Ka Nupepa Kuokoa, Volume XLIII, Number 6, 10 February 1905 — Page 5

Page PDF (1.56 MB)

This text was transcribed by:  Toni Lynne Kaefferlein
This work is dedicated to:  Mihana Souza keeps me company

Ka Nupepa Kuokoa

KE KILOHANA POOKELA NO KA LAHUI HAWAII.

 

  NUPEPA  KUOKOA.  POALIMA.  FEBERUARI  10.  1905.    5

 

  Nuhou  Kuloko

 

 Ua haawi aku nei ka Moi Oscar, o K@kena, i kona nohoalii i ka hooilina Ahi.

 

 Mai poina i ka lawe ana i ka Nupepa Kuokoa o keia pule ae i ike i na hana o ko kakou Ahaolelo a noho mai.

 

 I keia Poakolu ae e weheia ai ko ko k@kou Ahaolelo kuloko.  Mai poina i ka naue ana ae malaila e ike i na hana @ hanaia ana e na hoa o ka Ahaolelo.

 

 Hia mai ke Kenekuria Umi-kumamalua ke kipa aku nei i ko oukou mau ipuka hale no ka hoolauna ana me oukou a hoike aku i kana mau hana i hana'i ia manawa.

 

 Ma ke kakahiaka o ka Poaha nei i hoomaka ae ai ke hoike pale o ka hihia@ pepehiakanaka o E. M. Jones.  O keia kekahi o na hihia paakiki loa e noho nei i keia kau.

 

 Eia ma keia helu e puka aku nei ka hoolaha manao paniku a kuai a ka Western and Hawaiian Investment Company i ka aina o Puunui, mamuli o ka moraki i hanaia e William C. Achi.

 

 Ke piha mai nei ko kakou mau hotele i keia la me na malihini kaahele o na Aina E.  O na malihini i hiki mai nei ianei maluna o na mokuahi Doric ame  Sonoma ka mea nana i hoopiha ae i ke koena o na lumi o Moana Hotele.

 

 Ma ka hora 12:10 o ka wanaao Poaha nei i hamama ae ai ke pani o ka halepaahao o Kawa o hookuuia ae la o Rego, kela lunaleta pauaka o Koloa, Kauai,  mamuli o kona bonaia ana e ka Hui Waterhouse Trust o keia kulanakauhale me $10,000 bona.

 

 O KA HOOMAKAULII oia ke alahele maopopo loa e lilo ai i mea waiwai eia nae aole he mea maikai e loaa mai ana ma ka hoohemahema ana i ke anu.  E kuai i omole o ka laau kunu a Chamberlain a e hoolaia no oe mamua o ka lilo ana ae o kou ma'i i numonia.  Ma ia hana ana au pela ua hoomakaulii oe, no ka mea he mea no ia e kaupale aku ana i na lilo nui hewahewa mahope aku.  Ke kualia nei ma na halekuai laau lapaau apau.  BENSON, SMITH & CO., LTD., na Agena ma Hawaii nei.

 

   Na Ikoi-ulu o Lahaina.

 

 Hope Lunahooponopono o ke Kilohana, Aloha oe:  Eia mai na ikoi-ulu o Lahaina a'u i ike ai iloko o na mahina oiolu i aui ae nei.

 Ikoi-ulu ekahi:  O ka Lunakanawai Rob. Lindsay, ka makua o ke kanawai o keia kulanakauhale, he kanaka hana kaulike oia, a ke manao nei wau aohe ona iua e like ai, a ua pomaikai o Lahaina nei i ke koho ana mai o ka mea iaia ia kuleana.  Aohe puu, aohe kee o keia keonimana, a ke manaolana ae nei au pela ke Akua e kokua mai ai iaia.

 Ikoi-ulu elua:  O Charlie Cockett, Esq., oia kekahi o na kanaka kupono loa ma na hana o keia kulanakauhale.  Ke malama nei oia i ka Oihana Makai ma ke kulana Hope-Makai Nui.  Ua like no oia me kona mua ae, a o ka oi ioa oia no ka oluolu o kela mau keonimana, heahea a lokomaikai i na mea apau, a mumuli o keia i olowalu like mai ai ka lehulehu i ka mahalo i keia mau keonimana o ke kaulike oiaio.  Ke pule nei wau e papahiia mai ka laua mau hana me na haawina holomua o ka pomaikai.

