesbury a ma Newburyport. Ua ha`i mai la lakou ua loaa ia`u kekahi ano ma`i alaaia, a he mea pono ia`u ke malama loa ia`u iho i loaa ole mai ai he poino maluna o`u. Ua hoike like mai no hoi lakou i ka maikai ole o ko`u koko a hoike pu mai no hoi lakou e loihi ana ka manawa, e hooiloia ana ma ka hoola ana i keia poino i ili mai maluna o`u a loaa ae hoi he ola maikai ana ia`u.

            “Ua ulu ae la keia ma`i apuni ko`u kino, e puka mai ana hoi ka palahehe lena mai keia mau eha i kau iho maluna o`u, e waiho ana he mau puka nunui. O keia eha e maloo iho no i kekahi manawa, alaila e puka hou mai no ka wai lena mailoko mai o lakou, e hoehaeha loa ana hoi i ko`u kino holeokoa.

            “O na laau a na kauka i haawi mai ai ia`u aole o lakou wahi pono no ko`u ma`i, a na keia mea i hookomo mai iloko o`u i na manao kaumaha a hoopau manaolana. I kekahi la ua ha`i mai la ke kauka ia`u ua manao oia e loli ae ana ko`u ma`i a lilo i akepau, a o keia hoi ka mea nana i kailiku aku i na ma naolana ana no ke ola mai ia`u aku.

            “I kekahi la ia`u hoi e waiho ana iluna o ko`u wahi moe a e heluhelu ana i ka nupepa, ua heluhelu iho la wau i kekahi manao e hoolaha ana no ka laau Dr. Williams’ Pink Pills for Pale People, e hoike ana hoi a e apono loa ia ana hoi he laau maikai loa no ke kokoino, a oiai aole hoi i loaa mai he wahi pono no`u mai na lapaau ana a na kauka ua hooholo iho la wau e hoao i keia laau.

            “Mahope o ka pau ana o na pahu ekolu ia`u ike iho la wau i ka pau ana o na ehaeha a hoomaka mai no hoi e ola na wahi i eha. Hoomaopopo iho la wau i ka pii maikai ae o ko`u olakino a hoomau aku la no wau i ka lawe ana i keia mau huaale a hiki i ka pau ana o na pahu ewalu ia`u, a ola loa iho la wau. Eia wau i keia manawa ke noho nei me ka hauoli me ka ono maikai o ka`u mau mea ai a ua hiki hoi ia`u ke hana e like me ko`u manao ua aie wau i keia ola maikai e loaa nei ia`u i keia manawa mai keia Huaale Akala a Kauka Williams no ka Poe Haikea.” O keia laau maikai loa no ka hoomaikai ana i ke koko ke kuaiia nei ma na halekuai laau lapaau apuni ke ao holookoa.

 

-

OLOHANI LIMAHANA MA WAIALUA.

-

            Ma ka Poaha o ka pule i hala i ala ae ai he olohani o na limahana o ka Hui Mahiko o Waialua, a mamuli o ia olohani ana, i loaa mai ai he kono ana i ka Oihana Makai o Honolulu nei mai ka lunanui mai o ia mahiko no ka loaa aku o na kokua. Ua hoounaia aku he iwakalua poe  makai mai Honolulu nei a i lako me na mea kaua, a i ka hiki ana o na makai ma Waialua ua hoonoho koke ia aku lakou no ke kiai ana i ka maluhia o ka mahiko.

            Aole he mau mea i ala mai malaila no ka hoopoino ana i na waiwai, a ua akakuu iki mai hoi na manao pioo i ala mai, nolaila ua hoi mai la kekahi hapa o na makai a koe aku kekahi hapa a hoi nui mai ma ke kakahiaka o ka Poalima nei.

