Ka Nupepa Kuokoa, Volume XLIII, Number 17, 28 April 1905 — Page 4

Ka Nupepa Kuokoa

KE KILOHANA POOKELA NO KA LAHUI HAWAII.

 

4   NUPEPA KUOKOA,  POALIMA.  APERILA 28, 1905.

 

  KA

Nupepa Kuokoa

 

NO KA MAKAHIKI - - $2.00

NO EONO MAHINA - - 1.00

 SUBSCRIPTION RATES

ONE YEAR - - $2.00

SIX MONTHS - - 1.00

 

 O NA OLELO HOOLAHA APAU E HOOUNAIA MAI ANA NO KA HOOLAHA MALOKO O KEIA NUPEPA, E HOOUNA PU MAI ME KA AUHAU, A INA AOLE, AOHE NO E HOOKOMOIA.  E HOIKEIA AKU NO KA AUHAU OLELO HOOLAHA KE UI MAI I KE KEENA NEI.

 

O na Dala apau o ka Pepa a hoouna pololei mai i ka HAWAIIAN GAZETTE COMPANY, LTD.

 

 HOOPUKAIA E KA

 

Hawaiian Gazette Co., Ltd.

Hookomoia ma ka Hale Leka o Honolulu, Panalaau o Hawaii, ma ke ano Mea o ka Papa Elua.

 

DAVID L. A-I, : : Lunahooponopono

S.K. NAWAA, : Kokua Lunahooponopono

A.W. PEARSON, : : Lunanu

  HONOLULU, OAHU

 

POALIMA : APERILA 28, 1905

 

 I MAU LUNA KUPONO NO NA KALANA E PONO AI.

 

 E like me ia e puka aku nei ma keia helu o ke Kilohana o ke KUAHAUA KALANA pela ka maopopo loa o ka ike e loaa ai i na makaainana o ka Teritori o Hawaii i ka hooko ana i ke kukulu i na aupuni kalana, he hoike maopopo no hoi i ka io o ka bila kalana i kanawai maoli no ka aina, a koe hookahi puu o ia no ka waiho aku i ka Aha Kiekie nana e kanana mai i ke ku io i ka pono ame ka ole, aka, ina e hala ia puumake a i ku i ka holopono alaila o ka io no hoi ia o ka hana.

 Eia nae aole e nele ka pii mai o na aoao kalaiaina, ka Repubalika, Home Rula ame Demokarata ma ka lakou hana mau o ka hoala i ka noonoo o ka lehulehu maloko o ka haawina kalaiaina no ka hoomaopopo ana i ka manakoho e koho aku i na moho no ka hoopiha ana i na oihana luna aupuni o na kalana a puni ka Paeaina, a maluna hoi o keia mahele i makemake ai ke kalele ana o ka makou hooaiai hoike manao, e kakoo ana i ke poomanao o keia kinomana, oia hoi, e koho na makaainana kuleana koho balota o kela ame keia kalana i na MOHO KUPONO MAOLI NO NA OIHANA, me ka nana ole ae owai la oia a no ka aoao kalaiaina hea la.

 He hana kupono io maoli ka hoala koho balota no na kalana i keia mau la aku e like me ka mau o na kau koho balota, oiai o keia iho la ka manawa e paio ai a wae ae i kekahi mau hoa makaainana i mau luna aupuni kalana, a makou e kalele nei i ka waiwai nui o ke koho aku o ka lehulehu kuleana koho i ka poe i iini maoli i ka hookauwa ana ia lakou iho o ka "Pono Nui" aole o ka poe ma ke kamailio wale no, aka o ka poe kamailio a hana pu, i ku nae ka hana i ka io a kanakamakua a kupono maoli - a o ia ano ke kohoia e ka lehulehu e pono ai, a aohe hoi he kuleana e hoopahemohemoia ai ia ano makaainana.

 Ma ka ninau ana i ke kupono ua hiki loa ia makou ke pane kanalua ole ae i ke kupono ole o ka paulele ana o ka noonoo e koho neepapa i na moho o ka aoao kalaiaina Repubalika, a aoao Home Rula ame Demokarata, ina e kukulu ana ka manakoho o ka lehulehu maluna o ke kulana kupono maoli o ke kanaka, oiai, aole e pau loa na moho Repubalika i ka maikai a kupono, e like me ia i ikeia iho la i ka hemahema nui o ke kohoia ana o kekahi mau Repubalika a lilo ae la i mau hoa ahaolelo no keia kau, a makou no hoi i hoohalahala nui ai i ka wa hooikaika balota; a aole wale hoi i ka aoao Repubalika aka i ka Home Rula ame ke Demokarata kekahi.

