Ka Nupepa Kuokoa, Volume XLIII, Number 19, 12 May 1905 — Page 1

Page PDF (1.19 MB)

This text was transcribed by:  Kelly Murray
This work is dedicated to:  Charles Joseph Pili Jr. Keau

Ka Nupepa Kuokoa

KE KILOHANA POOKELA NO KA LAHUI HAWAII

HOOPUKAIA I NA KAKAHIAKA POALIMA APAU.

BUKE XLIII, HELU 19        NUPEPA KUOKOA, POALIMA, MEI 12, 1905.   NA HELU APAU 3067.

 

NOONOOIA NA BILA HAAWINA

Hoihoi Hou na Solona i Kekahi Mau Itamu i Okiia a i Hoopauia.

Hooholoia na Bila Haawina Hoolilo o na Hale a Elua, Bila Hoaeia Aia i ka Senate.

 

KA SENATE.

            La Hana 3, Mei 3.  -Mahope o na hana mau ua heluheluia ae he palapala na ke Kiaaina maluna o na aie i uku ole ia mamua aku o Iune 30, 1904, no ka huina o $10,667.43, a na ka Peresidena i hoike mai e waiho ae ana o Senatoa Dowsett i bila no ia mea.  Waiho ae ka Hale i ka Bila Haawina o $12,000 no na lilo o ka Hale no keia kau kuikawa Heluheluia he leta mai ka Ahahui Kumu mai e pili ana i na ukuhana o na kumukula aupuni, a pela no hoi ka J.D.Avery leta e pili ana i kona ukuhana ma ke ano kakauolelo na ke Komisina hana Kanawai Kalana.  Mahope o keia mau mea i nee aku ai na hana imua.

            Na Hayselden i waiho mai i ka hoike komite kuikawa, e pili ana i ka Oihana Hoonaauao, e kakoo ana ka hapanui o ke komite, ola o MeCandless, Paris ame Gandall i keia mau itamu:  1.  E hoihoi hou ana i na ukuhana o na agena kula, $5000;  2.  O ka itamu 341 e heluheluia ukuhana o na kumu o ke kula Hoopololei o na Keikikane, $3,000;  3.  Na lilo no ka malama ana i na kula, $564,912.  O Senatoa Achi ame Senatoa Hayselden na hoa o ke komite i paewa iki ae.  O ka Achi e mahelehele maopopo ana i ka itamu hope penei:  Hawaii i $8,000; Maui, $3750; Kauai, $8000; Oahu, $519,912.  O ka Hayselden hoi e hoihoiia no ia haawina e like me ka Kiaaina Carter, oia hoi, i $645, 000.

            Ma kahi o na hana o ka la, ua hooholoia ka Bila Haawina o $6,000 no na lilo o ka Senateno ke kau Kuikawa ma ka heluhelu ekolu.

            Noonooia ka Bila 5, he haawina kaulele iho no na lilo no ka manawa e pau ana i Iune 30, 1905.  Na Achi he noi e hookomoia ko J.D.Avery ukuhana kakauolelo a ke Komisina Kalana, $500, a hoololia mai e McCandless i $300, a haule ma ke koho ana, 8 hoole, 4 ae.

            Na Dowsett e hoomahuahua ana i ka haawina o $1000 a i $1222.34 i ka haawina o $800 no ke kakaupokole o ka Aha Kiekie.  Na Lane he itamu o $1000 no na hana hou kuloko, e hoomahuahua ana hoi he $150 mai ka haawina mua ae no na kukui hoomalamalama hou o ka Apana 5.  Na Achi i noi hou e hookomoia i $282 no ko J.D.Avery ukuhana no ke kulana kakauolelo Komisina hana Kanawai Kalana, i aponoia hoi e Mr. Cooper, lunahoomalu o ke Komisina, a hooholoia.  E like me keia mau hoololi, ua holo ua bila la ma ka heluhelu ekolu.

            Hapaiia mai ka bila hoaie ma ka heluhelu elua ana, a waihoia i ke komite kuikawa ma ke noi a McCandless, a na ka Peresidena i koho ae i na lala o ke komite e like me ke noi i hookahi mai kela ame keia Mokupuni mai, penei; McCandless, no Oahu, Hewitt, no Hawaii, Gandall, no Kauai; a o Hayselden no Maui.

