Ka Nupepa Kuokoa, Volume XLIII, Number 6, 10 February 1905 — RUSIA A ME IAPANA MA KE Kahua Enaena o ke Kaua Kakauia e Bernard H. Kelekolio. [ARTICLE]

RUSIA A ME IAPANA MA KE Kahua Enaena o ke Kaua

Kakauia e Bernard H. Kelekolio.

KUKALA lAPANA I KE KAUA—HOOUNA OIA I KANA MAU KEIKI WIWO OLE MALUNA O KE KAHUA KAUA—ULUPAIA NA AUMOKUKAUA O RUSIA MA KE AWA O POTO ATA. Nolaila o ka la lianau o ka Emopora o lapana oia ka la i hooholo ia ai e malamaia koia kipoka ana a e lēlokaua ai hoi na pualikoa apau loa o Keuerela Nogi mal-una o Potu Ata, aka o kona manaolana kiekie loa e hookoia kona makemake aine kona iifti paa e lilo iaia o Pota Ata ua hoohokaia ma na ano apau. a U3t hookuemiia aku oia ihope me ka nui weliweli o ka make o na koa. Ua lioomau aku 110 o Ivenerela Nogi i ka lelekaua ana me ka nana ole ae i ka nui o ka make ma kona aoao. aka aole loa oia i hookokoke loa aku i na papu oloko 1 (»a, aka ua kulaiia mai oia ine ka ikaika nui e na poka o na koa Kukini. I keia manawa. ua waiho moakakA' mai la ka pnu kiekie Eiua Ilanen' ame Ekolu (203). he puu hoi i hana ia nie ka noeau, a maluna o kona piko. e hoopuniia ana e na papu kaua kiekie. na uwea i hoohihiaia, ame na anwaha i hoomakaukauia no ke ale ana i ka eneini. Me ka liana nui ua lilo niai la kekahi wahi papu uuk«i a r,\w\ keia puu aku ua hoomakaukau hou iho la o Kenerela Xogi e lelekaua hou aku maluua o kekahi mau puu ilio ma ka aoao komohana. Mai ke kakahiaka nui a lioea no hoi i ka napoo ana o ka la, ua lilo liou mai la iaia ia mau papu elua.

