Ka Nupepa Kuokoa, Volume XLIII, Number 27, 7 July 1905 — Page 4
| This text was transcribed by: | Kelly Murray |
| This work is dedicated to: | Joseph Gaspar Jr. |
Ka Nupepa Kuokoa
KE KILOHANA POOKELA NO KA LAHUI HAWAII
NUPEPA KUOKOA, POALIMA, IULAI 7, 1905
HOOLAHA HOOKO MORAKI.
HOOLAIIA MANAO E PANIKU AME KUAI O KA MORAKI.
Malalo a ma ka pono o ka mina o ke kuai iloko o kekahi moraki i hanaia i ka la 11 o Sepatemaba, 1899, e Wong See, wahine mare o Loo Chit Sam o Honolulu, Mokupuni o Oahu, Teritori o Hawaii, o ka aoao mua, o Loo Chit Sam i oleloia o ka aoao elua ame Loo Goon o ka aoao ekolu ame D.Campbell e Waimea, Mokupuni o Kauai mamua, aka, i keia manawa ala i Ladana (London) Enelani (England), he moraki i kakaukopeia iloko o ka Buke 196, aoao 169-272 o ke Keena Kakaukope Aina o ka Aupuni a mamuli no hoi o ka Pauku 2161 (Mokuna 138) o na Kanawai Hooponoponoia o Hawaii, o ka mea nona ka inoa malalo iho nei, D.Campbell ma keia ke haawi nei i ka hoolaha ke manao nei oia e paniku i ka moraki i oleloia no na kumu i uha'iia, e hoike ana; o ka uku ole ia o ke kumupaa ame ka ukupanee o na nota aie pakahi elua i pili a iloko a hoopaaia e ka moraki i oleloia ma ka manawa e uku ai.
Ke haawi pu ia aku nei no hoi ka hoolaha o ka waiwai i hoopaaia iloko o ka moraki i oleloia e kuai kudalaia aku ana ma ke kudala akea ma na keena kudala o James F.Morgan, Alanui Kaahumanu, Honolulu i olelo mua ia ae nei, Lunakudala, ma ka Poaono, la 15 o Iulai, 1905, ma ka hora 12 awakea o ka la i oleloia.
O ka waiwai i hoopaaia iloko o ua moraki nei i oleloia e kuai ia aku ai eia iho keia:
O kela apana apau loa o ka aina (hapa o ka Palapala Sila Nui (Grant) Helu 177 ia P.J.Gulick) e waiho la ma ka aoao makai o ke Alanui Beritania ma Pawaa, Honolulu i olelo mua ia ae nei nona hoi ke alo e huli la ma ke Alanui Beritania he 176 kapuai a nona hoi ka hohonu o 285 kapuai e holo ana makai o ke Alanui Young malaila aku holo 213 kapuai mak e Alanui Young, malaila aku 255 kapuai a ke Alanui Beritania e hui pu ana i ka Apana 11 holookoa ame ka hapa o ka Apana 10 e hoikiea iloko o ka palapala mahele aina o ka la 31 o Mei, 1888, i hanaia e D.W.Kalua et al., a i kakaukopeia iloko o ka buke 110, aoao 395.
Pau pu me na hana hou apau, na pono, na kuleana, ame na hale ame na pomaikai apau i pili aku ilaila.
D.CAMPBELL, Mea Paa Moraki.
Ma o Henry Holmes kona loio ponoi la.
Ma ke dala kuike ka makemake a ma ke dala gula Amerika no hoi a ma ka aoao o ka mea kuai mai na lilo palapala apau.
No na mea aku i koe e ike ae ia Homes & Stanley, Kaahumanu Alanui, Honolulu na Loio noka mea paa Moraki, a i ole ia James F.Morgan, Kaahumanu Alanui, Honolulu, Lunakudala.
2073-June 23,30; July 7, 14.
_____
HOOLAHA PANIKU AME KUAI A MEA PAA MORAKI.
JULIANA WALANIKA.