            Ma ka noonoo hou ana i ka bila haawina uuhana no elua makahiki e pau ana i Iune 30, 1907, ua noi ae o McCandless e hoihoi hou i ka uku o na agena i $5000.  Hookomo hou no o Kalama i kana hoohalahala no ka hana ole o na agena kula, a ua hai e luhi no ka lakou mau pokeokeo.  Na McCandless no i noi hou ae e hoihoi hou i ka ukuhana o na kumu o ke kula Hoopololei i $3600, a hooholoia, a noi hou ae oia i ka itamu o $564,912 no ka malama ana i na kula, e like hoi me ka hoike a ke komite.  Na Achi he noi e maheleheleia ua haawina la e like me kana hoike, a hooholoia - 8 ae, 5 hoole.

            Na Bishop e hoopau i ka haawina o $2000 no ka ukuhana o na kumu a'o hana lihilihi, a hooholoia, a na Kalama i noi mai e hooholoia ka haawina o $4560 no na lilo o ke Keena Kakauolelo a hooholoia.  Na Achi e mahele i na ukuhana o na kakauolelo kokua o ke Keena Puuku penei:  Ukuhana, Kakauolelo o na hui, $1920: ukuhana o ke Kakaupokole, ke Kikokikohua ame Kakauolelo, $1800; ukuhana Kakauolelo kope ame Elele, $1800, Huina $5520.  Holo.  Ma ke noi a Achi ua hooholoia i $1 ka uku o ka Peresidena o ka Papa Hoopae Limahana a ka Ahaolelo i hooholo iho nei.

            Ma ka noho hou ana i ka auina la i noi ae ai o McCandless e noonoo hou i ka uku o ke kakauolelo elua o ke Keena Aina, a aeia.  Nana no i noi ae e hoihoi hou i ua haawina la, oia hoi he $1800, a hooholoia, mahope o na hoike manao lehulehu ana.

            Na Dowsett he noi i $3200 no ka oihana nana i na holoholona, i hoololiia e Dickey i $2800, a mahope o na hoike manao ana ua holo e like me ka hoololi.  Na Dowsett i waiho hou ae i $2000 no ke kokua luna nana ame limahana no ia hana hookahi no a hooho loia.           

            Na Achi he noi e hookomo ana i itamu hou o $3600 no ka ukuhana o na luna nana poi ame ia  no Honolulu a hooholoia.  Nana no e mahele ana i itamu no oia ano no Hilo, Hawaii, $1440; no Wailuku ame Kahului, $1440; no Lahaina, $1200.

            Na Hayselden he noi hoomahuahua i ka uku o ka Luna Kakaukope i $200 o ka mahina ma kahi o $175, a haule.  Na Iane he noi e hoihoi hou ana i ka ukuhana o ka luna kope nui o ka Papa Ola i $125 o ka mahina, a hooholoia.

            Na Hayseldon he hoike komite Kuikawa maluna o na ukuhana o na kauka aupuni e apono ana a e mahele ana e like me keia:

 

Waimea Kauai             $45.00

Lihei, Kauai                45.00

Hanalei, Kauai                        70.00

Kawaihau, Kauai        50.00

Koloa, Kauai               50.00

Ewa, Oahu                  50.00

Waianae, Oahu            50.00

Waialua, Oahu                        50.00

Koolauloa ame

  Kahuku, Oahu          50.00

Koolaupoko, Oahu      50.00

Lahaina, Maui             50.00

Makawao, Maui          50.00

Hana, Maui                 75.00

Wailuku, Maui                        50.00

Molokai                       75.00

 

Kona Akau ame Kona Hema (e noho na kauka aole e emi iho malalo o hookahi me hapa mile mai ka palena o na pana a i elua)                        125.00

Kohala, Hema             75.00

Kohala Akau               50.00

Hamakua                     50.00

Akau ame Hilo Hema              100.00

Puna                            75.00

Kau                             50.00

            Ma ia hoike no ua noi ae ke komite e hoopau loa i ka itamu $10.080, oia no ka uku o na poe hoopaa o ke aupuni i na make ame na hanau, a hooholoia, oiai no nae o McCandless ame Achi e kakoo ole ana i ka hoike a ka hapanui o ke komite.  O ka McCandless oia ka hoemi ana i na huahelu maluna ae i hookahi hapa-kolu, a o ka Achi hoi ka hoemi no a like me ia e ku nei i keia manawa.

