Ka Nupepa Kuokoa, Volume XLIII, Number 29, 21 July 1905 — MAKAIKIU Ke Kolopa Uneune na Nihiliti, Ka Hoopakele o ke Duke Kiekie. [ARTICLE]

MAKAIKIU Ke Kolopa Uneune na Nihiliti, Ka Hoopakele o ke Duke Kiekie.

MOKUNA XIV. ; } HAKA>ESA. % 'Ke maopopo loa nei no anei ia oe aoie he kan&ka i hiki mai nei ianei?" "Aole wan i ike i kekahi kino kanaka." Koonoo iho la ka makaikiu 110 kekahi manawa. Me he mea la aole io &o paha he poe oloko o ua hale h\ i ka manawa ana i ki)>a aku ai, no ka mea ina ua loaa aku na ulia pakalaki i ke kauaka loea nmhope o kona haalele ana iiku i ke Kiekiena o Hohokena, alaila aole io no e loaa iaia ke kaaahi mamua iho o kela a ka makaikiu i holo mai ai no Hakanesa. u lna no lioi ua kau pu mai oia ma kela kaaahi nana i lawe mai nei ia ? u, alaila ua nui ka manawa nona e hoi mai ai, ,J wahi a ka tuakaikiu i noonoo iho ai. 4i Heaha la ka hopena i loaa aku nei i ko kaua lio ame ke kaa?" wahi a ka .makaikiu i paue ae ai. "Malia paha ua hoii aku nei no i ka haleiio, v i panai mai ai kona kokoolua. ,% He mea pono ia'u ke hele aku huli." * £ 0 kaua pu uo ke hele akn," wahi a ka makaikiu. u Aole ke kanaka loea i kauhale i keia manawa, a ina aia io no oia ilaila, aole ona< makemake e wehe ae i ka puka nou. Mai hookaumaha i kou iloonoo no ke kaa ame ka lio; na'u ia e uku ina he mau pilikia kekah,. v MOKUKA XV. \ KA POPOKI ELEELE A KE KANAKA LOEA. Loaa aku la ia ,laua ka lio ma kahi he hookahi mile mailaila aku. Ile mea oiaio ua pau ka puiwa o ua lio la mahope o koua holo piena ana, a ua liele malie aku pia me ka loaa ole o kekahi poino i ke kaa. Kau ae la laua iluna o ke kaa a lioi aku la no Hakaneaa. Ia laua i kaalo ae ai ma ka puka-pa o ke kanaka looa. ike aku la o.Pe* terika i ka a mai o ke kukui o ,ka hale o ua kanaka loea la. U E kii mua ana w*au ia oe niamua o ka loaa aua ia oe he maua* wi,e mahuka aku ai i ke kakahiaka," wahi a ka makaikiu i paue ae ai iaia ilio no. E like me ia a ka makaikiu i manao ai ua kauoha aku la.oia l kona lioa e kaohi mai i ka lio, a iaia i lele aku ai ua kauoha aku la oia e hoi loa aku kona hoa. "E ike hou,no w r au ia oe i ke kakahiaka," wahi a ka makaikiu i pane aku ai, "aka ina w r au e lolii loa aua. e law<? aku i keia a uku aku i ka ona o keia kaa ame ka lio, a o ke koena iho e lawe oe nou iho." Me keia mau olelo, haawi aku la ka makaikiu i kekahi bila,dala i ke kanaka malauia halekuai, a hoomaikai mai la no hoi ua kanaka la. Huli aku la ua makaikiu nei a kana a koino aku la iloko o ka pa, a hele loa aku la no ka hale o ke kanaka loea, a iaia i keehi aku ai i ke anuu alapii mua loa o ka liale lohe liou aku la no.oia i ke kani ana o ka bele e like no me kona wa x mua i liiki ai ilaila. Aole i kikeke kokeaku ua makaikiu nei i keia manawa, aka kali iho la oia ,no kekalii manawa, aiue kona manao ana e hele mai aua ua kanaka loea la a wehe mai i ka puka. I ka hala aua no nae o ka nianawa a ka makaikiu i manao,ai, ua kikeke aku la oia e like me ke kikeke ana a a poe Xihiliti.' Mahope koke iho o ka pau ana o kana kikeke,ana. ala hoi lolie aku la oia i ke pahupahu mai o na kapuai wawae o ua kanaka loea la .maloko mai, a aole i liuliu