Ka Nupepa Kuokoa, Volume XLIII, Number 6, 10 February 1905 — Kenekuria Umi-kumamaiwa AME Kana Mau Hana Kamahao. [ARTICLE]

Kenekuria Umi-kumamaiwa AME Kana Mau Hana Kamahao.

(Kakauia e Simeon K. Nawaa.) n*■>s» \»* »*»» • |

HOAKAKA. t O ke '*Keneknria l'mi kumamaiwa" oia no ua iuakahiki mai 1S0«) a liiki i 1000, ua like hoi ia me hookahi haneii makahiki o ke kakaa ana oka honua ma kona mau kaei iho. Oia mau makahiki hookahi haneri ua like ia me kekahi kiko uuku loa o ka inanawa. eia nae ke kiei aku kakou a makaikai aku i kona mau paia kamahao aole e nele ka loaa mai o na niea e uneia ai ka inanao e\hoolilo i wahi manawa o ko kakuu ola ana e hoohialaai iki ai me ia. a e omo aku hoi i kana mau hana i hana mai ai no kakou. * He kenekuria Kamahao ke Kenekuria I. mi-kumamaiwa. lle j kenekui'ia ia o ka paio ana o na Mana Nui o keia poepoehonua ej hoike ana i ko lakou mau ikaika pakahi. a e hakoko ana no ke au | puni nana e rula na ale o ka moana a e hoomalu aku hoi i ka ikaika; kaua aina. Ua oili mai he mau alii kiekie a nalo aku e like iue ka ma-hu i pu-a ae a nalo aku iloko o ka poiulani; ua oili mai na kanaka naauao a loea ma na ike.like ole a hooko iho la i ka lakou mau hana, e like hoi nie ia i palapalaia ai ma ka Buke Nui: "He mea nani i ke Akua ka huna ana, he uiea nani hoi i na Mii o ka honua ke imi aku a loaa.'' Ae, ua puka io mai no na'lii o ka honua, ua hana iho i ka lakou inau hana a hooluolu aku iloko o ka opu o ka honua. oiai na mea a lakou i imi ai a i liana ai e wailio ana mahope uei ua ka poe o keia au e huli hou aku a e lioonee aku hoi iloko o ka nohona naauao, ka inalamalama ame ka pono Kristiano. Ia kakou e kiei hope aku ai i ka panina o ke keuekuria umikumainawalu, e loaa no ia kakou o Farani iloko o ke kulana kupilikii, oiai ua nioliaia aku he mau iniliona o na olakino uhane i ke au i kapaia ke "Kau o ka Weliweli". a e noho ana om me kona aupuni i weluwelu liilii a e liookau ana lioi i ke kaumaha nialuna iho o ka lionua nei ma o koua nawaliwali; eia nae mailoko mai o kona mau paia welmvelu ua oili inai la he oj)io lukauela Kokikana. a kau koke aku la na o ko Farani mau makaainana maluna ona a nana aku la i kana niau hana noeau, oiai iloko o kona mau la ua okomoia na inanao mahalo o ko Europa holookoa. ua hoonaueueia na kuli o na nohoalii like ole o-*Europa, a ua palapalaia ko Napuleona Bonepate inoa. oia ka alihikaua loea a wiwoole hookahi i hanauia mai maluna iho o keia ihihualalai o ka honua. Ua leha aku koua mau maka maluna o na nohoalii e ae auie na aina e manao ana lioi e lioohui ae i ka lionua nialalo o ka malu hookahi, hookahi pana ana, i hookahi ka hana a i hookalii aupuni; eia nae mamua o ke ko ana o ia iini aia lioi oili mai lā na huaolelo a ka mea haku mele a holiola iho la maluna o koua pahu kupapau me keia mau huaolelo liiki ole ke liooleia kona oiaio: "0 na lani wale no ka moa nana e oki ae i na kuko o ka mea e manao ana e lioonioni i ka houua mai kona mau kaei pololei ae. ? ' Pehea hoi o Keiemania? Mamua aku oke kenekuria unu-ku-mamaiwa ua like o Keremania me ka ole. I a lioopukakaia, oia a lilo i mea ole. l'a pu-keia oia io a ianei a liiki i kona weluwelu lii lii ana, he liale i mokuahana iaia iho, a ua lilo hoi oia i mea paani wale ia mai na la mai o Kalemagane. O kahi malamalama uuku e nwiuwiki mai ana maluna o Keremania ua hehikuia ibo e na kamaa buki loloa o Napoleona. a ua pio iho ua malamalama la a hiki wale i koua ikeia ana aku e ka Aliaolelo o ka Maluliia o Europa i ka ISI4 —na ua Ahaolelo la hoi i palapala ae i kona mau palena maluna o ka palapalaaina o ka honua —niai ia manawa mai a aneane e piha he hapa kenekuria, akahi no ia a puka ae a heluia oia kekahi o na Mana Nui o ka honua. Bepania, ka aina nona na kanaka holomoana kauhuia a o ke aupuni hoi nana i wawahi iho i ka ike o na kanaka loea palapala j aina mainuli o kona hoole ana i ka ike i hoonaauaoia ai i na hauna inamua aku e i ana. he palahalaha ka honua. a o ka mea e holo ana a hala mawaho o kona mau palena e luiule ana ilalo i o Milu la—o na aupuni la o ka aiwaiwa i na la i hala aku, ua komo ae la ka inu aiue ka popo iloko lilo loa o kona puuwai, a mai ka la i wawahiia ai a weluwelu kona aumokukaua, ka Aiwaiwa Ameela, ma na aekai o Enelani iaia i hoohoa aku ai i ke Aupuni laona. i ke au o ka Moiwahine Elikapeka, ka moiwahine muit loa i noho i ke kalauuu Liona« —mai ia mauawa mai aole oia i puka hou ae a heluia hoi ma kaj papa ekahi o na Aupuni Mana Nui o ka honna: koe wale no kona| hoaana ana ae i ka Pilikua o ke Komohana. na Mokuaina Huiia Amerika i 1890. Ua kumalie kona mau hana akeakamai; na haku; mele. na holomoana huli i na meahnna o na knkulu like ole o ka, poepoe honua ame na hana e ae, ua la'ipu iho. Malalo oka hae o, . Sepania i loaa ai o Amerika ame Pilipine a ikeia ae he poepoe kaj honua 7 a mamuli paha o kona hookiua ana iaia iho ma na mea i i hoikeia ae nei pela paha oia i kumalie ai a hiki i keia manawa. I Beritania iloko o na kaukani makahiki ana i alo ai iloko l o ka ino ame ke kaumaha. ua ulu ae la ia me ka piipu ana ae o kona ikaika a hiki wale i ke kaahele ana aku o ke aka o kona ikaika maluna o na kula olinolino o Faraui a lele loa akn mahina o na kula hau o Rusia e hookunahihi ana i ka Bea Huluhulu a e hoonioni ana i kona nohoaiii, oiai no nae oia e hoao ana e hoolilo ae iaia i aupuni e hoomaluia ana e na kanawai a e hoopau ana hoi i na hana j>ejjana a aloha ole ona!a i hala aka. O Keoki 111. oia no ke alii e uoho ana ia manawa. a mamuli o ka hakoko ikaika aiia» na hoonoean ana ame ka ike hanalima maoli ana. ua hoike ae o Beritania Nui i ke ao liolookoa. iloko o ka hauamm Anagola Kekona ka manaolana o na lahui apau. a mailoko mai hoi ona e hoike piha ia ai ka loaa io aiui o ka pono kaokoa o ke kanaka. Ua oiii ae o Amerika a heluia iwaena o na lahui a aupu*i mana oka hoaua. eia nae .o kona mau la opio no ia. Ua waiho aku ke kiuo wailua o Wasinetoua ma Mauna Vemona, a o Koma Kefe»ona. kona kakauolelo o m Mokuaina llunn, oia ka i liio ae i Peresidena, a o ke kolu hoi keia o na Peresi*leua o ko kakou Aiua Makna. a asa hoi na kahoaka e hoike moakaka loa mm ann he mau la wale no. e Hlo ae ana oia i Aupuni Mana Nui a o ka Kepukilika hookahi nana hoike aku i ke ao holookoa i ka io maoli o ia m-a h? Kepuhalika. Ua hoomahuahua hou ia ae kona mau Mokuaiim ma ka hoohuiia ana o Vemona, Keneiake ame Tenesi; eia nae o ka aina nni palahalaha fi ke komohana e ikeia neī i keia mauawa aole loa i ikeia ae. O k:i heluna kanaka ia manawa aole i kiekie ae malunjf o eiima miliona, a o keia helu aia wale no ia ma na aekai e hoomaka ana mai Maiika a hiki i FoloHda. Aole he mau wahi eae maluna iho oka Hihuaialai o ka honua aei i loaa nui ae ai na mea hoolelehauli akeakamai, e iike me na mokuahi. na alahao, na telegarapa ame na mea leliu lehu wale e like me Amerika.

