Ka Nupepa Kuokoa, Volume XLII, Number 51, 16 December 1904 — MAKAIKIU WETE DETONA Ke Ahi Lalapa Pio ole i na Nihiliti Ke Kanaka Amerika Koa lua ole [ARTICLE]

MAKAIKIU WETE DETONA Ke Ahi Lalapa Pio ole i na Nihiliti Ke Kanaka Amerika Koa lua ole

i-4: MOKU>~A XXXVI. LELE MAI KE KAAAHI AKU. >'o ka paa ana hoi i ka opio wahine i kona poli a lele aku ? he hana hiki oie ia iaia» nolaila ua hilinai aku la oia ma kana mau a'oa'o aiui i ka opiowahiue i ke auo o ka iele ana, e hooko pono ana ua wahinu ia. 0 kahi ana i hoolala ai no ko iaua lele ana aia no ia ma kahi 0 elua a ekolu paha i-a mai ka uwapo alahao aku. Aia inalaila he ululaau nui. a e uiu ana hoi ka naheiehele ma kae o ke alanui, a ia laua e i« le ai ine ka maaiahi, e hoomaka koke aku no laua e helf no na palena aina o Husia. Ia laua e ku ana ma na anuu alapii o ko laua kaa no kekahi manawa. aia hoi o-we ana ko lakou nei kaaahi iluna o ka uwapo. Aoie i iiuliu iiso ikt* aku ia laua nei i na kiai o ka uwapo e ku ana ma kekahi aoao o ka uwapo me na kukui hoailona. a mahope mai ike aku ia iaua i ke kanaka kiai kuiki aiahao e ku ana ma kana hana i haawi ia ai. Ke iiaia keia mau mea apau, aiaiia e iele no laua me ka mea oie nana e ike mai ia laua nei. 1 ka inanawa i hooikaika hou aku ai ke kaaahi e hoio, oia no ko Weie nianawa i kauoha aku ai i ke kaunawahine e iele, a haawi aku ia i wahi no ke kaunawaliine eku ai a iele aku. lioko oka manawa ]>okole. pa-hu ana ua kaunawahine ia ilaio, a aoie no hoi 1 iiuiiu iho iele aku la no hoi ka kakou inakaikiu. 0 kahi a ka makaikiu i leie ai ua ano mamao iki aku no mai kahi a ke kaunawahine i lele ai, a ia \Vete i ku ae ai iluna, ua huii koke ae la oia ihope. a hoi aku la no kahi ana i inanao ai oia kahi a ke kaunawahine i lele ai. Aia ka manao uluku iloko o \\ete no ka pono o kana miliiniii. a iaia e iioi hope ana. aole loa oia i aa ae e kahea aku i ke kaunawahine o ioheia inai a loaa mai paha he niau pilikia maluna o laua. noiaila ua kaliea aku la oia me ka leo nahenahe. a ua hoohauoliia kona puuwai i ka puana ana mai o kekahi leo nahenahe e i mai ana: "Eia wau maanei." Ilookolo aku la ua wete nei a kaua ma kahi i pu-a mai ai o ka leo, a loaa aku la iaia ua kaunawahine la. e waiho ana iloko o ka liihipea nahelehele. kalii hoi ana i haule aku ai i kona manawa i lele ai. Aole i eha ua kaunawahine la. mawaho ae ona wahi poholehole liilii i loaa aku iaia mai na lala laau aku i hihia i kona kino. x MOKUNA XXXVII. ! >'0110 PIO ILOKO O KA HALEMA'I PUPULE.

