Ka Nupepa Kuokoa, Volume XLIII, Number 18, 5 May 1905 — Page 5

Page PDF (1.59 MB)

This text was transcribed by:  Daniel K. Seto
This work is dedicated to:  koʻu kaikaina ʻo Kaholoahina Richester

Ka Nupepa Kuokoa

KE KILOHANA POOKELA NO KA LAHUI HAWAII.

 

Hookuu ka Ahaolelo 1905.

 

Mai ka aoao eha mai.

            olelo hooholo i noonooia a waihoia ka huli pono ana i ke ano o ua lunanui nei iloko o ke komite wae i hooholoia a kohoia o Long.  Haia ame Sheldon.  Ma ke kakahiaka no i heluheluia ae ai ka vito a ke Kiaaina maluna o ka bila Hale 176, a i ka auwina la i aʻeia ae ai ka vito, @ ma ka hoihoi ana mai o ka Senate i ka bila Hale pili i ka waiona @ na hoololi aole i lokahi ka Hale maluna o ia mau hoololi a kohoia o Rice, Harris ame Holstein.  Ua hoole pu ae no hoi ka Hale i na hoololi o ka Senate maluna o ka bila 205, a kohoia o Smith, Coelho ame Copp a na ke komite @ i hoike mai maluna o ka bila pili i ka hanau Hawaii ame ko na kiure nieniele a hooholo heluhelu ekolu ia ua mau bila nei.  Hooholo heluhelu ekolu ia ka bila Hale 125 mahope o ka lohe ana i ka hoike komite hui kuka a apono no hoi ka Hale i na hoololi o ka Senate maluna o ka bila 220, alaila hooloheia ka hoike a ke Kakauolelo Teritori i ke kakauinoaia o na bila Hale 180, 45, ame 146.  Na ke komite hoonaauao i waiho aku i ka hana o ke Alanui Smith i na hoa o ka Apana Elima a na ke komite aina aupuni i waiho mai he hoike lokahi maluna o ka bila Senate 144 a aponoia hoi ka hoike kue a ke komite maluna o ka bila senate 97, oia hoi @ hoopanee loa ia ka bila.  Mahope iho o ka waiho ana i ka bila Senate 87 ma ka papa, ua hooholo heluhelu ekolu ia na bila Senate 54, 117, 123, ame 102 a hoomaha no hoi ka Hale no ka noho ana i ke ahiah aka i ka wa i hiki mai ai ka manawa o ka po aole i lawa na hoa no ka noho hana a noho hana ole ai ka Hale ia po.

 

La Hana Kanaono o ka Ahaolelo.

            Ma ka Poakolu i hala Aperila 26 i piha ae ai na la hana o ka Ahaolelo i ke kanaono a hookuu no hoi na hana, eia nae, o na la i hana maoli ia e ka Aha he hookahi la hana i haule mamuli o ka @ a noho ole ana o ka Aha, a o ka Hale o na Lunamakaainana ka i hana a piha pono kona mau la he kanaono, eia nae, ua helu pia ia no ko ka Senate a he kanaono hoi ia i ka Ahaolelo a oia @ hoi na Hale Kaukanawai a elua.

 

Ka Senate.