 I ka hoopau ana ae i keia mau ikoiulu o ka Malu Ulu o Lele, e oluolu e ao hou mai ia'u e ha'i no'u ponoi iho, oiai ua kamaaina oe ia'u a pela no hei me kou mua ae ame ka nui lehulehu o Honolulu, e ha'i aku oe, e ke Kilohana Pookela o ka Lahui Hawaii, i ka Makua Rev. W. N. Lono, a i kona hope ma ka oihana, ame na hoahanau apau o ka Ekalesia o Kaumakapili- Eia au o Samuel K. Kamakaia, he keiki uhauha i hoauwanaia maluna o ka Pahonua, e hoi aku ana wau i ka poli o ka makua, ina nae he wahi keena no'u iloko ou.  E haawi aku i ko'u aloha ia Mrs. Emma Dillingham, kuu hoa kula Sabati o ia Ekalesia i ke au o Rev. J. Walamau.  Pela pu no hoi ia Theordore Richards, S. H. Oni,  J. Nahalau, John Ulunahele, S. M. Kanakanui, Saum'l Kamaiopili ame na hoa e ae, a o ke Akua, ka Makua ke Keiki ame ka Uhane Hemolele e kokua i kana keiki uhauha iloko o ka maha, ka lanakila ame ka pomaikai, a Nona wau i keia la, i ka la apopo, a i ka mau loa.

   SAMUEL K. KAMAKAIA.

 Lahaina, Ianuari 30, 1905.

 

  Manao Lakou Ua Hoopania no ke Komo Ole i ka Hoomana.

 

 Ma kekahi manawa iloko o ka malama o Ianuari i hala iho la oiai ka poe hana alanui aupuni e hana ana ma na alanui o ke kulanakauhale nei pau pu me na alanui mawaho aku, pela i loaa ai he papahana ma ke alanui a Palolo ame na wahi like, ua hoopauia iho la he elima poe hana no lakou kahi noho o Palolo.

 Maloko o ka apana pepa i heluheluia aku ai na inoa o kela poe oiai no lakou e hana ana, a na ka luna ponoi e ka papahana i heluhelu aku i na inoa, he palapala nae i waihoia mai iaia mai kona poo ae, poo-luna hoi i kaa iho malalo o ka Luna Alanui Nui Mr. Johnson.

 Ua oleloia ua hooko aka keia luna alanui malalo iho o Mr. Johnson ma ka hoopau ana i keia poe hana no ka molowa a pela no hoi oia i hooia aku ai i ka Luna Alanui Nui, aka o kahi mea hilu loa ua hoonohoia aku he mau limahana hou e hoopiha ana i na makalua i waiho hakahaka, a ua oleloia o kekai o ua poe limahana hou la he kanaka oia i lawa ole ka ikaika, ke hookukuia me kekahi poe i hoopauia, a he keu ke kupaianaha o ka hoohanaia o ke kanaka nawaliwali e ku-e ana hoi i ke kumu molowa ke kumu i hoopauia ai na limahana mua.

 Ua hoikeia mai keia kumu molowa i ka Luna Alanui Nui no ka hoopau ana i ua poe hana ia a na ka hilinai ana ona i ka koaa luna he pololei ia, a e pono no ka Luna Alanui e hilinai aku i ka kona luna, ua hookuuia aku la ua poe hana nei ma ka malama o Ianuari iho nei.

 Ua lilo keia hoopau ana ia o keia poe i mea hoopuiwa nui ia lakou iho ame ko Palolo poe, a hoomaka mai ia na hoomanao ana no na kukaiolelo mau ana mawaena o lakou ame keia poo-luna, ma ka hoohaili mau ana o keia poo-luna no ka hele ana i ka pule Molemona a i ole e komo hoahanau, eia nae, ua hoike aku kela poe i hoopauia me lakou no ia kuleana hele pule a i ole komo hoahanau a aia no ia i ko lakou manao ma ia ninau, a wahi no hoi a keia poe he poe hoahanau lakolu o ka hoomana hoole pope.  Ua oleloia ua hoike ae keia luna he manawa wale no e pau ai ka poe hoomana Molemona ole, a mamuli o keia mau kamailio mau ana i loaa hou ae a@ na manao iloko o keia poe i ko lakou hoopauia mai ka hana alanui mamuli o ke komo ole ae i ka hoomana Molemona a hele ole i ka pule o ia hoomana.