Maan<*i e na makamaka heluhelu o ka Makaikiu W ete Detoua, o haalele kaua i ka kaua mau milimili e huli aua i ko laua walii o pono ai 110 ia po, a e huli ae kaua a uhaiaholo aku maliope o ke kaunawaliine puui koko e hiolaui la i 1 una o ke kaa, me koua ike ole ae ua hala aku koua mau hoa o ka holo pu ana mai i na hora inaniua iho mai kahi hoolulu kaaahi mai o St. retersburg. E uhaiaholo aku kaua nuihope ona i ike ai kaua 1 kana hana e hana aka ai maluna o Ivana Hoiawiki, a e hoomaopopo ilio ai kaua i ka nui o na alalai e waiho mai ana mainua o ka kaua makaikiu, ame kana hana noeau loa i hana ai a loaa kana mea e kokua nui nei no ka hoohui ana ae i na aloha elua e iuaieleia nei mamuli o na hana a Kaunawahine Sofia, ka puni koko. O ka laau lioohiamoe a Wete i haawi aku ai ia Kaunawahme Bofia, ua oi aku ka ikaika i ko kela ana i haawi aku ai i ua kaunawahine la i ka maiiawa mua, nolaila i ke ao ana ae o kekahi la, aia 110 oia ke hiamoe la, a i ala wale no oia i kona hoalaia ana e na koa kiai o kahi hoolulu kaaahi hope loa ma ka palena komohana o

Rusia. ..,.,11 0 kona ala aua, me ka paakiki maoli no, oiai aole 1 pau loa ka ikaika o ka laau hoohiamoe a Wete i liaawi ai iaia, a mamuli o ka ike ana o na koa i kona nawaliwali. ua manao iho la lakou ua loaa keia waliine i ka ma'i nolaila i kauoliaia aku ai ke kauka o na koa e heU' mai e nana i keia ohua ma'i a i kona hiki ana mai a pau kana nana ana, ku ae la oia iluna, a pane ae la: "I-le ma'i palm ko kein waliine i lawe nui ai oia i ka laau hoohiamoe a i ohs he inoino paha kona noonoo 110 kekahi mea." 1 kela manawa e ku ana no ke konokake o ke kaaahi malaila, a i ka Ava i puka ai ka hoike & ke kauka, lioomanao ae la oia lie mau ohua e ae no kekahi ana oluiui o ke kaa, a i nolio pu hoi me keia wahiiu' i'loko o ke kaa oliua liookahi. Hoomanao pu ae la oia i na o'h'lo a \Wte i pane aku ai iaia.e pili ana no keia wahine. a o ka ninau uui i ala mai iaia i kela manawa: aia la hoi ihea keia inau ohua. Mi* keia manao e nalu ana iloko ona i pane aku ai oia: "l'a ha'i mai ke kokoolua kane o keia wahine ia'u, ua luhi loa ia keia waliine. aole hoi i hiamoe no na po ekolu." "Kokoolua kane? v i huli ae ai ke kapena o na koa e kiai ana ia manawa a ninau aku i ke konokake. "Alaila, he mau oliua hou aku no ka kekaln au ma\*alio ae o keia wahine. ame na oliua o na kaa e ae?" wahi hou a ke kapena. **Ae; he kane " Aole i pau pono aku ka pane a ke konokake, ku ana ke kopala imua o kona kapena, a liaawi mai la i ke alolia aliikoa, a hapai ae la i kekahi mau apana pepa iluna, a pane aku la: Kapena, ua pau ae nei na ohua apau i ka nana īa, a eia lakou apau. a koe aku elua. aole i ikeia laua mai ka manawa i hiki mai ai ke kaaahi ianei a liiki i keia manawa. Aole hoi lie mea i ike aku ia laua i ka haaiele ana iho i ke kaa. O Kauna Ivalouga nne Kaunawahine Kalou**a na oliua 1 koe. V "Kauua ame kana wahiue?" i hooho ae ai ke kapena. I kehi manawa ua pohala loa ae la o Kaunawahine Sofia malalo 0 na laweiawe ana a ke kauka, a ua lohe aku oia i keia mau kukaiolelo aim umwaena o ke kapena ame ke kopala, a puoho ae la oia me ka puiwa nui: "Heaha keia e kamaiiioia nei no ka Duke o lvalonga. "•Aole anei o oe pu kekahi me ke Duke o Kalouga ame kana wahine maluna nei o keia kaa?" "I ninau iho ai ke kauka?" » , T"Aoie o lnua'me a*u!" i hooho ae ai ua wahine la, 4% aka o Kaunawahine Kadolinisiki ame kela makaikiu Aiuerika