Ka Nupepa Kuokoa, Volume XLIII, Number 7, 17 February 1905 — Page 3

Page PDF (1.37 MB)

This text was transcribed by:  Mary Ching
This work is dedicated to:  Awaiaulu

Ka Nupepa Kuokoa

KE KILOHANA POOKELA NO KA LAHUI HAWAII.

 

MAKAIKIU

WETE DETONA

Ka Ahi Lalapa Pio ole i na Nihiliti Ke Kanaka Amerika Koa lua ole

MOKUNA XLVI.

NA KE-PA ELUA.

            A ia manawa o Wete i kaha iho ai i ka ma-ka ana i mano ai na Vera e nana mamua o kona hooia ana.

            “E hoomanao no wau i keia hoailona.”
            “Me kou nana ole ae na wai mai la ka leta e hoounaia mai ana pau, e nana mua oe i keia hoailona a’u i hoike iho nei ia oe, a i ike ole oe ia mea, mai haalele iho oe i ka hale nei, ina no o ua leta la a na Iwana paha i hoouna mai.  He mea ano nui keia a’u e a’o aku nei ia oe.”

            “E hoolohe no wau i kau mau alakai ana.”

            Puka aku la ua Wete nei a kaua a haalele iho la ia Vera, a mahope o kona noho ana e ai i kona paina awakea, hele aku la oia a kuai iho ia he mau mea nana i makemake ai a hele aku la oia e hui me Ke-pa e like me kana i aelike mua ai.

            Halawai aku la o Wete me Ke-pa ma e kali mai ana no iaia nei, a o Keaka hoi ka i ohaoha mai iaia nei i kona komo ana aku, a mahope hoi o kona hoike ana aku ia laua oia no ia.

            “Ua ike no ka paha oe i ke komo ana i ka hoonalonalo helehelena?” wahi a Keaka i ninau aku ai ia Wete.

            “He huluaa ia na’u, a ke manao nei wau ina e kokua mai ana o Ke-pa ia’u e ike koke no olua.” wahi a Wete i pane aku ai.

            “E hana no wau i na hana apau e hiki ana ia’u ke hana aku,” wahi a Ke-pa i pane mai ai.

            “He mea oiaio he hana nui kau e hana ana.  O ka mua, ina oe e oluolu ana, e wehe ae i kou lole a e komo i kela paa lole a’u i lawe mai nei.”

            Me keia mau olelo wehewehe ae la o Wete i ka puolo lole ana i lawe mai ai a hoike ae la i kekahi paa lole piha.  Aole he wahi hoohalahala ma ko Ke-pa aoao, a i ka pau ana o kona hoololi ana i kona aahu, na hele koke aku la oia no kahi o ka wai me kona manao e hoopononpono iaia iho, oiai ua haulani koke ae la no ua Ke-pa la i ka loaa ana o kona paa lole hou.

            “Aole keia o kou manawa e hoomaemae ai, e Ke-pa.  E kali iki oe no kekahi manawa pokole mamua o kou hoololi ana i kou ano, ma ka holoi ana i kou lepo.”

            Kau mai la ko Ke-pa mau maka maluna o Wete no kekahi manawa, alaila noho iho la oia ilalo e like me ka Wete i kauoha aku ai iaia, a nana aku la no hoi o Keaka i ka Wete hana e hana ana ia manawa me kona kahaha nui, oiai ua wehe ae la ua Wete nei i kona lole e komo ana a aahu iho la oia i ko Ke-pa lole.

            “Ua pono!” wahi a Wete.  “Ano, e Ke-pa, e oluolu oe e noho malie iluna o ka moe i hiki hoi ia’u ke nana aku ia oe.”