            He nui na kumu i ala mai ai o keia olohani ana, a ua hoomakaia hoi mai na Kepani e hana ana iloko o na pauma wai o ka mahiko, mamuli o ka hoala ia ana e kekahi poe Kepani i haalele i ka hana. Aole no nae i ko ka makemake o keia poe Kepani, nolaila ua hele aku la lakou a komo aku la iloko o kekahi o na papahana, oia no hoi ka papahana o na Kepani hoopiha kaa ko, a mai keia wahi ae i ulu ae ai keia olohani ana. Ua koi keia poe Kepani e hoomahuahua hou ia ko lakou mau ukuhana, oiai, wahi a lakou, ua pii ae nei ke kumukuai o ke kopaa, a nolaila ua nui ke dala e loaa nei i ka hui, a he mea pono e hoomahuahua hou ia ko lakou mau ukuhana.

            Ma ka po Poalima nei, i malama ae ai ua poe limahana nei he halawai, a ma ia halawai i waeia ai kekahi poe o lakou i mau elele ma ka aoao o na limahana no ka hui aku me ka lunanui o ka mahiko.

            He kanakolu-kumamalua ka nui o na koi a na limahana i waiho ae ai, o ke kumu hoohalahala nui no nae, oia no ka ukuhana o na limahana. Ua koi ae na Kepani e ukuia lakou i iwakalua keneta ka ukuhana no ke oki ko ana, ma ke tona, a oia uku hookahi no hoi no ka hoopiha ana i na kaa. Ma kela koi, ua ae lokahi ae na limahana me ko lakou haku e ukula na limahana i  15 1-2 keneta no ke oki ana, ma ke tona, a i 16 1-2 keneta hoi no ka hoopiha ana.

            O kekahi koi a na limahana, oia ka hoomoe ana i na paipuwai no lakou, e hoomoeia hoi iloko o kela ame keia kahua e nohoia ana e lakou. Ua ae ka hui e hana i keia hana. ua hoopauia ae ko lakou Kepani unuhiolelo, malalo no hoi o ke koi ana a ua poe limahana la. O kekahi mau kumu hoohalahala a ua poe la, ua pau i ka hooponoponoia. O ka ukuhana i ae likeia e like me ia i hoike mua ia ae nei, e mau ana ia a hiki iloko o Aperila o keia makahiki ae, alaila ia manawa e hana hou ia ai he aelike hou.

            Ma ke Sabati nei ka hololea ana o na mea apau, a ma ka Poakahi nei i hoi ae ai na limahana no ka lakou mau hana mau.

 

IKE I KA HULI DALA.

            He elua makahiki i hala ae nei ua hiki aku la elua mau keiki Hawaii ma Kapalakiko. he mau papale Panama ko laua, a he mau lole maikai hoi o ke kulana waiwai a ano like no me na keikialii. ua ku`i aku na lono ma Amerika he poe waiwai na Hawaii, he poe ona-milliona hoi, aelaila i ka halawai ana o keia mau keiki Hawaii me kekahi o na kanaka koikoi o Kapalakiko, ua hoomaka ae la e lilo i mau hoaloha. Ua ha`i aku la kela mau keiki i na mea e pili ana i na kula hanai holohoiona o Hawaii nei, na aina hoolimalima e paaia nei e laua, a i kekahi mau la mahope mai o ko laua lilo ana i mau hoaloha no keia kanaka, ua pilikia iho la keia mau keiki Hawaii i ke dala, nolaila holoholo iho la laua e moraki aku i ko laua kula hanai holoholona ma Hawaii nei no $3,000.

            Aia ua aina hanai holoholona la o keia mau keiki Hawaii ma Maui a ua lilo aku hoi i keia kanaka koikoi no keia mau dala $5,000. Ua nalowale aku keia mau keiki me ka ike ole ia, a o keia ka panina o ka hapamua o keia moolelo.

            O ka hapahope o keia moolelo ua hoea mai la ia i Honolulu nei a waiho ana iluna o ke pakaukau o kekahi o na loio kiekie. Ua loaa pu mai he leta i keia loio e huli aku i ua aina hanai holoholona la, a e hoolaha ae no ke paniku ana i ka moraki i hanaia. Ua hoomaka koke aku ka lolo i ka huli ana, a o ka mea apiki i loaa ae ma keia huli ana, o ka aina hanai holoholona ua lilo ae la ia i wahi kuleana uuku, a o na bibi e holo ana iluna o ka aina he elua mau bibi waiu kahiko.

