Ka Nupepa Kuokoa, Volume XLIII, Number 8, 24 February 1905 — Page 5
| This text was transcribed by: | Liisa Laurila |
| This work is dedicated to: | Awaiaulu |
Ka Nupepa Kuokoa
KE KILOHANA POOKELA NO KA LAHUI HAWAII.
NUPEPA KUOKOA, POALIMA, FEBERUARI 24, 1905.
----------------------------
Loaa na Balota e Kau ana na Helu.
---
M @ o na balota o @ Nui o Amerika a @ ua loaa io aku ia @ a oi hal@o na huahelu @ balota @ kekahi @balota e paa ana @ me ka @.
@Atkinson no ke@ o ka Aha, eia @ pau koke ae no @ huli ana @ o ka manawa i manaoia.
@ aku @ na hoike i ko@ a Lunakanawai Dole e lawe ae ai iaia @ ma ke ano he komisina a i @ e pau ae ai na hoike apau @ aku ana keia mau ike ame @ palapala pili ia mea no Wasinetona i ke komite hoi o ka Hale e @ ana i na koho balota.
@ hoike a ke Kakauolelo o ka @ kak@ hoi me na palapala @, ua ikeia ua hoolakoia aku na @ balota me na kuhikuhi i pa'i e hoike ana e hookaawale mua ia @ mamua o ka hookomoia @ o ka pahu.
---
E Ola Maikai No.
---
@ e hoowali ai ka opu @ ka holo loa o ke koko mai@oko o na @akoko, i ka manawa e @ na i'o paahana me ke ano @ ole ame ka eha ole, i ka @ ke ak@ ame ka puuwai e @ mai ai i ke aao maoli o ka ene@mahu maikai, i ka wa e ulumahie@maikai ai ke kino holookoa me he @ ka maina lele iluna o ka laia @ wale no ka manawa i hiki @ ke kanaka iloko o na hauoli mai@ mea a ke Akua maikai! @ mai ai no kana mau keiki ma @ honua nei. Aka e ka makamaka, @nui wale na kane ame na wahine! @ole a ike lihi paha i ke i'o maoli o @ o@a maikai. Eia nae he hana maa@ no ia o ka malama mau i ke ola maikai. O na ma'i ua ulu mai lakou @ na mea kolo mai a i komo iloko o ke kino ma kekahi ano a noho lioko o ke koko. O na fiva apau ame na ma'i @ki e ae ame na ma'i o ka puu ame ke akemama, na ma'i like ole o ka opu ame ka naau a pela aku, he anoano ko kela ame keia o lakou. I mea e hoopau loa ia ai lakou mai poino i ka lawe i ka
WAMPOLES PREPARATIONS
he laau lapaau i hana noeauia a he ono i ka ai ana ua ano like me ka @ a momona a iloko ona na waiwai @ o ka Aila o ke Akepaa Maemae o ka I'a Cod, i loaa ia makou mai na akepaa mai o na i'a cod hou i hoohui pa ia me ke Compound Syrup of Hypophosphites and the Extracts of Mait and Wild Cherry.
He hakalia ole kana hana. He hiki @ i ka hoomau ana i ka oihana hoowali ai a ka opu, he pepehi i na mea @ e hoopoino ai i ke kino a hoihoi @ mai i na wahi i hoopoinoia i ko lakou mau kulana mua. He ola na ma'i i ikeia ua hele loa aku mawaho o na palena kupono no ka lapaau ana. Aohe no he ola na ma'i apau loa aka he ola na mea apau loa i hoikeia he hiki iaia ke hoola. O ke kaulana maoli o keia laau oia ka mea nana i hook@mi hope mai i ka hapanui o na laau lapaau. O keia ka laau i hoike ae i ka noeau o na lawelawe lapaau ana o keia au hou. O ka mea akahi a hoao e lilo ana oia i mea lawe mau i keia laau. Aole oe e hoohokala.
He kuaiia keia laau lapaau ma na wahi apau e ka poe kuai laau lapaau, ma Europa, Asia, Aerika, Auseturia a Amerika Akau ame Amerika Hema.
---
E Hilinai Piha aku Kakou.
