Ka Nupepa Kuokoa, Volume XLIII, Number 15, 14 April 1905 — MAKA KIU PETERIKA MAFE. Ke Kolopa Uneune i na Nihiliti, Ka Hoopakele o ke Duke Kiekie. [ARTICLE]

MAKA KIU PETERIKA MAFE. Ke Kolopa Uneune i na Nihiliti, Ka Hoopakele o ke Duke Kiekie.

MOKUNA I. KA IH KE HOOPOINO. . **peterika." wahi a Nikuloka. Kaaka. i kekahi kakahiaka, e kipd mai ana kekahi keonimana e ike ia'u i keia kakahiaka a i ole iloko <» na minule pokole mai keia manawa a kaua e kamaiiio nei, a ke mak«*make nei wau e lohe oe i kana mau mea e ha i mai ai. **l"a [Kmo, e Xik«loka." "Eia nae aole o'u makemake e ike mai kela ia oe. * 4 Ua pono hou no.' > wahi a Peterika. '*Malia i»aha o lilo keia i hana nui nau. e kuu keiki " wahi hou a Nikoloka Kaaka. A(.ic <' lVrerika he keiki ponoi na Makaikiu Nikoloka Kaaka. aka he hauniana no ia nana e like me "Wete Detona; o ka like ole wale no. he kanaka o Peterika i komo nui ma ka hana makaikiu, a ua lawe ae o Nikoloka Kaaka iaia i lioa hui a i limahema nona ma kana mau hihia apau. Xo \Vete Detona lioi o kana liana mua loa i «hana maoli ai. oia wale no. a loaa he inoa nona. oia 110 kela i hoike mua ia aku ma ke Kilohana nei. O ko Nikoloka Kaaka kapa ana aku iaia he keiki mainuli wale no ia o kona lilo ana ī kumua o nana e a'o i keia mau opio a iehulehu wale aku o ko Amerika mau makaikin kaulana. "Ke manao nei wau pela i<> ana no, * wahi a Peterika i pane aku ai, me ka uwiia ana ae o kona mau maka, oiai aia kona mau aahuki ke hoonioni la i kona pauku kino. e koi ana hoi e komo koke aku iloko o na hana hoolelehauli o ka oihana ana e hiii>oi nei. k'Heaha la ke ano o ia mea?*' •'He mea )>ono owau o kaua ke ninau akn ia oe 110 ia mea maniua o ko*u hoike ana aku i ko'u. I keia iuanawa aole a'u mea i ike ai no keia mea." Paa ae la o Nikoloka Kaaka i kekahi leta a hoike aku la ia Peterika, nie kona hooniau ana aku. 'Na keia letaj hoike mai ia'u e kipa mai ana kekahi kanaka e ike ia'u, a ke hoike hou mai no hoi ina wau e lawe ana i keia hihia alaila o ka Emepera o Rusia ko'u hakuhana." ; Kani ae la'ka Peterika liokio i kona lohe ana i keia mea. j "Ua loihi maoli kalii a keia kanaka i hele mai nei i makaikiu no kaiu. hana, eia nae e kali aku kaua a ike aku i ke ano o kaua liilUa.' I "Aole anei oia i hoike iuai i kaua hana ame ka hihia ma kana leta?" i uinau aku ai o Peterika. "Aole. t*a kakauia mai keia leta ma ka olelo Hukini a ma na huaolelo keonimana no hoi e hoike niai ana ka mea nana i kakau, oia hoi o Paulo Oloveka, ua hookohuia mai oia e Kona Imepeuiala Alii, ka Za o Rusia holookoa, i komisina e kii niai ai ia'u e hana aku i keia hihia ma kona aoao, he hana lioi nana i makemake ole ai e hoike uiai ia'u maloko o ka leta a liui mai oia ine a'u alaila hoike waha mai." "Alaila, aole 011 manao lie mea hoopunipuni keia," wahi a Peterika. •'Aōle loa, aka me he mea la e lilo ana keia i mea nau e kokua mai ai ia'u, a.ina no aole wau e hoihoi aku ana i keia hana apau ia oe. ke makemake nei wau e lohe no oe i na mea apau mai ka lioomaka ana, a.mkloaa 110 hoi ia'u ka manao he mea.pono e ike ole mai keia agena o ka Emepera no kekahi manawa aia no he mea mawaho ae o Nikoloka Kaaka e lawelawe ana ia mea." "lve hoomaopopo aku la wau i keia mea." "lleaha