Ka Nupepa Kuokoa, Volume XLIII, Number 7, 17 February 1905 — Page 5

Page PDF (1.43 MB)

This text was transcribed by:  Mary Miller
This work is dedicated to:  HCSA papa 'olelo Hawai'i

Ka Nupepa Kuokoa

KE KILOHANA POOKELA NO KA LAHUI HAWAII.

 

Nuhou Kuloko

 

            @ ae nei o Kiaaina Carter @ ae ka la hanau o Wa@ ia kuiaia auo@, nolaila @ ana na keena Aupuni ma @.

 

            Ma ka Poaalua nei i hoomaka ae ai ka @ kolokolo Federala o Hawaii nei @ ka hoopii ku-e a C. P. Ia@ Kalanianaole e pili ana @ kono balota i hala.

 

            @ hoomaka hou mai nei na kuka@ no ke kau kinipopo o keia @. Ke manaoia nei e hoomaka @ ka la 26 o Mei.  Aole i maopopo @ kakeiekeie ae ana i keia kau.

 

            @ Poakahi iho nei i hopuia ae @ mau waiwai komo ma-lu mai @ nei awa e na makai o ka @ Awa, a ua hopu pu ia ae @ ka mea nona ua mau waiwai @ Mrs. Jacobson.

 

            @ ola ae o Samuel K. Nainoa, @ i puka pono mai ke Kula Kamehameha mai, i lunahoohana nui @ Hui Himeni Kawaihau o Solo@ na kukai ana apau ma keia @ aku me keia keonimana opio wale no.

 

            O ka elua keia o ka pule mai ka @ loaa mai ai na hoolaio ana i ko Peresidena Rusawela waiho ana aku i ka inoa o A. A. Wilder i ka Senate i Kokua Lunakanawai Kiekie no Hawaii nei, aole no nae i loaa hou mai he lono ua aponoia kona inoa e ka Senate.

 

            E nana ae i ka hoolaha e puka aku nei, e na kaikamahine opio i walewaha ma ka olelo Beritania, a i makaukau hoi i ka uluna moena, ie ame peahi.  O ka mea e makemake ana e loaa keia hana ua hiki no ke loaa ma ke kakau ana ae ia "J" a waiho ma ko makou k@na nei.

 

            Ma ka po o ka la apopo e malamaia ae ana ka halawai hapaha o na Ahahui Hooikaika Pono Kristiano o ka Mokupuni o Oahu nei ma ka halepule Pukiki, alanui Miller ame Vinia.  E malamaia ana kekahi papahana maikai ma la po.  Ua konoia na mea apau e hele ae ma keia halawai.

 

            O ka inoa Hawaii loihi hookahi i ikeia ae nei i keia mau la mamuli o ka hoouna ana ae o ua mea la nona ka inoa loihi i ka leta ia Kiaaina Carter o ku-e ana ia Lilikalani ma kana koi aina, oia o KAANAANAMOKAUEHAIKI'IAKAWAIKAMOOKAHI KEA MOKUHALEPOHAI.

 

            Aole i lawe ae o Kupakko Buckland i na balota o ke kau koho i hala imua o ka Aha Hookolokolo Federala e like me ke kauoha a ia Aha.  O Loio Anaru ka i hele aku imua o ua Aha la ma ka aoao o Buckland, a waiho aku i ka hoohalahala e i ana, aole he kuleana o ke Kakauolelo o keia Teritore e wehe ae i na uwepa i hoopaaia ai na pahu.  Aia a loaa na kuleana maoli e like me ka kanawai, alaila laweia ae ua mau balota la.

 

Ka Hana a ko Hilo poe no Desha.

 

            HILO, Feb. 9.--O ka loaa ole ana mai o ko Desha hoopaaia ana no ka oihana @leta nui no Hilo ua ulu ae la ka ma @ ianei i ka haule aku o kona hookohu ia mai.  O ka hua nae o keia @ i loheia oia no ka hoomaka ana @ o ka hana e paa mai i ka hoapono@ mai o keia hookohu e noonooia nei o ka Senate.