            Ma keia la hana o ka Aha Senate ua noho pau pono mai na hoa i ka wa no i hoomaka ai na hana, a mai ke Kakauolelo Teritori mai he mau leta e hoike mai ana i ke kakauinoa e ke Kiaaina na bila Hale 223 bila Senate 141 ame 89.  Na ka Hale i hoike mai ma ka leta i ka hooholoia o ka bila Hale 117 ma ka heluhelu ekolu bila Senate 40 ame 112, a waihoia ka bila 112 i ke komite hooponopono a o ka bila 40 i ke komite o na @ me loaa.  O ka bila Senate 123 no hoi kekahi i holo ma ka heluhelu ekolu ia me kekahi mau hoololi a noi o Dickey e lokahi ole me ka Hale a aponoia e like me kenoi a hooholo pu ia no hoi ka bila Senate 54 ma ka heluhelu ekolu.  Mahope o ka loaa ana mai a hoopaaia ma ka moolelo o ke kono i na hoa no ka hui pu aku i ka halawai e malamaia ana ma ka Halemele Hou i ka poalima no ka hoolohe ana i ka haiolelo a hon. John G. Wolley maluna o ke kumuhana ka "Makaainana Kristiano" ua waiho mai la o Dickey he hoike komite hooponopono maluna o ka bila Hale 193 a waihoia ka hoike ma ka papa no ka noonoo pu ana me ka bila.  Na ke komite hookolokolo i waiho mai he hoike maluna o ka bila Hale 189 a waihoia ka hoike ma ka papa no ka noonoo pu ana me ka bil a ma o Dowsett i waihoia mai ai he hoike komite hui kuka maluna o ka bila waiona a aponoia ka hoike a aponoia no hoi ka hoike o ke komite hui kuka a Hayselden maluna o ka bila e hoike komite hui kuka maluna o ka bila Hale 126.  Na Kalama i hookomo he olelo hooholo e haawi ana i ke kakauolelo no i ka uku o ke paʻi ana i ka moolelo o ka Aha a waihoia i ke komite o na Helu ka hana o ia mea a aponoia ka olelo hooholo.  Na @ i waiho mai he olelo hooholo me ka lokahi pu mai o ka Hale ina e kakauinoa ole mai ke Kiaaina i ka bila Senate 138 mamua o ka hora 12 p.m. o ka la hana alaila e hooloihiia aku ke kau o ka Ahaolelo no umi la.  O kei mau bila Hale malalo iho nei ka i hooholo heluhelu ekolu ia, oia na bila 57, 99, 47, 191 ame ka 225: o ka bila hope pili no ia i ke anaholo o na kaauwila o ka Hui Kaauwila Honolulu.  Ma ka noonoo ana ua lokahi ae ka Senate i na hoololi o ka Hale maluna o na bila Senate 115 ame 102 a hooholoia no hoi ka bila Hale 189 ma ka heluhelu ekolu a aponoia no hoi ka hoike komite hui kuka maluna o na hoololi o ka Hale no ka bila Senate 112.  Ma keia manawa ua noonooia ae la ka papainoa o na luna aupuni i waihoia mai e ke Kiaaina no ka hoopaaia e ka Senate oia hoi na hoa o ka Papa Hoonaauao ame ko kekahi mau oihana e iho e like me ia e puka aku nei ma kekahi wahi o ke Kilohana a mahope o ka nui paio ana maluna no nae o na hoa o ka Papa Hoonaauao ua hoopaa ae la ka Senate i ka apono ana ia mau inoa.  Na ke kiaaina i hoike mai i ke kakauinoaia e ia na bila hookahi, pili ia Kawa, elua pili i na paahao; ekolu, pili i ka holonui ma na uwapo; eha, pili i ke koho ame ka hoopau ana o na lunakanawai aha apana; elima, pili i ka hoopakele ana i na iʻa ai; eono, pili i ke kala paahao; ehiku pili i na hooiaio hanau Hawaii.  Na ke kiaaina mai no he hoike i ka vitoia o ka bila Hale 201 a mahope o ka noonoo ana i na hoohalahala o ke Kiaaina ua kakooia ae la ka vito a hoomaha no hoi ka Aha.  Ma ka noho ana ae o ka Aha i ka auwina la ua waiho ae la o Dowsett he hoike komite o na ala me loaa maluna o ka bila Senate 40 a aponoia ka hoike a kohoia o Pairs, Dowsett ame Bishop i mau hoa no ke komite hui kuka; a holo no hoi ka bila Senate 112 e like me ia i hoike lokahi ia e ke komite hui kuka.  Na ke Kiaaina he leta e hoike mai ana i kona kakauinoa i ka olelo hooholo hui pili i ka haawina o $4000 no ka uwapo alahaka hou, na bila 65 pili i ka hoeueu oihana mahi ame ululaau; bila 66 @ iloko o ka Mokupuni o Oahu; kanawai 67, pili i ka hooponopono na o ka hana waiona ame ke kuai ana ia mea.  Mahope iho o ka hoolohe ana i na leta o ka Hale o na Lunamakaainana pili i kekahi mau olelo hooholo ame na bila ame kekahi vito a ke kiaaina, ua hapaiia ae la ka bila Hale 193 pili i ka aila @ no ke ana kekele o 150, he bila hoohaiki a hooholoia ke kumuhana ma ka heluhelu ekolu.  Na Paris i waiho mai he hoike komite o na helu maluna o ka olelo hooholo pili i ka uku ana i ke kakauolelo no 20 keneta o ka aoao hookahi ma ke kakau mikini a i 75 keneta no ke paʻi ana o ka aoao hookahi me na hooponopono ana apau maluna o ka moolelo nei ma ke aponoia ana o ka hoike.  Na Dickey i waiho mai he hoike komite hui kuka maluna o ka hoololi o ka bila Senate 123 e lokahi ana ke komite e hooholoia ka bila e like no me ia i hooholoia ai e ka Senate me na hoololi ole o ka Hale a aponoia ka hoike.  Na ke kiaaina i hoike mai i ke kakauinoaia e ia na bila 69, 68 ame ka bila 70.  Hapaiia ka noonoo ana o ka bila Hale pili i ke kukulu hale hookolokolo iloko o Kohala a waihoia i ke komite hookolokolo ma kona wa o ka heluhelu ekolu; a ma ka noonoo ana na hooholoia ae e noho hana hou ka Aha ma ka hora 7:30 o ke ahiahi aole i ka hora 9. 

