Ka Nupepa Kuokoa, Volume XLIII, Number 18, 5 May 1905 — Ka Ahaolelo. [ARTICLE]

Ka Ahaolelo.

Ma ka Poakolu i hala aku nei i hoopane« 10-a -u- ai ke kau mau o ka Ahaolelo Teritori o ku makahiki 1905, o ka piha an« tio hoj i;t o īia Ui h<? i kauohaia ai e ke Kanawai Kumu o ka Pa.nala.au a niiL ka nana ana i na hanu apau i hanaia aolo e hiki ke alo ae i ka ike ana i ke ano maikai ole o kfkahi muu kanawai i hooholoia aka ke nana ae ma kekahi mau inahele aole no e nele ka ikeia o ka waiwai ame ka nui o na hana i hanaia. O ka mua a kakou e hoohaili ai ma•waho ae o na ano ino o ka. Ahaolelo o keia kau. oia no hoi ka haawina a makou i kalele ikiUka ai ma kekahi mau helu i hala i ke kau ko'iko'i aku o ia haawina maluna o na hoa, a oia m> hoi na kanawai Sabatl hoonui ino ame -kanawai waiona ame na kanawai o na ano like aka aole e hiki ke hoohewahewa i ka oiaio o na olelo o na Repubalika e hooko ana lakou i kanawai kalana a holo io no e like me ka olelo, a makou e pane nei he maikai ia o ka hooko ana i ka mea i waha-a leo nui ai: a ina no e haule ana ke kanawai kalana i ka wa e hoaoia , māi ai e ka Aha aole no ia he mea e pahu'a ai ka hooko kanawai kalana a na Repubalika eia nae aole he mea pono e loaa ka haawina hemahema like me kela o ka wa i hala. O haawina mnlkai i ikeia iwaena o na hoa ahaolelo oia no ka malama ana o lakou ia lakou iho, aole e like me ko na ahaolelo mamua— o ka 10-la mai o na hoa oiai i ka wa 0 ke Aupuni Moi a hui pu mai me ,ko na kau mahope mai iloko o ka hooponopono aupuni Hepuhalika o Hawaii nme ko kela iho ne\ o na kau no nae 1 hala koke iho nei. He wiea maa mau ia i na hoa o ka hoopaumaele i ko lakou mau inoa maiYa\ m»soko o keii vnahele ona ame na ino tae e nele oie ai ka olelo ia he poe ona a uhauha wale —aole peia keia no ka mea aole he ikeia aku o na hoa e li-ll wiai ana aole nae keia he kupale ana i na hoa i komopoo iloko olaila ina no aole i pu-a aē. O kekahi maika} i pu- a mai oia no ke akamal o ka hoolilo ana i ko lakou mau kaawina (lala i hookaawaieia no na lilo o ke kau oiai ma ka hoike o ! komite helu o na Hale a elua» a he mau hoike hoi i aponoia, ua ikeia aia he tnau koena nui o ko ka Senate he ?7,342.25. a o kO ka Hale he J3171 a ao'e o ia ■wale «ka o Jta emi iho o ka huina hoolilo o keia kau ke hookukuia ae me na kau o na Ahaolelo i hala—o kela o na Home Ru!a. Kia hou —o keia kau no ke kau hookahi I oi aku na bila i holo a lilo i kanawai maxnua ae o na kau ahaolelo i hala ae. oiai. aia he 103 bila i hooliloia ae i kanawai a e ku nei i kela manawa, aka. o ka ninau ana i ko lukou mai- ! kni apau—he ninau ia no keia mau la aku, oia hol, ma ka hoao ana ia lakou e Ike maopopoia aku ai ka mnikai ame ka ole, a ia manawa no hoi e maopopo ai ia mahele: a o na mooielo ahaolek» ka holke maopopo no keia ka?«»le manao ana maluna o la mah»>!e. O kekahi haawlna maikai, o(a no ka pepehiia ana o kela bila aila ea, he kumuhana hoohaikl pono nui hoi, ke kumu a makou e kalele nei i ka maikal o kona make ana ,a e pepehiia no hoi ola e pono ai, O ka ino nui o keia j bila ma ke keke-le 150 Ina i puka iho nel oiai oia ka makemnke o ua kumuhana nei, o! a no ke paniku ana i ke kuaila o na aila e ae 1 hiki ole aku Ro ! lakou ana keke-ie 1 ka 150, a o ka aila j «a 150 wale no ke hoolilo kuaiia a e | kuai aku ko Hawaii nei i ko ua hui ! nei, a panikuia ae na hui kuai aila e ae, alalla» he hoopilikia ia no ka lehu- j tehu i ka wa e hoopH loa ae ai ua hui j la i ke kumukuai o ka ai!a oi loa a* , m&luna o ke kumukual maa mau e ] hoolUoia nei ka aiia, a he monopoie hoi j ma ka olelo ana a ma ka olelo moo- j kaka ana ae he hana hoohalki i na hut \ ea« ahe hoopilikia l ka iehulehu, ! O keia mau hoikeike a hooaiai manao ' ana plli no ia maluma o U* kau kumau | 0 ka Ahaolelo i pau Iho aka e ilke | me ia i kahea ia at e ke Kla.iina no i ka hooloihi ana 1 ke kau e ua Aha- 1 olelo nei pela I lo&a a{ kiia ike aia he kaa o ka manawa i hooiothtb a niaiuna hoi o na haawina dai% k& n%n«o »na e pono ai ka apani hana kukaawaie hoi i hoomopopoia mai o ke KiaAlna maloko o kana ku*haua. I Koiaila he kau keia no ka noonoo nul» ana t ke oia o ka Teritori. ma o na hooliki 4a, e Uke na uknhana ku- I mau o na luna aupuni, a makoa e iini nul loa at « hanal* mai ka ham i ku nuu*l l ka oihana o ke katvakamakua. oia hoi, e ku ke aupuni, ma ka hoo> holo ana mai \ maui haawloa dat% no kela ame keia ke«rsa aupuni a mau hmm. aupuni paha— e> na aote * 01 akn maluna o na komo mai. O ka makou I manaok» ai, p<d% ?ht> kaiaiaina e pono id ke aupnn?, « Hke