---
O ka malihini i nalowale kona alanui, oiai oia iloko o kekahi kulanakauhale, he oi aku ka maalahi a aole e nele kona hilinai aku maluna o ke kamaaina o ua kulanakauhale la mamua o kona hilinai aku maluna o kekahi malihini e like no ma kona malihini ilaila.
He mea keia i ike maa ia ma na wahi apau, oia hoi ua like me kekahi moku e holo ana i kekahi wahi malihini, i ka hookomo ana iloko o ke awa, o ke pailaka i kamaaina i na ko'a o ia awa, oia ka mea e hilinai ia ana mamua o ke pailaka malihini, ka mea hoi ona e komo maalahi ai iloko o ke awa.
E like me ka oiaio o keia pela no ka oiaio o ka haawina o ka hoapono ana a he kanalua makou i na olelo o ko waho poe i malihini ia makou no ka mea aole e hiki ia makou ke huli pono aku i ka oiaio, aka, o na hoike e haawiia ae ana i ke akea iloko iho o ka aina nei mai kamaaina mai e hiki no ia makou ke hilinai aku no ka mea he mea hiki ia ke hooiaioia. O ka hoike malalo iho nei kekahi e hiki ole ai ke hoopaapaaia.
Eia ka pane a Mr. W. F. Williams o loko o kela kulanakauhale, ka mea ma@ noho hoi ma ia hana iloko o 30 makahiki i kaa hope ae nei: "Owau kekahi o na kanaka oloko o na poe he lehulehu wale i loohia me nei mea he kikala haneenee. Aole i kanamai ka nui o ko'u eha ma ko'u lohe ana aia he laau e ola ai keia ano ma'i, oia hoi na Huaale a Doan no ke Kikala Haneenee ame na Puupaa, kuai aku la wau i kekahi o keia mau Huaale ma ka halekuai laau o ka Hui Kuai Laau o Holliter ma a ai iho la i ua mau Huaale la. Ua loaa ia'u ka oluolu nui. A ke hoike aku nei au i kela wahi moolelo pokole no ka'u mea i ike maka ai no'u iho no ka pomaikai o ka poe apau i ike ole ua hoea mai ka hapanui loa o na eha ma ke kua ame ke kikala mailoko mai o ka pilikia ana o na puupaa, a o ka Laau Lapaau maikai loa no ia ano ma'i, oia na Huaale a Doan no ke Kikala Haneenee ame na Puupaa."
E kuai ia ana na Huaale a Doan no ke Kikala Haneenee ame Puupaa ma ke 30 keneta no ke poho a ne poe kuai laau lapaau apau. E hoounaia aku no hoi maloko o ka Eke Leia ke loaa mai ke kumukuai ia Hollister Drug Co., Honolulu, na Agena Kuai Nui no ko Hawaii Paeaina.
----------------------------
MAKANA I KA LUNAHOOHANA O KA HOTELE HAWAII.
O Keia ka Wahi o ke Mele i Hakuia e Samuel K. Nainoa o ka Hui Himeni Kawaihau a Hoolaaia no Fred Church, Lunahoohana Nui o ke Hotele Hawaii ma ka po o ka la 16 o keia mahina.
---
Ma ka po Poaha Feberuari 16, i malamaia ae ai he aha hulahula nui ma ka Hotele Hawaii, a ma ia aha i uheneia ae ai ke mele nona ke kii e kau kehakeha ae la maluna, e ka Hui Himeni Kawaihau e noho lunahoohanaia nei e Samuel K. Nainoa. Ua kapaia keia mele "Hawaiian Hotel March." a ua hakuia a hooponoponoia kona mau huamele e Samuel K. Nainoa, a i ka wa i hookaniia ai me na leo hoene o na meakani ua panaiia mai he mau paipailima loihi ana, he hoike hoi ma ka aoao o ka poe i naue ae ma ua po lea la o Halalii, e mahalo ana, a ua panai hou ia aku no me ke ohohia nui ia.