I kulike ai a ma ka mana o ke kuai e paa iloko o kela moraki i hanaia ma ka la 18 o Mei, 1895, i hanaia e Juliana Walanika o Manoa, Mokupuni o Oahu, ma ke ano he mea moraki, ia Helen Boyd, Kahu, o Honolulu Mokupuni o Oahu, ma ke ano he mea paa moraki, a i kakaukopeia ma ke Keena kakaukope Oahu iloko o ka buke 153 ma na aoao 235 ame 236: ame ka palapala pakui i hanaia i ka la 18 o Augate, 1897, i hookoia a i waihoia e ka mea moraki i oleloia ika mea paa moraki i oleloia, a i kakaukopeia iloko o ke keena i oleloia iloko o ka buke 171, ma na aoao 157 ame 158, o ka mea paa moraki i oleloia ma keia ke haawi nei i ka hoolaha ua manao oia e papiku i ka moraki i oleloia, a me ka palapala pakui i oleloia, no ke kumu i uha'iia, oia hoi: ka uku ole ia ana o ke kumupaa ame ka uku-oanee i loaa ma ua moraki la i oleloia ame ka palapala pakui la i oleloia ame ka palapala pakui i ka wa e uku ai.
Ke haawi pu ia aku nei no hoi ka hoolaha o ka waiwai i hooliloia ma ua moraki la i oleloia e kuaiia aku ana make kudala, akea ma na keena kudala o James F.Morgan, Alanui Kaahumanu, Honolulu i olelo mua ia ae nei ma ka Poaono, ka la 5 o Augate, 1905, ma ka hora 12 awakea.
O ka waiwai i hooliloia ma ua moraki la i oleloia a e kuaiia aku ana e like me ia i olelo mua ia ae nei ua hoakaka ia e like me keia malalo iho nei:
DEED.
Est. of M.J.Rose , IA, J.Walanika
May 19, 1883. Cons. $105., Vol. 80. p.200.
I kela apana aina a pau loa e waiho ha ma Koloalu, Manoa, i oleloia maluna, a panei na palena:
E hoomaka ana ma ke kihi Hema o keia kihi Hikina, o ka pa Halekula, ma ka aoao akau o ke alanui, a e holo ana:
Ak. 42 deg. 30min. Kom. 1.56 kaul. ma ka pa pohaku ma ka pa hale kula Ak.60 deg. 45 min. Hik. 4.01 Kaul. ma ko Hio, a hiki i ka pohaku X. Ak. 72 deg. 50 min. Hik. 1.35 kaul. a hiki i ke alanui alaila, Hema 48 deg. 15 min. Kom. 6,10 Kaul. ma ke alanui a hiki i ka hoomaka ana.
He 4-10 eka.
HELEN BOYD, Kahu, Mea Paa Moraki.
3075 - July 7, 14, 21, 28; Aug. 4.
_____
HOOLAHA AINA AUPUNI.
Ma ka Poaono, Iulai 8, 1905, ma ka hora 12 awakea o ka la i oleloia, ma ke alo iho o ka Hale Hookolokolo, Honolulu, e kualia aku ana ma ke kudala akea:
He mahele o ka aina o Kanohouluiwi, Kaneohe, Oahu, nona ka iliaina o @ eka.
He 4.9 eka e kela aina ua kanula me ka laiki, a o ke koena iho o 5.28 eka, he aina kula.
Kumukuai haahaa, $800.00.
Ma ke dala kuike ka makemake a ma ke Dala Gula o Amerika.
No na kii aina ame na mea aku i koe e ike ae ma ke Keena o na Aina Aupuni, Honolulu.
JAS.W.PRATT, Komisina o na Aina Aupuni. Honolulu, Iune 8, 1905
3972-June 16, 23, 30; July 7.
_____
Ua Noonoo Anei Oe ia Mea?
HE NUI KA POE E NOHO NEI MA HONOLULU NEI E HOIKE AKU ANA LA OE.