 Wahi a keia poe he hoahanau Molemona keia poo-luna a he hooikaika nui i kona hoomana, a pela io no, no ka mea i ka nana aku me he la na keia poo-luna wale no keia ano hoopau hana me ka maopopo ole oiai aole i maopopo ia mea i ka Luna Alanui Johnson ia mau hana a keia luna koe wale no o ka hoikeia ana aku iaia, he poe molowa lakou.  He keu ke kupalanaha o na luna o keia ano, a e pono ai e kilo akaheleia e na poo luna aupuni nui.

 Eia nae. ma ka ike ana a hui pu ana o ke komite o ua poe nei o Palolo me ka Luna Alanui Nui Mr. Johnson ame ka Lunanui o na Hana Hou, ua loaa na kuka maikai ana, a laua i hoike mai ai aole he pili iki o na hana hoomana me na hana o ke Aupuni, a ua hoopaa mai i ka olelo e hoihoi hou i ua poe la i hoopauia e hana ma ko lakou wahi a i ka mea e loheia aku nei aia ua poe nei ke hana mai nei.  Ua maikai ka manao o na lunanui, ka Luna Alanui Nui ame kona poo ae aka o keia luna hoomana molemona ka i hu aku i kula.

 

  Hoopakele i kona Kaikuahine mai ka make mai.

 

 HILO, Feb. 3.- O J. W. Ahina, i ike nui ia ma ka inoa Nelson, ua hui aku oia me kekahi ulia hoolele hauli i makemake nui ole ia e ia e hoopuka koke iaia ma kana huakai no Puna i kekahi mau manawa aku nei i hala.

 Mahope iho o kona hoea ana i Kapoho, Puna, ma ka lio me ka manao e hoaumoe i kahi o kona kaikuahine e noho ana ilaila ua hoopuiwa nui loa ia oia i kona lohe ana aia kona kaikuahine ke aneane la e poholo iloko o ke kai e hiki ole ai i kekahi ke hoopakele.

 Alaila me ka hoohakalia ole ua holo aku oia aneane ma kahi o ka mile a hiki i kahi a kona kaikuahine e lana ana iloko o ke kai ma kahi ona i poholo ai, oiai he pali kakahakai keia wahi i poholo ai ka wahine iloko o ke kai.

 O ua wahine nei aia oia iluna o kekahi pauku-laau kahi i hoolana ai a aia kanaka e kuku aku ana maluna o ka pali, i kiola aku ai a e paialewaia ana hoi e ka malu.  He elua Hawaii i hoao ae e hoopakele ma ka hookuukuu ana i ke kaula i ka wahine aole nae i hiki aku i kahi o ka wahine e lana ana a hiki wale i ka ikeia ana aku o Ahina a poho iho la ko lakou manaolana no ka hiki ole ke hoopakele ma ia mea a lakou i hoohana ai.

 Me ka hoohakalia ole iho ua wehe ae la o Ahina i kona lole a hoomaka aku la e hookuukuu iaia iho ma ka pali o umi-kumamaha paha kapuai ke kiekie a me ke kaula i hoao mua ia ai a loaa ole aku i ka wahine e lana ana iloko o ke kai, ua haawi aku la oia i kekahi poo i ka poe e kuku aku ana ma ke ka'e pali me na noonoo menemene a o kekahi poo o ke kaula ua nakiiia ae la ma ka pulima o ka wahine mahope iho o ka hooikaika pauaho ole a ke kaikunane.

 A me ke akahele no hoi ka hukila ana o ka wahine a hiki wale i kona pakele ana a kau hou ana iluna o ka aina maloo ua pau ke aho a ua anu no hoi no ka mea he wahi lole lahilahi wale no kona.  Iloko oia o ke kai kahi i lana ai no ekolu hora a oi a hiki wale i ka hoea ana aku o kona kaikunane oiai e ahiahi aku ana ka la.

 Maluna o ke kino o ke kaikuahine aole he nui o na palapu eha aka o Ahina, ke kaikunane, ka mea i loaa nui aku i na poholehole eha mamuli o ka ma-una ana iaia iho no ka hoopakele ana i kona kaikuahine mai ka make mai.

 Ma keia la ua hele aku ke kaikuahine e ku'i opihi i ka lae kahakai a ma kekahi ulia paha i haule ai oia a poholo ana iloko o ke kai i kahi nae e hiki ole ai na kokua ke hoohanaia.

 - Tribune.

 

  HE  LEO  ALOHA  I  PA'E  MAI  IA'U.