            Ua hanaia ae he palapaia ku-e i keia hookohu o Desha a e lawehele koke ia @ no ke kakauinoaia.  Ua lilo mai ko kakoo o ka nupepa Hawaii Herald me kekahi poe opio o ke kulana ano koikoi i aiai ma na hana kalaiaina o no nupepa la ma ka aoao ku-e i keia inoa.

            O ka poe ku-e i ka hookohuia mai o Desha o lakou ka poe i makemake ia W. C. Cook ma ia wahi, eia nae, o ka inoa o Daniel Porter kekahi i loheia no ia wahi iwaena o ka poe ku-e.

            O Mr. Cook ua komo nui aku oia iloko o na kalaiaina o Kaleponi he mau makahiki i hala a mahope iho o ka haalele ana i ke kalaiaina ana i komo pu ai me Southern Pacific Company ua helo mai oia i Hawaii a noho malama@ no ka mahiko o Onomea.  O Por@ hoi he kakauolelo oia no ka Aha Kaapuni no na makahiki he umi i hala ae.

 

Waiho aku i ke Kanawai Kalana

 

            Ma ke kakahiaka o ka Poakolu nei i kipa aku ai ke Komisina hana Kanawai Kalana e ike ia Kiaaina Carter a waiho ak ui ka lakou hana i hana iho nei i keia mau mahina loihi i kaahope ae nei, oia hoi ke Kanawai Kalana ua waiho aku ke komisina i ka lakou hoike no ka lakou hana i hana'i a he mau mea kekahi i manaoia e pakui aku a e hooponoponoia.

            I ka po Poalua nei ka halawai hope ana ae o ke Komisina a ma ia halawai i hooholo ai lakou i ke Kanawai Kalana i waihoia aku la i ke Kiaaina a kakauinoa ae no hoi i ka lakou hoike imua o ke Kiaaina.  Ua ae o Komisina Watson i na mea apau o ke Kanawai i waihoia aku la, eia nae ua hookomo kaawale ae oia i kana hoike e olelo ana aole he waiwai o keia kanawai e like me ia e ku nei oiai aole he pauku e hoomana ana i na kalana e hookau aku i na auhau, ana hoi i manao ai oia maoli ke ki o ke aupuni kalana.

            Ua kakauinoaia ae ua Kanawai la e na Komisina apau, H. E. Cooper, C. L. Crabbe, T. McCant Etewart, N. Fernande@ ame E. M. Watson.

 

MAKEMAKEIA.

 

            I kaikamahine Hawaii a hapa Hawaii makaukau ma ka olelo Beritania a i ike hoi i ka nanaia moena, peahi ame hana ie, etc.  E kakau ae ia J. ma keia keena.

3033

 

Ianei iho nei na Rukini o Pota Ata.

 

(Mai ka aoao i mai.)

 

moku a hoopiholo aku i kahi hohonu.  Ua laweia aku ka moku a ma kahi o ehiku a ewalu paha mile mai ka aina aku a hoopiholoia ma kahi he kanakolu anana ka hohonu, a ke manao nei oia aole e hiki ana i na Kepani ke hooiana ae iaia.  I ka manawa i haawipio ai na Rukini o na moku iloko o ke awa i keia manawa oia no na mokukaua Peresviet, Poltava, Retvisan ame Pobeida, na mokukaua holomama Bayan ame Palada, ka moku lawe maina Amur, eha moku wawahi topido a eha a elima paha mau moku e ai.  He eono mau moku wawahi topido i puka aku mawaho o ka iaiana kiai o na Kepani ma ka po o ka la 1 o Januari.

