Ka Nupepa Kuokoa, Volume XLIII, Number 12, 24 March 1905 — WETE DETONA Ke Ahi Lalapa Pio ole i na Nihiliti Ke Kanaka Amerika Koa lua ole [ARTICLE]

WETE DETONA Ke Ahi Lalapa Pio ole i na Nihiliti Ke Kanaka Amerika Koa lua ole

MOKUNA LIII. WETE MA KE KULANA AOENA. <k lve kaumaha nei wau i ka lilo ana o kekahi wahine o k»' kulana kiekie a u'i hoi i kauwakuapaa ua kona manao lili p\imkoko nana i kanaloko aku iaia e huipu nie na Nihiliti no ka hooko ana i kona mau manao maluna o Kaunawahine Kadolini>iki," wahi a Wet»- i pane aku ai. "Alaila ke manao nei oe aole oia he Nihiliii?" wahi a <M'iieraia Gerisa i ninau koke mai ai. 4< He Nihiliti oia i keia manawa. aole ia h»' nn«a na'u lnwiie ; ai oiai ua loaa aku na mea apau e pili ana ina Nihiliii iloko « kona i poli; aka nae aole o'u manao oia maoli ke alakai ona Nihiliti." •'Alaila. e kuu hoaloha. he kumu no kou o ka uiauao aua |* la au hoi e hoike ole mai nei ia'u." w Eia me a'u lie mau kumu a'u e mai'ao nei he oiaio ka'u i ha i ' aku nei ia oe. aole o Kannawahine Sofia kf alakai ona Nihiliti; aka ; nae aole kana e hoopau manawa wale malaila. E ha'i mai o>> ia'u ; ina e hookolokolo ia ana o Kaunawahiue Soiia." "Ae; e hookolokoloia ana oia." ! "Ma ke kumuhoopii |K?pehi anei ia Kauna i;azarofa?" | * s Ae. Ake manao pu nēi no hoi wan kumuho»)jMl hou aku I no kekahi." i ' Oia hoi. no ka ohumu kipi?" i 4, Ua pololei kan i kobo mai la." | 4 'E ae anei oe e hoolohe iki mai i ka'u a'o ana ia <>♦•?" wah» a | \Vete i ninan aku ai īne kona kulou ana aku imna. ■ "E a'o mai ana anei oe ia'u e kapae ae ike kumnhoopii ohuuiu kipi? v | * 4 Ae." \ ' ila ke kumu hea? v ! *'Malalo o keia kumu. Ke hookolokoloia o Kaunawahine nialalo o ia kumuhoopii a kauia ka hoahewa malui!:! »»; a am- ka ; h«»oj>a'i «>kipoo, ke ha'i aku nei wau ; a oe me ka hookamani ol<\ ok t wa e hoopa'iia ai o Kaunawahine Sofia malaln o ia ku;nuhotipii % o a ka wa a kou aupuni e hoike akn ai e kaua kn-«» aku ana «>ia i k*- a > holookoa," f Kulana aku la o (ienerala Geriwi iho{>e ne- ka hlka'«»l". haka pono mai la kona mau maka maiuna o \Vete me k»- pahaohao. i k»»n t | uianawa i lohe ai i keia mau olelo mai ke kauaka Atn<*tika aku. a fpaueakuhi: "Heaiha ka manao o kau mau olelo. e kuu hoaloha?" ! "lna aole wao e hoohewahewa ana. a ke koho hewa «!»» h <t \ aia maluiia o keia ilihonua holookoa, ke noho nei na Nihi'i i im* k«> j lakou mau maka e haka pono mai ana maluna o ka hop**na I«»aa jae ana ma keia hihia o Kaunawahine Sort.*i a ke manao u» i wau k»hookolokoloia o Kannawahine >k>fia maluna © k* k kuntatuH»p : i ohumu kipi a hoopa'iia oia e ala mai ana na Nihiliti mai kehi ai.e» keia pe'a inai o keia iiihonua a kn-e mai i kou aopnni/' 3tohahi ae la ko Oenemla Gerisa heh-helena. aka ae la me ka l o nni. a pane mai la ia Wete: "Maihea mai ka ioaa aua o keia ano noonoo ana 'm oe? Ina n/> o ke ao liolookoa ke kaoa kn-e mal ana i ko T o aupani aole ioa ia he mea na ko'u anpnni e kanalua ai." "Pehea hoi, ina wau e hoike hou aku aaa ia oe. o ke kumu a;ne