 

 Mr. Lunahooponopono, Aloha oe:  E like me ka Solomona ma ka Buke Nui aole loa e mokuhia ke aloha i na waikahe he nui, pela ka mokumokuahua o keia puuwai e panai aku nei i ke aloha no ke aloha, oiai ua hala ka makua, o kuu kapa hoi e mehana ai, a nolaila ke komo pu nei au iloko o ka auwe pu ana me oe e J. L. Kaulukou ame ka olua mau keiki makuahine ole, e noho mai la i ke anu o Omaha, me ka moeuhane mua ole ana, ua kipa ae ka Anela o ka Haku ma ka home o ko olua Luaui, aloha wale, aloha wale ka uka o Nuuanu e lohia mai ia e ka ua.  I ke ani peahi mai a ka lau o ke kauwelu i ka makani, me he hu'a la no ka uwepa ka po-ha po-ha i ke kumu o ka pali, palina na maka o ka makua loaa hou ole aku, e mana ka ia kakou e kuewa i ke ala me ka waimaka, no ka mea, ua kahea mai ka Haku i ka mea luhi, ame ke kaumaha, e hele aku iona la, a haalele iho i keia ao luhi, e luhi ana ka au i ka moe.

 Eia ke aloha la he ai liliha, ehia ka hoi mea aloha o ka lei moopuna a kuu makuwahine, Miss Rosie Kauhane, @ou kekahi mau, kulu waimaka o kou Aunty e hoopuiu ia nei, nele oe i kou mama, nele pu no i kou kupunawahine, aka na ke Akua no i haawi mai a nana no i lawe aku, Hoonani ia no Kona Inoa.

 Owau iho no me ke aloha makua.

  FANNY  SABO.

 Hanapepe, Kauai, Feberuari 4, A. D. 1905.

 

   RUSIA  AME  IAPANA.

  Mai ka aoao 4 mai.

 

kahiki 1905 e panai nei ia Rusia, a kipaku aku la hoi iaia mailoko aka o Poto Ata.  O keia kenekuria e nee nei, a o na kenekuria e hoea mai ana, aole loa lakou e poina ana i ka moolelo o Poto Ata, aole loa e poina ke ao holokoa nei i ka mookuauhau o Pota Ata.  He mae oiaio me ka hoohewahewa ole ua haulepio o Poto Ata malalo o na hooikaika ana a Generala Nogi, aka e mau ana no ke kaua, aka, e aho no nae ia, aole hoi e hookahe ia e koko, ma na alahele haiki o na puu kiekie o Poto Ata.  O ka inoa o Generala Stosela ame Generala Nogi e hoopaa ia no ma ka papa noa o na Generala wiwoole.  O ka inoa o Generala Stosela, ka Liona Hae hoi o Poto Ata, aole lilo loa, ia e poina ia, e like me ka loihi o ka inoa o Generala Nogi e pulamaia ai e na makaainana o Dai Nippon ame ko ke ao nei apau.   KA  HOPENA.

 

  Kenekuria  Umi-kumamaiwa

  ---AME---

  Kana Mau Hana Kamahao.

   (Kakauia e Simeon K. Nawaa.)

 

   HOAKAKA.

 

 O ke "Kenekuria Umi-kamamaiwa"  oia no na makahiki mai 1800 a hiki i 1900, ua like hoi ia me hookahi haneri makahiki o ke kakaa ana o ka honua ma kona mau kaei iho.  Oia mau makahiki hookahi haneri ua like ia me kekahi kiko uuku loa o ka manawa, eia nae ke kiei aku kakou a makaikai aku i kona mau paia kamahao aole e nele ka loaa mai o na mea e uneia ai ka manao e hoolilo i wahi manawa o ko kakou ola ana e hoohialaai iki ai me ia, a e omo aku hoi i kana mau hana i hana mai ai no kakou.

 He kenekuria Kamahao ke Kenekuria Umi-kumamaiwa.  He kenakuria ia o ka paio ana o na Mana Nui o keia poepoehonua e hoike ana i ko lakou mau ikaika pakahi, a e hakoko ana ke aupuni nana e rula na ale o ka moana a e hoomalu aku hoi i ka ikaika kaua aina.  Ua oili mai he mau alii kiekie a nalo aku e like me ka ma-hu i pu-a ae a nalo aka iloko o ka poiulani; ua oili mai na kanaka naanao a loea ma na ike like ole a hooko iho la i ka lakou mau hana, e like hoi me ia i palapalaia ai ma ka Buke Nui:  "He mea nani i ke Akua ka huna ana, he mea nani hoi i na 'lii o ka honua ke imi aku a loaa."  Ae, ua puka io mai no na'lii o ka honua, ua hana iho i ka lakou mau hana a hooluolu aku iloko o ka opu o ka honua, oiai na mea a lakou i imi ai a i hana ai e waiho ana mahope nei na ka poe o keia au e huli hou aku a e hoonee aku hoi iloko o ka nohona naauao, ka malamalama ame ka pono Kristiano.