O ke kii e kau ae la maluna oia no ka wa-hi owaho, i hanaia e keia opio hakumele me kona mau lima palanehe, a e hoike mai ana na waihooluu like ole, aole wale he kalena haku mele ko keia opio, aka he loea kahakii oia. O ke apo o waho he lei ilima, a ua kahaia me ka waihooluu memele o ka ilima, a mai kona ala onaona e puapuai mai ana na maka nohenohea o na keiki nana e hapai nei i ka inoa o Kawaihau iluna, ame ko lakou lunahoohana opio. Iwaenakonu ke kii o ka Hotele Hawaii me kona lunahoohana nui, Fred Church. O na lala o ka hui Kawaihau i keia manawa, a no lakou hoi na kii i kahaia maluna o keia mele, oia o Solomon Hiram, James E. Shaw (Kimo Ko), W. B. Jones, John Edward, M.A.Kealakai, Geo. K. Nahaolelua, W. H. K. Keawe, Samuel Kaili, Jas. Kulolia, John K. Nahaolelua, ame S.K.Nainoa. Maluna ae o ke kii o ka Hotele Hawaii e kuuwelu ana ka hae aloha o Hawaii nei, a he ui maoli no ke nana aku i keia wa-hi. O keia wa-hi ame ke mele i hakuia e hoounaia aku ana no ka hikina o Amerika, a ilaila e hanaia mai ai a kuai aku i ka poe e makemake mai ana.
Ma ka po i haiia ae nei maluna, ua makanaia aku keia mele ia Fred Church e Lunahoohana S. K. Nainoa, ma ka aoao o ka hui Kawaihau, he hoike hoi ma ka aoao o ka lunahoohana ame na keiki loea o ua hui la, e mahalo aku ana i na hana maikai a ka Lunahoohana Fred Church i hana aku ai no lakou i na wa i hala ae nei.
He mau huaolelo pokole ka i panaiia mawaena o keia mau lunahoohana, e haawi makana aku ana kekahi, a e apo mai ana hoi kekahi, a mahope iho i hoene ae ai na kaula o na meakani, a e lawe kiani ana hoi ka opio hakumele i kana vaiolina, e hoonioni ana hoi i na kapuai wawae o ka poe i naue ae ma ua po lea la.
Ua aahu ae na lala o keia hui i ko lakou aahu piha keokeo me na kuapo ulaula, e like hoi me ia e ikeia ana iluna o ke kii.
---
KA MOOLELO O KA OPIO HAKUMELE.
---
Ua hanauia o Samuel K. Nainoa ma Laiewai, Koolauloa, Oahu, i Iune 19, 1877, mai na puhaka mai o Lunakanawai L. B. Nainoa ame Kalaulahaole. Ua hoonaauaoia oia ma ke kula aupuni o kona apana, a i ka 1892 i komo ae ai eia ma ke Kula Keikikane o Kamehameha a hemo mai me ka palapala hookuu maikai i ka 1897.
Ua hoomaka oia e hoike ae i kona kalena ike meakani i ka eiwa a i ole umi paha o kona mau makahiki, a ua hoomau oia ma ia ike a hiki i kona komo ana i ke Kula o Kamehameha, me ka pii mahuahua mau oia ike.
I kona mau makahiki mua elua o ka noho ana ma ke Kula o Kamehameha, ua uku kona makuakane i kona uku kula, aka, no na makahiki ekolu mahope mai mamuli o ka hilinai o kana kumu, Mr. Theo Richards, ua lilo oia i kokua malama buke no ke kula a o kona loaa ma ia lawelawe hana ana, oia ka mea nana i uku ae i kona uku kula.
I kona hemo ana mai ke kula mai, ua noho no oia he malama buke no ke kula, a i ka loaa ana he keena nona ma ka halekuai o Lui ame Kuke, ua hookomo koke ae o Mr. Theo. Richards iaia malaila i ka 1898, a eia oia ma ia kulana i keia manawa, me ka mahaloia e kona mau haku hana me ka inoa maikai.
Ua maleia oia i ka 1900 me Miss E. M. L. Brotherhood, moopuna a Lunakanawai Makalua o ka Malu Ulu o Lele, a kaikamahine hoi na ke kaikuahine o Kauka Makalua e noho mai ia i Ladana, Enelani. Mailoko mai o ko laua puhaka he ekolu mau opuu rose e hoonani ana i ko laua kihapai, e ola nei, a he hookahi i ako e ia aku mai ko laua alo aku.
