Ka Nupepa Kuokoa, Volume XLIII, Number 11, 17 March 1905 — Page 1
| This text was transcribed by: | Rosemary Mccune |
| This work is dedicated to: | The Makaha Sons of Ni'ihau |
Ka Nupepa Kuokoa
KE KILOHANA POOKELA NO KA LAHUI HAWAII.
=====================================================================================
BUKE XL111. HELU 11. NUPEPA KUOKOA, POALIMA, MARAKI 17, 1905. NA HELU APAU 3099
=============================================
[The articles on this page are set one above the other with two columns of type side by side.]
[columns one and two]
HOLO KE KALANA I KA HALE.
--
A Pela no Hoi ka Bila Sabati a Lunamakaainana Quinn
--
A o ka Senatoa McCandless Bila Sabati no hoi Kekahi i Holo Iloko o ka Senate
--
KA SENATE.
L. Hana 17, Maraki 7. - Ma ka noonooia ana o ka bila kanawai a McCandless pili i na rula o ke Sabati ua hooholioa ma ka heluhelu elua; he kanawai hoi e ae ana e hanaia na paani me ka hoopilikia ole nae i ka maluhia o ke Sabati. Ua kakoo aku na senatoa apau a koe o Dickey.
I ka wa nae i noho ae ai ka Aha a mahope o ka pau ana o na hana kumau ua heluheluia mai ia ka leka a ke Kiaaina me ia pu ka hoike o na helu waiwai komikina. He papa helu waiwai ia o na hooililo o ka Teritori no ka makahiki e hiki mai ana a e hooaiai mai ana ke Kiaaina i ka lilo o ia mea i@ nui no na haawina a ka Ahaolelo @ hana ai; a ma ka noonoo ana @ waihoia ka palapala no ke pa'i ana.
Mai ka Hale mai e hoike ana i ka @ ana o ke komite kalana hui, alaila @ ku mai la o Dowsett e noi e hook@ pu la lakou mai ia komite mai @ no hoi ke noi a o na bila @ kalana apau ua waihoia ae ma ka papa no ka noonooia i ka manawa kupono.
Na ka Hale mai no he noi i kohoia i komite hui maluna o ke kumuhana @ i hooholo no hoi ka Senate a @ e ka Peresidena o Lane. Dowsett ame Bishop i komite a ma ke noi a D@ e waihoia ke bila alahao a McCandless iloko o keia komite hui.
Ma ke noi a Dickey a kokuaia e Dowsett ua hoopaneeia ka noonoo ana o ka bila Hale 76 oia hoi ka bila a ka Hale i noi mai ai i ka Senate e hoihoi hou aku @ ka noonoo hou ana a hooleia ai, a pela no hoi i hanaia aku ai kekahi mau @ Hale e ae he elua. O ka bile Hale 74 ua hoihoi hou ia i ka Hale ma ke nona ana mai.
Na ke kakauolelo mai o ka Palpa Hoo@uao e hoike no na uku o na kumukula ame na agena - he leta nae i kakania ma ka inoa o ke kakauolelo o ka Senate a ma ke noi a Achi ua h@ hou la ka leta no ka mea aole na ka Senate ia palapala.
Na McCandless i hookomo bila e pakuia @ i ka pauku 2210 o na Kanawai Hooponoponoia a h@lo ma ka heluhelu ekahi ana; a na Gandall he bila @ hooponopono ana i ka uku ana o na uku laikini a holo no hoi ma ka heluhelu ekahi ana; a na Kalama he bila pili i ka Papa Limahana a holo no hoi ma ka heluhelu ekahi ana.
Alaila hoomakaia ka noonoo ana o na hana o ka la oia hoi ka heluhelu ekolu ana o ka bila Senate 60 e pakui ana i ke kanawai hoopaa inoa a hooholoia ma ka heluhelu ekolu ana me ka hoohalahala ole, a o ka bila Senate 62 pili i ka ma-ka balota o na kau koho balota ua holo ma ka heluhelu ekolu ana.