 He mea oiaio aia he mau Repubalika kupono ole a aia he mau Repubalika ku pono maoli, a pela no hoi ia oiaio maluna o na aoao kalaiaina e ae, a e like me ka oiaio o ia kumu hoomaauea ole pela ka oiaio ame ke pookela o ke koho ana i na kanaka kuopono wale no a hoolei ae i ka opala.

 Aka aole nae ma ia mahele wale no ka hana e pono ai oiai o na aoao kalaiaina kekahi mau kahua ikaika o ka hooponopono koho balota ana, e like me ka makou i kalele mau ai oia ka kaupaona ana i ke ko'iko'i o na aoao kalaiaina, a o ka aoao ko'iko'i o ka hooholomua i na pono o ka lehulehu maloko o ka oihana kalaiaina, a wahi a ka makou a'o e kalele ka noonoo o ka lehulehu maluna o ka aoao ko'iko'i oi aku i ko na aoao e ae me ke koho nae i ka poe maikai a kupono wale no o ia aoao a hoolei i ka opala o ia hui hookahi.

 A ma ka makou a'o o na wa i hala oia no ke kalele ana i ka aoao Repubalika no ka mea oia no ka oikela o na aoao kalaiaina o kakou oonei, a makou e pane haaheo ae ai a haawi i ko makou mahalo i ka lehulehu no ke koho ana a kalele noonoo nui ana maluna o ka aoao Repubalika, i ke kau i hala , aka, ia manawa hookahi no ua nui ino loa ko makou hoohalahala, i ke kohoia ana o na Repubalika pauaka, lapuwale, holokee a hoohilahila i ka inoa maikai o Hawaii Aloha, mai na Hawaii a na haole pu, a na ka lehulehu no hoi ia koho hemahema ana.

 Ke manao nei makou i ke kuleana ole o kekahi makaainana koho balota e koho hemahema oia i puka ai na moho lapuwale a kupono ole no na aupuni kalana, no ka mea, ina e komo ana kekahi kupuino iloko o kekahi o na oihana o na kalana alaila he elua makahiki ia o ua kupuino nei e hoohana ai i kona iini epaepa e hiki ole ai hoi oia ke hoopauia i ka manawa, koke ina aole e loaa na hooiaio no kona ino io, mamuli o na hana ma-lu ana. oiai aole he mea hoike wale ia na epaepa a oia no hoi ka hikimua o ka noonoo i ka poe kolohe apau e huna i ka poholalo.

 Nolaila i ka makou hoomaopopo ana ma keia ninau o ke koho ana o na hoa moho no na aupuni kalana, ke paipai nei makou e koho i na moho kupono wale no o ka aoao Repubalika, oiai o ka Repubalika no ka oi, aka ina e waeia mai ana na moho Repubalika he opaia kekahi, alaila ke pane kanaiua ole hou nei makou i ke kuleana maopopo o kekahi Repubalika noonoo maikai a o na Repubalika no apau e koho i na moho Repubalika kupono wale no a kapae i na moho kupono ole, a ua kuleana pu no hoi i ua poe Repubalika nei e koho aku i na moho kupono wale no o na aoao e ae a hoolei no hoi i na moho opala o ia mau aoao.

 A makou e manaoio nei ina e hoomahele ka mea koho balota pela a ma na ala maikai e ae no apau aole makou e kanalua ke pane ae i ka loaa ona mau kauwa oiaio no na kalana.  O ka makemake nui o ka Teritori o Hawaii oia no ka hoopihaia o na oihana me ka poe kupono maoli a makaukau pu no hoi.

 He nui no ka poe makaukau a akamai maoli aka aole lakou apau i lilo he poe kupono a maikai i kauwa no ka lehulehu, a o ka poe makaukau i kupono oia ka ka lehulehu e koho ai a waiho i ka poe akamai me ke kolohe nu.

