Ka Nupepa Kuokoa, Volume XLIII, Number 21, 26 May 1905 — Kanawai Kalana o 1905 a me na Kanawai Pakui a Hoololi. [ARTICLE]

Kanawai Kalana o 1905 a me na Kanawai Pakui a Hoololi.

KANAWAI 59* FE KAKAWAI. [Hoomauia.l MOKLKA 20. HOrB LCNAHBLC AllE LUNAOHI AUHAŪ. pAt KU S9 E loaa no i keia ame keia Hope Lunahelu ame Lunaohi Auhau maloko o kona apana pakahi na maaaehookauia aku ai maluna ona nia ke kanawai e piU ana i ka au^ ka Ahaolelo hoi o ka Teritori o Hawau e hooholo ai mahope a k ti, MOKUSA 21. LOIO KALANA. I'%UKU 90. Oka Loio Kalana oia ka mea lawelawe ina hoopii ma ka aoao o ka lehuiehu ma ke Kalana kahi ona ī kohoia ai a oia a o kona Hope ke: . 1 Lawelawe ma na Aha Hookolokolo Kaapuni, iloko ano ko Kalaiia i oleloia, a e lawelawe ma ka aoao o ka 1 na hoopii apau no na hana hewa kue ī na kanawai o ka lenton o Ilawaii, ame na kanawai o ka Papa Lunakiai o ke Kalana; •» Ma kela ame keia 'hihia e loaa ai na lioololua ana i kahi p hookolokoloia ai ma na hihia apau, a i ole hookolokolo ana r aha i korno knleanaia hoi e kekahi Kalana ma no ia he kivila a karainm paha, he liana na ka Loio Ka \ ana o , ke kahi hoi o ia hihia hewa 1 lawelaweia ai, a 1 ole īa he kuleana k., kc Kalana no ia hana a hookolokolo paha e aku Loio oke Kalana a e hoopn a i ole m pale la hihia īloko 0 a aiitt* koia Kalana kahi i hoololi _a hoonee» «i o » hl *£i 1 i\o 0 ia hookolokolo ana e ukuia e ke Kalana kahi oia hiHia ' ":! d ""hoomaka i na hoopii, a i ole ia, e kauoha 1 makai a nu,u llope paha e hana pe a .mua o Apana no ka hopu ana . ka poe i hoop.ua a i hoohuo. kumu k pono ia palia no ka hewa kue ika lehulehu. Ika e loaa H i iaia he hoike ana ua hanaia kekahi o u> mau hewa; a no hana e lawe ae oia ma ke ano niu i ka hookolokolo ana ī na hihia karaima imua o ka Aha Ilookoiokolo Apana ma ka hiki kino ana ae a i ole ia na Lunamakai, llope Lunamakai a ī ole ,> kekahi luna aupuni hoopii, ana hoi e hookohu ae ai ; e heie aku no imua o na Lunakanawai Apana ina ua hopuia kekaln im»a- a e hele aku imua o ke Kiure Nui a e ao aku ma na mea pili kanawai i na wa apau e waihoia aku ai o na o lakou no ko lakou noonoo ana; aka hoi, aole kekahi mea maloko nei e keakea i ka waiho ana a i ole lawelaweia paha na hookolokolo ana e kekahi loio e ae imua o na Lunakanawai. Apana malaio o ke kuhikuhi ana a ka Loio Kalana. 4 E kakau ina palapaia hoopii (indictments) apau, e pale maloko o ke Kalana mn na hihia apau e kne anaike Kalana, ma kahi i hoopiiia a e hoopii no na bona apau ī lilo wale maloko o na Aha Kakau, ame na hihia hoopii no na aie apau na uku hoopai, na hoopai, ame na koi e ae i lilo wale no ke Teritori. a i ole ia. i ke Kalana paha. * • . C>. E haawi i na palapala hooia no ke dala a waiwai paha ī loaa iaia mamuli o kana oihana, a e waiho i na kope palua o ia mea me ka Puuku. 