A o ka bila Senate 58 pili i ke pa'i ana @ na moolelo ana apana Federala ua holo ma ka heluhelu elua ana me ka loaa ole o ka hoohalahala, a o ka bila Hale 7 pili i na kau hookolokolo o na aha e aeia ma Lahaina kekahi ua holo ma ka heluhelu elua ana.
Na Achi he palapala noi haawina o $20,000 no ka hoomoe alanui ma Kahelu a Haia a waihola i ke komite aina; a i kia auwina la mahope iho o ka hoomaha ana ua hapaiia mai ka noonoo ana o ka bila Hale 28 pili i ke okimare i ka paa ma'i lepera a holo no hoi ma ka heluhelu elua ana.
O ka bila Hale 78 pili i na hihia karaima ua holo ma ka heluhelu elua ana, a o ka bila Senate 7 pili i na rula aina ua pau i ka heluhelu elua me ka hoohalahala ole a o ka bila Senate 67 pili i ka hookohu komite moolelo aupuni kekahi i hooholo a ma ka heluhelu elua ana, a o ka bila Senate 57 pili i na pa-aupuni o na holoholona helewale kekahi i heluhelu elua ia a pela no hoi ka bila Senate 9 a Dickey kekahi i hoohoioia ma ka heluhelu elua ana, a hoopanee noi hoi ka Aha.
KA HALE.
La Hana 17, Maraki 7. - Ma ka noho ana o ka Hale ua waihola mai he palapala noi mai ko Kau poe mai i noi ana e wehaia na aina o Hionaa ame Kaalaiki i mau aina hookuonoono.
Na ke komite waiwai he hoike ku-e pili i ka bila a Sheldon no na uku wai uku koina ame uku hoopa'i ame na mea like a na Smith i waiho mai he mau palapala noi eha e noi ana e maheleia o Hawaii i elua mau kalana.
Na ke komite waiwai he hoike pili i ke noi a Kauka Atcherly o Kawaihae no kona uku e hooaiai ana ke komite e hoopanee loa ia kanoonoo ana o ke kumuhana a na ke komite no he hoike lokahi maluna o ka haawina o $10,000 no ka aha o ka apana kaapuni elima a na ia komite no he hoike e hooaiai ana e hoomoeia ma ka papa ke noi a na Hoahanau Young no ka oihana pailaka a na keiki hoehoe waapa o Honolulu e hana nei a aponoia ka hoike komite e waiho ma ka papa.
Na ke komite waiwai no he hoike ku-e maluna o ka bila a Holstein e hookuu ana i na kane mai ka auhau kino mai no lakou ke kanalima makahiki a oi aku a waihoia ka hoike ma ka papa no ka noonoo hou ana; a na ke komite oia e hooaiai ana no ka hoolako ana me na laau lapaau a ku-e hoi i ka hoopauia o ke kanawai hoohuoi, eia nae, ua hoihoi hou ia ka hoike no ka unuhi ana ma ka olelo Beritania.
Na ke komite ola no he hoike e hooaiai ana e hoohanaia ke kanawai no ka malama a hoohaumia ole ia o na auwai oia hoi ka wai no ke kula aupuni o Waiahole, Oahu.
He hoike komikina paka mai o Honolulu ka i hookomoia mai a hoopaaia ma ka moolelo a o ka hoike o na lilo huikau ua komo pu mai e hoike ana i ka huina o $2733.85 no na mahina eono
(E nana ma ka aoao 2.)
---------------------------------------------------------------------------------------
POINO WELIWELI NA POE
RUKUNI MA MANUKURIA.