I ka 1902 i hoomaka hou ai o Samuel K. Nainoa i kona kalena ike mele me ka hui himeni Iolani, a mai ia manawa mai kona ike nui ia ana iloko o na anaina hoolaulea, a e like me ke ko ana o ke au o ka manawa, pela oia i pii ae ai a hiki i kona ikeia ana he opio i makaukau e pii ae ma ke anuu alakai i kona mau hoa, a oiai he opio hoopono a mikiala oia, ua hookiekieia ae oiai lunahoohana nui ma ka la 17 o Ianuari iho nei, a ma ka la mua o Feberuari nei i hoomaka ai oia i kona kulana hou, a ke nee mua nei kana mau hookele ana me ke ohohiaia ame ke aloha ia e kona mau hoa. Aole wale o ke kulana lunahoohana ka i papahiia aku maluna ona, aka ua koho pu ia oia i puuku no ka hui Kawaihau, a o na kukai ana ma keia mua aku e kukai ae me keia opio, amai paweo ae hoi. E ike i kou hoa kanaka.
----------------------------
Pau mai ka Hana mai.
---
MAUI, Feb. 18. -He mau la oehuehu iho nei keia o ko Maui nei oihana makai e hopuhopu ana i ka poe kuai lama ame ka poe piliwaiwai. Ma ka Poakolu o ka pule i hala i holo aku ai o Makai Nui L. M. Balauwina maluna o ka moku no Hana, a hoi mai la ma ka aina no Kipahulu, Kaupo ame Ulupalakua ma ka Poalua o keia pule. Ma keia huakai ana i hookolokoloia ai a i ku loioia ai eia ma ka aoao hoopiii he lehulehu o na hihia kuai waiona ma Kipahulu. Kaupo ame kekahi mau wahi e ae.
O ka hihia ano nui ma keia oia ka hihia kuai lama o Lin Loi, ka mea malama hale inu ti ma Kipahulu. O ka hihia ku-e mua i ua Pake la ua hoopau wale ia, eia nae ua hopu koke ia oia mahope koke iho o kona hookuuia ana malalo o ka kumuhoopii haawi lama, i ae ole ia i na haleaina a ua hoopaiia oia he $100.
Ua hoopau aku ka Makai Nui ia Hope Makai Levi Joseph ame Makai Charles Lake, o laua a elua no Kipahulu, mamuli o ko laua kauhihi pu aana ma keia hihia.
He mau hihia kuai lama no hoi kekahi i hookolokoloia ae ma Makawao ame na wahi e ae keia mau la koke iho nei.
Ma ka po Poaono ua hopuia iho la e Hope Makai E. Morton he ekolu mau Kepani piliwaiwai ma Kekaha, Paia, a he eha ma Kulanui. Aole lakou i hiki kino ae ma ka hooloheia ana o ko lakou mau hihia, a lilo aku la na dala he umi pakahi a lakou i waiho bona aku ai.
Ma ka po Sabati ae no hoi ua hopuia iho la e Hope Makai Morton ame elua makai he 16 Pake piliwaiwai ma ka halekuai ma Keokeo, Kula, a i ko lakou hookolokoloia ana aole lakou i hiki ae a he $125 ka loaa o ke aupuni ma keia.
---
Ma ka Poakolu nei i kakauinoa ae ai o Kiaaina Carter i ka olelo hooholo hui e noi ana i $150,000 i ka Ahaolelo Nui o Amerika no ka huli ana i ka ma'i lepera.
---
Ma ka hookuku kinipopo mawaena o Honolulu ame Punahou i ka auwina la Poakolu nei, ka la hanau o Wasinetona, ua lilo ka hae o ka lanakila i ka inoa mua ma o na ai-puni 6 ia 5 ia Punahou.
--------------------------
.O KE.
Koko Ino ka mea e loaa ai na Pilikia ma ke Kino.
E Heluhelu i keia mau Manao.
O KA LAAU
AYER'S SARSAPARILLA
-KA
laau nana e hookaawale na ma'i ino mai kou koko aku. He laau hoonoono ai, a he laau e hooikaika ana i kou mau lala apau. O ka Laau Ayer's Sarsaparilla ka laau kaulana loa a puni ke ao holookoa. Ina e hoomau ia ka lawelawe ana i keia laau e loaa ana ka ke ola kino maikai a me ke koko maemae, hoi hou mai ka ula o kou mau lehelehe, pu'ipu'i maikai kou mau pa paiina, a loaa ke kulana ola kino maikai.
