Ka Nupepa Kuokoa, Volume XLIII, Number 12, 24 March 1905 — Kenekuria Umi-kumamaiwa AME Kana Mau Hana Kamahao. [ARTICLE]

Kenekuria Umi-kumamaiwa AME Kana Mau Hana Kamahao.

(Kakauia e Simeon KNawaa.)

iKAi: POO MUA.) MOKUNA 11. FARANI AME NAPOLEOXA. 1 s*a i kaalu ae ai na mokukaua mawaho ae o Elesinora I , .lioi ;tki' i,i o Nelekoaa i kona )jat? noluna o ka moknkana "Eie- '»• nuln. kajH*nata ana e Ka|M 4 i»a Fol«*, he kanaka hoi i kumo ) , il'ūo «. k ' kaua īna Niie a hoike ae hoi iaia iho ina ia wahi j,.- i.;tk;i koa \viw«>oh' oia e hiiinai piha ia aku ai, a i kt-ia inauawa. ; ;,..i ?m a»« aku o Ni'h'kona e lawe ae i ka h'lekaua ana e like me K ;,;ij.a kuhikuhi, a.* holo aku oia inai ka hema aku. iua e Jiaawi| . ;iUii ka Aaiiuaiala i uini moku o ke ano me ko *-Elepam" amei maii mokii liilii. Ua ae koke aku o Sir Hai i keia a haawi < m i timi kumauiaiuu mau inoku a waiho aku hoi i na kuhikuhi, , uu m.' kana i uiakemake ai. l'a ho!o mua aku oia maiuna j , . : ..'ku na nainai -Amazona" aua pau iaia na kee oke ka». ; )i ka ikeia. a ma ka po o ka la 31 o Maraki ua pau iho la ...wa aua e koino aku ai i ke ana ia. I ke kakahiaka oka la 1| ~ \'H ;ila ua !»<*«* aku la ke aumokukaua hoiookoa no kalii e ku ai, = ]»<>: mih- ka mamao mai ke kulanakauhale akiu a mawaho 8 ;,.,i o k<< kahua. waena. kahi hoi o waiho ana kekahi puu pohaku ; ; , HiaiM-U' ana ik« ko-wu iioko ona maheie ejua. Ma ke ko-wa i , .i hikina loa i holo aku at na mokukaua o Nelekona a hala ke k ; ; •> ku niainao ana hoi mai na |>apu aku o ka aina, a : • ),.,i na ln'leuma o kona mau moku ika ]»»» ma ka liikinahema i, k. K.ihua Waena. ua lioomaka iho la oia e huii pono i ke alaheie r j, ,ii»>, y i»k<■ aku ai i ke knlanakauhale mn ke ko wa Moikane, a haaw !a im hoi i na knliikuhi ame ua kauoha i kela ame keia kai aualii ma ke kakauieta ame ke kauoha leo ana, a nia ka liapaj;.' ~ ~jwa «» ka Ja - o Apeiila i haawi aku ai oia ike kauoha .i! . l.uki aua ina heleuma. Ona hailala uana i hookele aku i k<-i ; , j„m- inoku lie poe nialalnamoku lak«»u i iioloholo maiuna ona n.L/k.nepa uia ke Kai Halaiika, a ua hookele aku lakon i na moku- " Neiekeua uie ka noeau nui. oiai mamua akn ua pau na boe C V !,, n;1 ika weheia mai ko lakou mau wahi i mouoia ai, a o Mr. Bn- , r u. ke kai.ena oka moku -Hellona" ka mea nana i paiiata a o Ka-, 'K. uki Maie ke aiakai maluna oka moku "E(ljrar. Oka inokn j 1 ln;i 'u., } .e aku oua osu ka moku "Apuuenona" mamuii o kona ho'.o h:a i ...-i ;'i iiikiua, ua ili iho ia oia ma ke Kahna \\ aena a maiaiia oja i inA paa ai; |»ela no hoi me na moku "Belonn" ame i 'lßukelar o na |. ~ku eiwa i koe iho ua liolo aku la lakou ine ka umalahi aku aku U »»(iini.i o ke alo o na papu lewa 0 Penemaka (lie mau kao i uhiia ; ka paa loa me na pale kila) e ku ana hoi ma na wahi papau ma k.i a.uo kouiohaua oke ko wa. Ma ka hora unii o ui iho la ka ma-■ ij i Moomaka ai ke kaua. Ike kani ana oka hapalua hora umi-! kHiu.iiuakahi aia na mokukaua IMekane eiwa ke kn la ma ka lama ; k-.oia a•. keia uo hoi ka munaWa i ikaika loa ai.ke kaua ana. Oke Um u.. !