            Ke manao nei no keia poe aliimoku ua paa o Generala Stoessel ia Poto Ata me ka hiki iaia, a ua paa hoi ko lakou manao he kanaka koa @ no keia, a kupono no ka lawelawe ana i ka hana.  Wahi hou a lakou he elima mahina i noho ai na koa Rukini o Poto Ata e ai ana i na i'o lio.  Ke manao nei no hoi lakou e hoio io aka ana no ko ke Kai Balatika aumokukaua no ka Hikina no ke kaua aku.

 

Hoohalahala o McCandless.

 

            Ma ka Poakahi nei i halawai ae ai ka Ahahui Hanai Holoholona o Hawaii nei a malama ae la i ka lakou halawai e noonoo ana i na mea e pomaikai ai ka hana hanai holoholona, a o ka hopena i loaa mai ma keia halawai oia ka hooholoia ana e mau no ke kumukuai a ia lakou e kuai nei i na bibi oia, oiai no nae e hoemiia i elua keneta mai ke kumukuai o ka bibi i loleia a e kuaiia nei i ka poe e makemake nei i ka i'o bibi.  O keia hoemi kumukuai o ka bibi mai ka Hui Bibi metropolitan no ia.  O keia oki kumukuai no hoi ua pili no ia i na ano bibi apau.

            Ma ka auwina la no hoi oia la hookahi i malama ae ai na lala o ka Hui Bibi Metropolitan i halawai e noonoo ana maluna o keia ninau hookahi, a o ka ninau i ala mai ma keia halawai ana oia ka hoomau ana a i ole hoopau ana paha i ka hui Bibi Metropolitan mamuli o keia manao koemi kumukuai, eia nae mahope o na papaleo ano nui ana, ua hooholo iho la na lala e hoomauia aku no na lawelawe hana me keia hoemi kumukuai.

            Maluna o keia kumuhana i hoike ae ai o L. L. McCandless i kona manao hoohalahala, oiai no nae oia no kekahi mea hanai bibi; eia nae wahi ana:  "Ke i nei wau aole keia i kaulike, oia hoi ke koi ana aku i ka Hui Bibi Metropolitan e lawe i na koikoi poho apau.  I keia manawa aia no he mau mea ano nui e kamailioia ai maluna o keia kumuhana, eia nae aole wau i manao o keia iho la ka manawa e ha'i ae ai.  Malia ma keia hope aku e loaa ana ka manawa e ha'i piha ae i ko'u manao."

 

Na Keiki i Holopono no ke Kula Koa.

 

            Mahope o ka pau ana o na hana hoike o na keiki i makemake e lilo i mau haumana e komo ai i ke kula a'o koa o Amerika, i keia pule aku nei ua nana ia ae ka lakou mau haawina, a o ka hopena oia ka loaa ana o na keiki i holopono, a o ko laua mau inoa ka i hoounaia aku nei e ka Lunakula Nui Atkinson, ma ke Sabati iho nei ia Elele Kalanaianaole, a nana e koho mai i ka haumana e hookomo aku ai.

            O Tucker ka haumana i holopono loa ma kana mau haawina i hoikeia ai, a ua lilo no hoi iaia ka hanohano e lilo ai i haumana no ke kula a'o koa kaua aina o West Point, a ma ke kua a'o koa kaua moana hoi o Anapoli, a oiai ua hoike mua ae keia keiki i kona manao e komo aku oia ma West Point, nolaila ua ui mua aku ke Kahukula Nui me ia a ninau pono i kona manao, a e kona ninauia ana no, ua pane koke mai la oia me ka hikiwawe:  West Point."

            Ma ka hoike ana no hoi ua lilo ia S. W. King, ka hanohano elua ma na hoike a i elua, nolaila ua waihoia aku kona inoa i haumana e komo ai ma ke kula a'o koa kaua moana o Anapoli.  O ke ano-e wale no mawaena o keia mau keiki he eha wale no, oia hoi he 619 no kekahi a he 615 no kekahi.

            O keia malalo iho nei ka papahelu o ka nee ana o na haumana i hoikeia.

