Ka Nupepa Kuokoa, Volume XLIII, Number 6, 10 February 1905 — MAKAIKIU WETE DETONA Ke Ahi Lalapa Pio ole i na Nihiliti Ke Kanaka Amerika Koa lua ole [ARTICLE]

MAKAIKIU WETE DETONA Ke Ahi Lalapa Pio ole i na Nihiliti Ke Kanaka Amerika Koa lua ole

( mokcna xlv. XOHAE KA UPENA I KUUIA. i "i i i,:ih.'i k«*kahi innkaikiu ike ole a*Q i ike ai. Ua hiki oe kf h ikinuki wale ia ma ka ihu a alakaiia aku i kahi e hik- m jie !?{♦» aku k«»n uia, e iik< 4 iho la me koa aiakaiia ana mai la a paa iho la «h' il««ko w i o k«-ia himi." . , . M;«an-i i huoinaka ae ai ka kaua Wete e hoike i koua maaloa nui. f i'īHii wak- inai ai komi*tmui hoa papaleo īaia. nolaila na panu ak?v!a oia ine kt- ano hoomaka'uka'u, me kooa nee pu ana aku no uac h«fi inmā <» Ke-na: . . h»« kanuka helehelena maikai hoi oe 1 hke ole akn me ko iam-i: iM-iaila. «.• oluoln hoi oe e hoomaka'uka'u ole mai ia'u.' \ ;i i no ia ;*ku keia mau olelo me ka k l o iiui pu, alaila ku īki ih«> hi < ; ā a !«•!»* aku la nu- ka hikiwawe me ka puka pu ana aku o *ia hailiili. a ih»ko o ka imo ana a ka maka. poha ana ka puupuu a :;a Wei»,- la u kaua i ke kumupēpeiao o Ke-pa a waiho loio -nia, im kanaka Im iiuua o ka papahele. . 1 F Imi iiio ka h'l.- ana"a kekahi tiga pololi. pola no Moi aa \Vh«- ii'-i a kaua i hiiii ae ai me kona manao e leie aku maluua o K<-ak;.i. « ia nae ua ku koke ae ua Keaka la iluna a aia oia ke Kn mai la nn' ka makaukan ma kona aoao e pale mai i ka kaua \\eto. Mah»i'f iho no nae o ke kaii ana o ka kaua Wete no kekaln hapa nekoi.a paha. ua lele koke aku ia o Wete imua a ike pu aku la uo hoi oia i ka makaukau o kona Ima e lawelawe lima maoli mai, aole hoi m«' lia n»t a eha. , 0 k-ia ka Wete mea i mnkemake ai, oiai aole ona makemake e loh'- ieai ki*kahi poe mawalio i na mea e lianaia ana iloko o ka lum\ i kela mnnawa. ina o ka laua paio i kela manawa a ma na pu punapuna a me hē mea la o ko Keaka manao pu no paha ia m maiuuya oiai anl, oia i weh* ae i kana inau mea eha. a mawaho ae o la me he mea la ua hilinai piha ua Keaka la i kona ikaika. oiai ma ka hookuku ana i na kino o laua o Keaka no ke kanaka kino nui. 1 kinohi no poha ana ka papalina o ua Keaka la i ka puupuu a Weie iole nae o ka ikaika loa, a na keia inea i hoa ae i ka mama 0 Keaka no ka kaua Weie, a lele mai la oia me ka haawi pu ana mai i kekahi pu'upuu ikaika loa maluna o ka kaua Wete. I k«» Wete loaa ana i keia puupuu mai kona hoa mai, ike koke iho hi oia i ka inahanahana, a hoomaopopo pu iho la no hoi oia. o kona h«.a paio he kanaka oia i loaa he wahi maamaalea ma ka hoolei puupuu ana. a o kona manawa no hoi ia i inalaiua loa ai īaia īho. I ko Keaka ike ana e ku aku ana no kona hoapaio me ka newa ole. ua lele liou mai la ola imua me ka lioopuka pu ana mai i na hu;»« h h» haiiiili. a aia hoi ka manaolana iloleo ona. o keia kana puupuu e moe malie ai ua Wete nei a kaua, eia nae ua kuhihewa oia ma ia mauao ana, oiai mamua o ka halawai ana ae o ka laua mau punpuu. ua loaa e aku la ua Keaka nei i kekahi puupuu malalo o