            Hooko mai la o Ke-pa e like me ia i noiia aku ai, a ia manawa i wehe ae ai o Wete mailoko ae o ka puolo, a iwaena hoi o na mea i weheia mai ai, he mau umiumi kapilipili, o luna ame lalo.  O keia mau umiumi kana i okioki iho ai me ka u-pa oki a kulike aku me ko Ke-pa, a iaia i hookau ae ai maluna o kona auwae a maluna hoi o kona lehhelehe luna, na loli koke ae la kona ano a like loa ae la oia me Ke-pa.  Mahope iho wehe ae la oia i kana pahu pena, a hoomaka iho la e hoohalikelike iaia me Ke-pa, a iloko o na minute pokole, o Ke-pa okoa no ua Wete nei a kaua, mailuna a lalo, aole wahi e hoolalahu ai ke koho ana mawaena o Ke-pa ame Wete.

            “Pehea iho la keia, e Keaka?” i ninau aku ai ka kaua Wete mahope o ke kuu ana o kana hana.

            “Helu ekahi!  Ina aole oe i kamailio mai nei, aole e hiki ia’u ke koho aku owai la o olua ke Ke-pa oiaio.”

            “Ina pela, e kamailio ae wau a e hoolohe mai no hoi oe.  Eia—pehea iho la ia?”

            “Aohe puu, aohe kee; oia okoa no.  Kupanaha, o keia iho la ka ke ano o ke kanaka a maua i hoolimalimaia ai e pepehi aku.  O, maikai maoli no keia mea a’u e ike nei, a heaha aku ana kau hana mahope aku o keia?” wahi a Keaka me kona pahaohao maoli.

            “E hele aku ana wau a hoike aku i kela kaunawahine nana i hoolimalima ia olua i ko’u make ana ia olua,” i panai aku ai o Wete me ka minoaka e hohola ana maluna o kona papalina.

 

MOKUNA XLVII.

KA AELIKE PEPEHI KANAKA.

            “E noho olua me ka malie,” wahi a Wete iaia i anehe aku ai e haalele iho ia Ke-pa ma.  “Na’u e ohi mai i ke dala na olua e lawe mai ianei.”

            “E hana pololei oe,” wahi a Ke-pa i pane mai ai me kona pihoihoi.

            “Ke lohe aku la anei oe i ka ia la, e Keaka?  Ke maka’u mai la oia e holo aku wau me ke dala.”

            “He kamipulu Kawaihae o Ke-pa, o kona ano mau no ia,” wahi a Keaka i pane mai ai.

            “E pili no wau i ka’u mau dala apau, ina he kamipulu io wau,” wahi a Ke-pa i pane mai ai me ka leo inaina.

            “Ho, ho!” i aka ae ai o Wete.  “Pono paha ia ina aole e kii mai ana ka ilio nui a kaili aku i ka io bibi i loaa i ka ilio uuku.”

            “Ha, ha! ho, ho!” i aka leo nui ae ai o Keaka.  “Na ka ilio nui e ai.  Ho, ho! na pono iho la ia, e kuu wahi keiki ike i ka wauwau.  E kii aku oe i ke dala.  Na ka ilio nui e ai.  Ho, ho!”

            “A ia’u e hele ana, mai hookuu oe ia Ke-pa e puka aku iwaho e hoikeike ai i kona paa lole hou i na lede maka onaona, pela anei oe e han’i, e kuu ilio nui?”

            “E hele oe me ke kanalua ole, aole loa e puka aku o Ke-pa mawaho o keia lumi.”

            Ma keia mau papaleo ana i hoomaopopo aku ai o Wete ua lanakila kana papahana, nolaila aole ana kumu e maka’u iho ai i ko Ke-pa puka ae iwaho e hokai ai i kana hana e hohola nei i kana upena.

            Hoohalike iho la ua Wete nei a kaua i kana hele ana e like me ka Ke-pa a hoohui mai la oia i koo Ke-pa kulana hoohewale, a puka aku la oia iwaho me ka hehe mai o ka aka mahope mai ia Keaka mai.

            Ia Wete i hiki aku ai i ko Kaunawahine Sofia kakela, a iaia i ninau aku ai i ke kiai puka no ka hakuhale, aia no oia ke hoohalike loa la iaia iho me ko Ke-pa ano.