---
ST. PETERSBURG, Mar. 8. - Ua hoi@ ae ua telegarapa mai nei o Generala Kuropatikin i ka Za he mea hiki @ ke paa @a Mukden a eia ka pua@ ke kuemi nei no Tieling. Eia ke @huahua nei na olelo hoohewa no Kuropatkin. O ka nui o ka poino ma @ elua ua oi aku i ko kela o Liaoyang Me he mea la o ka loaa ana o kea poino oia ka mea nana e hoopau ae i ke kaua.
Wasinetona, March 7, 1905.
I ko Iapana Kanikela ma Honolulu.
Ua hoike mai nei ko kakou pualikoa o Manukuria, penei: Ma ka huli o
Kingkong [no joke...probably Hingkong] aia ka enemi ma kahi e kokoke ana i Tita, umi-kumamalima mile @ kan hikina-hema o Fushan, ua lele@ mai la ma ka la eono, hoomau hou mai ia i ka lele ana, eia nae ua hoopuehuia aku la mau manawa a elua, mai ka kakou lelekaua ana i ka enemi ma kahi e kokoke ana i Manakukana he umi-kumamalima mile ma ka hema o Fushan e neemua ana, iloko no nae o ka paa ikaika ana mai o ka enemi. Ma ka hora ewalu o ke ahiahi ua noho aku ia kakou ma ke kiekiena elua mile ma ka hema o Manakukana.
Ma ka huli hoi o Penshiho o ko kakoa mahele koa ma ka auwina ia o ka la eono ua lilo ae la ia lakou na kiekiena e ku ana ma ka hema o Paitsukou he wahi boi he eono mile ma ka hema o Manakukana, e hookuke ana i ka enemi no Sachiatzu, he elua mile ma ke komoana-hema o Manakukana.
Ma ka po o ka la elima ua hoopuehuia aku ka lelekaua elua ana a ka enemi mamua iho o Kaotailing no Shapoin. Ma ka apana e waiho ana ma ka hikina o ke alahao ua hoopuehuia aku ka lelekaua elua ana a ka enemi ma ka po o ka ia elima ma Tungchiaofeng. Ma kekahi ano e ae he oia mau no ke kulana o ke kaua.
Ma ka apana ma ke komonana o ke aiahao eia malaila ke kaua e nee nei me ka enemi e ku ana ma ka laina e moe ana ma ka hikina o Hanchengpao a hiki i Hunho he hookahi hoi maele ka ikaika o ka enemi me 70 pukuniahi, ua oili mai la ma ka mahele o Tashichiao, eia nea ua hoopuehula aku. TAKAHIRA.
Wasinetona. Maraki 8, 1905.
I ko Iapana Kanikela ma Honolulu.
Ua hoike ae nei o Ilamuku Oyama ua haulehia ka enemi ma na aoao apau, a hoomaka aku e auhee i ke kakahiaka Poakolu a eia ko kakou pualikoa ke uhai loloa nei.
TAKAHIRA.
TOKIO. Mar. 9. - Eia na Rukini ka auhee nei a ke uhai nei na Kepani mahope o lakou. O keia ke kaua hookahe koko nui o keia kaua ana, a ua koho wale ia aku ua hiki aku i ke 50,000 ka nui o ka poino ma ko na Kepani aoao a he huina hoi o 100,000 ma ko na Rukini. Ma ko Oku mahele wale iho no ua pepehila he 8000 Rukini. He manao ia nei ua oki ae na Kepani i ke alahao ma ka akau o Mukden.
Wasinetona. Maraki 9, 1905.
I ko Iapana Kanikela ma Honolulu.
O ka hoike i loaa mai ko kakou pualikoa ma Manukuria ma ke kakahiaka o ka la 9, oia iho keia:
"Ma ka huli o Hingkong mahope o ka hoopuehu ana aku o kekahi o ko
kakou mau mahele i ka enemi mai ka apana aku o Manakukana ua hoomau aku la i ka uhai ana mahope. Ma ka huli hoi o Shaho ma ka huli ma ke hikina o ke alahao mahope o ka hoike ana mai o ka enemi i ke ano kuemi hope ua hoomaka aku la lakou e lelekaua aku me ka koikoi ma ka po o k@
[This article continues after the piece about William Kamana.]