            No ke Kula o West Point--Tucker (1) King (2), Ohrt (3), Ashford (4), Desha (5), McDougall (6), Judd (7).

            O na keiki holopono ma keia hoike ana a i loaa aku la hoi ia laua ka hanohano, he mau haumana iaua no ke Kula Kiekie o keia kulanakauhale.

 

HoiMae e, Hoi Mai no.

 

            I ke keiki i hoauwana ia Sam. K. Kamakaia, Aloha nui oe:  Na ke Kilohana Pookela o keia Feberuari 10, i ha'i mai la ia'u ua hiki aku la oe i ka palena o kou alahele auwana, kahi o na ikoi-ulu (Kiratio) o ke kani-uhu, e mokaki ana, a hoomanao ae ka home aloha o ka makua.

            Eia no ka hale o ko kakou makua la, ke hamama mau aku nei kona mau ipuka no kana mau keiki.  Eia iho ka leo o ke kiai hale ia, ke ohaoha e aku la maluna.

            Hoi mai e, Hoi mai no.  E himeni kaua e ke Kilohana Pookeia.

            "E ka mea auwana,

            Ku a hoi mai.

            Hoi mai oukou apau."

            E hoi, e hoi e ike makou ia oe--Mele a Sol. 6:13.

W. N. LONO.

Kapalama, Feberuari 10, 1905.

 

            Ma ko makou helu i hala, ua komohewa iho he hookahi laina iloko o ka meahou pokole o ke dala ma ka haleleta o Koloa, Kauai.  O ka Pololei:  Aole "ia Theodore Richards, S. H. Oni ame J.," ka pokole ana, aka he laina ia i hooponoponoia no ka manao:  "Na ikoi-ulu o Lahaina, a o ka heluhelu pololei ana ma ua wahi la i komohewa ai keia laina manao, oia iho keia:  "Me he mea la i ka nana aku aia he pokole o ke dala aole e emi iho malalo o $27,000 iloko o ke keena leta o Koloa, Kauai, etc."

 

KALE O LEONA.

Ka Naita Puuwai

Hao Wiwoole. . .

KA HOOPAKELE O KE KAIKAMAHINE ALII I LAWE MALUIA.

MOKUNA XXI.

OIAIO OLE KA MAKUA I KE KEIKI.

 

Mai ke aoao 4 mai.

 

            "E Husama, heaha ke ano o ka moi i keia kakahiaka?"

            "O ke ano mau no, koe paha, he ano nanauki."

            "Nanauku?  ke manao nei wau ua ano okoa loa ae oia i keia kakahiaka.  Aia ke kristiano iloko o kona mana i keia manawa a he wa wale no e noho aku ai o Zira me ia."

            "Eia nae he ano kunahihi maoli kona i keia kakahiaka, kekahi kumu nui o ko'u olioli ana i ke kaawale koke ana mai kona alo mai," wahi a Abasa i hoomaopopo aku ai.

            Alaila pupuku ae la ko Beni Hame mau ku'emaka.

            "Heaha ka pilikia me ia, ua ike anei oe e Abasa?"

            "Aole a'u ike no ia mea."

            "Ua ikemaka anei oia i ke kristiano i ka wa i hoihoi hou ia mai ai?

            "Aole; a aole no paha ia o kona makemake."

            "Alaila aole i mahuka hou ke kristiano no ka lua o ka manawa, pela anei?" i ninau hou aku ai o Beni Hame.

            "Aole; aka e liia ana oia me ka hakalia ole."

            "Maikai," wahi a ka lunakanawai i hooho ae ai, me ka hiki pono ole iaia ke hu-na iho i ka nui o kona iini pepehi i ke kristiano.

            "He mea maalahi loa ka hoopuka ana i ka olelo 'maikai'" wahi a Beni Abasa i pane aku ai me ke kuio, "eia nae aole i pau loa i ka maikai o na mea apau e hookoia aku ai ina nei no ka hanaia pela.  Ke ole au e kuhihewa ma ka'u lohe wale aia he mau hana e nele ole ai ko kakou aoao i ka huliia mai, alaila ke olelo nei wau aole i lana malie pau loa ka wai no kakou, e like me kau e upu wale nei."