            Me he mea la ua waiho mua ia ke kauoha no ka hookipa ana aku iaia i ke kiai puka, no ka mea ua alakai koke ia aku la keia iloko o ka lumi hookipa uuku o ke kaunawahine i ka hale elua.

            Mahope koke iho no o ka haalele ana mai o ke kiai i ua Wete nei a kaua, ua komo koke mai la o Sofia iloko o ka lumi, a pa koke no ka ninau; me ka hoihoi pu no hoi:

            “Ua holopono anei kau hana?”

            “Aole he mea e hoopaapaa ai no ia mea.”

            “Ua huli anei oe i kona mau pakeke ole?”

            “Ae.”

            “Heaha ka mea i loaa ia oe?”

            “He pahi wale no me ka pu panapana.”

            “Heaha kau i hana aku ai iaia?”

            “E ha’i aku wau ia oe, e ke kaunawahine, he kanaka ikaika maoli no kela, nolaila, i kona paa ana ia mau mea aole a maua hana hou aku o keia wale no.”

            Pii koke ae la ko Wete lima iluna a ani ae la ma kona puanai, me kona oni ana ae, me ha mea la e haule pa-hu ana a make lea iluna o ka papahele.

            Ua pii koke ae la ka lia maeele maka’u maluna o ke kaunawahine, eia nae ua hoi hou ae la no kona noonoo maikai a haka pono mai la kona mau maka maluna o ka kaua Wete, a pane mai la:

            “Alaila, ke manao nei wau ke makemake mai nei oe e loaa aku kou uku kau hana?”

            “Ua like no ka nani o kau koho ana mai la me kou helehelena.” wahi a Wete i pane aku ai me kona kuupau ana aku i kona maalea nui.

            Upiki ae la o Sofia i kona mau lehelehe me he mea la ua hoomakaukau mua oia iaia iho no ka haina o keia ano, alaila ninau mai la oia me ka hikiwawe:

            “Ke makemake nei anei oe e hana i kekahi o kau mau hana?”

            “E hana no wau nou a no kau mau dala.  Aole o’u makemake e pai wale aka ia’u iho, e ke kaunawahine, aka o ka hana he hana ia, ua maopopo ia oe ia mea.  He makemake ko’u e hana i na hana apau no kekahi wahine maikai e like me oe, eia nae ka mea oiaio ewau ame—“

            “Ke manaolana nei wau e uku aku ia oe me ka maikai,” i kahamaha mai ai o Sofia.

            “Pela no; aka, na ike no oe o ke “Keonimana, e mau ana no kona keonimana:” a aole loa wau e hoopoina ana i ka manawa au i hana’i i kekahi hana mamuli o ke aloha no kekahi wahine nani e like me oe.”

            Ma keia mau olelo a Wete hoomaopopo ae la oia ua eha ua kaunawahine la i kana mau olelo; eia nae aole ia he mea na ua Wete la e kuemihope ai, oiai aia na manao uilani ke holopapa la iloko o kona puuwai e hoehaeha aku i ke kaunawahine oiai ka manawa kupono ua loaa iho la iaia, a oia kana e noke nei i ka paluku maluna o Kaunawahine Sofia.

            “Ua maopopo loa anei ia oe ua loaa ia oe ke kanaka i makemake ia?” wahi a Sofia i ninau mai ai me kona ano kunahihi.

            “Me ka maopopo loa e like me a’u nei e nana aku nei maluna o kekahi helelhelena u’i loa a’u i ike ai ma Parisa nei.”

            “E pono ia oe e kapae ae i ko’u u’i.  E pono kaua e ike lea ua ike no wau ia mea.”

            “Ua pono io no oe e ike ia mea, no ka mea aole e hiki ia oe ke alo ae i ka mea a kou aniani kilohi e hoike mai ai ia oe i kela ame keia manawa au e kilohi ai, a he pili kau, ua kilohi mau aku no oe, aole anei pela, e ke kaunawahine?”