Eia kakou ke noho nei ma keia ola awiwi ana. He kakaikahi wale o kakou i hoolilo o ko kakou mau noonoo ano no na mea liilii, a he nui hoi ka poe e nana nei i na eha a i ole opaopa pahu ma ke kua he mea liilii ia. He kali aku lakou o ka haia ae, aole hoi he haawi i manawa e noonoo ai i ke kumu E Hoomanao: O na Puupaa oia ka auwai hooholo mea ino ia no o ke kino, ke lawe nei na puupaa i na mea ino o ke kino, aka i kekahi manawa he paa no ka auwai lawe mea ino i na opala. Pela no na Puupaa. Aia na puupaa ke waiho la ma kahi uuku loa o ke kua, nolaila i ka manawa e paa ai e eha no ke kua, a o ka hopena he kua haneenee, opaopa nawaliwali ke kua ame na mea lehulehu wale aku. He nui no na mea e hoike aku ai maluna o keia ninau, aka aole makou e ha'i aku maanei, no ka mea ke makemake nei makou e hoike aku ia oukou i ke ano o ka malama ana i na puupaa i mea e eha ole ai ke kua. Maila o hilinai ole mai oe ia makou, nolaila ke waiho nei makou na kekahi o kou mau hoa e hoike ae i kana mea i ike ai:
Eia ka pane a Mr.W.F.Williams o loko o keia kulanakauhale, ka mea mai noho hoi ma ia hana iloko o 30 makahiki i kaa hope ae nei! "Owau kekahi o na kanaka oloko o na poe he lehulehu wale i loohia me nei mea he kikala haneenee. Aole i kanamai ka nui o ko'u eha ma ko'u lohe ana aia he laau ale a Doan no ke Kikala Haneenee ame e ola ai keia ano ma'i oia hoe na Huana Puupaa, kuai aku la wau i kekahi o keia mau Huaale ma ka halekuai laau o ka Hui Kuai Laau o Hollister ma, a ai iho la i ua mau Huaale la. Ua loaa ia'u ka oluolu nui. A ke hoike ku nei au i keia wahi moolelo pokole no keia mea i ikemaka ai no'u iho no ka pomaikai o ka poe apau i ike ole ua hoea mai ka hapanui loa o na eha ma ke kua ame ke kikala mailoko mai o ka pilikia ana o na puupaa, a o ka Laau Lapaau maikai loa no ia ano ma'i, oia na Huaale a Doan no ke Kikala Haneenee ame na Puupaa."
E kuai ia ana na Huaale a Doan no ke Kikala Haneenee ame Puupaa ma ke 50 keneta no ke poho e na poe kuai laau lapaau apau. E hoounaia aku no hoi maloko o ka Eke Leta ke loaa mai ke kumukuai ia Hollister Drug Co., Honolulu, na Agena Kuai Nui no ko Hawaii Paeaina.
_____
HOOLAHA I KA POE KOI AIE.
WAIWAI O SOLOMON A.KUAIMOKU.
O na poe apau i aiela e ka Waiwai o Solomon A.Kuaimoku, mea i make, ma keia ke hoikeia aku nei e waiho ae i ka lakou mau koi ku-e apau i ka mea i make i oleloia, i hooia pono ia ma o na kumu kupono la, ame na hoike kupono, ina eia kekahi o ia mau mea ke waiho nei, ina no o ua koi la a ua hoopaaia mamuli o ka moraki maluna o ka waiwai paa, i ka mea nona ka inoa malalo iho nei, ma ke Keena o J.Alfred Magoon, ma ke kihi o na alanui Kalepa ame Alakea, Honolulu, Mokupuni o Oahu, Teritori o Hawaii, iloko o na mahina eono mai keia la aku.
Ina e waiho ole ia mai na koi ana iloko o na mahina eono i oleloia ae nei, a i ole iloko hoi o na mahina eono mai ka manawa e ukuia ai lakou, e hoole loa ia aku no lakou.
Hanaia ma Honolulu, June 13, 1905.
JOHN MOKUOHAI.
Lunahooponopono Waiwai o ka Waiwai o Solomon A.Kuaimoku.
3072-June 16, 23, 30; July 7.
_____
HOOLAHA AINA AUPUNI.
Ma ka Poakahi, Iulai 17, 1905, ma ka hora 12 awakea, ma ke alo iho o ka Hale Hookolokolo, Honolulu, e kuaila aku ai ma ke kudala akea, ka hoolimalima o na aina malalo iho nei:
17.08 eka oi iki a emi mai, o ka aina o Pololu, Kohala, Hawaii, i hoonohopapaia e like me ia malalo iho:
13.30 eka aina laiki, ame 3.78 eka aina kula.
Pau pu me na kuleana wai - he kuleana wai i pili i na eka 17.08 eka o ka aina i oleloia ame ke kuleana malama i ka mau o ka auwai-papa e moe nei no ka lawe ana i ua wai nei i oleloia e holo ai a komo iloko o ka aina aupuni e pili kokoke ana.