 Aka nae o ka hikimua o ka haawina e hanaia ai i loaa ai ke koho kupono ana o ka lehulehu koho balota oia no ka noeau mai o ka wae moho ana o na aoao kalaiaina, a aole e like me ka wae lalau loa ia ana o kekahi poe ma ke kau i hala a lilo i mau moho a mamuli o ka manaoio o ka lehulehu i ka Repubalika a huiia me ka hoonuinui o ka poe hooikaika ua koho aku ka poe noonoo lahilahi a maka'uwale, ke kumu hoi i puka ai na hoa kekee.  E kupono mai ka wae moho e pono ai.

 

   KA MAKI'A HOOMANAO A BINAMU.

 

 Ma ka Poaha o ka hebedoma i hala oia o Aperila 20, 1905, i malamaia ae ai ka hoomanao ame ke kukulu kiahoomanao no Rev. Hiram Binamu, kekahi Misionari mua loa i pae ma Hawaii Paeaina a hoolahaia ka lamaku o ka malamalama Euanelio iloko o ka Paeaina, ke kikowaena o ka haaheo nui o ka Paredasio o ka Pakipika ame kona holomua e nee - o ia hana ko'iko'i ua malamaia ae ma ke Kulanui o Punahou, ma kahi i kukuluia ae ai ka pohaku-kiahoomanao, a oia no hoi ke kahua maopopo o kahi i ku ai o ka halenoho o ua Misionari nei - ka meahou hoi i hoopukaia iloko o ka helu i hala iho la o ke Kilohana.

 O ka hana i malamaia oia kekahi o na haawina hanohano i haaheo loa ai ke Kulanui o Punahou, ma ka hoomanao ana i ka lokomaikai nui hookahi i hanaia e Makua Binamu ma kona haa wi ana  i kona aina ponoi i loaa mai ai iaia mai ia Alii Boki mai, a i ke Kulanui o Punahou, e kupono io ai i ua kulanui nei e hoohala ole i ka hoomanao e like me na Kamehameha e hoomanao mau nei no ko lakou Alii Pauahi o na Kula Kamehameha: a Hawaii holookoa hoi e hui pu ai iloko o ia hoomanao ana.

 Mai ka manawa i kukuluia ai o Punahou Kulanui a hiki i keia manawa aole he mea hiki ke hoohewahewa i ka hoomaopopo ana i ka nui o na maikai i hookaheia aku e keia kula he kahe ana iloko o ka Paeaina nei a hu loa aku iwaho iloko o na aina like ole o ka honua a i kokua pu ia aku ai ka hoomalamalama ana o ka hoonaauao ma na wahi i komo ole ia e ka malamalama e like me Kina ame Iapana ame na wahi like, a kohu pono ka haiolelo a ka Lunakanawai S. B. Dole o ka Aha Apana Amerika o keia Teritori o haawi ai i ka la o ka hoomanao.

  Aia he nui o na haumana i puka pono mawaho ae o na haumana i noho kula a waiho i ka hoomau ana me ka pahupu o ka hooikaika ana - mai na haumana kane a na haumana wahine pau pu me na kumu, a o kekahi poe no o lakou ua hu aku mawaho o ka mea kupono e waiwai ole ai ka lakou mau hana a hapala ae i ka hanohano ame ka inoa maikai o ke kula, aka ke manao nei ke Kuokoa, ua emi ino loa iho ia haawina a oi ino loa ae ka hanohano o ke kula ma o na hana waiwai nui o na haumana o keia kula - na hana i hoopau pono ia pau pu me na hana e nee mau nei.

 A ua kupono loa ka hoohanohano ia ana o ke kumu o ke kahua o keia kula o Hawaii, a he hanohano hoi ia ma na aoao a elua, oia hoi, ke kula maloko o kana hana hoomanao a i ka Makua Binamu no ka lokomaikai i panaiia mai e ia, aka aole no e nele ka hoomanao pu ia o Kiaaina Boki o ka Mokupuni o Oahu, ka mea nana i haawi aku i keia aina nui o Punahou ia Binamu mamua o kona haalele ana ia Hawaii a au aku i ke kai no ka hema aku nei, me ka huli hoi hou ole mai.

