Ka Nupepa Kuokoa, Volume XLII, Number 53, 30 December 1904 — MAKAIKIU WETE DETONA Ke Ahi Lalapa Pio ole i na Nihiliti Ke Kanaka Amerika Koa lua ole [ARTICLE]

MAKAIKIU WETE DETONA Ke Ahi Lalapa Pio ole i na Nihiliti Ke Kanaka Amerika Koa lua ole

i: * UOKUNA XXXVIII. \' 9 HULI I KL\HI O KA POXO. U E hoomaka koke anei kakoo i ka hele ana akn?" i holi mai ai ke alakai o na koa a pane mai ia Wete, a i ka manawa no hoi i hoea mai ai koVera lio. "Aole he wa hou aku e hoohala ai." wahi a Wete i pane aku ai, a huli ae* la oia a kokua aku la ia Kaunawahine Vera i ke kau ana iluna o ka tio. "E kala nrai kou hanohano, e ka Dukewahine, no ka loaa oie o ka noholio kapae, aka ke manaolana nei wan e oluolu mai ana oe i keia noho i loaa," wahi a ke aliikoa me ka leo ku i ka maikai. "Aole o*u nana i keia." wahi a Vera i panai mai ai nie ka leo naheuahe; "ua hiki ia'u ke kau me ka pilikia ole/' Ua hooiuaka koke aku la ka huakai e hele. e heie ana lioi o Wete iua ko Vera aoao me ke alakai o na koa. a aia ua AN ete la a kaua ke hua'i pau la i koua maalea nui me na moolelo e pili an:i i iia mea ana i ik«: ai uia ke kulanakauhale o St. Petersburg, a o keia mau mea apau oia «o na mea a Wete i lawe ae ai a hoopilipili aku me kona uioolelo ame ko ke Kaunawahine Vera. I ka manawa a lakou i iiiki aku ai i ke Kakela o Welina, aia na koa ke hauoli la no ka lakou inau mea i lohe ai mai ka kakou makaikiu aku. a ua aiakaukau hoi lakou e hilinai piha aku he duke maoli no keia a lakou e y>apa]eo pu nei. la lakou i ku aku ai mawaho o ka pa e hoopuni ana i ua kakela la. aia hoi e waiho pouliuli mai ana ka iiule, a aole waie oia, aka ua paa na panipuka o ua pa la i ka hoopaaia. me he mea la ua maka u ka po** e nolio ana iloko o ua kakela la i ke komoia aku e kekahi poe niaiwaho nei aku. "Eia no hoi i ke ahiahi okoa ke pouliuli mai nei no nae hoi ka hale." wahi a Wete i puana ae ai. "O ia iho la ke kulana o keia hale i na po apau" wahi a ke aliikoa i iHine mai ai, aele no nae me ka leo nuiikai. Ma keia hoomaopopo iho la o Wete «ole keia kauna he kanaka makenulkeia e na koa. -Well. o'ko kakou manawa keia e hoala aku ai i ka poe oloko." wahi a Wete i puana ae ai iue ka leo hoilioi. "E hiiinai mai ia u, e ke kakiana, ina nae he makemake oe e loaa aku ka mea inu iuma e hoopumehana ia oe ame kou mau hoa." "O. aole e hiki in'u ke noho ilio maanei. Ua hiki no ia'u ke waiho iho i kekahi o ko ? u poe kanaka, ina oe e oluolu mai aua e hookuu mai ia'u. O na kauolia, ua ike no oe ia mea," wahi a ua aliikoa Ui r.'e ka hookoikoi ana mai i kona leo. "l'a ]»oloiei kau," wahi a Wete i pane aku ai, <; ua ike wau i ke ano o'ka uohona o na koa. Aka nae ke koi ikaika aku nei wau ia oe e noho pu mai me maua. He kanaka wau i makemake e hookoia mai ko'u mau makemake apau. v "Aka hoi. pehea hoi ka'u hana " '•Mai nana oe 1 kau hana! Aole he wahi hoohuoi no'u, a heaha hoi kou mea e hoole inai nei i ko'u lokomaikai wale aku?" a ia wa i heue ilio ai ka Wete aka me ka liauoli e puni io inai ai ua aiiikoa la i