Manawa, he elima (5) makahiki mai Iulai, 1, 1905.
Uku hoolimalima haahaa, $250 no ka makahiki hookahi e uku hapa makahiki mua ia:
No na mea aku i koe e noi ae ma ke Keena Aina Aupuni, Honolulu.
JAS.W.PRATT, Komikina o na Aina Aupuni. Honolulu, Iune 17, 1905.
2073-June 23, 30; July 7, 14.
______
HOOLAHA AINA AUPUNI.
Ma ka Poakolu, Iulai 26, 1905, ma ka hora 12 awakea, ma ke alo iho o ka Hale Hookolokolo, Honolulu, e kualia aku ai ma ke Kudala Akea, (i kulike ai me na ano ame na kahua o ka Aelike Kaokoa Helu 267, i hanaia i Ianuari 10, 1903) keia aina malalo iho nei:
Apana Helu 3, Palapai-aina Home Hookuonoono Helu 41, Lualualei, Waianae, Oahu.
Iliaina, 591 eka, Kumukuai haahaa $2068.50.
Ma ke dala kuike ka makemake a ma ke dala gula Amerika no hoi.
No na palapala-aina ame na mea aku i koe e noi ae ma ke Keena o na Aina Aupuni, Honolulu.
JAS.W.PRAT, Komikina o na Aina Aupuni. Honolulu, Iune 26, 1905.
3074-Iune 30; July 7, 14, 21.
_____
(picture)
caption: NA KEIKI HOE O KAMAKALA. PAPA EKAHI.
Na hoomanao la Pokiulai.
(Mai ka aoao 1 mai.)
laki ma ka aoao o Healani, oiai no nae na ia hui ka oioi mua. I ka aneane ana i ka pahuhope, me hookahi waapa me ka hapa ka oi o ka Healani, ua loaa iho la kekahi o na keiki o Healani i ka umii, a waiho lohaloha ana iluna o ka waapa, a oia no ka manawa i pii malie mai ai o Makala a hiki i ka lilo ana o ka lanakila. o ka manawa holoia, he 10:40. O ka manawa i holoia ma ka makahiki i hala he 10:04 2-5. Ma keia ua haule ko keia makahiki manawa holo i ko kela aku nei.
NA HOOKUKU KINIPOPO.
Ma ka auwina la i malamaia ae ai na hana hookuku kinioopo ma ka pa Kinipopo o Kamoiliili, mawaena o na hui Elks ku-e ia Punahou, ame Kamehameha ku-e ia Honolulu.
O ka paani kunipopo mua ua lilo ae ka lanakila i ka hui Elks ma o na aipuni he 7 ia 2 wale no a Punahou. O keia iho la ka ehiku o na haule ana a Punahou ma keia kau, me elua wale no wahi helu lanakila no lakou. O ka lua iho o na paani mawaena no ia o Kamehameha ame Honolulu, ua kaili ae o Kamehameha i ka lanakila ma o na ai-puni he 10 ia 4 wale no a Honolulu; he hookahi no nae komo ana a Kamehameha i koe, a mamuli o kona oi ana no i kinohi aole i paaniia. O keia iho la ka elima o na paani ana a keia hui i lanakila ai, a he eha hoi ona manawa i haule ai.
O keia malalo iho nei ke kulana o na hui e ku nei i keia manawa:
Hui P. E. H. Pct.
Elks 9 8 1 .888 8-9
Kamehameha 9 5 4 .555 5-9
Maile 8 4 4 .550
Honolulu 9 3 6 .333 1-3
Punahou 9 2 7 .222 2-9
_____
Aole Keneta e Loaa i ka Poe Hoaie.
Ma kekahi meahou e puka aku nei e ike iho ana ka lehulehu i na hana a ka poe hoaie dala e hana mau nei i na limahana o ke Aupuni i kela ame keia la ohi wahi kenikeni o ka luhi ana ma na hana alanui ame na hana e ae, i loaa ai ka pono no ka ohana ame ka nohona home ana.
