Ka Nupepa Kuokoa, Volume XLIII, Number 1, 6 January 1905 — MAKAIKIU WETE DETONA Ke Ahi Lalapa Pio ole i na Nihiliti Ke Kanaka Amerika Koa lua ole [ARTICLE]

MAKAIKIU WETE DETONA Ke Ke Ahi Lalapa Pio ole i na Nihiliti Ke Kanaka Amerika Koa lua ole

MOK.UNA XXXIX. L " ' ULO I KANAKA HOOPAEMALU. I ' > "Peki-a 1)U lioi ma waa e uoomo ae anā' i keia kakinna J Wokua uo'u'' Ke uuiuao nei wau ua hila no iau ke hana aku pela Me keia mau oieio, lalau iho la ua Wete ne. i ua kakmna ka'ika'i ae la iaia iluna a la.ve akn iloko o kekahi o ana i ka iumi aina, a maiaiia 1 wehewelie ae ai ua. \\et«. lal ka. ia i.. lki . ina a Komo iho la oia i keia mau mea, alaila heie :/o , ; i H ke kanaka iawelawe o ke kakeia, a loaa aku .a ua kanaka ia iaia ua makankau no ka lakou huakai a ua >ako pa u„ 1101 i 1 n ka , 'lkeau! i e l^io a iaUnaka la iaia nei, «a i.oop« ?r »* * £aku h Wete aku, Ua a^ n ia kakou apau ke komo ana i keia muu lole o na koa i. mea no kakou e maalahi ai i keia po wah a Wete i paue aku ai i ua kanaka la. "E pouo i kou mau hoa ke k.i aku a wehewehe i na lole -o kela poe koa e moe ma. ia * komo ili) ia mau iole. Ke hoopaa aku nei hoi wau la oe aole loa lakou e ala n,ld a Hemanlo n.aLMo" S ae wau a e hana aku pela," wahi a ua kauaka la, a hooko koke aku la oia . ke.a mau oklo 8 He uianawa pokole mahope mai, hoi mai la ua a inai la ia Wete ua makaukau na mea apau, a ua makaukau ho. lako wau," walii hou a na kanaka ia, «e niaopopu mai ka lede aole loa oia e ),oopi.)a» l ke <ala o . ; lo .a e hele ana. me ka nana ole ae i na mea e ala mai "F liilinai piba mai oukou maluna o u, wahi a era p< ae ai a o keia hoi kona manawa mua loa i kamailio ai mai ko laue mana\™ i kukai hope loa ai me na koa, a iloko ho o na manawa leliuk'lm ">na i ike ai i na liana e lianaia ana no ko laua pono. Va niakemake loa o Wete e hookuu aku ia Vera e * au ™>™ a o ka lio eia nae ua lioole paakiki loa mai la ua kanaka la, a o \ e u,n.oi ka m"a i hoike mua ae i kona manao, ua h.k. no .a.a ke l»tlewawae like me lakou, nolaila hoomaka aku la lakou e hele, ■»,ewb.*SS3»-«»« * - *= inwaliine la n kaua keia Euakai me ka loaa pono'ole o ka manawa < Īinmn-ihi ni a nolaila ia lakou e hoomaka nei e hele, ua hele !r •lōli' no oiā a luh'i, aka iaia e kalele ana maluna o Wete i loaa ma. );a ikaika iaia, aia l.oi ua poina ae la oia i ke.a luliii ke hele K oia me ka huaololo hoohalahala ole mai kona „ ea )ie No ka kaua Wete hoi, me he mea la aole oia 1 īke īa mea n luhi a i'i lakou e hele ana aole oia i kamailio 11111, aka aia oia j haawi nimi la i na huaolelo lioolana manao i kana milun.li, a pela ih.» 1 j kcli i m anawa ke hele la iloko o !ia i.lulaiui, ;i e aak ; Mio ana lioi ka pouli nui maluna iho o lakon. Aole no nae keia he mea na ko laua nei mau alakai e liopo īl.o ai, o.ai «a k kaāii e lakou ia mau kualono, a ua hele wale a kamaaina ī na al<Wl, lifiii in.e na alu a aia l.oi lakou ke hele la me ka maopopo ,a lakou o ka "akon wahi e hele nei. Ua nee aku lakou mekaawiwa no elna i.oia paha, a ia manawa i ku iho a. ko lakou alakai P au hfawS , ana°iTai:r l;eia alahele," wal.i a ua kanaka la i huli mai a. a pane mai ia ui et l keia wa ua meha like iho la na mea apau, e kali ana hoi o ka hala ae o ua poe nei. Aole i loihi mahope mai loUe maopopo ak la lakou nei i ke pahupahu mai o na kapuaji wawae, e . .» ' « « ho- i kela ame keia manawa a ko lakou mau kapuai wawae ' b ° "Eia knkou ma ke alahele o keia poeP' i hooho ae ai ua kanaka la me kona auo maka'u. . "Pela io anei kou manao?" ī nmau aku ai o \\ ete. " Ve. Ke hoomaopopo nei wau ma ke ano o lea hele ana o n< ]. or. a'u hoi e ike aku nei ia lakou me ka hoohewahewa ole. Heaha fea k^°lu!rmai a oe ia'hana ia'u," i pane aku ai o Wete. O ka r,,e-i oiaio no nae aole i maopopo ia Wete kana hana e hana aku a. 0 ka paio ana aku he mea hilei ole ia ke hana aku, ma no e hlk'ika'akn ana keia poe kanaka e heie pu nei me m ana ho. e heomaopōpo nei o ia ana ke ala mai ana ke hookuuia aku na keia t>oo koa e hana aku e like me ka lakou i manao ai; nolaila e like 110 rne kela ano hikiwawe o ka noonoo o ua Wete la a kaua, ku ae la oi« ihuni ine b mXloe o kona kino, a kali aku o ka hoea mai o ke a poe koa. Ua paa ka manao o ua Wete la a.kaua e haaw p.o ole akr„ oiai ua kokoke mai la ka laua huakai ī kahi e haia ae ai o kua nau nilikia. noiaiia liooholo iho la oia ī kana hana e hana ai. " «••Owai leela?" i loheia aku ai ka leo o ua Wete ne. a kaua, a ua hoopukaia aku keia mau oielo me'ka leo kulaiia koa niaoli. j l ' ? i liaawi ae ai ke alakai/o na koa ī ke kauoha koi. mau hoa, a iloko o lea imo ana a ka maka, haluiu ana na pu iluna o ka honua, a ku iho la ua poe la. MOKUNA XL. KUMAKAIA ANA I KE DUKE 0 KALOUOA. 1 ka wa i puka ai ke kauoha a ke alakai o na koa e ku ilio kona niau hoa. ia wa i nee aleu ai o Wete imua, a me ka leo kaka-na o ke kulana koa i ninau akū ai oia: "Owai,oe?" . "Owai owau? Owai hoi oe? E pane koke mai ano. j "Heaha kou kuleana e ninau mai ai ia ninau?" Ke kamailio nei o Wete i keia manawa no kona makemake e loihi iki aku ko laua papaleo ana i maopopo ai iaia kana mea e hana 3 "E ike koke no oe i ko'u kuleana," wahi a ke alakai o na koa i pane niai ai me kona akaaka henehene ana mai. a E nee aku imua, a e hopu akn i keia kanaka," wahi hou a ke alakai o na koa ī kauahā aku ai i kona mau hoa. ..... Ua nee koke mai la na koa imua, a ia manawa no hoi ī kuemi hope aku ni o Wete ihope, me kona pane ana mai: ''Eia wau ma ka hana a ke alii." u Heaha ia au i pane mai la?" i pa hou ai ka olelo a ke alakai o na koa. "Owau kekahi iloko o ko ke alii pualikoa." "E ku iho! Rkuemi aku ihope! He.aha kau hana maam i?" Me keia mau olelo hopu aku la ke alakai. o na koa i ke kukui