He loaa na pu'u paa o ke kino i ka laau Ayer's Sarsaparilla, e hoopakele ana mai ka ma'i puu paa (Brights Disease) ame na ma'i oia ano. Ke ko ikaika aku nei makou e lawe ia keia ano laau ma kahi i ike ia na ma'i Puu paa apau.
Hoomakaukau ia e Kauka J.C.Ayer & Company, Lowell, Mass., U. S. A.
E loaa no keia mau Huaale ma na hale kuai laau apau.
---
O KA HOOMAKAULII oia ke alahele maopopo loa e lilo ai i mea waiwai eia nae aole he mea maikai e loaa mai ana ma ka hoohemahema ana i ke anu. E kuai i omole o ka laau kunu a Chamberlain a e hoolaia no oe mamua o ka lilo ana ae o kou ma'i i numonia. Ma ia hana ana au peia ua hoomakaulii oe, no ka mea he mea no ia e kaupale aku ana i na lilo nui hewahewa mahope aku. Ke kuaiia nei ma na halekuai laau lapaau apau. BENSON, SMITH & CO., LTD., na Agena ma Hawaii nei.
---
Ma ka halawai ana iho nei o ka Papa Ola i ka Poakolu nei i ala mai ai ka ninau e aeia ke kuai laikini ana i ka waiona ma ke kahua ma'i o Kalaupapa. Aole i apono na lala o ka Papa i keia ninau.
--------------------------
HOOLAHA HOOKO MORAKI.
--------------------------
HOOLAHA MANAO PANIKU A KUAI A KA MEA PAA MORAKI.
---
WILLIM H. PAIN.
---
[Morgage]
Malalo a ma ka pono o ka mana o ke kuai i paa iloko o kekahi moraki i hanaia i ka la 31 o Ianuari, 1903, e William H. Pain o Honolulu, Mokupuni o Oahu, Teritori o Hawaii, ka Mea Moraki, ia S. M. Damon, H. E. Waity ame S. E. Damon no Honolulu i olelo mua ia ae nei lakou apau, e hana oihana kalepa ana malalo o ka inoa hui ame ke ano o ka Bishop & Company, na Mea Paa Moraki, he moraki i kakaukopeia iloko o ka Buke Helu 243, aoao 247-253, o ke Keena Kakaukope o ke Aupuni Hawaii a mamuli o ka Mokuna XXXIII o na Kanawai Ahaolelo o 1874, i kapaia "he Kanawai no ke Kuai o ka Waiwai Morakila me ka hoopii ole ame ke Kauoha o ke Kuai" ame ke Kauoha o ke Kuai" ame ke Kanawai (Mokuna IX o na Kanawai Ahaolelo o 18@) e pakui ana ia mea like, o na mea no laua na inoa malalo iho nei, na mea malama moraki o ka moraki i oleloia, ma keia ke haawi nei i ka hoolaha ke manao nei laua e paniku i ka moraki i oleloia no na kumu i uhaiia e hoike ana, o ka uku ole ia o ka ukupanee ame ke kumupaa i paa ma ua moraki la i oleloia i ka manawa e uku ai.
Ke haawi pu ia aku nei no hoi ka hoolaha o ka waiwai i hoopaaia iloko o ka moraki i oleloia e kuaiia aku ana ma ke kudala akea ma na keena kudala o James F. Morgan, ma Alanui Kaahumanu, Honolulu i olelo mua ia ae nei ma ka Poaono ka la 18 o Maraki, 1905, ma ka hora 12 awakea o ka la i oleloia.
O ka waiwai i hoopaaia iloko o ka moraki i oleloia oia keia:
(1) O kela apana, he apana a mahele o ka aina e waiho la ma ke Alanui Lunalilo, Puu o Puowaina (Punchbowl@ Hill) Honolulu i olelo mua ia ae nei oia hoi ka apana @ o ka Palapala Sila (Gran@) @777 i ka Mea Moraki mai i oleloia a i apoia a i hoakakaia e like me keia:
Apana 5@5 E hoo@ ana ma ka ma-ka ma ka aoao Hema o ke Alanui Lunalilo @ kapuai komohana o ke kihi akau o ko @ apana Helu 416, a holo e like me ia malalo iho:
Hema @ deg. @ min. Kom. oiaio @ kapuai ma ke Alanui Lunalilo.