iho lohe aku hroia i ke panaia ana ae o ka laka, a hamania liapa ae la.ka puka. O Loea Malabere no ka i kiei mai iwaho, aole no nae nie kela hoonalonalo a # ka makaikiu i ike ai iaia e hele ana mawaena o na >ihiliti. Mamuli o kona wehe ana i kona ua kilo pono loa aku la ka makaikiu a ike i pono iho a hd kanaka aoo keia, mc kona lae puu, a lauoho eleele ! iioi. O kahi kulike wale no a ka makaikiu i ike aku ai oia no kela mau maka poopoo ona. "Owai keia i makemake mai nei ia'u?" i.ninau mai ai ua loea la * Ike koke iho la ka makaikiu o keia kekahi o na ninau i inaa i na Xihiliti, a he mea pono e loaa koke aku ka haina. "Ina no,lioi aole i make o Petero," i noomoo iho ai ka makaikiu, "ina no hoi ua ninau aku wau i ka pane kupono no keia mea." Oiai aole i makaukau fca kaua makaikiu me ka jpane kupono, nolaila aole oia i hoao ae e koho wale aku; aka pane aku la oia me.ka leo malie: "O Loea Melebere anei keia?'* "Ae/' wahi a ua loea la i pane mai ai. < *Heaha kou makemake?'' '•He makemake ko'u e liana mai oe i kekahi hana no'u." i jmnft | aku ai'ka makaikiu, 4i oia hoi e hoomakaukau mai oe i kekalii mea j hoohuihui.akeakamai a'u i makemake ai e loaa koke mai i keia uia* ! nawa. v \ "Owai kou inoa?" j U E kapa mai oe ia'u o Keakasona.'' J "He manawa kuptiiauaha loa keia e kipa ai e ike i kekahi ka- ,' naka. e 3ft. Keakasoi>a.'', | ia he kupaianaha mamua o ka'u liana i makeniake ai, e ka loea/ , | I kela,manawa a laua e papaleo ana aole i hala ae na uiaka o ua ! loea la mai ke kan pono ana maluna o ka kaua makaīkiu. Me he I mea la e noonoo ana ua kanaka la ina paha ua kupono uoua e ae aku | i keia kanaka malihini e komo aku iloko o kona hale. Mamua ,o koiui pone ana mai,. na hoopuiiwaia ka makaikiu ma« j muli o ka oili hikiwawe ana mai o kekahi popoki nui eleele a kau ae \ la maluna o ka poohiwi o ua kanaka loea la. Mamuli p ka palamimo ioa o ka lekei aua ae o ua popoki ta a kau iluna o ka.poohihwi, ua like iho ia ia ma ko ka makaikia nooooo ana.iiho he uhane oa popoki la i iho mai ka lani mai. r Kau iho la ua 4 popoki la maluna o ka poohiwi me kona poo e t hoopili ana i ka pepeiao p ua loea !a, a e aa mai ana hoi kona mau inaka me he dtabo!o la t i hoohanaia e keia kimaka loea no ka hoike mua ana aku iaia i ka poino e hoea mai ana. 1 ka hala ana ae mea hoohikilele i ko ka makaikiu noonoo. L ua pane aku la oia: > "Maikai maoli no kena popoki » , Aole i onioni ae ua loea ia i keia manaw<t; oiai ua kamaaiua oia ; i keia hanaa ua popoki uei. "E komo mai iloko nei," i kono mai ai ua loea !a. Wehe ae la ua loea la i ke, kaulahao mai ke pani puka a n»'

m&tna ae la. a ia manawa no boi i komo koke aka ai ka makai 10 iloko. a o ka inipoki boi kanlono pono loa akn hi kona roau inaka mnlnna o ka makaikiu. Pani akw la ua kanaka lm-a la i ka puka a hoopaa pa.akn la hoi i ko kaulahao. a!ai!a alakai !oa aku ia oia i ka kaoa makaikiu no kona keeua hana. O keiu k.'kahi ona lumi ano nni oua haie Ja r a aia hoi na ano me« hana like oh- ma keia ame keia.wabi. a e ku ana hoi na omole mai ka nui a ka Hilii, a ma kekahi aoao,bot e kau ana he pahu buke i pilia. ina huke oMa ame »1 ptli ioa mi\ rai hoohuihni ame na ike e ae. . Mamua iho o ke pakankau, e ku ana iwaena o ka romi ? he noho koena oihana. a ma ka aoao e ku ana kekahi wahi poia e kooia ana e na *iiwac manainaim. a mailoko ae o ua pola la e puka ae ana ka uwahi o kekahi mea kuni. » • ~ Ma kekahi aoao e ku ana kekahi omole.aniani oui. ailokolioi o ni wahi «»mn!f n.