Ka Nupepa Kuokoa, Volume XLIII, Number 11, 17 March 1905 — Kenekuria Umi-kumamaiwa AME Kana Mau Hana Kamahao. [ARTICLE]

Kenekuria Umi-kumamaiwa AME Kana Mau Hana Kamahao.

(Kakauia e Simeon K. Nawaa.) •

MOKUNA I. t (KE KAU TOO MUA.) KE ALAULA O KE KENEKUKIA UMI KUMAMAIWA.—NA LA AIWAIU O XA MOKUAINA. Me ia pu o Hemeta. kona mau aialo, ame kekahi mau koa Aikupita, ame kanahiku poe koa luina Amerika. Ua heleia e lakou he kaukani mile ma Lihaiana, a i ka pule hope o Aperila, me ke kokuaia e elua mau mokukaua Amenka, ua lilopio mai la ke kulanakauhale o Tipolitana pualikoa no elua manawa mamua aku, a e makaukau ana lioi e hoonee loa aku i k'e kaua no ke kapitala ua loaia mai la ka lono ua lianaia he kuikahi mawaena o Tobia»a Lea; ko Auienka kanikela ame ke alii e nolio haalulu ana, no ka hoopau ana i ke kaua. O keia iho la ka hopena o ko Hemeta manaolana, a 0 ka pau ana hoi ia o ke kaua i kauaia no eha makahiki. Eia Jiae aole i kulou haakaa mai ke alii o Tnnisa, eia nae ua hoopaa koke ia kona walia e Komodoa Kokeka ke paui i hoounaia aku ai e lawe ne i ko Barona makalua. a mai ia mai i ikeia mai jii ka niana o ke Aupuni Amenka e keia poe o ke Aupuni Naaupo. Ua hoiike ae o Pope Piu Ehiku o ka Annrika i hana aku ai o l?e kokua oikelakela ia o ka hapai ana i ka pono Kristiauo ma Aferika e kinai ana i na hana haowale mamua o na maaa holookoa o Europa ke hoohniia. MOKUNA 11. FARAKI AME NAPOLEONA. * f ♦HOAKAKA.—Ua hanauia o Napoleona Bonapate ma Kosika ma ke Kaiwaenahonua, i 1769* Ua hoomaka ae kona inoa e kaulama iaia i kinai ai i ka haunaele o ko Farani Pualikoa Kiai. Hookohuiia i alakai no ka Pualikoa o Italia i 1T96, ame 40,000 koa malalo o kana alakai ana, ua hoopio aku oia ia Ausetnria iloko o na kaiua aiia he umi kumamawalu. Mahope aka o keia i ike hou ia ai kana mau alakai kana ana ma Aikupita» I kona hulihoi ana i halawai ai, oia me ke knlana kupilikii o Farani. Ua hui ae o Rusia. Au!?eturia ame Enelani a ku-e aku iaia. Ua kailiia aku o Italia mai kona mana aku.) . I ke kanakolu o na makahiki o Kapoleona ua hooliloia ae la oia 1 Kaaikela Ekahi no Faraui malalo o ke Kumukanawai o 1789. Ua halawui koke oia me kekahi kulana paakiki i hoouluku nui loa aku i kona noonoo naauao. O Aupeluna oia ko Faraui enemi kokoke !oa, i kela mauawa hoi o Enelanl ke kokua ana i kona mau hoahui me ke dala, a ua peloia aku hoi o Emepera Pauio, ka Za o Kuala