0. Ma ka Poakahi mua o kela ame keia mahina, c waiho oia me ka Lunahooia i hoike huahelu i hooiaioia ma kona hoohiki, no ua dala apau i loaa iaia mamuli o kana oihana iloko 0 ka mahina i hala iniia, i ka wa e loaa mai'ai o ka palapala hooia o ka Lunahooia maluna oia mea e hookaa oia elalu i ka Puuku Kalana. Pauku 91. Ina e hoole a hoohemahema ka Loio Kalana 1 ka hana i na helu a uku aku i na elala apau i loaa iaia mamuli o ka ma.na o kaua oihana, e kau aku no ke koikoi maluna ona no ia hoole a hoohemahema ana a maluna hoi o kona bona oihana, a e lawe mai ka Puuku Kalana i hoopii e kue ana iaia no ka loaa mai ma ka inoa o ke Kalana. a i loaa pu mai hoi. iuawaho ae o ia huina e loaa mai ana, he kanalima (50) pa-keneta ma ia mea ma ke ano he poho. Aole i makemakeia ke kauoha a ka Papa Lunakiai no ka lawe ana mai ia hoopii. 0 na lilo kupono o ka Puuku, e komo pu ana me ka uku loio, e lilo ia i auhau i ke Kalana. Pai*kit 92. E haawi aku no ia ikawa e makemakeia ai, me ka auhau ole, i kona manao ma ke kakau ana, i na Luna Aupuni o ke Kalana ma na mea apaii i pili i na hana o ka lakou oihana pakahi. Pai'ki? 93. 0 ka Loio Kalana oia no ko ka Papa Lux?akiai mea kuhikuhi ma ke kanawai. E hele oia ika lakou mau haiawai ana i ka wa e makemakeia ai. a e hoakaka a e kue aku i na hoopii ame na koi apau e kue ana i ke Kalana i kona hoomaopopo ana he kupouo ole a he kue hoi i ke kanawai. P.wki' 94. Aole ka laiīo Kalana, koe ma kona oihana ponoi, e waiho i kekahi hoopii aie, kumu paha a koi paha no kekahi hanwina paha e kne ana i ke Kalana. Pai ku 95. 0 kela ame keia Loio Kalana i kona manawa e kohoia ai e lilo ia i hope no ka Loio Aupuni o ka Teritori, a e hoike aku i kela ame keia manawa i ka Loio Aupuni e like me ia e kanoha ia aku ai oia . Pai ki? 96. Aole kekahi mea iloko o keia Kanawai e kne ana 1 ka hookaokoa ana o ka Papa Lunakiai o kekahi Kalana no ka hoopaa a hoohana ana i ioio okoa, ina ma ko lakou manao, oia hana ana he mea ia i makemakeui a i ole kupono e hanaia, aolo hoi e akeakea i ka Loio Aupuni a i kekahi hoi o kona mau hope mai ka hele ana ae a ma ka aoao hoi o ka Teritori ma na hihin apau i komohia na pono a mau kuleana paha o ka Teritori. MOKUKA 22. rnrKr kalana» Paiku 97. Na ka Puukn Kalana e: 1. Lawe mai i na dala apau oke Kalana ame na dala e ae "pau i kauohaia ma ke kanawai no ka uku ana iaia, e malama Kialuhia hoi ia mea a e hookaawale a e uku ak«, me ka hana a*ia i kana hoike no ia mea e like me ke kuhikuhi a ke kanawai a e lawelawe hoi i na hana i kauohaia e ke kanawai; 2. E hoopaa a e malama i hookahi ona palapala hooia aka I-unahooia e haawi aku ai iaia i na wa e hoahnaia ai ke dala ka waihona; 3. K malama i hoomanao no na huina loaa mai ano na hoo~ Wo oia mau dala maloko o na buke i hoolakoia no ia hana a malaila hoi e hookomoia ai ka huina, ka manawa e, a mai a 5 ole ma ia wai ia a no ike kumu hea la i haawiia ai na dala, a ®e ns uku ana; 4. E malama i kana mau buke i hiki ai ke hooinaopopoia ua haawina kaawale o kela ame keia dala i loaa aku a i ukuia hoi, »i hiki pu hoi ke hoomaopopoia na haawina kaokoa, a e hoikeia hoi n* loaa apau ame m lilo maloko o kekahi hoike piha kupono.