-i " waiho ana kekalii kino kanaka 1 hookomoia me k a a i|a i uloa. Aia hoi imi .kekahi aoao e huli pono ana ika noho k-na oihana. e ku ana kekahi uoho laau i uhila nae me ke keleawe kona mau ku paaiima anie ke ku.ohoiM 1 . -K noho iho oe iluna o k«-!a noho." i kauoha aku ai ke.kanaka | f u-a ika iuakaikiu, me kona kohlkuhi pu ana aku ika uoho laau 1 iihiia fne kv 'm-h.-awv, "a e b»ike'mai i kan hana oka hiki ana mai lif Jaia i kauoha aku ai ika makaikiu e noho iho ila!o ? noho iho la nu h<«i oia ihma'.. ka m>ho keena oihami, a hoohali ae la i kona alo 1 ka k.Mtia inr.k;>ikin. Aia no ka popoki e!ei*!e ke kau la 110 ma ka pooh'iwi oua loea !a. a eia,lioi ko laua nei mau maka ke kau la uo ■ maluua oka laua maliiiini. _ . Ilooko aku la o Peierika i ke kauohai haawiia mai laia me kona niakaukau e hoike akn i ka inanao nui 0 kona hiki aiia mai. laia no a km-ne oono iho iluna o ka noho koui ana kona kino holookoa. a liolioio ne la lioi kona koko me ka ikaika apuni ke kino. Hoao iu- ia ua makaikiu nei a kaua e,ku ae iluna īue kona kalele ana īho ina ua ku paalima. eia nae ua hiki oie iaia ke neeu ae, a hooinaopopo iho !a oia.ua paa oia ika uwila. Ua hiki 110 niia ke hoonioni i kona poo. aka no kona inau lima aole loa. jyfai na papalima hoi o ke kanaka loea aia he mau.mmoaka ke halii la, e hoike ana hoi i kona hauoli i ka paa ana o # kana malihini iiuna o ka nolio i liiki 010 iaia ke hana inai.i kekahi hana maluna ona. . "Ke nianao nei wau ua maikai iho la kau noho ana malaīla ? e Mr. Keakasona/' i pane mai ai ua loea la } ( 'a i ole, e oluolu ana paha oe ke kapa aku wau ia oe 0 Hana." "K kapa mai ia f u ma kau inoa e makemake ana, i pane aku ai o Peiei'ika, me ka paa o kona manao,aole e haawipio aku malalo o keia kanaka, eia nae ua puiwa ae no oia i kona manawa i ike ai ua loaa pono oia i.ke kanaka loea. "E huli ana wau i alahele no'u e hemo ae ai mai keia noho ae," i noonoo iho ai ka kaua makaikiu, "ina no nae e ae aua keia kanaka lapuwale e kamailio pu me a J u." "He wahi iini ko'u nou," wahi aua loea la i paue aku ai. "He kanaka kuoo maoii no oe i oi aku niamua o kekahi poe e ae a'u i ike ai. M , , <% Malialo, M i panai aku ai 0 Peterika me ka hoihoi oie, "Ke manao nei wau." i hoomau hou aku ai ka ka nana ole ae i ko ka makaikiu hoao ana aku e hoomau aku i kana,pane> "e lilo mai ana oe i mea kokua ia'u ma kekahi mea. a'u e manao nei. Aole o'u halawai mau me na kanaka manaoio hana e like me ko'u." . Hoomaha iki, iho la ua loea la, me kona hapai ana ae i kona mau lima mamua o kona alo, a ke'a ae la i kona mau wawae a hoonioni malie ae la. , "O Satana ke kauaka e like aku me kou ano," i puana hou ae ai na loea.la. >> "Heaha ia?" i pane aku ai o Peterika me kona puiwa ana ae. "Aole wau i manao e hoopuka i keia mau olelo,no ke Alii Kiekie malalo aku 0 ka honua," i