ku auwae, a hikaka ana oia a pilipu ma kekahi paia o ka lumi. *'Ahe, he hiki no i ke keiki ke wauwau mai i ke kanaka makua. ■walii a Keaka i pane mai ai. me ka nau ana iho o kona mau ku'i, a makaukau hou mai la oia e lele mai maluna o ka kaua ete. •• Ae. he ike no ke keiki ia ano liana," wahi a ka kaua Wete, a hoomakaukau pu iho la no hoi no ke pale ana iaia iho. Ike pU aku la no hoi ka kaua Wete eia kona hoa ke makemake nei e hakoko laua a ke iiui mai nei o Keaka e loaa kona mau wahi hemahenui, nolaila hookuu*ae la ua Wete nei a kaua i/kona pale ana nona iho a f haawi aku la i'kalii a kona hoa e ake mai ana e loaa. * la manawa uo i kani ae ai ka Keaka aka, oiai ua ike ma? la oia i ko Wete hemaheina. a oia no hoi kona manawa i lele mai ai me ka manao e nuili i ua Wete la a kaua. No ka kaua Wete lioi, aole ona manao e hakoko aku me kona hoapaio nolaila i ka lele ana mai o kona lioapaio, oia no ka mamnva 1 pii ae ai ka iiinaakau o ua Wete nei, a i ka iho aua ilio ilalo, ua like me kekahi hamare a ke kanaka amara, e uwe ana lioi ke kumupepeiao hema o kona hoa, a iloko o ka imo ana a ka maka, v>ai jo ana na Keaka la iluna o ka papahele, ua inaule i ka puupuu a 1«? keiki aiwaiu. ; I,ele koke iho la ua Wete nei a kaua a nakmaki īho la ia Keaka a paa. a i kona ku ana ae iluna e anehe ae ana o Kepa e ala īluna mai kona moe ana iluna o ka papahele. Ua lele koke aku la oia a nakinaki iho la ia Ke-pa a paa, alaila noho iho la oia iluna o ka inoe e hoomaha ana i ka luhi o i\a sekona mamua iho. Aole i liuliu iho aia ua lima o ua W ete nei a kaua ke haha la iioko o na pakeke o kona mau hoa, e huli ana hoi i na mea e loaa aku ana iaia: eia nae aole he mau mea ano nui i loaa aku iaia e pili ana no kana hana e hana nei, koe wale no na mea eha a ua mau kanaka la e wailio ana iloko o ko laua niau pakeke. (> Ke pa no ko laua mea mua loa i ala mai ai, a aole no hoi ī liuiiu iho ua ala mai no hoi o Keaka, a ma ka \\ ete lioomaopopo aku. (» Keaka no ko laua kanaka i maamaalea loa, a ma ia ano no, ua lilo ka puupuu a Wete i mea liooponiniu wale no iaia. | O Keaka no ko laua kanaka i ala ae ai a hoomaka ae la e ku-| paka. a hoopuka pu mai no hoi i na huaolelo hailiili. oiai o Ke-pa| * e uoho ana no me kona hoao ana ae e lomilomi i kona wahi i eha. | •*Ea. he ike no ka ke keiki i ka wauwau," wahi a Keaka i pane| ai - , i Ua hoholo ae la he wahi minoaka maluna o ko Ke-pa maa papalina no keia mau olelo, eia nae aia pu no he inaina iloko oia mau minoaka ana. . . %, Ano, e o'u mau hoa," wahi a Wete i pane aku ai "ine keia hiki ia kakou pakahi ke kukakuka like me ka maikai mamua hoi o ka wa mua a olua i lawe mai nei ia r u iloko uei o keia lumi." Maanei i hoike hou ae ai o Keaka i kona manao inaina nui kona hoao ana ae e moku i kona mau k<\ula i nakinakiia. • He mea waiwaiole kou kupaka ana ae," wahi a Wete i pane ake ai me kona miHoaka pu ana ae. "lna uo hoi e hemo ana kuu mau lima no elima minute wale no" wahi a Keaka i pane ae ai. "A ina e lieiuo tuia kou mau lima. heaha iho la?" i pane aku ai ka kaua Wete. "E ike koke no oe i kou eha ia'u." »ivia anei? Ina pela aole no hoi ia he mea hewa o ka hoao Ifbu tu> hoi. He oiaio he mea maikai ka haawi hou ana aku i manawa nou e hoike ai i kou ikaika, nolaila e hoao hou no paha ka laau lapaau.'