 Ua oleloia he alii ona mau oia aka aole i nele ka umeia o kona kunaikehala i ka maikai ame ka pono o na a'o ana o ka Euanelio ma o kana kumu misionari ia ka Makua Binamu a ua hooikaika nui oia e nui kana ike no ka Palapala Hemolele a o ka hua o ia malamalama euanelio oia no kona haawi ana i kona aina ia Binamu, a haalele ai oia i ka aina hanau a hele aku ma kona huakai i hoi hou ole mai ai.

 Alaila, i ko makou noonoo, o ka haawi aina o Kiaaina Boki ka moali mua loa o ka hookahua ana o ka home hoomalamalama hoonaauao kristiano o ke Kulanui o Punahou o keia Paeaina mawaho ae o Lahainaluna ame kekahi mau kulani e ae o kakou, a makou e ike pu nei i ka waiwai nui o ka haawi aina a Boki alii i ke kanaka kupono e like me Binamu.

 Ka makou manao i hoomaopopo ai ma kekahi aoao, oia hoi, ina paha o ka haawi aina ana a Boki aole i ke kanaka e like me ko Binamu Makua ano, aka he kanaka oia i nana ole i ka "Pono Nui" a nana iho i kona ekeeke, alalia he mea maopopo loa, a ua hiki loa ke paneia me ke kanalua ole, aole e lilo ka haawi aina a Boki i mea hoowaiwai i ka nui lehulehu o Hawaii e hapai ana hoi i ka aina iloko o ka malamalama, a ma keia kumu i naauao ai ka haawi aina a Boki e haaheo ai ka oiwi Hawaii e pono ai; a o Hawaii Paeaina holookoa no hoi.

 A i ka hoohanohano ana a hoomanao ana ia Rev. Hiram Bingham pau pu aku ia maikai maluna o Boki Alii ame ka poe apau i komo luhi like iloko o ka oihana hoonaauao, pela i komo pu aku ai ke Kuokoa iloko o ia haawina hooho mahalo a hoomanao pu.

 

   Make ka Bila Waiona.

 

  Mai ka aoao ekahi mai.

ke ano hookupu a lulu, ma kona hookomo ana he bila pili ia kumuhana.

 Na Smith i hookomo olelo hooholo no ka uku ana i ke Komite Uwapo o Hilo no na hana hoomalu ma kekahi manawa o ka makahiki i hala a komo iloko o ka malama o Maraki, a na ke komite hoonaauao i waiho mai he mau hoike maluna o kekahi mau hooaiai o na hoa o Hawaii maluna o na haawina no ka hana hou ana i kekahi mau halekula o Hawaii.

 Ma ka wa o ka heluhelu ekolu ana o ka bila pili i ka ohi ana i na uku hoolimalima ua pepehiia iho la ua bila nei a make loa a hoopanee no hoi ka Hale.

  

  KA SENATE.

 

  La Hana 52. Aperila 18.-Mahope iho o ka noonoo ana i ka hoike a ke komite o na ala me loaa maluna o ka bila pili i na hui, ua hookomo mai la o Dickey he bila pakui a hooponopono i kekahi mau mea o ke kanawai kalana, oia hoi, ka lawe ana ae i na uwapo, alanui ame alahaka ame na mea like mai na kalana ae a i ka Teritori a hooholoia ka bika ma ka heluhelu ekahiia.  Ma ka auwina-la ka hanaia ana o keia mau kumu hana.

 Na Dickey no i hookomo olelo hooholo e noi ana i ka Loio Aupuni e hoike mai ina paha he mana ko ka Teritori e hoolilo ai i ka hoomalu o na alanui, uwapo, ame na alahaka i na kalana, a aponoia ka olelo hooholo.

 Hapaiia ka noonoo ana o ka vito o ka bila pili i ka uku o na kiure a hoopanee hou ia a ka Poakahi, a hoopaneeia no hoi ka heluhelu ekolu ana o ka bila Hale 160 a ka Poaono me kona hoike, a hooholoia ka bila Hale 52 pili i ka hoomoe uwea olelo kelepona o ka Hui Standard ma ka heluhelu elua mahope iho o kekahi mau hoololi.

 Na ke Kiaaina mai he leta vito maluna o ka bila waiona hoonui ino, a hoopaneeia ka noonoo ana a kahi la ae, a mahope o ka heluhelu ekolu ana o ka bila Senate 123, na waiho mai la ke komite aina aupuni i kana hoike ku-e maluna o ka bila Senate 133.