kau e hoomaopopo iuai la e kuu keiki?" "Oia hoi. ina o ka Za ke makemake nei ia oe, alaila o kona makemake e liuli aku oe i keia mau ahahui liilii e lawe nei i na mea hoopa-hu, a wawa.hi aku ia lakou me ka lakou mau liana ino, a i mea e hiki ai ke hooko ia keia manao he mea pono e loaa ke kanaka i kulike aku kona maalea me ko ua poe e malama nei i keia mau ahahui." "Ke manao nei wau he wahi kolio pololei kena au, e Peterika, a ke ike nei no hoi wau aia he mau mea oiaio iloko o kau koho wale. Ina he hiki ia oe ke malama ma-lu i keka.hi meahuna mai kekahi eneiui mai alaila mai hoike. oe ia niea i kou hoaloha. Ke manao nei wau o 01oveke kela. E iho aku oe ilalo a pee ae ina kekahi wahi ou e ike ole ia mai ai a e lohe pono ai lioi oe i na mea apau e ha'i ia ana," wahi a Kaaka, i kona manawa i lohe ai i ke kani 0 ka hele iloko o koua keena oihana. lle elua minute maJiojH» mai komo ana o N'ikoloka Kaaka iloko o kona keena hooki{)a, a ia manawa no i halawai ae ai kona lena ike me ka hoailona aloha i panaiia inai e kekahi kanaka o ke kulana aliikoa, e o mai ana hoi na ohohina elemakule mai kona nmiumi ame kona lauoho. "Ke manao nei wau o Paulo 01oveke keia." walii a Makaikiu Kaaka. N "He oiaio kau, e Mr. Nikoloka Kaaka," wahi a kē kanaka Kukini 1 pane mai ai, me ke kulana keonimana maopopo. U E oluolu oe e nolio iho ilalo, v wahi a Kaaka i pane aku ai me ka oluolu, eia nae maluna o kona nannina aole loa he walii helehēle na o ka ohohia mai i ka hana a keia kanaka i kipa aku ai. "Heaha ka hana nu i hoike mai ai ia'n ma kau leta'?" j V, E Mr. Kaaka, he mea pono ia oe ke ike mua iho oiai o na i huaolelo e puka aku aua mai ko'n waha aku, aole lakou no'u ponoi, j aka no ka Imeperiala Kiekie ka Za o Rusia ia mau olelo." "l*a maopopo ia'u he komisina oe 110 ka Emepera," walii a Kikoloka Kaaka i pane aku ai me ka malie. "a ina o kau liana i hele mai nei he iuea ia i kupono ia'u ke hana aku alaila e kauoha mai oe ia'u e hana,aku pela. Ma ko'u aoao e ae mai oe e lioomaopopo iho i mea e loaa aku ai ka'u lawelawe ana. e hilinai piha mai ka mea nana ka haiui ia'n, a he mea pono ia'u ke niuaninau i ka agena o ka Za ma ke ano he makaainana Amenka oia." Kunou inai la o OUt\ eke. n\e kona piine pu ana inai: "I hoounaia mai wau ianei no ka hoike ana aku i na mea oiaio a no ka ha % i ana hoi i na haina o na ninau e waihoia mai ana ia*u. ? i4 Ua pono. E ha'i mai oe i ka moolelo o kau «hana, a e ninau aku no wau ia oe ke. ku i kahi o ka ninan. v wahi a Kaaka. U E Mr. Kaaka. ua hanaia mai he hoao ana e make ka Mea Kiekie." "Aole anei ua lehulehu wale na hoao ana?" "Pela io uo, aka o keia ka hoao hope i hana koke ia iho nei/' 44 Pelar 14 A ma Amerika nei no hoi ka hookumuia ana." Pii koke ae la na ku'e maka o Kaakii, aole nae lie pane ma kona aoao. "Ke ike nei wau aole ou hooiaio mai i ka'u i ha'i aku nei," wahi a ke kanaka Hnkini. "E hoomoakaka akn ana wan i keia mea. Ile ekolu pnle 1 hala iho la i ka la inehinei ua hoea ae la he wahi

