Ka Nupepa Kuokoa, Volume XLIII, Number 9, 3 March 1905 — Page 1

Page PDF (1.50 MB)

This text was transcribed by:  Kaila Puaokalani Kitkouski Ledward
This work is dedicated to:  Beatrice Leilani Kitkouski

Ka Nupepa Kuokoa

KE KILOHANA POOKELA NO KA LAHUI HAWAII.

HOOPUKAIA I NA KAKAHIAHA POALIMA APAU.

 

BUKE XLIII HELU 9.

NUPEPA KUOKOA, POALIMA, MARAKI 8, 1905.

 

NA HANA A KA AHAOLELO TERITORI.

 

Eia no na Noi Mai na Apana Mai ke Komo Nei a Kupai.

 

Haule ka Bila Waiu a Hayselden-Hoohalahala na Hoa o ka Hale i ko Lakou Ukuia me na Bile Dala Alualu-Noiia i Mau Haawina no ka Oibana Kinaiahi o ke Kulanakauhale o Honolulu Nei.

 

KA SENATE.

 

            Ka hana 7, Feb. 23.-O ka hana mua a ka Senate oia no ke kohoia ana o Bowsett, Hewitt, Lane, Woods, Hayselden ame Gandall i mau lala no ke komite hou me kela o ko ka Hale no ka noonoo ana i na bila kanawai kalana apau a waiho mai i ka hoike iloko o umi la e like me ka olelo hooholo a Aehi.

            He hoike komite ola maluna o ka bila hoopau i ke kuha ana ma na kapaalam@ ame na wahi like ma ka helu@ elua: a he hoike komite hookolokolo pakui maluna o ka bila Senate 29 a waihola ma ka papa no ka noonoo pu ana me ka bila.

            Na Paris i hookomo i keia olelo hooholo malalo iho:

            I $15,000 no ka hale hookolokolo ame keena oihana no ka makainui, keena kaire halepaahao, ame pahuwai nunui no Kona Akau, e hookomoia iloko o ka bila haawina aie a pela pu no hoi-i haawina $30,000 no elua uwapo kumoku ma Kailua, Kealakekua, Kona: i haawina o $3,000 no ke alanui home hookuonoono o Aleka ame Paa, Kona hema; I $1500 no ke alanui mai Holualoa, Kona Akau: i haawina o $400 no ka hale noho o na kumukula-hookahi no Ka@oa, Kona Akau, a o kekahi no Alae, Kona Hema, a o kekahi no Milolii, kona Hema. Ua Waihola ka olelo hooholo i ke komite aina.

            Na Bishop i hookomo he olelo hooholo haawina o $20,000 no ka hoakea ana i ke alanui Nuuanu a waihoia i ke komite aina aupuni: a na Lane he olelo hooholo hui o na Hale a elua no ka hoolako ana i na komikina hooponopono kanawai ame na komikina haku kanawai kalana me na kope o na kanawai hooponoponoia. Waihoia ka olelo hooholo i ke komite hookolokolo.

            Na McCandless i hookomo he bila e pakui ana i na kanawai ahaolelo o 1903, e hoohoihoi ana i ka oihana mahi ame kanupua ame ululaau a pau i ka heluhelu ekahiia ma ke poo; a na Dowsett i hookomo he bila pili i ka ohi aie no ka Teritori a pau i ka heluhelu ekahiia ma ke poo, a na Hayselden he bila kala paahao a holo ma ka heluhelu ekahi: @ na Lane he bila pili i ka lapaau ma'i hopena a pau i ka heluhelu ekahiia.

            Noonooia ka bila haawina hoolilo o ka Hale a hooholo lokahiia me ka hoohalahala ole: a haule ka bila kanawai @ i ke kakaukope ana i na poo kuleana aina o na lunahooko malalo o na palapala kauoha ma ka hooholo ole ia ana.

            O ka bila pili i ka malama ana o na ohana o ka poe i make malalo o ko lakou mau waiwai ua hooholoia ia ma ka heluhelu ekolu-o na ae oie o Aehi, Bishop, Brown, Dickey, Hayselden, Hewitt, Kalama, Lane, Gandall, Paris, ame Wilcox.-11: a o na hoole-Dowsett, Isenberg, McCandless ame Woods-4.

            Ma ka heluhelu ana ua waihoia na bila hoopaa poo kuleana aina, ame ka bila a Dickey pili i ka aha ame ka bila a pakui ana i ka pauku 1481o na kanawai ki@a: a ma ka heluhelu elua o ka bila pili i ka puhipuhi-wai o na Pake hohoi-lole ma luna o na lole hololia me ka hoike komite maluna o ke kumuhana, ua aponoia ka hoike a waihoia ka bila pakui i ke komite hookolokolo mahope iho o ka heluhelu ekahi ana.