O Henianiina Palanike. o'u\. ke kanaka nana 1 loM»h«Kie_-ir a«- »a Ameiika holookou a nee loa aku ia hoohikiiel»- aua ina na aina |»uni ole o Eui'opa inamuli o kana hana akeakaniai nn* ka uv»ila. <-ia nae oia loaa ana iaia <> ka ike uwila he \vahi malainalaina uuku ual«- n«» e hookoe ana hoi i ka nu-a ano nui i koe ihu sk» ka h::ina aku e ka poe loea ma'uope aku ona. ( Ke hulihope aku kakou a nana aku i ke keu.-Ur.iia i .ia.a h»»pe iho la nia Kui-opa e ike no kakmi i ka loaa ana «> k<- ki o na^hu auo-l»-. ka loiia ana 0 ka laholio-iuia. ka h«aa ana o ka j»apa h»iak« koronometa. ka o lima ana. ka pai»aj»ai m-e. k«- kuk-r • • ' ' kuni hua palapala ana maluna o ka p«»haku. he imiu maīeim li.»•.» o ka uwila ame ka h.»aa ana o ka a?ia »*a. , . K pono hoi ia kaua ke huli aku i ka hanei'? mak.iloui i h.<!a ae nei a nana aku ina mea kamahao m ke ke; t » kui:a m»aa k t m.»olei«» a kaua e hooliialaai aku ai ma keia mua aku. > (Aole i pau.)