Ka Nupepa Kuokoa, Volume XLIII, Number 24, 16 June 1905 — Kenekuria Umi-kumamaiwa AME Kana Mau Hana Kamahao. [ARTICLE]

Kenekuria Umi-kumamaiwa AME Kana Mau Hana Kamahao.

(Kakauia e Simeon K. Nawaa.) j i MOKUNA IX. \ (KAI POO EU"A.) j KE KAUA ELUA iIE E.\EL.VXI. i * He manawa puikaika loa keia o ka aina oiai ua hala hope ae. ke kaua a e noho maiia aua hoi ka maluliia mai o a o o ka aina; eia| nae ua kuha'u ua hana waiwai o ka aina. a ke kono mai la ka iehu-; J lehu e hoeueuia i na luuia kuioko i nioe loiii 110 na makahiki loihi e kaua ana. O ke kaua ka mea nana i hoopii ae ina kumukuai a liio kekalii inau hana hoowaiwai i mau mea hoioiuua loa; aka i ka maj nawa i jniu ai ke kaua, oia ka manawa 1 kumo aluka mai ai na waiwai 0 na Aina E, e kuaiia ana lioi me na kumukuai liaahaa loa, iiolaila ua haule pu wale iho la na liana hoohoihui kuloko. ile mau kaukani o na kane ame na wahine i huli aku ma na wahi e ae o ka aiua' 1 iuau jw)iio no lakou a i niau hana*hoi. oiai ua haulej.vale iho la na hana kuloko a ua lawe ae la hoi na hana Imowaiwai kuwaho i ke - kahua waiwai. i Ma keia iho la he mau kaukani o keia poe i nee aku no na aina ikula momona ma keia aoao o na kuahiwi o Aiagehena, kahi lioi a -lakou i manao ai aia ilaila kahi e kahe ana o ka waiu ame ka meli i makaukau lioi e kymo niai iloko o na poholima o na poe mikiaUf: ! hana. 0 na poe i banakai-upa ua huli ae ia lakou i na pomaikai ma 1 ka hanai holoholona ana. Ua haaleleia aku na lioine ma ka Hikina; ke kahe la na huakai huli pomaikai mai ka Hikina a i ke Komoliana, ja mamua o ka pau ana o ko Peresidena Monoroe manawa aia lioi ! ua lilo ae la na kula ame na ululaau kanaka ole o ke Koniohana i * aina waiwai nui. J O keia ke kau Peresidena i ikeia ai ka nee mua ana o ka aina ma; i ka hoopalahalaha ana i kona mau elieu. He eha mau Mokuaina Ku- ! okoa i kukuluia ae a hookomoia ae iloko o ke apo hookalii—oia lioi | ka Mokuaina o Mikikipi, i 1817, Ilinoi i 181S ? Alahama i 1810, ame {Maine i 1820. , | j O ka Peresidena Monoroe hana mua i kona manawa i pii ae ai ma |ka noho reresidenff oia ke kaapuni ana i ka aina a hoolauna ana liaia ilio me na mea a ka lehulehu i makemake ai e hanaia aku no jlakon, a ua lilo he.ekolu mahina ma keia kaaliele ana mamua o kona hiki hou ana i ke kapitala, a ma keia huakai i lioike mai ai ka lahui! i ko lakou ohohia i ko lakou alakai hou. j Ua hoollolo ka Aliaolelo Xui i na kanawai e papa ana i ka hoo-' |komo ana mai i na limahana negero i ka 1808; eia nae maliope o ke ikaua me f*elekane o ka pii ikaika ana o ka oiiiana kanu pulu na ia (mea i hooi aku i ka makemakeia o na liinahana a ua uuku lioi na li-; i inahana mamua o na liana lioowaiwai e hanaia ana, no ia mea ua ■ jhoomalca hou ia ka welie ana i ka ipuka e komo ai na limahana ne-| |gero ma na Mokuaina o ka Hema. me ke ku-e no nae i na kanawaiJ jUa ala ae no hoi he niau hui hoopae limaliana negero a ua ku ae ia! ;iuau hui a hiki wale i ka manawa i ala ai ke kaua liuliamahi o kai Akau ame ka Hema. | I keia manawa no hoi he lehulehu wale.o na kolone o Sepaniai i kualiaua ae ia lakou lie mau inokuaina kuokoa. Aia