Ka Nupepa Kuokoa, Volume XLII, Number 53, 30 December 1904 — Page 1

Page PDF (1.36 MB)

This text was transcribed by:  Debbie Tom
This work is dedicated to:  Gordon Gee

Ka Nupepa Kuokoa

KE KILOHANA POOKELA NO KA LAHUI HAWAII.

 

HOOPUKAIA I NA KAKAHIAKA POALIMA APAU.

 

BUKE XLII. Helu 53.                        NUPEPA KUOKO,  POALIMA, DEKEMABA 30, 1904 NA HELU APAU 3048

 

PULE MAMUA O KA HALAWAI.

 

Hopuia Ekolu Kalapu

Kuai Rama O Kaka

ako.

 

MALAMAIA NA HALAWAI MA NA LA SABATI-PA

KIAHA MUA MAHOPE AKU NOHO E KI-PA-KOMO PU NA WAHINE I MAU LALA.

 

"E hoopau ana wau i ke kuaiia o ka waiona e kela mau kalapu Hawaii."  wahi a Makai Nui Henry ma ka po Poalima i hala, a o ka hopena i loaa ae, oia ka paa ana o ekolu kalapu kuai rama o Kakaako.

            O na kalapu i paa ae oia o Wainanapanapa. e noho  lunahoohanaia ana e John Alapai: Kalihilihi o Makalei. e noho lunahoohanaia ana e Sam Kahapea. a o ka ekolu no hoi oia ko David Kahapea.

            O keia kalapu hope me he mea la oia paha ke kaiapu ano nui ma keia hopuhopu ana.  Aia ma kona mau buke na inoa o na lala apau. he mau wahine hoi kekahi mau lala ae hoike pu ana hoi i ka malama mau ia o na halawai me ka weha mua ia me ka pule, e kona lunahoohana a i ole Peresidena paha i kona manawa e hiki ae ai ma na halawai.

            Ua maikai no hoi ka pule ana, no ka mea o na la Sabati no ka manawa e malama mau ia ai na halawai: eia nae hoi o ke kaa ana o ka leo pule no ke kiaha ka mea i hu ae ai ka pule mawaho.  He mau hui keia i kupono ole, aole wale mamuli o ke kuni rama me ko Amerika laikini i haawiia ia lakou, aka mamuli no ia o ke komo nui ana o na sela o na mokuahi holo pili aina o kakou nei, a ua hoolilo keia poe i ko lakou mau loaa ma keia mau wahi, a he mea maa mau hoi ia lakou ko lakou noho ana ma keia mau wahi i na la Sabati apau.  I ka manawa e pau ai ka halawai a kekahi o keia mau kalapu. a pau hoi na pa-kiaha ana. e noho iho no na lala a hoomaka aku la e kipa.  Ilaila no pau na dala a keia poe sela moku a hoi no e hana.

            "Ae: he wehe mau makou i na halawai me na leo pule." wahi a ka lunahoohana o ke kalapu Makalei.  "Ua kukulu mua makou i ke kalapu alaila houluulu ae la i mau dala e uku ai i laikini Federala.  He umi-kumamawalu wale no ko makou nui i ka hoomaka ana, eia nae ua pii ae a loaa ke kanahiku lala. Ua kuai no wau i ka rama i ka poe mawaho-eia nae aole i ka manawa o keia lawelawe hou a ka oihana makai.  Ua maka'u wau.  I ka manawa i komo ae ai keia Makai Nui hou ua malama ae la makou i ka hana ukuhi mua i na omole me ka rama alaila kakau i ka inoa o kela ame keia lala mawaho o na omole.  Ua hoao no makou e hoopau ae i ko makou laikini Federala a hoopau i ko makou kalapu, eia nae ua olelo mai ke kanaka haawi laikini ua hiki no ia makou ke hoomau aku a aole he pilikia ina no e inu no makou iwaena iho no o makou.   He kuai makou i ko makou rama mai ia Makapolena mai eia nae o ka waina wale no ame ka bia-aole whiskey aole hoi he kini."