pakui mai ai ua loea la, "aka no keia mea e kau nei maiuna o ko'u poohiwi ka'u i,manao ai, au hoi i hoomaikai oluolu mai ai he mau minule i hala ae nei." "Ua puhili ae la wau i kau mau mea e olelo mai nei," wahi a ka r»».traikiu i j>ane mai ai. "Aole wau i manao e maopopo ana ia oe ia mea me ka nana ole ae i kou ike ame ko'u maalea oiai ua ike 110.wau he hupo no oe ma kek ihi īnau mea o keiw ao. Pela no ka liapanui o na kanaka —oia hoi omi kanaka i inauao ua naauao loa lakou. He hupo ka hapanui 0 na kauuka, e Mr. Keakasona." "K'e hoomaopopo aku la wau ke kau nei oe ia'u ma ia.papa," i pane aku ai ka makaikiu. <l Malia paha no. He mea oiaio aole he haha naauao ke kipa ana mai e ike ia'u i keia manawa o ka po." 4t Malia paha aole pela," wahi a Peterika i, pane aku ai, "aka me he mea la ua lilo niai keia kipa ana mai nei o'u ianei i mea hou e,ike ai i kekahi mea ano nui." r 4, Ae, vii pela no hoi kuu hoaloha Satana, i kona manawa e hele mai ai e ike ia'u. Malia palui he makemake kou e ike i kekahi mau mea e pili ana nona?" "Aia no ia i kau mea e hoike mai ana i hala ae ka manawa," i panai aku ai 0 Peterika. Ma keia pane a ka makaikiu ua minoaka ae la ūa loea la, a hoomau hou mai la: "O keia inoa Satana. he wahi inoa alakai liewa, eia nae ua haawi aku wau iaia ia inoa 110 ka mea he naauao kona." Me,keia mau olelo, lalau aku la oia i ka popoki, liookau iho la iluna o kona ulia, a hamohamo maiie iho la. Uwe ae la ua f>opoki la me ka leo nui 110 elua a ekolu manawa a noho # iho la e like me ke ano mau o na jK>i>oki lakii, a lioouiaka iho la e hiamoe. "Malia paha ua helulielu oe," i hooiuau hou iuai ai ua loea la, "ua manaoio kekalii poe i ka manawa e make ai ke kanaka, aole,he hoi aku o kona uliane ma kela aupuni ma o, i kulike ai hoi me na ana o ka hoomana, aka he loli ae iloko o kekahi kino ,uhane, a 1 ole kino holoholona paha," "Ua lohe au i kekahi mau olelo hupo o ia ano/' i pane aku ai ka makaikiu. "Ke heneheue mai la oe, v i panai mai ai ke kanaka loea, "aka ke ha'i aku nei wau ia oe, ia oe e noho mai la e like me ia maluna o kela int»ho» au hoi e hiki ole ai ke henio raai aia wale uo a hookuu aku wai iu oe. 0 kuu hoak>ha maikai oia o Satana he kino kanaka no kona i ka wa mamua e like me kou ano. • O kahi koena wale.no 1 koe iho, 0 ua hoaloha nei o'u. ma kona kino kanaka, oia kela iloko o kela omole nui. He makemake ko ? u : kona uhane, a he makemake hoi ko'u i kona noho pu ana mai me a*u, nohiila ua hoolilo ae wau i kona uhane iloko o keia popoki. a ke manao, nei wau ua hiki ia ? u ke hana aku ia mea hookahi ia oe." "Maikai maoli no ko'u hoomanao ana ia ? u/ ? i pane aku ai oPe leHka, i hooi ole ia ae hoi kona pihoihoi nona mamuli o keia mau olelo aua loea la. <4 Ao!e wau i manao e hauoli ana wau ke Hlo ae i popoki, aka he mea hoohoihoi keia i ko ? u manao e hookokoke mau aku ia oe." f U K hiki ana t ia kaua ke hoonolionoho me ka maalahi ia mea.*' i pane mai ai ka loea, 'aka mamua o ko kaua nee ana aku a hoololi ae ia oe ? he~manao ko*u e hoike aku i ko T u anoe ike kumu nana i «lakai ia oe a hiki i kela hale inu r&ma 0 Koiohela i keia mau po aku n*L" , (Aole i pau.) ,