 

Hana i ka po.

            Ma ka noho ana ae o ka Senate o ka vito a ke Kiaaina maluna o ka bila maʻi lepera oia ke kumuhana mua o ka noonooia ana a kakooia ka vito, a mai ke Kiaaina mai no hoi he leta e hoike mai ana i ke kakauinoaia e ia na bila malalo iho nei:  Na bila Hale 186 14@, Senate bila Senate 121, bila Hale 103, 185, bila Senate 54, 115 bila Hale 225, 194 bila Senate 114, 113, 112, bila Hale 57, 96, 160, 129, bila Senate 1@2 bila Hale 221, 203, 99, 189, bila Senate 144, 40, 47, 130 a o ka bila hope loa no hoi keia i loaa mai ai ma ke aumoe.  Mai ke kiaaina mai he leta pili i ka vito ana ana maluna o ka bila Senate 138 pili i ka hoolako haawina dala no na kalana a ma hoi o ke kuleana haawi haawina dala no na kalana.  Na Lane i hookomo olelo hooholo pili i ke noi i ka Elele Lahui Hon. J.K. Kalanianaole e hooikaika e hooholoia i Kanawai Kalana no Hawaii e ka Ahaolelo Nui ina e haule ana ke Kanawai Kalana i holo iho la ke waihoia aku i ka Aha Kiekie, a ke ole no hoi e hiki ole ke hoohalahala aku i ka Aha kiekie Amerika, a ma ka noonoo ana ua aponoia ae ua olelo hooholo nei.  Mai ka Hale mai he hoike i ka hooholoia o ka Bila Senate 47 ma ka heluhelu ekolu a me ka apono ana i ka hoike o ke komite hui kuka maluna o ka bila Senate 123 a lokahi no hoi i na hoololi a ka Senate maluna o na bila Hale 191, 218 ame 225, a lokahi ole hoi i na hoololi o ka Senate maluna o ka bila Hale 193 a kohoia e Waterhouse, Rice ame Cox, a ma ka noonoo ana ua koho aku o Peresidena Isenberg ia Kalama, Dowsett ame Bishop i mau hoa ma ka aoao o ka senate.  Ua hooholoia ae no hoi ka bila Senate 92 e ka Hale a waihoia ae hoi ka ike i ka Aha no ka hooholoia ana pela.  Na Lane i hookomo olelo hooholo e lokahi pu ia ai e ka Hale i pili i ke noi aku i ka Papa Ola e paa mai i na maʻi lepera @huoiia e noho ana ma Kalihi e noho ilaila no ka nanaia iloko o hookahi makahiki a aponoia ka olelo hooholo.  Na Lane no he olelo hooholo pili i ke noi aku i ka Ahaolelo Nui e hana mai i kanawai e hookuu ana i na hoomana a ahahui o na hana aloha ame pono me ka paniku ole i ko lakou mau aina i ke kaukani eka a aponoia no hoi ka olelo hooholo.  Na ka Hale i hoike mai i ka hooholoia o ka Bila Senate 6 pili i ke kukulu paka no Puuohia me na hoololi o ka Hale a ma ke noi ana ua apono lokahi ae la ka senate i ua noi nei a hoike pu ia mai no hoi ka hooholoia ana o ka bila Senate 138 pili i ka hoolako haawina dala no na Kalana.  Na Kalama i waiho mai he hoike komite hui kuka pili i ka lokahi ole me ko ka Hale maluna o ka bila Hale 193 a waihoia ka bila ma ka papa a mahope iho o ka waiho ana mai o Dickey i kana hoike komite maluna o ka haukapila o Kohala e hoike mai ana i ka make o ka bila i ka auwina la, ua hoike mai la ka Hale i ka hooholoia o na bila Senate 116 ame 144 ma ka heluhelu ekolu.  Na Paris i waiho mai he hoike komite o na heluwaiwai maluna o na hoolilo o ka Aha iloko o ke kau a ikeia he $5966.65 no ka uku o na hoa mawaho ae o na uku mi@e a he $1383.25 no na lilo e ae, a o ke koena i koe i hoolilo ole ia he $7342.27 eia nae, he mau hoolilo no kekahi pili i ke paʻi ana i ka moolelo o ka Aha.  Mahope iho o ka noonoo hou ia ana o ka olelo hooholo lokahi pu me ka Hale pili i ke aupuni kalana, a waihoia ma ka papa, ua noonooia ae la ka olelo hooholo noi i ke Kiaaina e hoopau i ka Peresidena o ka Papa Ola ma o ka hoike hapauuku la e lokahi ana i ka olelo hooholo a ma ka noonoo ana au haule ka apono ana i ke kumuhana a i ke aumoe loa ka hookoia ana o ia hana.