5. Aoie hookomo ma kana huke i kekahi huina loaa i ka makahiki e nee ana no ke Kaiana no ka makahiki i hala, a hiki i ka wa mahope iho o kana hooponopono makahiki ana no ka makahiki i haia Lunah«>oia Kaiana. 6. E hoolilo aku ina oke Kalana maluna waie no ona kikoo daia Kaiana i hoopukaia e ka Lunahooia Kaiana. koe nae, na hooponopono ana me k& TeritorL 7. E hooiilo ina daia ma ka waihona maiuna oia mau kikoo daia i ka wa wale no i hoopukaia ai inalaio o na kauoha a ka Papa Lunakī&i a i oie ia ma ke kauoha a ka Aha Hookolokolo Kaapuni r a kauoha e ae paha i hoomaopopoia ma ka kanawai. Pauku 9S. Aole loa oia e lawe aku iioko o ka waihona i kekahi daia ke ole e ukaiiia e ka paiapaia hooia a ka Lunahooia i hoakakaia ma ka Pauku Kanahiku-kumaniahiku (77) o keia Kanawai. Pauku 99. I ka wa e ukuia aku ai kekahi daia i ka Puuku Kalana ma o na paiapaia hooia la a ka Lunahooia, e iike me ia i hoakakaia ma ka pauku maiuna ae. e hoihoi aku ka Puuku i hookahi o na palapala hooia i ka Lunahooia nie kona kuni maiuna iho. E hoopaa koke ka Lunahooia i ka Puuku me ia huina a e haawi aku hoi i ka mea nana i uku mai i paiapaia hookaa no ia mea. Pauku 100. Ika wa e waihoia mai ai o kekahi kikoo dala i ka Puuku no ka uku ana. ina he dala ma ka waihona no ia haawina, e uku no oia ia mea a e kakau hoi a i ole kuni paha ma ke alo "Ukiiia," ka la i ukuia ai, a e kakau i kona inoa malaila. Pauku 101. Ika wa e haawiia aku ai o kekahi kikoo dala i ka Puuku no ka uku ana a ua iiku ole ia iho la no ka ke dala, e hoopaa mua ka Puuku ia mea iloko o ka buke i maiamaia no ia hana, a e kakau no oia maluna o ia paiapala, " Aole i Ukuia no ka Nele i ke Dala," me ka la i haawiia aku ai a kakau i kona inoa malaila, a e hoihoi aku i ke kikoo dala i oleloia ika mea nana i waiho mai ia mea. A mai ia manawa aku a hiki i ka ukuia ana o ia kikoo dala e loaa no ka elima (5) pa-keneta uku-panee i ka makahiki, a e ukuia aku mahope e like me ka hoopaaia ana mailoko ae o ka waihona i kaki pono ia. Pauku 102. Ina aia he mau dala mahuahua kupono ma ka waihona no ka uku i na kikoo dala i uku-paneeia e hoopuka aku no ka Puuku maioko o kekahi nupepa i paiiia maloko o ke Kalana no hookahi puie i hoolaha. a ina hoi aole nupepa i paiia malaila, alaila, ma ke kau ana i mau hoolaha i kakauia ma ka puka komo o ka Hale Hookoiokolo no ka manawa i kulike me ia mamua ae nei, e hoike ana ua makaukau oia e uku ia mau kikoo daia. Elima la mahope o ka puka mua ana o ia hoolaha a kauia ana paha, e pau no ka ohi uku-panee ana oia mau kikoo dala. Pauku 103. Ika hoolaha ana iaa kikoo dala malalo ona hoakaka ana a keia pauku maluna iloko o kekahi nupepa, aole ka Puuku e hoolaha piha i ke ano o na kikoo, aka, e hoike waie no o na kikoo dala Kalana i hoikeia na helu a i waihoia mai mamua o kekahi ua kupono no ka uku ana aku. Pauku 104. Ina hoi aole e waihoia mai ia mau kikoo dala no ka uku ana iloko o kanaono (60) la mai ka manawa i hoolaha mua ia ai, e like me ia i lioakakaia maluna ae, e hiki no ke hookaawaieia ka haawina i hookaawaleia no ia uku ana e ka Puuku no ka uku ana i na kikoo dala e kali ana e like me ko lakou helu i hoopaaia ai. E hiki no ika Papa Lunakiai ma ke noi ana a waiho ana aku hoi i na kikoo dala i kakaukua ia, i hoolaha mua ia hoi, a' i waiho ole ia mai hoi maloko o kanaono (60) la e like me ia i olelo mua ia ke hooholo a kauoha i ka Puuku e ukuia lakou maiioko ae o kekahi dala o ka waihona i hookaawale ole ia no kekahi haawina. Pauku 105. Ikawa a ka Puuku e uku ai i kekahi kikoo dala i uku-paueeia e hoike oia maluna oia kikoo dala i ka huina o ka uku-panee i ukuia