Ka Nupepa Kuokoa, Volume XLIII, Number 13, 31 March 1905 — NA WARENA OPIO ILOKO O KA ENAENA O KA LUKUWALE. He Moolelo o ka Lukuwale Ana ia o na Pelekane ma Inia. [ARTICLE]

NA WARENA OPIO ILOKO O KA ENAENA O KA LUKUWALE. He Moolelo o ka Lukuwale Ana ia o na Pelekane ma Inia.

% MOKUKA 1. KA NOHONA O NA KOA PELEtL\NE. '*H»ro! M i hooho ae ai o Bike; "owao ka laki loa, no ka mea ou. ko*u liuiu;ia loa % a hoi iho no hoi he nieahou loa ka ike ana i na puaa ahia. Manao anei oe e ae mai ano o papa e haawi mai i ihe na'u?" **ICanalua an e Dike. w wahi a ke kapena, "nia kua hoomaopopo ana i kon hele ana ma kela huakai uhai holoholona a kakon i ht le ai, a aneane ai oe e kepaia e kekahi pnaa niho loloa 1 maalo ae ai mamua pono on au i oknpe ai, iua i hnli akn ka puaa e kepa ia oe; eia no hoi kekahi malia o hou hewa ia kekahi kanaka e oe ina e hele ana oe me ka ihe." Minoaka w&le iho la no o Dike, "O kela no hoi ka wa mna loa o ko'u kau a&a ilnna o ka lioj"

wahi ana i pane ae ai: "e ksfu anei e NeUe ma ka ii«> # " "At>le. wuhi a N»ni»". "he hik: rr> ia 'n k:ra ma- k.i !t.v ' ni;ū\*> inr kt\ \\A\ū*> ole n)i\ k- ūhtnn\ moe e \u>Ui a . !r ' a h : iakai e «i. aoi* H'k- 'u i ika u ; i - ; * maku!;Ka?i ai iKa noo»ito. H'- hat>a pmkiuk: l la e {'•*••• ka ;:«> U'eKah: hnui e p;i.* ,n k.- •■•• ;• •> k \ il: v 1 <«•.••» «■•a." " Miuiiio uo.aii'u er kaw ana e p.ipa ?na i nitu\u a'- : iū o Kete. ; •* Ao!e i maopr-;>o.b*u e M\s> \V;tre:ui; a he k.'-iiana ioa ka M- k \ ma ka houhou ih<■: a »*ia ae o;a a Ti,\na e h«v.k* 4 !Ti«i ia kakon : k-; ; aiaiuii ?io ka ht-;i|'Opo." Ua kahiko piha o Mekia Wa :vna me k«>na huk«v;\ u\v.\ ; aku ai a maī ke ket-ua k.omo-lole mnx uo hoia i puka tnat a; }N keoiiunana oiwi ioihi oin o ke kiikma koa v;w«ioU\' r ; • ka puipui ioa. O k«-?;a nanainii ke nnnaia ak\i h.- hiohioua > • a hauolī a he ,>ult olnotiU eia he nauaina ikaika a kuoo k->:; • >• > ano koa maopopi>. Ile -mnluwae kona lae t ka waih»* papu niai. r. lalo iho o na lauoho irn-a •> luhi'luhe am?, a iloko h«» ;k o koua, . nohi maka ka mana o Ua uwila. a iaia i puka us«i ai ua halawa' aku ua mau oiiohi ike noi ka puulu nonoho a?»a rna ka lanai "A, ua hooa mni la k:« oe e !>ana!ope; : i;uw mai nei oe : meahou o na puaa aluu, pela-anoi?" *'K lawe huei ♦>«• ia mako«i ilaiia. e papa." wahi a ua kaii; •• . hine i hooho aku ai lae r»a hi«>hio!ta olioli i ka makuakane i h«" >, . ai i ka' lanui. ! '"Ae; e hele ana ouko\t a na'u no !t«>v e kalaiwa ana i ];-■■• .-::•• Ke hoomakaukau nei wau i»o keia houhou puaa. a oia no h»"»i ka w. ana ae i keia aahu koa no ka manawa a e kom«> aku i ka lok- • - lioloholona. Ile wa weja maoli no keia ka makaliiki ahe wahi r•:..ha iki hoi ia oka ha'o ae o keia lole naaneiauoa. Ue;tha ka "■; , ; , inea inu ? Aoie ka. K kii aku i wai-mom«»na m». kakou me oua ; 1 iani mai/ J Alaila nnuhi ae ia o iMekia \Varena wahi p«»ho ki-ka a : ui ae la he ki-ka mailoko mai o ke poho. I "Lawe mai i ah.i." : kahea leo nui aku.ai oia. a omoole uo i hoea ana kekahi keiki Inia Inwolawe aua m«- ka nanalui-ahi \l.