==================================================
[columns three and four]
Lunapaahao Nui William Kamana o Kawa ua Hala.
-----
********************************************************
[photograph of William Kamana in full uniform]
LUNAPAAHAO NUI WILLIAM KAMANA
********************************************************
Ma ka auwina la o ke Sabati i hala i kii mai ai ka make ia Lunapaahao William Kamana o Kawa mahope iho o ke kaa ma'i ana no kekahi manawa loihi me ka noho hoomanawanui a hana pono me ka pololei i ka oihana i haawiia aku iaia e hana.
No ehiku makahiki ae nai i hala i malama ai oia i ka oihana aupuni hope lunapaahao malalo iho o William Henry ka Makai Kiekie o keia ma la a ua malamaia ka oihana me k pono ame ka pololei a hala wale aku la oia me ka inoa ala.
Ma ka hookohuia ana ae o Mr. William Henry i Makai Kiekie ua hoonohoia aku la o William Kamana ma ke anuu ae maluna oia hoi ka oihana lunapaahao nui ana i noho hana iho la a hoi wale aku la no i kahi mau o na mea apau: a mamuli no hoi o kona hana pololei a hoopono ma kana mau hana i lawelawe ai ke kumu i hoonohoia aku ai oia malaila.
Mamuli o ka hoomailo mau o ka ma'i akepau no ka mahina a oi huiia me kona paa ma iloko o kana mau hana ponoi i ku i kona oihana, ua ikaika loa mai la ka nawaliwali me ia, eia nae, ua hoomau wiwoole aku no oia i ka lawelawe ana i kana oihana a hiki wale i ka hiki ole ana iaia e hana a waiho okoa iaia iho maluna o kahi moe no elua hebedoma. Aole imanao mua ia aku e hala ana oia i ka auwina la o ke Sabati nei ika hora 3:13 eia nae ua loaa e no ka ike i ka loihi ole aku o kona ola ana oiai ua ikeia na hoailona o ka hopena.
Mamua iki o kona make ana ua pane ae la oia, e olelo ana: "E lawe mai i noho no ka Makai Kiekie." me ke ala ana mai o kona poo iluna a i ke kuu ana o ke poo ilalo o ka hala aku la no ia. Aole ihiki aku ka Makai Kiekie Henry i kona wahi noe a hala e ana ka lunapaahao hoopono.
"Oia nei kekahi o na kanaka hoopono loa iloko o kana mau hana a'u i hui ai," wahi a Makai Kiekie Henry i pane ae ai i ka po o ke Sabati nei "Ua makukau mau oia i ka hooko hana i na manawa apau, i ke ae a i ole i ka po."
O William Kamana he keiki oia no na waieha o Maui i hanauia hoi i Waihee i ka malama o Dekemaba, 1854. mai na makua ilihune mai i mai na anuu haahaa oia i nee a pii malie ai a hiki wale i kona kau wale ana i kekahi kulana kiekie loa ao ka Teritori ma ka mahele malama helapaahao a he Hawaii oia i ikeia ma ke ano kanakamakua maopopo o keonimana hoi. Mai ka nohona Auuni Moi a Repubalika o Hawaii a ke Teritori o Hawaii oia i noho hana ai maloko o ka laina makai.
He hoahanau oiaio oia no ka Ekalesia o Kawaiahao i nele ole kana mau kokua no ke Aupuni o ke Akua, a i kona hala ana aku la ua waiho iho oia i keia ola he wahine ame ka ohana; ke hala ana nae no ka mea i noho hoopono iloko o ka hana i haawiia aku hana e hana. Ma Kawaiahao i waiho aku ai na iwi ma ka Poalua iho nei.