 Mahope iho o ka hoike ana mai o ke Kakauolelo Teritori i ke kakauinoaia o ka bila Senate 90. ua hooikaika nui ae ka Aha e noonooia ka bila Senate 138, a ko no hoi ia hooikaika ana ma ka auwina la a hooholoia ka bila ma ka heluhelu ekolu mahope iho o ka noonoo pu ana me ka hoike komite maluna o ia kumuhana.  He bila keia i pili i ka hoolako dala no na kalana.

 Hapaiia ka noonoo ana o ka bila Senate 125 pili i ka mana o na hui hoopukapuka dala a malama pepa ma ka oihana a nui na kuka ana maluna o ua kumuhana la a holo no hoi ma ka heluhelu elua.

 Na McCandless i hookomo bila pili i ka wehe alanui maluna o na aina aupuni e weheia ana no ka home hookuonoono a pau i ka heluhelu ekahiia, a mahope o ka hooholoia ana o ka bila Senate 140, ua hoaponoia ae la ka papainoa o ka Papa Nana o na Kauka Hukiniho a Kiaaina Carter i waiho mai ai i ka Aha no ka aponoia: a o keia mau keonimana ka i hookohuia aku i mau lala no ka papa kauka: na kauka Herbert, St. Clair ame Judd.

 Mahope iho o ka hooholo heluhelu elua ana i na bila Senate 141, 128 ame ka bila Hale 180, 188 ame ka bila Senate 127, a kukala no hoi ka Peresidena e hoihoiia mai na bila apau e paaia ana e na komite i ka Aha ua hoopanee ae la ka Aha.

 

   KA HALE.

 

 La Hana 53, Aperila 18.-O kekahi hana ano nui i hanaia ae e ka Hale oia no ka noonoo ana i ka vito a ke Kiaaina maluna o ka bila waiona, a mahope o ka walaau nui ana ua hoopanee hou ia ae la ka noonoo ana a kahi la ae.

 Ma ka noonooia ana o ka vito o ka bila pili i na uku o na kiure ua kakooia ae la ka vito mamuli o ka haule ana o ke noi e a'eku i ka vito ma ka piha ole ana o ka elua hapa-kolu o na koho no ke kakoo ana.  He hana keia i noonooia ae ma ka auwina-la.

 Hooholoia ka bila a Smith pili i ka haawi kuleana i na hui hooholo kaaahi e hoohana me na mana uwila a aila ea ma ka heluhelu ekolu, a holo pu no hoi ka Andrade bila ma ia alanui hookahi, he bila i pili i ka hooiaio ana o na palapala oihana.

  Ma ka noonoo ana i ka vito o ka bila kukulu halekula kiekie no Hilo, ua a'eku ae la ka Hale, a mahope o ka hooholo heluhelu ekolu ana i ka bila a Holstein pili i ka hoopa'i o ka holo nui maluna o na uwapo, ua waiho mai la ke komite hookolokolo i kana hoike e like me ia malalo iho:

 E hooholoia ka bila Hale 203, bila Senate 112, ame ka bila Hale 56.

 Mahope o ke ka'ipuu ana i na kope o ka bila a Coelho i hookomo ai pili i na hui apau no ka waiho hoike ana a hoolaha ana i na hoike, he bila ano nui hoi, ua holo ae la ma kona heluhelu ia ana ka bila haawina dala no ke koho balota o na kalana no ka huina o $10,000.

 Na Cox i hookomo bila pili i ka hoihoi aku i na loaa auhau holookoa o ke kalana i ka Teritori a hooholoia ma ka heluhelu ekahiia a na ke komite huikau mai i hookomo he bila pili i ka hana a hooponopono hou a hoonee hale iloko o Honolulu a i iloke o Hilo, he bila ma kahi o na bila i hookomo mua ia a laweia mai ko lakou mau manao ano nui iloko o keia bila hou.

 Na ka Peresidena o ka Papa Ola i waiho mai he hoike pili i na hana o ka halekuai o Kalaupapa no 18 mahina i hala ae, a mahope o ia i hookomo mai ai o Coelho he olelo hooholo haawina dala no kekahi mau alanui o Wailuku.