            Ke ike la o Sofia i keia mau mea apau a ke ku aku la imua ona na kahoaka o ka Wete mau olelo, ana no hoi e hoomaopopo la ua pili wale no ka Ke-pa (Wete) mau olelo i ke karaima i hanaia a e hookoia ana hoi no ka wa hope loa.  Ma keia no hoi ke ike lea la oia i ko Wete ano he hoahui nona iloko o ka hana limakoko ana e manao nei e hooko.  Minoaka iho la o Sofia, alaila huli koke ae la no kana mau olelo maluna o ke kumuhana a kona puuwai e li’a mau nei:

            “Pehea i maopopo ai ia oe ua loaa pololei ke kanaka i makemakeia?”

            “No ka mea he helehelena kona o ke keiki wale no, ua panai mai oia i kona manawa i kapaia aku ai o Detona, a he mau pepa kana i kakauia, Wete Detona.

            “Aia ihea na pepa?  Ua ha’i mua mai ne hoi oe aole he mau mea okoa ae i loaa ia oe.”

            “Eia ka pepa a’u i manao ai,” wahi a Wete, a ia manawa pu no hoi i unuhi ae ai oia i kona palapala kaahele.  “Aole he mau pepa e ae, a aole no hoi wau i mano e makemake ana oe i keia.  Pehea, he makemake anei oe e paa aku i keia pepa?”

            “Aole, e lawe hou aku oe.  Ke makemake nei anei oe e hana i ka’u hana e hoounauna hou aku ai ia oe?”

            “Aole anei ua ae mua aku nei wau ia oe?”

            “Eia mai ko’u aie ia oe no ka hana mua au i hana ai.”

            Ku ae la ua kaunawahine la iluna a hele aku la no kekahi holowaa a lawe mai la i kekahi owili pepa ana i hoomakaukau mua ai no ko Ke-pa hiki aku, a haawi aku la ia Wete:

            “E helu ae paha wau,” wahi a Wete i pane aku ai i ka manawa i loaa aku ai iaia ua owili pepa la.

            “Ke manao nei wau he mea waiwai ole ka helu ana,” wahi a ua kaunawahine la i pane mai ai.

            “O, ke manao nei wau he mea pono ia’u ke hilinai aku i kekahi wahine u’i e like me kou ano.” i pane aku ai o Wete me kona minoaka ana iho.  “E ke kaunawahine, aole anei ou manao he mea pono no e uku mai oe no ka make ana o keia kanaka, no ka mea aole ia mea iloko o ka kaua aelike mua i hana ai.”

            “Ehia dala kou makemake?”

            “I elima haneri farani.”

            Me ka pane leo ole ae o ua kaunawahine la ua huli koke aku la oia a haalele iho la ia Wete, a aole no hoi iliuliu iho komo ana oia me ka huina dala i makemakeia ma ke dala pepa kikoo banako.

            “He mea nani no paha ka waiwai me ka u’i pu ke hoohuiia ae,” wahi a Wete i pane hoomaoe ae ai.

            “O ka lua o ka hana a’u e makemake nei e hana mai oe aole i oi aku ka paakiki e like me keia au i hana iho nei,” wahi a Sofia i hoololi ae ai i ka laua kamailio ana.

            “Ua pono kela; a no ka paakiki aole ia he mea na’u e nana ai.  Me he mea la ke nana aku wau ia oe, ua hooikaikaia mai ko’u manao e hana aku nou i na manawa apau au e makemake ai e hana aku wau i kekahi hana.  Heaha la ua hana la au i makemake ai?”

            “Ke makemake nei wau e aihueia kekahi wahine, alaila e—e—“

            “E ha’i koke mai oe.  Heaha no hoi kou mea olelo ole mai e pepehiia oia?  Mai kanalua oe, e ke kaunawahine.”

            “He oiaio ke makemake io nei no wau e pepehiia oia.”

            Ia Sofia i hoopuka ai i keia mau olelo, ua hoholo ae la ke inaina nui maluna o kona helehelena, a o keia hoi ka mea nana i hoohaalulu aku ia ia Wete iaia i noonoo ae ai i ka punikoko maoli o keia wahine u’i maoli i piha nae kona puuwai i ke aloha ole no kona enemi.

