Ka Nupepa Kuokoa, Volume XLIII, Number 1, 6 January 1905 — KALE O LEONA Ka Naita Puuwai Hao Wiwoole KA HOOPAKELE O KE KAIKAMAHINE ALII I LAWE MALUIA. [ARTICLE]

KALE O LEONA Ka Naita Puuwai Hao Wiwoole KA HOOPAKELE O KE KAIKAMAHINE ALII I LAWE MALUIA.

MOKUNA XV. HE MEA I MOEUHANE MUA OLE lA. "Aka aole e pono. ia'u e haalele ia oe e kuu Pidero īanei,' M a Kale i pane aku ai mahope iho o ka hoolohe ana i na w a kona ukali. .. . "O na kumuoiaio apau ame na makemake a nni :i pono apau ke ku-e nei lakou i keia hoopaakiki wale uuu «mi. he nui na haua i koe nau e lioopau pouo e kuu Haku ke waih.. la, a hakalia a lawe oe i keia anuu lioopakele a u haa*i t , ia oe, alaila.e lilo ole mai ana lakou i mau mea e akeakea n,. ia oe. Eia no o Zira me Heui liame i keia mauawa; ua oia iloko oka ma'i nui no keia mau la ioihi. Ke kali mai > alii o kona ola koke ae. Peliea keia e kuu haku? aul,- un,noouoo maikai ana?" "Peliea hoi wau e lienio ai ine keia kaulahao e umū : "Eia me a'u nei na meahana e heiuo ai. h . keke niai i kou inanao niainua o ka h«>oa aua tuai o ka luik paahao." "E hiki ana anei ia'u ke hooko aku i keia? "E ae mai ana anei oe ia'u e hoi hookahi aku a hoik*- .? kou mama e noho mai la, ua "Uwoki uwoki, e Pidero. Ua lanakila oe mahma ou. I lohe io aku no wau'ia oe." "E hoonaniia mai oe e kuu haku. Akahi n<» wau a hau«M, hooholo maoli ana i kou manao." I ka mauawa e hoopukaia nei keia mau oleio. ua huli a»Pidero la, puili aku la i ka a-i o kona haku. a hoomaikui h«> . la iaia. "E pono ia kaua e awiwi i keia manawa. wahi h«»« a piine ae ai. a ia manawa hookahi uo hoi i unuhi ae ai «ūa i k- . wah. eke uuku mai kona 1 i ae. "Aole he uianawa h«»u a:v : • knua hoohala ai." Ua hoolako mua o Pidero iaia 'iho me ua mea paahuna • „ ai iaia ke welie aku i na kaulahao paa i ho«ipaaia ai k«ma UaU laila ua nolio koke iho la oia e hana i kaua hana h«»«»pak» l.- : , liaku. Ua wehe niua ia na ku|Kn» e paa ana iluua •• k.« U mau linia, a mahope aku no hoi i heino ai k«> ua wawa»-. \«- wahi mea i nohalui ma keia wehe aua ii Pidero. aka ua .! mea apau me ka maikai e hiki ai'.u*) k«* h«»ih«»i h«»u ia a«- a ; mainua. "Ano, o ko kaua manawa keia e hoololi al i ko kaua mau •■> . wahi liou a Pierdo i i>ane ae ai. "K awiwi. e kuu haku. •-..r manawa wale no koe a hot k a mai ka luuahalepaahao." Ua liooko koke aku o Kale i ua kauohu apau a k«»»a i;ka ! ka lohi 110 nae, lie lioike maopopo loa hoi ♦> ka i««ii «»!<• a?>a <• , manao e noho ilio no ik>k«> oka hal«*paahao a halawai a«n - poino e hoea niai ana imua o koua aio. "E loihi loa ana paha ko'u aahu ia o«*. «' Peilero." \\ai:i .