na pelo ana a ka kakou Wete. , "O, maiaio o ia kuinu he mea pono io no palia ia'u ke r.olio iho." i ]»ane aku ai ua aiiikoa la, me kona liauoli i ka loaa ana he manawa nona e kukaiolelo ai me keia kanaka kiekie o ke kulana oluolu. O ke kauoha no ka wehe ana mai i ka puka-pa ua panna mai me ka olnolu ole, nolaila lalau aku la o W r ete i ka pu a kekahi o na koa. a me ke kuau'o ua pu la i paluku aku ai oia i ka puka-pa. "Heaha kou makeniake?" i ninau mai ai kekahi mea maloko mai me ka leo kalakala. •lO' makemakeia nei oe e welie koke mai i ka puka," wahi a Wete i pane aku ai me ka leo ikaika. "'E wehe aku ia wai?" i pa liou ai ka ninau mailoko mai o ka pa. "E welie i ka puka 110 ke Duke o Kalouga, ka lioaloha hoi o kou liaku. v "Aoie i niai «a haku la o'u e hiki mai ana kekalii mea i kona hale nei," i panai hou ia mai ai, a i keia nianawa me ka leo oluolu. "Alaila e waiho no anei oe ia'u e ku aku mawaho nei, e kahi lapuwale." wahi a Weie i pane hou aku ai me ka hookoikoi ana iho i kona leo, "a e hoolohe aku lioi i kau mau olelo? E wehe koke ae oe i ka puka, a i ole oe e liooko mai e kauoha 110 auanei wau ia lakou nei e wawahi aku i ka puka." Ma keia walu i hoike mai ai ke kiai puka i kona liilinai ana mai i ka Wete mau olelo, no ka mea ua lolie aku lakou nei i ko ke kiai hoomaka ana e wehe i ka puka. a aole i liuliu iho hamama ana ka puka no lakou nei, Komo aku la o Wete iloko me koua paue anaaku: "E hoike aku ana wau i keia ano hookipa ana au ia'u i kou haku. E hele koke aku auo a e hoomakaukau i kekalii o na Ir.ini mo.y no ke Oukewahine o Kalouga, oiai ua makemake loa oia e lona aku he liooinaha ai:a nona mai na iulii mai o ke alahele. E ike pu ae no hoi ua luK>lakoia ae na koa ame ko lakou alakai me na inea e oluolu ai ko lakou nohona, oiai ke makemake nei ke aiakai o na koa e l*»aa aku he wahi no lakou e liiamoe ai me ka maikai. I ke kakaluaka o ka la apopo e hoea mai ai ke kauna ianei." "E hookoia no, ? ' wahi a ke kiai i pane mai ai, me kora pahaohao 110 keia mau kauoha i waihoia aku iaia. "Ia oe hoi e ke kakiaua," i huli ae li o Wete i ke alakai o na koa. "mahope o kou haawi ana i na kauoha i kou maū koa. e iiuli ae oe ia'u iloko o ka Inuiiaiua. Ua lia'i mai o Welina ia*u e.a kekahi mau i*alani barani maikai loa ke waiho nei iloko o kona hale. E pono kaua e hoao hoi i ka maikai io o ua barani nei ana, a ke ola hoi o ka EineiH ra. v ' Huli ae la ua Wete nei a kaua a hahai aku la mahope o k*> kanaka kiai. mahope o ka pau ana o kana man olelo i ke pliikoa, a i*oko 0 ka manawa pokole komo aku la lakou nei iloko o ke Kakela o Welina. "Ua jK>toii loa ia paha oe?" wahi a Wete i huli ae ai a ninau aku ia Vera. "He pololi anei hoi keia a kanamai." wahi a Vera i pane aku ai. "Ina |H'la e lawe mai t>e i mau mea ai na maua a me oua mea inn." i huli ae ai o Wete a kauoha aku la i ke kanaka rana lakou 1 hookomo mai, ,"Ae. e ka mea kiekie." wahi a ua kanaka la i pane mai ai, me kona haka pono ana mai maUma o ka kakou Wote me ka ino J uo o koua niau uoonoo. me