!me ka r<aleltar«a ana o Xek*hi |\ ka hooEnakauiU i kani r r S bco! oie aku i ru\ fcooS3iīo nialuna loaa konio maī. a oS Kvt V« { ka maikal Uia ka ol loa a*-a c «w |; rnat a «uky mai hoī na hoolllo—a. mtJluna hoi o k«?ia kahaa i makemakeia ;ai ke kulaea o ke aupwni malīina o ! feeia ijirmu malama i ka, T*rritor;, ke I \ hc4>kaiii hol a ke Kiaainji t \ hooikaika al a hooko al hoi I ka w '! i haLi koke īho m*i ke okiia sn* o em ;jhaawina ola o tia paahana aupunl a . ? nui ai ka hoohalahala o kekiihi poe īi luna aupuni i k«» okila o ko lakou mau . | ukuhana. a eia hoi ka Ahaole'o ke hoo- . j mahui mai neL # t ! EEa nae e kau aku ko kakou maka [1 i na hoa o ka Ahaoielo, aole īiae e hikl | ke ktiftiio mua ae e maikai a e naauao ; a e kupono mai ana ka lakou mau i'hana, oiai na ke ano o ka lakou mau j hana o ke kau kumau i hala Iho Li i \ hoike ae i ka puikaika i ka lehulehu > ke hilinai mua aku e maikai mai ana a ua oi aku ka hoomanawanui ana a ī hooholoia mai na kuniuhana haawina a 5A manawa no hoi e kupono ai ke kai iele ana o ka noonoo a iho I ke kul| pono ame ka ole. | He inea pono e hoomaopopola mai e ( ka iehulehn he hana nui io no keia a ; ola no paha ka hana nui hookahi, o ] ka mahelehele haawina ukuhana ame na haawina o na ano like. a makou no e kanalua ole ai i ka olelo ae I ka hu aku i kuln o ka hoonohonoho haawina ana o ka Ahaolelo ma kekahi mau haawina a kupono a akamai no hoi ka lai wela we ana ma kekahi mau mahele. Ke manaolana ikaika nei nae makou e holopono a e pono mai no na hana a aohe he wahi kuleana iki o ka holopono ole oiai he poe Repubalika keia poe hoa a he waha-a no hoi na Repuhalika i ko lakou makaukau, a e oiaio io mai no hoi ia mea oiai he naauao ia no ka pohaku-kumu o ka aoao kalaiaina Repubalika.