no o Florida! Hikina malalo o ka malu o Bepania. Ua ku ae iwaena o na kanakn! Sekotia puuwai koa a hoike ae Ia oia aia iloko o kona mau lima hej komisina i kakauinoaia e kekahi mau mokuaina i ala ku-e ae ia Be-| ! pania, a oia hoi ke alakai o kekahi liuina kanaka nui, a malalo o kana; | alakai ana ua kailiia aeia ka o Amelia, he mokupuni lioij ! e ku ana ma ka aeleni akau o Florida. Ua kukala ae la oia ua-pani-! ia o St. Augustine mai na launa ana me ko waho, a o kana liana ej hana nei oia no ka hooikaika ana e kuo.koa o Florida mai ia Sepaniai :niai, e hooiualu i na hana powa wale a e hooikaika ana hoi. e hoo-l : mauia aku ke kuaiia ana o na negero o Aferika. | I I keia manawa no hoi ua kukulu liou ia ae ia he oihana i like aku me ka keia kanaka i hana aima Galveston, ma ka aekai o TexasJ | Ua hooholo'iho lao IV'r(\sidena Monoroe e wawahi i keia mau punana' 'o ka hoopae limaliana Negero, nolaila i k*a hapa hope o Xovt-maba; 1817 ua hoounaia aku Ta he pualikoa Amei'ika no ka Mokupuni o ; »' Amelia a kaili mai la ia wahi. a he.uuna pu ia aku no hoi he pualikoa! īio ke kinai ana i ka liui i ku ae uia v i;\ivesioii a make keia man liana'! hoohaunaeU' i ko na iloknaiua Huiia neho nialuhia ana. i

[ lkana v :\h\ ttei K«-ia man z\u\\ tia a'a mai !.i hoj r<;l p t ? - n : Ki \ku hiki-n n:;?«i ] ? ~; ;, ri> , ' Ur;uii'c ua ,h»>»sī• • o na poe i aku iv?a n;? j a.e-.a ■..«,,>?> v \&inv ka lV:hoii <> A?a(m:.;i.u l'a oh ie-ia ae ua a!a um< 'a tv..A\i hau-v I a iKi Uikini uUa hvwn\hiuiu aaa ona kauas,i i t • k.*ī-■«• ~ ~,.••. h\- a n:;a na "kana .«iua o S*.-j<i!iia< ohu n.ie oko kuf>.u i :t{ a _. t> . t *nt« k»:» na lUkini makeu\;»Ue oK- ana ike kuikahi i i aii.i:.? ; 4 N- { | j Ua h'HMinaia aku ».♦ <iruHii»a no ko k.n:ii j \ <f ; xlu rj [k:ti;a hv<uiiaun:'t-10. a tso ka hookauwaU» ana i n;» lukiu • u.,m u |aiut tua na "lVi-ituit i h<H»ltti>ia ina Mokuaiina i 1«:i a. n ;i aim iiaila ka moa uana i ho a ioa ao i ka inaina o na Ia ;.i! t i koko aku la lakou i na moakaua a [Kiio ikaiika mai la i k«» AmeriL i uiaua kaua. .Ma koia na komo kuhohonu loa aku oth tiora!a < ; a .; iloko o ka piiikia, » hooumua aku o Uvnorala Kt i akasoua un- ka pm likoa o Teneso. a na e lakoti i kokua aku ia iiaint s a j»i«> ia haMiuu-ie ana. I ka malanm o Dekemaha keia hiki ana o Keakasona. I ke kau nnu mai aole.he nui mi mea i hanaia; aka il«>k«> mai o 'Maiaki ISIB, ua ielekaua aku la o Generala Ke;ikasona ia Kl.u Ui i llawe ae la i ka papu St. Maka o na Sepania. a hoouna-'aku iu j h .[ jmana aupuni ame ua koa no !Vnesaeola. lloko ak\i oka paj»u .> Sf -Maka ua loaa aku la ia Generala Keakasona he elua n:au i;:k.-a nan i i liookonokono ina Uikini e jH»iK'hi iua Anuuika. 11 v*->ka;ii <> ; a ,i it he kanaka Sekotia kaiepa waiwai mai f Hainu«la mai. a o ki-kaiu ; h<» ' he opio l'elekane ma ka inoa o Anbrister» lie iwakahia.kuiuamukahi wale no ona niakahiki. a e paa aua hoi oia i ke komisiua o ka wihana koii o Pelekane ma ke kulami Lukanela, a nana hoi i alakai i k kahi puali o na kanakn hihiu a lioopoino iii Alahama. Ua kauoha aku o (leneiala e lauoia mai k,-ia uuiu kanaka imua ona. a imna hoi o la.ua i hoike aku ;ii o Kraka>..Uia i k.. na manao e hoahewa ana ia laua no na hana i h.unua. a waj;<i'ia aku laua imua oka aha hookolokolo koa, liookolokoloia a hoahov\a : a < 1; a ma ka auiana. Mahope mai ua liele loa aku Ia o Keakasoua anu* k n « i\.