 Ia kakou e kiei hope aku ai i ka panina o ke kenekuria umikumamawalu, e loaa no ia kakou o Farani iloko o ke kulana kupilikii, oiai ua moliaia aku he mau miliona o na olakino uhane i ke au i kapaia he "Kau o ka Weliweli", a e noho ana oia me kona aupuni i weluwelu liilii a e hookau ana hoi i ke kaumaha maluna iho o ka honua nei ma o kona nawaliwali: eia nae mailoko mai o kona mau paia weluwelu ua oili mai la he opio lakanela Kokikana, a kau koke aku la na maka o ko Farani mau makaainana maluna ona a nana aku la i kana mau hana noeau, oiai iloko o kona mau la ua okomoia na manao mahalo o ko Europa holookoa, ua hoonaueueia na kuli o na nohoalii like ole o Europa, a ua palapalaia ko Napoleona Bonepate inoa, oia ka alihikaua loea a wiwoole hookahi i hanauia mai maluna iho o keia ihihualalai o ka honua.  Ua leha aku kona mau maka maluna o na nohoalii e ae ame na aina e manao ana hoi e hoohui ae i ka honua malalo o ka malu hookahi, hookahi pana ana, i hookahi ka hana a i hookahi aupuni; eia nae mamua o ke ko ana o ia iini aia hoi oili mai la na huaolelo a ka mea haku mele a hohola iho la maluna o kona pahu kupapau me keia mau huaolelo hiki ole hooleia kona oiaio:  "O ma lani wale no ka mea nana e oki ae i na kuko o ka mea e manao ana e hoonioni i ka honua mai kona mau kaei pololei ae."

 Pehea hoi o Keremania?  Mamua aku o ke kenekuria umi-kumamaiwa ua like o Keremania me ka ole.  Ua hoopukakaia oia a lilo i mea ole.  Ua pu-keia oia i o a ianei a hiki i kona weluwelu liilii ana. he hale i mokuahana iaia iho, a ua lilo hoi oia i mea paani wale ia mai na la mai o Kalemagane.  O kahi malamalama uuku e uwiuwiki mai ana maluna o Keremania ua hehikuia iho e na kamaa buki loloa o Napoleona, a ua pio iho ua malamalama la a hiki wale i kona ikeia ana aku e ka Ahaolelo o ka Maluhia o Europa i ka 1814 - na ua Ahaolelo la hoi i palapala ae i kona mau palena maluna o ka palapalaaina o ka honua - mai ia manawa mai a aneane e piha he hapa kenekuria, akahi no ia a puka ae a heluia oia kekahi o na Mana Nui o ka honua.

 Sepania, ka aina nona na kanaka holomoana kaulana a o ke aupuni hoi nana i wawahi iho i ka ike o na kanaka loea palapala aina mamuli o kona hoole ana i ka ike i hoonaanaoia ai i na hauna mamua aku e i ana, he palahalaha ka honua, a o ka mea e holo ana a hala mawaho o kona mau palena e haule ana ilalo i o Milu la - o ua aupuni la o ka aiwaiwa i na la i hala aku, ua komo ae la ka mu ame ka popo iloko lilo loa o kona puuwai, a mai ka la i wawahiia ai a weluwelu kona aumokukaua, ka Aiwaiwa Ameda, ma na aekai o Enilani iaia i hoohoa aku ai i ke Aupuni Liona. i ke au o ka Moiwahine Elikapeka, ka moiwahine mua loa i noho i ke kalaunu Liona -mai ia manawa mai aole oia i puka hou ae a heluia hoi ma ka papa ekahi o na Aupuni Mana Nui o ka honua; koe wale no kona hoaana ana ae i ka Pilikua o ke Komohana, na Mokuaina Huiia o Amerika i 1890.  Ua kumalie kona mau hana akeakamai; na haku mele, na holomoana huli i na meahuna o na kukulu like ole o ka poepoe honua ame na hana e ae, ua la'ipu iho.  Malalo o ka hae o Sepania i loaa ai o Amerika ame Pilipine a ikeia ae he poepoe ka honua, a mamuli paha o kona hookiua@ ana iaia iho ma na mea i i hoikeia ae nei pela paha oia i kumalie ai a hiki i keia manawa.

