Ka Nupepa Kuokoa, Volume XLIII, Number 18, 5 May 1905 — Page 2

Page PDF (1.46 MB)

This text was transcribed by:  Lei Melket
This work is dedicated to:  Awaiaulu

Ka Nupepa Kuokoa

KE KILOHANA POOKELA NO KA LAHUI HAWAII.

 

NA WARENA OPIO

ILOKO O KA ENAENA O KA LUKUWALE

He Moolelo o ka Lukuwale Ana ia o na Pele kane ma Inia.

MOKUNA IV.

PIULA A WAIHO MAI MA KE ALA.

“O ka Manawa anei keia e ala ai?” wahi ana i ninau ae ai. O, kuu poo ke nalulu nei me ka nui o ka eha. Aia anei ka ili ma ka puka?”

Alaila pani hou iho la oia i kona mau maka a hoomaka hou aku la i ka walaau olohewa me he la e kamailio ana no iaia iho.

Ke manao nei wau ua loaa oia i ka fiva,” wahi a Kete i hooomaopopo hou aku ai, “a he mea pono e lawe kakou iaia iloko o kekahi halenoho me ka nana ole ae heaha la ka mea e hoea mai ana mai laila mai. Ina nei no ko kakou poino alaila hookah no hoi ko kakou poino like ana a ua oi aku ka maikai o ia mamua o ko ianei auamo wale ana i kona iho.”

“He leo ilio ka’u i lohe ai i ke aoa mai,” wahi a Dike, “ia’u e aneane loa ana e hiamoe i ka po nei.” Alaila pane koke ae la o Nede@ e hele koke ae au e nana ina e loaa kauhale ana, a e nana pono oe e Dike i na kaikuahine o kaua.”

Mahope o ka haawi ana mai o Dike i kona ae ma ke kunou ana, ua hene malie aku la o Nede ma ka lihi-laau. Ilaila i ike aku oia he halenoho kulana o ka poe mahi o kea no maikai no nae a ua ike pu aku oia he ekolu mau opio e hele ana i ka hana me na meahana me laua, a he kanaka aoo kekahi e ku ana ma ka puka o ka hale me kona umiumi loihi a he kulana ano kanakamakua kona ano.

Ma hope iho o kona komo hou ana iloko o ka hale ua puka hou mai la oia me ke kookoo ma kona lima a hele aku la I ka mahinaai no ka hana, aole nae, ma ke ala o na opio i hele ai oia aka ma ka lihi-laau ka nihi hele ana.

“He kanaka nanaina oluolu kela,” wahi a Nede i olelo iho ai iaia iho no, “he mea maikai no ia’u e hoike ia’u iaia, a ina nei e limanui mai oia ia’u alaila e paio aku no wau iaia e like me ka ikaika iloko o’u.”

A iaia i hoopau ae ai i kana namunamu ana ua puka aku la oia iwaho i ikeia mai ai oia ke kumu i puiwa ai ka elemakule kino loihi maikai i ka ike ana mai i keia Inia me ka lole Musalamana e ku aku ana imua ona.

“He Pelekane au,” wahi a Nede i hooia koke aku ai nona iho, “Ua manao wale no wau he kanaka oluolu oe ma kou kulana ke nana aku nolaila ua hooholo iho wau e hoike aku ia oe i ka mea oiaio. Aia he elua mau kaikamahine haole iloko o ka ululaau a hookah o laua i loaa i ka ma’i, a no ia kumu i hiki ole ai makou ke nee aku imua no ka makou huakai. E ae anei oe e malamaia laua?”

Ua kunana iho la ka elemakule no kekahi Manawa me ka pane leo ole; alaila pane aku la me ka leo oluolu: “Aohe a’u hoohalahala a ku-e i na kanaka o na aina e. I na Manawa o kuu makuakane he nui ke koko i hookaheaia, aka iloko o ko’u Manawa nei mai kinohi mai o kuu noho ana ma ko’u home ponoi ame ka’u ohana ua noho au ame ka ai ana i ka’u ai iloko o ka maluhia, a aohe he kanaka i loohia i ka poino mai ia’u aku. Aia ihea kahi o na lede opio e noho nei?”