            “E pono ia oe ke hoomanao iho, e ke kaunawahine, e like me ka make ana o kona hoaloha makaikiu, pela no oia e make pu ai a hele aku hoi ma ke alahele a ua hoaloha la ona i hala e aku la; aka e pono pu no hoi ia oe ke hoomaopopo, aole he mea liilii wale ka hoowalewale ana i kekahi wahine a hiki i kona kaawale ana aku mai kona hale aku e like me kau e manao nei.”

            “Ke manao nei wau he oi aku ka maalahi ke kii ana i ka wahine mamua o ke kane.”

            “Pela io no paha, aka he mea pono ia oe ke hoomaopopo iho na ua makaikiu la no i hele aku mamuli o kona makemake ponoi iho a komo aku i kahi meha i oi aku mamua o ka meha o kekahi hale halawai—oia hoi maluhia no ka maua hana.”

            “Ina pela he mea pono e hoowalewaleia na wahine la a hiki i kekahi wahi mehameha.”

            “He mea hiki wale no ia ke olelo ae mamua o ka hana ana; eia nae e ha’i mai ia’u i kekahi mea e pili ana nona, a e hoao no wau e hooko aku.”

            Ma keia mau olelo a Wete i pane aku ai, ua hoopau iho oia i kona mau manao kolohe a aia oia ke hoike la me ka maalea nui imua o ke kaunawahine, ua makaukau oia no ka laua hana, a he mea nui hoi ia iaia.  Mamuli o ko ke kaunawahine ike ana mai i keia ano o na Wete nei a kaua, ua hakalia ole iho oia i ka ha’i ana mai iaia i na mea apau.

            “O ka wahine a’u e makemake nei e hookaawaleia oia no ke Kaunawahine Radolinisiki; eia nae mai maka’u oe mamuli o kona kulana kaunawahine, no ka mea eia oia i Parisa nei i keia manawa, me ka loaa ole o ka ike i kekahi mea eia oia ianei koe wale no ke kanaka au i pepehi mai nei.”

            “Aia oia ihea kahi i noho ai?”

            Ua hoike koke mai la ua kaunawahine la i ka inoa o ka hotele a Wete i lawe aku ai ia Vera, e hoike mai ana hoi i ka kaua makaikiu i ko ke kaunawahine makaukau e huli i kahi o kona enemi i noho ai.

            “E hiki ana anei ia oe ke hoike mai i ka hana e hiki ai ia’u ke hoowalewale aku iaia?”

“Ke manao nei wau e hiki ana ia’u ke kakau aku i @a iaia na ka inoa o kana aloha ame kona limakakau no hoi.”

            “Maikai maoli no kela manao ana,” i hooho ae ai o W@ kona hoike ana aku i kona hiaai nui, e puni mai ai ke kaunawahine he oiaio keia a kona hoa e hoike aku nei.

            “O ka mea paakiki wale no, malia o ike mai no ia he leta @ punipuni wale no keia.”

            “Aole anei oe i ha’i mai nei ia’u, o ka makaikiu oia ka hoaloha o keia kaunawahine?”

            “Ae.”

            “Ina pela, heaha no hoi ka mea nana e kaua mai i ko kaua hoololi ana ae i ka leta na na hoaloha la ona aole hoi mai kana aloha aku.  Ua hiki ia kaua ke ike iho i ka limakakau o keia makaik@ maluna o kona palapala ae kaahele, ma kahi hoi ana i hoopiha ai me kona inoa ponoi.”

(Aole i pau.)

 

Kenekuria Umi-kumamaiwa

AME

Kana Mau Hana Kamahao.

(Kakauia e Simeon K. Nawaa.)

HOAKAKA.