>iawaena o na aoao eiua aia ma kahi o elua hanen ī-a; o ke j k'. \v» hei mawaena o na mokukaua Pelekane aia-ma kain o hookahi. hanui ia. O ka mokukaua ••EiepauP' i kela mauawa aia oia īwae-1 m,koi,r,. a e ku liuli papu aku ana hoi ia Komoiloa Fusoher. ke aiakai | ma ka aoao o Oenemaka, maluna oka inokukaua "Dannebrog. J k. k;■ ni ana o ka hora ekahi aia ke kaua ke lmhana loa la. Aole loii : pauikuia aku na walia'.o na pukunialii o na Penemaka; ua nui hoi Ua poino ma ka aoao o na Pelekane, a ua huki ae na mokukaua •i;. iuua auie "Kukela" i ka hoailona poino. l'a īke aku ia o l'aka i keia, eia nae aole oia i ike maoli nuu i; k;« liaua e hanaia ana. nolaiia ua haawi mai la oia i ka hoailona kimaleie aku i k<- kaua. "K hoopau ae ike kaua!" wahi a >elekona:j Wln'ino uo wau ia'u iho, ina wau e hana aku ana pela. ta ike no ■ oe. e Fole, ht> kauaka makapo no wau i kekahi nianawa," a luipai I n«. ia oia i ka ohenana ma kona maka makapo, a hoomau hou aku I h: •• Aole o*n ike aku ika hoailona ia." O keia moolelo i hooiaioia I v Knaela Su wai't. oiai oia kekahi ina ko Nelekona aoao i kelu I ii*ii a iaia'no liol i hoopukaia akn ai mamala olelo, uaj I lu»ik.- piuepineia e hoike ana lioi i ko Nelekona kulana wiwoole ame I k;i laanaoio hana maoli. Ua hooiaioia ae uo hot nuihope mai ua hooI una aku o Paka i kona kapena huki-hae, Otway, me ke kauoha waha| I . hoik'- aku ana o ka hoailona i haawiia e hoomaopopoia ae haawi ■ : ;a ika pono ia Nelekona a e hookau ana lioi ina aiiewa ana ma- ■ hiiKi iho oua < l'aka), ina ua manao o Nelekona he mea maikai ka hoo- ■ pan a.na ae i ke kana. Ina ua manao o Neiekona he mea p«»uo ka ■ iu.oīuau aua aku e hana aku oia e like me kana i mauao ai. He uu\i; ■ oiaio ua ]>ono ko Nelekona manao ana e hoomau aku, oiai ī ke kaui. I auu o ka hora elua ua ike maopopo ia aku la ka paa o ko Nelekona I uiauao e hoomau uku. a i keia manawa no hoi ua kuu iho la ke kipo- ; ■ ka ana a ka iiapanui o na moku o Denemaka; a oiai e loaa mau mai ■ ai a na hoopuipui aua ina ko lakou aoao mai ka aina mai ua kau ■ ; t kr, 'a ka nui o n»i poino ma ko lakou aoao. O kekahi o keia mau ■ laukn ua moku ae ia ko lakou mau heleuma a aia lakou ke paialewa a I 5.1. r a aaeia ke ahi maluna oka moku i 'Danuebroix v maliope o ka| ■ uīh .'