            "Aohe aku la o'u maopopo i kau mea e kamailio mai nei, e Husama."

            "Eia--Eia o Mahomeda ke paani wale nei i ke kristiano me ka hoomaopopo ole i ka hopena.  He hana maalahi ka alehe ana i ka liona i paa ai iloko o kahi paa aka he hana paakiki loa ka hoao ana e lawe i kona ola."

            Ua puiwa loa ae la ka lunakanawai i keia mau olelo a ka elele o ka moi.

            "Ua hoomaopopo mai anei oe e Beni Hame i ka'u mau olelo i pane aku nei?"

            "Aole i ka piha pono loa."

            "Alaila e kali a na ka manawa e hoike mai; eia ae e eleu koke aku oe me ka hakalia ole e ika i ka moi a me kou lawe pu aku i ko kaikamahine wahine u'i.  Ua ake nui oia o ka hiki aku o ka wahine opio imua ona.  A, e Beni Hame ke panai nei oe i ke kumuwaiwai no ka oihana au e paa nei."

            "Beni Abasa!"

            "O, aole oe e puiwa no ka'u mea i olelo aku nei ia oe oiai oia maoli no ko'u manao.  A o ka maluhia mau loa o ka uhane palupalu au e mohai aku nei na ka moi e hanaia aku ana ia no ka lilo mai o ka hilinai nui o ka moi maluna ou."

            "Ina pela kou mau manao e waiho mai ai imua o'u alaila ma ka inoa o Alahe e ike no oe i ka io o ia mau olelo e nele ole ai ke kau koikoi aku maluna ou," wahi a Beni Hame i pane aku ai me ke ano kunahihi maoli.

            "E hoolohe mai e Beni Hame," wahi a Abasa i pane hou aku ai me ke kuio maoli aine ka haaheo no hoi o kona ano oia i nana aku ai i ka lunakanawai, "e hiki no ia oe ke kapa mai i ka'u mau olelo--he mau olelo mo a e hana aku no oe e like me kau i koho ai, aka e ha'i aku wau ia oe ua hoopailua na naita oiaio maoli o Garanda nei nou a no kau mau hana e hoohanaia nei oe.  Ua ike makou a ua manaoio no hoi, o Zira oia ka wahine opio u'i hookahi iloko o Garanda apuni a aole e loaa ka lua a malalo mai no hoi na u'i e ae apau, a aohe o makou makemake iki i kona waihoia aku i mohai na ka Mahomeda."

            "E kau koikoi aku no kena mau olelo apau maluna ou," wahi a Bei Hame i pane aku ai me ka ulupuni ana ae one i ka huhu nui.

            "A na'u no e auamo ia mau olelo a'u a aole na ha'i.  He hookahi mea i maopopo i keia manawa oia no kou lawe aku i ka wahine opio i e ka moi la, a ke makemake oi e imi no'u ua hamama ka puka nou e hana ai pela.  He makemake wale no ko ka Mahomeda e honi i ke ala o ka pua au i ako ai nana."

            Ua huli ae la ka naita Beni Abasa ma ka manawa i pau ai kana mau olelo hope a haalele iho la i ka lunakanawai.

            "Ma ka inoa o ke Kaula nui aole au e hoohokaia mai e lakou," wahi a Beni Hame i hooho ae ai iaia i ku ae ai a holoholo iho la iloko o ke keena.  "E ike no lakou aole i maalo ae ka ikaika wikani iloko o kuu mau lima."