---------------------------------------------------
[continuation of POINO WELWWELI NA POE RUKINI MA MANUKURIA.]
la 7, a kipaku aku la i ka enemi mai ko lakou kahua aku. I keia manawa eia kakou ke onou nei i kona kahua maoli ma Hunho. O ka apana holookoa e hoomaka ana mai ke komohana o ke alahao a hiki i ke ka'e hema o Hunho ua lilo mai nei ia kakou. Eia kakou ke onou mau nei no Mukden. Ma ka aoao apau o Hunho ua hoomau mai ka enemi ma kahi e kokoke ana i Yangshitun, Likuanpao i ke akeakea ana, eia nae ua haule pahu ka lakou kaua hoomaumau ana mai. Ma ka apana ma ka akau o Mukden ua halawai mau mai kakou me na akeakea ana, eia nae ua lilo mai o Hsiaochitun, he elima mile ma ke komohana-aku o Mukden, Pachiatzu (hookahi mile ma ka hikina akau o Hsiaochitun) amd Santaitzu. Ua wawahiia e kakou ke alahao ma ka akau o Mukden mai ka la 7 mai. Ua ki mai na enemi maluna o ko kakou poe i make ame ka poe i eha e waiho ana maluna o na ahamaka ame na kaa ma ke kula ma ke homohana o Ningguntun."
TAKAHIRA.
MUKDEN. Mar. 10. - Ma ke awakea o ka la inehinei aia no na Rukini ke paa la ia Mukden a e mau ana no hoi ke kaua hahana ana malaila ame ke alahele o Tie. Aia kekahi huina koa nui o na Kepani ma ka akau o Mukden e hoopuniia nei.
SIN-MIN-TIN. Mar. 10. - Ua okila ae na poo o elua Rukini kiu maanei e ka poe powa.
PARISA. Mar. 10. - Ua uku ae nei o RusiaRusia ia Pelekane i ke koi pono o ke Kai Akau i haawiia o $325,000. O keia iho laka hopena o keia hana.
ST. PETERSBURG. Mar. 10. - Ea na Rukini ke hoopuipui nei i ko lakou mau pukuniahi ame na koa ma na palena o Inia.
Wasinetona, Maraki 10, 1905.
(Loaa mai hora 12:10 p.m.)
I ko Iapana Kanikela, Honolulu.
Ma ka huli o Singking no kekahi mau ia ua noho mai la ka enemi a paa ikaika mai ma na kahua ikaika e kokoke ana i Tita, eia nae ua kipakuia aku lakou mailaila aku ma ke kakahiaka o ka la 9, a eia ko kakou mahele ke uhai nei mahope, oiai kekahi mahele ma ka huli o Manakukana e hoomau ana i ka nee ana imua no Fushan, me ka onou mau ana i ka enemi. Ma ka huli o Sesaho o ka enemi ma ia mau apana ma ka hema ame ka hikina o Mukden ke ku mai nei ma na kahua ikaika ma ke ka'e hema o Hunho, a eia kakou ke lelekaua nei ia lakou. Ma na apana hoi ma ka akau ame ke komohana o Mukden eia ka enemi ke paa mai nei me ka ikaika a eia ka lelekaua weliweli loa ke kauaia nei. Ma ka la 9 ua uhi ae la kekahi ino lepo a hiki ole ke ikeia kahi o ke kaua.
TAKAHIRA.
Wasinetona. Maraki 10, 1905.
(Loaa mai hora 1 p.m.)
I ko Iapana Kanikela, Honolulu.
Ua noho aku ko kakou mau koa ma Mukden am ka hora 10 a.m. o ka Poalima. O ka kakou hoonee e poipu i hoomakaia he mau la i hala ae nei ua holopono a eia ke kaua hookahe koko ke kauaia nei ma na wahi like ole e kokoke ana i Mukden.
TAKAHIRA.
TOKIO. Mar. 10. - Ua noho ae nei na Kepani ma Fushan.