* • Me keia mau oielo a Wete. kii aku la oia i na mea eha a ua kanaka la. ka pu luuiapana ame ka pahi. a kiola aku la iluna o kahi moe. Kukuli iho la oia ilalo a wehewehe ae la i na kaula ana i nakinaki ai ia Keaka. alaila wehe ae la no hoi oia i kana pahi ame kana iiuui pu j>ana|nina a waiho aku la iluna o ka moe. "Ano," wahi a Wete i j>ane aku ai, "eia kau mau mea eha ke waiho mai la iluna o ka moe, aia no hoi malaila ka'u mau mea eha. a ma keia ano aole o kaua mea e lawelawe ana i na mea eha. a ua hiki hoi ia kaua ke hakaka lima e like me ka loihi o ka kaua manawa i makemakeai. l*a makaukau anei oe? v Mamuli o ko Wete ano hoonuinui uia keia mau olelo aua. huipu W ka loaa ana aku o ua Keafca la i ka puupuu mahanahana nana i kula'i iaia ilalo. na pii ae )a ka inaina o ua kanaka hi, a aia na huaolelo haiiiiii ke puka la mai kona waha mai. a ke lelele la oia iioko o ka lumi. eia nae aole oia i anehe hou aku e hoopapa i na Welelaakaua. "Eaha ana hoi oe? n wahi a Wete i pane aku ai, "aole anei oe e aa hou niai aua e i>aio me a'u a i oie ke kali mai nei anei oe a na'u e lele mua aku?" " Kulikuli oe. Ke maopopo ole aku nei ia'u kau mau mea e

! olelo mai nei." wahi a na Keaka la i pane n\ai ai. me kooa ano f hoohewnle. . , I "t"a j»ono iho la." wahi h«»u a Wete. "uia «;e kah mai nn oe ' na*u ka hana miia. aiaiki eia mai/* j Me keia inau oleio ame ke kali oie iho n«> hoi. hele aku ia na I Wet»* nei a kauu inma o Keuka a hopu aku la a pua ku a i. a uuhuua | o ka liik? ana ia Keaka ke pa!e mai nona iho. manana ana oia iiuna [ o ka lewa a kuwalaia ana a pahu iluna o ka papahele. o ke poo nui- • lalo ao na wawae ka i iiuna. He uka mea i loheia uuh 1 inalie ana ua Keaka la ua maule i keia hana a ka kaua inakaikiu. -Pehea iho la ia?" wahi a Wete i pane iho ai maluna. oiai oia e ku haaheo ana maluna o kona hoapaio. "he makemake anei kou e haawi hou aku wau i kekahi mea i like iho la me ia, a i ole ua lawa iho la no oe?" Aole he huaolelo pane a Keaka. oiai aia oia ke waiho mau'e la me komi ikt? ole ae ike ku iho oka kaua ete maluna nie ka haaheo nui. he ole hoi ka lohe iho i keia mau olelo hookela a na Wete nei a kaua. Maho]>e o ka hala ana o kekahi mau nunute. ua pohala ae ia ua Keaka la, a aole no hoi i liuiiu iho ku ae la oia ilnna. a palepale ae la f ka lepo o alaila pane mai h\ oia me ka leo malie: "Heaha la kou ano?'