ko'u nuiu hoa i liolo i»u mai nei. Ua paa anei laua ia oukou i ka hopu ia. l a loaa luai anei ke kauoha ia oukou no ka hopu ana ia laua?' I ka lohe ana o ke kapena i keia mau olelo a Kaunawahme $ofia, ua hu!i koke mai la oia a hoomaka koke mai la oia e ninaninau 1 ke kaunawalune: "Pehea. i maopopo ai ia oe o laua kou mau hoa o ka holo pu ana mai?" ) uj) wau me ko'u niīiu iiuika a eliiīi. I līo in;\kou nna ni.l kahi hoohihi kaaalii nm Pt. ĪVtersburs. ua knhihewa aku \vī\u i kt> kaiu' « ka l»uke io no ia o Kalou,sa, aka īa makou nialuna mai o ko kaaahi. ua iko aku la wau iaia e Uke mo ke o Kalou<ra. Xo ka wahiue ua iuaopo|K> mua ia'u o ke Kaunawalime Riidolimsikj m> ia. oini mi ala mai lie hakoko ana mawaena o nimia ma kahi lioolulu kaaahi. a i 010 ko komo ana mai o keia makaikiu Amenka mawaena o maua. a'u lioi i kuhihewa ai o ke Duke o Kalouga, ma ua paa oia ia*u." . , . . » %. « hoi kou mea i hoike ole ai i keia mea i ka oihaua makai e kiai ana i kahi hoolulu kaa ia maiuiwa?*" "Mamuii no ia o ke komo ana mai o keia kanaka Amenka nia waena o maua. a ma ko'u kuhihewa ana iaia oia ke Ouke o Kalouga, Va hoomalimali mai keia kanaka a hiki i ko'u pnni ana mia. a ka*; makou iluna o ke kaaahL 1 ko inakou haalele ana aku ī kahi hoo lulu kaaahi a holo mai. a mamua o ko makou hiki ana mai i Dnna boro, ua haawi mai la keia kanaka Amerika ia'u i ka laau hoohiamoe

j me ka limanai. a nolaila i liiki ole ai ia u ke hoike ako i keia mea i ka oihana maikai olaila." ! O kHa ae la a he nui akn na hoike a oa kaunawahiiie la i ha'. jaku ai i na kiai o kahi hoolulu. a maho}» 1 no limī o ka pau ana o j kana iuau au-a aj»iia i ninau akn ai >An. ina paha ua |<ia ae ua mau !u>aioha n«-i o kaua i ka hopuia. a i ka ioaa aiui aku o ka pane v h»«ole ana. ua pane koke aku la oia me ka leo huhn: **A«>lean»*i oukou i ike iho nei ia laua iioko nei o keia kaa?" "Aole luua i loaa ih?> nei, a ke inao{K>[H;i ole nei ia inakou ko laua wnhi i nalowale iho nei?" "O makou like mai no ka hoio like ana mai. a he mea pahaohao no'a ko iaua nalowaie ana." W E hoomaopopo oe, eke kaunawahine.** i pane akn ai ke kauka, '"ua hoohiamoeia oe i ka po nei me kekahi iaau hoohiamoe ikaika loa. Ma na haawina a*u i ike ibo nei maiuna ou i kon wa e waiho ana me ka maopo])o ole, na ike iho wau, ua hanaia ka hana mahma o'u e hiki ole ia oe ke ike i na mea apau e hanaia no kekahi manawa loihi. Ke hoomaopopo nei anei oe i ka manawa i haawi hou ia ai ua laau hoohiamoe !a ia oe?" "Me he mea la o ka hora eono paha ia o ke ahiahi nei?" "Aiaila ua like me umi-kumamalima hora ko'u moe ana oiai o ka hora ewalu keia o keia la. O keia laau hoohiamoe i haawiia ai ia oe. he ikaika. aka nae aole e inake ke kanaka. Me keia mau kukaiolelo ana, a he nui wale aku. ua inaopopo ae Ia i na mea apau ka hana i hanaia maluua o Kaunawahine Sotla. a o ka ninau nui i ala mai. oia hoi: aia la ihea keia mau pio i loaa aku ke kauoha ia lakou 110 ke kiai makaala loa ana. Ua loaa ae ka hoohuoi i na mea apau ua lele akn ko kaua mau hoaloha ma kekahi waUi a oiai ua kaulana ka poe Amerika i ka leie mailuna aku o ke kaaahi a pela 110 hoi ke kau ana iluna i ka manawa e holo ana no ke kaaahi me kona holo ikaika 110. nolaila i hooholo iho ai ke kaj>ena anie koua [ mau hoa. ua lele io no o \Vere ma ma kauwahi o ke alahao. a maluna j o keia olelo hooholo i haawi koke ia aku ai ke kauoha no ka huli ana aku i ko kaua mau hoaloha.