Hema @ deg. 12 min. Kom. oiaio @ kapuai ma ka Apana 502.
Hema @8 deg. 48 min. Hik. oiaio @ kapuai ma ka Apana 503.
Akau 21 deg. 12 min. Hik. oiaio 183.@ kapuai ma ka Apana 506 a hiki i kahi i hoomaka ai nona ka @ o @ kapuai kuea.
(2) O kela apana a mahele o ka aina e waiho la ma Alanui Liliha, iloko o Honolulu i olelo mua ia ae nei a i hoakakaia e like me ia malalo iho, e hoike ana:
E hoomaka ana ma ke kihi komohana o keia wahi ma ke Alanui Liliha ma ka pou ma ke ana-huina o ka p@laau kokoke i ka Auwai a holo mailaila aku.
Hema 48 deg. 30 min. Hik. Makeneki @ kapuai e moe ana ma Palala a me Kamohoula L. C. A. 7429 a ka pou ma ke kuauna e moe ia ma Kamohoula a hiki i ka pahu-laau, a malaila aku.
Akau 41 deg. 45 min. Hik. Makeneki 72.6 kapuai ma ke kuauna e moe ia ma Kamohoula a ka pahu-iaau, malaila aku.
Hmea 65 deg. Hik. Makeneki 19.8 kapuai ma Kamohoula a waenakonu o ka Auwai, malaila aku.
Akau 47 deg. 45 min. Hik. Makeneki 81 kapuai ma ka aina iloko o ka L. C. A. 1173 waenakonu o ka Auwai, malaila aku.
Akau 44 deg. 15 min. Kom. Makeneki 138.2 kapuai holo mawaenakonu o ka Auwai a ke Alanui Liliha, malaila aku.
Hema 44 deg. Kom. Makeneki 162.6 kapuai ma ke Alanui Liliha a kahi i hoomaka ai nona ka iliaina o 48-100 o ka eka oi aku a emi mai, a pau no hoi hoi me ka aina apau loa i haiia a i hoakakaia iloko o ka palapala kuai aina a John H. Paty i ka Mea Moraki mai i hanaia ma ka la 30 o Augate, 1884, a i kakaukopeia iloko o ka Buke Helu 148 aoao 225 o ke Keena Kakaukope i oleloia.
(3) He umi-kumamaono (16) mahele uku-pihaia a auhau oleia o ka hui-kumupaa o Waialua Agricultural Company, Limited, oia no hoi na mahele i hoikeia iloko o ka palapala mahele Helu 719 i hoopukaia i ka Mea Moraki Mai i oleloia, a
(4) O kela mau palapala o ka inisua ((hoopaa-ola), e hoike ana Palapala Inisua Helu 6232350 iloko o ka huina o Eha Kaukani Dala ($4.000) iloko o ke Sun Insurance Office, Ladana (London); Palapala Inisua Helu 6232355 iloko o ka huina o Eiwa Haneri Dala ($900.00) iloko o ke Sun Insurance office, London (Ladana) ame ka palapala hoopaa Helu 2265241 iloko iloko o Fireman's Fund Insurance Company of California iloko o ka huina o Umi Haneri ame Kanalima Dala ($1,-050) a pau pu no hoi me ka huina a mau huina o na dala apau loa, na kuleana, na pomaikai, na pono apau o na ano apau e puka mai ana ma keia hope aku, i puka a i hanaia mailaila mai.
S. M. DAMON.
A. GARIVE, na Hoa Hui malama o ka inoa hui o Bishop & Company.
Ma ke dala kuika ka makemake a ma ke dala guia Amerika no hoi a ma ka aoao o ka mea kuai mai na lilo palapala apau.
No na mea aku i koe e ike ae ia Holmes & Stanley, na Loio no na Mea Paa Moraki.
Hanaia i Feberuari 20, 1905.
3056-Feb. 24 - Mch. 3. 10.17.
-------------------------------------------
HOOLAHA MANAO PANIKU A KUAI A KA MEA PAA MORAKI.