« a "Aole, e noho malie no wau ilal«> i ka wa o ka wiliki « li>"-a ai." "Aka aole e nele ka ho«>maopopo o ka wiliki i ko'u l«».in a* mua ou," i hoomaopopo hou aku ai o Kah». "Aole oPa <\ hooiuaopop«t e kuu haku. Ua hiki ia •>«- k. ! nonōhu a auo j>okole. ano like me a'u. Eia ka aahu. «' k.»;;a eia ka umiuiui hoomeainea, a aia a paa a«» alaila *• p«*ua .. . wau ia oe." I ka wa no i makaukau ai na mea apau o ka naiia. unuli 0 Pidero he walii polio pena ine kekahi p**r»i liulu mai kona {»<» a hoomaka aku la i kana hana oiai he makaukau n«» k»» Pi.l» r.» pena, a aole no hoi i liuliu ua loli an«> eae la ke atu» «» ka u.> i like me ke anqr o Pidero: a aole no hoi ia h«« hana hakaiia «• k.i wehe ana i ke kaulahao. "0. e Pidero. aole e hiki'ia'u k«* hana i k«*ia aim. wali: a K n<» ka hoohaili hou ana niai o ka noon«»o kupaa m»» ia. * K h.> hou niai i kuu aahu a iloko u«*i wau e n«»ho mau l«»a ai." "E hookomo mai e kuu llaku i na ajM» kaulnhao i «»'n n.a : ma ame ua wawae. Aole keia !> ka nianawa h«»«»n«ii <»!••!<». ?!<• mea aole he manawa i koe oiai he manawa k»>mo m> ka w . Eviki e kuu haku a uiai lioulolohi." Alaila lioomaopopo iho la ka naiia ika waiwai «•}.- «> kana • apaapa wale ana oiai aia o Pid«*to k«* h«>«»u?ii la i na «>{«•!«» h«»". no ka holoinua o na uiea apau ke hookoia ha ho«>!ala ana. "Aia, ua pau na mea apau i ka haua a ua makaukau." Kale. "Ma ka inoa o Sana Hominika." wahi a Pii!»*r«». ua k».huk»>;. loa illio la wau e like nie keia. a ke naua aku n**i wuu Ui «n* .»la . ae ao e puliili ai iuv ka wiliki k«> ike mai ia «h\" Alaila hakapono aku la o Kale maluna «» k«»uu «Lati m- u I>iha. i na manao mahalo a hooinaikai u«> kona «>iai«> iaia, a n*' piha loa aole i hiki iaia ke olelo. "Mai maka'u a hopohopo oe no'u e ktiu Haku. oiai ua ik.- .«■. aole he poino e ili ana maluuu o'u. Aia n.» he puka «• w« h« ia m.a iina no'u e hemo maalahi ai iwaho." "Eia nae, aia no me a'u ka h«>p«>hopo no kou muuaolaua. »- k j i P;'dero." "Aole pela ko'u manao e kuu haku. Kia me a'u na m« a hana «ipau e liiki ai ke loaa i puka n«>'u e heiu«» ai mai k««ia wahi aku. Ma mua o kuu konio ana mai nei ua j>au owaho mai i k«* at;a ia «♦ : Eia kekaHi, aole e nele ka mauaoio a hilinai mau t» k a wiliki paa.> • 1 ka ikaika o keia mau kaulahao e hiki ole ai au k«* pakeie mai k< ; mau p;.iia aku. Nolaila i kou manawa e hemo ai e kuu huku •• - ala liea k;iu e lawe ai i alanui nou?" "Aolu 1 maopo]»o ia'u." "Ina pela, e hele ae ma ke alauui e hiki aku ai i l.or«*nzo. a i ; wa e henio aku ai e ukali aku m> wau iu <m- ma ia ala hookalii. "'Aka. pehea o Ziia. Aole e hiki in'u ke hualeh» iaia." "I ke'a manawa e kuu haku ua kaa aku oia mawaho «> ua pa!<-ua kupono e loaa maalahi ai oia ia kaua no keia mauawa- N<> k»> kau ola iho e kuu haku lie mea pono ia kaua ke hoomama»» I«>u aku nt.. na lima aku o na enemi a mahope e noonoo aku ai n«> ka N<> , ihe» ua ike au i kou mau kaunialia apau no ka I.