lia moU- o nn Mhiiiii a:a no ia ma K«?>ia u»'i. a he kumuiaan hoi ia nona na lala e kiko*» aaa ma na wWe'au o ka honua nei, a i«ai ke mau lala mai kfkahi ikaika ona e o-a 11a le an i ou inanao e ikaika ana kf» kumu ma kaua hana e liiki ole ai i kou a'ipuui ke kiaai aku a ( pio?" | (*l» "a a*- la o i k<>na maa wawaf*. k«lana aku ia iho|R.| k«>na Jīn;a e p;tvj«ae ;«</ aoa liiaialo o kaoa auwae. a haka iwao' niai ia kona niau maka mahma o e m>onoo ana lioi i ka naue! a ka kaua \Vi-t»? i vra:Lso aku ai naua e haawi mai i ka olelo hooholo. > No kokahi mau minuu* keia noonoo ana o ua <serisa la. alai «i ? pane mai ia: j "l 7 a hookomo mai oe iioko o"u i ka mea a*o i neonoo rana ole a ? .| a ke manao nei wau. ina he oiaio kau mau olelo i hoike mai nei, ue hookaiii wale no aiahele a*o e iHanao nei e hana aku T oia hoi ke kii maoli ana akn a huhuki ae i ke kumu o na Xihi!iti." "Ive ik> m*i wau i kou ike ole i na ol«*lo a ka Buke Nui—e ulu pu no ke kikania me ka paiaoa a hiki i ko laua manawa e hookaawale ia ai." "Ke ike a&i la wau i ke kaona o kau mau oieio. e hoike mai ava oe aole e U>aa kona mole. a he mea paakiki ka loaa ana aku. Ua 2#oina anei oe i kau i»a}>aiuoa i hoouna mai ai? Aole anei aia hvaena o keia huina ke kumn ame ka mole o ka poe Xihiliti? ?? * f *a hoike maoli mai anei keia papainoa e waiho nei iloko o kou lima i ke kiiuiu ame ka mole o ka Nihilifi? E pepehi paha kou aui ka poe apa« no lakou na inoa maluna o kela paj»ainoa, aka aoie ia he mea e make ai ke kumu." Ike koke iho la o (ieuerala Gerisa i ka oiaio o na olelo a Wett, alaiia hoholo ae la iloko o kona poo he inanao e ninau aku ia Wele i na kumu o ka loaa ana o keia ike iai'a, a hoike aku Ia o Wete i kekalii mau ano nui i loaa iaia nia kana hana. a i ka pau ana ua pane kok( 4 ruai la o Gerisa: "Aole nei r»e e oluolu mai ana e huli aku oe i ke kumu ame ka iwole o na N'ihili?!?' "Aole ioa," i pane koke aku ai o Wefe. "E uku no ko*\i aupuni ia oe i kekahi uku kiekie loa," wahi a (oTisa i pauui koke aku ai. "Jna no e liaawi mai ana ke aupuni o Kusia nei i kona nohoalii i uku no ka'u liana, aole loa wau e ae e lawe ae i kaū hana i haawi mai nei na'u e hana aku."' ''No keaha hoi?" i ninan koke mai ai o Gerisa, a aia pu ka manao iloko ona ua maka'u ke kanaka Amerika i ke ku ana aku imna 0 na Kihiliti. "No ka mea ua oi aku ke kumukuai o ko'u ola nei mamua o ka nohoulii o Kusia nei." Ua x>ii koke ae la ko Gerisa inaina i keia niau olelo hoohaahaa maopopo loa a AVete i kona aupuni, a ua maopopo no hoi ia Wete ia mea, a mamua o ka puka ana mai o kekahi huaolelo mai ia Gerisa aku, na pane hou aku la oia: "E kuu hoaloha, ua ike no wau i kau mea e pane mai ai no ka'u pane. Ke nianao nei oe e noi mai ia'u e mihi aku i ka'u mau olelo hope loa i pane