O keia puu 203, oia kekahi o na papnkaua ano nni loa *» h<w»pnni ana ī ke kuuuiakauhale o Poto Ata, oiai. he ahuwale no ke awa kumoku aiue ke kulanakauhale ponoi. Mahina o kri t puw ?TC\ aa kau aku ia na maka o «ieaerala N«nri maluna ona. Ma keia i hoike «»• ai o **enerala Noj*i he !»ea piha oia ma kea hana o k* kaua. oiai aou» oia i U'!t*kaua maoii aku mahina o k*-ia puu ?0:l »» like uu* kana man hu»a i na papukana % i ae. aka ua ho. haiui nk'» la i>ia me ka niahe am*- ke akahele, <* keia pnu ua kalai«i *» na euek:tua kaulana o ma kona mau aou > aj»au. a he a pohihihi ioa ka hiki ana i kekahi kin«» kanaka ki h*u** ana akw «• lalama inu kona mau a«>ao. O m» p»ik?miahi kani alapine am* »4 pukuniahi mikini e manamana ana no ia ma na a«KH» apun «> ke:A u maialo loa *» k»« kahua o keia puu ho«»puniia ana no ia na j*;i uwea i hoohthiai;t. l*a h«*«>tuao|H>|H» iho hi «> <«» n« r;-:,i ina oia e hoouna i kona man k«*a imua o keia pnu ;o>h i !«>a no «■>•., lanaklU ana oiai aoh» loa h*» kino kanaka e hiki ke pii nsa na i»ai*4 mania o ka j»itpukana. j Mamnli o keia kt:tnu ua kanoha iho ia o <*enerahi Nojri i kona ! mau pualikoa hele»a«;ie e kuemi shoj>e o ke kahuakaua. a nu va j wuhi i ht»ohakahaUah». ua kuaa »h«» la «» <;em-raht i k- ua iuau I pukaa kau.i a horau ; ka akn la e kipoka i k«-ia p;;u \ O ke:;i 'hi» | la ka hana naaua«» ma ka a»>ao «* <lenerala N««l:u ka kipoka ana ; na < aoao o keia puu i kaiaiia a hiuiuania. oiai i ka uuiuaua «• na f»ukan»jahi e hot»utta akn al i ka lakou mau ai awaaua ma na aoa > o k» '.a j pnu ua pukapuka. iho ia m* wahi i ku i na |n»ka. a « ;>tl; a; t • | kipoka ana o iien«-ra!a N«\i:i i ke a puu. ua «»{*•!»» .e- k- kahl 4 r,a :im,i j kakan nup*-pa Io«h» o Amorik:i. "K ho«>makauk:;u a;;a o i5« iii | Noj»i i alapii 110 kona mau koa e pii ai uo hma o ka pik«» o k#«M puu i lIOo." Ma ka la -T oka malama «» N«»vt'maha. i ln>otnaka at o «».-n«i rahi Nogi e kipoka i keia puu me ka hahana nni. a ma ka i.i I :»0. ekoln la hoi mahope mai. ua h«H>nna aku la oia i k*»na umu j» . i'; koa helewawae tinfantry» no mua o ua puu nei. ka pnn _o,: iL'o;' m* s«t hilli. He mea oiaio ua pale mai ua pualikoa Kukiiu m«- ka ika ka nui. aka iioko o ia manawa Imokahi aole hl«* l«Ki i hikt 1 na p»»ahk««a Kukiui ke ke'ake'a mai ika pii pualu aku ona lapana. Malu»}-»- «» ke-kahi paio hahann loa aua mawa«-n;i «> na lapana am«» na UnUuu ma na aoao o keia puu ~o.'i ua kan aku la na k«»a h pana tea!u; .i o ka pik«v~a hoomaka ih«» la ka paio ana mahm;» oka puu. \«• 'i• - i loihi loa ua h«>auheeia aku na Kukiui a liio a«- la ua puu m- ; . u.i koa aiwaiwa o t»enerala 1 ke aiuuoi» ana iho. ua l«-I«-kaua i.«»u mai la ni Kukini m» ka Impupio hou ana i k* ui puu LNK». aka. ua hookmuuiia aku lakt»u me ka nui o na make. ka nui «» na koa «» «huuuala No«:ī i m:»k« ma k* ia !e!«-k.«ua ana o keia puu ua hoea aku m» ia ma ka h«*lu.na uui .» I'mi kumamakolu kaukaui a «»i. ama koia h«»omaopop«» ai kaua « ka makamaka heluhelu ika weliweli maoli o k« ia kaua. I kuhke ai e like ine ka'u i hoike mua ae nei. he ah' wal«» no ke ewa nine k«kulanakauhale mailuna aku o ka pik«» «» k-ia puu "Jn:i, |m Sa ka oiaio o ko <ienerala No«ri hooika : ka ana e luipai a «• kukulu i k«»na mau pukaa pukuniahi nunui maluna «» k«-ia pun 'Jo:k Malu pe »► ka ha?a ana o kekahi mau pule ua hookauia iho la maluna «» k« ia p .1 V« • he Hi pukuniahi nona ke ana waena «» l"mi kumamakaln iniha «• k.i pu hookahi, a mailuna aku o k« k ia puu 'Jo;>, ua kip«>ka aku Itna p »a likoa o i*«'nerala Nojri : na mokukaua Kusia «» p«-e ana ilok » «> k- 1 awa. lle mau la pokole wale no ia ua tieone«» ih«> la k«* jwa ku moku, ao na mokukaua apau ua pau ih«> la ika piholo. O ka n,«»k.i kaua Sevastopol oia ka mea i pakele aku inai na p«»ka akr •» k«-.a mau pukuniahi aka, i ke kuluaunme ana ih«> ua ulupa ia e na inoka kaua topido. lle niau la inahopo iho o k«ua ua lilo h«»u mai la na papu o Kee Kwan ma o ka ho«»pa huia ana e ka «lainamaiia 1 hui pu ia hoi ine na paj>u kaua holookna «» Kihlun«»shan a liU» pu uuu la 110 hoi lie kanaha-kumainakohi i»ukuniahi. Ma ka la ekalii o keia mahina i hala. ua kaknu aku la ka liona hae o Poto Ata. i.ienerala Nop, he palapala, «• pili ana i kona imi e liaawi pio; a ma ka la - ua kakauinoaia ih«» la ka palapala Aelike Haawipio. oka lelekaua in ana o Poto Aia mai ka la ewalu mai «» r«•!«« ruaii. 1004. a lioea iho la i ka la elua o keia makahiki e h«»«»pa;!ia m» i;'. iloko o ka Buke Moolelo ma ke ano o ia ka lelekaua weliwi-h h»;i ilok«> ona inoolelo kaua apau. lle mau U'lekaua m» kokahi i Uolu ae mamua o keia —ua lelnkaua aku na aupuni »-k«»lu huiīa «> P«*Ukane Palani auie Keleinania no ekolu haneri aim* kaimlima hi maluna o ke kulanakauhale o Kavas«»p«>h» iSevastop<»h umh»k-> «. lhiMia. a ua lilo aku m> hoi ia aupuni huiia he hookahi ham ii kai;kani kon, aka, aole h»a i like aku me keia. O Pott> Ata. ke kulanakauhale i hana ia me ka ikaik;». i oj pakel.i aku manina ona papn eaeo ke a»> nei. ua na'iia aku e lai'.'na ho«»kahi. a iloko 0 ewalu mahina. ua haawipio mai la maiah» «» kon.i Mana. Va haule o Poio Ata, ahe mea pono e hoopauia k«* kaua. I keia mau la aia ka hae Poepoe «» lapana k«* weh» la maluna «» ka pahu hae o ke kulanakauhale o Poto Ata. kahi hoi a k«»mt h.a.- i \>el«. inua ai i ka inakahiki IS!>4. a he lanakila ki«-ki«' !« a k« ia ma ka a«»a«« o lapana, oiai «» ke aupuni nana inaoli tKusiak i kipaku aku ia lapana | niai Poto Ata aku i ka makahiki ISD4, oia m» ka lapana i k« !.« ma