            O ka bila pili o ka nana ana i na kiure ua hooholoia ma ka heluhelu elua a waihoia i ke komite hookolokolo; a o ke kanawai kalana ua hooholoia ma ka heluhelu elua a waihoia i ke komite kuikawa e noonoo pu ia ai me na bila e ae apau i pili ia kumuhana.

            Holo ma ka heluhelu elua ana, ka bila e hoopau ana i na kanawai pili i ke kuai o na waiona a waihoia i ke komite o na ala ame na loaa: a pela no hoi ka bila pili i ka pakui ana i kekahi mau paaku o na kanawai kivila pili i na hana o ka oihana kakaukope ua hooholoia ma ka heluhelu elua a waihoia i ke komite o na loaa ame ala.

            O ka bila pili i na haawina dala no na hana o ke Aupuni ua waihoia i ke komite kuikawa nona na lala o Bishop McCandless, Brown, Kalama, Wilcox ame Hayselden: a o ka bila pili i ka hookomo palapala ana-aina iloko o ke keena kakaukope ua waihoia i ke komite aina aupuni.

            Na Dickey i hookomo he olelo hooholo e noi ana i ka Lunanui o na Hana Aupuni e hoolakoia mai me na hoakaka pili i ka ihana lawe-opala ame na mea like, a hoopaneeia ka Senate.

KA HALE.

            Ua Hana 7, Feb. 23- Na Lunamakaa nana Andrade, lunahoomalu o ke Komite Hookolokolo i hoike mai, aole he hana i hanaia e pili ana i ka George A. Davis hoohalahala i waiho mua ia aka ai iloko o ka Hale. Ua hooholo ke komite na hana ke Komisina Hooponopono Kanawai i ka lakou hana.

            Ma ke noi a Coeho e hoihoiia ka hoike i ke komite a e hoike hou mai lakou me ka hoohuipu ana i ka lakou olelo hooholo no ka Davis hoohalahala, ua ulu ae na palo leo ana. Ma ke koho ana ua haule ke noi ma o na kohoana he li ia 13, a aponoia ka hoike komite e apono ana i ka hooholoia o na Kanawai i Hooponoponoia.

            Na ke Komite o na AIna Aupuni i hoike mai e waihoia ka haawina o $15,000 no ka hana ana i halekula ma Waialua i ke Komite Hoonaauao.

            Apono ana i $26,000 no ka hana ana i ke alanui mai Kalihi-wai a Kealakaiole.

            Aponoia i $11,000 no ka pale muliwai o Waimea, aole hoi i $20,000 e like me ke noi.

            Aponoia i $20,000 no ka hana ana i ke alanui mai Kaawalii a hiki i ke awawa o Kaula.

            Mamuli o ka manao ana o ke komite he mea waiwai ole ka hana ana i alanui mai Kawaihae-kai a hiki i Mahukona, ua noi mai ke komite e hoomoeia ka olelo hooholo o $25,000 i noiia ma ka papa.

            Aponoia ka itamu o $20,000 no na alanui ame na alahaka ma Hamakua, eia nae o ka itamu elua o $20,000, ua kilaia e ka komite mamuli o ka manao ana he mea waiwai ole ia.

            Ua waihole ae ka leta a ke Kakauolelo Cahalan o ka Hui o na Limahana ame na Hana, e noi ana e haawiia aku i mau kope o na kanawai apau i hookomoia. A ua a'oia aku ke kakauolelo e hooko aku i ke noi.

            I ka wa e noho ana ka Hale ua loaa mai la na hoike papainoa ame na mea pili o na limahana ame ko lakou mau ukuhana o kela ame keia keena aupuni.

            Ua ala ae he mau papalea ana i ka noho hou ana o ka Hale i ka auwinala e pili ana i ka manao o ke Komite Huli. Ninau ae o Lunamakaainana Aylette i ka hana a ke komite i hana ai no kana bila Sabati, a pane o Smith, lunahoomalu o ke komite, ua waihola a loaa mai kekahi mau bila okoa ae e pili ana no ia mea hookahi. Makemake o Aylett e hoihoi ia mai kana bila i ka Hale, aka ua unuhi hou oia i kana noi mamuli o ka hoike ana mai o Lunamakaainana Quinn he bila kana e hookomo mai ana maluna o ia mea hookahi.

            Hoike ae o Lunamakaainana Long ua ae ae ke komite kuikawa o ka Senate me ko ka Hale e kohoia i komite o eono lala mai na Hale mai a elua no ka huli ana i ka bila Kanawai kalana a waiho ae i hoike maluna olaila. A na Lunahoomalu Knudsen i koho ae ia Rice (lunahoomalu). Smith, Long. Holstein, Haia ame Kaleiopu i mau lala no ia komite.