- . . , * * He wahi keiki umiumi ole a he hiki 110 hoi ke wauwau waie iho no; he makaikiu ike ole. e like hoi me ka Ke-pa i olelo iho nei." Me ka inaina iluna o na maka o ua Keaka la, ua huli aku la oia a pane nku la ia Ke-pa: tk Heaha ke ano o keia hana a kaua e hana nei?" -Aole wau i ike mua he kanaka oi loa aku keia o ka ikaika, wahi a Ke-pa i pane mai ai a oia wale no kana wahi pane ia manawa, oiai ua hele mai la oia a maka'u maoli i kona ikemaka ana i| na hana a Wete i hana aku ai maluna o kona hoaloha, oiai iaia e j moe ana iluna o ka papahele aia no oia ke liakilo la i na hana a I Wete e haua ana maluna o Keaka. "Nau hoi keia hana. nolaila he mea pono ia oe ke ike i na mea apau. Ua pau ae la ka*u hana me oe i keia manawa. a ina oe eae oluolu mai ana alaila e hoopau ae i keia hana maanei.'* "Owau ke ae ole ana e hoopau ae i keia wahi a \\ ete i pane aku ai. "Ke manao nei 110 hoi wau ua hiki ia oe ke haua pu mai 111 e a'u." <; Heaha ia ano hana?" i ninau aku ai o Keaka, fi He hana no hoi e like iho īa me ia au i hana īuua iho nei." "Pehea e hana aku ai?" "He uku hou i liaawiia ai e hana mai i keia hana malnna £ Tela io no, a no kekahi manawa wale 110. ina nae e hiki ana. v "Alaila. e pepehi iho olua ia'u a iuake. oia anei?" <% Ua loaa mai la ka mea oiaio ia oe/ ? ''He uku kiekie no hoi ko olua i liaawiia ai e ko olua mea nana i hooliana mai?" '*Ua pololei kau i koho mai la." "Owai o olua ka mea nana i kukakuka a hoonohonoho pif i keia hana?" <k O Ke-pa," "E kii aku oe a e welie ae iaia, ina nae oe e ohiolu ana, a maliope aku e noho iho no hoi kakou a kamakamailio pu i na mea pili ana i keia liana a olua i lioohanaia mai ai. Ke uianao nei wau ( e hiki ana no ia'u ke kuhikulii aku ia olua i kekahi alahele e loaa ai he mau dala mahuahua ia olua me ka nui ole o ka hana a me ka liana ole no hoi ma ko olua aoao. Peliea, ke, makeinake mai la anei olua i keia?'' •*E hoao mai oe ia maua." u .He kane anei a i ole lie wahine anei ka mea i hui kukakuka pu me oe e Ke-pa?" i huli aku ai o Wete a ninau ia Kepa- i kona ma nawa i ku ae ai maluna ae 0 ka papahele. "He wahine ka mea i hui mai me a'll. Aole wau i ike i kekahi kane iloko 0 keia nlea. ,, "Ua loaa anei ia oe ka inoa o ua wahine la?" <4 Ke manao nei wau lie mea pono ia'u ke hoike ae i na mea apau e Keaka?" \vahi a Ke-pa i hnli ae ai a ninau aku la ia keaka. "E lioike aku i na mea apau iaia, oiai aole o'u makemake i keia hana au i lioohuikau pu ai ia'u iloko, a loaa iho la keia mau palapu iluna o'u." "0 Kaunawahine Alamazofa kona inoa, he kama'liiwahine hoi no Rusia." "X T a ike anei oe i kekahi mea e pili ana 110 keia kanaka, oia hoi O Ivana Horawiki, au hoi i kamailio iho nei i na mea e pili ana iaia? v i lioomau aku ai o Wete i kana ninaninau ana. ''Aole loa a'u mea i ike ai nona." "Xau 110 anei e liele aku ana e hoike aku i keia wahine i na mea apau e pili ana i keia liana a olua i manao iho nei e hana mai maluna o'u?" "'Ae, i keia auwina la 110." "Ihea oe e hoike aku ai iaia?" "I kona liale no," "Ua ukuia anei olua mamua no keia hana?" "He hapa wale no, a 0 kekahi hapa aku mahope 0 ka pau ana o keia liana." 4, E loaa mai ana ia uku ia olua, ae oi aku ana no palia, ina nae olua e hana mai ana inalalo o ka'u mau kuhikuhi ana. Heaha hoi kau pane ma keia, e Keaka?" wahi a Wete. "O ka mea e holo mai ana ia olua ua pono iho la no ia ia'u.''