Alaila alakai aku la o Nede i ua elemakule maikai ne ii kahi o Rose e moe ma’i ana. Nana pono iho la ua kanaka ne ii ke kaikamahine ma’i no kekahi Manawa, a huli ae la a nana ia Kete, me ka pane ana aku:

“Ua nui io ka maluhiluhi o na lede opio, a aohe io he poe e poino ia laua. E malama io wau ia laua, a ke hooia aku nei no ia mea me ka manaoio pu mai i ka’u olelo me ke kanalua ole. Na ka’u wahine ame ka maua kaikamahine hookah e malama i ka lede ma’i, a e noho aku laua nei iloko o ke keena o na wahine, oia hoi kahi o ka’u wahine, i ike ole ai na wahine hana o maua ia laua nei a loaa ole na hoohuoi.”

“A ua loaa no hoi ia’u ka manaoio,” wahi a ka elemakula i hoomau aku ai i kana wehewehe,” aole he moolelo e puka aku mai ka poe e ike ole ana ia laua nei. Aia ma kahi aoao o ka ululaau nei he wahi hale uuku, a hiki wale i keia Manawa aohe he hookah mea i maalo malaila, a aohe no hoi he kanaka olaila. Ua hiki ia olua ke noho ilaila a i kela ame keia la e lawe aku ai au i ai na olua a i ka Manawa e ola ai ke kaikuahine o olua alaila e hui ai na lede me olua a hoomau aku i ka oukou huakai.”

Alaila unuhi ae la o Nede i na olelo a ka elemakula ia Kete e kukuli ana ma ka aoao o ka hoahanau Rose, a hopu aku la o Kete i ka lima o ka elemakula maikai a honi iho la me ka hoomaikai nui iloko o kona uhane nona no kana lokomaikai nui wale ia lakou.

Alaila pa’ipa’i iho la ka elemakule i ke poo o Kete opio no ka hoike ana i kona manao ohaoha a apo aku i na wahine opio me ka pane ana aku: “Aloha ino oia ame oukou no apau o ka au ana mai ma keia huakai.”

“A pehea ana la kakou e lawe ai ia Rose? Aole au i manao he hiki iaia ke hele nona iho,” wahi a Kete i pane aku ai.

Ua hoolana aku la ka elemakule i ka loaa iaia o kekahi mea e hiki pono ai o ka lawe ana i ka wahine ma’i a i ka hala ana o elima minute mahope iho o kona haalele ana i na opio ua hoea hou aku la oia me kekahi ilipipi nui.

A iluna o keia ilipipi nu ii kau ia iho ai o Rose a me ke opi ana i na kihi eha – o ka elemakula ma kekahi poo ma kahi o na wawae o Rose oiai na kaikunane hoahanau ma ke poo, ua maneleia aku la oia no ka hale o na elemakule nei, a ma ko lakou hiki ana aku i ka hale aia kana wahine am eke kaikamahine a laua ke ku makaukau la no ka hookipa ana aku ua hookipa maikai ia na wahine opio me ka ohohia nui.

A lawe loa ia na kaikamahine iloko o kahi o na wahine, ua panaiia mai la na meaai maikai o ka home o ka Inia lokomaikai i na opio kane, a ua hoolako pu ia aku laua me na, meaai e lawa ai no ia la. A mahope o ka haawi aloha ana o na opio i ka elemakula a mahope iho o ka hui hou ana o kekaikuahine Kete a honi aloha no ke kaawale hou ana ame ka hoolana ana mai o Kete i ka malama maikai ia aku o Rose ua hulihoi mai la na opio kane no kahi o laua i makemakeia ai a noho, oia hoi kahi papa’ihale uuku.