            No kekahi mau minute o Beni Hame i holoholo iho ai iloko o ka lumi iloko o ka uluku nui o ka noonoo a mahope o ka hala ana o kekahi manawa akahi no oia a akakuu mai, mai ka haawina kunahihi ona i hoouluuluia ai e ka naita Abasa.  No ka nui o kona uluku ana aole oia i hiki ke hoomaopopo loa i na olelo maoli a Abasa i waiho aku ai imua ona aka he hookahi mea i maopopo loa oia no ka hoopiolokeia o kona noonoo a lana malie ole ka wai.

            Ua hoomaopopo iho no oia i kona ma una maoli ana i kona ola no ka hana i ka makemake o ka moi, ana hoi i hoomaopopo ole ai mamua, a i keia akahi no a loaa iaia ia ike, a ina e nalohia aku ia hilinai o ka moi mai iaia aku alaila ua maopopo loa iaia aole he hoaloha hookahi ma ia hope e loaa ana iaia a e lilo no oia i mea hoowahawaha mau loa ia.  Eia nae, ua hanaia ka hana a aole e hiki ke kuemi hou i hope, a i ka houluulu ana i na mea apau ua lana wale ae no kona noonoo o ka mau o kona lilo i mea nui ma o ka hooikaika ana e mau ka hilinai o ka moi iaia a me keia ano noonoo o Beni Hame i hele huli aku ai i ka wahine opio ona i ike mau ia ai he makuakane nona a loaa io aku la no o Zira iloko o kona lumi.

            "Zira," wahi ana me ka leo oluolu maoli a waipahe, "e hoomakaukau mai oe ia oe iho no ka hele ana o kaua i ka Halealii i keia la.  Ua hoea mai nei ke kauoha a ka moi nou me ke ake nui e hoohakalia ole ia kou hiki aku imua ona.

            "I ka lohe ana o Zira i keia mau olelo ua nui e kona puiwa, a na ia mea i kulai aku iaia a waiho ana iluna o kona moe me ka palulu ana ae o kona mau lima a elua i kona mau maka.

            "E hoolana i ka manao e Zira," i pane hou aku ai o Beni Hame.

            O, aole anei he hana e ae kekahi e hanaia ai no ko'u hiki ole aku imua one, i pakele ai au?"

            "Pakele?  Heaha kou ano.  Aole anei oe i olelo mai ia'u me ka hoopaa pu ana mai e hele ana oe me a'u me ka maikai?"

            "Malia paha ua olelo io no wau, aka aole o'u noonoo nui no'u iho oi ae mamua o ka mea e noho la iloko o ka halepaahao, no ka mea aole e nele kona kaumaha ke lohe aku oiai aia ke ahi ke lalapa la nona no ka make mau loa i hoomakaukauia nona.  O, e hoopakeleia mai oia.

            "E wiki e Zira, aole keia he manawa hoouweuwe.  E pono e akahele ka hoouluhna mau ana ia'u," wahi hou a ka makuakane kolea.  Ma keia manawa ua noho hamau iho la o Zira me kona mau lima e palulu ana i kona helehelena, alaila ku ae la oia iluna me ka hoomalo ana ae i kona kino, iloko o kona mau maka aole he waimaka aka ua piha i ka uwila o ka inaina ame ka haawina kaumaha pu, e lawa ole ai ka hoike a ka waimaka no ka nui io o ia haawina kaumaha.  Aia ka haikea maluna o kona helehelena a o kona waha hoi aole he leo i pu-a mailaila mai me he la ua ailaia a paa.  Iloko o kona puuwai aia ilaila ka wela o ke ahi e ike oleia ai e ko waho, ano like me ke ahi e paila ana iloko o ka opu o ka honua e hoo@a ana i wahi e puka ai mai kahi paa ae a kahe iwaho o ka honua.

            "E hele au," wahi ana me ka leo malie o ke ano koikoi.

            "Alaila e hoomakaukau koke ia oe iho a e hoea hou mai no wau ke makaukau wau no ka hele ana," wahi a Beni Hame.

            "He hookahi a'u ninau ia oe e Beni Hame," wahi a Zira i hoomaopopo aku ai, "a oia keia, aia ihea o Kale o Leona?"