            Ua hookuuia ae no ka poe i hopuia a hoea ae ma ka Poalua nei no ka hookolokoloia.   Ua pau ua mau kalapu la i ka wawahiia a nohaha ma keia hopuhopula ana.

 

Moe Oni Ole no ka Nui Ona.

 

            Ma ka auwina la o ka Poakolu nei i hoopaaia aku ai kekahi Hawaii i ona i ka rama e ka makai a hoopaaia iloko o kekahi o na lumipaaho o Kuapapanui. Mahope iho ua hoomaopopoia iho la i ka oni ole o ua kanaka ona nei oiai ma kahi no ona i waihoia ai malaila no oia kahi i moe malie ai me ka oni ole. pela i loaa ai ka ike ua nui io no ka ona o ke kanaka: a no ka oni ole ae mai kahi ona i hoomoeia ai peia i kaheaia ai o Kauka Emekona no ka nana pono ana i ke kulana o ke kanaka.

 

            A mahope o ka hooholo ana ia ua lawe loa ia aku la ua kanaka ona nei i ka Halema'i Moiwahine a na Kauka Sawyer, ke kauka home o ka halema'i I huli pono a lawelawe kauka maluna ona a hala wale he manawa loihi ma kahi o hookahi hora.

            A ma ia hope iho i loaa ai ka ike ua kaa aku ua kanaka nei malalo o ke kulana ona maopopo maoli. He nui na wai hooikaika i hookomoia iloko o ua wahi kaaka nei a me ia mau mea i pii malie mai ai kona maikai.

 

            Aole e ku mai ana ka mokuahi Manchuria ma keia awa ma kona ala huli hoi no Kupalakiko mai Yokohama mai.

 

Ua hala loa ae oia maluna o kakou i hiki oia i ka manawa ma Kapalakiko.

            E holo aku ana paha ka mokukaua Farani Protet no Hilo i keia Poakahi iho oiai oia ka makemake o kona alii moku kiekie. Ke holo io oia ilaila me he mehe mea la e holo pu aku ana o Kanikela M. Vizzavona maluna ona.

 

NA KANAKA MANA NUI MA KA HALEPAAHAO O

KAWA.

 

            O NA KANAKA EKOLU MALUNA AE OIA NO O MAKAI NUI HENRY MAWAENA, LUNAPAAHAO NUI WILLIAM KAMANA MA KA AOAO HEMA, HOPE-LUNAPAAHAO NUI BOURKE MA KA AKAU O LAKOU NEI EKOLU NA KAHU MALAMA O NA PIO PAAHAO E PAA NEI MA KAWA. ILOKO O NA MAKAHIKI AKU A O KEIA KEKAHI O NA MOOLELO MAIKAI O KA NOHO LAWELAWE OIHANA ANA.

 

He Kala Paahao ka Kiaaina Geo. R. Carter

Makana Karisimaka.

 

Kalaia he Mau Pio Paahoa Mai ko Lakou Mau Hoopai i Hoopaaia ma ia Home oka Ehaeha.

 

MALALO O KE KUMULAAU KAMANI I KU AI NA PIO I KALAIA I KA WA A MAKAI NUI HENRY I HELUHELU AKU AI I KA PALAPALA KALA A KE KIAAINA MAMULI O KO LAKOU NOHO MAIKAI A NA MALALO O NA RULA O IA WAHI HOOPOLLEI.

 

            "Ma ka pono o ka mana i waihoia iloko o'u ke haawi aku nei wa u ia oe e Arthur Meyners,ia oe e H. McCallam, ia oe e Nishiyama. ia oe e Wong Cheung Huna ia oe e C. Herffernan ama oe e Samule Lee Thomas ke kala piha ana."