 

Ka hookuu ana.

            Ma ka hora 11:55 o ke aumoe i aponoia ae ai ke noi no ke koho ana i komite o ekolu lala no ka hui pu ana me ke Kiaaina a e hui pu me ka Hale no ka hoike aku i ka makaukau o ka Senate e hoopanee loa i ke kau 1905, a kohoia o McCandless, Gandall ame Woods, a ma ka manawa i hala aku ai ke komite ua heluhelu ae la ka moolelo o ka Aha o ia la hana a aponoia.  A ma ka hora 12:45 o ke aumoe i waiho mai ai ke komite i kana hoike i ka hui ana me ke Kiaaina a hoike mai ke Kiaaina aole e hoopanee loa ka Aha a ae mai ka Hale, a ma ka hora 1:02 iho i hoea mai ai ke komite o ka Hale a hoike mai la i ka makaukau o ka Hale e hoopanee loa, a mahope iho o ka laweia ana o ka hoikehui o na Hale a elua i ke Kiaaina no ka hoike aku iaia ua loaa aku ae o ke Kiaaina no ka hoopanee loa ana, a mahope no hoi o ka pule loa no hoi ka Aha i ka hora 1:05, me na huro ana ekolu no ka Peresidena Isenberg o ka Senate.

 

Ka Hale.

