Ka Nupepa Kuokoa, Volume XLII, Number 51, 16 December 1904 — KALE O LEONA Ka Naita Puuwai Hao Wiwoole KA HOOPAKELE O KE KAIKAMAHINE ALII I LAWE MALUIA. [ARTICLE]

KALE O LEONA Ka Naita Puuwai Hao Wiwoole KA HOOPAKELE O KE KAIKAMAHINE ALII I LAWE MALUIA.

MOKI NA XIII. KA Hl'I AXA MA KA HAI.KPAAHAO. * c * ' * ' I ka pa ana o keia mau olelo a ke 'lii Mahoimnla i na o ka kakou Kaie» ua li-o koke ae la kona mau uuika. a an»'ane no oia e hoopuka aku, aole o Zira he wahine hoo(»it)au naua. oiai ua mama oia iua ka mana o ka pahikaua. Aka maimili o ka nni ika jika o ka manao e kaonii ana i kona ihh>qih». ua akakuu koke iho |Ia keia nianao ona, a lana ae la no kona manao aīa no he manawa |e hiki mai ana e ianakila ai oia mai kona enemi ae, a ia manAwa |oia e hoike aku ai i ka oiaio o na mea apau i hanaia mawaena ona ame Zira. "E kali iki/' wahi a Keni Hame i kahamaha ae ai. "F. jn>no e make keia ilio Kristiauo." *E lawe koke aku iaia iloko o ka halej»aahao. K niake no «>ia iloko o ka wa kupono/' walu Uou a ke 'lii Mahonnnla i kauoha aku ai i koua mau koa. "E pono oia e make i keia mauawa," wahi hou a Heni Haiue i pane aku ai. "O keia kekahi o ua kanaka maikai ole ke ola no kekahi manawa hou aku. "Aole." i hooho ae ai ke 'lii me ka leo nni. me konu ku iuo ana ae mai kona noho ae a pa'i ae la i kona mau lima me ka ikaika. "E iilo 110 kona make aua i mea nana e hooiumohano mai i k(»'u la o mare ai a ia manawa e ike ai kau kaikamahine i kona \ »<»o kihe'a he a ana me ke koko! O ka'u makana ia e haawi aku ai i ua kaika mahine ia au, a ina ua aloha io oia i keia ilio kawa-u. alaila o k»āa ka makana maikai ioa e haawi aku ai iaia. K lawe k«>kr aku ki;.:. a e ha*i aku ia Tarika e makaaia ioa oia i ka ilio Kristiaiio." 0 na kaula nana e paa ana i na lima o ka kakou naiia ua ikaiki: niaoii no, aka nae nie keia mau olelo i poiia pono aku i kona mau pe peiao ua aneane ua mau kauia m»i e mokuinoku i kau a mea h«> inaina e lioiopuni ana i kona kino. Aia kona poo ke luli ia me ka uiaina, ua puu ae Ia hoi kona puu me he mea la aia kekahi puu il»»ko olaila. eia nae aole he wahi huaolelo i puka mai kona waiia mai. 1 a lalau mai ia na koa o ke 'lii iaia a ka'i aku ia, a me ka huaoieio i»le i huii aku ai oia a hele aku ia e iike me ke aiakai ana a na koa iaia. He iiora mahoj»e mai o ia mauawa ua waihoia aku o Kal»* o Leona iloko o ka haiepaahao naue ole o "Iwi Poo Kanaka" a maiaiia hoi i kii mai ai o Terika i kana pio a lawe aku la iaia mai na hma aku o na koa a hoopaa aku ia iaia iioko o k»*kaiii o na lumi |>aahao 0 koua kakeia. O keia luuii i hoopaaia ai o ka kakou Kale. <»ia k<* kahi o na iumi paa ioa o ua haiepaahao la o Iwi I'on Kanaka. a aia hoi ia i ka iiaie eiua inaiaio o ka honua. u na paia lie haiaani pu 1 hanaia hoi me na pohaku paa loa. a nona ]n»i ka manoanoa o eha kapuai, e hiki oie ai no i kekaiii inea ke wawahi aku. I k«* kakahi aka no keia lioopaaia ana o ua Kale