            O ka ke Kiaaina Carter kala piha a hookuu piha ana keia i na paahao i hoikeia ae  nei maluna he makana Karisimaka no keia makahiki.  Malalo o ke kumulaau kamani i helulehuia ai ia mau olelo mailoko mai o na palapala kala paahao i kakauinoaia e ke Kiaaina Carter, a i ka la Karisimaka ka hookoia ana o ia mau makana.

            A o keia poe paahao kalaia, ia lakou e kuku ana aia iloko o lakou ka hoomaopopo ole i ke kau mai o keia maupomaikai nui. a mawaho ae o na paahao ame na makai o Kawa aia malaila pu ka Makai Kiekie Henry kona Hope Mr. Rawlins ame ka Lunapaahao Nui W. Kamana.

            Ua lawelaweia keia haawi makana ana e ka Makai Kiekie Henry a i ka lohe ana o keia poe ua lilo  koke ia i mea hoohauoli i ko lakou uhane. a ua nee mai no hoi akou imua mai ka huina nui mai o na paahao a ku oeoe ae ia no ka wa mua loa ma ke ano kuokoa a hoi hou mai na pono kivila i pilipaa i ke kanaka i pahemo ai mamua.

            Ua palapalaia na palapala me ka moakaka a o keia malalo iho na kulana o ka poe i kalaia:

            O Arthur Meyners ua hoopaaia i Iulai 14, 1900  no eono makahiki no ka lawe ola ma ke kekele elua.

            H. McCallum, hoopaaia Mei, 4, 1904, no ka uku hoopa'i o $250 no ke kuai waiona me ka laikini ole me ka hoololi ma ka hoopaahao o hookahi makahiki ke lawe oia i ka hoohiki.

            Nishiyama (he Iapana) hoopaiia Mei 19, 1902. no ekolu makahiki paahao no ka aihue a powa ma ke kekele ekahi.

            Samuel Lee Thomas hoopaaia Feberuari 19, 1903. no ekolu makahiki hoopaahao no ke  komo powa ma ke kekele ekahi.

            Wong Cheung Hung hoopaiia Ianuari 12, 1899, no ka hoopaahao o umi makahiki no ka hewa lawe ola ma ke kekele elua.

            Charles Heffeman hoopaiia i Feberuari 28, 1901 maluna o elua helu no ke apuka a nona hoi ka manawa hoopaa o elima makahiki no kekahi helu a he hookahi makahiki no ka lua o ka helu apuka.

 

HOIKE KULA SABATI MA

 KAWAIAHAO

 

            Ma ke Sabati Karisimaka i hala aku nei ua malama ae ke kula Sabati o Kawaiahoao i kona hoike e like no hoi me na kula Sabati e ae i malama ai i ko lakou pakahi iho. Ua maikai na hana hoike o ka malamaia ana mai na papa makuakane, makuahine a na opio a hiki wale aku i na pokii iloko o elua mahele ma ka olelo Hawaii ame haole.

           

            Ua maikai na mele i meleia mai e na papa aole e like me mamua ka hapukuwale ua kanakamakua ka lawelawe ana i na haawina me ka malama pono ia o ka manawa a pau na hana i ka manawa kupono.

           

            Ua kaa keia kula Sabati malalo o ke alakai ana a Mrs. Wilcox kahukula Sabati nui ame kona hope Mr. E. K. Lilikalani a mahope o ka ha'i moolelo ana o ke kahukula Sabati pili i ka hanau ana o ka Haku Iesu Kristo a pau no hoi na paipai manao e ae ua panaiia aku e ke Ekale ia ame ke kula Sabati o Kawaiahao he makana Karisimaka  o $60.00 ia Miss Hattie Ayau ka hookani okana mau o ia luakini.