me na oUh> malimaH a nolaila oa km* hookahi ilio ia o e jsaīo ukn me Xajw>l»t>na. I k** kao miikalii o \sm aia hoj h* ; . man pna|ifc.>a n , n ,> F a tani m»tuna «> k* kahuakaua: b<H>kahi m;U;ito •> M«>r*>aa. nia K;m : i o kekahi malaiu. v> Xupo!etma k ,» ana ll4> ?«»> k,i rm lu„ :i '' n»al«n;t *:* u \t h- ;?kft mahina ♦» na Au*» ruria ria m> h*< nuik.«i puahiehio h?.. r ; ? h.ua \ai a»< ua a,- U o ( -'ua in-i Mnrvisiis:o. no lana l>.-oi ku huimi o kw. 1 |*akstM l\-t\*H k» •• K;»hi m»ti ho}k.> \>r i ana no k< :a kaua: "l k -.ohi ;;.s k'!»»«ns h- p* 1 mai H u,\ Farain ikuua i !t !-katia mai ai ka - iiomi, Ma?io|H" h*»ii «» kekahl iuats h-a kau.i ana mr h- moa I ; aia n- k t ianakii i ?uv na pnahkoa .* *:<o?nr!». »- aliik; s i?a an.i h»>i k»-V--h?. : . >: aV ». i hik;: ak?i kona nut.i.i i k- krna«a:n. a m:.»sunli ♦> k ?i.i »-k-?riakuh\ ; m h: ' UiW V **'" h - k - 1 rt!i;i. a haah-h- iho \\ ,*\t i kv* kahnaki?T«a. Ia tu?i.a!-« aku !a Xapoh*mi ia «M<m*rala I>. i\ i k.>i>a inanao no ke kuhiu,? kn ana 5a manawa. Oke kau,)." ? rin!i a? ua alnbv\ la. kaa ka hluukiU ma k'i a.»ao o ka enenn: em na*> o ka h«>ra «*ha r?o k<ra. a ua loua hoi ki ?n;uia«a .> lanakila hou aī.* r ; , h« nhi a- ia na koa F.'*an ; aua no ka hoao h< n uua «• ku akn imna oka t nomi. Ma kvia ua kosto ht»« ia aku na Aus«.?uria o |<o<> hou. oiai no nao u.» m.nnolan* lakou o ko au!u r ana o na ko;t Karani o iuHvnutu aku .•:-. i * -kou • * 4 uhai atia aku fnah.,>|.,\ a aia lakon ko ?hn- mai !a : ptu i n.. k.i !, i.. kaua ana, «ua na»- ft- ko lakou ik» v n v ua o]>\ ua ; i t ;a; a.i k»\n kanho f arani i'>aa{««k»» mai o ka uiu'aau. a !»'Vkaua j.., .. .>k - ? i • .4 Ausn«ria. O koia iho Fa ka l-hkauu nana i h«uk.- :-.u i U.auakila fim ka :\oa?» «» N'aiM>! t H>nn. a iuaha>!'. l o k«« ku :n>a m t-.- '■ ->* \? t . muna maluna o ko !ako n kahua no umi kumama! :a hnra :a .m». hoe akn !a lak*>u o puh»*v liiHi ana hoi io a ta?>-1. Ma k»-i i -au i l ;'it ana o Napohona nn hoi ho?.i mai !a na mea i li!.» aku iaia' Vk»j 0 Ira!ta i ka manawa iaia s?ia Aikupha. !*a kaa uku ia ka p-nio iiM\ ko Napolooiia uoao !t u\ o kekalū ahaoh h- \a. a nui na aha »a i | ae akii ai o Aus.uuria .♦ haawi aku i konu mau |-a|»u ma l.omal-- h* anu' IMoiiimonii i ka aoao Ma ka mahima o !um\ lsim. ka hoonmka a?i ok. ka»\i v a Vf.!. rona.c:o. l!i»ko mai hoi o lVkt»ma!»a, ua ha!a\\:u ;ku 1! o M.»n- r a 0 ko Ausoturia ]>ua!ikoa'iioko oka ululnau o l|nh-,h-nh nA ahopo o ka aV ana aku ma Kine, a malaiia i lukuia ai na \usoruria. 1 koia manawa aia o \ iona ko waiho liamama ia m> ka h-h-kaua. a na onouin akn hoi o Auseturia a pili pu. mo ko Km laui kokua oio mai, nolaila na ae mai !a o AusotuHa iko kuikahi h.m; M u kaua. I ka pau ana o keia kāua aia o Eenelani ko kn ho<>kai»i'ia. O «Jerimania apau. ma ke koinohana o Kim\ ua !ilo aku ia ia Farani; o Ita!ia. Holana ame Sopania aia malah» o na kapuai wawao o Xapoloona: a ua pau pu aku no hoi na maim ; ui o ka akau. Kusia. !V nomaka. ame Suodena. 