nei a kaua, a o kaiii luaiamaiama uuku e ioaa ana iioko o ua lumi ia. mai kekaiii mau puka liilii no ia i hanaia ma kahi he ewalu kapuai mai ka papaheie aku. Iwaena o ua iuini la e waiho ana kekahi pakaukau |M»haku. a ma kahi e kokoke ana i ua pakaukau ia e paa ana kokahi ap«» iiao paa loa. I ka manawa i laweia aku ai o ua Kaie nei a kaua. ua haliai aku la kekahi o na liniahana o ka iiaiepaahao ia laua me kekalii kaulahao nui, a aole i loihi mahope mai i» ko iakou komo ana aku iloko o ka iumi, ua paa ae la ua natia nei a kaua i k*» kupeein me ke kaulahao a lioopaaia aku i ka lina hao ana i ike ai. l"a kupeeia ae ia kona mau iima me kekahi mau kupee i hoohuiia me ke kauiahao e hiki ai no iaia ke iawelawe nona iiio me kona mau iiina, a i ka pau ana o na mea apau, ua kauoha aku la o Terika i koua kokooiua e hoi aku. "Ke paa nei oe iloko o na iima kakauha, e ka uaiia." wahi a Terika i pane mai ai, iaia i ku ae ai iluna mai kana hana ae. Kau aku ia na maka o ka kakou naita maluna o kahi elemakuie kino ikaika a hoiioio ae ia na iiaawina aloha iloko <ma no k« ia kana ka, oiai ua ike aku la oia he kanaka oluoln keia «» kona mau lu lehele na. <4 0 ka'u i manao ai. aole o ko'u na lima kakauha," waiii a Terika i pane hou aku ai, iaia i ike aku ai i ko Kale haka ana inai uia luna ona me ka pane ieo ole mai, "aka lie niea «»iai«» «» ka'u ha!ut e liana nei aoie ia iie hana kn i ke alolia. a o k»»'u inanao i pan«» aku nei ia oe, oia keia, kemanao nei wau a<»le iie wahi inanao inalkai «> ke 'lii nou." "Aole loa e aa mai ana ke 'lii e lawe aku i ko*u ola." i pnana a«ai ka Naita o Leona. *'Mai noonoo cm? pela. uui a lehuh'iiu na kanaka «ipioj<i«» mainua aku ou i hoopaaia mai maanei inainuii o k«-.kanoha a k«- 'li». a aole " "E hoomau aku." walii a Kale o Leona i pane.jk''u ai i k«- kuha'u ana iho o ka Ieo o ua lunapaahao la. "Aoie hookaiii o keia poe opiopio i puka hoii aku mai K» - i ii>.le panliao aku,"' i hoomau hou aku ai o Tetika, ine ka iuiihili pu un i ae o kona poo. | O keia na olelo nana i hookomo aku i ke anu ina*'» 1«- i I ♦» U * * «» na ! aahuki o ka kakou naila. a aoie he mau olelo i j»uai h«»u ia mai k«»iut I waha mai. i ''O na kauoha i ioaa mai nei ia'u nou aoie no i k«>ikoi loa. ko«» I wale iiio no keia ke kau nei ko'u poo ma kahi nihinihi n«> k«>u [»aa ; iioko nei. Ina he makemake kou i k« kaiii mau m«»a ai «>n«». a h«* «iala ! hoi kau e iiiki ai ke kuai ia mau m«'a. iie liiki no ia'u k«- k«»kua aku . ia oe." | "Ke haawi aku nei wau i ko'u mahaio no kau lokomaikai wai»- | mai: aka, aoie a'u mea e makemake nei nau e hana mai n«»'u." wahi a Kale i j»anai aku ai. '•peliea hoi no na mea e pili ana i kan mau inea ai e ai ai '" haawi mai i kau mau mea ai maikai e lik«* im- ka hiki ia >»-•. I He da!a uo ka'n e uku ai. Aole no paha wau e ola loihl ana. aka * nae e haawi mai oe i na uiea ai maikai i ola maik.ii ai wau a hiki i ; ka liopena o ko'u mau la." i "E hookoia aku ana kou niau makemake a{»au." wahi a T« rika ii pane mai ai. alaila huii aku hi «»ia. a puka aku la »uah«» «» k.