 

            Na Mr. F. Keliinohopono i haawi aku i ua makana la ma ka aoao o ka Ekalesia i panai pu la me na olelo hoolana.  O Miss Hattie Ayau oia ka hookani o kana mau o ka luakini o Kawaiahao. i noho hookani manawalea ia e ia ma kahi o elima makahiki. he nohona hookani ana hoi no ka manaoio hana ma kona kulana hoahanau no ia Ekalesia.

            He wahine opio Hawaii keia ma kahi o iwakalua makahiki i paa mau i na hana maikai ma ka oihana a'o a o kekahi hua iho la keia o ka makana Karisimaka i haawila i ke Sabati i hala.

 

AOHE PAKALAKI.

 

            Ina paha aole na luina Hawaii i laweia aku nei ma ka mokuahi Iwalani no ka hoolei ana i na lakoai o eono mahina no ka poe e noho mai nei ma ka mokupuni Hapawaena, ina paha ua hooneleia kela poe me na mea ai Karisimaka, a ina no paha ua loaa ae na ulia pakalaki o na wa i hala.

            Ua loaa mai he lona telegarapa ia Peresidena J. A. Kennedy o ka hui Mokuahi o Poka ma ma ka auwina la Poaono i hala e hoike mai ana iaia, ua hoea aku ka mokuahi Iwalani mawaho o ka Mokupuni Hapawaena ma ka po Poalima mahope o na ia holo eono a oi iki, aka mamuli o ka nui o ka ino aole i hookokoke aku kona kapena i ka aina. Ma ke kakahiaka Poaono ua oi loa ae la ka ino a poho iho la na manaolana o ka poe e noho nei ma keia mokupuni e loaa ana na hoomanao Karisimeka maikai ana no lakou oiai ua maopopo ia lakou ka poino e loaa ana ke hooleleia aku na ukana i ka wa@no

            Eia nae ua paa ka manao o Kapena Pilitz e hoohauoli aku i keia poe, nolaila ua holo ae ia kona moku a ma ka huli malalo o ka aina, a me kona mau luina Hawaii i maa i ko Hawaii nei mau awa. ua hookuuia iho la na waapa a hoomaka koke iho la e hoolele i na poo bibi i laweia aku.  Ma ka hora ekahi auwina la Poaono. ua pau na bibi i ka hooleleia luka me ka loaa ole o kekahi pilikia.  Mahope  o keia ua hoi hou aku ka moku iwaho a kali mai o ka pau ae o ka ino alaila hoopau loa i kana hana i hoounaia aku ai. Ua hauoli ae ua poe la o ka Mokupuni Hapawaena no ka loaa ana o na i'o bibi makamaka hou loa no ko lakou Karisimaka.

 

            ST. PAUL. DEC. 28.-Ua hoomaka ae nei ke Aupuni e hoopii ku-e i hui pepa hoohaiki.

 

NA OIHANA MAKAI ME KI

NAIAHI.

 

            Ua hui ae ko kakou  Makai Nui Henry ame ke poo o ka Oihana Kinaiahi Thurston ma ka Poaha i hala a kukakuka ae no ka hoohui ana i na oihana elua e paaia nei e laua i ka wa e loaa ae ai kekahi pauahi iloko nei o ke kulanakauhale.

            Ma ia hui ana a laua ua hooholo ae laua e hui i'o no keia mau oihana ma keia hana, he hana hoi e hanaia nei ma na mokuaina o Amerika i mea e pale ai i ke ola o ka lehulehu e hiki ae ana ma kahi o ka hale pauahi.

            Malalo o na rula hou i aelikeia ai e keia mau poo o keia mau oihana ua hoakakaia. o ka hana ma ka aoao o na makai ke hiki i ka manawa pauahi. oia ka hoomoe ana i kekahi mau kaula pale ma kahi a ka oihana kinaiahi e makemake ai e hoomoeia.  O keia mau kaula na mea nana e hoike i na palena i aeia na kanaka e ku aku, a aole hoi e aeia kekahi mea e komo aku iloko o na wahi i kaupaleia ai, a maanei hoi na makai e ku ai a malama i ka maluhia o kahi i kaupaleia.