NEWCHWANG. Mar. 10. - Mahope o ka haulehia holookoa ana o na Rukini eia lakou ke puhee nei no na kuahiwi. Aole a lakou mau lako ai a me he mea la i koiia ae ana lakou. He nui ka poe i make.
ST. PETERSBURG. Mar. 11. - Ua hoike mai nei o Generala Kuropatkin i ka Za eia na pualikoa Rukini ke auhee nei. Ua hoikeia ae keia lono kou maha i ke akea eia nae aole he mau hoikeike akea ana. Ua hoomaka hou ia ae nei na kamailio ana no ka hoopau kanu a ke manao la nei oia maoli
(E nana ma ka aoao 5.)
===========================================
[columns five and six]
KUE KAIKA NA KARISTIANO.
--
Ina Bila Sabati e Noonoo ia nei e ka Ahaolelo Teritori.
--
A Hoike Lokahi Iloko o na Halawai nui no ke Kanawai
Sabati e ku nei.
___
O kekahi o na kumuhana ano nui i hoohikilele ae i na noonoo o ka Paeaina oia no na bile kanawai Sabati i hookomoia - o kekahi iloko o ka Aha Senate ma o Senatoa McCandless la ka makuakane o ka bila Sabati Senate, a o kekahi iloko o ka Hale o na Lunamakaainana o ka Ahaolelo Teritori o 1905 ma o Quinn la ka makuakane o ka bila ke kumu i hoea mai ai na palapala hoopii mai na Ahahui Euanelio ame Ahahui Kula Sabati o ka Mokupuni o Hawaii a waihoia aku iloko o na Hale a elua e noi ana e hoomauia no na kanawai Sabati e ku nei i keia mau la.
Ua holo pu aku keia ano hookahi iloko o na haipule o ke kulanakauhale o Honolulu nei hui pu ia me ka poe makemake a hooikaika i na hana pono ame ka poe i manaoio i ka waiwai nui o ka malama ana i ka laahia o ke Sabati a hooholo ae la na haipule e malamaia i mau halawai makaainana nui no na kristiano -o kekahi halawai nui e malamaia ma ka Luakini o Kaukeano a o kekahi ma ka Luakini o Kawaiahao, a e konoia na mea apau me ka nana ole ae owai la ia e hiki ae no ka hoolohe ana i na manao e hoike ia ana maluna o ke kumuhana Sabati.
Malalo keia o ka hooikaika ana o ka Papa Hawaii ame na Kahu o na Ekalesia o Kawaiahao ame ko Kaukeano ame na kahu e ae ame ka poe haipule e ae, a i ke ahiahi Sabati nei i hookoia ae ai ia mau hana a pihakui ae la na luakini a elua mai na Hawaii a na haole makee i ka laahia o ke Sabati.
Ma ka halawai nui i malamaia i Kaukeano ia ahiahi ua noho hoomaluia ke anaina e ke Kiaaina Carter ame kona mau hoa kokua ka Rev. Kauka W. M. Kincaid, kahu o ia ekalesia, W. A. Bowen, Rev. D. Scudder ame Mr. Rath. Iloko o ke anaina na hoa o ka Ahaolelo aole nae i ka nui loa mawaho ae o na kristiano manao a mekeke pono ame ka poe makaikai i makemake e lohe i na hoike manao o ia po maluna o ke kumuhana.
Ma ia ahiahi hookahi ka halawai makaainana nui o na kristiano i malamaia ma Kawaiahao a pau pu me ka poe makee pono a maluna a ka awai mawaho ae o ke Kahu o ka Ekalesia Rev. H. H. Parker, ka lunahoomalu o ka halawai ua ikeia ka Rev. John W. Wadman, kahu o ka Ekalesia Mekokika, Mr. W. C. Weedon, Rev. W. N. Lono, kahu o ka Ekalesia o Kaumakapili, Rev. S. L. Desha o ka Ekalesia o Haili, Hilo, ame Mr. P.C. Jones. Iloko o ke anaina ua pihakui ae ka luakini a ua nui maoli ke ohohia o ke anaina holookoa i na hoike manao o ka poe haiolelo o ia po.