« 'umi ia iioko o ka manawa pokole kani ana ka laka. a n >ho in»«»kaiii ;h<"' i la ka kakou naiia. | Ae. ua noho hookahi iho ia na Kale nei a kaua m«» k«»na naaa : »: piha i ka ehaeha no keia haawina i kau iho ia inaluiia «»na. Aia ! kona lunaikehala ke hoomaop>j»o ia i ka h«*»pa'i weiiw«»ii i kau akts ; mahina o kona jh»o, a keia alii Mah>»in« «ia aioha «»!'• h>>| i h«>«»k.m aku ai. a iaia e noonoo ana m> keia mea. ua ulu ae !a i»«- ninau H k<« iho ona: He wahi manaolana anei k«-kaiti no k«»*u pah kana aku'* 1 ? • Ihookuku ana i keia ninau me kana haina. aol»- i«»a h«- wa.hi maia Imalama nana e niawehe a»* i koua pohihihi. He hookahi m> a i !«»aa iaia i keia ummiwa, oia U«:»i o ka iunapaahao. T» rika, «>ia k» kahi «» na kanaka nauaina oluoiu i haiawai mai nn* ia iiok«> <» keīa manaua «•» ke kaumaha e kau nei maiuna ona: eia nae hoi. *> hiki ana an»'i iaiu ke hoopakele ae iaia? 1 ke ahiahi oia la laweia mai ia na wahi nna ai a :an« i. O keia mau mea ai ua ku i kona makemake. eia na»> a<»!e h«- wah». hua olelo i puka mai ka waha mai o ke kanaka nana i la««- mai i ua mau mea ai nei ana e piii ana i ka auhau o na mea ai. I ke kakahiaka o kekahi ia ae ia Kaie o I> s ona e ai ana i kona puiua kakaliiaka. ua hemo mai la ke pani o kona iumi. "E komo ako iloko/* i lohe akn ai o Kale i ka U*o o Terika. *via nae e hoomaopopo oe he hajmiua bora wale no kou manawa i aeia e noho pn me ia."

Kan akn la na niaka o Kale o Lef#na a ike aku la oia i kfkalii ka 1 naka i ke komn ana mai iloko o kona lumi. I **E Kale o Lwna. o keia kekahi o na iialawai kapaianaha ana mawaena o kana." w;ihi a ka maiihini i pane inai ai. **Abadala! M i hooho ap ai ka k;iua naita, tue kona kn pu ana at» j ilnna. f **Ae. <♦ kf Kristiano. ke ike mai nei oe ia*« e Hke nie ka'n i n .i ka'u nnia ai e loaa io mai ana no keia haawina maluna pakahi <> kaua. Ua niama ae keia mau kupeehao e paa nei maluna o kaua inamua o ka pahikana. eia nae aole o lakou maikai i ka ikena a na maka/' ■ E ku mai ana ua Abadala nei i keia manawa tne kona kino i uhi hapa ia e kona mau aahu. ua paa hoi kona mau lima i na kupeehao e like no me ka kakou Kale, eia nae ua hiki no iaia ke hele malie me ka pilikia ole. **lleaha kou mea i paa ai iloko nei?" wahi a Kale i ninau aku ai. <m Ke ole waa e kuhihewa. ua like no me kou i laweia mai ai a hoopaaia maloko nei—oia lioi malalo no o ke kauoha a ke 'lii. "Xo ke kuinu hea?' ? '*Ma kena ninau au he mea hijki ole ia'u ke ha'i aku me ka oiaio. T7a kiuia wau ena aliikoa oke J lii no kekahi manawa loihi. ake manao nei wau ke maka'u nei ke 'lii Mahomeda ia'u." 4< l ka wa liea kou laweia ana mai iloko nei?' ? "Ke hooinanao nei anei oe i ka manawa hope loa au i ike ai ia ? u ma ke alanui?