«ko ka npa e paaia ana e ia, a haawi aku la i kona haku Warena. 4< E noho hooluolu oe maanei a hiki i ko'u hoea hou ana ma walii a i\tekia \Varena i kauoha aku ai. j Ma ka ike ana o na keikikane he anaina ho«»nanea .wale no i i . lakou. a aohe liana ano nui e kupono ole «u ia iana ke haalele īh»>. m>- ! inila ua hele holoholo aku la laua i kahi. o ka poe lawelawe hai.a nonolio aua ma ka halelio, a ma ke kamailio ana me lakou i loaa ai ia Nedo kekahi mau ano o kahi n lakou e hele ai, ka mamao o Mir.< - \veri ame kahi o ka aina e waiho ana. K-like me ke ano mau o na keiki liaole i hanau a malamaia i Inia i ka >va liilii a akamai iki ma na olelo o ka aina, pela no.i luaa ai ia haawina i keia poe keiki a \Varetia i ka manawa no a lakou i ; holo ai i Enelani. Eia nae. i ka wa o ka noho ana i Knelani \u poina lakou ia mau olelo aka iloko o ekolu mahiua wale no ia lakou ! i hoi hou mai ai i Inia, ua loaa koke ia Nede ka makaukau ma kekahi mau olelo lie oki loa lioi o Dike. "He mea maikai no i na opip e ike mua i na mea e hanaia ana s< Heaha ia mea e papa?" i ninau aku ai o Neile iaia i hoonuiopopo aku ai i ke ano ko'iko'i o ia mea ma ke ano ko'iko'i a kaumaha | o ka leo o ka makuakane huiia me ke ano kaumaha o ua nanaina malu- ! na o na aliikoa. "Ano, e na opio, he manawa ae nei i hala i lanahea wale ia ao j 110 kekahi lono hoohikilele noonoo apnni ka aina. Ile mau manawa ae nei ka laha ana o na Kipuka a puni ka aina he hoailona o kekahi haawina weliweli e hoea mai ana." j "0 ke kipnka anei eai ia nei kau e olelo nei, oia hoi, na meaono palahalaha? ,, j 4< Ae e Nede. Aohe hookahi mea i maopopo oka mea nana e lioo- ' iaha nei i keia meaono hoailona a o ke kaona o keia hoailoua ao!*» mea | i maopopo, a nolaila i ka'u hoomaopopo ilio o ka hana maikai wale no Ima ko kakou aoao oia no ka liuliu hoomakaukau e ana. He m»*aono ke kipuka i liiki e hana ia me a maalahi loa ame ka hikiwawe no hoi ina e makemakeia pela, a lie meaai i maa i ka aiia ma ka huakai kaa- . A i keia manawa ua hoolawaia ae nei keia ano meaono i na koa Inia apau apuni ka aina." 4S He kipa mau mai na malihini." wahi aka makuakane i hoomau aku ai i kana olelo; <( aka he komo mai lakou a pau aku no i ka hele mai ka aina aku eia nae. aia he noonoo ano kunahihi ke lalm n<»i iwa» - |na o.na koa. Aia he lono maikai ole i lono wale ae iwaena o lakou pili i na ano poka hou i hanaia iho nei, ua oleloia ua ho-uia iloko o ka jinoßiona puaa a o ka mea e hoopili ia mea ma kona lehelehe e mako !ai oia. Ua loaa mai nei ia'u he meahou mai Kalakata mai aia na koa o ka pualikaua o