            Ua loaa mai he palapala mai ke Kiaaina mai e hoike mai ana i ka Hale i kona kakauinoa ana i ka Olelo Hooholo hui a ka Senate ame ka Hale e noi ana i ka Ahaolelo Nui i haawina o $150000 no ka huli akeakamai ana i ka ma'i lepera, a na Harris i noi ae e kauohaia ke kakauolelo e hoouna piha aku i na mea i hooholoia maluna o keia olelo hoohoio ia Elele Kalanianaole ma Wasinetona, a hooholo loa ia.

            Ua loaa mai no hoi he palapala mai ke Senate mai no ka hooholoia ana o ka bila Haawina hoolilo o ka Hale o $30,000 ma ka heluhelu ekolu ia ana.

            Ua apoia aku ke kono a ka Lunakula Nui e kono ana i na lala e kipa ae ma ka Halekula hou o Kehehuna ma ka la 3 o Maraki nei.

            Ua hooholo loa ia me ka heluhelu ekahi ana ka bila a ka Senate e pili ana i ka malama ana i na ohana o ka poe i make.

            Waihoia mai keia mau olelo hooholo malalo iho nei.

            I haawina o $6,600 no ka uhi ana i hookahi mile o ke alanui o Honokaa, ai $6,600 no ka uhi ana i ke alanui o Paauilo. (Fernandez).

            E noiia aku ke Komikina o na Aina Aupuni e waiho mai i ka papainoa o na aina aupuni apau e waiho nei malalo o kona mana ame na mea pili ia mea. (Kaleiopu.)

            I haawina o $6,600 no ka uhi ana i hookahi mile o ke alanui o Honokaa, a i $6,600 no ka uhi ana i ke alanui o Paauilo. (Fernandez).

            E noiia aku ke Komikina o na AIna Aupuni e waiho mai i ka papainoa o na aina aupuni apau e waiho nei malalo o kone mana ame na mea pili ia mea. (Kaleiopu.)

            I haawina o $10,000 no ka hoomaemae ana i ke alanui o Waimea a Kohala, a i haawina o $3,000 no ke ana ana i alanui mai Kohala o Kona Akau. (Holstein.)

            Enoiia aku o Puuku Campbell e waiho mai i ka hoike o ka huina dala e waiho nei ma ka waihona. (Fernandez.)

            E kauohaia ka Papa Ola e paaia na poe apau e paa nui ma ke kahua hoomalu ma'i lepera a hiki i ka pau ana o ka ahaolelo. (Kaleiopu.)

E noiia ka Lunakula Nui e waiho ae i hoike pili i na kumu, ka lahui, ko lakou mau makahiki, kane a wahine paha, a he mau kupa anei a i ole poekoho balota paha, na inoa o na wahine-kane-make, na inoa o na kane ame na wahine i maleia e noho kumukula nei ame ka huina hoolilo o keia ame keia mahina e hooliloia nei ma keia ame keia apana koho. (Lewis.)

            Na Bila i hookomoia ae a heluheluia ma na poo a waihoia i ke Komite Huli.

            No ka hoopau ana i ka Pauku 846 Mokuna 29 o na Kanawai Kivila. No ka hookapu ana i ke puhiia o na kinomake me ka ae ole o ka ohana o ka mea i make. (Pulaa).

            No ka hoopuka ana i na laikini ame ka ohi ana i na auhau no ia mea hookahi. (Aylett.)

            No ka malama ana i ka poe haku o na omole, na kini ame na pahu ma ke kuai ana i na wai hoohuihuiia, bia. ale poka laau wauala, etc. (Waterhouse.)

            No ka hoihoi ana i na palapala kii ame ka hookolokolo ana i ka manawa o ka aha hookolokolo e noho ana mahope koke iho o na la he 20 mahope o ka hoopukaia ana. No ka hoopuka ana i na palapala kauoha aha ame kekahi mau palapala e ae o na Aha Kaapuni ame ka Lunakanawai Kaapuni ma na Keena i loaa ka mana piha iloko o na apana kaapuni apau o Hawaii. No ka waiho ana i na bona e ka aoao e hoohalahala ku-e ana i ka mea i haawiia ka pono ma ka uku oala ana iloko o ka hihia i hoohalahalaia. He kanawai e kukulu ana i kanawai kaulike aku me ko na mokuaina ame na teritori e ae e pili ana i na palapala kukakukai. (Smith).