A me na kuhikuhi o ka elemakule i na opio ua hookolo aku la o Nede ma a loaa io aku la no ia laua. He wahi hale uuku io no ia a i hoolu-aia oloko me na lau-kulina i emi iho hoi ka papahele he mau kapuai elua ilalo i ke kiekie o ka nui lau-kulina i hoolu-aia iloko olaila.

A i ka maopopo ana o na mea apau a laua i hooponopono aka hele ai e alo ana hoi i na hoohuoi o ka poe e komo aku ana ilaila a manaoio iho la laua ua palekana io no mai na hoohuoi, ua haule aku la laua no ka hiamoe ana, a aole no hoi i u iho ua waiho a-make aku la laua i ka hiamoe no ka nui maoli o ka luhi o ka hooikaika iloko o keia huakai e holo ana i pakele mai ka lukuwale ana o na Inia.

I kekahi la ae ua hoea aku la ka elemakule i kahi o ua mau opio ne ii ukaliia e Kete Warena, a maka nanaina o ke kaikuahine i maopopo ai i na kaikunane i ka nui pilikia paha o ka hoahanau o lakou – i ka hele a haikea am eke ano luhi o Kete.

“Pehea o Rose,” wahi a ka ninau a na opio kane.

“Oia mau no kona ma’i i keia Manawa e like me ia inehinei.” wahi a Kete i pane aku ai. “Ua mau kona olelo olohewa i ka po nei a ke mau la no ka olohewa a hiki i ka Manawa a maua i haalele aku nei. Aole au i makemake e haalele aku iaia i ka Manawa e like iho la me ia aka ua ae aku wau i ka makemake o keia elemakula maikai a’u i manao wale ae ai no he manao kahi ana i makemake ai e hoike mai ia’u.”

“Heaha ka meahou?” i ninau aku ai o Nede i ka elemakula.

“Ua ha’i mai nei kuu mau kauwa i ka hele huli o na Inia Sipoe maloko o na hale apau apuni ka aina; a o kekahi o na aliikoa o Sanadinafa ua pau aku lakou i ka holo i pakele ai a mai Nalawa aku kahi a ka pualikoa i ala ku-e ikaika aku ai i na enemi, a ua pau pu aku hoi na haole kamaaina o ia wahi i ka puhee.”

“Aia he uku i haawiia a e makanaia ana i ka poe apau e huli ana a loaa keia poe haole, a o ka poe apau e hoao ana e huna a loaa pono e pau ana lakou i ka hoopa’iia me kekahi hoopa’i weliweli a oia no hi ka make. O ka lede opio e waiho ma’i nei ua ma’i loa oia. Aia oia iloko o ka lima o ke Akua; a e oluolu ae ana paha oia a e make aku ana paha.”

“Ua noonoo wau e loihi loa ana oukou ma ko oukou ala, ma muli o ka ma’i o keia kaikuahine o olua, a ina e oluolu ana oia no elua pule a ekolu paha alaila aole no oia e ikaika koke ana no ka auamo ana i na kaumaha o ka huakai e hiki aku ai i Miruta alaila a hala loa ana kekahi Manawa loihi e like paha me elua mahina, no laila ua manao wau e hookuu no ia olua e hele a e noho na lede opio me a’u i mau kaikamahine na’u.”

“Ua hoike aku wau i kuu mau kauwa wahine i ka ma’i o kuu kaiamahine, a ina lakou e lohe ana i ka uwe a uwa a olelo olohewa paha alaila aole e nele ko lakou hoomaopopo no kuu kaikamahine no ia, a aole e loaa na hoohuoi ana a e poino like ai makou ke loaa mai.”

“Ina e huliia mai ana keai wahi e like me ka mea i hoikeia mai alaila e loaa pono ana olua a he maikai ole hoi ia, nolaila kekahi a’u i noonoo ai i ka maikai loa o ko olua hele aku, a no na lede opio ua manao wau e nalo ana laua a aole he pilikia e hoea mai. Aka, ina e loaa pono makou, a e like me ka’u i lohe ia he lawe ia na paahao i Deli, alaila owau kekahi e hele pu me na wahine opio i ole ai laua e hanainoia a na’u e hooikaika e malamaia laua. A ma ko’u ala e hoea aku ai wau i Miruta kahi o olua e loaa aku ai ia’u a na’u e hoike aku ia olua no ko makou paapio, a na olua ia e huli aku i ke alanui e hoomahuka ai ia laua.”