maluna ona, a e hoopaa lioi ma kana buke i ka huina o ia uku-panee, kaawale ae mai ke kumupaa mai. Pauku 106. E hooponopono ka Puuku i kana mau hoike ohi, malama a lioolilo dala ana o ka lehulehu me ka Lunāhooia ma ka Poakahi mua o kela ame keia mahina. I hiki ai ke hoomaopopoia ia hooponopono ana e hana oia i papa hoike ma ka hoohiki ana, no ka huina dala i ioaa mua mai iaia mamua oia hooponopono ana kahi i loaa mai ai o ia mea, ka huina o na uku ana a hoolilo ana paha, ame ka mea i hooliloia aku ai, ame ka huina e paa ana ma ka waihona. Ama ia hooponopono ana ana e waiho aku oia i na kikoo dala apau i ukuia e ia a e lawe mai ika palapala hooia aka Lunahooia no ia men. E hana no hoi i mau hoike hooponopono piha me ka Lunahooia i kela ame keia makahiki ma ka Poakahi« mua o lanuari imua o ua Lunakiai. Pauku 107. E liana ka Puuku i hoike papa piha ina na halawai mau apau o ka Papa Lunakiai o ke Kalana, o na dala i loaa iaia me na hoolilo ana o ia mea, ame na aie apau i aieia a mai ke Kalana aku, me na hana e ae apau o kona keena, i hiki ai ke hoomaopopo pono ia na loaa apau e komo mai aua i ka waihona ame na hoolilo apau, pela hoi me na aie i aieia a mai ke Kalana aku. Pauku 108. Ina kekahi Puuku Kalana e hoohemaheina a hoole paha i ka hooponopono a hoike ana e like me na kauoha ana a na Pauku Hookahi Haneri me Eono (106) ame Hookahi Haneri me Ehiku (107) o keia Kanawai, e auhauia no oia a e uku i ke Kalana i ka huina o Hookahi Haneri (100) Dala no kela ame keia hoohemahema ana a hoole ana paha, a e hoomaka no ka Papa Lunakiai i na hoopii ana no ka ohi ana mai ia mau dala, e iike me ia :i hoakakaia e ke kanawai. Pauku 109. E malama ka Puuku Kalana i na dala apau 0 ke Teritori i loaa aku iaia, a o kekahi Kalana okoa aku paha. ma kona waihona ponoi a hiki i ka hooneeia ana aku e like me ke kuhikuhi a ke kanawai; aole e haawi aku ma ka hoaie ( a i ole ia ma kekahi ano e ae paha e hoolilo a i ole e ae ana i kekahi paea e hoohanaia aku ma ka hoaie, a i ole ia ma kekahi ano e ae paha e hoolilo a i oie e ae ana i kekahi mea e hoohana ia mau dala, koe nae ma ka hoakaka a ke kanawai; aka, aole he mau olelo ma keia pauku e keakea ana iaia, me ka apono ana o ka Papa, mai ka hookomo kuikawa ana no ka maiama maluhia ana 1 na dala o ka lehulehu, aka e lilo no ia i kumu e iii ai o ke koikoi o ia mahihia maluna o kona hona oihana. MOKUNA 23. HOAKAKA LAULA. Pauku 110. Ona Luna Oihana Aupuni pakahi apau oke Kalana, koe nae na laia o ka Papa Lunakiai, na Lunamakai ame na Lunaauhau ame Liuiaohi Auhau, me ke apono ana o ka Papa Lunakiai e hookohu aku i hope no ka lawelawe ame ka hooko ana a i ole e kokua i ka hoohana ana i na hana o kona oihana; ama ke apono ana hoi e hookaawale aku ia mea. Oia mau hookohu ana e hanaia ma ke kakau a e waiho ia aku iloko o ke Keena Oihana oke Kakanolelo Kalana. E ioaa no i keia ame keia hope ka mana like e like me kona mua, a v ka manawa e koiia ai e ke kanawai e hoohanaia hoi e ka Luna Oihana. a na ku no i ke kanawai ina e hoohanaia ana e ka hope i koho ponoia. Pauku llOa. E liiki no i kekahi Luna Oihana Kalana, me ke apono ana a ka Papa Lunakiai, e hoohana aku i na kakauoielo ame na kokua e like me ke kupono no ke kokua ana taia i na hana o kona keena, a ua hiki no iaia me ka loaa ole aku o ke apono ana, e hoopau akn ia mea. Pauku 111. Ma kela ame keia wahi i loaa ai ka inoa Oihana o kekahi Luna Oihana mua i hoohanaia ma keia Kanawai, na komo pu no na Hope. Paeku 112. Ona kanawai apau ame na hapa kanawai a oia mau mea aa ku-e paha me kekahi o na olelo o keia Kaaawai» ma keia ke hoopau loa ia nei.