            Ina he pololei keia wahi moolelo, he keu no hoi ka oi o Maui. Ua ike nui ia keia ano hana ma Amerika, a pela e poino nei kekahi poe waiwai, a i na keiki o Maui ae nei hoi keia fuluia ana ua poe nei nana e hana mau mai nei ia ano hana.

-

            Ma na hoike a kekahi poe kupakako o na mokuahi holo piliaina i hoi mai nei, ua hoikeia ae ua lilo ko Kukuihaele mau pono papa uwapo i ke kai ma ka la 25 i ho nei. Ma Waimea hoi aole e hiki ia W.G. Hall ke hoolei i kona ukana, a ua uhipuia hoi ko Koloa uwapo e ke kai. Ino i`o no!

 

HOOLAHA AINA AUPUNI.

-

HOOLAHA AINA AUPUNI.

-

KAOHE.

-

            Ma ka Poaono, Ianuari 7, 1905, ma ka hora 12 awakea ma ke alo iho o ka Hale Hookolokolo, Honolulu, e kuaiia aku ana ma ke kudala akea, ka hoolimalima o keia aina malalo iho nei:

            18,000 eka, oi iki a emi iki mai paha o ka aina kula o Kaohe, Hamakua, Hawaii, pau pu me kekahi pono i na aina e pili pu ia me ia.

            Manawa Hoolimalima, 21 makahiki mai Sepatemaba 10, 1906.

            Uku-hoolimalima haahaa, $1,500.00 o ka makahiki, e uku hapa makahiki ana ma ka hookaamua. No ke kii aina ame na mea aku i koe, e ike ae ma ke Keena Aina Aupuni, Honolulu.

(S)       JAS. W. PRATT.

Komisina o na Aina Aupuni.

Honolulu, H.T., Dec. 5, 1904.

3045—Dec. 9, 16, 23, 30—Jan. 6.

 

HOOLAHA AINA AUPUNI.

-

PUPUKEA AME PAUMALU.

            Ke haawiia aku nei ka hoolaha oia hoi ma ame mahope aku o ka hora 9 a.m., Poakahi, Ianuari 9, 1905, e waihoia mai no na noi e like me na manao a ka Hapa VII (Hoolimalima me ke Kuleana e Kuai), Kanawai Aina o 1895, ma ke Keena Aina, Hale Hookolokolo, Honolulu, no keia mau Apana Aina Aupuni malalo iho nei:

            20 apana Aina Kula Mahiai ma Pupukea ame Paumalu, Koolauloa, Oahu, mai ke 85 eka a hiki i ka 182 eka ka iliaina o lakou pakahi.

            O keia mau aina aia ma kahi he elima (5) mile ma ka akau o Waialua, e pili kokoke ana hoi i ke alahao o ka Hui Alahao Oahu.

            Ua hookoe ke Aupuni i ke kuleana o 50 kapuai mawaena o na apana 1, 2, 3, 4, 12, 13, 14, ame ke kuleana o 20 kapuai mawaena o na apana 2, 3, 5, 6A ame 13, ina e manaoia ana ia mau aina no ka  hana ana i mau alanui aupuni, a oia mau apana e hoikeia no e like me ka manao ana o ka luna aupuni i waihoia aku ai no ke kuhikuhi ana a i ole ka hana ana o na alanui Aupuni iloko o keia apana, a e laweia no hoi me ka uku panai ole no na wahi i hoomahuahua ole ia o ka waiwalio o ka aina.

            O ke kumukuai haahaa no keia mau aina he $12.50 o ka eka hookahi. O na kii aina o keia mau aina ame na hoike piha apau loa e pili ana i ke kupono o ka mea noi, ke ano o ke noi ana, a pela aku, e hiki no ke loaa ae ma ke Keena Aina Aupuni, Hale Hookolokolo, Honolulu.

(S)       JAS. W. PRATT.

Komisina o na Aina Aupuni.

Honolulu. T.H., Dec. 5, 1904.

3045—Dec. 9, 16, 23, 30—Jan. 6.

 

HOOLAHA AINA AUPUNI

-

AWAWA O NUUANU.