ūm' loa ana o na kanaka oluna e pau i ka make a eha, a moku ae ■ !a u» hoi koua lieieuma a hooiuaka aku ia e nee. a mahope inai ua ■ pa h ) ae la a iih» iho la i ole'me ka make pu o ka poe apan i hiki ole I k- Ma ka iiap.ilua hora elua, hoomaopopo iho la o Nelekona e ■ lahwi.an ia ana keia hana welivieli e Hke me ka loihi-o ka inanawa a I ka poe Denemaka e hoomau mai ai i ka hoouua ana mai i na koa hou ■ ia.luna o ke koena ihu o na uvoku »a i keia manawa no hoi ua pio ke ■ k.. :a nia ka aoao ona Ueueiuaka) ua kakan iho la ua Nelekona nei ■ i h-M i ke Keikialīi o Ueuemaka, a laweia aku la iuka o ka aiiuue ■ Kai vna Sir Keiiei ika Thesiger, e noho ukali ana hoi no Nelekona ia ■ īuunan a. a i uohohana hoi ma Suedena, a i hiki hoi ke kamailio ma ■kieU U> Ueuemaka. Peiwi kekahi mau olelo oua leia lu: "Eia me ■ka llaku Nelekoua he nrau kuhikuhi uo ka hoopakele ana aku ia ■ H n. niika ke hoopau ae i ke ku e ana inai; aka iua e.hoomania nuii B n.iki)>oka aua ma ka aoao o Denemaka, e liiki no ia Haku Nele- ; K, pahi aku i ke aui maluna o na papu lewa i lilo mai iaia* me e.le e ka uiana iaui e hoopakelo ae i ke ola o na Oenemaka y1- aa mai m lakou. Nelekona ame Bronte, Ilope Adimaraia, ■r- :iU-p ke ālakai aua a Adimarala Sir Hai Paka. Hanaia maiuna S ' v īu*ku.*Elepani* oko Ueniania Alii na Alnnni o Ko:enahiki«a H iSo 1. oka hopena o kela leta oia ka heomaloloia ana o Ik \ a mahope iho ka hoopan ana ike kaua. ■■ lv';j| la i moku ai ia ekekeu oka lluina oka Akan. He nian H . ..us|a aku.o keia. ua muiia oZa Paulo o Kusia e kekahi o koua H ]'*•' ;u?tj»hano o ka aina a make loa. mamuli o ka manao aaa o kela S iouo ao e lUHiloiiia kn nohoaiii o Kusia, a pani akn i kekahi ■ i >nrtln makaina. E noho opuiepule ana o 7a\ Paulo i kela mauiv»a iiaeaia hoi keia hana pe]>ehi kanaka i ka manawa i loaa H kona pnpuie io. Mamuli o keia hana koke ae ia o ■ ka Za Paulo keiki» he kuikahi me Pelekane, a haia ae B \.i k * li!ek\«e puuiuake nni. S M;nft eu\h*vhohi iho ai ka ehen o ka maluhia maiuna o na mana ■ iuu «• l nopa. «iialuhia no «ae no kekahi inauawa pokoie, he mea B hoi ju:i>aol«fea ni ole ia e loaa ae ana~a lualia no paha aole no B i nukeniikeia eke anpuui—e maluhia no kekahi manawa «oihi. «ia 9 mi<- u k4a hnia aiuv h* manawa malnhia ka mea 'nana i h^>kanaaho ■ ae i ua i T4uhxm i ka hookahe koko man a i ake hiii e «e V e h*nu Ikl ai I ka ea o ka malnhia/ He mea "■Hpuūo uo aule i Waa aku iaia ka hopena o kana mau mea e *

'i r .» - jn inm ke kaua; eia nae ua hooia ae ke aupuai he mea biki ole! kJ*«awahf aku i ka maiia o Faraoi. a hoik* ae la oia i kona manuo luahihia me kooa mau hoa aupum. O lui kuka ana no nao na U-u. tia !