            Ua haawi pu ia no hoi ka mana i ka Makai Nui e hoopuka ai i kekahi mau hoailona ae e komo aku ma kahi i kaupalenaia. a o keia mau hoaliona he mau pihi. a e hoopukaia hoi e like me ka nui a ka Makai Nui e hooholo ai, a o ua mau pihi la e hoopuka wale ia no i ka poe kakau nupepa ame na laia o ka hui huli pauahi.

            Ma keia i manaoia ai e hiki ai ke pale aku i ka poe e hele ae ana ma kahi o ka hale pauahi. a he hana kaupale hoi keia i na hana haowale e ike mau ia nei  ma kahi pauahi. Ma ka hookoia ana hoi o keia hana maanei. e maalahi loa ai ka oihana kinaiahi ma kana hana e hana ana a he  kokua hou hoi keia no ia oihana.

 

KE KOKOKE AKU LA NA KEPANI IA

GENERALA STOESSEL.

 

Lilo Hou ia Mau Kahua o na Rukini ma Poto

Ata.

 

KE MANAOLANAIA NEI I K EIA LA E HIKI AI NA ADIMARALA TOGO AME KAMIMURA MA TOKIO NO KA APO ANA AKU I  NA HOOMAIKAI A KA EMEPERA-

HE OIA MAU NO KE KULANA MA MANCHURIA.

 

            SINGAPORE, Dec. 22.-Eia na mokukaua holo mama o Iapana ke holoholo nei mawaho o keia awa.

            KANAHAI. Dec. 22-Eia na mokukaua Kepani  ke holo nei e hui aku me ko Rusia aumokukaua o Balatika.

            ST. PETERSBURG. Dec. 22.-Ua loaa mai nei he lono i hooiaio ole ia mai oia hoi ua lilo hou ae ka puu 203 mita ma Poto Ata i  na Rukini.

            CHEFOO. Dec.  23.-Ua hoikeia ae he ewalu moku wawahi topido i pakele ae mai Poto Ata i ka manawa o ka ino hau e halii ana.

            MUKDEN, Dec. 23-He oia mau no ke kulana o na lawelawe kaua maanei.

            KO OKU KEENA KAUA. Dec. 23-Ua hoopuehuia e na pualikoa Kepani na lelekaua lehulehu ana a na Rukini.

            MUKDEN. Dec. 23.-ua hoonee ae ko Rusia mau pualikoa i na pukuniahi no kahi o eha mile ma ka hema o Mukden.

            LADANA. Dec. 24. -O Adimarala Kamimura ke alakai o ko Iapana humokukaua holo mama i holo aku nei e hui me  Rodjestvensky. O ko Togo mau mokukaua na mokukaua holo mama ame na moku wawahi topido ke holo la mahope aku me ka mamao i hiki ke kukai ma ka telegrapa uweaole. Ke manaoia nei i ka manawa a Adimarala Kamimura e ike ai i ko Rusia aumokukaua e hoike koke no oia ia Togo a oia no hoi ko ianei manawa e holo koke aku ai a hui ae iloko o ke kaua.

            PEKINA. Dec. 24.-Ua hopuia e ke Aupuni o Kina he 3,000,000 kuapo poka pu raifela e hoounaia ana no ia Rukini ma Tientsin a i manaoia no Poto Ata.

            TOKIO. Dec 24.-Ua lilo ae i ko Iapana pualikoa e kaua nei ia Poto Ata ke Kiekiena o Hoyan Shakon mahope o ke kaua hahana ana. Ua make o Generala Kondratneko  a ua ehaia o Generala Fock i ka manawa e kaua ana.

            O Generala Kondratneko oia ka mekia-generala e alakai ana i ka mahele Ehiku o ko Siberia Hikina pualikoa Raifela.