hi-iepo a kekahi o kona mau koa e lawe ana, a hoohuli aku la i ka n alamalama maluna o ka kakou Wete. "O ka regimana hea kou?" i ninau mai ai ua alakai la. "Regimana umi, pualikoa C, a i hoonohoia hoi no ke kiai ana i ka poe hoopaemalu i na waiwai o na Aina E iloko nei," wahi a \\ en* i pane aku ai, me kona hookohukohu loa ana iho. 0 keia mau olelo a \Vete ne ike ia i loaa mai iaia mai kela aHu kai mai o na koa nana i lawe ia laua ā hiki i ke kakela o Welina, «iai ia laua e nolio ana me ua aliikoa la iloko o ka lumi aiua o ua kakela la, ua liuaipau loa mai la ua aliikoa la i na mea apau i ka kaua \Vete, a o keia hoi kekahi kumu i ikaika loa ai ko \Vete manao e koi ikaika aku i ua kanaka la e noho mai oia me ia i ka wa a lal-ou i komo aku ai iloko o ka pa. "Heaha kau hana maanei?" i pa hou ai ka ninau a ua aliikoa la. "Ua hopuia e a'u kekahi mea," i panai aku ai o \\ ete. "He mea hoopaemalu anei?" "Aole. He wahine," wahi a \Vete. "E hoomaikeike, mai oe." " Ehiki ana anei ia'u ke kamailio pu me oe wale no?" ''E kuemi liope aku i elima kaina!" i huli ae ai ua aliikoa la a kauolia aku i kona mau koa. "Ano, e ha'i mai oe, oiai o kaua wale 110 keia." E hoomaopopo kaua maanei, e ka makamaka heluhelu, akahi 'no a hooholo loa o \Vete i kana papahana e liana aku ai, a oia kana e makemake nei e liooko koke aku 110 ko laua palekana. Neenee aku ]a oia a kokoke i ke aliikoa, a hawanawaua aku la iaia: "Aole anei oe i lolie i kekahi mea e pili ana 110 Kaunawaliim* Radolmisiki ame kekahi kanaka i hoolilo ae iaia i Duke o Kalouga?" *'■ Ae, ae," wahi a ua aliikoa la me kona hoilioi. "Ua maopopo 110 anei ia oe ka uku niakana i haawiia ai no ko luua hopu ia?" "He hookahi tau&'ani rubela." "Ua j>aa ia'u ke kaunawahine, a ke manao nei wau ua ike no wau i kalii e loaa aku ai ua kanaka la." "Ua paa ke kaunawahine ia oe?" "Ae." "Aia oia mahea?" "Eia oia mahope nei o'u malalo o ka malama ana a ko'u mahele koa." "Alaila, aia me oe kekalii mahele koa? Aole o'u ike aku ia lakou. "Eia lakou i keia manawa mahope aku o na laau." "Aia hoi ihea ke kauaka au i lia'i mai nei?" "E liana aelike mua kaua mamua o ko'u ha'i ana aku ia oe." "Heaha kau aelike?" "He hiki 110 paha ia'u ke waiho aku i keia wahine iloko o ka lialekoa?" "Ua liiki no ia oe ke liana aku pela." "Alaila hoi hou mai a kii aku i keia kanaka?" "Ua hiki no ia oe ke hana pela." "A ma ia ano e lilo ai ka makana liolookoa ia'u?" "Ae," i paneia mai ai ine ke kunaua pu ana o ua aliikoa la. "Pela io, aka ia'u i)alia e lawe aku ai i ka'u pio a hoopaa aku iaia iloko o kahi e pakele ole aku ai oia, e liolo paha auanei ua kanaka la a nalowale?" "Pololei kau i ha'i mai la." "0 ka'u e manao nei e aelike kaua oia kou liele ana aku a hopu aku iua kanaka la oiai hoi wau e lawe loa ana ika u pio ika halekoa.' "Maikai maoli kela manao ou. Aia iliea ua kanaka la?" '"0. mamua o ko'u lia'i ana aku ia mea ia oe, e hoomaopopo mua kaua e mahele like ana kaua i ka uku inakana." "Pela iho la no paha ka hana ana." "A ke hoopaa mai nei oe ma kou lianohano lie aliikoa?" "Ae, maluna o ia hanohano." "Ua