  Na Lilikalani i hookomo olelo hooholo haawina o $90,000 no ke kuai ana i ka pono wai o Kalihi, a na ka Lunanui o na Hana Hou i hoike mai i ka wehewehe o ka aina o Scharsch, o Moloaa, alaila heluheluia ae la ka olelo hooholo hui o ka Senate pili i ka hoihoi i kekahi mau dala iloko o ka waihona aina a pau i ka heluhelu ekahiia, a lokahi no hoi ka Hale i na pakui o ka Senate maluna o ka bila kukulu oihana kinaiahi no Wailuku ame Kahului.

 

   HANA I KA PO.

 

 Ma ka noho ana ae o ka Hale i ka po ua noonoo mua ia ae la ka bila waiona hou i hookomoia ai e Holstein, me ka nui walaau hooponopono i na kina'una'u a hooholoia ka bila ma ka heluhelu elua.  O ka bila Hale 222 keia.

 Alaila hapai ae la ka Hale i ka bila Senate 10 pili i ka hoopau ana i kekahi mau pauku o na Kanawai Hooponoponoia pili i ke puhi rama.

 Mahope iho o ka hooholo ana o ka Hale i ka bila Hale 201 ma ka heluhelu ekolu, ua noho ae la ka Hale ma ke ano komite hale malalo o ka noho lunahoomalu ana o Lunamakaainaana Sheldon a hoomakaia iho la ka noonoo ana o ka bila Hale Senate 48 pili i na laikini a aole no hoi i pau ka noonoo ana ua hookuu ae la ke komite hale a noho hou ka Hale a ma ke noi ua hoopanee ae ka Hale a noho hou i ka hora 10 a. m. o kahi la ae.

 

   KA SENATE.

 

 La Hana 53, Aperila 19.-Ma ka hoomaopopo hou ana o ka Peresidena pili i na inoa a ke Kiaaina i waiho mai ai i ka Senate no ka apono a hoopaa ana he papainoa no ka Papa Nana Kauka Hukiniho, ua noiia ae la e, noonoo hou i ke kumuhana mamuli o kekahi hemahema, a ma ka manawa i noonooia ae ai, na apono a hoopaa hou iho la ka Aha i na inoa me ke kauoha ana e hoihoi hou i ka leta i kakau hemahemaia e ke Kiaaina.

 Hapaiia ka noonoo ana o ka vito o ka bila waiona a hoopaneeia a kakooia hoi ka vito o ka bila Hale 103, alaila hookomoia mai la na leta a ka Hale no kekahi mau kumuhana i hanaia e like me ia malalo iho:

 E kakoo ana i ka vito a ke Kiaaina maluna o ka bila Hale 103, a hooholoia ka bila kukulu halekula Kiekie Hilo ma ka a'eia ana o ka vito, a hooholoia ma ka heluhelu ekolu ka bila Hale 205, 216, 201, 212 ame 217, ame ka olelo hooholo hui no ka nana ana i na ma'i lepera ma Kalihi, a pau no hoi na kumuhana i ka heluhelu @kahiia.

 Na ke komite hookolokolo i waiho mai he hoike kokua malama o ka bila Hale 96 a waihoia ka hoike ma ka papa no ka noonoo pu@ ana me ka bila, a waihoia hoi ia hoike ana pili i ka bila Senate 137 ma ka papa no ka noonoo pu ana me ka bila, he hoike e hooaiai ana e waihoia ka bila ma ka papa.

 Mahope o ka waiho ana mai o Bishop he hoike no ke komite kuikawa maluna o na haawina aie ame ehiku olelo hooholo Senate ame ka hooaiai maluna o ka bila Senate 24, ua laweia mai ua mau haawina nei ame na olelo hooholo a hoopaaia ka bila iloko o na hana o ka la.

 Na ke komite aina aupuni i waiho mai he hoike maluna o ke kumuhana imi aina pakui aku me ka paka Aala, a aponoia ka hoike mahope iho o na unene@ ana, a na ia komite hookahi no i waiho mai he mau olelo hooholo ame kekahi bila e hoike mai ana ke komite i ka hiki ole ke hoopau pono ana i ka hana maluna o lakou no ka hooholo ana, a waihoia ka hoike no ka noonoo pu ana me ka hoia@ a na ke komite o na loaa me ala i hoihoi mai he mau olelo hooholo ame na bila i waihoia iloko o ia komite me ka i mai o ke komite e noonooia ia mau kumuhana iloko o ka Aha i ka wa e loaa ai he manawa i ka Aha e hana pela, a apoia mai ua mau bila nei.

