Ka Nupepa Kuokoa, Volume XLIII, Number 10, 10 March 1905 — KALE O LEONA. Ka Naita Puuwai Hao Wiwoole KA HOOPELE O KE KAIKAMAHINE ALII I LAWE MALUIA. [ARTICLE]

KALE O LEONA. Ka Naita Puuwai Hao Wiwoole KA HOOPELE O KE KAIKAMAHINE ALII I LAWE MALUIA.

MOKUNA' XXIII. * ; lI.OKO o ke: keena paahao pookanaka. • Ae." kekahi o laua. 1 Alaila ]>aa pu i ka olua mau pahikaua a e hele aku ilaila." Ku; i " kauoha a ka moi no ka lawe koke i kona ola ame ko kona 8.»,, a jH*|H'hi aku a inake loa me ka hakalia ole no hoi\ka liajra ~ A u.\ ;»i i ik<> nui ole laua i ka eha." • A o ko'laua mau kino?" lloolei iloko o ka lua," wahi' a ka lunapaahao. Alaila liuliu a«» la na kanaka liooko hana a hele aku la ina ka i. ;i • kakau ana na pahikaua a lawe mai la he elua mau pahikaua ii i ho»kaawalt» ia 110 ke okipoo a hele aku la no hdi laua no ka ■ ■ \* ana i ka liana i waihoia aku e hana. Aia na paahao kristiano ma ko laua mau wahi ponoi i hoo- , . ; ;ti uh* na kaulahao i liauhoaia ma ko laua nui kino. Aia no k.l ]'Hiili ke aakipaa la iloko o ko laua keena paahao a aole no • • "iaua noonoo ae no ka ihiamoe no ka mea he maka-ala loa laua. Hainau." wahi a Pidero i liawanawana aku ai i kona haku," . ki-kahi inea ke hele mai nei." ' (iwau no kahi e lohe la," i pane aku ai o Kale o Leona. • ili aiia ka manao o keia hele ana o, ka po?" i ninau aku ai o ; ikr ana no kana i ka hana o ka hele ana mai." Aia la. ua hiki mai la ma ka puka o kaua a eia ke wili mai nei . i hoo.ho ae ai o Pidero. l'-'la." walii a Kale. t4 E lioomakaukau oe i kou mau kaulaa ina he mau kanaka keia e liele mai ana e pepelii ma- . h.iua. ln* liana paakiki no ia ia laua o ka lawe ana i ko kaua i - niakaukau wau e kuu haku," wahi a Pidero, "a e nana <» !i.»i «>«* i *ke kaawale ae o na mea hoohihia mai kou mau a<- i malaelae ai kou kahua no ka paio aku." \ • U- iio hoi i liuliu o ka nakeke ana mai o ka wehe ana ia o ka hamania ae la ke panipuka elua a o ana ka malamalama o .. - : ni mahina pono o na paaliao e kuku aku ana. I .ka manawa » ua ik<* aku la o Kale he elua mau kanaka i makaukau me kaua a koho wale aku la no oia i ka laua hana o ka hele ana i iwai olua e imi nei?" i ninaiu koke ak'u ai o Kale o Leona i : ika i kukulu iho ai i ke kukui ma ka papahele kokoke loa i Mak«'ln*wa olua e ninau. mai i ninau," wahi a ua kakukui nei. • kn aku i liope." wahi a Kale i leo nui aku ai a e hoakaka ;< olua liana ō ka hele ana mai nei. <; Ua lele koke ae la no - k a ir mai kahi ana i ku mua ai a kāhi kaawale me kona ka i kona liniaakau ma kona pooliiwi heina a aole no hoi i ike hoopoiH»ponoia ana o īia kaulahao i liauhoaia ai na paa-■*-ai manao olua he mea ia no īnaua e maka'u ai," walii a ua Hwakoko noi, "oiai ua hele mai nei maua e hoopāu ae i ka i kau mau ai maluna o olua ma ka lawe ana i ko olua ola. - hookuu iho i na lima ilalo a e noho pono iho i ole ai e nui a a ik«- nui olua i ka eha mamua o ka make loa ]nM»}«rht' aku no o Kale o Leona i ke kauōlia a ke ikanaka • makaukau me kana pahikaua iloko o kona ka hooa kuu liapa iho la oia i kona mau liiua ma konā mau aoao ;>ī i'o na kaulaliao, a i ke kanaka i enehe mai ai imua ame • ,:i 11ii ana ae i kana pahikaua no ke oki ana i ke poo o Kale, ua laili koke aku la o Kale i ke poo o ua kanaka la me ke ■ m.