            Aia no o Sepania ke noho la iloko o kona nawaliwali, i @ki ole hoi iaia ke pii ae mai kahi ana i iho aku ai mamuli o ke k@ hou ia ana e ka Repubalika Nui o ke Komohana; ke ku nei o K@ mania iwaena o na mana nui o ka honua nei me kona ikaika kela kela o ke Aupuni Emepaea; o Rusia hoi me kona ikaika piha e @ kau nei i ka weli maluna o Europa holookoa; o Farani he aupuni Repubalika ma ka inoa wale no, eia nae ua helu pu ia no oia iwaena o na Mana Nui oiai e mau ana no na hoomanao ana no Napoleo@ o Italia, ka home hoi o na kanaka naauao o na au i hala aku ua pepe iho oia ilalo, aole nae me ka hoowahawahaia e na aupuni apau, aka ua ikeia aku oia he pookela iwaena o na hana hoomana, a ke ike aku nei na mana nui e ae iaia me ka pumehana o na lauua a@ o Enelani, no na makahiki he mau haneri i hala aku, ua hooke ao oia i kona mana maluna iho o ka ilihonua, a i keia manawa ke kau lana nei keia mau olelo maluna o kona inoa:  “Aole e napoo ka ia ma kona mau palena.”  Ke ku nei oia me kona mana kaua moana i keia la i hiki ole ke loaa aku i kekahi o na Mana Nui e ku nei, a i aneane hoi e loaa aku ua ikaika la ke hoohui ae he elua o na Mana Nui i ko laua mau mokukaua a paio ku-e aku iaia.

            Iloko no hoi o keia wa e hoikeia nei ua halawai ae no o Enelani me Amerika ma ke kahuakaua, a e like me kekahi mau enemi elua, na hiki mai laua i kahi e hoopau ae ai i na kuee ana a noho hoaloha iho la laua.

            O kela aina nui o ke Komohana, i nohoia e ka lahui ilikiki i @a kenekuria i hala aku, ua palahalaha ae ia iloko o ke kulana nohona naauao me na home o ka lahui ili keokeo, e hoopuka ae ana hoi @ na mea waiwai nui o keia ao.  I keia wa ua hoohuiia ka moana Atelanika me ka moana Pakipika me na alahao o holoia ana e na kaaahi mama loa, he konini ana hoi o na manamanalima iluna o na papa ki ma Nu Ioka, a iloko o na sekona pokole loa aia ka manao ke heluheluia la ma Kapalakiko, he hana kamahao hoi na ka uwi i telegarapa, a ua oleloia ke hoomoe pololeiia na uwea telegarapa o Amerika Huipuia, ua hiki ke hoomoe palua ia a hiki i ka mahina a hoi hou mai no i ka honua.  O kela heluna elima miliona kanaka mamua aku ua pii ae la a i keia manawa na hiki aku i ke kanahiku kumamalima miliona.  O na kaa hoki lawe ohua o na la aku i hala e kaahele ai a moe ma ke ala no kekahi mau la lehulehu a mau pule lehulehu paha mamua o ka hiki ana i kahi i makemakeia, i keia wa ua opeopeia ae lakou a kapaeia ae ma kuono, a ma ko lakou mau makalua ua oili mai la na kaa ohua nani, i like aku ko lakou na@ me ko na halealii o Europa, e halihali ana hoi, aole i kekahi he@ uuku o eha a ewalu ohua e like me na la i hala aku, aka he mau @ mai ke kanalima a hiki aku i ka hookahi haneri i ka manawa hookahi, a i keia manawa ua puka hou ae he kaa halihali ohua hou @ ka otomobila, i aneane aku no e like kona holo me na kaaahi holo loa o ka honua.