pArnt? 113. Ke p<m> pokok o keia Kanawai. oia hoi. * £ KM KANAWAI KALANA/' Pauku 114, E maaa keia Kanawai niai a mahope aku o ko*c aponoia ana. Ma keia ke hoike nei maua o keia BUs malunaV. mahope € ka noemooia ana o ka vito a ke Kiaaina, a ma ke koho aoa i laweia o na ae ame na hoole, ua aponoia e ka eiua-hapakoiu « na koho apau o na hoa i kohoia o ka Ha!e o na Lunamakaaina»& o ka Teritori o llawaii, ma keia la 13 o Aperila, M. H., 1905. I ERIC A. KNTDSEN*. Lunahoomaiu, Hale o na Lunamakaaina2i% D. KALA UOKALANI, JK. Kakauolelo, Hale o na Lunamakaainasa. Ma keia ke hoike nei maua o keia Bila maluna'e. mahope < ka noonooia ana o ka vito a ke Kiaaiua, a ma ke koho naa a laweia o na ae ame na hoole, ua aponoia e ka elua-hapakt>lu « na koho apau o na hoa i kohoia o ka Senate o ka Teritori e Hawaii, ma keia la 14 o Aperila. M. 11, 1905. D. PAUL R. ISEXBERO. Peresidena o ka Senate. WILLIAM SAVIDGE. Kakauolelo o ka $enafct. KANAWAI 54. HE KANAWAI E Hoololī aka i ke Kanawai 39 o ka Kanawai Ahaolf,wc 1905, i Kapaia "He Kanawai e Kusclu ana i na Kaijik» Maloko o ka Teritori o Hawaii amk ka Hoomaopopo IA AūPUKI." E Hooholoia e ka Ahaolelo o ka Tcritori o Hatraii: Paukul. Oke Kanawai 39 o na.Kanawai Ahaolelo o 190i ma keia ke hoololiia nei: Ma ka hoopau aua mailoko ae o ka Pauku 12 i na huaolel* r< i Lunahelu ame Lunaohi Auhau. 0 Ma ka hoopau ana mailoko ae o ka Pauku 13, na lalani & ame 4, i na liuaolelo apau loa mahope aku o na huaolelo 4i i Hope Lunamakai ;" Ma ka hoopau ana mailoko ae o ka £auku 16, ialani 2. i nt huaolelo ' 4 na Hope Lunahelu ame Lunaohi Auhau;' > Ma ka hoopau ana ae i kela mau hapa apau o ka Pauku 24 oia mea e pili pono ana i na bona o na lunahehi ame iunaohi auhau, a i na bona hoi o na hope lunahelu ame iunaohi auhau; Ma ka hoopau ana i kela mau hapa apau o ka Pauku 28 oii. mea e pili ana i na ukuhana o na lunaheiu ame lunaohi auhau, ame na hope lunahelu ame iunaohi auhau; Ma ka hoopau ana i na Mokuna 19 ame 20 apau loa o ua Kanawai ia i oleloia, o ua mau mokuna la e pili ana no ia i na hana a na lunalielu ame lunaohi auhau ame na hope iunahelu ame lunaohi auhau; Pauku 2. O ka Pauku 27 o ua Kanawai ia i oieloia ma keia ke hoololiia nei i loaa ai ka heluhelu ana e like me kei* maiaio iho nei: "Pauku 27. Ma kahi ok£ bona hoopaa i hoakakaia ma)uua ae nei, o ka bona o kekalii hui hoopaa mai i hoomanaia maiaio o na kanawai o na Mokuaina Huiia o Amerika e iilo mai i hui hoopaa maiuna o na bona o na iuna oihana Aupuni a e iaw<s iawe nei i na hana maloko o ke Teritori o llnwaii i k\i i ke kanawai. malaio o na kanawai o na Mokuaina Huiia n Am.