aku nei. Nau i koi paakiki mai nei ia'n e hana aka 1 ka hana a ko'u puuwai i ae ole ai, nolaila i hoopuka aku ai wau i kela mau olelo, a o ka manao maoli ua hiki no ia oe ke koho mai." E inanao mai ana paha ka poe i hoohialaai me Wete no keia mau mahina loihi, ua maka'u maoli ka kaua Weie, alea aole pela. Eia o Wete i keia manawa ke hooko nei i kana i ae ai iniua o na Nihiliti, aole loa oia e hoike ana i ko lakou mau wahi e halawai īu i a malalo o ia ae ana i malama ai oia i ka papainoa o na walii a ua Xihiliti e halawai ai, e like me ia a kaua i ike mua ai ma kekahi ma.i inokuna i hala ae nei.' Ike koke ilio la o Gerisa i ka oiaio o na olelo a Wete i pane aku ai. nolaila i akakuu mai ai kona huhu, a ninau mai la oia: "Alaila, heaha ka hanā pono e hana aku ai? v "He hookahi wale no alahele kupono loa, a oia no ka hookolo kolo ana ia Kaunawahine Radolinisiki ma ke kumuhoopii pepehi kanaka, a o ka hoao ana aku e hookolokolo iaia ma ke kumu ohumu kipi, he koi ana aku ia i na poino he nni." "A heaha ka hana kupono e hana aku no na !Nihiliti?" "E waiho malie ia lakou pela. E hooko pakahi aku i ke kan iwai inaluna o kela ame keia lala e hoao mai ana e hana ino, a e ke r»o oe i ke kau o ka weli iwaena o na Niliiliti, a moe malie lakou me ko lakon aa ole mai e hooko pilia i ko lakou inaina. v "Well, e lawe mai ana wau i kau inau a'o ana, aka aole e hiki ia'u ke hooiaio aku i ka manao o kou aupuni; eia nae e hoao ana wau ma na ano apau e hookoia mai kau papahana i waiho mai nei." MOKUNA LIV. HOOLE 0 WETE 1 KE KU HOIKE —LAWE O I K A LAAUMAKE. "Ua pau ae la no na mea iino nui a'u i makemake ai, nolaila e hookuu mai oe ia'u," wahi a Wete i pane aku ai, me kona hoom«<kaukau ana ae e ku iluna. / : <4 E kali iki iho. Aole i pau ko'u makemake ia oe. Ke maki -j make nei wau e ku lioike oe ma ka aoao o ko ? u aupuni." "Ua hana wau i ka'u hana a ua pau, a eia me oe na hoike poloki o keia hihia, nolaila e o'luolu oe e hookuu mai ia'u īuai ke ku ana ma keia hihia, a e kauoha aku oe i na kanaka eluiji i lohe i ko; ke kaunawahine hoike maoli ana i kona hewa. Ke mana6 nei wau o ka laua ka hoike piha e hiki ai ke hoahewaia o Kaunawaliine So-1 lla." "Ile oiaio kau i pane mai la, aka o ka oi aku o ka maikai oia ka j loaa ana o ka hoike mai ia oe mai ka mea naoa i huli i keia mau mea," I <4 E hooiuanao oe, e kuu hoaloha, aole wau he kanaka i hoouna-] unaia e kou aupuni malnua o keia liihia; aka malalo o kau mau noi| ana ia*u i hooko aku ai wau i kou makemake. i panai hoi no kau | mau hana maikai i hana mai no'u ma ka'u hana.