Ma keia hoike manao o ka elemakule ua nui ino loa ko Kete hoomaikai i ka elemakule no na haawina oiaio i hoikeia a ku no hoi i ka hoopakele ola.

“E kuu mau kaikunane,” wahi a Kete i pane aku ai i na opio kane, “ua maopopo loa ia’u e hala ana kekahi mau pule mamua o ka loaa mai ia Rose ka maha ina e maha mai ana oia. A he hoonui ana hoi ia i kuu noonoo kaumaha maluna ona a maluna hoi o olua ina wau e ike aku ana ua paapio ae la olua i na Sipoe ma ka noho ana ianei, a ina no e noho kokoke mai ana olua no ka hoopakele ana ia maua, he hana puikaika no ia o ka paio aku i na Sipoe ina he nui ino loa lakou oi ae mamua o olua a ia kakou apau.”

“A oi loa aku no hoi ka maikai o ka ka elemakula a’o i waiho aku nei no ka haalele ana ianei, a e hele aku, oiai, ina iaa o papa ma ke ala no Miruta i keia manawa alaila e nui ana kona olioli ame ka maha o kona naau ke ike aku olua a hui na keiki me ka makua ilaila, a na olua hoi ia e hoike aku i ko maua malama maikai ia e keia elemakule maikai a mai hopohopo no hoi; a malaila no hoi wau i ike ai i ka waiwai nui o keia manao o ka elemakule e haalelel olua ianei a e hooikaika e hiki aku i Miruta i ka manawa kupono.

Ma ka noonoo ana o na opio kane ua ike pu iho no laua i ka ikaika maole o keia puupuu ikaika i pa aku i ko laua uhane, oia hoi, ka haalele ana i na kaikuahine o olua iloko o ke kulana puuhonua ole oiai aia na maka o na kaikuahine maluna o na kaikunane no ko laua hoopakele, aka, ma keia ke haalele nei na hoopakele, a ua lilo ia i mea kaumaha loa i na opio kane aka i ka hookuku ana i ka wehewehe maikai a ka elemakule ua hooholo iho laua e lawe i ka olelo a’o, me ka haawi nui ana i ko laua hoomaikai nu ii ka elemakule no ka papahana i waihoia mai ia laua ame kai ini hoopakele i ko laua mau kaikuahine.

Ua a’o aku ka elemakule i na kanaka opio e waiho i ko laua mau aahu Musalamana a e komo i na aahu Hinedu, a nana hoi e hoolako aku ia laua, oiai o ia ano lole aole he hoohuoi koke ia laua, a e pena holookoaia hoi ko laua mau kino mai na poo a na wawae.

A mahope koke iho ua hoi aku la ua elemakule ne ii kauhale me ka haalele ana iho i na opio, a no laua opio kane hoi me ko laua kaikuahine Kete he kaawale ana ia o ka nui kaumaha a ku maoli no i ka walohia e hiki ole ai a lawa ole i na olelo ke hoike i ka pihapono o ke kaumaha mawaena o na opio, aka e like me ka hooholoia ana o ka papahana o ka elemakule ua hoonui aku na opio i ka uumi a hoomalu i ko lakou noonoo a hana aku i ka mea oi loa o ka pono.

A hala ka hora hookah a oi iki ua hoea hou aku la ka elemakule i kahi o na opio kane e kali ana me na lao no ka pono o na opio. Mahope o ka wehewehe ana o na opio i ko laua mau aahu ua hoomaka iho la ke penaia o ko laua kino holookoa, a me ka pahiumiumi i kahiia ae ai ko laua mau poo a nemonemo e hoohalike loa ana me na Hinedu, a ua nui ka aka o na opio a me ka elemakule i ka pau pono ana o na hoololiloli ano maluna o na opio – i ka hele a like loa me na Hinedu e hiki ole ai na hoohuoi ke kupu mai.