            Na Lane he noi e hoomahuahua hou ana i ka uku o ke kakauolelo hookolokolo mai ka $175 a i $300 o ka mahina, a hooholoia.  Ma ke noi a Dickey ua hooholoia ka bila ma ka heluhelu elua a nana no i noi hou ae e hoihoi

(E nana me ka aoao 4.)

_____

MA KO IESU MAU WAWAE.

Huli ka Uhane Auwana Malalo o na Haiolelo a Kauka Ostrom.

Maikai na Himeni a Kona Mau Hoa Kaahele a Hukiia na Naau e Huli ka Haku.

 (picture)

KAUKA OSTROM, KA HA'I EUANELIO.

_____

            Mai ka hiki ana mai o Kauka Ostrom ma Honolulu nei i ka pule i hala a hiki i keia la eia oia ke malama nei i na halawai hoohulihuli uhane, a e kahea ana i ka poe auwana e hoi aku iloko o ka pahipa, a e pelu aku hoi ko lakou mau kuli ma na kapuai wawae o Kristo a noi aku i kona huikala ana mai i na hala ame na hewa.

            Aia me keia lawaia kanaka he elua mau loea mele e kokua ana i kana hana, a o keia paha-kekahi mau puukani maikai i loheia iwaena o na anaina halawai no ka pono o ke ke Akua Aupuni ma ka honua nei, a ke hoohui a'e ia laua me keia kahuhipa e huli nei i na hipa auwana, na maikai maoli na hana hoohuli uhane e hanaia nei maanei.

            O Kauka Ostrom, oia kekahi o na haole naauao loa ma ke kii ana i na naau o ka poe e hele ana iloko o kana mau halawai, a mai kona hiki ana mai a hiki i keia manawa he lehulehu o na poe o Honolulu nei i haalele i na hana o ke Akua a i hukiia aku e ke diabolo mawaho o ka poai o na keiki o ke Aupuni lani, e hoi nei i ko lakou kahuhipa nui; mawaho a'e o keia he lehulehu o na poe hoole akua a hoomaloka maoli i hei i kana upena.

 

(picture)

NA HOA KAAHELE O KAUKA OSTROM.

 

JOHN P.HILLS, ALAKAI HIMENI,  FRED BUTLER, KA LOEA HIMENI.

_____

Hui na Mokukaua o Rusia.

 

            LADANA, Mei 4 - Ua hoikeia mai nei aia ke uhi paa la ka noe ma na kai o Iapana ame Kina.  Aia ko na Rukini aumokukaua ma Pota Diet. ma ka akau o ke Kaikuono Honhkoh.  Ua haalele aku kekahi mokuahi ia Saigon ma ka Poakahi me na lako ai no ka hoolako ana ia Rojestvensky.

            PARISA, Mei 3  -Ua hoikeia ae ua haalele aku na mokukaua holo mama o na Rukini ia Vladivostok.

            TOKIO, Mei 4  -Ua manao ia heluhelu o na mokukakau ame na mokukaua holo mama i piholo ma Pota Ata ua hiki no ke hooponopono

(E nana ma ka aoao ewalu)

_____

HOEUEU HOU NA REPUBALIKA

Malamaia na Halawai Wae Moho Elele e Koho aei i Keia Poaono Iho.

 

Laweia ae he Mau Olelo Hooholo e Noi Ana i ka Ahaolelo e Hoihoi Hou i na Uku Kumu.

 

            Ma ka po Poaono i hala i hoeu ae ai na Kalapu Repubalika o ke Teritori nei i ka wae ana i na moho elele e hele ai i na Ahaelele e malamaia ana e like me ke kuahaua a ka Lunahoomalu Robertson.  I keia Poaono hoi, mai ka hora 3 auina la a hiki ika hora 8 o ka po, e malamia ai na koho balota ana i ua mau elele nei.

            He mea pono e hoomaopopoia aku na lala o na kalapu, ma keia koho ana e malamaia ana e like me ke koho balota ana i na Senatoa ame na Lunamakaainana.  O na balota, e pa'iia ana na inoa apau maluna o na balota, a e kaha pe'a mamua ae o na inoa, e like no me ko na Senotoa ame na Lunamakaainana.  O na hana o ka wa i hala ua hoopauia e na rula hou i hooponoponoia iho nei.

