Ka Nupepa Kuokoa, Volume XLIII, Number 26, 30 June 1905 — Kenekuria Umi-kumamaiwa AME Kana Mau Hana Kamahao. [ARTICLE]

Kenekuria Umi-kumamaiwa AME Kana Mau Hana Kamahao.

(Kakauia e Simeon E. Nawaa.) ; • KAU rOO ELUA.) MOKI">"A X. KA EMI A>\Y O KO XAPt)LEOXA MAXA. I kiiioiū no o ka hoomaka ana o ke kaua ua h&awi ha]Ki ia ka ai i kona poe koa. O ka wai hoi keia aole o ka lanna, a aia na kukuiui owelawela o ka ki ke nanahu iho la i koua mau koa e liele ana me ka houpo lewalewa. Mamuli o keia liu heiuiia nui o koua inau koa i hele auwana aku e huii i kahi e loaa ntai ai k*' ola. a ma ia haua ana ua lilo aku kekalii poe i inaii }»i<»ua ka pot' Knkini a na make iho kekahi poe. .i'ii mahuahua ae la na inake. a o ua pualikoii aiwaiwa la o Xa ]»oleona ua hele aku iwaena o «a kinomake o na lio ame na kiuo kanaka make i kanu olv ia e waiho ana ma ke ala. Maiuua o ko lakou hiki ana aku i Mosekao. ua lilo aku he hapalua o ua pualikoa Ia i ka make. Mamuli o keia poino nui i kau iho maluna o na enemi. ua hooholo ilio la na Kukini e kaua aku 110 mamua o ka haalele ana ilio ia ]\losekao. Ku ae la lakou ma ke kahna ikaika ma Borodiuo a kali aku i ka hiki mai o ua Farani. O ke kaua i malamaia malaila oia kekahi o na kaua hookahe koko nuiame ka lukuwale,.a 1 ka pau ana o ke kaua aia he hookahi haneri kaukani kinomake e waiho huikau ana ma ke kahuakaua. He puupuu ikaika loa no keia mau puaHkoa eianae ua paa iho no na aoao a 1 elua i ko laua mau kahua ])akahi; eia nae i kekahi la ae 110 ua haalele iho la na Eukini ia Mosekao e waiho hamama ana imūa o na enemi. Me kela kulana nawaliw'ali o ko Farani pualikoa i komo aku ai oia me na manao hauoli iloko o ke kulanakauhale 0 Mosekao. Eia nae ua uliipu ia iho keia hauoli, oiai ua halawai aku la lakou me na haawina nana i kinai iho i ko lakou mau manaolana, oiai ua haalele iho na kamaaina, a ua anoano hoi ua kulanakauhale la me he ilina la. Aole wale oia ? aka ua wawahi iho na kamaaina i ko lakou niau hale ame na waiwai e pomaikai ai na Farani ke lilo aku ua wahi la malalo o lakou, oiai ua oi ae ko na Kukini manao ana e hoolioka aku i ka enemi me na.poniaikai a lakou i luhi ai, mamua o ka noho hookanoia mai e ka mea a lakou e ku-e aku ana. Ua hoomakaukau mua na Kukini i na mea e puhi ai i ua kulanakauhale la i ke ahi, a ua hookaawaleia hoi na mea e pio ai ke ahi. Ua ku aku la na Farani a nana aku la i ke ahi e a ana ma kela ame keia kihi eha 0 ua kuianakauhale la. me ka hiki ole ia lakou ke kinai iho i ka nee ana 0 kb ahi imua; a ua lioopuka ae o Napoleona, o kona alaliele 110 ke kulanakauhale o Mosekao ua piha i na popilikia he 11 ui wale. Iloko nae o leeia mau liaawina popilikia aole i Imihope 0 Xapoleona, a aole hoi oia i ae e hoopuka ae i ka haulehia o kona manaolana. Xo eihna a eono paha pule aia no oia me kona pualikoa ke nolio la mawaena 0 na lehu alii o ke kulanakauhale 0 Mosekao, a oia mau pule ua lawa, ia nona e huki mai ai i kona pualikoa mailaila inai, oiai e nee mai ana ka liau ilunp o ka aina. -Mahope mai i hoomaka ai o Napoleona e kuemi. a oia ka wa i nalohia aku ai na liaawina pomaikai a kau mai la hoi na popilikia. I keia mauawa ua hooeniiia maiia ua pualikoa aiwaiwa nei a hiki i ka hookahi hanei i kaukani, oiai na lawe aku ka make i kona hapa. Penei ka lioike a Kauna Tolstoi. ko Kusia kanaka kakau mo'olelo. i hoike ae ai: "l ka 1812 ua maki aku na Farani iloko o Mosekao ma ke ano he l»oe i lauakila. a