"Alailu. ua pono iho la keia, e Ke-pa. e oluolu oe e hui pu me a'u i keia auwina la, i ka hora elua paha. v "E kali no wau ia oe ia manawa au i ha'i mai la." "Aole no nae oe e haalele ilio i keia wahi a hiki i ko'u hoi ana mai." "Xo kealia hoi? ,? 4i Mai ninau mai oe i kekahi ninau. Aole anei ina e uku aku a na T u hoi ke kauoha, he hoolohe wale mai no hoi ka olua?" ( 'Ua pono oe," wahi a Keaka i pane mai ai, e hoonaukiuki ana hoi i ka Ke-pa ninau hoohuahualau. "Aia ke manao nei wahi a Ke-pa i pane mai ai. i ka manawa a Keaka i kahamaha aku ai iaia: '•E i kou waha. e Ke-pa! He nui kou hoolalau ma keia mau mea, a ua hiki mai ka manawa nou e hoopaa ai i kou waha." Maanei, e like me ka Ke-pa i ha'i aku ai ia Ke-pa, ua paa iho !a kona waha, a ia mamiwa no hoi i ku ae ai o Wete iluna, a noi aku la i ke ki ia Keaka, a puka aku la oia iwaho, laka mai la i ka puka a haiilele iho la i kona mau hoa papaleo o na minute i kaahope ae. MOKUNA XLVI. NA KE-PA ELCA. I mea e halawai ulia ole ai ua Weje la a kaua me Kaunawahine Sofia nolaila o ka hana mua ma kona aoao i kona manawa i puka aku ai mawaho o ke alanui a laua i komo mai ai, oia no kona hele ana aku i kahi keena ona maluna ae oka hale inu raina. Malaila oia i hoololi ai i kona helehelena, alaila hoi aku la oia e ike ia Vera. I kona manawa no i hoike aku ai iaia iho ia Vera. o ka pa koke mai la no ia o ka ninau: 4< He meahou anei kekalii i loaa nmi nei no I%*ana?" "Aole he mea ano nui loa. i keia nianawa uo nae he mea |>ono ia oe e hoomakaukau no ka hui ana aku me ia iloko paha o na lioia he kanakolu-kumamaono." 44 Ina paha aole an meahon nona. heaha hoi kou mea i olelo mai la pela?" ♦*>*o ka mea ke ike aku nei wau i ke ano o ka moe ana o na mea apau i hana ia no kaua. Aole anei he mea pono ia oe e hoopau iho i kou mau manao uluhua?" "E hoao no wan. ke hiki nae." "Ina, e noho iho oe me ka hoomanao iina i ka'u mau a'o ana ia oe e piii ana i kou haalele ana iho i kou lumi/' U E hoomanao no wau/" 4i Eia ka'u a'o hope loa ia oe, malia paha ō kakan mai wau ia oe i kekahi leta, ke hiki io mai ka manawa a'u e liana al peia, a ina e kakau leta mai wau ia oe. e hoomanao oe i keia. E nana oe ma ka aoao malalo ma ke kihi hema no keia ma-W (Aole i pau )