- ka ikaika nui a wailio ana ua kanaka okipoo nei ilalo o me lie pipi make la, ka waiho oni ole. ! i īnanawa hookahi 110 lioi i lele aku ai o Pidero maluna o " ?ia kanaka okipoo ma ka hili ana no hoi me kana ka.ulahao, . i loaa ak.u kona poo oiai ke kaulahao i haule iho ai maka ]»ooliiwi o ka Maliomeda, a no ka nui loa o ka eha i kau •iiia ona ua uwe leo nui ae la ua kanaka okipoo nei £i mama holo iwaho o ke keena paahao. iMiili o keia mau liana i loaa aku ai ka ipukukui a oia pu no ; i kahuli akn ke kumu o kona pio ana a ulii koke iho la ka i.'.ko liolookoa a hahapoele lakou apau. Ua lohe aku no na ; k<- koekoele o na wawae o ka lua o na kanaka .« iwaho. eia nae aia no me laua ka noonoo maopopo ī ka i make o kekahi o laua. maiiuka anei kaua?" wahi a Pidero. 1 aole i keia-manawa." , :: ] •>],«. i keia manawa," wahi hou a Pidero, "oiai ua hamama a no kaua." • ana kaua ina e ulololii h'ou iho iloko nei," wahi a Pi ; "•.aliamaha aku ai i kona haku. "Mai hoohakalia, aka e hahai • !,o lioi i hooka'ulua iho o Kale aka liuliu koke ae la a o aku la no lioi ia o na paahao iwaho o ka luapaaliao. ukī kaua," wahi a Pidero. "Ua lioomanao no wau i ke i.uka ai iwaho ma ka manawa o kaua ī laWeia mai ai keia alanui e moe ana a hiki i ke keena o ka lunapaai,, inea pono ia kaua e paio limaikaika aku me ka poe e hui • N i k pau pono ka Pidero olelo ana ua loaa koke mai la ka malamalama o kekahi lamalama i olino mai ai iloko o ka a :k<* aku Ia laua i kekahi heluna kanaka e alakana ana e ka a].a«. Terika e nee mai ana imua. nnna ,„. '•liilaila aku e ku ai," i hooho leo nui mai ai ka lunapaahao, make mai ko mua. E hoi aku i ko olua keena paahao. K !,.„knu mai ia maua," wahi a Kale i pane aku ai. No ka , maopopo mua ia maua ka oukou hana o ka hele ana, mai j,aio aku ana no mt(ua no ko maua palekana me ka haawipio i ..1.-lo lioi ka'u me oe e ka naita," i ui mai ai ka lnnapaahao. A..1.-1 keia uiauawa," wahi a ka uaita. E hookaawale ae ke i kanaka kino ikaika o Terika a aohe onamnao kuha'u i ka u ■.! liiuaikaika (' like iho la me keia, a ma . kriatia:ia lia ano kuha'n iki oia no ke Uu ana īmua o ka naita knst a 11.