jiqolo nuka, a nia ke ano o ka wa-hi h* b\itke na mea la, ma kekahi haleleta o na palena mawaena o Uemuania auu l Kusi«. -ra hoounaia niai ua paolo *a nia ka inoa o ka Za. a o ke kuni \haleieta do Amerika nei, oia hoi niai Nu loka ae nti." "Heaha akn ka o ua buke i a?" ">le hc» mea la o ka mea nana i hoounai ae i na buk»> la hoU' no oia i ike ole i ka hookapn ikaika i kauia maluna o na eketeta kuwaho e komo ae ana ma Rusia. aka nae ua uianao paha oia o na niea heUihelu apan e hoounaia ae aua ma ka inoa o ka Eniepeni e komo laelae no lakou nie ka huli mua oie ia. Ala ia mea ua kuhihewa loa ia oia." w Aoie anei he loaa aku o ka manao i ka luna nana e hnli o!e i na uiea i hoounaia aku i ka Za? r * **0 na leta a ka Za aole ona knleana e inana ai ia mau mea. aka no na puolo arae na nnpepa na haawiia ka mana iaia e nana ia mau niea e like me na leta a kekahi poe e aku. ?f "Alaila. ua nana ia e ia ua buke la? r ' "Ae, a oia kona laakupapau a ola hoi ka Za. Oiai he mea maa mau ka lioonnaia. ae o na buke ma ka inoa o ka Za. ua kii ae la ka luna nana i inau hoike elua mawaho ae ona no ka nana pu ana mea ia i keia buke. O kekahi ona mea i kokua iaia ma ka uana ana i ua buke la owau no ia. Paulo 01oveke. "Iloko maua oke keena oka luna nana. Eku ana oia ma ka aoao o kona pakaukau, e paa ana hoi i ka buke iua kekahi lima ahe pahi loihi hoi ma kekahi. O ko'u kokoolua e «lmli papu aku ana iaia a e kalele ana hoi iluna o ke pakaukau. Aia wau ke ku la ma kekahi wahi mamao iki aku mai ia laua mai a nanea ana wau i ka nana i kekahi nupepa. nie he mea la aole a'u wahi hana aku me laua. **Oki iho la ka luna nana i ke kaula i hauhoaia ai ua buke la a wohewehe ae la no hoi i ka wa-hi pej.ni manoanoa owalio. u \Vaiho iho la oia i ka wa lii iluna o ke pakaukau, ame kona mao lima elua hoomaka iho la oia ewehe i ua buke la, me ka malie i poino ole ua buke la. u Aia hoi he po-ha ana ka'u i lohe, a piha ae la ka lumi i ka uwalii. Ua kiolaia aku la wau iluna oka papahele. a waiho a maule aku la. ka hiki ana ia*u ke ku ae iluiaa ua komo awiwi mai la keka.hi poe aliikoa iloko o ka lumi a wehe ae la i na pnka aniani, oiai-ina aole i lianaia pela ina ua make wau mamuli o ka moni ana i ka uwalii. "Ilookahi o keiajnau aliikoa i holo mai a kokua ae la ia'u, a oiai owau wale no ke ola nei e ha'i ae i keia hana Weliweli, aole wau e hoopau manawa wale ana ma ka ha'i ana aku no'u ilio ame na liana i hana ia no'u." "Xo ko'u man hoa. " Hoomaha iki iho la o 01oveke me he mea la ua haalulu oia i ka hoomanao ana ae i ka hopena weliweli i kau illio maluna o kona mau hoa. * j 4< T'a. komo wau iloko o na kaua weliweli nne Tureke/' wahi l\ou 1 a Paulo 01oveke i hoomau hou mai ai, "a he lehulehu na manawa a'u i ku aku ai imua o ka make weliweli a ua lilo ia i mea na'u e noonoo ole ae ai. Aka nae aole e liiki ia'u ke poina i na mea i ikeia maloko o ua lumi la, oiai ua ike aku la wau 1 ke poo o ka luna! nana e waiho ana ma kalii he ekolu i-a mai ke kino i mokumoku liilii a e huli mai ana i kahi o ke kino e wailio ana, o na lelielehe e ihamama ana no me lie mea la e kamailio mai ana no; o na maka hoi I e aa ana me ka weliweli'' 4i Ea, alaila he mikini ikaika maoli no kela! v wahi a Kaaka i hooho ae ai. "O keia ka oi aku o ka ikaika i ikeia," j pane |kok,e mai ai o 01oveke. "O ko'u kokoolua kekahi i make no ma ia wahi, eia nae hoi aole i oi aku ka manaonao e like me ko ka luna nana. "O ua pa*hu la, a i ole o ua bnke