            Ma keia la hana o ka Hale o na Lunamakaainana ua nui maoli kana hana, a o na bila i waihoia no ka heluhelu ekolu ana oia kana i hooikaika pauaho ole ai no ka hoopau pono ana.  Holo na bila Hale 218, 191, 225 ame 160 ma ka heluhelu ekolu mahope iho o ka lokahi ana i na hoololi o ka Senate maluna o lakou a o ka bila Hale 225 pili no ia i ke anaholo o na kaauwila o ka Hui Kaauwila Honolulu.  Lokahi ka Hale i na hoololi o ka Senate maluna o ka bil Hale 194, a aponoia ka hoike a ke komite hui kuka maluna o ka bila Senate 115 a hooholoia ka bila ma ka heluhelu ekolu a lokahi hoi ka Hale i na hoololi o ka Senate maluna o ka bila Hale 203.  Mahope iho o ka hoolohe ana i ka hoike o ke komite hui kuka @ ka Hale no na hoololi o ka Senate maluna o ka bila Hale 222 he bila waiona i hookomoia e Holstein no ka lua o ka manawa, ua hooholoia ae la ua bila nei a o Nakuina ame Mahikoa wale no na mea kue i ka bila a o ka hapanui ka i kakoo ae.  Mahope iho o ka apo ana i ke kono a ka Ahahui Hoole Waiona i na hoa o ka Hale no ka hoolohe ana i ka haiolelo a Hon. John G. Woolley maluna o ke kumuhana ka "Makaainana Kristiano" e malamaia ai ma ka Halemele Hou i ka Poalima a kauohaia ke kakauolelo e hoike aku i ka Ahahui i ka apoia ana o ke kono, ua hooaiai mai la ke komite hui kuka e hooholoia ka bila Hale 123 oia hoi ka bila auhau a lokahi no hoi ka Hale a hooholoia ka bila ma ka heluhelu ekolu.  Lokahi ka Hale i ka vito a ke kiaaina maluna o ka itamu o ka bila haawina e hookomo haawina ana no ke keena lio aupuni ana i iune 20, 1904, a hoike no hoi ke komite aina aupuni me ka lokahi e kue ana i ka haawina o $85,000 no ka luawai o nuuanu, a aponoia ka hoike a waihoia ka olelo hooholo i ua luawai ni ma ka papa.  Aponoia ka olelo hooholo a ka Senate e haawi mana ana i ka Loio Aupuni no ka imi pono i na kulana waiwai o ka Hui Kaauwila Honolulu a mahope o ka hoopanee hou ana i ka noonoo ana i ka olelo hooholo lokahi o ka Senate maluna o ka hooloihi aku i ke kau i umi la hana in a aole e kakauinoaia ana ka bila Hale Senate 138 pili i ka hoolako haawina dala no na kulana ua heluhelu ekolu ia ae la keia mau bila malalo iho nei:  Na bila Senate 130, 79, 132 ame 127; o ka bila Senate 6 pili i ka paka o Puuohia ua pepehiia a make loa, a make pu hoi ka bila Senate 86 a holo ma ka heluhelu ekolu ka bila Senate 92.  Na ka lunanui mai o na Hana Hou i waiho mai he hoike i ka hoohanaia o kekahi poe Pukiki ame Poko Riko ma ke alanui mawaena o Kailua ame Keauhou, Kona Akau, a ua heluheluia ae la ka leta a ke Kiaaina no ke kakauinoaia e ia kekahi mau bila e like me ia malalo iho:  Na bila Hale 223 bila Senate 141 ame 89 ame ka olelo hooholo hui no ka hookomo aia i ka huina o $761.36 dala kuike mai ka loaa,kuike a ka waihona aina kuai, bila Hale 188, bila Senate 126, 56, 90, 91 bila Hale 153 ame 212 a hoomaha no hoi ka Hale no ka noho hana hou i ka po iho.

 

Na hana o ka po.