            No ka hookau ana i auhau uwapo maluna o na ukana i hooleleia ma Hawaii nei ame ke ano o ka ohiia ana o ia mea. No ka hoololi ana i ka Pauku 512 o na Kanawai Kivila e pili ana i ka uku ana i na dute wai. (Broad).

            He kanawai a hooponopono ana i ka lawelaweia ana o na hihia karaima ame kivila. He kanawai e hoohoihoi ana i ka huki ana i ka have Amerika. No ka hoopa'i ana i ka mea e hoohaahaa ana i ka have Amerika. No ka hoopokole ana i ka manawa e hookolokoloia ai kekahi mau hihia karaima. (Long).

            E hoololi ana i ka Pauku 2 o ke Kanawai 25 o 1895, e pili ana i ka hoololi ana i na bona iloko o ka moolelo hookolokolo. E hoololi ana i ka Pauku 74 o ka Mokuna 74 e pili ana i na palapala ae. E hoololi ana i na Pauku 1155 ame 1156 o na Kanawai i Hooponoponoia e pili ana i ka haawi ana i na olelo hooholo hooko ana ame ka hookolokolo hou ana. (Andrade.)

            No ka hooponopono ana i ke kuai ana i na waiwai lole, hao ame na waiwai e ae ma ka Teritori o Hawaii. No ka papa ana i kekahi mea aole he mea kupono i ke koho balota e hoohanaia ma ke ano limahana ma na hana aupuni ame na hana e ae. E hoololi ana i ke Kanawai Karaima e pili ana i ke puhi waiona me ka laikini ole no ke kuai ana i na waiona i hoohuihuiia. No ka hoololi ana i ke poo o na Kanawai Karaima e pili ana i ka laha ana o ka ma'i lepera. E pili ana i ka hoomana ana i kekahi mea e lawelawe kanawai. (Kaniho.)

 

KA SENATE.

 

            La Hana 8, Feb. 24.-Na Aehi he olelo hooholo hui e hoomana ana i ke Komite o na hoolilo o ka Senate ame ko ka Hale i Komite Hui no ka Ahaolelo o 1905 no ka huli ana ame ka hoomakaukau ana i na hoolilo o kela ame keia kalana, ke holo io ke Kanawai Kalana, e like hoi me ia a ke Komisina hana Kanawai Kalana, a hooholoia.

            Loaa mai ka palapala a ke Kiaaina e hoike ma@ ana i kona kakauinoa ana i ka Olelo Hooholo noi i ka AHaolelo Nui i ka huina o $150,000 no ka huli ana i ka ma'i lepera. Ua loaa pu ae kono ana i na hoa e kipa ae ma ke kula o Kehehuna, a kauohaia ke Komite Hoonaauao e hoike aku i ka apoia ana o ke kono.

            Aponoia e ke Komite Hoonaauao ke haawina o $1,500 no ka halekula o Honuapo, e hoolilo koke ia aku hoi mai ke koena o na haawina i hookaawale ole ia. Ua hoikeia ae aia he koena o na haawina i hoolilo ole ia o $17,000. Mahope o na paio ana ua hoihoi hou ia ka olelo hooholo i ke komite.

            Na ke Komite Hookolokolo i noi ae e waihoia ma ka papa ka Olelo Hooholo Helu 3  a ka Haie, a aponoia.

            Na ke Komite o na Aina Aupuni i hoike mai e pili ana i ke Noi Helu 2 a ka Senate, e noi ana i $35,000 no ka hoomalamalama ana, ka pa ana ame ka hoakea ana ame ka hooponopono ana ia Daimana Hila, e noi ana e waihoia ma ka papa a noonoo pu ia me ka bila Haawina. Hooholoia.

            Hoihoi hou o Lane i kana olelo hooholo i waiho mai ai i ka la mamua iho a hookomo ae i olelo hooholo e hoolakola ke Komisina Hooponopono o ua komisina la me na kope o na Kanawai i Hooponoponoia ame na Kanawai Ahaolelo o 1905, he panai hoi no ka lakou hana i hana ai, a hooholoia.

            Na Aehi he olelo hooholo e puhiia i ke ahi na palapala hookaa o ke aupuni mamua aku o Dekemaba, 1902, a e haawi ana i ka mana i ke Komite Hui o na hale elua e hana aku pela mahope o ko lakou ninauninau ana i ka Puuku ame ka loaa ana mai o ia mau mea.

            Na Dickey he mau olelo hooholo e hookaawale ana i kekahi kau huina dala lehulehu no ka hana ana i na alanui o Maui, a waihoia i ke Komite o na Aina Aupuni.

            Na Aehi i waiho ae he bila e hoololi ana i ka Pauku 9A o ke Kanawai 52 o na kanawai ahaolelo o 1895 e pili ana i na auhau kuioko, a holo ma ka heluhelu ekahi ana.