*' ; "Alaila, aole loa oe e ae mai ana e komo pu iloko o keia hoo . kolokolo ana?" j "Aole loa. w | "Alaila. aole ka paha on makemake e hoopa*iia o Kaunawaliine Softa no kami hewa i hana ai. n | "Ue iini nui ko'u e hookoia ka uku kupono maluna ona no kana hewa i hana ai, aka nae aole o'u makemake e ku hoike ku e iaia imua 0 kekahi aha hookolokolo o kou aupuni. A ina aia iloko ou he neo-: noo maikai, alaila e liookuu mai ana oe ia'u mai keia hiliia mai. ? ' I Ike koke iho la o GeHsa aole e hiki ana iaia ke hoololi aku i ko; Wete manao paa. nolaila na ae aku la oia, a pane hou aku la: j w Wete. ke ikaika hou nei no ko'u manao e noi hou aku ia oe| e lilo ia oe ko'u kulana i keia manawa ke lilo ae wau i knhina kalai ; aina. n j M Ua haawi mua aku wau i ka'u haina—aia a hiki io aku oe ma la • kulana alaila haawi aku wau i ka'u haina. w Mahope o keia mau kukai ana i ku ae ai o Wete a haawi aku la 1 kona aloha, a puka aku la oia iwaho. He elua la mahope mai na pau na waiwai apan o Kaunawahine A>ra i ka hooponoponoia; kuaiui aku la na-pono hale ame na waiwai lewa apau; wailio ia aku la na aina ame na hale malalo o ka noho agena ana a ko Amerika kuhina ma Hu?ia. a nana e ohi mai i nt hoolimalima ame na loaa e ae, alaila kau akn la o ke haaahl e hoi ana no Parisa no kona huli hoi akn no Amerika. • • * • * • • • • • F« Wete e huli hoi ana» he mea pono ia kana e nana ae no Kauna wahhie Alamaxofa. ame ka hoopa'i i kauia aku maluna ona. I ke ahiahi o ka la a Wete i hui ae ai me Generala Geri«a. aia hoi « holo ana kekahi kaapio mai ka hiile hoolulu kaaahi akn iloko o ke kolanakauhale o St. Petershnrg me ka paukiki nni. Iloko o na kaa IH he eha mau kino kanaka mawaho ae o kp kahukaa. Hoo kaH he kanaka o ke kulana aoo a mako ea kona nanaina ke nana

a ua hiki hoi ke kapuia aku. oia ko R«tsia mana kauawai e hoo ko ana maluna o kekahi mea i hewa. He elua niau kaiu- mawaho ae ona. He kanaka opiopio a ikaik i h*u«. a ma ka nai a aaa aku lu- okoa ko iaua lahui. O keia maa kaiu.ka. aoh» ia he mau nu*a i malihini ia kaua. aka o laua uo ua hī ik»- a ka Mak,iikin W t i»i*erona i hoomakaiikaa al. e like no iioi mt ia a kaua i ikv nnia nt*i. o ka ha o na kino kanaka «?hma o «a kaa ia. mawaho a»* hoi o k»> kahukaa. he wahiiie ia. Aia ua wniihu la ke m»ho ia iii * ko: a |m;o e kuiou ana ihilo. Maluna o kooa heiehelena e i:ohoalii aua ko kiiuiuaha. a kaua e hoohewahewa aku ai iaia, oiai ua loii ae oia niai k«» kuiana wahin** a kaua i ik** inua at» ih i iloko o keia mau mahha loihi i hala at- n*rt; eia uae aole ia he mea okoa. aka o Kauuawahiu* A!amarjifa 110 ia. K holo |»oh»it*i ana ua kaapio hlno ka halepaahao, a i kt? ku ana aku o ia uo ka inanawa i hamania ae ai ke pani a ku a.ia na koa ma kola ame keia aoao. a ka'iia aku la ua wahine punikoko ia iloko. Uu hoojuiaia aku o Kaunawahine Solia nia kekahi lumi o ka hale oluna iih- na pani pnka aniani i kaolaia me na apana hao ooh\» e hiki ole ai i kekahi mea ke hoao mai e hooiuahuka i ke pio e p<» \ ana iloko. ' O ka la a W'ete i haalele aku ai ia St. Petersburi:. oia kekahi o na Ia kaumaha loa no Kaunawahine Ra<lolinisiki. nO ka m» a ia ia i laweia aku ai ka lono o ke kaumaha e make ana om maluna o ka laau amana. - (.Aole i pau.")