he mea la aa makemake no oia . hor»j uka aku i kekahi olelo, eia uae aoi<» oia 1 aa e hoike ae i kona manao. T*a ike koke akn na maka hulili o ka kakou Wete i keia mea, nolaila i lana koke ae ai kona manao e ninan koke akn i na kanaka la i kana mea e noon >o ana, malia paha e ioaa mai ana he wahl mea e pono ai no laua. uolaila i hoowanawana koke aku ai ua Weie nei a kaua: "E hoike koke mal oe. a i ole oe e hoike mai e iiiki koke mai ana kela koa maanei.'* % He kauoha anei kekahi i haawiia mai ia oe?'"Hamnu! eia ae ua aUikoa !a! E hele aku oe a e hoohainu aku i na koa apan i ka waiona, alaila e hōi mai oe a e lia'i akn no wau ia oe i na mea apau. He mao mea ano nui keia a*u e ha'i aku ai ia oe!" 8 Huli aku la na kanaka la a hele aku !a, a ia wa i puka ae ai keia mau olelo mai ko Wete waha ae. e kamailio wale ana no hoi iaia 4t Ke ike iiei wau, ke manao nei keia kanaka me he mea la o na

kanaka ap«ia o Kusi;i he p<>e lakou j komo aku iloko o kekaiii taau ; haiui ohamu a imli pono jH»coi ihu me n& nianao p«>m>ole.** t MOKUNA XXXIV. ULO I KANAKA HOOPAEMALU. £ iīke me ka Wete i kauoha asu ai i ua kaoaka !a, pela oia i hooko aku ai me ka hoihoi, oiai ua nianao inai la ua kanaka nei. 0 ka kakou \Vete kekahi o na kaoaka i komo pu iloko o na hana hoopaema-lu i na waiwai o na Aina E iloko o na palena o Rusia e like hoi ine kona haku oiai e ka makamaka heluhelu, o keia iho la ke ano o keia Kauna Welina, a me ia ano oia e noho nei ma ia wahi maniao loa mai ke kulanakauhale mai. Ua maopopo mua ina koa ke auo o keia Kauna Welina, eia nae aole loa he mauawa i loaa ai ia lakou he hihia e hiki ai ke hoopa'iia ua kauna la. a hiki wale i keia manawa i hiki aku la ka kaua mau malihini. Ua noho iho la ke aiiikoa nie ua Wete nei a kaua. me Kauua* wahine Vera Radolinisiki hoi. e ai i ko lakou paina ahiahi pot»leele. a e hoohala ana hoi i ka manawa ma ke kamailio ana, a hiki wule 1 ka manawa a Kaunawahioea Vera i noi ae ai e hooknu aku iaia e hoi e hooluolu. maialo hoi o ka Wete haawi ana iiku i ka hoailona. I ka hala ana aku o ke kaunawahine. a nolio iho la hoi ua \V«*te nei a kaua me kona iioa, ua hooi loa īa aku ko laua inu ana. e kike ana hoi na kiaha 110 ke ola oka JEmepera o Rusia. O Wete no ke alakai ma ka iaua inu ana, a he uhai wale aku uo ka ke aliikou; o ka mea apiki nae ke inu la ke aliikoa i kona mau kiaha uie ka h<x>komo loa ana iho iloko o kona opu; oiai ka kaua Wet« i e ninmi ana i koaa iloko o na ipukuha e waiho ana malalo o ke pakauka:?. Ua hoomauia keia inu ana o iaua a hiki wale i ke kanoenoe loa ana o ke aliikoa, a ia manawa i hoomaka ai ka kaua Wete e hoo-a iki ae i ke pani o kana omq,le laau hoohiamoe, a i kela ame keia manawa a ua Wete la e hoopiha ai i ko laua mau kiaha. aia hoi e p\-ki iki ana he mau kulu wai mai ka laau hoohiamoe aku. nolaila ao!t» i loihi ioa mahope iho, lohaloha ana na lima o ua aliikoa la ma kona aoao. a waiho aku la oia iloko o ka hiamoe kulijH). me ka loaa ol« ae he wahi noonoo kanaka iloko ona 110 na mea i hanaia.