Mahope iho o ka makaukau ana o na mea apau a mahope iho o na haawi aloha pumehana ana me ka elemakule aia hoi na Opio Warena ma ke ala no ka laua huakai no Miruta. I ka la a po e hele wawae ia ana e laua a hala wale ka hapa mua o ka poi  ka hele wawae ia mamua o ka hooluolu ana, a pela iho la laua o ka nee malie ana me ka hui no me na Sipoe ma ke ala aole nae he loaa o na hoohuoi no laua a ua maikai hoi ia ma ko laua aoao.

Mamuli o ka hoomaopopo o Nede i kona nieniele mau ia i ka wa o laua e komo ai iloko o kekahi mau kauhale ua noonoo iho oia he mea pono ia laua e hoomamao mai kauhale aku a e hoaumoe mau iloko o ka laau, a ma ia hope mai i hoomau aku ai ia anon oho ana iloko o ka laau.

A i ke awakea o kekahi la, ia laua iloko o kekahi ululaau no ka hoomaha ana a e hoomakaukau ana i ko laua paina awakea, a e paila ana hoi kahi ipuhao laiki uuku a laua i loaa mai na Inia mai, a ia Nede i kulou iho ai no ka lalau ana i ka wahie no ke pao ana iloko o kapuahi, ua hoopuiwa loa ia laua i ka lohe ana aku i kekahi mea hu a hihio ikaika, a i ka ea ana ae ona iluna e nana ai heaha la ia mea ua ike koke aku la o Nede ame Dike pu i ke ku pololei ana mai o kekahi moo nahesa nu ii makaukau loa e lele mai iluna o Nede, a me ka hooka’ulua hou ole iho a me ka nui eleu o Dike ua hili koke aku la oia i ka moo nui me kana paukulaau nui ma kona lima, he wahie hoi, ua loaa pono aku la ka moo ma ke poo ke kumu o kona make ana.

“Pakele maoli oe e kuaana,” wahi a Dike, “ina i mau loa kou kulou ana ina paha ua nahuia oe e ia ma ka papalina, a ina paha oe i moku heaha la ka hana kupono e hana ai no ke pale ae ia eha mai ia oe aku, oiai he wai laaumake ka ia moo.”

“O ka hana kupono e hana ai,” wahi a Nede no ka pane ana i ka ninau a kona pokii, “oia no ke oki koke ana i kahi i nahuia a poopoo loa iloko o ka io a kiola aku i kahi i nahuia, a oiai aole a kaua laau e hoomake ai i ka ikaika o ka wai make alaila he mea pono e wehewehe ae i kekahi mau wa-hi poka a kaua a o ka pauka ke lu ma kahi i oki poopoo ia a piha ia wahi. Oia ka’u i hoomaopopo ai i ka hanaia o ia ano rula ma kekahi mau aina o ka hikina aku nei a ua loaa no ka pakele i kekahi poe i nahuia e na moo o keia ano.”

Aka, ke olioli loa nei wa i ko loaa ole ana i keia poino oiai he mea hooka’ulua ia i ko kaua ala no ka pahuhopu,” ina i nahuia oe wahi a Dike.

“Makemake anei oe e Dike e ai i kela moo?” wahi a Nede i ninua aku ai; “ke manao new wau he maikai no ka moo i ka ai ana.”

(Aole i pau)

 

MAKAIKIU

PETERIKA@MAFE

Ke Kolopa Uneune i na Nihiliti.

Ka Hoopakele o ke Duke Kiekie.

MOKUNA IV,

KA HOAO A KE KANAKA LOEA

“He nui io no ka poino e loaa mai ana mai ka nitero @@@@@@@ aka ke manoa nei wau he mea kahiko ia.”