A he hookahi no pana o ka manao o na wehewehe manao, oia no ka makee i ka laahia o ke Sabati no ka pono ame ka pomaikai o na mea apau mai ka poe hanalima a na hakuhana, o ka loaa like ia laua ka hoomaha ana ame ka hooluolu ana me ka hoopilikia ole aku ia ha'i. a nolaila i kakoo nui ai na haipule ame ka poe apau i hiki kino ae ilaila i na kanawai Sabati e ku nei i keia manawa he ku-e ana hoi i na bila kanawai i hookomoia pili i ke Sabati. A i ka ninau ia ana no ka apono ana i na palapala hoopii no ka waiho aku i ka Ahaolelo iloko o na Hale a elua ua aponoia me ka lokahi nui ma ke ku ana o ke anaina iluna, oia hoi, iloko o ke anaina o Kawaiahao a hookuu no hoi na hana.
Ma ka hoike manao a Rev. Lono o Kaumakapili ua olelo ae oia i k@ hiki ole i ko ke ao nei e hoololi i ke kanawai a ke Akua i kukulu ai a o ka mea e hoao ana oia no ke pio ana a mau no ke kanawai o ke Akua. Ua hoike pu ae oia o ka puniwaiwai kekahi kumu nui e koi nei i ka noonoo kanaka e hoonoa i ke Sabati a wahi ana ua oi aku k hoonoa ana i ke kanawai aihue i hiki ai ke aihue a hookahi no manawa e aihue ai o ka nui no @a o ke dala.
A wahi hoi a ke Kahu o ka Ekalesia Mekokika he pomaikai nui ia no na home a no ke kanaka no hoi ia. Ua khoike mai oia i na olelo noeau a Pohakuhauoli kela loea a kuhikuhi puuone o ke kaulana nui wale o Amerika a eia ka laua hoike manao maluna o ke kumuhana Sabati.
O ka Pokakuhauoli pili no ia i ka oi ou o Enelani i ka aia ame ka hoomaloka ke weheia ka laahia o ke Sabati a o kaWebster hoi oia ka hiolo o ka nohona Amerika hoohauoli a hoonaauao ke weheia ke poaku-k@ o ka Hale Amerika a o ia ki-pohaku oia no ka malama ana i ke Sabati. Ua ikaika a mana maoli na hana i malamaia iloko o keia mau halawai a maikai pu no hoi na haiolelo e ae iho.
--------------------------------------------------------------------------------------
IANEI IHO NEI A HULI HOI AKU LA.
---
Ma ka mokuahi Alameda o ka pule i hala i hoea mai ai na makaikiu o Kapalakiko ianei no ka huli ana i na mea e pili ana i ka make kupaianaha ana o Mrs. Stanford, kela wahine waiwai i make ai ma Hotele Moana he elua pule i hala ae nei. O Kapena Cullanden ame Makaikiu Reynolds na ino o keia mau haole. Mawaho ae o laua o mau lala no ka papa kahu waiwai o ke Kauka Jordan ame Mr. Hopkins, he Kula Kiekie o Stanford a i holo mai nei i Honolulu nei no ka hoihoi ana aku i ke kinowailua o ka mea i make.
Ma ka Poaha o ka pule i hala i puka ai ka olelo hooholo a ka aha koronero nana i huli i keia make kupaianaha, a o ua olelo hooholo la maluna no ia o na ike i laweia mai na hoike mai, mawaho ae o Miss Berner ame Miss Hunt, na kokoolua o ka mea i make, e hoike ana hoi ua olelo hooholo la, ua make o Mrs. Stanford mamuli o ka lawe ana i ka laaumake i hanaia e kekahi poe i ike ole ia e ke kiure, a me ka manao ino no hoi.