            Ma kahi o na hana mau o ka aha, ua hooholoia ka Bila Senate 43 ma ka heluhelu elua ana, he bila pili i na hale holoi lole. Pela no hoi ka bila 35, pili i ka hoopaa kuleana ana.

            Ma ka heluhelu elua ia ana o ka bila 35 o ka Senate, ua hoihoiia i ke Komite o na Loaa ame na Hana e nana aku ai. Bila 33 ua hoihoiia no ia komite no.

            Bila 35 o ka Senate, hoihoi ia i ke komite hoolilo o ka lehulehu. Bila 37 o ka Senate hoihoiia i ke komite hookolokolo ma ka heluhelu elua ana. Bila 38 o ka Senate, hoihoiia no ia komite hookahi no ma ka heluhelu elua ana.

            Loaa mai he leta na ka Lunanui o na Hana Hou e hoike mai ana i na mea pili i ka lawe ana i na mea ino o Honolulu nei ame @ ano o ka ohi ana, ame na lilo @ ia mea. Ua waiho ia aku keia @ ke komite o na Hoolilo o ka Lehulehu.

            Hoike mai o Kalama, ma ka aoao o ke Komite Papa Ola, e apono ana i ka bila hoomaemae ame ka malama maemae ana i na hale ako lauoho, a e hoololi ana i ka hoopa'i he $25, a holo ma ka heluhelu elua ana.

            Na ia komite no i hoike mai e apono ana i ka bila pili i ka lawe ana i na mea ino o ke kulanakauhale nei, e hoololi ana hoi e mana like no ma kekahi mau wahi e ae o ka Teritori nei, a hooholoia ma ka heluhelu elua ana. Ua hoike hou mai no hoi ke komite e apono ana i ka bila waiu a Hayselden, a hoihoiia i ke Komite Hooponopono ma ke noi a Dickey.

            O ka bila kalana a Aehi ua hoihoiia aku i ke Komite Kuikawa Hui, a hoopanee ka Senate.

KA HALE.

            La Hana 8, Feb. 24.-Hoomakaia na hana e like me ka mau, a hoike mai ke Komite o na Olelo Hooholo ma o Mahelona la, penei:

            Apono ana i haawina o $2,500 i hale hookolokolo ame paahao no Kawaihau, Kauai.

            Apono ana i haawina o $20,000 no ka hooloihi ana aku i ke alanui Pua mai alanui Moi o Liliba.

            Apono ana i haawina o $6,000 no ka hoopau pono ana i ke alanui mai Kaol a hiki i Kalapana i Puna, Hawaii.

            Hoole i ka haawina o $30,000 no ka hooloihi ana i ke alanui Vinia a hiki i Kalihi. Oahu.

            Apono ana i haawina o $2,500 i alanui mai Kikiula a Hanalei, Kauai.

            Apono i haawina o $8,400 ma kahi o $15,000 i noila no ka uhi ana i ke alanui o Waialae, e hanaia hoi ke alanui mai Kaiulani aku a hiki i ke kula o Isenberg.

            Apono ana i na haawina o $8,000 i alahaka hou no Waimea; $8,000 no ka hana ana i ke alanui mawaena aku o ke taona o Waimea; $6,000 i mau pou pohaku puna awiliia no ke alahaka o Hanapepe, ame $5,000 no na alanui ame na alahaka, huikau, no Waimea.

            Apono ana i na haawina o $1,000 no ka hooponopono ana i ke alanui mai Kukuihaele a hiki iluna o ka pali o Waipio, Hamakua, ame $1,500 no ka hooponopono ana i ke alanui o ka Pali o Kaluahine, Waipio.

            Hoole i na haawina o $20,000 i alanui hou nai Mahukona a hiki i Puakea; $5,000 i alanui hou mai Niulii a Kaiopihi.

            Hoole i ka haawina o $12,000 no ka hooponopono ana i ke alanui aupuni mai ka hale hookolokolo o Waimea a hiki i Kawaihae.

            Apono i na haawina o $22,200 i alahaka hou no Koloa; $540 no ka hapa o ke alanui o Lihue; $6,000 no na alanui ame na alahaka, a ma kahi o $12,455 i noiia,

a e hoole ana i ka haawina o $500 o kela ame keia mahina no na alanui ame na alahaka o Koloa.

            Apono ana i ka haawina o $40,000 no ka hooloihi ana i ke alanui Moiwahine a hiki i ke alanui Waiakamilo.

            Apono ana i haawina o $3,500 i hale hookolokolo hou, keena a halepaahao no Hilo Akau, a e hoihoi ana i na haawina o $3,000 i halekula no Laupahoehoe; $2,000 i halekula no Pohakupuka, i ke Komite Hoonaauao.