I keia mau la i loli ae nei i Aupuni Kalana, e lilo ana keia hana i mea na ka Puuku o ke Kalana e nana ai a ua hoike ae nei oia i kona manao, aole loa e loaa aku hookahi keneta mai iaia aku i ka poe hoaie dala i na limahana o ke Kalana, o Oahu, a aole loa hoi oia e ae ana e haawi i ke dala i na poe hoaie i hoomanaia e na limahana no ke kikoo ana i ko lakou mau ukuhana me na palapala hoolilo palapala kikoo dala. O na limahana i aie i ka poe hoaie dala, na lakou ponoi no e uku i ko lakou mau aie, oiai aole he makemake o ka Puuku ame ka Lunahooia e hookomo hou i mau hoike iloko o ko lakou mau buke, mawaho ae o na mea i paa iloko oka papainoa o na limahana.
Ua oleloia ae hoi, ua hoopaa aku kekahi o na poe hoaie ia Loio Humphreys i loio nona e hoopii ai i ka lunahooia Teritori a i ole i ko lakou mau hakuhana mamuli o ka ike oleia mai o na palapala hoolilo palapala kikoo dala a kekahi poe limahana o ke Aupuni i hana ai. He ninau ano nui keia, a ina aia kekahi poe hoale dala ke hana nei mawaho aku o ke kanawai, e pono e hoike ae kekahi poe i pilikia mamuli o keia mau hana, a malia paha ma ia hana ana e hemo ae ai mai na hookaumaha ana a keia poe.
_____
Na mea hou o na aina E.
(Mai ka aoao 1 mai.)
no kekahi mau mokukaua e aku.
LADANA, Iulai 1. -Ua hooleia ae ka haawipio ana o ka mokukaua Potemkin o Rusia. Ua haunaele pu ae ka mokukaua Robiedonosteff a hui aku me Potemkin. Eia keia mau mokukaua ke ku nei iloko o ke awa me ka hoomalamalama uwila ana i ke kulanakauhale. Ua hoounaia aku nei na kauoha i ke alakai o na pualikoa aina e hoopiholo i na moku kipi me ka nana ole ae i ke kipokaia mai o ke kulanakauhale.
ST.PETERSBURG, Iulai 2. -Eia ke waiho nei ko Kuhina Bouligan waiho oihana ana. Ua loaa aku nei he mau mea hoopa-hu ma ke kua o ka halealii o Tsarkoe-seto. Eia ke inoino loa aku nei ke kulana kuloko i kela ame keia la.
ODESSA, Iulai 2. -Ua hoounaia aku nei na koi ana no ka haawipio ana mai i ka mokukaua Potemkin. Eia no ke mau nei ka haalele ana i keia kulanakauhale.
ODESSA, Iulai 3. -Aole i haawipioia mai ka mokukaua Potemkin e ka poe hoohaunaele, aka ua holo aku nei no Sepastopol. Ua hooholo ae ka halawai a na Adimarala ame na kapena aole e kipoka aku ka aumokukaua a hoihoiia na koa ame na aliikoa i ka aina mamuli o ka like o na manao.
Ladana, Iulai 3. -O ka mokukaua Potemkin ame kekahi moku topido ua ku ae nei ma Kustendij, Doumania, a noi a e i mau lakou ai.
KAIKUONO O OYSTER, Iulai 3. -Ua hoopuka ae nei ka Peresidena i ke kuahaua e kau hapa ia na hae Aupuni no umi la mamuli o ka make ana o kakauolelo Hay. E komo pu ana o Peresidena Rusawela iloko o ka huakai hoolewa.
KAIKUONO O OYSTER, Iulai 3. -Ua hoike mana aupuni ia ae nei o na komisina noonoo kuikahi hoopau kaua oia o Muravieff, Rosen, Komura ame Takahira, i hoomanaia no ka hoopau pono ana i ke kuikahi.
(O M.Muraveiff oia ko Rusia Kuhina Kanawai a o Barona Rosen ko Rusia Kuhina ma Tokio i ka wa i ala ai ke kaua. O Barona Komura oia ko Iapana Kuhina o ko na Aina E, a o Mr. Kogoro Takahira oia ko Iapana Kuhina ma Amerika Huipuia.)
ST.PETERSBURG, Iulai 3. -Eia na kukai ana no ka hoomoe kaua ke nee mua nei.