            Ma ka malamaia ana o na halawai ma ka po Poaono i hala ua hoikeia ae na manao lokahi e lawelawe aku ikeia hana me ka nana ole ae i ka hana a ka Ahahuina o na Makaainana e hana mai nei me ka Aha Kiekie no ke Kanawai Kalana.

            Ua hoike pu ia ae no hoi ke ohohia mau ia o na hana o na Kalapu Repubalika, a ma kekahi mau Kalapu ua nui na poe i hele ae e kakauinoa, a iwaena o keia poe he poe Democarata lakou i hoike ae o ka aoao Repubalika ka aoao pono maoli, a ua haalele aku i ka aoao Democarata.

            Ua laweia ae no hoi he mau olelo hooholo ma kekahi mau Kalapu e noi ana i ka Ahaolelo e noonoo pono mai i na ukuhana o na Kumukula a e hoihoi ae e like me mamua.  O keia malalo iho nei na elele i waeia no ke koho ana i ka la apopo:

 

APANA EHA, MAHELE EKAHI.

 

            T.P. Cummins, W.C.Roe, Jas.H.Boyd, Chas.Lewis, A.M.Brown, Robt Pahau, J.W.Iona, J.W.K., Keiki, Jas.Merseberg, Isaac Harbottle, M.S.Kauai, Issac Noar, Jas. L.Holt, S.K.Kamalopili, Duke Kahanamoku, A.F.Clark, S.M.Kanakanui, C.J.Falk, Geo.W.Macy, Sol.Kauai, Henry Merseberg.

            Ewalu e kohoia mai keia huina ae.

 

APANA EHA, MAHELE ELUA.

 

            A.H.Smith, C.M.V.Forster, A.W.Aylett, Frank Krugger, Q.H.Berrey, C.H.Cooke, J.S.Walker, F.Soper, Harry Murray, G.P.Wilder, Charles Crane, J.A.Gilman, Hiram Kolomoku, John Waterhouse, Joseph Richards, Norman Watkins, C.M.White, J.A.Hughes, A.Hocking, Clifford Kimball, George C.Sea, St. C.Sayers, M.K.Cooke ame Henry Kaai.

            Umi e kohoia mai kela huina ae.

 

APANA EHA, MAHELE EKOLU.

 

            Colonel Sam Parker, C.L.Crabbe, W.L.Emory, E.E.Hartman A.H. Moore, W.W. Carlisle, Albert Lucas, E.P. O'Brien, E.C.Peters, Sam Kamakau, A.D. Castro, A.V.Peters, John Marcallino, Edward Woodward, H.C.Mossman, J.L.McDonald, J.H.McPherson, Dan Vida, Fred B.Angus, Benito Guerrero, Bernard Atwood.

            Umi-kumamalua e kohoia mai keia huina ae.

 

APANA EHA, MAHELE ELIMA.

 

            Sam Johnson, Charles Koster, W.Kailimai, Peter Baron, Prince Lilikalani, Bert Sharett, Jack Belser, Tom Kakalia, Robert Ahuna, E.K. Rathburn, I.Nauha, Mike Harvey, Charles Oio, William Bush.

            Eiwa e kohoia mai keia huina ae.

 

APANA EHA, MAHELE EONO.

 

            Lorrin Andrews. J.Fox. C.Murasky, C.A.Yarrick, W.Stansburry, C.K.Quinn, W.F.Drake, H.Kruger, D.J.Ronney, H.Klemme, James J.Hughes.

            He hookahi no paa balota maanei, nolaila aole he ku-e ana, ua lilo ae la no keia poe i mau elele, ina no hookahi balota e hookomoia.

 

APANA EHA, MAHELE EWALU.

 

            Carlos A.Long, Charles Hustace Jr., C.W.Ziegler, L.Schwitzer, T.H.Petrie, Edwin Hughes, C.H.W.Norton, Charles Crozier, E.A.Lono, F.B.Damon, T.J.King, A.T.Brock, C.G.Ballentyne, W.J.Karratti, C.L.Beal, H.C.Pfluger, W.H.Thornton, J.A.Johnson, E.J.Lord, F.E.Thompson.

            Eiwa e kohoia mai keia huina ae.

 

APANA EHA, MAHELE EIWA.