- mea pono e haawipio e ka naita," i ui hou aku ai ka lunaA.,!.' liookahi. E like me ka loihi e noho ai ke ola iloko o kuu • t«*la ko'u i>ale ana no'u iho," wahi a Kale m » « -aiiawa i noonoo ae ai oia i ka olelo a kona ••īiia kanaka e komo ai iloko o ka lumipaahao o laua no ka • - ka puka i kupopo wale no i ke kanaka hookahi he haawma 4; • ianakila ma ko laua aoao. . rri • TO - n Alaila lioomaopoiK) iho la ka lunapaahao ī a t : n oielo no ka mea ua ike koke iho la no oia i ka paa o ka ma •• ka naita no ka paio ana, a hooholo iho la ° l-la. l'a kauoha ae la ua iunapaahao nei i ko " a n^f n^a o ... iMkou nui no ka nee ana imua a o ka hoomakail.olano ,a o K i-ia. a oiai he holo haiki ia a ma na aoao e ku ana na paia paa

0 ka 'holo o ke ala hoi e hiki aku ai i ka luapaahao a e hemo ai no hoi i walio ina e hele ilaila. Me ka hakalia ole anie ka maka'u ole i ka nui o kela aoao ua owili ae la o Kale o Leona i kana pahikaua. oia hoi ka pahikaua okipoo o ke kanakn okipoo e wailio a-make la iloko o ka lumipaahao ana hoi i paa pu mai ai. a ua lilo koke ae la keia owili aua o ka naita opio i kana paliikaua i mea nana i hookau nui aku i ka weli nui iloko o na enemi, mamuli o ko lakou lohe nui i ke akamai ame ka laeoo a lehia o keia naita nia ke kakapalii. Aka ua lele mai la no kekahi o na kanaka o ka lunapaaliao oiai ua emi aku la oia i hope ma ke ano he alakai a hookuu mai la i kekahi o na kanaka ona e kaua pu me ka naita, a oiai hfc hookahi wale no kanaka e hiki pono ai ke paio, a he maalahi loa hoi ia ma ko Kale aoao o ka haawi ana aku i ka winiwini oi o kana pahikaua a waiho eha ana ke kanaka ilalo o ka papahele o ka holo a loaa iho la kekahi keakea no ka hiki pono ole i ka poe o ka halepaahao no ka paio mai i na paahao. Emoole no hoi ku hou ana kekahi o na lunapaahao a hoomaka hou no ke kaua, a e like no me ka haule eha ana o ke koa mua pela no i uliai aku ai ka lua o na hoa paio o Kale iluna o ka papahele. Hookahi mea i hoopaaia iloko o ka puuwai o ka naita oia no ka paio hoeha wale ana no i ka poe e lele mai ana e paio iaia, oiai ua ike e oia nana ana ka ai ma na paio ana apau ma na wahi haiki e like iho la me keia liolo. Ma ka haule ana o elua kanaka o ka lunapaahao ua ike koke oia i kona palupalu ma ka limaikaika a i ke kolu o kona kauoha ana 1 ke kolu o kona mau kanaka, a oia 110 hoi ka wa i lele mai ai o ke kolu o na koa me ke ano kanalua no iloko o kona uhane no ka hui kino ana me ka naita kristiano, aia hoi, ua hoopuiwa loa ia ae la lakou i ka lohe ana'i ka leo nui ana mai o kekalii kanaka e hiki ai ke .hoomaopopoia aku aia oia ke liolo mai nei me ka mama nui i o lakou. "O, Terika! Terika!! Terika!!!' wahi a ka mea nona ka leo iloko 0 ka pouli mawaho mai o ka holo. "Heaha' kela?" i hooho ae ai o Tei'ika ma ka manawa i lohe ae ai i ke kalieaia o kona inoa. "Ho. Aia la e Terika,' : wahi a ke koa e ku ana niahope ona, pololei i kahi e holo mai ana o ke kanaka nona ka leo nui. "Ho, Terika, Terika, Terika, ho, Terika," i lioomau mai ai.ua kanaka nei i ke kahea a kunana iho la 110 na paaliao ame na lunapaaliao a kau aku la na maka o ka hoea mai o ke kanaka. Aole nei hoi i liuliu