-,wi k« a no Peneaaeola, kahi «hoi o noho ana ka mana aupuni n s. |. ;U;li( hoohoihoi aku i na hana pakaha a na Ilikini, I ka ike ;ma oka mana anpuni Sepania i kei;i ua liooweliweli mai o Keak;isni»a i kona koino ana aku iloko o na palena o kekahi aupuui e r.uho healoha ana no me na Mokuaina Huiiih a hoike j»u mai !a no in»i i iwe .ae a7in lakou ina mea kaua a kaua ku-e mai. Aole in: n;i ;n< »« ' ka&ona' i keia, aka hoonee loa' aku la oia i koua i»nalikoa uo l\n«' saeola. l'a holo aku Ia ke Kiaaina ame kekahi mau hoalolia kakaikalii ona maluna o mi lio no ka Papu o Harraneas. a uialaila oia i h.u.i.. : paakiki mai ai i ka nialama ana i ka maluhia o na paleua :'.ina u hoole loa hoi ika haawipio ana mai ika papu. Kukulu aku la <> : Keakasona i kekalii pukuniahi eiwa-iniha ame elima niau pu iu»lt. kika imua o ua papu la a oia no lioi ka manawa i ikeia aku ;ii ka jni i ana mai o ka liae keokeo, a o ka hoomaka koke iho la no ia e haa- , wipio. lloouna aku hi o Keakasona i ua Kiaaina la aiue k< kahi j pualikoa no H'avana, alaila kakau iho la oia penei: i "O ka'u meu wale no e minamina nei aole wau i lelekniin aku ; i ua papu la. hopupio aku i ua Kiaaiua la, a hoouna aku iaia uia k-- . alahele o ka pepeliikanaka oiai īuuia i pepehi i ka ohana «> S;o. kts i a li aku iaia no kana hana i liana ai." ! Ua ulu mai na manao lioaliewa koikoi ia Keakasona ?nah»>p" | mai no keia mau hana limanui ana i hana .ai, a o kana o|. i.. jm|.- ! wale no ma kona aoao oia hoi ua liana aku oia i ka niea jkmi» uo U mahiliia o ka lehuleliu i hiki ole lioi ke hanaia ma kekahi am» .«ko.i | ae. Ua knkoo mai ke Kiaaina iaia i kakoo pu ia mai hoi . ka !••.. I o ka lehulehu; aka nae ua ikeia no he hana nūi a koikoi ka ho< jM>n«- ; pono ana i na palena o ka hema. | l'a liana koke ia ao la he kuikahi (Feberuari - 4 -\ ls!!'. aia na | kuikahi la i lioolilo aku ai o i na 'Mokuaina Huii.M ia l i-ui'l i | holookoa ame na niokupuni liilii e pili mai ana i na aekai o I' ; ..t i Ile elua makahiki maliope inai ua kukuluia ae ua okaiui ain.i ia : j Mokuaina e noho ana iloko o ke apo hookahi o na M«»kuaiua lluiia. j a o Keakasona oia ke Kiaaina mu;rioa i hoonohoia aku. .'i.i !:• m ua | hookohnia aku oia i Mai'aki i»S*JI. j O kela aina nui i ikeia ma ka inoa o Louisiamt i 11»»<.|i].•; ; ; a; i rul Mokuaina Huiia e Farani, ua mahele hou ia «le ihiko o uu ?■ . Uhia. oia hoi ka w Teritori.o Mu Oliml ,4 auie ka A(.ana <> 1. ; : -i;:'. j O ka inoa nuia i kona manawa i hooliloia niai ai i Mokuaīn.' i īsij ua lawe at» la ia i ka inoa mua o a o k;i T< iii"; ; : u | akau akv.ua lawe ae la ika inoa Misouii. 1 k;t 1,SI!» <» ka - ak.u:: : o keia Teritori hope ua kukuiuia ae la i aupuui k. ok . ; aku ia wahi Arkansas. I keia manawa hookahi no h»»i ;fi.« ; tori o Mnine ame Misouri ke hooikaika U e hookoin..iu i i- | iloko'o ka Uniona. ' (Aole i ]>au.)