«-de Val«4i»>!i«ia. ak.: lie mea pono e liana kekahi hana e Imopakeh- mua ana ; a kaua. lua e hoao ana oe e liele aku i ona la alaila o ko kaua k«>m«> pu aua no ia Uoko o ka poino. "Aka. aole e liiki ia'u ke haalele iaia." "H'i» mea pono ia oe e waiho ia ano noonoo no keia .MaL hoolei wale i ka manawa i loaa ia kana no ka ho«>pak«-le anu i k«» kaua ola." "O r.a lani no ka i ike i na mea apau i wah 1 a Kale i pane hou nku ai me ke kahama pu ia ana mai «- ka ukali. "Hamau! Eia ae ka w!;liki. Nolaila e h«>otnanao o*\ nm k»* alanui i Lorenzo oe e hele ai. a hiki iiaila e «>tu«>lu e kal' no'u. a e hu; liou no kana ilaila. Na na mana lairi e h«M>maikai ia oe. a iuu aole kaua e hu* kino liou ma kei a hop e aku mai poina tn> i kou ukali Pi»lero Bamabino." Alaila lalau aku la o Ka!e i ka lima o kona ukali ku(Mia mjih«|>»* oi a a na na waimaka no e haloiloi ana i holke iwaj i ka nui haku ko'i oloko.

•i; huoinanao ika hooliaalulu i kou leo like loa 1110 ko'u. Maij i a'u aka e liawele ia oe ine ka haawina i kuluuia ia oe —kn wi-i i<( wc!i( j ia mai la no hoi ka puka a komo ana ka wiliki ma ka ; w:i ii<»oUalii 110 a Piidero i lioolio ae ai. • A< " e kuu ridei'o" wahi a Kale. • i a aneaue lon au e aloha piha i ko kaula i hoouna mai nei,' 1 1 A ,t Pi<iero * pane aku ai ika wiliki me ka hoolialike ana i kona! I ~ HM- ko kona liaku; aka ua manao wau e make uo wau ma ko'u! ~ kri>liano no.' ? ! iii malie ae la o Kale o Leoiia i kona limaakau me ke ano , alu a kau iho la inaluna o ke poo o ka wiliki a kau haalulu malie kn lima no kekahi minute. Alaila liuli maiie ae la oh\ a ha- ;. k.i la mahope oka wiliki no ka hele ana iwalio mai ka luini paa- ; ;m, U. A i ka hiki ana aku iwaho ua kauolinia aku la ke kaula Mahoe imho hoomalia iki iloko o ke keena o ka wiliki aka aole nae ;(ku. Ua ]iakaj)ono aku 110 ka wiliki maluna oke kaula eia ln* wahi hoohuoi iloko ona. Alaila komo mai la ka hilinai o Kale ? kona ike ana i kona hemo maalahi aua *waho me ka ~i,- ona hoohuoi. a mahope o kona haawi aloha ana ika wiliki ; i:a hanu aku la oia i na ea huiliui iaia i hoea aku ai i ke ala- > ( kekahi manawa i ku ilio ai o Kale o Leona a noonoo 110 kona , i.e!" ai. Ta huli: ac 110 kona alo ika hoine o Beni Hame aka <itnanao koke ae la oia i ka inoa ' 4 Loienzo." i kniia manawa nae i hele ai a'a kona alo ke huli lā no ka muli- « » i »;•!<». a<»le nae i hooliolo kona manakoho i alanui nona. MOKUNA XVI. MAOPOPO OLE IvE ALA OMUA. •• Auo." walii a Pidero i puana ae ai i ka mauawa ana i lioomaojk««ke iho ai (»ia wale 110 ka i iloko o.ka lumi paaliao; "eia au ,r,i wale 110. Ua kilo an aua maopopo ia'u kuu Haku. Ua lioike ; w.M'i i ka mea oiaio iloko o kuu uliane, oia hoi, e mahnka koke v. ;iu i ka wa mua loa 110 e loaa ai ia'u o kahi e hemo ai, eia nae ; , uia iae koke e wehe i kona kaulaliao. ITe mea oiaiio he kanaka . ; :<• kamaliao o Kale