ma kahi o ka haawi ana i ka puupun ikaika loa e ulupaia ai na Kukini, o ka hojiena i loaa mai oia 110 ka ili ana aku 0 ka poino nialuna o na Farani o eono hanei'i kaukani koa."' I ka ike ana o ko Kusia pualikoa i ko Napoleona kuemi hope ana, aia hoi ua hooikaika hou ia ae lakou ame ko lakou lako i na mea e pono ai ke ola ana, ua lele kaua ae la lakou ina ko Napoleona mau aoao a mahope mai 110 hoi, a hookau iho la i na haawina 0 ka mal;e weliweli maiuna o na koa Farani. Aole i loihi iho mahope o ke kuemi hope ana o na Kukini, aia hoi hoomaka mai la ka hau e haule a kau mai la hoi ke kau anu i maa mau nva Rusia. 2solaila, o ko Xapoleona knemi hope ana ine kona wahi koena koa uuku oia kekahi mea weliweli loa i ike ole ia ma. ka moolela o Rusia ame Farani. I keka|ii manawa aia na koa o >"apoleona ke kuemi hope la no me ka loaa ole o kahi o-pu ma lumalu. oiai ke ana anu e lioike ana he kanakolu degere inalalo iho 0 ka ele. Heinau kaukani koa i niake iho mamuli o ka pololi amt ke ann pu. I mea e hiki ai i na Farani ke kau akn ma kekahi aoao o ka muliwai Kerezina he mea pono ia Jakou ke onou poo aku no imua, a ma ia hana ana. ua ahuwale lnkou i na Kukini. a aia ka lakou mau poka mai na puali pukaa mai ke lialuku la iwaena o na koa Farani. Ua oi aku ka poino o na Farani maanei. a 1 ka hala ana ae 0 keia puumake a kii mai hoi na Knkini e kann i na kinomake na loaa iho he unn'kumamaiua kaukani kinomake o na Farani e waiho ana iloko o ka muliwai. Hala ae puumake o na Farani. He eono haneii kaukani koa Farani i komo aku iloko o Rusia i kiuohi; he kanawalu kaukan! 1 a'e hou ma keia aoao o k-a mnliwai o Neimena ma ia kuemi hope ana» Mailoko. mai o keia koena, 0 ka hapanui he poe kokua i hoouna hope ia aku: aka mailo&o mai o na poe i hele mua' ai i ke kana he hapauuku loa o lakou i ike hou i na home ame na ohana. Ua lawe aku ka make i kana a ua paapio aku hoi i na -Eukini. O na poino weliweli o keia kaua a Napoleona ka mea nana i hookomo ae i na manaolana hou iloko o na aupuni i inaina ia Xapoleona. O Xapoltn>na oia ko Oemnania mea nana e hookaumaha ana: eia nae ua oi aku 110 kona mana a hiki ole ia Oeremania ke ku e mai. nolaila, o ka Geremania hana wale no oia ka hoouna mau ar?a ;i na koa e kaua malalo o ka hae o Xapoleona. Eia nae ma keia poino ana o kc> Napoleona pualikoa ua lioaiaia kona, numaolana | liala ae ana na kaumaha i aloia e ia no kekahi mau makahiki loihK Mamuli no o keia poino ana o Xepoleona, aole i hooj»an manawa | iho o Perusia. aka komo koke akn Va oia me Rusia ma na kūkai ana 1 e hui ae laua a kaua kii-e ia Farani. Ua hahai koke aku o Auseturia !ma ia alahele. aole nae ma ka ikaika maoli o na manao, aka mamuli o ko Pelekane haaw i ana ak\i i mhi miliona telina. Hoouna mai la hoi o Buedena he puaiikoa mnlaio o līamuku Benadote. kekahi © ko Xapoleona inau ilamukn, no ka bui ana ae me na aupuni huiia« Aole i hoonele loa ia o Xapoleona nie na hoaloha. Ua ku ae o Oenemaka ma kona aoao, a pela no hoi me kekahi mau okana aina iiilii o Oeremania. aka o ke koena iho aia no lakou Uoko o kela manaolana poho mau. l T a hoi akn la o Kapoleona no Parisa, a e like no me kona ano mau na hoike aku la no oia i ka pilikia i loaa mai