---
[Morgage]
Malalo a ma ka pono o ka mana o ke kuai i paa iloko o kekahi moraki i hanaia i ka la 1 o Novemaba, 1902, e George Markham o Honolulu, Mokupuni o Oahu, Teritori o Hawaii, Mea Moraki Mai, ia S. M. Damon, H. E. Waity ame S. E. Damon e hana oihana kalepa ana iloko o Honolulu i oleloia, na hoa-hui malalo o ka inoa hui o Bishop & Company, na Mea Paa Moraki, he moraki i kakaukopeia iloko o ka Buke Helu 239, aoao 382 a 384, o ke Keena Kakaukope o Hawaii Paeaina, a mamuli o ka Mokuna XXXIII o na Kanawai Ahaolelo o 1874, i kapaia "he Kanawai no ke kuai o ka waiwai morakila me ka hoopii ole ame ke Kauoha o ke Kuai." ame ke Kanawai (Mokuna IX o na Kanawai ahaolelo o 1890) e pakui ana ia mea like, o na mea no laua na inoa malalo iho nei, na Mea Malama Moraki o ka moraki i oleloia, ma keia ke haawi nei i ka hoolaha ke manao nei laua e paniku i ka moraki i oleloia no na kumu i uhaiia e hoike ana, o ka uku ole ia o ke kumupaa ame ka ukupanee i paa ma ua moraki la i oleloia, i ka manawa e uku ai.
Ke haawi pu ia aku nei no hoi ka hoolaha o ka waiwai apau i hoopaaia iloko o ka moraki i oleloia e kuaiia aku ana ma ke kudala akea ma na keena kudala o James F. Morgan, ma Alanui Kaahumanu, Honolulu i olelo mua ia ae nei ma ka Poaono, Maraki 18, 1905, ma ka hora @ o ka la i oleloia.
O ka waiwai apau i hoopaaia iloko o ka moraki i oleloia oia keia malalo iho:
@. O keia apana a mahele @ apau loa e waiho @ o Honolulu i oleloia, oia @ ka Apana iloko o ka Palapala Sila Nui, Helu @ L. C. A @ apana @ e like me ia malalo iho nei:
E hoomaka ana ma ke kihi komohana-akau o keia apana o ka @ mai ia ma@ka mai keia mau @ malalo iho nei: Ka@ (Diamond Head) Hema @ deg @ min Hik. Ma@ Kahua Puowaina (Punchbowl @) Hema @ deg @Hik Ma@ ma ka Pahuhae o S. M. @, Hema 2@ deg. @ min. Hik. Ma@ a holo @ like me ia malalo iho ma keia mau poai makeneki:
1. Akau 32 deg @min. Hik. @ kapuai.
2. Hema @ deg @ min Hik. @ kapuai ma ke Konohiki.
3. Hema @ deg @ min Ko@ kapuai ma Ma@.
4. Hema @ deg @ Ko@ holo ma ke koena o ke@
5. Akau @ deg @ min Kom@
6. Akau @ deg @ min Hik@ kapuai ma Kapahi
7. Akau @7 deg @K@ ma Koele a hiki i Ka@i hoo@ nona ka iliaina o @ eka @ a emi mai.
2. O ka p@ apau loa @ apau loa o ka Mea Moraki @ iloko a i pili i kela apana a mahele o ka aina apau loa e waiho la ma Moanalua i oleloia oia no hoi ka aina a pau loa i hoakakaia iloko o ka Palapala Sila Nui Helu @79@ L. C. A. @nona ka @.
3. O na kuleana apau loa @ pono apau loa o ka Mea Moraki @ iloko a i pili i ka aina apau e waiho la ma Moanalua i oleloia a i holo @ iloko o ka Palapala Sila Nui @ Helu 2@75 L. C. A. 1@ia Nahoo@
S. M. DAMON,
A. GARVIE, na Hoa-hui malalo o ka inoa hui o Bishop & Company.
Ma ke dala kuike ka makemake a ma ke dala gula Amerika no hoi a me ka aoao o ka mea kuai mai na lilo palapala apau.
No na mea aku i koe e noi ae ia Holmes & Stanley, na Loio o na Mea Paa Moraki.
Hanaia ma Honolulu, Feberuari @ 1905.