loa ua lioea mpi la o Husama Beni Abasa ine ka nni o ka lianu ānie ka paapu i ka lepo a ku ana imua o ua poe kunana nei. "Ua hookaheia anei ke koko?" i ninau mai ai o Abasa me ka leo nui a lia'uha'u no lioi no ka nui loa o ka naenae mamuli o ka ikaika o kana holo ana ame na nanaina kunahihi nui no lioi kekahi e halii ana maluna o kona lielelielena. "Aole." i pane aku ai o Terika me ka maopopo ole iaia o ka mea e hana liou aku ai. "Aole he hookahi koko? 1 " "Aole. koe wale no na na kristiano mai." "Nui ka lioomaikai no ia 'mea," i haule mai ai na olelo J*)omai-. kai mai ka waha mai o ka elele Abasa a waiho maiile aku la oia iloko o na lima kokua o ka Lunapaahao Terika. MOKUNA XXIV. ZIRA lvA WAHINE OPIO KUIO. Iloko o ke keena i lioomakaukauia nona iloko o ka Halealii j Mahomeda o Zira kalii e noho ana oia wale no. Ma keia manawa aia 'nie ia na nauaiiia o ka wahine u'i a opio wiwoole me ke kuoo nui | oiai ua liaalele inai ka maka'u iaia a e nohoalii ana ka hooholo ana i o kona lunaikehala e hoopuhili ole ia oia iloko o na hoopunipuni ana apau a kona makuakane i manao ai lie luaui nona. Iloko o kona luini e lewalewa ana he mavi kukui; o ke ano ina.ikai loa a niai ko lakoii iiifea inalamalania i ia ae ai oloJco o kona ke'ena poiioi i hookaaw r aleia nona me he ao okoa no. Ua nani maoli 110 ka hanaia ana o kona keen.a liookipa —o na ano mea nani no apau, e hia na wai-pipii, na ipii-lepo meakanu o na pua like ole i kukulu lainaia iloko ame na weleweta o ke ano maikai a ka uliane e ike ilio ai i kona nani' ana e lioohalike ai me ka noliona la o. na anela. * i Aka o keia mau nani apau aole ia i lilo i mea nui iloko o ka noohoo o ka wahine opio, a :iaia e noho ana il'oko 6 ua lumi nUni nei, aole no hoi i ohaoha aku kona uliane ia mau nani ame na lako i panaiia mai iaia no kona ulakolako maoli. Ai ka manawa e lioea mai ai ka poe ike iaia aole i lilo ka lakou mau olelo hoolana a hoohoihoi ī mea, nui iloko o kona noonoo a oki loa. akii hoi ke kuuip®ta ole ia o ia mau ano iloko o kona uhanej a o ke melē 6 na manu aole no i lilo i mea e .hoolioli ai i ka uhane kaumaha i hookaumahaia. A iaia. e noho ana-iluna o ke ko-ki ame kona noonoo i paha i na ,wiliau liko.ole oka noonoo —o ke kuamoo maoli oka wiliau oia no kona alolia' io inaoli i kana me ka paa o ka manao e 1" 'ipaki 1 iaia ina na mea apah e hiki ana iaia ke hooko a hilei wale aku i ka haawi ana i kona kino i ka moi ka mea ana i mjikemake ole ai oiai aole he wahi lumi no ka- moi iloko o kona uhane —a iaia e nolio ana iloko o ia ano ua weheia mai la ka puka o kona lumi me ke kikeke mua olē ia mai a komo ana ka Lunakanawai P>eni Hame ka mea iiana i hoopuiwa aku i ka wahine opio, a ku koke ae la oia me ka liikiwawe loa me he la ua komo aku ka uwila iloko ona ke kumu o ka hikiwawe o ke ku ana. "E kuu kaikamahine," wahi a ka lunakanawai, "eia