kahiki MKCi e panai m i ia Kn*ta. ak« hi W iaia matU>ko jaka o Potu Ata. O kviu kenekuria «? tu»i k a o na keneknna e I mai ana, aoS»> !on hikon }«oina ana ika m«*>tek» o IN»im Ata, ao!e !oa e |K»ina ke ao h«»l»H>k«>a nei i ka o P ; * 4 > Ata. ile ni»*a oiaio nK* ka ht>>h*'wahe\va ol»* na hau o Foto Aia mahiio «> na hooikaika ana a l»enerala aka e niau aua n» ke kaua. aka. e aho no nae ia. a«»U* hoi e hookahe ia k»,- k«>k»*. ma na a.ahele haiki o na j>un kit'kt<e «» Pt>*o Ata. r> ka inoa o U»*ut-rala Sto«?hi am»' Gent»ra!a Xogi e h«H»]»aa īa no »ia ka jKq>;ru'*a o na Oenemla wiwool»*. f) ka inoa o *s*-n^ral;i Sios-'i;i. k,i L;t>!ia !i;u* hoi o Poto Ata. aole lih* i«a. ia e poina ia. v» Hke iin- ka i»>ibt o ka inoa o sient*raia Nogi e j»u!aiuaia ai e na niakaain;'!!a »» l>ai ame ko ke ao nei apau. KA 11**1 LNA.