 Beritania Nui, iloko o na kaukani makahiki ana i alo ai iloko o ka ino ame ke kaumaha, ua ulu ae la ia me ka piipu ana ae o kona ikaika a hiki wale i ke kaahele ana aku o ke aka o kona ikaika maluna o na kula olinolino o Farani a lele loa aku maluna o na kula hau o Rusia e hookunahihi ana i ka Bea Hulululu a e hoonioni ana i kona nohoalii, oiai no nae oia e hoao ana e hoolili ae iaia i aupuni e hoomaluia ana e na kanawai a e hoopau ana hoi i na hana pegana a aloha ole o na la i hala aku.  O keoki III, oia no ke alii e noho ana ia manawa, a mamuli o ka hakoko ikaika ana, na hookele noeau ana ame ka ike hanalima maoli ana, ua hoike ae o Beritania Nui i ke ao holookoa, iloko e ka hanauna Anagola-Kekona ka manaolana o na lahui apau, a mailoko mai hoi ona e hoike piha ia ai ka loaa io ana o ka pono kaokoa o ke kanaka.

 Ua oili ae o Amerika a heluia iwaena o na lahui a aupuni mana o ka honua, eia nae o kona mau la opio no ia.  Ua waiho aku ke kino wailua o Wasinetona ma Mauna Vemona, a o Koma Kefesona, kona kakauolelo o na Mokuaina Huiia, oia ka i lilo ae i Peresidena, a o ke kolu hoi keia o na Peresidena o ko kakou Aina Makua, a aia hoi na kahoaka e hoike moakaka loa mai ana he mau la wale no, e lilo ae ana oia i Aupuni Mana Nui a o ka Repubalika hookahi nana e hoike aku i ke ao holookoa i ka io maoli o ia mea he Repubalika.  Ua hoomahuahua hou ia ae kona mau Mokuaina ma ka hoohuiia ana o Vemona, Kenetake ame Tenesi: eia nae o ka aina nui palahalaha a ke komohana e ikeia nei i keia manawa aole loa i ikeia ae.  O ka heluna kanaka ia manawa aole i kiekie ae maluna o elima miliona, a o keia helu aia wale no ia ma na aekai e hoomaka ana mai Maina a hiki i Folorida.  Aole he mau wahi e ae maluna iho o ka ilihualalai o ka honua nei i loaa nui ae ai na mea hoolelehauli akeakamai, e like me na mokuahi, na alahao, na telegarapa ame na mea lehulehu wale e like me Amerika.

 

   LAAUILINONABEBE

 O Kena Paa ame Kena Laueha kekahi mea ana nui lea a na Makuahine e neenee nui ai

 

 UA HANAUIA KELA A ME KEIA KEIKI ILOKO O KA HONUA NEI me ke ewe o na mai lehulehu e ulu mai ana iloko o ka ili, ke poo a e lilo ana hoi ke koko ia wa i mae nui loa no ka panee ana i keia popilikia, a pela ilile@ ai ia i mea nui loa e hookaumaka mau ai i ka noonoo o keia a me keia mea @ oohia i ka nali ana a na ma'i lehulehu.  Aole keia mea i hookaumaha ia ma kekahi ano e ae, aka, mamuli no o ka hoopalalehaia ana e ka mea i kupono e malama a makaa a i keia poino.  Nolaila, ua lili i kumuhana na kela ame keia makuhine maikai e mak@ mau ai i ka lakou mau keiki e loohia ana i na popilikia lehulehu e ulu mai ana mamuli o ke koko ino e hookamaaina mau lakou me na mea a pa ue hiki a ke pale aku i keia mau popilikia lehulehu, i mea hoi e loaa ai ke oia maikai, malalo o na lapaau nooau ana me ka hikiwawe a me ke ola loa no hoi.

 Ua olelo ia o k@aauau me ka wai pu mehana a me ke KOPA CUTIKURA no ka hoomaemae ana i ka ili no ka papaa i ka lepo a me kahi mau ino e ae,a pela hoi no ka uaahi-pii, a pela hoi, ina ka e kapili maile i ka Aila Hamo CUTIKURA no ka hooki koke ana i ka maneo o ka ili ka @ke ano manene o ka ili ame ka pehu, a pela hoi no ka hoomalielie ana i ka hu'i a me ka hoola ana i na palapu, a mahope aku oia wa, ina ka e imu i ka Laau Hoohainu CUTIKURA, oia a ale ae la no ka na mea a pau e hana ai no ka pale ana aku i keia mau kinaunau o na keiki liilii i na wa apau e hoomaka mai ai, a ina no ua loaa mua no mea pau wale no ia i keia mau laau ae la, ke malama pono ia na kuhikuhi.  Ma keia hana ana pela, e loaa ai i na makuahine hoomanawanui ka maha a me k@oluolu o ka naau, a he mea no hoi ia no lakou e hookaumaha ole ia ai i na wa a pau.  Ua hoo@aia keia mau haawina pomaikai ma na home lehulehu a puni ka aina.