-rik;« amt ka Teritori o Hawaii, e hiki uo ke aeia, a ma ia nim ai»!e t koiia ka hana apono no ia mea." Pauku 3. Oka Pauku 39 o ua Kanawni la i olvi«>i;! ma k-na ke hoololiia nei ma ka hookonio ana ma ka liapa i»f>p«. «i ka nianao hope o ia mea, i na huaolelo "e komo pu nn i nn u!;uh »na o na iuna nana koho balota,' T i loaa ai ka heluheiu oi;« manao e like me ia malalo iho nei: [ "O na lilo apau no ke kolio haiota ana i na luna oihana kaiana e ukuia no ia e ke kalana. e komo pu rue na ukuhana o na lunanana koho balota, ma kahi hoi o ke koho ana no na luna oihana kaiana waie no, koe na lilo o ke Koho Balota Kuikawa o 1905/' Pauku 4. Oka Pauku 60 o ua Kauawai ia i oleloia ma keia ke hoololiia nei ma ka hookomo ana mahope iho o ka huaoleio ''kalana,'* iloko o ka laiani 4 o ua pauku la i oleioia. i na huaoieio: 4 * koe na hoa oka Papa Lunakiaj; *' A ke hoololi hou ia nei. ma ka hookomo ana ma ka pau am» 0 ka pauku i oleioia i keia hopuna mauao maiaio iho nei: "A ke hoomaopopo hou ia nei, ua hiki no ke hookolokoloi* na hoa o keia ame keia Papa Lunakiai no kekahi o na kumu 1 hoakakaia iloko o keia mokuna, a ma ke ano hoi i kulike aku me ko keia i hoomaopopoia no ka hookolokoio ana o na luna ! oihana kaiana, imua oka Aha Hookolokolo Kiekk oka Teri« ; tori, a e loaa no ka maua, ina ua aponoia na kumuhoopii i oieloia ma ia hihia, e hookaawale aku i na luna kaiana i | oieioia mai ka oihana akn. M Pauku 5. Oka Pauku 61 o r»a Kanawai ia i oleioia ma kek ke hooioliia nei ma ka hoopau ana mai ka hoomaka ana o ua pauku la i oieioia apau, a hiki a e komo pu ana ka huaoiei» "kalana" ma ka laiani 2 oia mea, a e hookomo anai ma kahi « na huaolelo i hoopauia. e like me keia malaio iho nei: "o m hakahaka e loaa ae ana ma kekahi o na oihana kaiana/' i ioaa ai ka heiuhelu ana i ua pauku la i oleloia e iike me keia malalo iho nei: "Pauku 61. O na hakahaka e loaa ae ana ma kekahi o m oihana kalana e hoopihaia no ma ka hookohu ana a ka Papa Lunakiai koe nae ina o ua hakahaka la aia iloko o ka Pap* Lunakiai. a ma ia ano, o ia hakahaka e hoopihaia ma ka hookohu ana a ke Kiaaina no ke koena aku o ka manawa i pau ole o ia luna kalana." Paitkc 6. Oka Paukn 62 oua Kanawai la i oieioia ma keia, ke hoololiia nei ma ka hoopau ana i ka mahele 6 apau ioa o ua pauku nei i oleioia e heiuheluia ana hoi e iike me keia maiai* iho nei: 4 *6. E hooponopono ma oka oielo kauoha la i kai lawe ana, hoahu ana ame ka iaweiaweia o na mea pa-hu ame aiia aa, a t kau i hoopai no ka uhakiia ana oia mau olelo kaooha." A ke hoomaopopo hou ia nei, ma ka hooiilo ana ae i ka mahele 7 oia mea i mahele 6. Packi? 7. E mana no keia Kanawai mai a mahope aku • kona Ia e aponoia ai Aponoia i keia ia 25 o Aperi£a, M. II. f 1905. O. a CARTKB» Kiaaina o ka Teritori o HawaiL