            Ma ka noho ana ae o ka Hale ua aʻekuia ae la ka vito a ke Kiaaina maluna o ka bila Senate pili i ka hoolako haawina dala no na kalana.  Ua hooholo pu ae ka Hale i ka bila pili i na auhau kaa heihei wawae.  Mahope iho o ke kohoia ana o Rice, Cox ame Waterhouse i mau hoa no ke komite kuka me ko ka Senate maluna o ka bila aila ea a mahope o ka hoomaha ana o ka Hale e haawi manawa ana i ke kakauolelo Hale e hoolawa a hoopau pono i kekahi mau hana ua hoohauoli ae la ka Lunamakaainana Coelho i na hoa ma ka himeni a ua nui maoli ka olioli o na hoa.  Haule ka bila pili i ka ohi @ a ma ka manawa i noho hana hou ae ai ka Hale ua heluheluia ae la he mau leta na ke Kiaaina pili i ke kakauinoia e ia o na bila Hale 221, 149, 203 ame kekahi mau bila Senate e ae.  Na Holstein i hookomo olelo hooholo pili i ke noi i ka Elele Lahui Kalanianaole e hooikaika i ka Ahaolelo Nui e hooholo mai i kanawai kalana ke haule ke kanawai kalana mai ka hoao ana o ka Aha Kiekie aloaa ole ke kuleana hoohalahala i ka Aha Kiekie; a pono ole ia ka olelo hooholo.  Na ke Kiaaina mai he hoike i ke kakauinoaia e ia ka bila Hale 201 he bila pili i na haawina hoolilo o ke Aupuni, mamua iho nae o komite kumau e hoihoi mai i na palapala apau, alaila ua hoike mai la o Lunahoomalu Rice o ke komite o na helu pili i na hoolilo o ke kan o ka Hale o na lunamakaainana o ke kau 1905, oia hoi, he $26,828.38 ka nui o na hoolilo apau loa a o ke koena i koe he $3,171.62 oiai o ka huina haawina dalai hookaawaleia no keia kau he $30,000 no ia: a aponoia ka hoike komite.  Na Lewis i hoomaopopo mai i ka hoike komite maluna o ka bila halekoa o Hillo a ma ke noi a Harris ua hoomoeia ua hoike la ma ka papa a na ke komite kuikawa he hoike maluna o ka poe e malamaia nei i Kalihi Kahu Maʻi Lepera a hoopaa wale ia ae la no ka hoike ma ka moolelo.  Mahope iho o ka hoolohe ana i ka hoike komite kuikawa pili i ka imi pono an i na hoohalahala maluna o ka Hope Lunanui o ke Keena o na Hana Hou e hooaiai ana ke komite i ka loaa ole o na kumu hoohalahala kupono a ma ke noi a Fernandez ua waihoia ae la ka hoike ma ka papa.  Na ke komite hui kuka he hoike pili i ke kuai ana i na aina apau o kahi o na waipuna o Manoa a ma ke noi a Rice na waihoia ka hoike ma ka papa a ma ke noi a Harris ua aponoia ka waiho ana a ka wa e noho hou ai ka Hale i ka wa e hooloihiia ai ke kau.  Ma keia manawa ua hoea ae la ke komite Senate e hoike aku ana no ka hoopanee loa ana o ka Ahaolelo ma ka ike ana aku i ke Kiaaina aka aole i makaukau ka Hale no ka mea aole i pau ka moolelo i ke kakauia alaila hoonee hou ia ae la ka manamana kuhikuhi o ka uwaki i hope i ole e kuhikuhi aku i ka hora 12 o ke aumoe e maopopo ole ai hoi ka pau o ka manawa hana o ka la hana kanaono.

 

Hookuu na hana o ka hale.