“Pela io no, e Hana,” wahi a Petero i hooiaia mau ai @@@@ he oi ae kona maikai mamua o ke kiana, a he oi aku hoi ka m@@lahi ke hoohanaia aku.”

“He mea maikai ia e malamaia a nui,” wahi hou a ka @@@@@@@kiu.

“Pela io no, a i ka manawa o kekahi hoahanau e hana a@@@@@@@ ko o kekahi halehana intero-li@erine no ka @@@@@@ hana.”

“Pololei kela,” wahi a ka makaikiu, me ka maalea nui.

“No ka kakou hana maoli,” wahi hou a Petero, “ke hili@ai @@@ makou maluna o ke kanaka loea.”

“Pela paha e pono ai,” wahi a Peterika, e uhiuhi wala ana @@@ i kona manao maoli, a aia hoi kona noonoo ana no ke kanaka @@@@ i hoikeia mai iaia, a hooholo iho la oia iloko iho ona e ike k@@@@@@ maoli aku i ua kanaka loea la, malia o loaa mai he wahi malamalama nona e hana aku ai i kana hana.

“He kanaka kupaianaha keia loea,” wahi hou a Petero i @@@@ mau mai ai, me ka minoaka ana mai. “A o kaua mau mea @@@@ pa-hu he oi aku a ke kupaianaha.”

“Ke manao nei wau,” wahi a Peterika i panai aku ai, @@@@ hookah wale no ka meai i kea ia mea.”

“Oia iho la,” i kakoo mai ai o Petero, “aka nae na ike no @@@ kou apau i ka ahana a keai mea hoopa@u. Ke hoike aku nei w@@@ ia oe i kekahi mea. I kinohi aole no makou i hooiaio loa no @@@ loea; ua ike no hoi oe i kea no o na kanaka he loaa no na manao kanalua no kekahi kanaka i loaa mai kona ike mai ka @uke wale mai no.”

“Pololei,” wahi a Peterika, me kona ano hoohoihoi aku i kona hoa.

“Nolaila, i ka ha’i ana mai o ua loea la ua ike oia i ka mea maikai loa i oi ae mamua o ka makou mau mea i hana’i e hiki ai ke umeia na noonoo o kela kupuino o Europa, ua lilo aku la makou mahope ona.”

“Aole a’u mea he hoowahewa ae ai no ia mea,” wahi a Peterika, me kona hooi loa ana ae i kona hoihoi no na mea ana e lo@@ nei.

“He loea huki noonoo maoli no keia a ua hoomalimali mai la kela a hiki i ko makou ae ana e ike kumaka i kana hoao ana i kana i hoike mai ai.” No ka hoopokole ana ae, ua hoao io aku makou a ua ike he maikai maoli no.”

“Heaha ka mea i hoaoia aku ai ua mea hoopa-hu la?”

“Oia ka’u e ha’i aku ana ia oe. Aia ma kekahi wahi o na @@@@hiwi Alana, i oi aku hoi mamua o hookah mile mai na k@@@@@ kauhale liilii aku, malaila kahi a kekahi kanaka waiwai i k@@@@@ ai i hale kupapau ohana nona. Nolaila ua hooholo iho la @@@@@ malaila makou e hoao aku ai i ike hoi i ka oiaio o na mea a keia kanaka loea.”

Aole he pane ma ko Peterika aoao no keia mau olelo, aka haka pono aku la me ka hiaai nui.

“Na keia loea no i hoike ma ii ka manao e hoohiolo iho i kekahi paia o keia hale kupapa’u,” i hoomau hou mai ai o Petero.

Minoaka iho la o Peterika no keia mau olelo.

“He wahi hana aka no keia,” wahi hou a Petero, “a ua komo mai no hoi ka makemake ia makou no ia mea; nolaila, i ke kakahiaka nui o kekahi la, ua pau aku la makou ilaila, a hoea aku la makou ilaila he hora holookoa mamua o ka manawa e hiki ae ai na limahana. Ma ka makou nana aku i ua loea la, aole ana wahi p@@lo e paa ana, a manao iho la makou ua hoouna mua paha ua @@@@ la i kana mea hoopa-hu i ka po mamua iho.”