 Ne na hana o ka la ua hooholo heluhelu ekolu la ae la na bila Senate 127, 128, a waihoia hoi i ke komite ka bila Senate 140, a ma ka heluhelu ekolu hoi na bila Senate 141 ame 142.

 Ma ka aponoia ana o ke noi a Kalama e kapae i na rula na hapaiia ae la la noonoo ana o ka bila Senate 133 ma kona heluhelu elua ma kana noi no, a e noonooia ana no na hoololi ua oki pu ia ae la ma ke noi ia ana ae e hoomaha ka Aha a hookuu no hoi.

 Ma ka noho hana hou ana ae o ka Aha i ka hora 2 o ka auwina la ua waiho mai la o Dickey no ke komite hookolokolo he hoike maluna o ka bila pili i na holoholona holowale, a waihoia ka hoike ma ka papa no ka noonoo pu ana me ka bila.

 Alaila hapai hou ia ae la ka noonoo ana i ka bila 133 a Kalama i noi ae ai e noonooia a hoomaha ai ka Aha, a mahope o ka nui hooikaika hoololiloli manao o ka bila, he bila pili i ka hoomoe alahao iloko o Hamakua, Hilo, ame Kona, no ka hookuu auhau, ua hoopano@  hou ia ae la ua kumuhana nei ma ke noi a Dowsett.

 Alaila noi hou mai la o Kalama e noonooia ka bila Senate 1@  no ka heluhelu elua a hoomaka iho la no hoi na solona i ka hana maluna ona, he bila i pili i ka hoolilo o ka hoomalu ana o na alanui, uwapo ame na mea like mai ka Teritori a i na kalana a ma ke noi a Achi e hoopanee loa ia ke kumuhana ua hooholoia ae la a make no hoi ka bila.

 Noi hou no o Kalama e noonooia ka bila Senate 82 pili i ka haawi mana hoohana a kuleana hoohana o ka lehulehu, a mahope o ka noonoo nui ana ua hoopanee loa ia ae la ua bila nei ma ka koko ana.

 A ma ke noi a Kalama ua noonooia ae la ka bila Senate 144 pili i na alanui home hookuonoono a mahope o ka noonoo ana na hooholoia ae ua bila nei: a no ka holomua o keia hapai kumuhana mau ana ana ua hapai hou ae la oia i ke noi e noonooia na bila i waihoia mai e na komite ma na hoike, a aponoia ke noi.

 Ma ka noonoo ana i ka bila Senate 24, ua hoopaneeia ae la ka, noonoo ana a Aperila 27 ma ke noi a McCandless, a aole i hiki aku i ka hopena ua hapaiia ae la ka bila hoomoe alahao uwila no Maui, a ma ka noonoo nui ana ua hooholoia ae la ua bila nei ma ka heluhelu elua, alaila ua hapai hou ia ae la ka bila alahao o Oahu i hapai mua ia ae ai a waiho pu ia ma ke noi a Achi, a hooholoia no hoi ma ka heluhelu elua.

 Waihoia ka bila Senate 72 ma ka papa, a o ka bila Senate 129 ua hooholoia ae oia ma ka heluhelu elua a o ka heluhelu ekolu wale aku no ka mea i koe.

 Alaila hapaiia ka noonoo ana o ka bila Senate 31 pili i ke anaholo ana o na kaauwila o ka Hui Kaauwila o Honolulu, a mahope o na unene ikaika ana ua waihoia ae la ke kumuhana ma ka papa ma ka hooholoia ana.

 Na Dowsett he hoike kapauuku komite o na ala me loaa maluna o ka bila pili i na auhau o na hana imiloaa ma na puka, a ma ke noi no a Dowsett na waihoia ka hoike ma ka papa no ka noonoo pu ana me ka bila a hoopanee no hoi ka Aha.

 

   KA HALE.

 

 La Hana 54. Aperila 19.-Ma keia la hana o ka Hale i hooholo ia ae ai kekahi mau bila e like me ia malalo iho: ka hooholoia ana o ka bila Senate a Dickey pili i ka hoopakele i ka lehulehu ma o na kaa holonui la ma ka heluhelu ekolu me na hooloi liilii, a pela no hoi i holo ai ka bila a Harris ma ka heluhelu ekolu pili i ka hoopiha waihona hou no na bona o na aie.