la ua lianaia e make ai ka mea e iawelawe ana, a ua manaoia hoi e hana aku ia hana maluna o ka Za. "Iwaena o na mea maopopo loa e pili ana i keia mea oia hoi ua lioounaia ae ua puolo la mai Amei'ika nei ae. Ua telegarapaia aku keia mea i ka aha kuhina ma £t. Petersburg, a ma<hope o ko lakou noonoo pokole ana, ua loaa mai la ke kauoha ia'u e liolo mai no Aiuei'ika uei, waiho aku i keia mea imua o Nikoloka Kaaka, a hoohana aku iaia e huli aku a loaa a e kinai aku' i ka poe lapuwale i komo ma keia hana kimopo. u Ma ke kaaaHii a'ma ka moku ko'u kaaliele ana e like me ka liikiwawe i loaa ia ? u, a eia wau imua o kou alo i keia manawa." '"Ua'ha'i mai anei oe apau loa na mea i pili i keia mea ia'u? v wahi a Kaaka i ninau aku ai. "Ae." "Ke kaumaha nei wau i ka hoonuinui wale ia o ko'u liiki ke hana i na hana liuli hihia oiai he poe okoa ae no kekahi i kulike ka | makaukau me ko'u, a i ole oi aku no paha. Oka mua he mea inao- | popo ole ina ihe poe Niliiliti kekahi maanei e liana nei i na hana ponoole, aka aole w T au e lioole aku ana i ko lakou noho io maanei. 4 'o ka mea ano nui, e Paulo 01oveke, ua lawe ole mai oe i hoike, aole hoi he inau nioali e hoomaka aku ai ka hana. Mai manao j mai oe e hiki ana ia'u ke kiani wale ae no i ka laau kupua e like me i na 'lii o na liana hookalaknpua, a hoohuli ae i ka liale, pau pu me jko ke kanaka puuwai. a ahuwale koloko.'' I * % l r a ninau mai nei oe ia , u/ > wahi a 01oveke i kahamaha mai ai, I "ina ua lia'i aku wau ina mea apau a ? u i ike ai. Ua ha'i pilia | aku nei wau, aka nae aole i loaa ia'u, a i ole lawe ae hoi i manawa | e hoike aku ai ia oe i na inoali a'u i lawe mai nei." ; A Tela! Alaila aia me oe kekahi mau mea i liiki ke ikeia aku?" "Ae e Mr. Kaaka." "Heaha ua mau mea la?" "O ka pepa i wa-liiia ai ua puolo la. ahe hapa oka ili a ? e owaho oua huke la. O na mea e ae apau ua lilo i olle a iloko hoi o na apana liilii hiki ole ke lawelaweia." ''Eia anei ia mau mea apau me oe?" "Ae. Aia ke waiho mai la maluna o kela pakaukau e ku la mahoj>e ou." Huli ae la o Kaaka a ike akn la i kekahi walni puolo uuku e kau ana iluna o ke pakaukau, a ike io iho la no ia i na mea i ha'iia mai iaia, a ike pu iho la no hoi oia i ke kuni e kau ama malnna o ka wahi e hoike ana ua liookomoia ua puolo la iloko o ka haleleta o Nn loka he elima pule mamua aku o keia hui kamailio ana. Mawaho ae o keia he wahi apana ili buke i ikeia he "apo v ma ka oihaua hnmu huke. E kau ana he mau hua palapiila alohilohi wai gula maluna o ua apana la a hoomao}K>i>o iho la o Kaaka maanei 1 kuniia ai ka inoa oua buke la. I ke pa-hu ana ua nahae iho la ka wa-hi ma ka loa o ka buke a holo aoao ae la, a o na luia palapala e koe ana a ikeia hoi e Kaaka. oia iho keia: "Mistr a Ua poiio iho la keia mamua oka oie,'" wahi a Kaaka mahope o kona nana ana no kekalki manawa. -'Alaila. e lawe ana oe i keia hana?" i nmau koke niai ai ke kanaka Hukini. noonoo moa wau. v f *lna no hoi e waiho mua ia aku ana i uku hoopaa mamua "Aole. me ka mahalo. Ina wau e lawe ana i keia hana e hoike aku no wan ia oe, a e kamailio no kana no na miea e pili ana i ka ukuhana mahope akn. Aole oe e kali loihi loa a e hoike aku no wau ia oe, e Panlo Oloveke. w (Aoieipau.)