«- ka nui o na akeakea: eia «ae ua Waa like no ka manao *. J>C malnhia ia IVlvkaite amv Fanuu i keia uuiuawa. a o ka hopoua <>•-? ka loua auii oke kuikahi wawaeoa o iaua. Oke koena iho o* a nnv ;:i'puui ua hm>i«>uopono koke iho fa i ko lakou man fike o?e aia- aa kiiia'uua'u. O keia iho ia ka uianawa mua Uki a Xaj*>!eoua i iwho ai tw ka ioaa he hoai*iio u«>ua. l"a haaleieia aku o Aikup.i t aua aj»oia ae uie ka hauoli ke ivuikahi i haua ; a ma Amieus, a o iia uiahiua |>okole hoi o ka uoho luaiuhia aua ua hohola iho la ia i; koua eheu hauoli. . | Oiai uo uae o ko >*apoleoua kulaua wale uo i keia mauawa he, Kauikela Ekahi, eia nae aia iaia ka maua kaokoa a e hoohaaa ana; lioi i oa uiana kaokoa la i ioaa aku iaia, a ua hoopuni koke ae la oui| iaia iho mc ka hanohano oka nohoaiii. Ma ke auo he koa aole he t wiea naua e hoopapa aku iaia. He kauaka opio uo wa m na hiki hoi i.iia ke kaena ilio i ka hau e pah.a ana o Itaha "lalalo o kwu» niau k'amaa buli.,kaena no hoi i ka lilopio aua luai o Aikupua., ka hauiehia ana o Auseturia. I ke!a mauawa aia 1 oko o ka ; niaiia .. na poholiuia o k e keiki a ka loio Kokikana ka hanohano o ua; mana nui eae o Eui-opa. Oka hauoli ame ka uanohano i loaa at-i, iaia ua omouia a i>aa iloko ona piiuwai ona kanaka Faram. Ai !f, waie oia i kaulana mamuli o kona koa ame ka hauohauo i loaa inui niaiuuii o ia kuiana. akā ua hooponopmio iho )a oia i ke aupuui m»ka naauao. a lioi mai ia ka holouiua, a loaa aku la no hoi ke apono aua mai na makaainaua aku i luhi ike kaua mau. Iloko ona n)ahtfiia o ka uialuhia maliope mai o ke Kuikahi o Amiens. ua hoihoi a«v | la oia i koua noonoo aua no ka hoihoi ana aine ke kukuiu liou aua i 'na kulana i h»'lelei aku maiuuli oke kaua. Aole oia iae aku e noho Imana iho na hoopouopouo hoomana ana maluna o kaua mau hana; | eia nae ua ike aku no ia i ka hoomana nia ke aao he alakai aupunu ana uo hoi i nianao ai e kukulu ae ina aole i kukulu niua ia. 1 t kekahi mau hoike o ka moolelo o Farani iloko o ia mau la: "l a ; lioilioi hou ia ae ka hoomana Kakolika Koma. a o keia hoi ka nua | nana i hookomo aku i ka hauoii iloko o na kanaka kauwa, eia nae ' ua hookomoia aku ke kaumaha koikoi maluna o ko Perusia aiue na koa, I a lilo hou ae la ka la Sabati iia hoomaha hookaiu' iloko oka pule. T"a hoomahuahua hou ia ka oihana hoMmanao. eia nae. ia manawa. ma ke kulana anuu kiekie wale; uo ka mea aole ī hoomao-: popo loa ia aku o Napoleona i ka iini ikaika o na kanaka Varani e huli i ka uaauao. l'a hooponopono hou.ia ae ke ano oka aulu u ana ma kahi hoi o na auhau kaumaha i i ka manawa o ke kaua. l"a hanaia ilio 1a na alawai liilii ma na apana kuaaiua. aua aeia aku ka hoi aua mai o n;' ohana o ka poe i kipakuia i ka manavva o ke kaua. a ua kuaiia aku kekahi man waiwai o lakon no ka uku ana aku iko lakou mau lilo oka hoi hou ana mai. Ma Faiani mamuā aku he lehuleliu wale na ano kanawai e mana ana. Ina e kaahele kekahi mea i ka la hookahi aole e nele kona lialawai ana me na kanawai like ole, a ia Napoleona hoi ua hoihoi ae la oia a kaulike na kanawai aj»au. a oia no hoi kokahi i komo pu aku iloko o ua ha- ( nalima e hanaia ana nniluna o ka aiua ia manawa. j (Aoie i pau.) j