 Mamuli o ka momona, ka maemae ame ka hikiwawe o ke aoa o keia laau, i makemake nui ia ai e na lahui kanaka a pau i hoao a ikemaka i kona waiwai nui ma ke ano hooia, a pela no hoi i hilinai nui ia ai kona waiwai no ka hoopakele ana i ka luhi a me ke kaumaka o na makua lehulehu ma na wahi a pau, a pela no i malama nui ia ai maloko o na home.

 HE HOOLA MAOPOPO NO NA MA'I MALOKO A MAWAHO O KE KINO.

 Oia hoi ke KOPA CITICURA e hoomaemae ai i ka ili a me ke kopia e ke poo a hoowaliwali i ka alunui, o ka AILA CUTICURA HAMO no ka hoopau koke i ka maneo a hooluolu a hooia, a me ke CUTICURA RESOLVENT  no ka hooluolu a hoomaemae ana i ke koko.  Ke kualia nei ma na wahi a pau o ka honua nei.  Keena Kuai ma Auseteralia, R. Towns & Co., Sydney, N. S. W. Keena ma Aferika Hema, Lamron Ltd., Cape Town.  "I loaa ai ka ili pahee maikai, ka lauoho a me na lima."  POTTER DRUG AND CHEM COMP., Boston, U. S. A., na Ona a @ laau CUTICURA a pau loa.

 

   HOLONA, KAAHELE KUAHIWI, etc

 

 KE HOOLIMALIMA AKU NEI A KUAI AKU HOI MAKOU I NA HALELOLE, PALULU LA, NA LAKO NO KE KAAHELE KUAHIWI ANA, NA LAKO HAHAI HOLOHOLONA AME NA LAKO LAWAIA.

 NA AHAMAKA, NA NOHO KAAHELE, AME NA NOHO KULE, NA PU AME NA POKA.

 

  PEARSON  &  POTTER  CO.,

    LIMITED.

  931 ALANUI PAPU.

 

 O Beniamina Palanike, oia ke kanaka nana i hoohikilele ae ia Amerika holookoa a nee loa aku ia hoohikilele ana ma na aina puni ole o Europa mamuli o kana hana akeakamai me ka uwila, eia nae oia loaa ana iaia o ka ike uwila he wahi malamalama uuku wale no e hookoe ana hoi i ka mea ano nui i koe iho no ka huliia aku e ka poe loea mahope aku ona.

 Ke hulihope aku kakou a nana aku i ke kenekunia i hala hope iho la ma Europa e ike no kakou i ka loaa ana o ke ki o na haamele, ka loaa ana o ka laholio-inia ka loaa ana o ka papa huake pau, ke koronometa, ka o-lima ana, ka papapai nee, ke kukui @a, ke kuni hua palapala ana maluna o ka pohaka, he mau laaleiia@ li iii o ka uwila ame ka loaa ana o ka aila ea.

 E pono hoi ia kaua ke huli aku i ka haneri makahiki i hala ae nei a nana aku i na mea kamahao o ke kehekui ia nona ka mooleio a kaua e hoohialaai aku ai ma keia mua aku.

   (Aole i pau.)

 

   He Kiko aia Iluna o ka La.

 

 Ma ka la 1 o Feberuari nei oiai ka molu lawelio Dix o Amerika e holo mai ana i o kakou nei, ua lawe ae la kona mau aliimoku i ke kukulu la me ke panana a ma ia hana ana i ike iho ai lakou he wahi kiko uuku iwaenakonu o ke aniani.  Ua hololia ae keia kiko, a i kekahi la ae ua kilo hou ia no ka la a loaa iho la no keia haawina hookahi, a i ka huli pono ia ana ua ikeia iho ua like no ia haawina hookahi i na aniani apau i hoohanaia ai ma keia kilo ana, a loaa pu iho la no hoi ka ike aia he wahi kiko iluna o ka la.

 I na la apau mahope mai ua ike mau ia keia haawina, a i ka hiki ana mai o ka moku ianei ua ninau koke mai la na aliimoku ina ua loaa keia mea maanei.  Wahi a lakou, ina aia he kula maanei me ka ohe kilo, o keia ka manawa kupono e kiloia ai keia mea kamahao iloko o ka la.