            "Aia iloko o ka halepaahao."

            A e hookuuia anei oia mai kona ano paahao ae ke hiki au i ka Halealii?"

            "Ae."

            "Ma hoopunipuni oe ia'u."

            "No keaha wau e hana ai pela?"

            "Mamuli o kou kamailio hoopahemohemo ana mai nei, ke kumu o ko'u hoomaopopo loa ana aku la," wahi a Zira i pane aku ai.

            "Alaila ua olelo hoopauha aku wau ia oe, pela anei kou manao?"

            "Ae," wahi a Zira i hooia aku ai.

            "Alaila no ka hemahema aku la no ia o ka ninau i wa hoia mai uei ia'u.

            "E Beni Hame, ua maopopo loa ia oe ka'u mau olelo ia oe, oia hoi, e haawi no wau ia'u iho i mohai nau e panai ai, no ka mea wahi au oia ka mea e pakele ai ke kristiano mai ka make one i silaia ai."

            "A ina nei no ka pakele ole o kona ola, heaha ku malaila?" i ninau hou aku ai o Beni Hame.

(Aole i pau.)

 

E Malama i kou Ili

KE ANO O KA MALAMA, HOOMAEMAE ME KA HOOUI ANA I KA HI A ME KA HELEHELENA.

            No ka malama, hoomaemae a me ka hooui ana i na ili, i oie ai e loaa i ka huehue, ili pohaka, ili akaakaa wale, kolekole, lena, hou nui, ili nakanaka, ili lahilahi, a i na ano kinaunau lehulehu wale o ka ili, aole loa kekahi kope ili a helehelena paha e hiki ke hookalikeia me ke KOPA KUTICURA, no ka mea, aohe kopa e ae e hiki ai ke imi aku a loaa na kumu penei, ka paakiki, upehupehu a hoopaaia paha o na pukakpuka o ka ili.

E Malama i kou Lauoho

KE ANO O KE PALE ANA I KA LAUOHO HELELEI, NA EHAEHA O KA ILI POO ME KE KEPIA.

            E holoi pono i ke poo me ka lauoho me ka wai KOPA KUTICURA pumeiana, holoi i ke kopa me ka wai pumehana, hoomaloo maikai, alaila, hame komo lioko o ka ili o ke poo.  O keia wahi laau hoonui lilo ole, iloko o kona ano ole, he oi aku o ka maikai no ka hoomaemae ana i ka ili o ke poo, a e pau ana ka ekaeka o ka iauoho me ka ili, a me ke kepia, e oluolu ana na aai eha, ka wewela, a e hooikaika ana i na kumu lauoho, e hoolawa ana i naa me na mea kupono e ulu ai, a e ulu auanei ka lauoho maluna o ka ili maemae, a ola maikai no hoi, ma kahi i nele ai i na laau e ae a pau.

E Malama i kou Lima

KE ANO O KA HANA ANA I NA LIMA A PALUPALU ME KE AIAI I KA PO HOOKAHI.

            E holoi a lumai i na lima i ka wa e makaukau ai e moe, iloko o ka huaiua KOPA KUTICURA manoanoa hoi i hoopumehanaia.  Hoomaloo pono a iamo puni me ke KUTICURA HAMO, ka laau hooia ili oi loa, a o ka oi aku no hoi o ka laau hamo maemae loa.  E komo i mikilima alualu i ka po, me ka hana nae i mau pukapuka ma na manamana.  No na lima ula, kalakala, a nokumoku, maloo, nakakaka, maneo, owelawela o na poholima, maiao kekee, me na manamana hu'i, o keia lapaau ana no hookahi po wale no ka mea kupanaha loa, a he mea hoopomaikai no hoi i ka poe a pau i eha, mokumoku, kalakala a lahilahi paha o na lima.