ODESSA, Iulai 4. -He kanaono kumamahiku pio mai ka mokukaua Georgi Pobiedonosets i pau ae i ka hoopaahaoia iloko o ka papu kulanakauhale maanei. Ua holo aku nei ka moku wawahi Svetilvy, me na luina i ae maoli e hele, me ka manao ana e hoopiholo i ka mokukaua Potemkin. He iwakalua kaukani poe e hana nei no ka hoomaemae ana i ke kulanakauhale mahope o ke puhiahila ana e na poe hoohaunaele.
BUCHAREST, Iulai 4. -Ua haalele aku ka mokukaua Kniaz Potemkin ia Kustenji.
ST.PETERSBURG, Iulai 4. -Eia no na olohani ame na uluao'a ke mau nei no a puni ka aina.
KHERON, Iulai 4. -Ua ala haunaele ae he regimana o na koa kumau maanei a pepehi ae i ko lakou konela ma ka la inehinei.
KAHTZ, Iulai 4. -Ma ka hui ana ae o na koa ame na kanaka maanei he elima poe i make ae.
KIEF, Iulai 4. -Ua lele hoohaunaele aku kekahi pualikoa kumau maanei i ka oihana makai me ka haowale ana i na hale inurama.
TIFLIS, Iulai 5. -Eia ke laha nei ka olohani kuloko.
ODESSA, Iulai 5. -O ka hoao ana e hoala hou i ka haunaele maluna o ka mokukaua Pobiedosets ua hoohauleia.
ST.PETERSBURG, Iulai 5. -Ua hookohuia aku o Generala Ridiger i Kuhina Kaua a o Generala Palatgyn i poo no na ukali.
LADANA, Iulai 5. -E hoopukaia ae ana he hoaie hou o Iapana no $150,000,000 i ka pau ana o keia pule. Mamuli o ko Adimarala Rojestvensky kulana pipilikia aole i hoikeia aku iaia ka pau loa ana o kona mau mokukaua i ka lukuia.
_____
Ku-e i ka hookapu lahui Asia.
(Mai ka aoao 1 mai.)
merika i na Korea ame na Iapana a paniku hoi i na Pake. He kaulike ole ia, a ua pa'ipa'i a hooho mahalo nui ia ae kana ha'iolelo.
Ua hoike ae o Lee Khai Fai kekahi o na haiolelo o ka manawa, i ka hookaeia o na Pake. Iloko o kekahi mau hokele o Amerika i hookipa ole ia ai kekahi mau Kuhina Pake, a o ke kumu mamuli no ia o ko lakou Pake ana. A i Kapalakiko hoi ua hookaawaleia ae na Pake, mai ka noho like ana, a o ke kumu mamuli ia o ka maemae ole o ka malama ola ana (a kapulu paha). He mea oiaio no ia o ka malama ole ia o ka maemae o ka nohona ola ana, aka wahi a ua haiolelo nei e kaupaleia anei ka hapanui o na Pake e ka hapauuku kapulu? Wahi ana ua like no ko lakou (koonei poe Pake) maemae me ko na lahui ae.
A o ka Choy Wan hoike manao hoi ua kalele ae oia i ka hoohalikeia o na Pake me na holoholona mai ka wa mai no i mana ai ke kanawai paniku. Alaila apono lokahiia ae la ka olelo hooholo ku-e kanawai paniku a a'o ikaika i ke Aupuni Kina aole e kakauinoa a hooia i kekahi kanawai o ia ano oiai ke kanawai paniku mua ua pau mawaena o na Aupuni e elua, a Amerika hoi e manao nei e hana kuikahi hou mawaena o laua aupuni.
_____
Pa-hu Eha Ipuhao.
NU-IOKA, Iune 18. -He umi kumamaono poe i eha, a he hookahi i make, he nui hoi ka poe i hoopilihuaia, a he lehulehu o ka poe e hoohala manawa ana ma Hudson, o lakou ka poe i lilo ae i mau ma-ka nana apana hao liilii e lele ai ma ka hora 4:20 auwina la o keia la mamuli o ka pa-hu ana ne eha ipuhao o ka halehana i kukuluia ina ka ihona o ke kahawai ma kahi e kokoke ana i na alanui Hookahi Haneri Komohana ame Kanaono-kumamakahi no ka hana ana ame ka hoolako ana i ka ea no ka eli ana i ka hooloihi alanui pakui.