o Leona iloko o na liakaka paio ana he alo a i ;-i(i aka na loaa nui ia'u ka makaukau o keia ano hana he lioopui.iii a anuhi."' • aiia lie mea j»ono ia'u e nee aku imua me ka hoohakalia ok\ " ! ka inoa Sana Oominika ke manao nei au e ]>oholo pu no keia j., ; ; ktu(» o'u ma kela ]mka-aniani ke liemo ae kela kukuluhao hooiwaena." (i keia na olelo a Pidero Bamabino aua hoolawaia mai no hoi <ii:; ine na mea ai kuj>ono ina paaliao a j»o ia la, aka oka hoololi ana ana ame kona liaku aole he walii, mea a hoohuoi iki ia. A i i a uianawa no i uhi mai ai ka poeleele o kona lioomaka koke uo !.■ i kana liana. l'a hana mua oia maluna o na kaulahao i haweleia ai oia me na I iko hana ana i j>aa pu aku ai a aole no i liuliu ua lilo-ae la oia i (,:i: iika kuokoa. Alaiila me ka lnipa he mea hana no nana i paa pu II ai ua hoolouia aku la iluna i ke kikina pukaaniani a ma ka uwea i i-..»epaaia i ua hu]ia nei i pii aku ai oia, a me ke kila ame ke apuapu »>;;t i hoohana aku ai a lele ana he kukuluhao o kahii pukaaniani. A i :,a hamama ana o ka puka nona e liemo ai iw 7 aho ua opeope ae la oia i na walii iuea liana ana a paa iloko o ka puolo liookahi a koe k; : i hupa ame ke kaula mvea, alaila me ka liupa i hoolouia inai ma]i»ko ame ka hookuuia ana o ka uwea ma ka aoao mawaho ame ka la 01-akalia ole iho ua hookuukuu iho la oia iaia ilio a kaa ana n\awaiio o ka lumi paahao. laia no iloko o ka lnmi i welie ae ai oia i ka aahu o kona haku i ke kaa ana iwaho aia oia iloko o ka aahhu Mahomeda a hookahi mea maopopo ke ikeia mai lie kanaka Mahomeda oia a e ao. Ua ku hoelono malie iho no oia no kekalii manawa a i ka maopopo ana iaia ua malie ke kai a oiai he hamau P" wale no oloko o ka pa paahao ua nehe malie aku la oia mahope iho o ka owili ana ii ka hupa ame k t uwea iloko o ka puolo mea-hana. "Lanakila! lanakila!!" walii a Pidero i hoolio ae aā iaia i nmmao ]oa aku ai mai ka halepaahao aku. U E haawi 4nai na lani ika poi! i'ikai oka hoohui hou ana ia'u me 'kuu haku. Ive manao nei wau a >lc oia i noho hooloihi iho iloko o keia kulanakauhale." l Me keia mau olelo a Pidero iai!a iho no ua nee aku la oia no'ke kuknlu akau oiai aia malaila ka puka-pa e liamama ana no ke ala i ka Akau. Aole no hoi he kea'kea i hui aku me ia a puka wale oia iv.aLc,o ke kulanakauhale a ua hoohana mai no hoi ia i kona puuwa»; aka ua hoomaopopo pu iJho no nae oia aoie e lanakila loa a hiki wale i ka wa e maalo ae ai na hiohiona o ke kulanakauhale Mahomeda n.ai iaia aku, nolaila oia i hooauau aku ai i kana hele ana aia ka ]»oue o ka mamao loa iloko o ka manawa kupono. Mainua iki o ke aumoe o kela po ua hiki aku la oia i ka uwapo, a i kena hookokoke ana aku ua hooholo koke iho'la oia e noii pono me ka noonoo pono i ke ala ana e hele.ai oiai aia he elua, mana-alanui ma'i ia wahi aku. "O ke