U E ianei!" wahi a Wcte i kaliea aku ai i kahi «.anaka kiai h;tle, a i leona ike ana ua hiamoe lioi ke aliikoa, "e lawe mai oe i omole barani hem, a e hookomo no wau i kekahi mea o keia ano. a nau hoi ia e lawe aku a haawi aku ina koa. Ke inu lakou e pau nui ana i ka hiamoe, alaila ua hiki ia oe ke hele mai a kamakamailio pu kata me ka loaa ole o ka mea nana e hookuia mai. v Ua hooko aku la ua kanaka ia e like mo ka Wete i kauoha aku ai, a lioi koke mai la no hoi oia iloko o ka manawa pokole a hoike mai la !ia pau na koa i ka hiamoe. "Ano, e liele aku oe a lioike aku i ka lede e hele m:ij maanei." Ua l'ookoia keia kauoha, a he mea hoi keia na Vera i hoihoi ioa ai, oiai ua hoi aku oia iloko o ka lunii me na manao uluku, a i keia hoi eia hou oia ina ka aoao o kona hoalolia, a hoopakele hoi ana i liiiinai piha gi. "Ano, ua hiki ia oe ke ninau mai e like me kon makemake. oiai wau e honluuln ae ana 1 ko'u mau noonoo 110 na mea i hauaia iho nei." wahi a Wete i pane aku ii. Ua ike aku ko Wete inaalea nui e hiki ana iaia ke ike maoli i ke ano 0 keia kanaka i ka manawa e loaa mai ai na ninau ana ma kona aoao, a o ka ninau mua a ua kanaka la ka inea nana i hooiaio mai i ka Wete mea i manao 11»ua ai. "Heaha kou mea i lawe mai nei i na koa ianei?" wahi a ke kiai hale i pane mai ai. "Na lakou wau i lawe mai nei ianei me ko'u makemake o!e." "0! alaila e hele ana oe no na palena o Rusia nei. Ua paa nku anei kekahi mea ia lakou?" U A ha!" 1 noonoo iho ai o Wete. "Eia ka ianei kekahi kanaka hoopae-malu i na waiwai 0 na Aina E iloko o Rusia nei," alaila pi»ne aku la oia me ka leo nui: "Aole. Ua hookuu aku wau i ko'u poe kanaka e hoomau aku i ka lakou huakai, a nolio iho la wau mahope i paa maua i ka hopuia, i mea hoi e hemo ai ko maua mau hoa." '*A ua loaa anei he hoohuoi ana iloko o na koa 110 kekalii mea?" "Aole loa; no ka mea ua ha'i aku wau ia lakou owau ka Duke 0 Ivalouga, a ua powa ia hoi maua ma ko maua alahele 110 ke kipa ana mai e ike ia Kauna Welina. Ua lawe mai lioi wau i na koa ianei i mea e hala loa ai ko'u mau lioa nuu ia lakou aku." "Heaha ka lakou e lawe ana„ he barani anei?" "Ae." '•'Alaila aole lakou e lawe mai ana ia mea ianei." "Aole." <% Ke liauoli nei wau no ia mea, 110 ka mea ke manao nei wau eia keia poe koa ke hooliuoi mai nei." "Ke manao nei wau aole o lakou lioohuoi, a ke manao nei no hoi wau ua hewa ke kauna i kona hoolilo ole ana i na koa i mau hoaloha nona." "Ua olelo aku 110 wmu iaia pela, aka ua paa loa 110 kona mai»f:o, ake maopopo mai la 110 hoi