uhu loe kona horskv>nto man aua 1 o!tio e n\«i| \ x \ t \\ tiuv r»aoiaua o kona lahuL Noluiun oīai ka lahui .** in-an atui uo ka hilinai piha aua maUina ona. ua kapaeia ae T?a aa;\ no ia poino weliwi- i, Ik » ri,,h.h\ū ana aku ona kaniaaiui, vta ikvia ae H -no ke «ua la na :v.ana*>!nna iloko o kona lahui nt». ka ..inakila o ko lakou Km»*|»era. In«»?aaka koke iho la o Xap«>leo.ttrt t h«>uiuula hon ae i kv»na pualjkoa e hiwe ae i ka nuiKahia i» kem j ualikoa i i k;i i make iua ke kauu aua -ne Kuska. | MamnU o ka aui o ua ola i Ulo aku ma keia u»au kaua. aia hoi •ua ikeia ka emi ana wai oko Funtni helnna kanaka. l"a hoeeniia I uiai aa makahiki oihuna ki»a a i umi-kuma.uiahiku a \> ke kiekie hoi i eliuia kapuai hookahi iuiha. 1 a hoopiha koke ia ae ua pua!iko% ame na kuiana aliikoa e na keiki i ikiu oh- ko iakou uhi ana, a 1 hiki oie.hoi ia lakou ke ku aku i na haaW īiia ikiiki oke kaua. a ma kei;v ua hoopiha koke ia ae la na halen\a*i. Ua ikaika loa ko ka Kmepera mau rula lawelawe hana» a e like me ia ikaika peh\ 110 hoi i kakoo ikaika aku ai kona mau uiakaainana iaia. nolaUa, iloko o Apenla, aia he eiua hauen kaukani koa i makaukau e kaua kn~e aku ?a Rusia ame Perusia ma k*- kaiiuakaua ? o Klhe. Ma ia kaua ama ua kaa ka lanakīla ma k*> Xapoi't»ua aea«>. :Ma na Kaua ma l.Uii"t i n ame aia no ka j».'» iua ;b-ao, • a ma ia i konoia akn ai na aupnni huiia e hoomaha 1 k*> kuu;i. a Xa- ■ j.H>lei>na no hoi iae aku a». Ma kf ala hou ana oke kaaa ua hanU> ; hia iho la o Xapouona ma I.eipsii'. a ma ia haulehla ;uia i kuemi hope hiku ai oia no Kine. a hookuuia ae la o Oereuumia. \ 31aan«'i i ku aku ai o Farani imua o mi euemi e kauia mai ana hoi ! elike me kana i haua ai ia ha'i me na ilma kakauha. Ma ka huli ko* i inohana-heiua, aia o Welinehma uie hookahi ham n kankani koa i a'o | )>onoia. a i lauakila man ma na kaua ana, k«> ku la ma na {Kileua o Fa- | rani. Ma ka huli komohana-akau hoi na pualikoa ona aupnni huii;u jme ko lakou mau pualikoa i hiki aku i ka hookahi miliona ka nui o :na koa. i makaukau e po'ipu iho uialuua o Faiani. l'a paio aku o • Xapoleona me kona wahi pualikoa i maa ole i na inea o kr kaua me | ka ikaika 110 ke kaupale ana i na eneiui a no ka paa ana i ka m»hoalii mai keia heluna hewahewa mai o na euemi. Ua onou loa aku na pualikp;i huiia a hiki i ke koino ana iloko o Farisa, a me ka nui ole o na ku-e ana ua lilo niai la ua kapitala la, ja hookipa mai la hoi o Xtfpoteona ia lakou me kona liauoli hoopunipuni. Mahope, ikawa e nooiu>oia ana na mea e hana aku ai uo Farani, ua hooikaika ae oia e paa 110 i ka noliomoi, a ua oleioia, i kona hooleia aua aku, ua hoao iho la oia e pepehi iaia 'iho; eia nae aolo i holopono. Laae ia aku o Xapoleona e paa 110 i kona inoa Eme}H 4 ra; ua hooliloia ae ka Mokupuni o Elha i wahi nona, me ka huina o ?o00,(KK) 110 ka makaliiki i haawiua uku hoomau nona. He eha lianeri koa Farani i waiho ia aku i mau koa kiai nona. Ma keia mokupuni oia i noho ai a kukulu ae i hoine nona. a iaia i laweia aku ai no ia Mokupuni. ua huna ilio oia iaia iho i nalo aku mai na maka inaina o na makaainana, oiai ua hoalaia mai na manao hoaloha ole a uhi iho i ke aloha o na la i hala aku. Ua noho iho o Xapoleona 110 ewalu a i ole eiwa mahina ma keia mokupuni—he wahi mokupuui o kanaouo wale no mile auapuni. Ua j kaapuni ae oia i na kihi eha o kona wahi Aupuui uuku. e h«»«moe [ana hoi i na alanui; kukulu hou i man haleulii hou; hookau i mau nuhau hou, iloko 110 nae 0 na manao ku-e o na makaainaua: hoolako iho la i kona walii kulanakuuhale uuku me ka wai; a lawe mai la malalo oua i kekahi inoknpuni uuku e pili kokoko mai ana. (Aole 1 pau.)