 Ma ka nupepa Examiner ua hoikeia no na mea e pili ana i keia kiko iluna o ka la.  Ua loaa ae na manao o ka loaa ana o kekahi kiko iluna o ka la he hoailona ia o ka loli ana ae o ka ea, e like hoi me ia a kakou i ike iho nei.

 

   Ke Pii Nei ia Haumana.

 

 Mai ke kulanui o Punahou a kau ana iluna o kekahi oihana aupuni o Kina, oia ka moolelo o kekahi haumana Pake i hiki mai i Honolulu nei a hala loa aku no Kina ma ka mokuahi Manchuria o ka Poalima i hala.  Iwaene o na ukali o Hon. Wong Kai Kah, ko na Pake Komisina Nui i ka hoikeike o Sana Lui, o Mr. Ah Young Ki, ke kakauolelo a ke Komisina, e paa pu ana hoi i ke kulana ukaii nui.

 Ua hemo aku o Ah Young Ki me ka palapala hookuu maikai mai ka Kulanui o Punahou he umi-kumamakahi makahiki i hala ae nei, a hoio loa aku oia no ke Kula Kiekie o Harvard a mai ia kula kiekie i hemo mai ai ola me ka hanohano nui.  Ua hoi loa aku oia no Kina a komo koke aku iloko o ka hana aupuni o Kina.  He lehulehu na wahi ona i hoohanaia ai a ma Europa hoi ka hapanui.  Mamuli o kona makaukau loa ma ka olelo Beritania ua hookohuia oia i ukala iloko o ke Komisina Hoikeike o Sana Lui.

 Iaia ma Honolulu nei ua ike aku oia i kona mau hoa o na la i hala oiai oia e hele ana i ke kula maanei.

 

   OLELO HOALOHALOHA.

 

 O makou o na haumana o ke Kula Sabati o Wananalua, Hana, Maui, ma o ko makou komite la. Mamuli o ka lawe ana aku o ka Mea Kiekie Loa i ka hanu hope loa o Mrs, Kaulaimahua Kaiwi, kekahi o na haumana Kula Sabati o ke Kula Sabati o Wananalua, Hana, Maui.

 Nolaila, ke hooholo nei makou i keia mau mea malalo iho:

  1.  Ke komo pu aku nei makou iloko o ka luuluu ame ke kaumaha pu me ke kane i hoonele ia i ka wahine, ama ke keiki i noho makuahine ole.

  2.  Ke nonoi nei makou i ka lokomaikai o na Mana Lani, e hoopau ae i na luuluu a me na kaumaha i kau iho maluna o na mea i hoonele la i ka wahine, a i ka makuahine ole.

 O makou iho no me ka waiohia.

  B. K. KAIWIAEA.

  HENEY F. KAIPO,

  J. K. HANUNA,

   Komite.

 Hana, Maui, Ianuari 25th, 1905.

 

  OLELO HOOMAIKAI IA CARTER.

 

 I ka Mea Kiekie, George R. Carter, Kiaaina o ka Teritore o Hawaii, aloha:

O makou o na laia o ka Ahahui E@anelio o na Ekalesia o ka Mikupuni o Kauai, ma ke Kau Kuikawa i noho ai ma ka la 12 o Ianuari "No ke Kumuhana Sabati." I hoakoakoa ai ma Lihue, Mokupuni o Kauai.  Ma keia ke haawi aku nei makou i na hoomaikai palena ole ame ko makou mau manao oialo e mahalo ana i kau mau hooikaika ana, e hookeia ka Kanawai e hoomalu ana i ka maluhia o ke Sabati, i la Hoomaha a hoomana ia la

(Kakauinoaia)  H. K. KAHELE

  JAS. H. K. KAIWI.

  S. K. KAULILI,

  J. M. LY@GATE

 

 He mau kope o keia manao like no ka i hoounaia ae ia Makai Nui Henry a@  Hope Makai Nui @y.

 

 He ahahui hou ka i kukuluia ae nei i keia mau la iho nei ma Honolulu nei malalo o ka iana Civic Federation, a ke noho Peresidena ia nei e W. R. Castle.  O na hana a keia ahahui he pililaula, no na pono kalaiaina a mau hana ku i ka pono o na ano apau.  Ke holopono keia hui maanei e hoaiaia aku ana ma na wahi like ole o ko kakou mau kalaulu nei.