KANAWAI 93. # HE KANAWAI E Pili ana i na Loaa no ka Uku axa o na Hoolilo o Kela AME KEIA KALAXA. E Hooholoia e ka Ahaolelo o ka Teritori o Hawaii: Pauku 1. I kanalima hapa-haneri o ka huina o' na auhau kino anie na auhau kula ame na auhau maluna o na waiwai ame na auhau loaa, e ohiia ana iloko o kela ame keia Kaiana, e ukuia aku e ka Puuku o ka Teritori o Hawaii ika Puuku o ia Kalana ma ke ano e Jike me keia maialo iho nei: 1. Ile hana na ka Lunahooia o ka Teritori ma ka la hope i ku i ke kanawai o keia ame keia mahina e hoopuka aku i Palapala Kikoo da!a mahina maluna o ka Puuku o ka Teritori ma ka inoa o kela ame keia Puuku Kalana: e pau pu ana na Palapala Kikoo 0 ke)a ame keia mahina no ka hapalua makahiki mai lulai a hiki 1 Dekemaba, 1905, a o ua huina la aole ia e emi iho malalo o umi pa-keneta, a mahope aku iloko o kekahi huina i emi ole iho inalalo o umi-kumamalima pa-keneta o ka Auhau i kohoia e ukuia ae ana' o kela ame keia Kalana pakahi maloko iho o kela ame keia hapa makahiki, a iloko iho hoi o na la mua he umi-kumamalima o lanuari ame lulai ma kela ame keia makahiki, o ua Lunahooia la i oleloia o ka Teritori e hoopuka aku i Palapala Kikoo maluna o ka Puuku o ka Teritori ma ka inoa o kel/i ame keia Piiuku Kalana pakahi no kekahi huina i kulike akn i ke koena ma }va inoa o kela ame keia Kalana emi iho i na Imina o na Palapala Kikoo i hoopukaia ame ka uku-panee i \ikuia no ia mau Palapala Kikoo, iloko o na mahina 'hope eono mamua iho. 2. Ika manawa e waihoia ae ai kekahi Palapala Kikoo ika Puuku o ka Teritori 110 ka uku aku, ina aia he dala iloko o ka Waihona no ia hana. e uku aku no oia ia mea a e kakau a i ole kuni maluna o ke alo oia mea "Ua Ukuia," ka manawa i ukuia ai ame kona kakau ana i kona inoa maluna oia mea, aka i ka manawa i uku ole ia ai ia mea no ka nele i na haawina, e hoopaa mua iho ka Puuku o ka Teritori ia mea iloko o kekahi buke no ia hana, alaila e hoopaa iho maluna oia mea Aole i ukuia no ka nele i ka haawina," e kakau i ka la i waihoia mai ai, a kakau iho i kona inoa maluna oia mea a hoihoi aku i ka Palapala Kikoo i oleloia ika mea nana i waiho mai ia mea. Mai ia manawa aku a hiki i ka ukuia ana o ka Palapala Kikoo e paa no maluna olaila i elima (5) pa-keneta uku-panee no ka makahiki a e ukuia aku nō hoi mahope aku e like me kona hoopaaia ana mailoko aku o na haawina i auhau kuponoia ai me ia mea. 3. Ina ua lawa kupono na dala iloko o ka waihona no ka uku ana aku i na Palapala Kikoo e uku-paneeia ana, na ka Puuku o ka Teritori e haawi i hoolaha no hookahi pule iloko o kekahi nupepa e hoopukaia ana iloko o kela ame keia Kalana, a i ole, ina aole he nupepa e hoopukaia ana maloko olaila, ma ke kau ana i hoolaha i kakauia maluna o ka Puka Hale Ilookolokolo ma ke Kaliua Poo Kalana, no ka manawa like, e hoike ana maloko olaila ua makaukau oia e uku aku i na Palapala Kikoo o ia ano. He umi la mahope o ka hoolaha mua ana a i ole kau hoolaha ana o ia hoolaha, e pau no ka ukupanee ana o ia mau Palapala Kikoo. 4. I ka manawa aka Puuku e uku aku ai i kekahi Palapala Kikoo i hiki mai ka manawa e uku ai i ka uku-panee, e hoopaa iho oia maluna o ka palapala kik|jo i na huina uku-panee i ukuia maluna o ia mea, a e hoopaa iho ma kana hoomanao i ka liuina o ia uku-panee e hookaawale ana mai ke kumupaa. Pauku 2. 