*' * 4 Ke hoomanao ae nei wau ia manawa."' "Mamna o ka puka ana mai o ka la o kekahi la ae, ua paa mai la wau iloko nei o keia halepaahao." •*Va hana anei oe i kekahi karaima e kuleana ai kou hoopaaia ana iloko nei?' 5 "t'a like a like kaua ma ia mea/ ? "Malia palia he kij#i oe?" ae —u«l kipi io aku no wau. a aia hoi ka manao kipi iloko o'u i keia manawa kahi i hoopunana ai. *ka nae e hoopau ae kaoa i i k»-ia uiau olelo a kaua. a e ha'i mai oe ia'u ina mea e pili ana no Zira. Eia anei oia i keia manawa malalo oka mana oke 'lii Mahoine<la?'' _ () keia ka niiiau nana i hoopuiwa i ka kakou Kale. oiai ua huana inai la ka ninau e pili kokoke ana i kona puuwai» ka mea hoi ana i lawe ae ai he mau hoia mamua aku a hipuu iho iaia iloko o ke kaula kaakolu o ka materemonio hemolele loa, a ma ka uiana hoi o ka ]>ahikaua. no koua aloha, a no ka paa hoi o ka manao iloko ona e hoopakele aku iaia mai na liina kakauha aku o ke 'lii o na Mahome<la. I'a aneane 110 ua Kale nei a kaua e lioike aku ika mea oiaio e pili ana i ka liana i hanaia mawaena ona ame ua opiowahine la. aka nae na kela manao ikaika e ume ana i kona noonoo kanaka. na ia mea i umoki iho i kona waha a paa mai ka hoopuka ana aku i keia inea. a pane aku la oia : '•Ae. ae." wahi aua i puana ae ai, a ia manawa puno hoi i hehee iho ai oia ilalo a noho iho la iluna o koua noho. "Aole paha oia i laweia aku iloko o ka Halealii? Aole paha oia i lilo i wahine na ke ? lii Mahomeda? v i hooho ae ai o Abadala, me ka li-o pu ana ae o kona mau maka. w Aoie, aole oia i kaa aku malalo o kona mana. Eia no o Zira i keia manawa nialalo o ka malama ana a Beni Hame. "l'a maopopo anei ia oe ka mahawa a ke 'lii Mahomeda e lawe aku ai iaia i wahine nana?'' l'a uwila hou ae la na manao hakukoi iloko o kona piiuwai no kana aloha. a kau aku la kona mau maka kaumaha maluna o kona hoa papaleo, a pane aku la oia me ka haalulu o kona mau lelielehe: "() ka'u mea wale no i ike. oia lioi, i ka la a ke lii e lawe ae ai iaia i wahim? nana, oia no ko'u la e make ai." "l'ela anei?'' "Ae. l'ela ke 'lii i olelo ai." Ku iho la o Abadala no kekahi manawa ine ka pane ole mai, a ua liiki i ka kakou naita ke ike aku aia ke kaumaha ke halii la malnna ona no kekahi mea aua i maopopo ole ai. Mahope mai pane hou aku la o Abadala: u lna pela io, alaila e loihi ana no na la an e hanu ai i keia ao | mauleule, a pela hoi ka loihi o kou mau la e noho ai me ke kaniuhu aua." m "Heaha ka manao o kau mau olelo i hoopuka mai la? ? wahi a W l\ale i ]>ane aku ai. a ia manawa hookahi 110 hoi i ku ae ai oia iluna a ī /iiee aku la no kalii a Abadaia eku mai ana. * "ile mao]>opo loa ka inanao o ka'u olelo. v wahi a Abadala i ]>anai aku ai. v Me he mea la aole e lilo ana o Zira i wahine na ke 'iii. Mai nana mai oe uie ke pahaohao 110 ka'u mau olelo. I liuli mai nei wau ia oe i maopopo ai ia'u ina paha na lioihoiia mai oia, a ke manao nei hoi ke 'iii Mahomeda e lawe ae iaia i wahine nana. eia nae ke j>aa nei 110 ko'u manao aole e ala mai aua ia mea. Ke