3056 - Feb.24 -M@h. 3, 10, 17
-------------------------------------------------------
HOOLAHA MANAO PANIKU A KUAI A KA MEA PAA MORAKI
---
D. L. AKWAI.
---
Malalo a ma ka pono o ka mana o ke kuai i paa iloko o kekahi moraki i hanaia i Augate 10, 1899, e D. L. Akwai o Honolulu, Mokupuni o Oahu, Teritori o Hawaii, Mea Moraki ia S. M. Damon, J. H. Fisher ame H. E. Waity no Honolulu i olelo mua ia ae nei lakou apau, na hoa-hui malalo o ka inoa hui o Bishop & Company, he moraki hoi i kakaukopeia iloko o ka Buke Helu 196, aoao 171-173, o ke Keena Kkaukope o ka Keena Kakaukope o Paeaina Hawaii, a mamuli o ka Mokuna XXXIII o na Kanawai Ahaolelo o 1874, i kapaia "he Kanawai no ke kuai o ka waiwai morakila me ka hoopii ole ame ke Kauoha o ke Kuai." ame ke Kanawai (Mokuna IX o na Kanawai Ahaolelo o 18@) e pakui ana ia mea like, o na mea no laua na inoa malalo iho nei, na Mea Malama Moraki o ka moraki i oleloia, ma keia ke haawi nei i ka hoolaha ke manao nei laua e paniku i ka moraki i oleloia no na kumu i uhaiia e hoike ana o ka uku ole ia o ke kumupaa ame ka ukupanee i paa ma ua moraki la i oleloia i ka manawa e uku ai.
Ke haawi pu ia aku nei no hoi ka hoolaha o ka waiwai i hoopaaia iloko o ka moraki i oleloia e kuaiia aku ana ma ke kudala akea ma na keena kudala o James F. Morgan, ma Alanui Kaahumanu, iloko o Honolulu i olelo mua ia ae nei, ma ka Poaono, Maraki 18, 1905, ma ka hora 12 awakea o ka la i oleloia.
O ka waiwai i hoopaaia iloko o ka moraki i oleloia oia keia malalo iho:
1. O keia palapala hoolimalima mai a Ching On ia D. I. Akwai i oleloia i hanaia i Ianuari 1, A. D. 1899, i kakaukopeia iloko o ke Keena Kakaukopo ke Aupuni Hawaii iloko o ka Buke Helu 185, aoao 329 ame 330, he hoolimalima nona ka manawa hoolimalima o iwakalua makahiki mai ka Ianurai 1 1899, no ka uku-hoolimalima makahiki o Iwakalua Dala ($20) o ka mahina hookahi maluna o na Apana 15, 16 ame ka hapa o ka Apana 17 o ka aina i ikeia Montgomery Estate (Waiwai o Montgomery), e waiho la ma ke ana-huina uka mawaena o na Alanui Beritania ame Muliwai, Honolulu, Oahu, o Ching On i oleloia, oia no hoi ka Mea Hoolimalima, o na aina i oleloia malalo o kekahi palapala hoolimalima iaia no ia mau aina mai la Rebecca Montgomery, i hanaia i Ianuari 1, 1899, a i kakaukopeia iloko o ke Keena Kakaukope i oleloia iloko o ka Buke 185, aoao 311.
2. O keia palapala Hoolimalima o ka aina mai a Rebecca Montgomery ia D. L. Akwai i oleloia, i hanaia i Feberuari 10, 1899, (o ka apana 18 o ka Montgomery Estate (Waiwai o Montgomery), e waiho kokoke la i ka aoao mauka o ke alanui Beritania, Honolulu, kokoke i ke Alanui Muliwai) no ka manawa o iwakalua makahiki mai Ianuari 1, 1899, no ka uku-hoolimalima mahina o Ewalu Dala no ka mahina hookahi, he hoolimalima hoi i kakaukopeia iloko o ke Keena Kakaukope i oleloia iloko o ka Buke 190, aoao 62, 63 ame 64.
S. M. DAMON
A. GARVIE, na Hoa-hui malalo o ka inoa hui o Bishop & Company.
Ma ke dala kuike ka makemake a ma ke dala gula Amerika no hoi a ma ka aoao o ka mea kuai mai na lilo palapala apau.
No na mea aku i koe e noi ae ia Holmes & Stanley, na Loio o na Mea Paa Moraki.
Hanaia ma Honolulu, Feberuari 20, 1905.
30@ - Feb. 24-Mch 3, 10, 17.