Ua hooleiia no elua kaukani kapuai na apana hao, na kini ame na opala like ole, e lele ana hoi maluna o na poo o na kanaka e noho ana ma ka'e o ke kahawai, kahi hoi e holoholo ana na waapa ame na moku lealea.
Mailoko ae o keia poe he umi-kuma-maono i eha, he elua kanaka hana no keia halehana i hoopa-huia. O kekahi poe e iho, o ka hapanui, he poe keiki e paani ana ma ka'e o ke kahawai a i ole e auau ana. O ka poe iloko o ka wai ua poino loa mamuli o na apana e helelei iho ana iloko o ka wai a maluna iho hoi o lakou.
O ka hale pilihao i hanaia no keia halehana ua hoopuehu liilii ia, a o na apana hao ame na apana kini ame na apana liilii o na ipuhao i pa-hu ai ua lele aku e like me na poka e kiia ana ma o a maanei. O ke ka'e no nae o ke kahawai, kahi hoi i piha i ka poe e hoohala manawa ana, oiai kahi oi loa aku o na apana hao i lele ai. Ua moku ae ka likini o kekahi moku liilii a wawahiaa oluna o kekahi waapa mokuahi.
o ka papainoa o ka poei poino he loihi maoli no, eia nae o ka mea kupa…
(picture)
caption: NA KEIKI HOE O KA HEALANI. PAPA EKAHI
ianaha oia ka oi ole ana mamua o ka mea i ikeia. He eono poe e hana ana iloko o ua halehana la i ka manawa i pa-hu ai, eia nae ua hala ae maluna o ko lakou mau poo ka ikaika o keia pa-hu ana.
Ua loheia keia pa-hu ana @ elua @ ke kaawale. Ua @ i ae na hale, a o na puka ani @ e kokoke ana malaila ua pau ae i ka @.
Ua kekahi waapa mokuahi e holoholo ana iloko o ke kanawai ma kahi e kokoke ana i ua halehana la, e kae ana hoi he poe kane ame na wahine ma pakele ae mai keia poino ae. He hapa o kekahi o na ipuhao ka i lele ae a hala aku maluna o ko lakou mau poe a piholo aku iloko o ka wai.
Aia ma kahi o elima kuai hale e holo ana ma ka'e o ke kahawai ke Kalapu Hooholomoku West End Kalapu Waapa Waverly, ka Hale Pohai o Hudson, ame ke Kalapu @ o Wasinetona Kiekiena, o keia mau hale hoohauoli apau ua piha ae lakou i na kamaka. Ua heluia a ua ma@ ua oi aku maluna o hookahi kiu@ nui o ka poe e auau ana iloko o ka wai i keia manawa i pa-hu ai.
Iloko o umi-kumumalina minute, mahope o keia pa-hu ana @ hoi ua oi aku mamua o elima kaukani poe i hiki ae ma kahi o ka halehana i hoopa-huia. Ua hiki ae na Kauka Darling ame Bertman me na poe lawelawe mai'i ma kahi o ka poino, @ i ka wa i pa-hu ai, aia lakou ke hele la ma ke alanui Hookahi Haneri me kanalima-kumamawalu no ka Hale Auau o Wasinetona Kiekiena, a ua aneane no hoi lakou e kulaiia ilaio mamuli o ka ikaika loa o keia pa-hiku ana. Ua hana ae lakou i na hana maikai no ka malama ana ame ka lapaau ana i ka poe i eha.
_____
Owai Kai Kuleana i ka Bana?
Owai ka i kuleana i ka Bana Hawaii? oia kekahi ninau i ala mai ma ka halawai ana o ka Papa Lunakiai i ka Poaono i hala.
E hoomanao iho kakou ma ka halawai ana o ka Papa Lunakai ma ka wanaao Poaono, e like hoi me ia e puka aku nei ma kekahi wahi o keia helu, ua hookawaleia he haawina uku mahina o $1250 no ka Bana Hawaii, a oiai ua haalele ke Aupuni Teritori i ua bana la mamuli o ka hookaawale ole ia ana e ka Ahaolelo i haawina no ka malama ana i ua bana la ua manao na Lunakiai e lawe mai a na ke kalalana o Oahu e malama a hookaawaleia ka haawina maluna'e. Ma ia ano ua lilo ka Bana Hawaii i bana Kalana, a o ke Kalana o Oahu nei ke kuleana maoli.