 

            Dick Panaewa, J.C.Quinn, J.K.Kealoha, R.E.Lockwood, George Kawai, G.E.Smithies, W.H.Newlands, Charles Lake, Henry Kane, Henru C.Birbe Jr.

            Ehiku e kohoia mai keia huina ae.

 

APANA EHA, MAHELE UMI.

 

            W.W.Harris, George Makalena Jr., K.Uamoo, Kahipehu, John Paaluhi, E.G.Keen, Ed Towse, S.F.Chillingsworth, J.W.Cathcart, J.E.Keama, Louis Marks, Charles Kamoa, J.R. Silva, M.Noa, Moepano, Mauel Ross, F.Andarde, J.Nott Jr., W.C. Weedon, Wm.Thompson, Antone Kaniho, W.E. Fisher, E. Buffendeau, A.A.Moniano, J.Vivichaves, Kekahio, Charles Girdler, H.Johnston, C.F.Clemons, Henry Davis.

            Ewalu e kohoia mai keia huina ae.

 

APANA EHA, MAHELE EKOLU.

 

            Charles W.Booth, Robert N.Boyd, Charles N.Marquz, O Sorenson, A.W Neeley, John Mana, A.Lewis Jr., A.K.Keao, J.C. Olivierra, A. Manuel, J.P.Dias, David Manuel, D.Kawaihoa, Dick Kekona, Frank McIntyre, B.J.Wright, George K.Lowe, D.Kaahanui, F.Souza, S.Kenui, J.S.Nobriga, U. Napoleon, Benj. K.Ka-ne, M.J.Cabral, J.K.Kahinui, S.Kaaumoana, Kepano, Lima Kahaunaele, W.A.Kalia, Moses Naehu.

            He umi e kohoia mai kela huina ae.

 

APANA ELIMA, MAHELE EKOLU.

 

            Goodale, Ahuna Waikaloa, Charles Kukea, A.S. Mahaulu, Ruel Kinney, Oscar Cox, Andrew Cox, Edward Hoare H.H.Pleimer.

            Eono e kohoia mai keia huina ae.

           

APANA ELIMA, MAHELE EONO.

 

            W.G.Ashley, R.H.McKeague, J.H.Defries, Chas,Arnold, J.Darcy, J.H.Kunewa, S. Hookano, G.W.Makaukea.

            Eono e kohoia mai keia huina ae.

           

APANA ELIMA, MAHELE EHIKU.

 

            S. Mahelona, J.Fern, Williams K.Rathburn, J. Paulo, J.K. Kauai, D. Kamakauahoa, J.Kalaeloa, M.J.Crawford, P.M.Naluai, J. Kalana, J.Kahalekauila, John K. Inch, S. Paawela, Alapai, Kaheananui, Sam Paulo, J.M.Keanu, Makakoa, John K.Kaaeae.

            Eono e kohoia mai keia huina ae.

 

APANA ELIMA MAHELE EWALU.

 

            N.Fernandes, William Olepau, Harry Kahale, A.S.Kaleiopu, Sam'l C.Dwight, Henry Napua, Noah Kauhane, S.M.Pulehu, S.K.Kanalu, Naki, Kawehi, J.L.Aholo, D.Kama, J.Kapono, Lot K.Lane, William Laa, Maunakea-uu, Hoopii, Anton Fernandes.

            Ewalu e kohoia mai keia huina ae.

 

APANA ELIMA, MAHELE EIWA.

 

            J.S.Kalakeila, A.St.C.Piianaia, E.P.Adams, Wm.Paikuli, S.L.Kekumano, J.E.Shaw, F.T.P.Waterhouse, Edgar Heriques, A.F.Judd, M.C.Amana, L.K.Kane, Kekoa J.Edwards, Nika, J.Alapai, B.H.Kelekoilo, Allen Judd, H.Meek, S.Kama.

            Ewalu e kohoia mai keia huina ae.

 

APANA ELIMA, MAHELE UMI-KUMAMAKAHI.

 

            George Markham. James Kupihea, George Barker, B.P.Zablan, K.P.G.Wallace, A.K.Palekaluhi, S.A.Macy, Henry Huka, T.McCants Steward, G.M.Cook, J.H.Schnack, J.K.Malanui, V.Piko, George Lucas, John K.Mehia, S.K.Mahiole.

            Elima e kohoia mai keia huina ae.