Ma ka hui kukai ana me ka oe i holo mai nei mai Kapalakiko mai, ua kanalua lakou i ka hoolaio ana i make o Mrs. Stanford mamuli o ka lawe ana i ka laaumake, a aia ko lakou kalele nui ana maluna o ka manao ua lawe o Mrs. Stanford i ka laau, ana i lawe ai a make oia a oi aku mamua o ka mea i maa iaia, a ke hoao nei keia mau makaikiu e huli a hiki i ka loaa ana o ka mea oiaio.
Ma na hoike i loaa ae ua hoao mua ia noe make keia wahine ma ka hookomoia ana o ka laaumake iloko o ka omole wai Polana, he wai hoi na keia wahine i maa i ka lawe ana. Ma Kaleponi keia hana i hanaia ai, a mamuli o ka maka'u o Mrs. Stanford o hoao hou ia oia e hanai i ka laau make, nolaila oia i holo mai nei i Hawaii nei.
O keia ka wahine a Senatoa Stanford a o ko laua kia hoomanao e ku nei i keia manawa oia no ke Kula Kiekie o Stanford, a eia kekahi poe i hele i keia kula ke noho nei ma Honolulu nei. O ko laua waiwai holookoa mawaho ae o na mea i hookaawaleia ua pau i keia kula nui. He haawina o
$15,000 ka i hookaawaleia iloko o ka palapala hooilina a Mrs. Stanford no kana kakauolelo Miss Berner, oiai o keia lede kekahi o na kauwa kahiko loa a Mrs. Stanford, a he $1000 hoi na Ah Wing kona Pake kuke a malama hale i noho hana malalo ona no iwakalua a oi makahiki me ka hilinai ia e kona haku. No Miss Hunt, aole paha he haawina i hookaawaleia nona oiai he wahine hou ia i komo aku iloko o ko Mrs. Stanford hale.
Ma ka mokuahi Alameda no i huli hoi aku nei no Kapalakiko i ka Poakolu nei i kau aku ai keia poe apau me ke konowailua a hoi aku no Kapalakiko kahi hoi e hanaia ai na hana hoohiwahiwa hookipa i ka mea i make, a ilaila hoi e hoopau pono loa ai ka hana a na makaikiu i hele mai nei. Ua manaoia ina he oiaio ka olelo hooholo a ke kiure nana i huli iho nei i keia make kupaianaha maanei alaila aia i Kaleponi kahi o ka i'o a he aweawe wale no ko Honolulu nei, nolaila ilaila aku e huli pono ai na makaikiu i ka i'o maoli.
--o--
No ka hoohaahaa o kekahi mau kanaka elua ma ke ku ole ana iluna iloko o ka Aha Kaapuni a Lunakanawai A. N. Kepoikai o Wailuku i malamala ilaila ua kapiia aku ia laua a miko ana i na a-la o elima dala hoopa'i pakahi a oia no hoi ka hana mua loa o ka hana o ia aha i ka wa i noho ae ai.
---
Ua hoopuka ae ka Hoomana Kakolika ame kona mau ahahui i kana manao hooholo pili i ke kanawai Sabati, e hookuu ana i na hana ku i ka hoohauoli ame hoomaha, a i kakooia hoi i ka Ahahui Puuwai Aloha ma o Mrs. Alapa'i la ae Mrs. Lapana, eia nae, aole i pili ia kakoo ana i ke kane Mr. Lapana Keawepooole a ka inoa hope.
---
No ka nui loa o kona hoohaahaa i ka oihana koa Amerika ma ka hohewale a maka'uwale o ku mai oia i ka poka ma ke noiia ana aku e hoopakele i ke kane a ka wahine kane-make Mrs. O'Neill ua laweia ae l@a pihi hoohanohano o ka oihana koa mai ia Lukanola Kerr ae o ka Poe Kiu ma Pilipine, a lawe pu ia kona komikina a hookuuia aku oia ma ke kulana haahaa loa.