            He mau haneri makahiki i hala ae nei ma ke kike ana i na hao kila elua e loaa ai ke ahi, a ma Hawaii nei hoi he hi’a alaila loaa ke ahi, i keia manawa ke ike nei kakou i ke kukaepele, a na hiki ia ke kou ke kaahele a ho-a hoi i ke ahi me ka nui ole o ka hana: a o la poe e pii ana iluna o na alapii loihi o na halepohaku kiekie a ku@ maloeloe, i keia wa ua pau ia maloeloe ana, oiai he kula’i wale m@ no kau i ke ku, pupuu a hoolei loa noho ana oe i kau wahi i makemake ai mamuli o ka mana o ka uwila e hoohana ana i ke alapu alaweka.  I na kenekuria mamua aku, e hana ana no na wahine i ka lole mana home, ma ka malama aua a hoolilo ana i na huluhipa @ lole, i keia wa o ke dala no ka mea malama, he kii wale aku no i ka halekuai a loaa mai ka lole, ua paa mua i ka hanaia.  Aole he kaku hou ana aku, aole he hahau hou ana aku, a ma kahi o ka hanaia ana o na lole ma ka humuhumulima maoli ana, aia ma kela ame k@ home o keia kenekuria e nee nei, na mikini humuhumulole, e h@ pokole ana i ka luhi o na wahine.  Mamua aku aia ka loaa o k@ waki pakeke ame uwaki kauhale me na puudala nui, i keia mana@ ua hoemiia na lilo, a ma kahi o ke kilo ana aku i ka la no ka l@ maopopo ana i ka manawa o ka la, ke hele nei na manamana@ kuhikuhi sekona, minute ame na hora, a ua hoopokoleia mai ka @  He elua a ekolu pule e holo ai mai Nu Ioka a hiki i Ladana, @ na awakumoku o Europa ma ka huli Atelanika, i keia manawa @ holoia nei e na kakela aukai nani iloko o na la elima a eone @ no; na nalo aku na mokukaua laau, e like me ko Kapena Nelek@ ame na Adimarala mamua aku ona, a lawe ae la hoi na moku l@ kila i ko lakou mau makalua, e like hoi me ka wanana ana a ke @ kilowahine i olelo ai:  “E lana ana ka hao maluna o ka ilik@ Pela io no, a he mea kamahao keia i loaa ole aku i na hanauna @ kenekuria mamua aku.  Mamua aku he mau keneta mahua@ e lilo ai no ka hoouna ana i kau leta o kahi au i makemake a@ @ hoi mai ka umi keneta a hiki i ka iwakalua-kumamalima kene@ keia manawa he elua keneta wale no hiki kau leta mai Hawaii @ aku no Amerika ame kona mau mokuaina nui.  Ke kukai ne@ @ kanaka he mau tausani mile ka mamao me ka lohe maopopo ak @ kekahi i ka leo maoli o kekahi ma ke telepona; ke kiola ia nei @ poka pa-hu o hookahi tausani paona no na mile he umi; ua op@ ae na kaalio halihali papa a waihoia ae ma kuono, a ma ko la@ mau makalua eia na uwea uwila ke moe nei e hooholo ana @ kaa nunui maluna o na alahao.

            Ke kilo io aku no kakou i keia mau mea apau i hanaia i ke @ nekuria i kaahope aku, he mea e ke kamahao ame ka ikaika @ huli ana o na keiki a kanaka i na meahuna i hunaia e ke Akua @ hanaia mai hoi i mau mea no kakou e pono ai ma keia ao.

            O ka nee ana o ka pono Kristiano me ka mama loa i ke k@ kuria umi-kumamaiwa, oia kekahi o na mea kamahao loa, a o Hawaii nei kekahi i ike i kona kamahao io maoli, oiai iloko o ke k@ kuria i kaahope aku la i hohola mai ai ka malamalama o ka e@ ma ka lepo o Hawaii nei, a ike kakou i keia manawa i na mea @ mahao nui a lehulehu wale i hanaia e ka noeau o ke kanaka.  Aole wale oia, aka ua ikeia o Hawaii uuku iwaena o ka moana Pakip@ he Samalia oiaio no kona mau hoa ailana liilii o na ale hulilua o @ Moana Pakipika, no ka mea mai Hawaii nei aku i puka aku ai ka lamaku o ke ola no na aina liilii o ka Pakipika Komohana, ma o na kumu ame na kahunapule Hawaii i hoounaia aku no ia mau ailana