            Ma ka Poaono, Ianuari 7. 1905, ma ka hora 12 awakea, ma ke alo iho o ka Hale Hookolokolo, Honolulu, e kualia aku ana ma ke kudala akea:

            Na Pa Aina Aupuni 2 ame 3, e waiho la ma ke Awawa o Nuuanu, Honolulu, Oahu.

            Iliaina, 2.03 eka. Kumukuai haahaa, $1,500. Ma ke dala kuike ka makemake a ma ke Dala Gula o Amerika.

            Aia keia aina ke waiho la mawaena o ke alanui kahiko ame ke alanui hou o ke Awawa o Nuuanu, makai iki mai o ka luawai Helu 2.

            No ke kii aina ame na mea aku i koe, e ike ae ma ke Keena o na Aina Aupuni, Hale Hookolokolo. Honolulu.

JAS. W. PRATT.

Komisina o na Aina Aupuni.

Honolulu. H. T., Dekemaba 1, 1904.

2045—Dec. 9, 16, 23, 30—Jan. 6.

 

HOOLAHA HOOKO MORAKI.

-

HOOLAHA MANAO PANIKU A KUAI A KA MEA PAA MORAKI.

-

MRS. KAIMIHAKU MENDIOLA AME ISEDRO MENDIOLA.

-

            I kulike ai me na mea i hoopaaia iloko o kekahi moraki i ha@a e Mrs. Kaimihaku Mendiola ame Isedro Mendiola ia Albert N. Campbell. Kahu@ i hanaia i ka la 39 o Moraki. 19@ a i kakaukope ia iloko o ka Buke Helu 234, aoao 380, ke haawi ia aku n@i ka hoolaha ke manao nei ka mea paa moraki e paniku aku i ka moraki@ i @ no na kumu i uha@ia, oia no k@ uku ole ia ana o ka ukupaneo ame ke kamupaa i ka wa e uku ai.

            Ke haawi pu ia aku nei no ho@ ka hoolaha mahope o ka pau ana o ae pule ekolu mai ka la aku o keia ho@ laha ana o ka waiwai i paa @ ua moraki la e hoelaha ia aku ana no ke kuai aku ma ke kudala akea ma na keena kudala o James F. Morgan, ma Honolulu, ma ka Poalima ia 23 o Dekemaba, 1904, ma ka hora 15 awakea o ka la i oleloia.

            No na mea aku i k@e e hiki no ke loaa mai ia Castle ame Withington, na loio o ka Mea Paa Moraki.

            Hanaia ma Honolulu, Dekemaba 1, 1904.

Mea Paa Moraki.

ALBERT N. CAMPBELL, KAHU.

            O ka aina i paa iloko o ua moraki la i oleloia oia iho keia:

            O keia apau loa o kekahi pa-hale a i ole hapa o ka aina ma Honuakaha, Honolulu, iloko olaila he 1825 Kapuai kuea, oi aku a emi iki mai paha, oia no hoi ka hapa o ka aina i hookaawaleia a i hoakakaia iloko o ka R.P. Helu 7429 ma ka Mahele 61 ia B. Namakeha, oia no hoi ka aina i hookaawaleia a i hooliloia i ka mea moraki. mrs. Kaimihaku Mendiola, ma ka palapala kuai a Kawananakoa ame Kalanianaole, i hanaia i ka la 11 o Sepatemaba, 1902, a i kakaukopeia iloko o ka Buke 241, aoao 144, pau pu me na hale ame na mea i kukuluia maluna iho ona.

3044—Dec, 2, 9, 16, 23.

 

HOOLAHA MANA HOOKOLOKOLO

            ILOKO O KA AHA HOOKOLOKOLO KAAPUNI O KA APANA KAAPUNI ELUA. TERITORE O HAWAII—HOOPONOPONO WAIWAI HOOILINA MA KE KEENA. ILOKO O KA WAIWAI PAA O HAZALELEPONI K. K. K. NUA (W), MEA I MAKE, O WAILUKU, MAUI.

-

HAZALELEPONI K. K. K. NUA (W).

-

            Kauoha no ka Hoolaha no ka Hooiohe ana i ka Palapala Noi no ka Hooko Kauoha.