Ua lohi loa ke kaaahi ma koia wahi mamuli o keia mea ano nui i ala mai, nolaila i ka pau ana o na mea apau. ua hao koke ae la ke konokake i kona mana, a haalele iho la ke kaaahi. me ke kau pu ana no o ua kaunawahine puni koko la, e holo ana hoi no Parisa 110 ka hui ana aku me Ivana a hooko aku i kana mea i manao ai e hana. No na aliikoa hoi t mahope koke iho o ka liala ana aku o ke kaaahi ua hoike koke ia ae la ka lohe i ke kulanakauhale 110 keia man mea apau a kaua i ike ae nei, nie ka ninau pu afcti hoi i na m«*a e pili ana no ke I)uke o Kalouga. Oka pane i loaa mai mahope mai. oia na mea i ike mua ia e kaua. oia hoi ka loaa ana aku o ua (luke la e waiho ana iloko o ka luini a Wete i lioopaa aku ai, ma ka auwina la o ka la maniua iho. No ke kaunawahine puni koko lioi, i kekahi la ae kona liiki ana aku i Parisa, a hoi koke aku la oia 110 koua home, kahi hoi a kaua i ike ai i ka kaua makaikiu e H noho lawelawe ana na ua wahine la, mahope o kela pakele mahunehune ana mai ona mai ka halawai mai a na Nihiliti, i lele koheolieo ai oia a kau iluna o ke kaupaku o kela hale ana i hui ai me kela wahine ame ke kane, a kipakuia ai oia mai ia wahi aku. Mahope koke o ko ke kaunawahine liiki ana aku i kona hale. ua lioouna koke aku la oia i kona kanaka lawelawe e kii aku ia Gerenigofa. a i ka hiki ana mai o ua kauna la, ua ninau koke aku la o Kaunawaliine Sofia i na mea e pili ana no Ivana Horawiki. "Eia no o Ivana ke nolio mai nei me ka maikai," i pane aku ai 0 Gerenigofa, me kona pahaohao no s keia nanaina ano e o ua kaunai >vahiue la. v 'Heaha hoi keia 011, eke kannawahine?" "Aohe au ninau ana i ko'u ano, aka e ha'i mai oe, pehea la ko Ivana manao no'u?" "Ua' like no me ka manawa au i ike mua ai, e ke kaunaw^ahine?" "Aole anei oia e maliu mai aua ia'u ke hele aku wau e ike iaia, a i ole, ke lawe mai no hoi oe iaia i o'u nei? v "Ke manao nei wau he hana maikai ole ia au e haua aku ai iaia, no ka " "Alaila, heaha kau hana i keia mau la iho nei i hala ae nei?" 1 ninau aku ai ua w r ahine puni koko la, me ka li-o pu ana ae o kona mau maka, "aole anei ua waiho aku wau iaia iloko o kau malama ana, a e hana mai hoi oe i ko'u makemake, oia hoi ka lioohuli ana ae i kona noonoo ana maluna o'u -a liaalele aku i kela wahine ana e aloha nei?" "He oiaio kau i pane mai la, e kuu kaunawahine maikai, a eia 110 wau ke liana nei iua liana la au i waiho mai ai na'u e hana. Ke liooikaika nei wau no kou pono i na manawa 110 apau loa, a o keaha aku la ka'u hana i koe." hana oe a hiki ika lilo ana mai o Ivana Horawiki ia'u. Ke makemake nei wau e hookaawale aku oe iaia mai ia oe ae, a e huihoi aku oe iaia iloko o kekahi o na halema'i pupule, a hoopaa aku i;,ia malaila nia ke ano he pupule." Kau aku la na maka o Gerenigofa maluna o ke kaunawahine me ke paliaohao no keia kauoha. alaila ninau aku la: "E kuu kaunawahine maikai, heaha ka manao o keia mau mea au