            O Generala Fock oia ka mekia-generala, e alakai ana i ka mahele Eha o ko Siberia Hikina pualikoa Raifela.

            CHEFOO, Dec. 27- Ua hookeia mai ua lilo ae i na Kepani na kahua ikaika mahope o Liaoti-han@ oki ana hoi i  na kahua hoahu lakoai o ko na Rukini pualikoa maoli.  Ua lelekaua ae na Kepani i na kahuapale o ka Akau ma ka la 22 a ua loaa aku na poino koikoi.

            MUKDEN, Dec. 27.-Ua a'e aku na koa kokua ma ka muliwai Shakhe  ma ka la inehinei a hoopuiwala a pepahila he 100 Kepani.

            TOKIO, Dec. 27.-Ua holo aku ka Manshu Maru no Poto Ata me na lala o ka Ahaolelo no ka nana ana i ke ano o ka nee ana o ke kaua.

            TOKIO, Dec 28.-Ke manaoio ia nei ua piholo hou kekahi mokukaua holomama o lapana mamuli o ka hooku'i ana me ka maina.

            Ua hoikeia ma ka papa helu hoike poino o ke kaua aina he iwakalua-kumamakolu aliikoa i make a he kanalima-kumamaono i eha, i manao wale ia ma Poto Ata. Ma ka papa hoike kaua moana ua ikeia he eiwa aliikoa ame kanaono-kumamalima koa.

            HONOKAONA, Dec. 28.-Ua ku ae he mokukaua holomama Kepani ma Amoy. Ua ike pu ia aku no hoi he elua moku mawaho aku.

            WASINETONA, Dec. 28-Ua kauleoia na poe ona moku e kiai makaala loa i na maina i hoomoeia ma kauwahi o ke awa o Kelung mawaho ae o Fomosa kahi hoi i hoomoeia ai e na Kepani.

            TOKIO, Dec. 29.-Ua noho ae na Kepani ma ka papu holookoa o Rihlungshan.

            Eia no ka nee nei na lelekaua ana ma Poto Ata  me ka hololea.

            Ke  manaolanaia aku nei e hiki mai ana oia Adimarala Togo ame Kamimura maanei i keia Poalima no ka apo kino ana i na hoomaikai a ka Emepera.

            KANAHAI, Dec. 29.-Ua kauoha ae ke kiaaina i ko Kina aumokukaua e paa mai i na mokukaua Rukini A@ old ame Grozovoi ke hoao ae iaua e holo mahuka.

            CHEFOO, Dec. 29.-Ua hoikeia mai ua hookau hou ae nei na Kepani he elua pukuniahi nunui ma ka puu 203 mita.

 

Na Mokuahi Maru Iloko

o ko Iapana Oihana

Kaua Moana.

 

            Ma ka mokuahi Kina i ku mai a i hala aku no Kapalakiko ma ka Poaono i hala, i hoi aku ai o C. L. Goodrich ke kupakako mua o ka mokuahi Amerika Maru.  Ma kana hoike i hoike ae ai eia na mokuahi Nippon Maru ame Hongkong Maru i keia manawa ma kauwahi o SIngapore a i ole ma ka huli Ceylon o ke kowa o Malaka. e kali ana o ka hoea ae o ko Rusia aumokukaua o ke Kai Balatika. Ua hoomaemae hou ia ua mau mokuahi la e hiki ai hoi ke holo me ka mama loa. Ua hookauia na  pukuniahi nunui a kaumaha maluna o laua. Ua hooliloia ae laua i mau mokukaua kiu. a o keia hoi ko ke Aupuni manao o ka hoomaemae ana ia laua oiai he mau mokuahi holo keia .