ia oe ia mea. Ea, aole paha wau i ike mua ia oe? Ua liiki mua mai anei oe ianei?" "Aole: ua haalele aka wau i ke kulanakauhale kahi hoi e ena'Da lon mai iu-i na hana kalaiaina. Ano, e hoomaka koke aku kaua no ka iiana nui e waiho mai nei." "Ae." "Ua aelike niaua me ke kauna e haawi aku i kekahi huina dala mahuahna ia oe—eia no hoi ua dala la me a'u i keia inanawa—no ka lawe ana aku i keia lede a hala aku ma o o na palena 0 Rusia nei i keia po no." "He haua paakiki loa keia." "Pela io no ko'u manao, eia nae hoi he uku panai kiekie īoa keia. E hoomaopopo iho oe, o ke dala a'u e haawi aku ana ia oe nau ponoi no ia. Ua ukuia no ke kauua mawaho ae o ia. Ke ha'i aku nei 110 nae wau ia oe, aia ka nui o ke dala ma kona lima i keia manawa." •'Pela!" Ma keia. e ka makamaka heluhelu. ua maopopo ae la ia kaua 0 . keia na olelo maikai loa a Wete i pane aku ai i ke kanaka kiai halt. 'oiai aia na kanaka la ke ike la i ka waiwai nui o kona kokua s»ra aku i na malihini i kipa aku i ona la. a o ka loaa koke no ia o keia i puu dala nui iaia. j "Aole o'u kamaaina loa i keia hapa oka aina, nolaila ke hiUi-ai piha aku nei wau ia oe no kau man kokua e haawi mai ana. Ke manao nei auei oe he mea j.M>no ia kakou ke hoomaka koke aku i ka hele ana?" < ''Hikiwawe loa ko kakou hele ana. E pono ia kakou ke kali a I hiki 1 ke kuluaumoe." 1 "Aole no hoi i kaawale loa aku a o ka hoea mai no ia o ia n»annwa. Ua poina anei oe i ka nee ana o ka manawa oiaio oe e hoohainn ana i na koa Kukini apau i ka oaa," wahi a Wete i pane akn ai. j "He oiaio kau 1 pane mai la," wahi ana kanaka la me kona hene ana iho. "Healm kau e hana ai ke hele aku makou me keia lede?" j U E waiho malie mai ia hana na ? u e hana." wahi a Wete i pane |aku ai me ka maalea. "E hal aku no wau i kekahi moolelo e pau ai ko lakou kuhihewa." j "O kou kuleana no ia. aole hoi o ko'u. E he!e ae wau e !*o<> makiiukau 110 ka kakou huakai." Hele aku la na kanaka la e like ine kana i ha*i mai ia lana. a i kona liala nna akn, ua huli koke ae la o Vora, a me ka leo hauoli oia i imne akn ai ia Wete: j "He kanaka kupaianaha maoli no oe! Ua Hoolilo ae uei oe Iko kaua pilikia i mea kokua mai ia kaua! O. e hauoli loa no wau ke kaa aku kana maoona palena o Rnsia Bei! ? - \ "Pela io no kaua e hiki io ai Haila, a ke maopopo loa nei hoi ia*u i keia manawa e hooko io ia mai ana ia upu a kana. Jt | Kau iho la na inaka o Wete maluna oke kakiana e moelolii ana i ka moe laau hoohiamoe am« ko na kiaha barant an& i inu ai ? alnia hooko ae la oīa: (Aole i pau.)