e kamailio mai nei?" Maanei i ha'i aku ai o Kaunawahine Sofia i na mea apau e pi.li ana i kana huakai 110 St. Petersburg, e like hoi me ka kaua i ike niua ae vei, a i ka hope loa, pane aku la ua kaunawahine nei: "(> k - a ka hopena o kau hana- lioohemahema ana a komo kela makaikiu Ameiika iloko o ka oukou halawai, a ke ha'i aku nei wau ia oe, o keia makaikiu Ameiika ka mea nana e hoopoino ia kakoa apau, ahe mauawa keia 110 kakou apau e hana ai. E hana aku oe i kau hana ano maluua o Ivana Horawiki, a i hooko ole oe, e hahai aku no na liaawina poino mahope ou.'N O keia pane i loaa aku la ia Gerenigofa, ame keia mau olelo hookikina a ke kaunawahine iaia, oia na mea nana i hoouluku loa :»l:u iaia. a pane aku la oia: "Alaila, eia oia ma kona alaliele no Parisa nei me Kaunawahine Kadolinisiki? ,? "Pela ko'u manao ana, a ke manao nei no hoi wau ua hemo mai no laua mai Rusia mai. oiai o keia luakaikiu, oia kekahi o na kanaka ! maalea loa. a aole paha laua i loaa mai nei i na kiai. a ina uo hoi ! īaua i loaa mai nei. ke manao nei wau aole no laua e paa ana. 110 ! ka inea o keia kauaka Anierika kekahi kanaka maalea loa a u i ike | ai." \ Haikea ae la ka helehelena o ua Kauna Gerenigofa la i keia j lioike a ua wahine la. a paue akn !a: | "Alaila. aole o kaua manawa e hoopau wale ai. He mea nui jka manawa, a o ko kaua hoohana koke aku oia ka mea pono; aole iwale lioi oia. aka ua hiki mai ka manawa no kaua e hana ai 110 ko j kaua pono iho. no ka mea ke kokoke mai nei kona manawa e hoea |mai ai ianei." j ' O keia ke kumu o ko'u makemake ana e ike ia oe. ake make--1 make nei wau e lohe mai ia oe mai i ka hana pono loa ma ko kaua | aoao no Ivana. Ke manao nei anei oe o ka'u papahana i hoike aku ] nei ia oe e hiki ana no ke hoohanaia akn?" j i'a hiki ia*u ke hoowalewale iaia a hiki i kona hele ana aku j i ka hale pupule; aka no ke koi ana aku i ke kauka o ka hale pupule I e paa aku iaia ma ke ano he pupule, ke maopopo ole nei ia'u ina I palia e aeia mai ana. v i "O. aole an mea e nana ai ma ia mea. Ua hiki loa in'u kc k'pe (aku iaia me ke <lala. ina no nae ua ike oe i kekahi kauka a kamaaiua } paha iaia i kauka hoi e malama ana t kekahi hale pupule ma Pahsii | nei." ! i; He hoaloha ko*n ma ka inoa o Kanka Matini. ahe hale pupule ! kona e malama nei aia ma ke alanui Hemii>a. K hiki ana i i" J i ke ■ hoowalewaie ia lvana Horawiki a hiki ilaila. aka aole paha e h?kj I ia'u ke koi aku iaia e hoopia aku ia Ivana ilaiia." { e waiho mai oe ia hana un'n e hana, a oiai ke ike aku la wau i ko*u ano kanalua. nolaila ke kauoha aku nei wau ia oe. e hm j akn a ha'i aku ia Ivana e hoomakaukau iaia iho no ka hele holohoio J ana i keia ahiahi. E hoi aku no hoi oe a hoonna loa akn ika lohe i !ua kauka hoalolia la o« e kipa mai e ike ia'u i keia awakea. O ka I pau keia o ka'u hana me oe, nolaila e hoi aku oe a h«H>ko koke aku i i ka'u kauoha," 1 (Aole i pau.)