 

            Ua hoike pu ai no hoi o Goodrich. mahope koke iho o ka lawe ana o ke Aupuni o Iapana i ka mokuahi Amerika Maru mai kona holoholo ana mawaena o Kapalakiko ame Iapana. ua hooponopono koke ia ae oia ma Yokohama me ka awiwi no ka hoouna koke ana aku iaia e hui aku me kona mau kaikuahine, na mokuahi Hongkong Maru ame Nippon Maru. ma ke ano moku kiu. O keia mau mokuahi ekolu ke lawe nei lakou i na pukuniahi nunui a ke manaolanaia aku nei e loaa ae ana he mau mea ano nui mai keia mau mokuahi mai.

           

            Ua hoike pu ae no hoi o Mr. Goodrich me he mea la aia malalo o na alakai ana o keia mau mokuahi na moku topido o Iapana. a me he mea la aia pu me laua he mau mokuluu.

            O ka mokuahi Nippon Maru ka mokuahi mua i komo iloko o na hakoko ane. oiai oia no kekahi iwaena o na mokukaua o Adimarala Kamimura i ka manawa e holoholo ana na mokuaua o Rusia o ke awa o Vladivostok. O ka mokuahi Hongkong Maru he mokuahi lawema'i kona kulana a akahi no a lilo maoli ae la i mokukaua no Iapana.

 

MAU PUALIKOA NO POLANA.

ST.PETERSBURG. Dec. 27-Mamuli o na uluaoa ma Poiana eia na pualikoa ke hoolulu nei malaila.

 

 

AOLE PAHA E LILO IA PE-

TERO HAI.

 

            Me he mea la e lilo ole ana ia Petero Hai, ka ona o ka hale wilipapa Enterprise Mill. ka hoolako ana i ke Kahuama'i o Molokai me ka papa I ka manawa i weheia ai na kohokono ana no ka hoolako ana i ke Kahuana'i me ka papa e ka Papa Ola, ua loaa no la o ka Petero Hai ke koho haahaa. Nolaila ua loaa ka mana i ka Papa @ ha'i aku ai iaia o kana koho ka haahaa.  a malalo hoi o ke kahuahana kohokoho ua lilo iaia ka hoolako ana, oia nae ua loaa ae la he ike i na luna o ka Papa Ola o keia Petero Hai he haole oia e hoohana nei i na Kepani iloko o kona halehana.

            Ma na Kanawai Ahaolelo o 1903, a malalo hoi o ka Pauku 63, ua papaia ka lawe ana i ka papa ma ke Kahuama'i i lawelaweia e ka poe aole he kupa.  Aole i hoikeia aku keia mea ia. Petero Hai. aka ua waihoia aku keia ninau imua o Loio Aupuni Anaru no ka loaa ana mai o na hooia ana. ina paha ua loaa i'o ka mana i ka Peresidena o ka Papa Ola e hoike aku ai ia Petero Hai aole e aeia ka papa e  lawelaweia ana e na limahana Asia e komo ma ke Kahuama'i Malia paha o hiki no ia Petero Hai ke hoolalo ae aole i lawelaweia kana papa e na Hanahana Asia. oiai i ka manawa ona i kuai ai i kana papa ua pau mua no i ke kahiia a aole hoi i hanaia ma kona halehana kahi e hoohanaia nei na Iimahana Asia-ma ia ano e kaa ana no o Petero Hai ma na palena o ke Kanawai i hanaia.

            E paaia ana keia ninau a hiki i ka manawa e loheia ai ka manao o ka lolo Aupuni. E hoomaka ana keia kohokoho ana e mana mai ka la i aku o Ianuari, 1905.

            Ua loaa ae no he hoopaapaa e like iho la me keia he elua makahiki i halo ae nei a ua kioiala ke koho mamuli o ka lilo ana o ke koha haahaa i kekahi hui Pake.

 

FARANI AME MOROKO.

PARISA. Dec. 20-Eia ke noonoo nei o Farani no ka lawe ana ae la eono mau awa kumoku o Moroko.

PAKELE KE OLA.

MADRID Dec. 24-Ua pakela akelekele ae

o Moi Alfonso i keia mai kekahi ulia koa otomobila.