ike no paha oe i ke kakela o Kauna Welina?" "Ae." "Aia ilaila ua kanaka la, a aole hoi ke kauna i ka hale, nolaila aole he mau keakea ana nou ke hiki aku oe ilaila." "Pehea e liiki ai ia'u ke lioomaopopo o ua kanaka la ia?" "Aia oia ke waiho la me ka ona loa iloko o ka lumiaina o ke kakola. Aole loa oe e hoohewaliewa ana iaia ke ike aku oe iaia." "Maikai kela. E lawe no wau i elua.mau koa ine a'u a hele aku e hopu iua kanaka la. lliea kau liele mai nei aku?" "E hele loa aku ann wau 110 ka halekoa, eia nae aole i loaa mai ia'u ka liua e komo aku ai. "O ka Za ame Rus>ia, oia ka hua." "Mahalo nui." "Ina pela ilaila kaua e liui aku ai." "Ae." "E ae mai ana anei oe e ike aku wau i ke kaunawahine?" Ma keia e maopopo loa ai ia kaua ka fuluia o keia aliikoa, a aole lioi lie walii mea'a ala mai o ka hooliuoi iloko\ona, a ua piha lioi kona puuwai i kela manawa me ka hoilioi, a oiai ua ike maopepo aku !•' ua Wete nei a kaua i keiif mea, nolaila aole oia i kuiha'u iho. a huli koke aku la oia a hoi aku la no kahi a Kaunawaj hine Vera e ku mai ana, a hawanawana aku la oia ma ko \era pej peiao: t "Ua inakemake ke aliikoa e ike ia oe. Mai maka'u oe iaia. ' Ua pau aku nei na mea apau ia'u a aole he poino e loaa mai ana ia j kaua." Alaila huli aku la oia a pane aku la i ke alakai o na kanaka i hele pu mai ai īne ia, oiai o lakou pu kekahi e makemake nei e ike i Kf . hopena, o na kukaiolelo ana mawaena o ke aliikoa a.me ka kakou Wete: "Ua pono na mea apau. Ua liana aku nei wau a liiki i kona manaoio ana mail aia ia'u ke alakai ana o kekālii mahele koa i hooin.aia ae no ka liopu ana i keia waliiue. E lawe aku ana wau iaia a hoike aku imua ona i keia wahine, i hooiaio hoi no ka'u mau mea i lia'i aku nei iaia." 1 ka lohe ana o ke alakai o keia poe kanaka i na olelo a Wete, ua hene iki iho la kana aka i ke ano o keia fuliiia ana o na koa o Kus?ia, a liuli ae la no hoii o Vera a hahai aku la maliope o ka kakou Wete: Hooliuli mai la ke aliikoa i ka malamalama o ke kukui maluna o ka kaua Vera, a nana pono iho la oia i ke ano o keia opiowahine e ku nei imua o kona alo. "Ea, u'i maoli no keia waliine. E pono palia ia kaua e huna iho i keia wahine na kaua. He lawehala oia, a aole oia e hoole mai ana i kona pono ke nolio mai oia malalo o ka kaua huna ana.' "0, aole o'U nana i kona u'i," wahi a \\ete i pane aku ai. "Ina owau ma kou wahi, huuaiia e a'u keia waliine, a o ke kane no ka'u e lawe aku." "Pela paha kou manao ana; aka no'u nei aole pela. Ke nana nei wau i kela lelo nui a panee niai." * "Ua pololei oe, eka hoaloha, aka nae aia no hoi kela puu dala nui ke waiho mai la no ka hopn ana i kela kanaka. O keia nei la he puipui maikai ke kino, mohaha maMeai-na helehelena, lioilioi ke hoohana aku." j "O, o kon manao paha ia. aka no'u nei hookahi a'u mea nana nui loa, oia ka liooko ana i ka'u oihana i hoohikiia ai, e malama i l k.i maluhia o ka aina, a e hooko i na kauoha." (Aole i pau.)