 

HOOLAHA I KA POE HAHAI HOLOHOLONA, KAAHELE KUAHIWI, etc

***

            KE HOOLIMALIMA AKU NEI A KUAI AKU HOI MAKOU I NA HALELOLE, PALULU LA, NA LAKO NO KE KAAHELE KUAHIWI ANA, NA LAKO HAHAI HOLOHOLONA AME NA LAKO LAWAIA.

            NA AHAMAKA, NA NOHO KAAHELE, AME NA NOHO KULE, NA PU AME NA POKA.

 

PEARSON & POTTER & CO.,

LIMITED.

931 ALANUI PAPU.

 

            O KA HOOMAKAULII oia ke alahele maopopo loa e lilo ai i mea waiwai eia nae aole he mea maikai e loaa mai ana ma ka hoohemahema ana i ke anu.  E kuai i omole o ka iaau kunu a Chamberlain a e hoolaia no oe mamua o ka lilo ana ae o kou ma'i i numonia.  Ma ia hana ana au pela ua hoomakaulii oe, no ka mea he mea no ia e kaupale aku ana i na lilo nui hewahewa mahope aku.  Ke kuaiia nei ma na halekuai laau lapaau apau.  BENSON, SMITH & CO., LTD., na Agena ma Hawaii nei.

 

Ina He Makemake

KOU I KA

Lauoho Maikai

E Heluhelu i keia

 

            Malia paha ke pau nei kou lauoho ka helelei, a koe kakaikahi.  E kau i ka laau mamua o ka pau loa ana i ka helelei, e hana i laau e ulu hou ai.  O ka laau

 

            "Laau Hooulu Lauoho a Ayer's" ka mea e ulu hou ai.  He nani ka lauoho ke ulu mai, a he nui hoi.  Ina he nawaii ka ulu ana o kou lauoho, o ka

 

            "Laau Hooulu Lauoho a Ayer's" ka mea e maoanoa ai ka ulu ana, a ke loaa i keia laau pau loa ka helelei ana.  I na he piha kou poo ke Kepia, o ka

 

            "Laau Hooulu Lauoho a Ayer's" ka laau e pau ai a maemae kou poo Ke loaa i keia laau e hoi hou ana ka ulu ana o kou lauoho a like me ke kou wa bebe.

Hoomakaukau ia e Kauka J. C. Ayers & Company, Lowell, Mass. U. S. A.

E loaa no keia mau Huaale ma ka Hale Kuai Laau o @ter, alanui Papu.

 

OLELO HOALOHALOHA.

 

            Ia Mrs. Lydia Naeole, Honolulu, Aloha oe:  O makou o na iaia o ka "Ahanui Hooikaika Kristiano" o Kalaupapa, Molokai, ma o ko makou kou @.

            Oiai, me ka la 22 o Ianuari, 1905, ua oluolu i ka Makua Lani ke kipa ana ae ma ko olua Home a lawe aku la i kana o ka uhane a waiho iho la i ke kino ko@u o ka Makua Rev. J. M. Naeole nau a na kakou pu e kumakena aku mahope nei, nolaila:

            E Hooholoia, Ke komo pu aku nei makou me oe, e auamo pu i na kaumaha, na luuluu ame na ehaeha e kou noho kanikau ana no ka mea i aloha nui ia e kakou i hoi kohana aku la no ka Home maha mau maluna.

            E Hooholoia, Ke nonoi ae nei ka makou mau leo pule i ka Haku Mana Loa e hoomama mai i ko kakou mau luuluu ame na kaumaha.

Me ka waimaka,

JOSEPH K. KELIIKULI,

L. M. PAINAMU,

WM. NOTLEY,

MRS. WM. NOTLEY,

MRS. R. KAANAANA,

Komite.

Kalaupapa, Ianuari 31st, 1905.

 

NANA ANA

AOHA AUHAU

Na Kauka Huki

NihoNoeau.

He hanaia ka hana me na Auhau haahaa loa.

F. L. FERGUSON,

Lunahoehana.

Helu 215 Alanui Hotele, mamua iho o Young Building.