nianao nei wau e ku-e ana ka opio wahine i keia liana, a ua maopopo hoi ia'u aole e hiki ana i ke 'lii ke lanakila maluna o Emina.' "Aole keia i pili mai i ko'u pomaikai,' ? wahi a Kale i pane aku ai me ka eliaelia 110 nae o kona naau no ka liaule ana o kana papahana. "Ke ha'i aku nei 110 nae wau ia oe, e make 110 wau me ka hauoli ina e lilo ole ana o Zira i wahine na ke ? lii." "Aole hoi oe i make i keia manawa, a ke maopopo nei no hoi ia'u ina oe e make ana i ka lima o ke 'lii, alaila owau aku no mahope ou. Eia nae eia 110 he walii manaolaua iloko o'u, a maluna 110 hoi o ia manaolana hookahi ke manao nei wau e loaa mai ana na kokua r» aim nou. M / Kau aku la na maka oka kakou Kale maluna o Abadala, a e like me ka loihi o kona nana ana aku i ua kanaka la, pela no lioi i nui mai ai kona ]>ahaohao i ke ano o keia kanaka kupaianaha i lialawai mai me ia. I kela manawa a laua e papaleo aua. ua poina il*o la t>ia i kona kulana e ]>aa ana ia manawa iloko o ka halepaahao, a pela no hoi me ka haawina weliweli e kau ana maluna o kona poo. "Abadala," wahi liou a Kale i pane aku ai inahope o kona noho ana iluua o k'ona noho, 4, e ha'i mai oe ia'u, owai la oe a lieaha hoi kou ano." "He pio wau e like no hoi me kou ana," i pane mai ai ua Abadala nei. "Ke makemake nei wau e loaa mai ka ike oi ae mamua o kena au i ha'i uiai la." "O ka pau ae la no ia o ka'u mea e hiki ai ke ha'i aku ia oe. v "Ke hoopnnipuni mai nei oe ia'u ma keia mea," i puana ae ai o Kale. "Ina wau e ha'i aku ana ia oe alaila e hoopunipuni ana no wan ia'n iho. Mai noonor mai oe, e Sir Kale, me ka manao pono ole no ko'u ha'i ole aku ia oe i ka haina o kau ninau; eia nae aole e hiki ia'u ke ha'i aku ia 0€» mawaho ae o kau e ike nei. Ile mea kupaia- • naha ka loaa like ana o ke kaumaha ia kana a mai ke kanaka liookahi mai no hoi —o oe he Kristiano —a owau hoi he Mahomeda, Eia nae—e ka uaiia oluolu, —o kela opio wahine i like aku kona mau maka me ko ka mauu nunu ka oluolu —ka noliea Zira hoi—aia iloko ona ko kaua mau manaolana pakahi.' J "Alia, e Abadala," wahi a Sir Kalei pane aku ai, i ka manawa a Abi>dala i net» aku ai me he mea la e haalele mai ana iaia, "he pilikoko anei o Zira no? T? . ■ } "lle Kristiano oia ma ka hanau ana, ?f wahi a Abadala i huli mai ai a panui mai la i ka ssir Kale niuau. "I'a maopoi)o ia'u ia mea. >? 4 *He Mahomedawau.' ? Kau hou aku la na maka o Sir Kale me ke pahaohao i keia kanaka, "O ka hapa hea la o ka'u mau olelo i lioopuka aku nei ka niea nana e hoopahaohao nei ia oe?" walii a Abadala i ninau mai ai ia Kale e ku ana me ke pahaohao niii. "Oia kou lilo ana i MahonuHla." "rela anei! Alaila, aia mahea ko'u hoohuoi e noonoo nei?" "Ke maopopo ole nei ia'u, aka ke kanalua nei waa i kou lilo aea he kanaka Mahomeda." " **Aole anei ona hoike maopoj>o loa au e ike mai nei a e hooiaio ana hoi i ka*u mau mea i ha'i aku nei ia oe, oia no ko'u helehelena ame ko'u kino." (Aole i pau.)