0 na loaa i loaa mai na Palapala Kikoo oia ano e hoopiliia aku e kela ame keia Puuku Kalana no ka uku ana i na lilo o kona Kalana pakahi. Pauku 3. Oka auhau alanui e like me ia i hoomaopopoia e ke kanawai e ku nei e lilo ia i haawina kaokoa e waihoia iloko o ka Waihona Teritori ma ka inoa o kela ame keia Alanui Apana, a e ukuia aku e ka Puuku Teritori mailoko ae o na Waihona Kalana o na Kalana pakahi ma kahi hoi o kela ame keia mau Alanui Apana. A o ua Auhau Alanui nei i oleloia e hooliloia aku no no ka hana ana, malama ana ame ka hooponopono ana i na alanui aupuni ame na alaloa iloko o kela ame keia alanui apana e like me ia e lioomanaia ana e na Lunakiai o ke Kalana ma kela ame keia manawa. Aole loa ma kekahi mau kumu e ae aku ka Puuku Kalana i keia mau waihona kaokoa a i ole hapa oia mau mea no kekahi mau hana okoa aku i hookaawaleia e ka Papa Lunakiai koe wale no no ka hana ana, malama ana ame ka hooponopono ana o na alanui aupuni ame na alaloa e like me ia i olelo mua ia ae nei. Pauku 4. Mailoko ae ona auhau e ukuia ana mahope o lulai 1, 1005, no ka ma keia ke hoomanaia nei ka Puuku o ka Teritori e hookaawale ae mailoko ae o na mahefo o kela ame keia Kalana no ka pomaikai o ka Teritori i keia mau huina malalo iho nei: Mai ke Kalana o Oahu, Hookahi llaueri ame Iwakalua-kumamalima Tausani Dala ($125,000.00); inai ke Kalana o Hawaii, Kanaono Tausani Dala ($60,000.00); mai ke Kalana o Maui, Kanaha Tausani Dala ($40,000.00) ; a mai ke Kalana o Kauai (Kanakolu-kumamalima Tausani Dala ($35,000.00). Pauku 5, O kekahi luna oihana a i ole mea paha e uhaki maoli ana me kona manao iho, hoohemahema a i ole hoole e hooko i kekahi o na hoakaka ana o keia Kanawai a i ole haihai paha ia mea. e ahewaia no oia ma ka hewa mikamina a e hoopa'iia oia me ka ukuhoopai aole e emi iho malalo o Hookahi Tausani Dala aole hoi e oi aku maluna o Elima Tausani Dala« a i ole hoopaahaoia no Hookahi Makahiki, a i ole o laua like no. Pauku 6. Ona kanawai apau a hapa ona kanawai e like me ke ku-e ana o ia mau mea i keia Kanawai ma keia ke hoo» pauia neu Pauku 7. E mana no keia Kanawai mai a mahope aku o kona hooholoia ana. Ma keia ke hoike nei maua o keia Bila maluna ? e, mahope o ka noonooia ana o ka vito a ke Kiaaina. a ma ke koho ana i laweia o na ae ame na hoole, ua aponoia e ka elua-hapakolu o na koho apau o na hoa i kohoia o ka Senate o ka Teritori o Hawaii, ma keia la 26 o Aperila, M. H., 1905. D. PAUL R. ISEKBEKG, t Peresidena o ka Senate. WILLIAM SAVIDGE, Kakauolelo o ka Senate. Ma keia ke hoike nei maua o keia Bila maluna'e. mahope o ka noonooia ana o ka vito a ke Kiaaina, ia ma ke koho ana i laweia o na ae ame na hoole, ua aponoia e ka elua-hapakolu o na koho apau o na hoa i kohoia o ka Hale o na Lun&makaain&na o ka Teriton o Hawaii. uia keia la 26 o Aperi\a, M. H., 1905. ERIC A. KKUDSEN, Lunahoomalu o ka Hale. D. KALAUOKALAHL JR,. " Kakauolelo o ka Hale.