            Ma ka hora 12:55 a.m. (o ka hora 11:50 hoi ia ma ka uwaki o ka Hale) ua noho hou ae la ka Hale a hookomo olelo hooholo lokahi o Harris pili i na hoomana kakolika a he olelo hooholo no hoi kekahi i hookomoia e haawi ana i ke kakauolelo i kanakolu la hana no ka hoomakaukau ana i ka moolelo o ka Hale ame ka haawina o $2000 no ke paʻi ana ame na mea like a aponoia ka olelo hooholo.  Ma ke noi a Harris ua kohoia ae la o Harris, Greenwell, Haia, Copp ame Rice i komite e hoike aku ai i ke Kiaaina i ka makaukau o ka Hale e hoopanee loa i ke kau, a hookomo olelo hooholo hoi o Pulaa e paʻi olelo Beritania ame Hawaii ia ka moolelo o ka Hale a aponoia ka olelo hooholo e kauoha ana e paʻiia i 300 kope Hawaii a 200 kope haole.  Na ke komite i kohoia e ike aku i ke Kiaaina i hoike mai i ka loaa ole o ke Kiaaina iloko i kona Keena Hana aole oia i ikeia ma kekahi wahi kokoke, a hoomakaia ae la ka heluhelu ana o ka moolelo o ka Hale, oia hoi, o ka heluheluia ana o ka laina mua no  a pau pu me ka laina hope loa a me ia ano heluhelu ana ua apono ae laka Hale i ua moolelo nei.  Ma ka aoao o ka Hale ua hoike manao aku o Andrade i ka hoomaikai o na hoa o ka Hale i ka Lunahoomalu Hale a ma ka aoao no hoi o ka Lunahoomalu Hale ua hoike a apo mai no hoi i na hoomaikai i paholaia aku, ua noi ae la o Harris e hoopanee loa i ka Hale a kokua ia e Andrade, a mahope iho o ke noi pakui a Coelho e hoopanee loa i ka Hale mahope iho o ka pule ame ka himeni "Hawaii Ponoi," alaila ua hookoia ae la e like me ke noi a hoopanee loa ia no hoi ke kau mau o ka Hale me na huro ekolu ana.

 

Na Keiki o Iapana.

            Penei ka hoike a Miss Ida Tinger Hodnett e pili ana i ke ola ana o na keiki ma Iapana:  I ka wa e piha ai na makahiki ekolu o ke keiki e hoomaka koke no ia e komo i ka lole i kapaia he obi, he kuapo o ekolu iniha ke akea, nana e paa ae i ke kimono, he lole puhaluhalu a oia no hoi ka lole o na makua ame na keiki o Iapana.  O ke komo ana i ka obi he hoailona ia o ka malama hou ia o kekahi ahaaina ohana a he lole ano nui hoi keia no ka mea ua ano like aku me na pakeke o na lole wawae o na keiki o Amerika.  omua o ke kimono, maluna ae o ka obi, ua hooliloia ae no i mau pakeke; a he lima nui akea i humuhumuia na poo olalo a ma ia ano ua lilo ae la mau mea i mau mea nui.  I ka piha ana o na makahiki he 15 o ke keiki e malamaia ae ana ka ekolu o na ahaaina ohana ana.  Ma ia manawa e haawi hou la ai i inoa hou a hookuuia ka lauoho e ulu e like me ko ke kanakamakua.  Mamua aku o keia manawa e ako poe ia no ka lauoho @ mai ia ano e ulu wale ana no ka lauoho maluna o ka piko a e like me ka nui o na makahiki pela e nui ae ai kahi e paa ai i ka lauoho a e emi mai ai hoi ke oki ana a hiki i ka hookuuia ana e ulu.  Ma ka ahaaina hoomanao i ka piha ana o kona mau makahiki kanakamakua ua loli ae la na hana a ka ohana ame na hoaloha maluna ona a i ka la mamua iho ua kapaia aku no ia he keiki aka i keia la o ka ahaaina e kapaia ana oia he kanakamakua ma na ano i kulike me na rula laula.  Ia manawa, e kauia aku ai ka hoohanohano maluna ona me ka huaolelo san, e kaheaia ana hoi e na hoaloha ame ka ohana pilipaa loa me ia.  O na inoa hanohano san ame sama e hahai mau ana i ka inoa.  Ina o Kiyoshi ka inoa o ia keiki, alaila o ka hooholo loa ana Kiyoshi-san. Ma ka pane a ke keiki no ka haiolelo e waihoia aku ana imua ona e maopopo ana iaia ka hanohano hou i hookauia aku maluna ona a ua makaukau hoi oia e komo aku ma ka hana nui e waiho mai ana imua o kona alo.  He me nui ina e hanau kekahi mea make ano he Samurai a o ua keiki la ua lilo oia i mea nui ma Iapana.  O ka poe Samurai he poe koa a poe huli palapala lakou a ua kiekie iki ae hoi lakou mamua o na kanaka e ae.  Aole e hiki ia lakou ke komo aku ma kekahi mau oihana aole no hoi e hiki ia lakou ke mare i kekahi papa okoa aku o na kanaka.  U aloli ae no nae keia mai ke kaua kuloko o 1867-69.  I keia manawa ua maheleia na kanaka iloko o elua papa oia hoi ka heimin (hamen) a i ole na makaainana ame ka shizoku (shezokoo) a i ole ka poe i hanau pono la.  O ko ke keiki holomua ma keia noho ana aia no ia ma ka mea e hiki ana iaia ke hana a me kana hana e hana aku ai no ka naauao i loaa aku iaia.  O ka mea mua loa e loaa ana i kekahi keiki samurai i ka manawa no e kaa aku ai iloko o na lima o kona kahuha@ai oia no ka  pahikaua.  Ina no aole e hiki ana i kona mau lima palupalu na kona kahu hanai no e lawe i ua pahi la: a hiki i ka manawa e lilo ai ka obi i hapa no kona aahu, e hoopaaia aku no ka pahikaua a e lewalewa no ia ma kona aoao.  He mea oiaio he pahi laau keia aka heaha ka waiwai oia mea?  O keia ka hoailona o kona papa, a he mea pono e pi@ pu me ia ma na wahi apau ana e hele ai, a iaia e hoi ai e hiamoe e waihoia no ma kona aoao.  "O ka pahikaua oia ka uhane o ka samurai," wahi a ka olelo kahiko a ia lahui a ma ia ano i hoopiliia aku ai mai kinohi loa o ko ke keiki hanau ana mai, a ua hoopaaia hoi pela i maa oia i ka hopu ana i ka manawa ana e kaupale ai iaia iho.  I ka hiki ana o ka samurai opio i ka ehiku o kona mau makahiki he manawa ia o ka hauoli nui.  Ma ka ahaaina ohana e hoopaaia aku no he elua mau pahikaua ma na aoao o ke keiki a i ka obi hoi.  He mau pahi kela i wahiia na oi a hoopaa loa ia hoi i hike ole i ke keiki ke huki ae iwaho.  E lilo keia mau pahi i mau hoa hele pilipaa loa me ia a i ka 15 o kona mau makahiki o ka pahikaua ohana ke laweia mai iaia a lilo ia i hoa nona ma kahi o na pahi mua.