0 ku e ana ia Km hmi mamuli o ka -pono hnli a Knelani i koi aku ai— o keia no hoi kn hana i alakaiia aku ai 0 komo kana kn-e akn na Moknaina Huiia ia Km-iani i«ka !Sl2. Ile makahiki mahope maf ua hoo]>au iho !a o Knelani i ke kaua ana a pe!a 110 lioi o Europa hoh»okoa, no ka manawa m» nae o koia hoi ka manawa niua loa oka malnhia i!ok<» ona makahiki . iwa. Kia nae mamua aku o keia kau o ka maluhia ua aln mai no k. hahi ma'i niea ano nui. Ja la hookahi no JMaraki 2!, ISOh oia ka !a a Sir Kalph A!>ererombv i lioohaulehia ai i ko Farani puaiikoi n,a Vi, - kanekeroria. a ia la no hoi i kakauinoaia ai ke kmkahi mawa.-ēVo Farani aine S«»pania ma Madrid. He niau !a mahopo m»i ua *nnu aku la o llaku Xe!esona ike kana kanlana o Kopmmiuikina k«uu hoi ke kaua iloko o na haneri kaua ana i kauu ai aua \ mai «.» ai oia maoli ka weliweli.

Oka hopenn i loaa mai oia ka hnlohia ana iMmmnk." * ka poino ana o kona inau mokukaua. IVikm kokalu man uw.\ i h«». ikeia ma ua kaua la: "I ka manawa i holo aku ai na uiMkuknua Yarmouth aku me he mea la ua manao ke Aupuni ho nu*a hiki loa. ke hookaawaleia ae o Oenemaka mai ke apo ae o na mana nui e •• i huipu aku me ia: a ua hoounaia aku.na kuhikuhi ana ia Sir Uai l , aka--he mau knhikuhi ana hoi i manaoia na ka Haku St. Vikaai — e holo aku ua mau mokukaua Ia no Fevatn e like hoi me k:i liHeiwawe o ka unuhi ana niai i na mokukaua mai Koj>enaha£ona mai, a lelekann aku i na Kukini e noho ana malaila; wawahi aku i kahi honhu lakokaua; holo loa aku no Cronstadt; a ina ke ano nni. '*© lelekana aku a e hoao aku e lawepio a i ole hoApoino aku i na m#-" kukaua apau o Kusia, a e hoouluhua aku ia mana nui ma na ano ai>au me ka manao oiaio ame ka ike e kauoloko akn ai ia inana ih»ko oke kaua." 0 keia inau kauoha anie na kuhikuhi ana ua kukakukaia ae ma ka aha kaua ma ka la o Mnraki. amakala 24 [ 1 kakau aku ai o Kelesona i kekahi leta loihi ia Sir Hai. e koi aku ana e lawe koke ae i ka hana ina e haule ana na kukakukai ana ma Kopenahapena, e īike hoi me ka ike i loaa aku ia lakou mai ka »»mebasoda aku o Enelani. a i ike maopopo ia aku no hoi oia ka m«>a © ala mai ana. Ma keia leta na hoikeia nie ka piha pono o k« 4 kulana holoinua e waiho mai ana imua o lakon. a he moa ]u»no e huli pono ia o ka poe i makemake e ike aku i ko Xelesona ano maoli o ka noonoo ana aole wale ma ke kii'na enemi ana. aka e like mo kana mau olelo ponoi. penei: "ke ano oke kii ana ia lakou ine ka nui ole o ka poino ma ko kakou aoao." He mea hiki ole i ka meakakau ke hoike piha aku i keia leta, a me he mea la o ka oi aku o ka fn>no oia ka hoike ana aku i kona mau manao hana: "Eia oe i keia nianawa ma Kronborg," wahi ana i kakau aku ai. <4 lna h«» maikai ka makani a ua manao hoi oe e lelekana aku i na mokukaua amo ka Mokupuni Kalannu e pono oe e ike aku i na ninau ano nui maoli o ia kaua—e poino