ae ko kane a e kan aku na minoaka maluna ona." Aka aole hookahi wahi minoaka maluna ka helehelena o ka wahine opio. Ai ke eihpono ana ae o kona poo ua ike io aku la oia ika moi. _ .TT "Ua hiki ia oe ke haalele mai ia maua, e Beni Hame, wahi a ka moi. , . Alaila alawa koke aku la na maka o ka lunakanawai ī kapa īho iaia he makuakane maluna o ka wahine opio me na maka ikaika o ka hooweWweli aku i mea e mai ai, i oluolu iho ka uhane o ka wahine opio i minoaka aku altoia imua o ka moi, alaila huli ae la oia a haalele iluo la i ua keena'lla. A iloko o ka lumi ia manawa .he elua wale no uhane ola—oia ka wahine opio Zira ame ke kanaka,nona na kuko ino e ake ana 1 kona ponoi iho me ka nana ole ae i k'a pouo o lia'i. "Ma ka inoa o Alahe e kuu Zira onaona," wahi a ka moi i pane aku ai i ka wahine opio, "ua oi loa ae kou wahine u'i i keia manawa a ? u e nana aku nei aua hoohauoli mai ia ia'u." Alaila noho iho la oia iluna o ke ko-ki. Nolio malie loa iho la o Zira me ka pane leo ole. "E noho pu mai oe me a'u ma kuu aoao," wahi hou a ka moi. "Ua oi akn ka maikai o ke ku ana o ka makaainana o ka nioi imua o kona alo," wahi a Zira i pane aku ai i ka moi. "Aka he kane ka moi nau i keia manawa," i panai hou aku ai ka moi. . Holo puni ae la ka haalulu o na kuli o ka wahme opio ma ka lohe ana aku ona i na olelo a ka moi. "Nee mai e kuu Zira onaona." "Aōle au i kupono e ku aku imua o kuu nioi," wahi a ka wahine opio. Ia Zira i hoopau ae ai i kana mau olelo ua īke koke aku la oia 1 ka hele ana ae o kekahi wahine i aahuia me ka lole silika eleele. ma kekahi aoao a manao wale iho la no oia aia kekahi mau maka huliu.e hakilo mai ana iaia, aka ua waiho wale aku oia i ka noonoo nui ana ia mea. . . . , "A, e kuu wahine opio u'i, ua hoolana nui mai kou nani īa u. E nee mai a pili ma'kuu aoao e kuu aloha. Ua noho pu mai ka nawaliwali me a'u i keia la a hiki wale i keia, ahiahi aka o kou nani ame kou wahine u'i oia kai mea nana i hooikaika mai ia'u. E nee mai." . . A'ole nae he nee iki o Zira h6 hookahi

i "Ke ike aku la wau i kou paakiki maoli, nolaila ke kauoha a'kn nei au ia oe nia kuu man» e nee mai," wahi hou a ka moi me ka leo ano ikaika. "Ke kauoha aku nei wau e nee mai. 0 " Alaila ku koke ae la o Mahomeda VI iluna me ka hikiwawe akaonu ilio la kona mau lima a elua ma kona mau puhaka a nolioalii iho la ka eha iloko ona. "E, hoolohe ole mai anei oe Ina pela alaila e alk* wau ika mea ou e nee mai ai." • ''Alaila e ka moi, v wahi a Zira i pane aku ai ika moi i hoeu ae ai e ku iluna a hele mai imua ona; 4< mai hoopaa mai ia ? u." <k A, heaha hoi keia? i hooho ae ai ka moi rae ka haoha*, i Ika hoomaopopo ana i ke ano e maoli o ka wahine opio. ''Mai hookokoke mai oe ia'u." u No keaha lioi? Ma ka umiumi oke Kaula nui ke hoike mai nei oe i kou ano e. Aole anei oe iae e lilo i waliine na'u?" "Aole." (Aole i pau.)