            He Palapala e hoike ana oia ka Palapala kauoha Hope a hoike a Hazaleponi K. K. K. Nua (W), mea i make, a i waihoia mai hoi ma ka la 14 o Novemaba, A. D. 1904, iloko o ka Aha Hookolokolo Hooko Kauoha i oleloia, a he Palapala noi hoi no ka Hooko ana ia mea ame ka Hoopuka ana i na Palapala Hookuleana Hooponopono Waiwai ia J. Nua, a i waihoi mai hoi e ua J. Nua nei i oleloia.

            Ma keia ke kauohaia nei, o ka Poakolu, ka la 28 o Dekemaba, A.D. 1904. ma ka hora 10 a.m., o ka la i oleloia, ma ke Keena Hookolokolo o ka Aha i oleloia, ma Wailuku, Maui, oia ka manawa ame kahi i hookokuia no ka hooia ana mai i ua Palapala Kauoha ia i oleloia ame ka hoolohe ana i ke noi i oleloia.

            Ke Kauoha hou ia aku nei no hoi, o ka hoolaha e pili ana i keia e haawiia no ka hoolaha ana, i hookahi manawa o ka pule no eha pula neepapa, iloko o ka “Maui News,” ame “Nupepa Kuokoa” he mau nupepa hoopukaia ana ma Wailuku, Maui, ame Honolulu Oahu, pakahi, o ka hoolaha hope loa hoi aole e emi iho malalo o umi la mamua o ka manawa li@ nei i hookohuia no ka hoolohe ana.

            Hanaia ma Wailuku, Maui, Novemaba 16, 1904.

(Sila)    NA KA AHA.

(Kakauinoaia) EDMUND H. HART.

Kakauoielo.

3042—Nov. 25—Dec, 2, 9, 16

 

ILOKO O KA AHA HOOKOLOKOLO

Kaapuni o ka Apana Kaapuni Elua, Teritore o Hawaii—Hooponopono Waiwai Hooilina ma ke Keena. Iloko o ka Waiwai Paa o J. Pali Sylva, i make o Wailuku, Maui, mea i make.

-

J. PALI SYLVA.

-

            Kauoha o ka Hoolaha o ka Hoolohe Palapala Noi no ka Hooponopono Waiwai Ana.

            Ma ka heluhelu ana ame ka waihoia ana mai o ka Palapala Noi a Anna Sylva, ka wahinemakemake a ka mea i make o Wailuku, Maui, e hoike ana o J. Pali Sylva o Wailuku, Maui, ua make kauoha ole oia ma Honolulu, Oahu, ma ka la 22 o Okatoba, A.D. 1904, e waiho ana hoi he waiwai paa iloko o ko Hawaii Paeaina i kupono no ka hooponoponoia, a e noi ana e hoopukaia i mau palapala hooponopono waiwai ia Anna Sylvia i oleloia.

            Ua kauoha pu ia no hoi o ka Poakolu, ka la 28 o Dekemaba, A. D. 1904, ma ka hora umi (10) a.m., oia iho ia a o keia ka manawa i hooholoia no ka hoolohe ana i ua palapala noi la i olelo ia iloko o ke keena o keia aha ma Wailuku, Maui, a ma keia manawa no hoi a me kahi i hoikeia ae nei o na poe apau i pili i keia e hiki ae lakou a hoike ae i ke kumu, ina he mau kumu ka lakou no keaha ia e ae ole ia ai ke noi i oleloia, he hoolaha o ke Kauoha e hoolahaia ma na olelo Hawaii ame Enelani no eha pule neepapa iloko o na nupepa Hawaiian Star ame Kuokoa pakahi iloko o Honolulu.

            Hanaia ma Wailuku, Maui, Nov. 16, 1904.

(Sila)    NA KA AHA.

(Kakauinoaia) EDMUND H. HART.

Kakauolelo o ka Aha Hookolokolo Kaapuni o ka Apana Kaapuni Elua.

3043—Nov. 25—Dec. 2, 9, 16.