Eia nae, o na hokeo a keia bana e hookani nei na ka Pualikoa o Amerika Huipuia, a ina pela iho la alaila he kuleana no ko Konela Jones, ke aliikoa alakai nui o ka Pualikoa Kiai Lahui e Hawaii nei, ame ke Kiaaina Teritori, ke kahea i ka puali puhiohe i kaa iho la malalo o ka malama ana a ke Kalana o Oahu.
Aole wale oia, aka o ke alakai nui, Kapena Berger o ka Bana Hawaii, he aliikoa oia no ka Pualikoa Kiai lahui, a o na keiki puhiohe he poe lakou no ua pualikoa nei.
Ina pela iho la ke ano o kela bana alaila, ua waiwai ole ka hookaawaleia ana o kela huina dala, e ka Papa Lunakiai no ka malama ana i keia bana, a o ke Aupuni Teritori ame Amerika Huipuia na mana kupono loa nana e uku i kela haawina o $1250 o ka mahina.
Aka, ina he manao no ke kaana like i na kuleana maluna o keia bana, e kuleana ke Aupuni Makua, kuleana ke Aupuni Teritori a kuleana hoi ke Aupuni Kalana o Oahu nei, alaila ua pono ka Lunakaiai Moore (Mua) i olelo ai ma kana hoike manao ana ma ka halawai a ka Papa i Konela kekahi lala o ka Papa Lunakiai o Oahu nei.
_____
Mai Haawi Pio.
o waho nana no iaia iho. O na hoailona o kela ame keia ano o na ano ma'i like ole, e ulu mau ana ka noonoo ana a ka mea i loohia i ka ma'i no kela mau mea a hiki i ka wa e komo mai ai kekahi mau noonoo maikai ane iloko o kona poo. I kekahi manawa, he mau mahina wale no ko ka mea ma'i noho ana iloko o keia kulana, i kekahi manawa, no na makahiki he loihi. E hooili aku i keia mea maluna o ke ano o ka ma'i, no ka mea, aole like o ke ano o ka poe ma'i apau loa. E lohe mau ia ana keia olelo mai ka lehelehe mai o keia mau uhane popilikia. "O, aohe o'u mea e pono ai, aole loa au e oluolu hou ae ana.' Ae, e loaa no ia oe ka oluolu. Me kou manaoio ole no nae i ka pono a na laau lapaau e ae no nae oe i ka WAMPOLES PREPARATIONS e hana nou e like me kona hana ana no ka pono o kekahi poe he nui wale, he poe hoi i loaa i na nawaliwali inoino a kupilikii e like me kou. O ka ma'i hiki ole iaia ke hoola, he ma'i ola ole ia. He laau keia i like ka momona ame ka ono me ko ka hone meli a ua loaa hoi iaia na mea hoonoono ai a hoola hoi o ke Cod Liver Oil Maemae i loaa mai ai mai ke akepaa mai o ka i'a cod hou loa, ame ke Compound Syrup of Hphophosphites ame ka Extracts of Malt and Wild Cherry. He hiki ke hoomaemae i ke koko, kipaku aku i na laau make mai ke kino aku hoomaikai i na hana a na lala, a e loaa no ka oolea i ke kino i hoonawaliwaliia e ka ma'i. Aohe he lohi a hopohopo na hana. E hana a e mahalo mai ia makou no keia hoakaka. E loaa no ka pono i ka lawe mua ana aku o ka eha huihui ia oe maloko mua e hoapono mai. "Aole loa oe e hoohokaia e kela laau." He kuaila e na mea kuai laau naanei a ma na wahi no a puni ke ao holookoa.
_____
MAI KALI A HIKI I KOU MAKEMAKE ANA.
Mai kali a hiki i ka manawa e loaa ai kekahi o ko'u ohana i ka ma'i hikoko ikaika loa. He omole o ka Chamberlain's Colic, Cholera and Diarrhoea Remedy e waiho ana ma kou home i ka manawa e makemakeia ai oia ka mea nana i hoopakele ae i na olakino lehulehu. E kii koke ae i keia manawa. Ke kualia nei e BENSON & SMITH & CO., LTD., na Agena ma Hawaii nei.