“Oia no ka manao e loaa ana ia’u,” wahi a Peterika.

“Aka, aole pela; ua lawe ae no oia i kana mea hoopa-hu me ia.”

“Alaila, he wahi mea uuku wale no.”

“Ae, a oia ka mea i nani loa ai. Ua wehe ae oia he wahi p@@@ uuku mailoko ae o kona pakeke, a mahope o kona wehe ana ae @@ waiho iho la oia he wahi mea palahalaha i ano like me ka pepa pahu manoanoa, maluna iho o ka paia e hanaia ana.”

Hoomaha iki iho la o Petero.

“A pehea hou aku?” wahi a Peterika.

“’Aia, e na hoahanua.’ wahi a ua loea la, ‘ina oukou e hoomamao iki aku ana, i ole oukou e eha, eia nae me ka hiki no ia oukou ke ike mai, e haawi aku no kakou i na limahana i manawa e loaa aku ai he uku hana kaulele hou iho.’

“Kuemi aku la makou ihope,” wahi hou a Petero, “a oia no hoi ka manawa a ka loea i wehewehe ae ai i kekahi uwea makalii ana no hoi e paa ana iloko o kona eke, a hoopaa aku la oia i kekahi poo i ua mea hoopa-hu la a waiho iho la ma ka aoao o ka paia.

“Kuemi hope mai la oia no hookah haneri i-a ka mamao, e wehewehe ana hoi i ka uwea iaia e hele ana, a iaia i ku iho ai, no hoopaa iho la oia i kekahi poo o ka uwea me kekahi waihona uwila pakeke uuku.”

“Ea, he keu aku kela o ka waihona uwila nuku loa,” wahi a Peterika.

“Ae; ua like no paha me ka hapalua dala ka nuku,” i panai mai ai o Petero. “Ma keia ua komo iho la ka noonoo iloko o makou e @@ aku ana makou i ka hanaia mai o kekahi hana mana, eia nae ua kuhihewa loa ia makou, oiai ua lohe aku la makou i ke pa-hu ana a@@@ like aku hoi ke kani me kapu Karapu. Ua pii ae la ka uwahi a uhi pu ia ae la ua paia nei, hoonaueneia ae ka honua, a i ka nalo ana aku o ka uwahi aole he wahi mea i koe iho o ua paia nei, a ma kona makalua e waiho ana kekahi puulepo nui.”

“Maikai maoli kea mea,” wahi a Peterika i pane aku ai.

“Ae, na maikai maoli, a ua apo koke aku makou i kaua.”

“Oia ana no ka’u hana e hana’i, in owau pu kekahi me oukou.”

“Ua hoao hou ia ae no keia mea hoopa-hu i keai mau pule @@@ nei.” wahi hou a Petero.

“Oia! O ka wa hea la ia?”

Luliuli ae la ko Petero poo, a pane mai la;

“Aole i hoike piha ia mai ia mea ia’u, a o ka hike uuku i loaa mai ia’u, aole i loaa mai ka mana e hoike aku ai, pela no hoi ia oe.”

“Ua pono iho la,” wahi a Peterika. “Ke manao nei wau e hiki mai ana ka manawa e ike ai kakou no ia mea.”

Aole he mea na Peterika e hoohewahewa ae ai o ka hoao hope i hoikeia mai iaia oia no ka hoao ana e lawe ae i ke ola o ka @@@@ loaa ai hoi ka hopena mainoino maluna o ka lunanana, i hoikeia ai hoi e Oloveka.

 

MOKUNA V.

KA MANAMANA UUKU O PETERIKA.

aohe he mau papaleo hou ana maluna o keia kumuhana, oiai ua haalele koke iho la laua i ka moku holo muliwai i ka wa no i ku aku ai ma kekahi aoao, a laua hoi i kau mua ai iluna o ka moku, a aia laua ke hoi la no ka hale inu rama a laua i haalele ai.