Bahamapoa ke hoohaunaele nei a ke maka'u ia n» i ka liui like ae o keia puali me ko Damadama."' "Ua opaia aku keia mau hana aka aia he noonoo ikiiki e lalia in i apuni ka aina. a iloko ponoi iho o Benegala ua holopapa aku ka manao kipi iloko oia w*ahi. Aohe no lie mea e inaka'u ai no ka akau nei oiai ; «aole i laha ae ia ano malaila a liiki akn i ko komohann-akau a'u ne j hoi e manao nei i ka hiki ke hilinaiia ko kakou puali ouiiei, aka i kn i nana aku k'e hoohuihui ae i na mea apau he ano uhi omamalu pu ia o na pilikia ka'u e hoomaopopo nei e hanaia ai ma keia mua koke iho." "Ke makemake loa nei wau ina aole me a'u na kaikamahine no keia makahiki hookalii mamuli o keia mau lono inoino, aka aole e hiki ia'u ke ike e i ka hoea mai o ia mau ino, a hiki wale iho 1» no i kei.i kakaliiaka i loaa mai ai ia'u he ike, aia ke laha loa nei ke kamailio nni ia ana, a e manaolana aleu no hoi kakou e hamau koke iho lakou make iho keia mau houpuupn kipi ana iloko iho oka aina. !'a manao wale ia ao!e e mau loa ana keia hoohaunaele, ina e hoom ana alaila aole he hiki ke hoomaopopo e ana i kfli hopena o ia mea. 0 ka kakou hana maikai wale no oia no ka makaala loa ana ma ke akahele a e haiia aku i ka maikai i na kanaka i loaa 'ole ai ka hnnahema ma ko kakou aoao a e hooikaika e hoopauia keia ano noonoo kipi iloko o lakou. E pono nae ia kakou e hoike aku ina aliikoa Inia 1 ka makeliewa o ka hamo ana ia o na poka pu me ka momonH puaa i i mea e make ai ke kanaka. a he olelo lioolaha lauahea wale no ia a aohe oiaio a e hooiaio pu aku no "hoi ika oiaio ole oia mau huio He mau mea e ae anei kahi i maopopo ia oe e Kapena Danalope?" 4< Aole eka Mekia. Ke hilinai nei au maluna oia pualikoa o kakou; he puali hoi i hana maikai mau ia mai a ma ia* mea hoi i uine ia aku ai ko lakou noonoo ilaila. B hana aku no kakou ika mea e hoopaaia ai ko lakou manao. a ina ua kaomiia ko lakou noonoo alaila ke manao nei wau e hana aku ana ke Konela i mea e malele aku ai ia ano noonoo lapuwale mai ko lakou noonoo aku/' A e noho io iho ana olua ma ko makou painaf ,, i ninau aku ai k* Mekia i ke poo-kuene i komo mai ai no ka hoike ana i ka inakaukau o ke keena aina. [ **Me ka mahalo nui i ka Mekia, aka ua hooholo iho maua e kuka pu me Bulena, a e huhu mai auanei oia ina e hoea ole aku maua. Pehea kou manao no ka hele ana ika la-apopo ? Ila manao ae wau e kau aku mahma oke kaa a e hoouna mua aku i kuu lio inamiia; a pela hoi e kau mai ai kekahi ona "Warena opio me a ? u ma ke kaa." "Mahaio nui ia oe," wahi a ka Mekia, 4< alaila o ko makou pau pono loa iho la no ia, o ka loaa o ko makou alanui me ka haule ole o kekahi. Ma kuu kaa nui no hoi wau e kau ai aua lawa ia no eha a ina e kau pu aku o Dike me oe alaila aole he aku i koe.' > "I ka wa hea kakou e hoomaka aii t'' i ninau aku ai ka Mekia. (Aole i pam.)