            Hoole i ka haawina o $100,000 no ka hana ana i wai no Manoa, no ka mea aole he kuleana o ke Aupuni i na pono wai o ia wahi. Hoohalahala o Andrade a ma kana noi ua hoomoeia ka hoike ma ka papa.

            No na haawina o $3,000 no ke alahaka o Kaupo, Waialua; $3,000 no ka alunaka o Kaika; $3,000 no ke alahaka o Paukauiia ame $4,000 no ke alahaka na pou ame na mea e ae no Keamania, Mokuleia ame Kawaihapai, ua manao ke komite e hoohuiia i haawina o $15,000 no na alahaka ame na alanui no Waialua. Hoole ke komite i ka haawina o $6,000 i alanui hou mai ke alahaka aku o Paukauila.

            Na Smith i hoike mai ma ka aoao o ke Komite Huli, penei:

            Olelo Hooholo Hui a Lunamakaainana Puiaa no ka hoololi ana i ka Pauku 83, e hoihoi ana i ka Hale, no ka mea aole ia he olelo hooholo nui.

            Bila a ka Hale Helu 53, noi ae ke komite e hoomoeia ma ka papa oiai aia no he mau bila iloko o ka Hale e pili ana no ia mea hookahi.

            Bila a ka Hale Helu 61, noi ae ke komite e noonoo koke ia mamua o ke pa'i ana.

            Bila a ka Hale Helu 70, noiia e waiho ia ma ka papa a hiki i ka loaa ana mai o ka bila a ka Senate e pili ana no ia mea hookahi.

            Bila a ka Halu Helu 80, noiia a waiho ma ka papa oiai ala no he bila o ia ano ke waiho nei, a aponoia keia hoike komite.

            Ma ke noi a Harris i kokoaia e An@, ua hooholoia ka Bila Helu 14 a ka Senate ma ka heluhelu ekolu ana. He bila kanawai kela e hoomana ana i na Kanawai i Hooponoponoia.

(E nana ma ka aoao 2.)

 

HAHANAIHOU KE KAUA MA KA HIKINA.

 

Lilo he Mau Kahua o na Rukini i na Kepani me ka Nui Ikaika.

 

Paa ka Manao o ka Emepera Nikoloka e Hoomau Aku i ke

Kaua-Makaukau o Iapana e Hoomau Aku i ke Kaua no

Hookahi Makahiki Hou Aku-Hoopuka Hou o Iapana

i Hoaie Kuloko Hou.

 

            PARISA, Feb.28.- Ua hoike hapa mana ia ae nei ua hooholo ke Komisina Huli o ke Kai Akau ua loaa ka pono ia Rojestvensky e ki. mamuli o kona manao ana ua hoopilikaiia mai kona au mokukaua. Ua olelo ia ae no hoi aole loa he hoike ma ua hoike la e hoike ana i ka hiki io ana ae o na moku topido o Iapana ma ia wahi.

            TOKIO, Feb. 28.-Ua hooholo hou ae nei ke aupuni e hoopuka aku i ka hoaie kuloko eha o hookahi haneri miliona dala. E paa ana ka aumokukaua wawahi topido hou iloko o hookahi makahiki.

            ST.PETERSBURG, Feb. 23.-E hele aku ana ke DUke Kiekie no Mosekao i ka la apopo no ke komo ana iloko o ka hoolewa o ke Duke Kiekie Sergius. Ua hoikeia ae ua ala ae nei ka haunaele pili ili ma Causasus. Ua ala ae na Amenia ma kekahi apana  a ua hoopaahao aku i ko lakou mau luna aupuni.

            WARSAW, Feb. 23.-Ua panikuia ke alahao mai Viena aku e ka poe olohani. Me he mea la e huikai pu ae ana kekahi mau alahao e ae e holo nei no na palena o Auseturia ame Geremania.

            MOSEKAO, Feb. 23.- Ua malamaia ae ka hoolewa o ka Duke Kiekie Sergius i pepehiia ai e ka mea pakaha, i keia la mai Chandoff moneke aku. Ua komo pu ae na alakai o ka lahui ma kona hoolewa a he ku hoi i ke kaumaha.

            WARSAW, Feb.23.-Ua olohani ae nei na limahana o na halehana apau o ka apana Czarinakowska a ua ala ae nei ka haunaele. Ua olohani pu ae na limahana o ke alahao Lodz Kaluska.

            WARSAW, Feb. 24.-Ke mahuahua nei ke ino o ka haunaele olohani a ke nee nei i na alahao apau. Eia ka poe olohani ke hoala hou nei i ka limanui a eia ke pahaohao nei ke Aupuni no keia mea.