 

HOOLAHA KUMAU

-

Kakela me Kuke

(KAUPALENAIA)

-

Poe Kalepa ma ke Komisina

A HE

POE LAWELAWE KOPAA

 

Poe Agena no na Ma hiko Lehulehu.

-

Hui Alahao ame Aina o Oahu

MANAWA HOLO

Oct. 6, 1904.

(Train Graphic.)

MAI HONOLULU AKU!

No Waianae, @ ame na wani hoolulu ma ke alahao -- *9:15 a.m., *3:20 p.m.

 

No Pearl City, Ewa Mili, ame na wahi hoolulu ma ke alahao -- *7:30 a.m., *9:15 a. m., *11:05 a.m., *2:15 p.m., *3:20 p.m., *5:15 p.m., @9:30 p.m., @11:15 p.m.

 

MAI WAHO MAI

Ku i Honolulu mai Kahuku, Waialua, ame Waianae mai *8:36 a.m., *5:31 p.m.

 

Ku i Honolulu mai Ewa Mill ame Pearl City mai --†7:46 a.m., *8:36 a.m., 10:38 a.m., *1:40 p.m., *4:31 p.m.. *5:31 p.m., *7:30 p.m.

 

*Kela ame keia la.

†Sabati wale no.

† Koe ke Sabati.

 

G.P. DENISON.

Lunahoohana.

F.C. SMITH.

G.P. & T. A.

 

Na Papale I-e Nunui

O na Lede ame na Keonimana o ke ano hou e loaa no ma kahi o

FUKURODA

Helu 28-32 - - - Alanui Hotele.

-

HUI HOOLEWA HONOLULU.

-

            Ke Hooiaio nei keia hui i kana mau hana kokua i kona mau lala. I keia wa ua oi mamua o 1300 lala, a ke pii mau nei i kela ame keia la.

J.H. THOWNSEND, Kakauolelo.

-

.O KE.

Koko Ino ka mea e loaa ai na Pilikia ma ke Kino.

-

E Heluhelu i keia mau Manao.

O KA LAAU@

AYER’S SARSAPARILLA

--KA

            iaau nana e hookaawale na ma`i ino mai kou koko aku. He laau hoonoono ai, a he laau e hooikaika ana i kou mau lala apau. O ka Laau Ayer’s Sarsaparilla ka laau kaulana loa a puni ke ao holookoa. Ina e hoomau ia ka lawelawe ana i keia laau e loaa ana ka ke oia kino maikai a me ke koko maemae, hoi hou mai ka ula o kou mau lehelehe, pu`ipu`i maikai kou mau papalina, a loaa ke kulana ola kino maikai.

            He loaa na pu`u paa o ke kino i ka laau Ayer`s Sarsaparilla, e hoopakele ana mai ka ma`i puu paa (Brights Diesease ame na ma`i ola ano. Ke koi ikaika aku nei makou e lawe ia kela ano laau ma kahi i ike ia na ma`i Puu paa apau.

            Hoomakaukau ia e Kauka J.C. Ayers & Company, Lowell, Mass., U.S.A E loaa no keia mau Huaale ma na hale kuai laau apau.

 

Kauka Mitamura

-

            Alanui Kukui Oioli Helu 63, Honolulu, Na Hora Hana:

            Hora 9 a.m. a 12 m.: 6:30 p.m. a 7:30 p.m. Sabati, Hora @ a.m. a 10:30 a. m.

            Telephone Bule 346@            P.O. Box 842.

-

Ke Hamama nei ka Home o na I`a Ola

-I KEIA MANAWA MA-

Kapiolani Paka.

            E WEHE HAMAMA IA ANA KA HOME O NA I`A ma na la apau o ka pule mai ka hora 10 a.m. a hiki i ka hora 5 p.m., a mai ka hora 7 a hiki i ka hora 9:30 p.m.

            Ma na La Sabati e wehe ia ana ma ka hora 1 p.m.

            E WEHE HAMAMA IA ANA ma na Poaha apau me ka AUHAU OLE. Ma na la e ae e auhau ia no he 10 keneta no na kanakamakua a he 5 keneta hoi no na keiki malalo mai o umi-kumamaha makahiki.