 A holo no hoi ka bila haawina dala o $10,000 no ke koho balota kuikawa o na kalana ma ka heluhelu ekolu, he bila na Senatoa Achi i hookomo: a holo pu no hoi ia bila ana ma ka heluhelu ekolu pili i na waiona a pela no hoi ka Coelho bila pili i na hui imiloaa.

 Na ka Loio Aupuni mai he leta e pane mai ana i ka ninau a ka Hale i waiho aku ai nana e pane mai pili i ke kuleana o ka Papa: Ola maluna o na ma'i lepera ame ka ae ana i ka Hale o na Lunamakaainana e hele e nana i na ma'i hoohuoiia me ko lakou mau kauka ponoi - e pane mai ana ka Loio Aupuni i ka loaa ole o ia kuleana i ka Hale ke ole e haawiia aku e ka Peresidena ka mana no ka hooko aku pela, a oiai o ka Papa Ola ka mea kuleana maopopo maoli maluna o na ma'i lepera apau o ka Teritori.

 Ia manawa koke no i hookomo nai ai o Coelho he olelo hooholo e kauoha ana i ke kakauolelo Hale e hoike aku i ka Papa Ola i ka paa mai i na ma'i lepera hoohuoiia e noho nei ma alihi a hiki i ka manawa e kohoia ai na komikina nana ma'i lepera hoohuoiia ke holo ka bila Hale 176 e paaia e ke Kiaaina, a aponoia ka olelo hooholo.

 Na Holstein i hookomo olelo hooholo pili i ka nana hou ana ia Mrs. Makanui e hoopaaia nei ma Kalihi a aponoia ka olelo hooholo mahope iho nae o na kamailio nui ana; a na ke komite aina aupuni i waiho mai he mau hoike - hookahi maluna o ka bila Senate 6 pili i na paka o Puuohia ame Waikiki, e hooaiai kokua ana ke komite, a o kekahi pili i na aina aupuni o Piihonua e malamaia i mau aina hoomaha.

 Kokua ke komite hookolokolo i na bila Senate 113 ame 114 a na ia komite hookahi no he mau hoike maluna o na bila Hale 57, 54, 49 ame ka bila a Fernandez pili i ka lawe hanai ana o na keiki.

  Na ke komite huikau i waiho mai he hoike maluna o ka olelo hooholo a Coelho pili i ka aina Kuiloa, Kauai, a na ke komite aina aupuni he hoike maluna o ka olelo hooholo a Lilikalani no ke kuai ana o ka wai o Kalihi a aponoia ka hoike maluna o ua kuai wai nei.

 Na ke komite hoolilo i waiho mai he hoike maluna o ka uku ana aku ia Kauka McGettigen o Maui i ka huina o $40 no kana hana maluna o ke kino o kekahi Pake, a he hoike ku-e no hoi nana pili i ka haawina o $442.50 no ka hana hou ana ame na loko o ka halekula o Kalapana.  Puna a pau pu hoi i ka hooaiaiia e ia ka haawina o $357.59 no ka uku ana i elima mau lunaleta o ka Repubalika o Hawaii no na pooleta i hoihoiia ia Amerika Huipuia.

 Na ke komite hoonaanao i waiho aku i ke kumuhana o ka pahuwai no ka halekula o Kaumana i na hoa o Hawaii, a na ke Kiaaina he leta e hoike mai ana i ke kakauinoaia e ia na bila Senate 74, pili i ke koho i papa lunanana no na halepaahao bila Senate 100, bila Hale 94, 107, 103 ame 169 a hoopanee no hoi ka Hale.

 

   KA SENATE.

 

 La Hana 54, Aperila 20.- Na ka Hope Peresidena i kahea ae i ka Aha mamuli o ka waiho ma'i o ka Peresidena Isenberg, a mahope o ka noho ana o ka Aha ua heluhelu mai la ke kakauolelo i ka leta a ke Kiaaina e hoike mai ana i kona kakauinoa i ka bila pili i ke kuleana hapa-kolu o ka wahine mare, ame ka leta a ka Hale e hoike mai ana i ka hooholoia e ia he bila waihona hou ma ka heluhelu ekolu.

 

   E nana ma ka aoao elima.