            MOSEKAO, Feb. 24.-Ua hopuia o Andrieff ame elua mau meakakau mawaho ae on a.

            BELINA, Feb. 23.- Ua hooholo ae nei ka Emepera o Rusia e hoomau aku i ke kaua me Iapana me ka ikaika piha.

            ST. PETERSBURG, Feb.24.-O ka loaa ole ana mai o ka iono mai ia Generala Kuropatkin ke manaoia nei eia kekahi mau hana nui ke ku nei.

            PARISA, Feb.24.-Ua oleloia ae nei o ka hoike pili i ka hihia o ke Kai Akau e hoikeia ae ana i ka Poaono. He uhiuhi oia ana ke ano.

            ST. PETERSBURG, Feb. 24.-O na lono mai Parisa mai e pili ana i ka olelo hooholo a ke Komisina o ke Kai Akau ua apoia ae me na manao hauoli.

            ADEN, Feb. 24.-Ua ikeia aku nei he elima mau mokukaua Rukini mawaho ae o Nogdishu.

            TSENKHELTCHEN, Feb. 25.-Ua onou aku na Kepani i na Rukini e haalele iho i ko lakou kahua ma ka puu Beresneff. Ua malamaia ae kekahi kaua hahana ana. O na Kepani, me ka heluna ikaika, eia lakou ke pokaa nei no ka hikina a ke manaolana ia nei e  ala mai ana he kaua koikoi loa i ka la apopo.

            WARSAW, Feb. 25.-Ma ka halawai ana me ka poe hoohaunaele olohani he elua makai i kiia a make. Ua hookoia aku na koikoi a na limahana o na alahao a ke hoomaka hou nei na hana.

            ST, PETERSBURG, Feb. 25.-Ua hoikeia ae o@ hookuu ia o Gorky ma ka bona ana i $2,500.

            TOKIO, Feb. 25.-Ua hiki aku i ke 44,000 na pio Rukini ma Iapana pau pu me 616 aliikoa.

            ST. PETERSBURG, Feb. 26.-O na hoike mai Polana mai ame Caucasus he ku i ka hoonaluea manao. Eia ke pii mahuahua nei ka olohani. Ua hoikeia mai hoi eia ke kau nei ka weli ma Batouma. Ma ka halawai ana a na kuhina ua hooholo a aole o kanea i ka ahaolelo.

            WARSAW, Feb. 26.-O ke kaaahi mua loa mai Viena mai iloko o na la ekolu ua hiki mai nei i ka la inehinei. Eia ke pii nei ke kumukuai o na meaai.

            ROMA, Feb. 26.-Eia ka olohani alahao ke nee nei no Italia. Ua hoololohi ia ko Roma-Fololena kaaahi.

            WASINETONA, Feb. 26.- Ua olelo ae ko Iapana kuhina aole he huli o kona aupuni e hoopau i ke kaua aka ua hoonohonoho ae no ka hoomau ana aku i ke kaua no kekahi makahiki hou aku.

            PARISA, Feb. 26.- O ka olelo hooholo pili i ke Kai Akau ua aponola e Beritania Nui.

            DOVA, Feb. 26.-O ko Rusia aumokukaua ekolu ua hala aku nei no ke komohana.

            ST. PETERSBURG, Feb. 27.- Ua hoike mai nei o Generala Kuropatkin eia ka enemi ke noho nei ma Twanketchen. Aole i hoikeia mai nei ka nui o na make ma ko kakou 2. He umi-kumamalua aliikoa ame ekolu haneri koa e waiho iho ma na balemo'i o Sanlunya. He nui no pa-keneta o ka poe i make. Eia ka enemi ke nee mai nei no na ala i paaia e kakou.

            MUKDEN, Feb. 27.-Eia kekahi hooneekaua ke nee nei ma ko na Rukini aoao hema. Ua loaa aku ka pono ma ka aoao o na Kepani me ka nui o na make.

            TOKIO, Feb. 27.- O na puaiikoa helewawae elua o na Rukini i lelekaua ai la Mintonshan ua hoopuehula aku. Ua hopuia ae nei ka mokuahi Romuius o Geremania.

            ST. PETERSBURG, Feb. 27.-Ua kuahauaia ae nei na alahao apau e paa ana malalo o ke kanawai koa. Eia ke mahuahua nei na hoike ua hookumuia ka olohani ma ke ano he olohani kalaiaina. Eia ke kulana kuloko i ke ino loa.

            MOSEKAO, Feb. 27.- Ua apola aku nei o Generala Stoessel.

            MUKDEN, Feb. 28.-Ua a'e ae nei na Kepani ma ka muliwai Shakhe a noho ae la ma Taling, he kahua ano nui hoi.