ana na moku a malia paha o piholo aku hookahi a elua man moku. Ke- kapa nei wau i keia he kiina hopu bibi ma kona mau kiwi. Nolaila aole ia he mea e kaupate aku ana i na moku ma Revala, ole loa hoi i ka hni ana ae o na Suo«K>na ine ko I>enemaka; a no ke kaupale ana i ala ole m*i keia moa, rna ko'ui noouoo akahele ona, he mao hana hoi i pono e hanaia—a ia ma» nawa hookahi no hoi e le|ekaua aku no ia Kopenahapena. !le elua, mea maopopo loa e waiho nei: hookahi oia ka holo ana aku a liala o Kronbor£. ine ka manaolana no hoi e loaa mai ana no k* kahi uiau poino liilii, a hiki loa aku hoi i ke kai hohonu a poloh i maluna aku 0 na |vahua Waena; a iho mai ma ke Kai Kapa u i oh- Moikane oo ka leffek«ua ana akn i ko lakou mau papu lewa, eto.. Hr., o liko me ia a kakou i ike ai he kupono. Ho moa pono e loaa mai ka hua o ia hana ana ma "ke kaupale ana i ka hui ana ae o na Kukini. Suedena ame na Denemaka, a malia o loaa mai he manawa no kakou e kipoka aku ai ia Kopenahagena.—lna no hoi aoie fio |H»no o koia papahana. o ke kowa o Kuapoili. a'u hoi e kanalua ole n*»i. ua hiki ke holoia no na la eha a i ole eliina, alaila lelokaua aku ma I>ragor me ka hiki pono ke lawelaweia a e kaupale ia no ka hui ana a#- o na liukini, ame ka hiki no hoi ke lanakila maluna o na j*apu I»-wa • I>enemakfL Ina paha ara kakou i keia manawa ma kr * Knapoiili a e pa ana hoi ka mnkani inai ke komohana mai. aolo anoi h** mea hiki ke hele aku me ko kakou aumokn holookoa, a i oīe wae ae paha 1 umi mau moku o ekolh a i ole elua oneki. me hookahi moku ho<vlei mea hoofwi-hu a i ole elua mau inoku lawo ahi. no Revala no ka wawahi ana aku ina moku Hukini oku noi ma ia wahi? Aole o*n ike aku i ka nui o na pilikia ma keia papahana, a me ke koena iho o na moku na lakou e hoao aku e lelekaua ia Kop<'nahapf k na. Malia paha o kapa ia mai keia hana he wiwooie. aka ke manao nei wau o ke alahele o ka wiwoole o na wiwoole oia wale no ke alahele e lanakila ai." Maluna o keia mau huaolelo hoj>e. i hoopnka ae ai o Kapena Mahana i keia mau hnaolelo: 'He mau huaolelo keia na Napoleona wale no e hoopuka. Ina i apoia aku, ina ua pau i ka wawahi liilii ia ka Huina o Halaiika e hiki ai ke lohoia kona hiolo ana ma Europa hOlookoa." Kia nae aole i law.-ia ao ka papahana hope, a ua apoia aku hoi me ka hiki wawe ka Kelenona' pa(>ahana mua. Ika la So r ua kaaio ae la na mokukaua ma Kronborc. kom» aku la iloko o ke kai. a ku aku he man mile kakaikahi mai Kopenahageca aku. a ike koke ia aku la no e like me ia a Kelenona i hoike mua ai, oia hol o ke koino ana aku ma ka huli akau t be mea ia e hoahuwalo al i na moku i ke kipoka ana mai o na papu o Kalaun», a he kupilikii hoi a he mea maopopo ole hoi ka loaa o ka lanakila ma ia mea. (.Aole i pao.)