 

He Hoopukapuka Poho Ole.

            Ina paha ua loaa oe i ka maʻi rumatika a na ka laau hamo Chamberlain Pain Balm i hoola ae ia oe a hele hou oe i kau hana iloko o na la pokole.  Aole anei ua makepono kou kuai ana iaia?  Aole he mea pono nou ka auwe mau ana mai ka rumatika mai no hookahi mahina a i ole eono paha pule e hoolilo ana hoi i kekahi huina lilo mahuahua no ka uku ana i ka bila a ke kauka oiai aia no he oia nou ma ka hamo ana i keia laau hamo nona kahi kumukuai haahaa loa.  Ke kuaiia nei e BENSON, SMITH &CO., LTD. na agena ma ko Hawaii Paeaina.

 

Hoolaha.

            E hoike ana keia i ka aela ana o HEE KAU i iaia a ma ke ano iaia no ka hui o YAIT LOY COMPANY o hana oihana kalepa ana ma ke ano he poe kalepa iloko o na waiwai lole ma na helu 12 ame 16, Alanui Moi Honolulu, ma ka la 10 o Maraki A.D. 1903.  O na hoa hui o ka hui i oleloia o Yalt Loy Company oia o Leong Kau, Doo Ng Shee ame Hee Kau.  DOO NG SHEE, LEONG KAU.  Ma o D. Waising ka loio maoli.  Kakauinoa a hoohikiia imua oʻu i keia la 13 o Aperila, A. D. 1905. JAMES W. GIRVIN.  Notari no ka lehulehu, teritori o hawaii apana kaapuni ekahi. 2@66 may 5, @.