alanui e'moe Ia no Jitaa ke ala pokole loa aka o kela e moe Ia e hiki aku ai i Elako lie ala maikai ia e hui ole ai me na poino." "Pidero," wahi a kekahi leo i pa-e mai ai me he la inailoko mai o ke o-pu nalielehele kokoke i ka muliwai, mahope koke iho o ka wrala,ji leo nui ana o Pidero iaia iho no. O. o Kale," wahi a Pidero i liooho hauoli ae ai me ka puiwa nui. "A, e kuu Pidero lie mea paakiki loa iii'u ka liaalele ana ia GaAo'le no hoi i u ilio ua puka koke mai- la o Kale o Leona mai leona walii mai i peo ai, a nialuna no o kona kino ka aahu piha o ke kaln.iia Maliomeda. eia nae aia'oia ma kona kulana opio maoli o ke ku o< oe aole oka haalnlu ano elemakule. ]S T o ka nui oka pouli i hiki oie ai ke ike maopopo laua i ko laua lielehelena kekalii i kekalii, mawaena o ko la.ua mau uliane aole i hoohewaliewa kekahi i kekalii. "E hooniaikaiia na lani i ka malama ana ia.oe me.ka maluhia a ]iiki i ko kaua hui liou ana," i hoopuka aku ai o Pidero i kana olelo īae ka pilia maoli oloko ika olioli. "Aka, heaha ka mea i liooliakal«.i ai kou mamao koke aku mai ka poino i maopopo loa ke kau mai ke loaa mai oe iloko no o kona mau palena ponoi?" "Ae, e kuu l'ielei-o, lie mea paakiki loa ia'u ka haalele ana ia Garanda a hiki no i keia nianawa, a ia oe i hope ua maopopo ia'u ka hiki ]x»no ole ke hololea. Aole pa-ha he uhaue ina ka honua nei i hele h< «»l:ahi me ka meliamelia nui e like me a'u i keia la, a me he la ua haa.'ele mai ke ao holookoa ia'u." ' Aka, ua hni liou ae nei kaua, a lie mea pono e nee aku imua me ka hoohakalia ole, e kuu haku." "E Pidero ,aole e hiki ia'u ke hele." ' Xo kealia hoi e kuu liaku?" "O, ia Zira." "Ua ike no oe i ka puikaika o ia hana no keia manawa." "Aka, ua hoopaa wau i ka'u olelo iloko o ka oihana naita e hoopal.ele iaih ma ka lawe ana iaia mai kei'a kulanakauhale ae o Garand:t." (i Eia nae, ua ike no oe aole e liiki ke liana ia. mea no keia manawa. .No kealia ka mea'e kiola wale ai ike ola no ka ole?" "Ua liiki no ia oe ke nee aku nou iho e Pidero, aka, no'u ilio e hoi hou ana w r au i hope. Uā hele inai nei a.u a liiki ianei, a ianei au la liiki ole ke nee hou aku iinua. Eia o Zira ke noho eliaeha nei ahe mea pono ia'u e lioopakele iaia ; a aole no hoi ia he hana paakiki. E hele aku e Pidero, a no'u iho e nolio no w r au." . Ma keia mau olelo a Kale o Leona ua hoopuiwa nui loa ia o Pidero no ka nr.i paaki/ki o kona haku. ''E hele like no kaua," w r ahi a Pidero i pane aku ai mahoj)e oka hai. au iki ana. d "Aole, e hoi liou ana wau i Garanda." "Alaila. e kuu haku, e ukali no wau ia oema. kou wahi e liele ai." "Aka, ina wau e papa aku ana ia oe mai ka hahai ana mai ia'u, oe?" "Alaila, e kuu haku e hookuli no wau ia kauoha au ke w r aiho mai ia'u na'u e hooko." Ua hamau iho la ka naita no kekahi manawa. (Aole i pau.)