            ST. PETERSBURG, Feb. 28.-Eia no ke kaua ke hoomau nei ma ko na Rukini aoao hema. Eia na Kepani ke noonoo nei no ka lelekaua ana i ke kikowaena o na Rukini. Ke olelo nei na Rukini aole e lilo ana.

            LADANA, Feb. 28.- Ua paa ae nei na mokukaua holomama o Iapana i na mokuahi o ka hui mokuahi Olelo E ma kahi o kokoke ana i Fomosa, me ka olelo ana eia lakou ke lawe nei i na waiwai kaua.

            CHERBOURG, Feb. 28.-Ua hoopiha lanahu iho ko Rusia aumokukaua ekolu maanei a holo aku no ka Hikina.

            ST. PETERSBERG, Fe. 28.-Ua hoopiha lanahu iho ko Rusia aumokukaua ekolu maanei a holo aku no ka Hikina.

            ST. PETERSBURG, Feb. 27.-Ua hoike mai nei o Generala Kuropatkin i ka holopono o ka na Kepani lelekaua aoao ana. Ua hookuemi hope ia aku ka enemi ma kekahi mau wahi lehulehu e ae.

            NEWCHWANG, Feb. 27.-Eia na Kepani ke kipoka nei ia Mukden.

            ST. PETERSBURG, Feb. 27.-O na aliimoku o ka mokukaua holomama Lena, i uhai ai i ko lakou noho malu ana ua kauohaia aku nei lakou e hoi aku no Kapalakiko.

            WARSAW, Feb. 28.-Ua hiki aku nei ka haunaele o na kauwa Polo i kahi koikoi loa. Aia he haunaele mau ana iloko o kanaha kuianakauhale liilii a aia ke ku-e nui ana ke nee nei no ka hookonokonoia e kamailio ma ka olelo Rukini wale no.

            TOKIO, Feb.28.-Ua nauieuia i na Kepani he umi kaukani a oi aku koa Rukini ma Tsukheichan. O ka nui o ka poino ma ka aoao o na Rukini he 2,000 i make a i eha.

            TOKIO, Mar. 1.-Ke manaoio ia nei ua papalua ia iho ka hookupu ana i ka hoale hou i hoopukaia ae nei.

            MUKDEN, Mar. 1.-Eia ke kaua ke nee nei ma ka laina kaua hoiookoa. Ua hoopuehula aku ka lelekaua ana a na Kepani. Ua lelekaua hou aku na liukini a hiki i ka lilo hou ana mai o ke alahaka ma Shakhen iwaenakonu hoi o ka laina o na Kepani.

 

Telegarapa Uwea-ole mai Kapalakiko o Hawaii Nei.

 

Hawaii nei.

            E hiki koke mai ana ka maaawa o hoohuiia ai o Hawaii nei me Kapalakiko ma ka telegarapa @ ke haule ole mai ka papahana a ka liui Telegarapa Uaea Ole o Amerika De Forest. I keia manawa eia o Aberahama White, ka Peresidena o ua hui la ma ka huli moana Pakipika kahi e hoohana nei i kana papahana. No kekahi manawa i hala ae nei ala na kanaka eneginia naauao e huli ana i na kahua elima e kukuluia aku ana ma Kapalakiko. Ua manao ka hui o wehe mua ia ma kukaiolelo ana mawaena o Panama ame Kapalakiko, alaila hoomaka ka hana no ka hoohui ana ia Hawaii nei, na mokupuni o Pilipine a hiki loa aku i na aina Hikina.

            O ka telegarapa De Forest oia ke hoohanaia nei mawaena o na kulanakauhale nui o ka hikina e moe ana a hiki loa aku i ke kulanakauhale o Kansas. He manawa pokole i hala ae nei ua kukuluia ae i kahua ma Denver, a eia na kiekiena ke hanaia mai nei me keia telegarapa. nolaila aole e loihi loa a o ka lele no ia o na kukai ana mawaena o Nu Ioka ame Kapalakiko. Aia no hoi keia ano telegarapa ke hoohanaia nei maluna o ka hapanui o na mokuahi e holo nei ma ka moana Atelanika, a ua hui ae o Peresidena White me na hui mokuahi o ka Moana Pakipika, o ka Hui Mokuahi Pakipika no nae, a ina e ae ia ana alaila e hiki ana i na mokuahi o keia hui ke kuai me na mokuahi o ka moana Atelanika oiai lakou e holo ana ma ka moana.

            Ma ka nana aku ua paa ko Peresidena White manao maluna o keia mea a ua lawe ae oia he keena nona ma ka Hotele Alii o Kapalakiko no ka hoao ana i kana papahana.